STUdenCKie CenTRUM innowacji i TRanSFeRU TeCHnoLoGii.

Transkrypt

1 STUdenCKie CenTRUM innowacji i TRanSFeRU TeCHnoLoGii

2 Dla kogo i po co, CZYLI zamiast wstępu Jesteś studentem lub doktorantem jednej z wielkopolskich uczelni i masz pomysł na innowację, ale nie wiesz, jak wprowadzić ją w życie? Próbowałeś kogoś zainteresować nową ideą, ale bez większych rezultatów? A może jesteś przedsiębiorcą otwartym na nowe rozwiązania, gotowym na aplikację w swojej firmie pomysłów kreatywnych młodych ludzi? Jeśli chciałbyś zlecić młodym innowatorom stworzenie nowego rozwiązania, które znalazłoby zastosowanie w Twoim przedsiębiorstwie i podniosło znacząco jego potencjał rynkowy, przeczytaj dokładnie o możliwościach, jakie daje Studenckie Centrum Innowacji i Transferu Technologii. SPIS TREŚCI Dla kogo i po co... 2 Adresaci SCITT 3 Pomysłodawca projektu... 4 O modelu w skrócie 6 Transfer technologii... 8 Model SCITT Zamiast epilogu

3 STUDENCKIE CENTRUM INNOWACJI I TRANSFERU TECHNOLOGII ADRESACI SCITT Student osoba kształcąca się na studiach I lub II stopnia bądź też na jednolitych studiach magisterskich. Studia I stopnia to studia licencjackie lub inżynierskie, kończące się uzyskaniem tytułu licencjata albo inżyniera. Studia II stopnia to studia magisterskie kończące się uzyskaniem tytułu magistra lub tytułu równorzędnego. Jednolite studia magisterskie natomiast to studia magisterskie, na które przyjmowani są kandydaci posiadający świadectwo dojrzałości, kończące się uzyskaniem tytułu magistra albo tytułu równorzędnego. Absolwent osoba, która ukończyła studia na uczelni wyższej. Status ten przysługuje jej nie później niż do 12 miesięcy od ukończenia studiów. Doktorant (student III stopnia) uczestnik stacjonarnych i niestacjonarnych studiów doktoranckich lub osoba, której przewód doktorski został otwarty zgodnie z obowiązującymi przepisami i utrzymująca swój status do dnia podjęcia uchwały o nadaniu stopnia doktora. Przedsiębiorcy w ujęciu prawnym podmiot prawa, który prowadzi we własnym imieniu działalność gospodarczą. W grupie tej mieszczą się: mikroprzedsiębiorcy (zatrudniający średniorocznie do 10 pracowników i osiągający roczny obrót netto do 2 mln euro); mali przedsiębiorcy (zatrudniający średniorocznie do 50 pracowników i osiągający roczny obrót netto do 10 mln euro); średni przedsiębiorcy (zatrudniający średniorocznie do 250 pracowników i osiągający roczny obrót netto do 50 mln euro). Instytucje otoczenia biznesu stowarzyszenia przedsiębiorców, centra wspierania przedsiębiorczości, inkubatory przedsiębiorczości, centra transferu technologii, fundusze pożyczkowe czyli instytucje oferujące przedsiębiorcom usługi wspierające ich w zakresie tworzenia, prowadzenia i rozwoju przedsiębiorstwa. Oferta instytucji otoczenia biznesu obejmuje udzielanie informacji, szkolenia, doradztwo. O tym, jak adresaci SCITT mogą korzystać z modelu, czytaj na stronie 8. 3

4 Pomysłodawca projektu Studenckie Centrum Innowacji i Transferu Technologii Stowarzyszenie PAIP (Poznański Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości) to pomysłodawca projektu Studenckie Centrum Innowacji i Transferu Technologii. PAIP działa w stolicy Wielkopolski od 2004 r. Jego zespół tworzą młodzi, kreatywni ludzie, kierujący swoje zainteresowania w stronę zagadnień związanych z przedsiębiorczością akademicką. W ciągu kilku lat intensywnych zmagań związanych z krzewieniem idei przedsiębiorczości i formowaniem aktywnych postaw biznesowych, Stowarzyszenie PAIP wypracowało sobie stabilną pozycję na wielkopolskim rynku wspierania inicjatyw młodych przedsiębiorców i może poszczycić się dużym doświadczeniem z zakresu doradztwa, szkoleń, pozyskiwania funduszy na rzecz początkujących firm, których założyciele wywodzą się głównie ze środowiska akademickiego. Na czele Stowarzyszenia stoją: prezes Wojciech Gilewski oraz wiceprezes Katarzyna Piekarska. PAIP zrealizował już wiele projektów współfinansowanych, których celem było szeroko rozumiana promocja i wsparcie przedsiębiorczości. Wśród nich znalazły się między innymi konkurs na najlepszą pracę akademicką dotyczącą innowacji ( INNEO dwie edycje), cykl warsztatów i seminariów poświęconych tematyce innowacji oraz szkolenia pomagające młodym osobom założyć firmę ( Własna firma dwie edycje). Stowarzyszenie PAIP jest także inicjatorem powstania Inventree.pl czyli portalu dla start-upów. Korzystając z niego, można dowiedzieć się, jak rozwijać nowy biznes, jak pozyskać inwestora, jak tworzyć wartościowe projekty i zespoły biznesowe, jak najlepiej inwestować własne pieniądze i optymalnie wykorzystać usługi świadczone przez inkubatory przedsiębiorczości oraz instytucje/organizacje działające na polu przedsiębiorczości. Stowarzyszenie świadczy bezpłatne usługi doradcze osobom planującym założyć własną działalność gospodarczą, z których na przestrzeni ostatnich lat skorzystało wielu początkujących przedsiębiorców. PAIP angażuje się w różnego typu inicjatywy jest współorganizatorem wszystkich edycji Poznańskich Dni Przedsiębiorczości Akademickiej oraz cyklu Techno-Mikro-Biznes organizowanych wspólnie z Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym na Politechnice Poznańskiej. Od listopada 2008 r. Stowarzyszenie pełni funkcję Regionalnego Ośrodka Europejskiego Funduszu Społecznego, 4

