Krzywa Phillipsa zależność między inflacją a bezrobociem w krótkim okresie

Transkrypt

1 Krzywa Phillipsa zależność między inflacją a bezrobociem w krótkim okresie Dr Michał Gradzewicz Katedra Ekonomii I KAE Makroekonomia I Wykład 11

2 Inflacja i bezrobocie Inflacja i bezrobocie są jednymi z najpilniej śledzonych wskaźników makroekonomicznych Jak są z sobą powiązane? Determinanty bezrobocia w długim okresie (bezrobocia naturalnego) to czynniki omawianie przez nas wcześniej, takie jak: poziom płac minimalnych, siła związków, efektywność procesu dopasowania na rynku pracy czy inne rozwiązania instytucjonalne rynku pracy (np. skala ochrony pracownika). Z kolei w długim okresie inflacja jest pochodną podaży pieniądza. Zatem w długim okresie inflacja i bezrobocie są niepowiązane. W krótkim okresie nie jest to prawdą. Jeśli polityka fiskalna czy pieniężna są ekspansywne, to gospodarka porusza się po krzywej AS, powodując wzrost produkcji i spadek bezrobocia, ale kosztem szybciej rosnącego poziomu cen, czyli kosztem inflacji. Z kolei jeśli decydenci polityczni chcą przesuwając krzywą AD w lewo obniżyć inflację, mogą to zrobić jedynie kosztem obniżonego produktu. Teraz przyjrzymy się bliżej zależności pomiędzy inflacją a bezrobociem (inflationunemployment trae-off, czyli wymienność pomiędzy inflacją a bezrobociem) Pouczająca jest tu historia US od lat powojennych, która silnie wpłynęła na sposób myślenia ekonomistów o tej zależności. Przyjrzymy się jego ewolucji. Innymi słowy przyjrzyjmy się krzywej Phillipsa (a w zasadzie wracamy do rozmyślań nad AS) George Akerlof, ur 1940, (jego żoną jest Janet Yellen, obecna szefowa FED), Probably the single most important macroeconomic relationship is the Phillips Curve

3 Inflacja Inflation rate Krzywa Phillipsa krótkookresowa zależność pomiędzy bezrobociem i inflacją W 1958 r. brytyjski ekonomista Alban W. Phillips opublikował artykuł, w którym pokazał ujemną zależność pomiędzy bezrobociem a inflacją w UK. Ekonomiści z innych krajów szybko potwierdzili tę zależność dla innych krajów (np. Samuelson i Solow dla US w artykule Analytics of Anti-Inflation Policy Był to news, do tej pory nie znany ekonomistom, a pierwsza interpretacja tej zależności wyglądała mniej więcej tak: Zmieniając politykę pieniężną czy fiskalną aby zmieniać zagregowany popyt (a poprzez to bezrobocie) w gospodarce politycy mogą niejako wybierać konkretny punkt na krzywej Phillipsa. Innymi słowy polityka (głównie pieniężna) ma do dyspozycji pewne menu, z którego może wybierać Przykładowo punkt A oznacza niską inflację, ale wysokie bezrobocie, a punkt B niskie bezrobocie, ale wysoka inflację. Inne punkty (np. niska inflacja i niskie bezrobocie, czyli punkt C) nie są możliwe Zatem polityka (pieniężna) stoi przed wyborem (tradeoff): bezrobocie czy inflacja Rzeczywistość okazała się dużo bardziej skomplikowana % B 1% 5% A 8% Unemployment rate C Stopa bezrobocia

4 Poziom cen, P Inflacja Krzywa Phillipsa (Phillips Curve - PC) a model AD-AS Model AD AS (notabene, powstały po odkryciach Phillipsa) oferuje proste wyjaśnienie dla krzywej Phillipsa pokazuje ona kombinacje bezrobocia i inflacji, powstałe w krótkim okresie wskutek przesunięć krzywej AD, kiedy gospodarka rusza się po krzywej AS Wraz ze wzrostem zagregowanego popytu rośnie (w krótkim okresie) produkcja, zatrudnienie, a wraz z nim spada bezrobocie, czemu towarzyszy wzrost poziomu cen. Rosnący poziom cen oznacza wysoką inflację, co razem powoduje ujemną korelację bezrobocia i inflacji. Przyjrzyj się rysunkowi poniżej, który pokazuje 2 możliwe stany świata w okresie t + 1 (z wysokim lub niskim popytem), zakładając, że poziom cen w okresie t, P t = 100 Właśnie w tym sensie krzywa Phillipsa obrazuje krótkookresowe menu możliwych dla polityki opcji (ustalając kształt przyszłej polityki, wybiera ona niejako punkt z krzywej Phillipsa) AS P 2 = 106 B 6% B Krzywa Phillipsa AD 2 P 1 = 102 A 2% A AD 1 Y 1 U = 8% Y 2 U = 5% Produkt, Y 5% (Y = Y 2 ) 8% Y = Y 1 Stopa bezrobocia

