REGULARNE WSPÓŁŻYCIE BEZ ZABEZPIECZEŃ PRZEZ ROK I BRAK EFEKTU W POSTACI CIĄŻY JEST PIERWSZYM SYGNAŁEM, ŻE MOŻEMY SIĘ SPODZIEWAĆ EWENTUALNYCH KŁOPOTÓW
|
|
- Maciej Baran
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1
2
3 KIEDY POJAWIA SIĘ PROBLEM Tak jak do tanga trzeba dwojga, tak do poczęcia dziecka potrzeba kobiety i mężczyzny. Współżycie bez żadnych zabezpieczeń przez rok daje szanse na ciążę tylko w 80%. Ten wskaźnik zwiększy się o ok. 5% w ciągu następnego roku. Płodność z czasem ulega naturalnemu zmniejszeniu, szczególnie po 35. roku życia. Według badań w Europie niepłodność dotyczy od 16 do 18% osób będących w związkach. W badaniach z ostatnich lat ocenia się, że aż połowa problemów z płodnością dotyczy mężczyzn. U 40% par u obojga partnerów stwierdza się nieprawidłowości prowadzące do trudności z uzyskaniem ciąży. Tradycyjne spojrzenie, że ciąża to głównie kobiecy problem, gdyż to kobieta jest w ciąży, nie potwierdza się. Od samego początku trzeba diagnozować i w miarę potrzeby leczyć obojga partnerów. REGULARNE WSPÓŁŻYCIE BEZ ZABEZPIECZEŃ PRZEZ ROK I BRAK EFEKTU W POSTACI CIĄŻY JEST PIERWSZYM SYGNAŁEM, ŻE MOŻEMY SIĘ SPODZIEWAĆ EWENTUALNYCH KŁOPOTÓW Zanim zaczniemy szukać pomocy, warto się zastanowić, czy rok starań faktycznie był wykorzystany. Nie należy wpadać w panikę i na 365 dzień starań umawiać wizyty u ginekologa, ale przeanalizować sytuację. Wiele par ze zdziwieniem stwierdzi, że spotkanie w okresie potencjalnie płodnym było rzadkością. Możliwość zajścia w ciążę pojawia się tylko na kilka dni w czasie cyklu u kobiety. Być może okaże się, że akurat wtedy do współżycia nie dochodziło i tak naprawdę szanse na zajście w ciążę były nikłe. Kobiety zdrowe i regularnie miesiączkujące mogą wyliczyć dni płodne i wtedy inicjować zbliżenia. Warto pamiętać, że owocne jest współżycie na 24 godziny przed owulacją. 1
4 2
5 KIEDY UDAĆ SIĘ DO LEKARZA? Rok bez ciąży to główne wskazanie do wizyty. Warto zgłosić się wcześniej, jeżeli kobieta już skończyła 36 lat lub z jej przeszłości ginekologicznej wiadomo, że może napotkać na trudności z zajściem w ciążę. Podobnie się stanie, gdy nie mogła zajść w ciążę z poprzednim partnerem. Ważnym jest, aby sobie uświadomić, że płodność w ciągu życia ulega zmianom jej szczyt to rok życia, potem udowodniono jej stopniowe zmniejszanie się. CO CZEKA CIĘ NA PIERWSZEJ WIZYCIE? Na pierwszą wizytę najlepiej udać się z partnerem. Daje to możliwość dokładnego zebrania wywiadu i uzgodnienia dalszego wspólnego sposobu diagnozowania i leczenia. Pierwsze spotkanie z lekarzem bywa dłuższe, gdyż powinien on przeprowadzić dokładny wywiad dotyczący Twojego stanu zdrowia, partnera jak i najbliższej rodziny. Warto wiedzieć o rodzinnych problemach z płodnością, poronieniach lub urodzeniu dziecka z wadami. W Twoim przypadku najważniejsze są dotychczasowe problemy ginekologiczne, długość cykli, dolegliwości w czasie krwawienia, jego obfitość, czas trwania i pojawianie się innych objawów (omdlenia, biegunki, silne bóle). Należy przypomnieć sobie czy kiedykolwiek były stany zapalne przydatków i czy nie było powikłań po ich ustąpieniu. Ważne jest też czy kiedykolwiek występowały torbiele lub objawy endometriozy. Dla ułatwienia warto zabrać ze sobą wszystkie karty wypisowe dotyczące leczenia szpitalnego i operacji. Dobrze, gdy jeszcze przed wizytą prześledzisz, jak przebiega cykl: czy są objawy owulacji bóle, plamienia, dodatnie testy owulacyjne, czy towarzyszą temu zmiany śluzu, czy potwierdzano dotychczas owulacje w USG. 3
