Zmiany agroklimatu w Polsce

Transkrypt

1 Zmiany klimatyczne a rolnictwo w Polsce ocena zagrożeń i sposoby adaptacji Warszawa, r. Zmiany agroklimatu w Polsce Jerzy Kozyra Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach

2 Bonitacja agroklimatu Średnia roczna temperatura Klimatyczny Bilans Wodny (IV-IX)

3 Roczna suma opadu Klimatyczny Bilans Wodny (IV-IX)

4 Ocena wpływu pogody na plony w Polsce mld PLN rok wp/ip wp Źródło: Górski, 2008 wp wartość produkcji; IP indeks pogodowy IP = F(ip cząstkowe: pszenicy ozimej, żyta, ziemniaka, buraka cukrowego, siana łąkowego)

5 Straty plonów z powodu niekorzystnego przebiegu pogody Rok Pszenica ozima Żyto Jęczmień Jary Owies Ziemniak Burak cukrowy Rzepak ozimy Rok Pszenica ozima Żyto Jęczmień Jary Burak Owies Ziemniak cukrowy Źródło: Górski, Kozyra, 2008

6 8 o C Odchylenie od normy średniej temperatury powietrza w miesiącach od stycznia do marca w Puławach

7 Zielone pola w zimie Puławy, Grudzień 2008 Grudzień 2005, Osiny koło Puławy

8 Indeks pogodowy zimowania pszenicy ozimej w Puławach ( ) IP (ZIMA)

9 Suwałki IP (ZIMA) Wrocław IP (ZIMA) Indeks pogodowy zimowania pszenicy ozimej ( )

10 3 o C Odchylenie od normy średniej temperatury powietrza w miesiącach od lipca do sierpnia w Puławach Róznica od normy

11 Klimatyczny bilans wodny (mm) Grabów k. Zwolenia ( ) LAI: 3,8; Liczba kłosów na m/kw: 480 LAI: 2,1; Liczba kłosów na m/kw: 304 Masłowice k. Wielunia ( ) Nowy stary problem rolnictwa w Polsce niedobory wody

12 Indeks pogodowy plonowania pszenicy ozimej w Puławach ( ) IP

13 PW latach rzepak w północnej Polsce zakwitał o około 10 dni wcześniej niż w latach

14 W latach pszenica we wschodniej Polsce zakwitała o 10 dni wcześniej niż w latach

15 25 20 Sandomierz ( ) Miskolc ( ) 15 St. Poelten ( ) o C I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Prognoza średniej temperatury powietrza w Sandomierzu na lata i średnie w Miskolcu(Węgry) i St. Poelten(Austria) w latach w tradycyjnych regionach uprawy winorośli

16 suma temperatur (IV-VIII) ,9 950 stopnio-dni , , średnia temperatura (IV-VIII) Ocena możliwości uprawy winorośli francuskich w okolicach Sandomierza (stok południowy) -1

17 Średnia roczna temperatura powietrza

18 Długość okresu wegetacyjnego

19 Prawdopodobieństwo dojrzewania kukurydzy FAO 270 dla warunków termicznych w latach i wg. prognozy warunków termicznych na lata Źródło: Kozyra, Górski, 2004

20 Nowe zagrożenia dla upraw

21 Żródło: GREEN PAPER... Adapting to climate change in Europe options for EU action. Scenariusz zmian na lata w stosunku do średnich wielolecia IPCC SRES scenariusz A2. Scenariusze klimatyczne DMI/PRUDENCE ( opracowane JRC w projekcie PESETA ( Średnia temperatura roku Suma roczna opadu atmosferycznego Prognoza zmian warunków klimatycznych na lata w stosunku do lat

22 Prognoza zmian plonów na rok 2080 w stosunku do średnich w latach opracowana w projekcie PESETA (

23 Wnioski (1) Analiza warunków termicznych po 2000 roku potwierdza prognozy wzrostu temperatury powietrza w Polsce. Głównym problemem rolnictwa w Polsce wynikającym z obserwowanych tendencji klimatycznych są niedobory wody w okresie wiosenno-letnim. Zwiększa się zmienność plonowania głównych roślin uprawnych a straty w plonach są głównie skutkiem susz (2000, 2003, 2006).

24 Wnioski (2) Dostosowanie produkcji w gospodarstwach do warunków klimatycznych jest procesem ciągłym i odbywa się w sposób niezależny od ogólnych mechanizmów polityki rolnej. Pomoc w tym zakresie powinna być realizowana przez wzmacnianie doradztwa oraz wdrażanie systemów wspomagania decyzji. W polityce Państwa wobec rolnictwa należy dążyć do łagodzenia ekonomicznych konsekwencji zmian klimatu dla gospodarstw wynikających ze strat w plonach oraz promowania systemów produkcji ograniczających negatywny wpływ rolnictwa na klimat.

25 Dziękuję za uwagę