5 Inflacja Długookresowa krzywa Phillipsa W 1968 r. dwóch ekonomistów (Milton Friedman i Edmund Phelps) pokazało niezależnie, że polityka pieniężna może zmniejszać bezrobocie kosztem zwiększonej inflacji jedynie w krótkim okresie. W długim okresie inflacja jest determinowana podażą pieniądza. Każdy wzrost pieniądza będzie w długim okresie prowadził do proporcjonalnej zmiany wszystkich wielkości nominalnych w gospodarce, pozostawiając wielkości realne (takie jak stopa bezrobocia) niezmienione. Nie ma powodów aby sądzić, że stopa inflacji będzie w długim okresie powiązana ze stopą bezrobocia. Miało to bardzo duże znaczenie dla sposobu myślenia o krzywej Phillipsa, i oznacza, że jest ona w długim okresie pionowa, wyznaczona przez naturalną stopę bezrobocia (dokładnie tak, jak długookresowa krzywa AS) Zatem polityka pieniężna może oddziaływać na wielkości realne jedynie w krótkim okresie, w długim okresie gospodarka powraca do poziomu naturalnego (tzn. do naturalnej stopy bezrobocia U N ), a szybszy lub wolniejszy wzrost pieniądza będzie prowadził do wyższej lub niższej stopy inflacji w dłuższym okresie (punktu B lub A na wykresie). W zasadzie przed chwilą zdefiniowaliśmy naturalną stopę bezrobocia to taki poziom bezrobocia, który jest poza wpływem polityki pieniężnej i do którego gospodarka zmierza w długim okresie (kiedy polityka pieniężna przestają wpływać na gospodarkę). Jak zmienić poziom naturalnej stopy bezrobocia? Na pewno nie polityką pieniężną, ale innym i politykami, które wpływają na efektywność funkcjonowania rynku pracy Edmund Phelps, ur. 1933, My God, I don't know anyone who likes to accumulate their wealth more than the Europeans 2% B 1% U N A Stopa bezrobocia

6 Inflacja Oczekiwania - uspójnienie teorii i dowodów empirycznych Rozważania Friedmana i Phelpsa miały charakter teoretyczny, z kolei wyniki Phillipsa, Samuelsona czy Solowa był dowodem empirycznym, pochodzącym z rzeczywistego świata Friedman i Phelps połączyli te światy twierdząc, że ujemna zależność pomiędzy bezrobociem a inflacją istnieje tylko w krótkim okresie i nie może być traktowana przez politykę jako możliwa do wykorzystania w długim okresie. Innymi słowy, politycy są w stanie ekspansywną polityką wywołać spadek bezrobocia na pewien czas, ale w końcu bezrobocie powróci do poziomu naturalnego (przy wyższym poziomie cen). Kluczem do zrozumienia krótkiego i długiego okresu (podobnie, jak w AS) są oczekiwania Oczekiwana inflacja mierzy jak społeczeństwo myśli, że zmienią się ceny Ponieważ oczekiwana inflacja wpływa na płace, jest jednocześnie czynnikiem wpływającym na położenie krzywej zagregowanej podaży W krótkim okresie polityka pieniężna może traktować oczekiwania (a poprzez to krzywą AS) jako dane i określone wtedy zmiany krzywej AD powodują ruch gospodarki wzdłuż krzywej zagregowanej podaży (co zarysowuje nam krzywą PC w przestrzeni inflacja-bezrobocie, np. przesunięcie z punktu A do B). Zatem w krótkim okresie, działania polityki pieniężnej powodują nieoczekiwane ruchy inflacji, produkcji i bezrobocia. W długim okresie, ludzie dostosują swoje oczekiwania do prowadzonej polityki pieniężnej (nie można w nieskończoność być zaskoczonym czymś nieoczekiwanym, w końcu staje się to elementem pewnym), a zatem płace nominalne dostosują się do rzeczywistej inflacji. W konsekwencji sfera realna gospodarki powróci do poziomu naturalnego (przesunięcie krzywej PC i przejście z punktu B do punktu C). Zatem: zdolność polityki pieniężnej do generowania nieoczekiwanej inflacji i produkcji istnieje, ale tylko w krótkim okresie. B A U N LRPC C PC, wysokie oczekiwania PC, niskie oczekiwania Stopa bezrobocia Obraz przesunięcia krzywej Phillipsa wywołanego wyższymi oczekiwaniami