5 Wojciech Gilewski katarzyna piekarska Prezes Zarządu Poznańskiego Akademickiego Inkubatora Przedsiębiorczości. Absolwent Wydziału Historycznego i stosunków międzynarodowych Uniwersytetu im. A. Mickiewicza. Funduszami pomocowymi zajmuje się od 2005 roku. Rozpoczynał swoją karierę jako konsultant, pracował jako specjalista oraz kierownik projektów finansowanych z UE. Uczestniczył w pracach koncepcyjnych nad kilkunastoma projektami, jest autorem/ współautorem niezliczonej ilości projektów finansowych z EFS z różnych dziedzin. Specjalizuje się w projektach skierowanych do firm, szczególnie interesuje go przedsiębiorczość akademicka oraz transfer technologii. Wiceprezes Poznańskiego Akademickiego Inkubatora Przedsiębiorczości i jeden z jego założycieli. Prezes PAIP Consulting Sp. z o.o. Absolwentka Akademii Ekonomicznej w Poznaniu na kierunku Zarządzanie i marketing. Od początku swojej kariery zawodowej związana z funduszami unijnymi. Tworzy i realizuje projekty finansowane głównie z EFS. Tematyka projektów przez nią realizowanych to głównie zagadnienia związane z promocją innowacji i przedsiębiorczością akademicką. W projektach unijnych najbardziej zainteresowana tworzeniem koncepcji merytorycznej projektu i zagadnieniami związanymi z upowszechnieniem i promocją. w ramach którego specjaliści PAIP świadczą usługi doradcze dla przedsiębiorców z zakresu pozyskiwania dofinansowania ze środków finansowych Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. PAIP ma bogate doświadczenie w zakresie preinkubacji czyli testowania pomysłów na biznes. Preinkubator Innowacji realizowany we współpracy z Politechniką Poznańską umożliwił młodym przedsiębiorcom prowadzenie firmy bez formalnej rejestracji działalności gospodarczej. W 2010 r. zakończył się Helpinvest dofinansowany ze środków Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, którego celem było zachęcenie młodych przedsiębiorców do współpracy z inwestorami zewnętrznymi. Doświadczenia preinkubacyjne są kontynuowane w projekcie Inkubator Innowacji udzielającym wsparcia kapitałowego najbardziej obiecującym przedsięwzięciom biznesowym. Bogate doświadczenie PAIP stara się przełożyć na coraz wyższą jakość swojej oferty kierowanej głównie do środowisk uczelnianych. Studenckie Centrum Innowacji i Transferu Technologii jest kolejnym etapem związanym z krzewieniem postaw przedsiębiorczych w środowiskach akademickich oraz ciekawą przygodą dla wszystkich młodych twórców zainteresowanych innowacjami. SCITT Pomysłodawca projektu... 5