7 Krótkookresowa krzywa Phillipsa i hipoteza naturalnej stopy bezrobocia Rozważanie Phillipsa i Phelpsa można przedawnić językiem matematycznym w postaci: U = U N α(π Eπ) gdzie: U stopa bezrobocia, U N - naturalna stopa bezrobocia, π stopa inflacji,natomiast Eπ oczekiwana inflacja Jest to w zasadzie to same wyrażenie co krzywa AS, ale zdefiniowane w innej przestrzeni W krótkim okresie Eπ jest dane (tak samo jak U N ), zatem zmiany rzeczywistej inflacji przekładają się na zmiany stopy bezrobocia. Parametr α mierzy siłę przełożenia się inflacji na bezrobocie (wrócimy do niego) W długim okresie oczekiwania inflacyjne musza być spójne z rzeczywistą inflacją, zatem czynnik π Eπ = 0, zatem bezrobocia jest na poziomie naturalnym U = U N Równanie to pokazuje, że nie ma stabilnej krzywej Phillipsa kiedy oczekiwania ulegną zmianie, krzywa Phillipsa przesuwa się. Hipoteza naturalnej stopy bezrobocia twierdzenie, że bezrobocie ostatecznie powraca do swojego normalnego poziomu (zwanego naturalnym), niezależnie od stopy inflacji. Kilka lat po tym, jak Friedman i Phelps sformułowali hipotezę naturalnej stopy bezrobocia, polityka pieniężna w US stworzyła możliwości naturalnego eksperymentu, aby ją przetestować

8 Inflation rate Inflation rate Krzywa Phillipsa w latach 60-tych i 70-tych XX w. w US Dane do momentu publikacji artykułu Friedmana i Phelpsa pokazywały niemal idealną krzywą Phillipsa wzrostowi inflacji w czasie towarzyszyły coraz niższe stopy bezrobocia. Niektórzy ekonomiści nie wierzyli teoretycznym przewidywaniom tych ekonomistów, w szczególności, że jeśli decydenci zaczną wykorzystywać krzywą Phillipsa, to ona zacznie się ruszać. W późnych latach 60-tych rząd US zaczął prowadzić ekspansywną politykę fiskalną (wojna wietnamska), a FED próbował w tej sytuacji utrzymać stabilne stopy procentowe, co oznaczało wzrost podaży pieniądza (przypomnij sobie model IS-LM), a zatem prowadził jednoczesną ekspansywną politykę pieniężną Doprowadziło to do silnego wzrostu inflacji, któremu towarzyszył spadek bezrobocia ale na początku lat 70-tych zależność załamała się: inflacja pozostała wysoka, a bezrobocie zaczęło rosnąć, dokładnie jak to przewidzieli Friedman i Phelps Kiedy inflacja pozostawała wysoka we wczesnych latach 70-tych oczekiwania inflacyjne dostosowały się do niej, a bezrobocie powróciło w okolice 5%. Do 1973 politycy nauczyli się, że faktycznie nie ma długookresowej zamienności między inflacją a bezrobociem, ale to nie była ostatnia lekcja z lat 70-tych XX w Unemployment rate Unemployment rate

9 Poziom cen, P Inflacja Przesunięcia krzywej Phillipsa: szoki podażowe Szok podażowy to wydarzenie, które bezpośrednio dotyka koszty przedsiębiorstw, a w konsekwencji ceny Negatywny szok podażowy (wzrost kosztów produkcji) powoduje przesunięcie krzywej AS w górę (dany poziom produkcji jest osiągany przy wyższych kosztach, a zatem i wyższych cenach). Tego typu wydarzenie oznacza przesunięcie w górę krzywej Phillipsa, ponieważ określonym poziomom bezrobocia towarzyszą wyższe poziomy cen Oznacza to, że decydenci polityki gospodarczej znajdują się w mniej korzystnej sytuacji tym samym poziomom cen towarzyszy wyższe bezrobocie, a zatem niższe zatrudnienie, produkcja, niż przed szokiem Efektem tego wydarzenia jest stagflacja stagnacja połączona z inflacją. Jest ona trudna do zwalczenia: jeśli polityka będzie ekspansywna, walcząc z bezrobociem, doprowadzi do jeszcze wyższej inflacji jeśli będzie restrykcyjna, walcząc z inflacją doprowadzi do jeszcze wyższego bezrobocia Skala pogorszenia menu opcji dla polityki gospodarczej zależy od tego, jak społeczeństwo postrzega trwałość szoku im trwalszy szok tym wzrost oczekiwań inflacyjnych silniejszy, co powoduje dłużej trwające niekorzystne przesunięcie krzywej Phillipsa AS AS Krzywa Phillipsa B B A A AD PC PC Produkt, Y Stopa bezrobocia

10 Szoki naftowe lat 70-tych XX w. w US W 1974 r. członkom organizacji OPEC, zrzeszającej producentów ropy naftowej, udało się skutecznie zawiązać porozumienie kartelowe i ograniczyć silnie podaż ropy naftowej na rynkach globalnych Ropa naftowa i szerzej energia jest istotnym (a w tamtym czasie była jeszcze istotniejszym niż obecnie) składnikiem kosztów przedsiębiorstw W konsekwencji silnie wzrosły ceny ropy, co pociągnęło za sobą wzrost kosztów produkcji w wielu krajach, tzn. wystąpił negatywny szok podażowy Wzrost kosztów przełożył się na ceny konsumenckie (CPI), towarzyszył temu silny wzrost oczekiwań inflacyjnych W 1979 r. historia powtórzyła się, OPEC ponownie silnie obniżył wydobycie ropy, co doprowadziło do jeszcze wyższego poziomu cen ropy naftowej Źródła: macrotrends.net, FRED, St. Louis FED

11 Inflation rate Szoki naftowe a krzywa Phillipsa W konsekwencji szoku naftowego roku 1974 krzywa Phillipsa przesunęła się w prawo, gdyż gospodarka US wpadła w głęboką recesją (stopa bezrobocia niemal podwoiła się), a inflacja wzrosła i dość długo pozostała na poziomach 2-cyfrowych. Wzrost oczekiwań inflacyjnych był częściowo skutkiem decyzji Fed o prowadzeniu akomodacyjnej polityki pieniężnej (czyli polityki pieniężnej, która stara się zaakomodować negatywy szok podażowy ekspansywną polityką), co spowodowało, że oczekiwania inflacyjne podniosły się na stosunkowo długi okres Skutkiem tego była nieco płytsza recesja, ale wzrost oczekiwań inflacyjnych spowodował, że gospodarka US doświadczyła długotrwałego (trwającego do końca lat 70-tych) środowiska wysokiej inflacji, której towarzyszył bardzo niski wzrost i wysoka stopa bezrobocia Kolejny negatywny szok podażowy z 1979 r. jeszcze pogorszył sytuację inflacja ponownie wzrosła do poziomów 2-cyfrowych, a bezrobocie wzrosło powyżej 7% Gospodarka US weszła w lata 80-te XX w. mocno poobijana, z wysoka inflacją i bezrobociem, przez niemal całe lata 70-te znacznie powyżej poziomów z lat 60-tych. Niezadowolenie społeczne z efektywności prowadzonej polityki przyczyniły się do zmiany prezydenta US z Jimmiego Cartera na Ronalda Reagana i wyraźnej zmianie w prowadzonej polityce gospodarczej Unemployment rate