6 O Modelu w skrócie Obecnie młodzi innowatorzy coraz rzadziej dążą do realizacji swoich pomysłów. Na drodze do sukcesu przedsiębiorczości akademickiej (PA) pojawiają się dwaj wrogowie: brak kapitału oraz brak doświadczenia. Na przeszkodzie stają też brak motywacji i brak wsparcia ze strony uczelni, w postaci kogoś, kto rzetelnie wskaże dobre i złe strony pomysłu, a także wytyczy wyraźną ścieżkę w gąszczu firm i potencjalnych partnerów. Kompleksowym rozwiązaniem na powyższe bolączki może okazać się Studenckie Centrum Innowacji i Transferu Technologii (SCITT), czyli model wsparcia innowacyjnych pomysłów studentów I, II i III stopnia budowany obecnie w Wielkopolsce przez Poznański Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości. Zadaniem modelu jest rozwój relacji między biznesem i nauką. SCITT wykorzystuje do tego celu potencjał uczelni i instytucji otoczenia biznesu (IOB) typu inkubatory przedsiębiorczości, czy centra transferu technologii. Studenckie Centrum Innowacji i Transferu Technologii ma nadać nowy kierunek w rozwoju innowacyjnej przedsiębiorczości akademickiej. Założeniem twórców SCITT jest, aby otwarci na nowe doświadczenia i aktywni w swej dziedzinie naukowej studenci I oraz II stopnia oraz doktoranci z wielkopolskich środowisk naukowych mieli szansę wcielić się w rolę młodych adeptów biznesu i uzyskać realne wsparcie w testowaniu i realizacji swoich pomysłów z branży innowacji. Z kolei przedsiębiorcy, dzięki modelowi, uzyskają ofertę produktów powstałych w wyniku prac młodych innowatorów. Mariaż biznesu i nauki, czyli wykorzystanie innowacyjnych technologii w praktyce, przyczynia się do wzmocnienia polskiej gospodarki. Niestety, na razie związki te rozumiane są bardzo enigmatycznie i nie cieszą się dużą popularnością. W Polsce coraz częściej mówi się o transferze technologii w kontekście budowy i rozwoju relacji na linii biznes-nauka. Relacje te dopiero się rozwijają, a oba środowiska próbują lepiej zrozumieć swoje potrzeby. Polskie uczelnie są obecnie na etapie tworzenia odpowiedniej oferty rozwiązań i produktów, powstałych w wyniku prac naukowców, z których mogliby korzystać przedsiębiorcy. Włączenie biznesu do nowoczesnych i innowacyjnych technologii oraz udostępnienie instrumentów finansujących ich wdrożenie przyczynia się do wzmocnienia polskiej gospodarki i wnosi nową jakość do współpracy przedsiębiorców z naukowcami. Współpraca ta niestety nadal cieszy się nikłym zainteresowaniem obu stron. Duże znaczenie w zakresie zmiany takiego stanu rzeczy mają fundusze strukturalne, które wspierają innowacyjność naszego kraju i wzmacniają rozwój nowych technologii oraz gospodarki opartej na wiedzy. Dzięki nim możliwe jest wdrożenie projektów podobnych do naszego Studenckiego Centrum Innowacji i Transferu Technologii adresowanego do wielkopolskich studentów i doktorantów oraz uczelni wyższych, a także instytucji otoczenia biznesu. Przedsiębiorczość akademicka aktywność biznesowa studentów i absolwentów uczelni. W kręgach kultury anglosaskiej pojęcie to utożsamiane jest z procesem powstawania na uczelniach firm technologicznych, tzw. spin-off lub spin-out. W takim ujęciu jest to obok zgłoszeń patentowych, czy zwykłych publikacji naukowych nowy mechanizm komercjalizacji naukowego know-how pozwalający zwielokrotnić korzyści czerpane przez naukowca (odkrywcę) i pozostałych partnerów naukowych i biznesowych (uczelnia, inwestorzy kapitałowi). Jednak przedsiębiorczość akademicką często w języku potocznym (tak jest m.in. w Polsce) rozumie się nieco odmiennie i szerzej. Nie jest to wyłącznie proces tworzenia spin-off, ale przede wszystkim aktywność biznesowa osób zawodowo związanych z uczelnią (pracowników naukowych), jak i tych, dla których uczelnia jest pewnym etapem w życiu studentów czy doktorantów. Pomiędzy jednym i drugim rozumieniem przedsiębiorczości akademickiej nie ma sprzeczności, aczkolwiek należy pamiętać, że te odmienne podejścia implikują stosowanie innych narzędzi rozwojowych. 6

7 Dlaczego nie kwitnie studencka innowacyjność? Badania przeprowadzone przez PAIP wykazały, że w Wielkopolsce, mimo dużej liczby instytucji otoczenia biznesu (7 preinkubatorów, 11 inkubatorów, 6 centrów transferu technologii) i mimo ich szerokiego wachlarza świadczeń brakuje jednolitego systemu wsparcia innowacyjnych pomysłów studentów i doktorantów. Dotyczy to zarówno wstępnej fazy rozpoznawania potrzeb młodych twórców, jak i narzędzi do wspierania ich innowacyjnych pomysłów. Dodatkowo, nie ma obecnie programu, który z założenia koncentrowałby się wyłącznie na potrzebach biznesowych tej grupy. Wsparcie świadczone przez IOB w ich własnym zakresie okazuje się niewystarczające, bowiem zazwyczaj ogranicza się do zachęcania studentów czy pracowników naukowych do zakładania działalności gospodarczej. Dodatkowo instytucje te są w stanie zaoferować jedynie ogólne i standardowe narzędzia, jak szkolenia, doradztwo ogólne, nie zawężając oferty np. wyłącznie pod kątem studentów kierunków technicznych. Dowodem na to może być fakt, że kilkanaście realizowanych do tej pory w Wielkopolsce projektów wspierających innowacyjność miało na celu wyłącznie upowszechnienie i promowanie innowacyjnej przedsiębiorczości akademickiej (IPA) poprzez przybliżanie zagadnień teoretycznych, ale bez praktycznego wdrażania jej założeń. Bariery akademickie negatywne podejście do podejmowania ryzyka, brak wsparcia finansowego innowacyjnych pomysłów, niechęć władz uczeni do wprowadzania wewnętrznych zmian, ulokowanie innowacyjnej przedsiębiorczości akademickiej (IPA) w strukturach uczelnianych, co prowadzi do jej zbiurokratyzowania, zbyt mała liczba studentów kierunków ścisłych, niejasności związane z prawem autorskim i obawą z przedostaniem się pomysłów w niepowołane ręce, małe zapotrzebowanie na prace naukowe gotowe do wykorzystania w biznesie, pomijanie studentów i doktorantów w działających obecnie firmach spin-off, których celem jest komercjalizacja wiedzy naukowej i technologii. WPŁYW PROGRAMÓW STUDIÓW NA ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI AKADEMICKIEJ 60% studentów zgadza się ze stwierdzeniem, że uczelnia oferuje w swoim programie studiów przedmioty sprzyjające działaniom przedsiębiorczym, jednak 10% studentów nie zauważa oferty uczelni jako sprzyjającej takim działaniom. W opinii 80% studentów programy studiów są zdecydowanie lub raczej przydatne. Jedynie 7% studentów negatywnie ocenia przydatność praktyczną programów. WIEDZA NA TEMAT INSTYTUCJI WSPARCIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI AKADEMICKIEJ SCITT O modelu w skrócie biura karier ośrodki szkoleniowo-doradcze banki komercyjne inkubatory przedsiębiorczości Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości PARP fundusze pożyczkowe izby i stowarzyszenia gospodarcze anioły biznesu fundusze kapitału Przedsiębiorczość akademicka (rozwój firm spin-off, spin-out) zapotrzebowanie na szkolenia służące jej rozwojowi. Raport z badania; Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2009, 7