12 Inflacja Dezinflacja i współczynnik poświęcenia (sacrifice ratio) Czy polityka redukcji inflacji (dezinflacji) jest kosztowna? Aby obniżyć inflację bank centralny musi prowadzić restrykcyjną politykę pieniężną, ograniczając podaż pieniądza (lub podwyższając stopy procentowe) i wpływając negatywnie na zagregowany popyt Powoduje to spadek produkcji, wzrost bezrobocia i ruch po krzywej Phillipsa w prawo (i w dół, czyli przesunięcie z punktu A do B). Skutkiem tego jest niższa inflacja, która przeniesie się na niższe oczekiwania inflacyjne, przesuwając całą krzywą Phillipsa w dół. Gospodarka wraca wtedy do naturalnej stopy bezrobocia, przy niższej inflacji (przesunięcie z B do C). Wniosek jeśli społeczeństwo chce obniżyć inflację, musi zgodzić się na koszt w postaci czasowego wzrostu bezrobocia i niższego produktu Rozmiar tego kosztu zależy od nachylenia krzywej Phillipsa (czyli od stopnia niedoskonałości rynków, które omawialiśmy przy krzywej AS) i szybkości dostosowywania się oczekiwań do rzeczywistych cen W literaturze sumaryczną statystyką mierzącą koszty dezinflacji jest współczynnik poświęcenia (sacrifice ratio - SR). Współczynnik poświęcenia to miara (wyrażona w procencie PKB) utraconego rocznego produktu potrzebnego do trwałej redukcji inflacji o 1 punkt procentowy (pp.) Literatura empiryczna z tamtego okresu wskazywała, że SR jest bliskie 5, co oznacza, że zbicie inflacji np. z 8% do 7% pociąga za sobą poziom PKB o 5% niższy w długim okresie. Obecnie szacunki wskazują na SR raczej w okolicach C U N LRPC A B PC, wysokie oczekiwania PC, niskie oczekiwania Stopa bezrobocia Restrykcyjna polityka pieniężna powoduje początkowo ruch gospodarki po krzywej Phillipsa, z punktu A do B. Wywołuje to obniżenie oczekiwań inflacyjnych, przesunięcie krzywej PC i ruch gospodarki do C

13 Racjonalne oczekiwania możliwość bezkosztowej dezinflacji? Obniżenie inflacji po latach 70-tych (z ok 10%) do poziomu z lat 60-tych (czyli do 4%) oznaczałoby gigantyczną recesję wskazywany przez SR = 5 niezbędny spadek poziomu PKB to ok 30%!!! Nie musiałby obejmować 1 roku, ale wciąż był to koszt niewyobrażalny Tymczasem na przełomie lat 70-tych i 80-tych XX w. nastąpiła prawdziwa rewolucja w makroekonomii rewolucja racjonalnych oczekiwań w ramach powstającej w tym czasie szkoły nowej makroekonomii klasycznej Racjonalne oczekiwania teoria, która zakłada, że społeczeństwo formułując oczekiwania używa w sposób optymalny pełnej dostępnej w momencie formułowania oczekiwań informacji, w tym informacji o politykach rządu i sposobie działania gospodarki Wskazywaliśmy, że czas w jakim krótkookresowa zamienność pomiędzy inflacją a bezrobociem zniknie (czyli czas potrzebny na przemianę SRPC w LRPC) zależy od czasu dostosowania się oczekiwań do nowej polityki. Tymczasem, jeśli społeczeństwo jest racjonalne w swoich oczekiwaniach, to bierze pod uwagę również fakt, że polityka zmieniła się, i odpowiednio dostosowuje swoje oczekiwania, w zasadzie natychmiastowo. Wcześniejsze szacunki sacrifice ratio nie brały pod uwagę wpływu zmiany reżimu polityki na oczekiwania, co sugeruje, że były zawyżone i nie powinny być używane jako wskazówka dla polityki Zatem sacrifice ratio, jeśli oczekiwania są racjonalne, może być dużo niższe W idealnym przypadku, SR może zbiegać do 0, jeśli decydenci wiarygodnie zobowiążą się (credible commitment) do polityki niskiej inflacji, a społeczeństwo będzie wystarczająco racjonalne i zacznie się zachowywać, tak jakby inflacja rzeczywiście była lub zaraz miała być niska. Wtedy krzywa Phillipsa (a w zasadzie stojące za nią decyzje firm i pracowników o cenach i wynagrodzeniach) szybko przesuwa się w dół, silnie skracając okres recesji Lucas, Sargent, Barro twórcy nowej makroekonomii klasycznej Robert E. Lucas, ur Thomas Sargent, ur Robert J. Barro, ur. 1944