8 transfer technologii, czyli co to takiego? Nawet laikowi nietrudno dostrzec, że w Polsce dopiero kształtują się relacje na linii nauka-biznes. Uczelnie przygotowują ofertę pomysłów i produktów będących wynikiem pracy naukowców, które będą mogły być wykorzystywane przez przedsiębiorców. Innowacyjne rozwiązania powstałe na uczelniach, które później zostaną wdrożone w firmach, mają szansę przyczynić się do wzmocnienia polskiej gospodarki i stać się kamieniem milowym na drodze współpracy przedsiębiorców z naukowcami. Transfer technologii pełni zatem nieocenioną rolę pomostu łączącego te dwa odmienne środowiska. Zawierając definicję transferu technologii w kilku słowach, trzebaby powiedzieć, że jest to proces przeniesienia oryginalnych pomysłów, wyników badań naukowych lub patentów do gospodarki w celu ich praktycznego zastosowania Kto nie marzy, by swoje idee przekuć w sukces? Zanim to się jednak stanie i pomysł się urzeczywistni, przed nim długa droga. Proces transferu technologii składa się bowiem z kilku etapów: 1. Badania naukowe w ich wyniku powstają wynalazki, nowe rozwiązania, modele lub ich udoskonalenia, a nawet prototypy, które stanowią odpowiedź na aktualne zapotrzebowanie na rynku; 2. Opracowanie zastosowań nowych pomysłów tj. procesów technologicznych i badań jakościowych; 3. Poszukiwanie potencjalnych odbiorców danego rozwiązania; 4. Wybór partnera wdrażającego; 5. Podpisanie umowy zezwalającej na korzystanie z wynalazku (produkcję, modyfikacje, udoskonalenie, sprzedaż) oraz ustalającej podział w zyskach; 6. Uruchomienie produkcji. Etapy te jak widać są mocno złożone i wymagają profes jonalnego przygotowania oraz doświadczenia, o które jak już zostało powiedziane początkującemu trudno... 8

9 BADANIA DOTYCZĄCE KOMERCJALIZACJI WIEDZY KOMERCJALIZACJA WYNIKÓW BADAŃ NAUKOWYCH Większość badanych naukowców (77%) pozytywnie ocenia uregulowania swoich uczelni w tej dziedzinie. Jedynie 5% pracowników naukowych zdecydowanie nie zgadza się z tą opinią, a dalsze 10% nie ma na ten temat zdania. W opinii 3/4 ankietowanych pracowników naukowych, uczelnie współpracują biznesowo z otoczeniem. Jedynie 6% pracowników zdecydowanie nie zgadza się z tą opinią. Dość znaczny jest jednak odsetek pracowników (16%), którzy nie mają wyobrażenia o współpracy biznesowej ich uczelni z otoczeniem. WIEDZA NA TEMAT KOMERCJALIZACJI WYNIKÓW BADAŃ We własnej ocenie pracownicy naukowi wszystkich uczelni jednakowo oceniają swoją wiedzę na temat możliwości komercjalizacji wyników badań naukowych. 52% badanych na poziomie wysokim lub bardzo wysokim, a tylko 19% na niskim lub bardzo niskim. transfer technologii to proces przeniesienia oryginalnych pomysłów, wyników badań naukowych lub patentów do gospodarki w celu ich praktycznego zastosowania. SCITT Transfer technologii, czyli... Badania dotyczące komercjalizacji wiedzy co znamienne dla modelu SCITT prowadzone są wyłącznie w kontekście pracowników naukowych. Wedle stanu wiedzy PAIP nie ma informacji dotyczących wiedzy na temat komercjalizacji wyników badań wśród studentów, absolwentów i doktorantów. 9

10 model scitt, czyli jak to działa? Biorąc pod uwagę relacje łączące biznes z nauką oraz świadomość na temat komercjalizacji wiedzy, przed Studenckim Centrum Innowacji i Transferu Technologii stoi trudne wyzwanie. Swoje zadania będzie realizować na dwóch płaszczyznach: Poprawy relacji pomiędzy instytucjami wspierającymi biznes (np. akademickimi inkubatorami przedsiębiorczości) lub uczelniami a młodymi pomysłodawcami innowacji. Wzrostu świadomości młodych innowatorów, przedsiębiorców, uczelni i instytucji otoczenia biznesu co do korzyści płynących z procesu transferu technologii oraz wsparcia dla właśnie tej nowej, dotąd pomijanej grupy pomysłodawców studentów i doktorantów. MENEDŻEROWIE INNOWACJI, CZYLI KTO I GDZIE Działania te przeprowadzane są przez koordynatorów modelu, którymi są tzw. Menedżerowie Innowacji (MI). To na ich barkach spoczywa główny ciężar misji SCITT: wyłanianie innowacyjnych pomysłów studentów lub doktorantów najpierw zgłoszonych przez innowatorów uczestniczących w seminariach bądź korzystających z platformy internetowej SCITT, a następnie ewaluowanych przez Menedżera bazującego na karcie oceny pomysłów (czyt. str. 8). szacowanie możliwości ich komercyjnego sukcesu, nawiązanie współpracy przedsiębiorców z ww. przedstawicielami środowiska akademickiego. Menedżerowie Innowacji, jako przedstawiciele SCITT i serce modelu, to osoby bardzo starannie dobrane do pełnienia swoich zadań. Znajomość uczelnianych struktur oraz umocowanie w jednostkach naukowych, posiadane umiejętności, doświadczenie w pracy na uczelni/w IOB oraz przygotowanie do opieki nad młodymi innowatorami to tylko niektóre z kryteriów wyboru kandydatów do tej funkcji. Z racji tego, że model SCITT skierowany jest do wielkopolskich studentów, doktorantów i przedsiębiorców oraz uczelni wyższych czy jednostek typu IOB, miejsca testu modelu zostały usytuowane w Poznaniu w trzech punktach: na Uniwersytecie Przyrodniczym, w Poznańskim Parku Naukowo-Technologicznym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza oraz w Akademickim Inkubatorze Przedsiebiorczości Politechniki Poznańskiej. Menedżerowie Innowacji stacjonują w trzech akademickich punktach Poznania: na Uniwersytecie Przyrodniczym, w Poznańskim Parku Naukowo-Technologicznym UAM, w Akademickim Inkubatorze Przedsiębiorczości Politechniki Poznańskiej. 10

11 Wszyscy zainteresowani wdrożeniem swoich innowacyjnych pomysłów, czyli tzw. komercjalizacją wiedzy, mogą odwiedzić jedno ze wspomnianych miejsc i zwrócić się bezpośrednio do Menedżera Innowacji, który służyć będzie wszelką radą i pomocą. Możliwe jest także wyszukanie Menedżera Innowacji poprzez stronę internetową która pozwala w szybki sposób ustalić dane osób pełniących tę funkcję wraz z dokładną lokalizacją miejsca pracy. Model SCITT jest świetnym, kompleksowym rozwiązaniem zarówno dla studentów, doktorantów, jak i dla przedsiębiorców i uczelni/instytucji otoczenia biznesu. SCITT A PRZEDSIĘBIORCY Przedsiębiorcy, którzy zdają sobie sprawę z faktu, że w ich interesie jest podnoszenie innowacyjności własnych firm dzięki wykorzystaniu potencjału młodych kreatywnych ludzi, także powinni zgłosić się do Menedżerów Innowacji. Pełnią oni, bowiem funkcję łącznika między studentami/doktorantami chętnymi do napisania prac dyplomowych odpowiadających zapotrzebowaniu danej firmy a poszukującymi alternatywnych sposobów opracowywania, testowania i wdrażania innowacji przedsiębiorcami stojącymi do tej pory po drugiej stronie barykady. W tych kontaktach także pomocna jest internetowa platforma SCITT, dzięki której przedsiębiorca może zgłosić Menedżerowi Innowacji chęć wzięcia udziału w przedsięwzięciu (jest to także możliwe drogą telefoniczną lub mailową). Po rozmowach określających rodzaj zapotrzebowania ze strony firmy i podpisaniu umowy o współpracy z Menedżerem Innowacji lub uczelnią/iob, następuje etap zgłoszenia tematu innowacyjnej pracy i wytypowanie kandydata do jej opracowania. Przedostatni, kluczowy etap to podpisanie umowy określającej podział zysków płynących ze współpracy pomiędzy uczelnią czy IOB oraz Menedżerem Innowacji, przedsiębiorcą i studentem/doktorantem czyli autorem pracy dyplomowej. Poprzedza on dokonanie płatności wieńczące współpracę. SCITT A UCZELNIE Uczelnie także mają szansę skorzystać z modelu SCITT, gdyż daje on nie tylko możliwość rozwoju innowatorom, ale zwiększa szanse na wzrost ilości zgłaszanych przez uczelnie patentów czy wzorów użytkowych. Dodatkowo, uczelnie zyskają możliwość zastosowania nowej formy skutecznej drogi do komercjalizacji pomysłów, która będzie podlegać testowaniu, dzięki działalności wyspecjalizowanych pracowników Menedżerów Innowacji. Rozwój działań dydaktycznych z zakresu IPA przyczyniać się będzie do bliższego kontaktu studentów z zagadnieniem innowacji i ich wdrażania, a także ubogaci dotychczasowy program zajęć o ważny, dodatkowy element praktyczny. Menedżerowie będą zajmować się tylko działaniami związanymi z IPA, dlatego też koncentracja ich uwagi na dostarczeniu wiedzy z tej tylko dziedziny, pozwoli na upowszechnienie tematyki innowacji w środowisku studenckim i przybliży jak dotąd abstrakcyjne i niejasne założenia. SCITT A INSTYTUCJE OTOCZENIA BIZNESU Również instytucje otoczenia biznesu mogą poprzez aplikację SCITT wywierać realny wpływ na stworzenie trwałej kooperacji sfery nauki ze środowiskiem biznesu. Uczestnicząc w testowaniu modelu, wybierając ze swoich struktur Menedżera Innowacji, zachęcając inwestorów bądź przedsiębiorców do skorzystania z nowej ścieżki komercjalizacji wiedzy i testowania pomysłów, mogą zorientować się na grupę odbiorców ich działań studentów. Wypracowane w ramach modelu narzędzia: propozycja regulaminu komercjalizacji wiedzy oraz karta oceny pomysłu innowatora (która będzie głównym narzędziem pracy Menedżera Innowacji) będą świetnym materiałem do testu założeń i faktycznego zbadania zapotrzebowania na tego typu formy w grupie docelowej. SCITT Model SCITT, czyli... 11