14 Inlfation rate Lata 80-te XX w. w US okres dezinflacji Volckera W 1979 r. szefem FEDu został Paul Volcker (w dzisiejszej terminologii inflacyjny jastrząb), a jedyną rozsądną opcją w polityce pieniężnej była dezinflacja Volckerowi udało się przeprowadzić gospodarkę US przez proces dezinflacji (notabene, polityka fiskalna nie odgrywała w tym żadnej roli, a nawet była ekspansywna), ale nie bezkosztowo bezrobocie początkowo wzrosło z 6% w 1979 do 10% w latach 1982 i 1983 a gospodarka była w tym czasie w silnej recesji Okres recesji był jednak stosunkowo krótki już w 1984 r. bezrobocie wyraźnie się obniżyło, a w 1987 r. wyniosło ok 6%, przy inflacji rzędu 4% Dla ekonomistów nowej makroekonomii klasycznej krótki okres recesji był potwierdzeniem ich teorii współczynnik wyrzeczenia dla tego okresu był znacznie poniżej 5, co sugeruje, że jastrzębiość Volckera stanowiła istotną przesłankę dla wiarygodności polityki dezinflacji i odpowiedniego dostosowania się oczekiwań (por. wykres z oczekiwaną inflacją) Analizy kształtowania się oczekiwań z tamtego okresu wskazują jednak, że wiarygodność Volckera nie była aż taka duża na samym początku polityki dezinflacji (społeczeństwo dopiero po czasie uwierzyło we wiarygodność prowadzonej polityki pieniężnej) i oczekiwania spadały słabiej, niż sama inflacja, stąd sporych rozmiarów koszty społeczno-ekonomiczne tej polityki Paul Volcker, szef FED w latach , fot. William L. Silber Unemployment rate

15 Inflation rate Era Greenspana ( ) W 1987 r. szefem FEDu został Alan Greenspan Okres ten nazywa się erą Greenspana, ale obecnie częściej okresem great moderation, gdyż w okresie tym fluktuacje gospodarcze były względnie umiarkowane Okres ten zaczął się pozytywnym szokiem podażowym spadkiem o połowę cen ropy w Był to też generalnie okres globalizacji, co pozwoliło na utrzymywanie niskich cen W okresie tym FED był bardzo ostrożny w swojej polityce, nie chciał też replikować błędów swoich poprzedników z lat 60- tych, zatem nie prowadził mocno ekspansywnej polityki pieniężnej Trudnym okresem dla amerykańskiej gospodarki były okolice 2001 r. koniec dot-com buble, ataki terrorystyczne 9/11 skandal Enronu (rachunkowość przedsiębiorstw) ale dostosowana czasowo kombinacja ekspansywnej polityki pieniężnej i fiskalnej nie pozwoliła na wywołanie silnej recesji Jednak obecnie sporo ekonomistów obwinia Greenspana za doprowadzenie do kryzysu z 2008 r. Nie wchodząc zbytnio w szczegóły, utrzymywanie zbyt niskich stóp procentowych doprowadziło do znacznego wzrostu kredytów (zadłużenia w gospodarce), powstania baniek spekulacyjnych na różnych aktywach, na które FED nie reagował, i misalokacji kapitału w gospodarce. Do tego doszły problemy z wadliwym nadzorem nad podmiotami rynków finansowych Alan Greenspan, szef FED w latach Unemployment rate

16 Inflation rate Kryzys 2008 i jego konsekwencje (bardzo pobieżnie) Na początku swojej kadencji Ben Bernanke stwierdził My first priority will be to maintain continuity with the policies and policy strategies established during the Greenspan years Tymczasem w 2008 wybuchł największy kryzys finansowy, który rozlał się na cały świat. Okres great moderation doprowadził do wysokich zobowiązań (czasami silnie niezgodnych z aktywami) w różnych krajach, nie tylko w US, ale i w Europie. Kryzysy tego typu (związane z niedopasowaniem bilansów) zazwyczaj są bardzo poważne, a ten był najpoważniejszy od lat 20-stych XX w. FED obniżył stopy procentowe do 0, a nie mogąc obniżyć ich jeszcze niżej (ze względu na ZLB Zero Lower Bound), dodatkowo prowadził politykę masowego skupu aktywów finansowych od instytucji finansowych (QE Quantitative Easing), w celu dostarczenia płynności i pobudzenia zagregowanego popytu przez wzrost kredytów dla firm i gospodarstw domowych Od 2011 r. obserwowany jest konsekwentny spadek bezrobocia, a silnie ekspansywna polityka pieniężna (i fiskalna) nie doprowadziły do wzrostu oczekiwań i inflacja obniżała się. Dodatkowo, silny spadek cen ropy w 2014 r. zepchnął inflację na pogranicze deflacji Obecnie trudno jest całościowo ocenić efektywność polityk FED, zdecydowanie wygodniej jest robić to z perspektywy historycznej, kiedy dużo pewniej można wskazywać błędne i dobre ruchy polityki Ben Bernanke, szef FED w latach Unemployment rate Janet Yellen, szef FED od 2010