12 Zadania stojące przed Menedżerem Innowacji 1. Wsparcie merytoryczne: informowanie o możliwościach, jakimi dysponuje SCITT, wyjaśnianie aspektów prawnych związanych z komercjalizacją, pomoc w dostarczeniu zaplecza technicznego do testowania pomysłu, ocena pomysłu i jego wykonalności, wyszukiwanie najlepszych pomysłów mających szansę na komercyjne wdrożenie, konsultacje pomysłu z naukowcami z danej dziedziny; 2. Wsparcie finansowe przyznawanie Voucherów Innowacji, czyli bonów umożliwiających studentom zakup porad od ekspertów czy jednostek badawczo-rozwojowych; 3. Współpraca z przedsiębiorcami/inwestorami po pierwsze stworzenie bazy prac dyplomowych zamawianych przez firmy z regionu dotyczących konkretnej usługi, metody albo narzędzia, słowem innowacji niezbędnej przedsiębiorcy/inwestorowi. Po drugie wyszukiwanie studentów zainteresowanych tego typu współpracą, tj. napisaniem zamówionej pracy lub zainwestowaniem w konieczną do wypracowania innowację. Poniższy schemat przedstawia szczegółowy proces działania Menedżera Innowacji wraz ze wszystkimi ścieżkami, którymi może podążać student, absolwent lub doktorant wraz ze swoim pomysłem na innowację Wybór Menedżera Innowacji na uczelni/ w IOB (decyzja wewnętrzna IOB) i przeszkolenie z założeń modelu SCITT Tworzenie Interdyscyplinarnych zespołów złożonych ze studentów/doktorantów różnych kierunków (rekrutacja poprzez platformę oraz w trakcie zajęć ze studentami/doktorantami Dopracowanie pomysłu, budowa biznesplanu, nawiązanie kontaktu z przedsiębiorcami i inwestorami Menedżer Innowacji: zadania (źródło finansowania: success fee MI pośrednikiem w procesie inwestycyjnym) Działanie informacyjne i szkolenia IPA wśród studentów/doktorantów Konsultacje innowacyjnych pomysłów studentów i doktorantów oraz ich ocena za pomocą karty oceny pomysłów. Podpisanie umowy o poufności Pozytywna ocena projektu przyznanie Vouchera Innowacji ( zł) Podpisanie umowy o współpracę w zakresie komercjalizacji opracowanego pomysłu Proces wdrażania na rynek 1. Nawiązanie kontaktów z IOB w celu właściwego przekierowania pomysłów np. do KSU i KSI, do Preinkubatora; 2. Bezpośrednie spotkanie z przedsiębiorcami oraz inwestorami z regionu w celu nawiązania współpracy (podpisanie umowy o współpracy), przedstawienie oferty wsparcia innowacyjnego pomysłu; 3. Wyszukiwanie metod finansowania pomysłów (np. dotacja na założenie działalności, preferencyjna pożyczka, itp.) Negatywna ocena pomysłu odrzucenie Zachęcanie do pogłębiania wiedzy za pomocą platformy SCITT oraz poprzez udział w szkoleniach z IPA Ustalenie podziału zysków pomiędzy twórcę, MI (uczelnię), inwestora, przedsiębiorcę Duży pomysł Mały pomysł Wdrożenie pomysłu 12 Zamawiane prace dyplomowe

13 SUKCES ŚCIEŻKI MENEDŻERA, CZYLI KTÓRĘDY DO SUKCESU? Jak widać na schemacie, Menedżerowie są punktem centralnym modelu, a jednocześnie kołem zamachowym wszystkich zdarzeń związanych z pomysłami na innowacje. Planuje się, że w przyszłości stanowisko pracy Menedżera Innowacji będzie finansowane ze środków uczelni, w ramach tzw. success fee. Oznacza to, ni mniej ni więcej, że Menedżerowi Innowacji za osiągnięcie założonego celu działania zmierzające do wdrożenia konkretnego pomysłu w tym wypadku pośrednictwo w procesie innowacyjnym, będzie wypłacana premia. Bez wątpienia jest to znakomity motywator do wszelkich działań! Faza testu modelu ma pomóc w zbadaniu realności tego założenia. Pierwszym zadaniem stojącym przed Menedżerem Innowacji jest edukacja studentów, absolwentów i kadry uczelnianej z zakresu postaw przedsiębiorczych i przygotowania ich do uruchamiania własnych przedsięwzięć biznesowych. Szkolenia i warsztaty prowadzone przez Menedżera mają charakter otwarty, stąd każdy może przyjść, by zdobyć wiedzę o innowacjach. Oczywiście Menedżer nie ogranicza sie w swoich działaniach do uczelni promuje też model na spotkaniach z przedsiębiorcami, pracownikami instytucji otoczenia biznesu i inwestorami. Ma to na celu rozbudzenie zainteresowania nową formą współpracy w ramach modelu. Jednym ze sposobów wspierania młodych innowatorów przez Menedżerów Innowacji jest zachęcanie do tworzenia interdyscyplinarnych zespołów za pomocą platformy internetowej Zespoły te stanowić będą studenci I, II lub III stopnia, którzy połączą swoje siły, tworząc innowacyjny pomysł. Zakłada się, że nie każdy innowator dysponuje kompleksową wiedzą o wdrożeniu swojej przełomowej idei. Dlatego platforma pozwoli pozyskać osoby o uzupełniającej się wiedzy i umiejętnościach, które w sposób oczywisty spotęgują szanse na powodzenie przedsięwzięcia. Przykładem może być owocna współpraca grupy osób: specjalisty w marketingu, biegłego w księgowości oraz za pan brat z programowaniem informatycznym. Taka forma współpracy, może, choć nie musi, skutkować trwałym współdziałaniem, np. w postaci wspólnej firmy. Miejscem wymiany myśli pomysłodawców i ich ewentualnych wspólników są albo warsztaty prowadzone przez Menedżerów Innowacji, albo platforma internetowa SCITT. To właśnie serwis dzięki systemowi informatycznemu z rozbudowanymi kryteriami wyszukiwania, umożliwi skojarzenie potencjalnych partnerów biznesowych. Owocem pracy studentów/doktorantów pracujących indywidualnie bądź w interdyscyplinarnych zespołach są gotowe projekty pomysłów, których wartość i szanse powodzenia weryfikuje Menedżer Innowacji w kolejnym stadium. Na tym etapie różne funkcje Menedżera krzyżują się ze sobą, bowiem pełni on jednocześnie rolę informatora, konsultanta, eksperta i opiekuna innowatorów z jednej strony doradzając młodym kreatorom, a z drugiej oceniając ich prace. Pomocą we wnikliwej weryfikacji pomysłu służy Menedżerowi wspomniana już karta oceny pomysłu, która pozwoli wyłonić najlepsze pomysły na innowacje, przyznając im punkty. Ich przydział uzależniony jest od kilku kryteriów, takich jak branża wdrożenia innowacji, grupa jej odbiorców, mocne i słabe strony pomysłu, ryzyka i szanse (czyli klasyczna analiza SWOT) oraz analiza konkurencji. Zebrane informacje dostarczają Menedżerowi wiedzy o tym, czy projekt jest gotowy czy też wymaga dodatkowego dopracowania. Polegać ono może w zależności od zdobytych punktów na wsparciu w postaci warsztatów, konsultacjach, tj. specjalistycznym bezpłatnym doradztwie (np. Krajowej Sieci Innowacji [KSI] z Krajowym Systemem Usług [KSU]) czy stworzeniu zespołu interdyscyplinarnego. Twórcy najlepiej rokującego pomysłu zostaną zaproszeni do podpisania umowy o poufności oraz na etapie testowania modelu w przypadku dwudziestu najlepszych Zespoły interdyscyplinarne to grupy tworzone przez studentów I i II stopnia oraz doktorantów, w których zróżnicowana wiedza i umiejętności poszczególnych członków łączą się i wzajemnie przenikają, tworząc efekt synergii, i wpływając na realne zwiększenie szans na powodzenie wspólnego przedsięwzięcia. SCITT Model SCITT, czyli... Success fee to premia wypłacana pracownikowi lub zespołowi pracowników za osiągnięcie danego celu np. za realizację projektu, wyznaczonego do realizacji w określonym czasie. Krajowa Sieć Innowacji grupa usługodawców świadcząca usługi doradcze o charakterze proinnowacyjnym polegające między innymi na przeprowadzeniu audytu technologicznego, ocenie potencjału i potrzeb technologicznych przedsiębiorcy oraz przeprowadzeniu procesu technologii. W chwili obecnej do KSI należy ponad 40 ośrodków Krajowego Systemu Usług. 13

14 projektów otrzymają wsparcie finansowe w postaci bonu pieniężnego, tzw. Vouchera Innowacji. Pozwoli on na zakup specjalistycznych usług eksperckich lub też przeprowadzenie analiz badawczych. Zwycięski, wyłoniony pomysł będzie w dalszej kolejności poddany dokładniejszemu dopracowaniu (jak np. budowa biznesplanu), analizie pod kątem skojarzenia go z przedsiębiorcą/inwestorem gotowym na wsparcie innowacji. Rozpocznie się etap wdrażania go na rynek. Menedżer Innowacji nawiąże w tym celu kontakty z IOB by przekierować je do KSI, KSU lub Preinkubatora a także z przedsiębiorcami, by przedstawić im propozycję nawiązania współpracy i zaprezentować ofertę wsparcia innowacyjnego pomysłu. Zadaniem Menedżera będzie też wyszukanie sposobów finansowania pomysłu, jakim mogą być chociażby preferencyjna pożyczka, czy dotacja na założenie działalności. Powyższa faza skutkować będzie, naturalnie, podpisaniem umowy warunkującej podział zysków pomiędzy twórcę, Menedżera a inwestora/przedsiębiorcę. W zależności od szacowanego wkładu finansowego niezbędnego do realizacji pomysłu oraz zainteresowania inwestora, pomysł zostanie zakwalifikowany do jednej z trzech grup: mały pomysł (zerowy wkład inwestora ze względu na niskie zainteresowanie pomysłem przynoszącym niewielki zysk), duży pomysł (znaczny wkład finansowy inwestora) lub zamówienie pracy dyplomowej przez przedsiębiorcę. W tym ostatnim przypadku umowa między uczelnią, innowatorem i przedsiębiorcą określa wkład firmy w realizację pomysłu. Karta Oceny Pomysłów to testowe narzędzie oceny innowacji studentów I, II i III stopnia. Służy rzetelnej ocenie innowacji przez Menedżera Innowacji. Oparta jest na systemie punktowym od 0 do pkt. projekt odrzucony, pkt. projekt wymaga dopracowania (szkolenia, warsztaty, doradztwo, tworzenie zespołów interdyscyplinarnych), pkt. projekt wymaga dopracowania na poziomie specjalistycznym w punktach Krajowego Systemu Usług, Krajowej Sieci Innowacji lub wielkopolskich IOB. Pomysł może być poddany ponownej konsultacji Menedżera, pkt. projekt skierowany do wdrożenia. 14 Preinkubator to jedna z usług oferowanych przez akademickie inkubatory przedsiębiorczości, która służy rozwijaniu przedsiębiorczości studentów, absolwentów oraz kadry naukowej szkół wyższych. Podopieczni preinkubatorów, czyli młodzi przedsiębiorcy posiadający pomysł na działalność gospodarczą, mają możliwość poznania rynku, nowego produktu czy usług, testując swoje pomysły na biznes w realnych warunkach, ale bez formalnej rejestracji firmy.

15 ZAMIAST EPILOGU, CZYLI CO DALEJ? Studenckie Centrum Innowacji i Transferu Technologii znajduje się obecnie w fazie testowania. Bieżący rok 2012 pozwoli odpowiedzieć na pytanie, jaka będzie przyszłość modelu. Wszyscy, którzy zechcą zaangażować się i spróbować swych sił przy wydatnej pomocy SCITT, mają szansę współtworzyć model, który może przyczynić się do wzrostu oceny polskiej innowacyjności i budowania trwałych podwalin pod innowacyjną gospodarkę. Adresaci SCITT mogą mieć realny wpływ na przyszły kształt świeżego modelu i modyfikować jego założenia zgodnie z potrzebami, które wynikną w trakcie realizacji pomysłów na innowacje. Proces komercjalizacji wiedzy dotychczas sprawdzał się najlepiej w takich sektorach, jak biotechnologia, farmacja, czy informatyka, ale nic nie stoi na przeszkodzie, by młodzi innowatorzy pokazali, na co ich stać także w innych branżach, w tym w zakresie nauk humanistycznych, które też obfitują w mniej doceniane innowacje. Dlatego, jeśli masz rewolucyjny pomysł albo chciałbyś takowy wdrożyć w swojej firmie, nie wahaj się! O potencjale swojego pomysłu przekonasz się, zwracając się do Studenckiego Centrum Innowacji i Transferu Technologii. Powodzenia! 15

16 POZNAŃSKI AKADEMICKI INKUBATOR PRZEDSIĘBIORCZOŚCI ul. Cienista Poznań info@paip.pl Egzemplarz bezpłatny