6 Wywiad musi objąć szczegóły z życia intymnego częstość współżycia, jak ono jest realizowane, czy wytrysk nasienia występuje do pochwy, czy nie ma problemu z wytryskiem (jego brak, opóźnienie, wytrysk wsteczny dopęcherzowy, bolesny lub asteniczny). Badaniem ginekologicznym można stwierdzić czy narządy zewnętrzne i wewnętrzne są zbudowane prawidłowo oraz czy nie występują zmiany mogące zmniejszyć szanse na zajście w ciążę. Dokładniejszą ocenę uzyskamy badaniem USG, gdyż wtedy możemy stwierdzić czy budowa macicy, zmiany śluzówki, budowa jajników są prawidłowe i odpowiednie do fazy cyklu. Badanie lekarskie musi być uzupełnione o badania dodatkowe, które pozwalają określić sytuację hormonalną i prawidłowość zmian hormonów w czasie cyklu. U kobiet po 35. roku życia lub gdy istnieją podejrzenia, że jajniki nie funkcjonują prawidłowo, konieczna jest ocena tak zwanej rezerwy jajnikowej, czyli obecności komórek jajowych w jajnikach. Możemy ocenić ją na podstawie hormonów sterujących cyklem: FSH i LH, oraz badaniem stężenia AMH (anty Mulerian Hormon) oraz inhibiny B. NIEPŁODNOŚĆ U KOBIET KIEDY MOŻEMY SPODZIEWAĆ SIĘ KŁOPOTÓW? Dopiero w latach 30-tych XX wieku poznano mechanizmy sterujące płodnością. I mimo tego, że wiemy na ten temat dużo, nadal napotykamy na trudności w rozpoznaniu i efektywnej pomocy kobietom pragnącym mieć dziecko. Powszechnie wiadomo, że, aby doszło do ciąży, plemnik musi zapłodnić dojrzałą komórkę jajową, potem musi rozpocząć się rozwój prawidłowego zarodka, który we wczesnej fazie rozwoju musi dotrzeć do macicy i zagnieździć się w błonie śluzowej. Od tego momentu możemy mówić, że kobieta jest w ciąży. 4
7 Pęcherzyk ciążowy, a w nim zarodek, muszą wytworzyć odpowiednią ilość hormonu (HCG) utrzymującego w jajniku ciałko żółte produkujące progesteron hormon utrzymujący ciążę. Aby ciąża mogła się rozwijać, potrzeba kosmówki, czyli błony odpowiedzialnej za odżywianie rozwijającego się zarodka, która później przekształci się w łożysko. Jak widać, musi zostać spełnionych wiele warunków, aby ciąża powstała, a potem rozwijała się prawidłowo. BRAK OWULACJI O c e n i a s i ę, ż e s t a n ow i o k o ł o 1 / 3 p r z y c z y n t r u d n o ś c i z z a j ś c i e m w c i ą ż ę. Pow i ą z a n e j e s t t o z zaburzeniami krwawień miesięcznych. Ich brak lub znaczne nieregularności u dojrzałej kobiety wiążą się z zaburzeniami owulacji. Cykle, w których może wystąpić jajeczkowanie, mieszczą się w granicach od 21 do 36 dni, licząc od pierwszego do pierwszego dnia następnego krwawienia. Regulacja płodności to subtelna gra hormonów zsynchronizowana w czasie, regulująca przemiany w jajniku i jamie macicy. W największym skrócie polega ona na uwalnianiu odpowiednich hormonów w przysadce, małym gruczole u podstawy mózgu. Z kolei ich wydzielanie zależne jest od specjalnych hormonów wydzielanych przez układ nerwowy. Hormony wytwarzane przez przysadkę wpływają na jajniki, stymulując zawarte w nich niedojrzałe komórki do rozwoju. Pierwotne komórki jajowe znajdują się w jajnikach od wczesnego życia płodowego. Liczba ich nie ulega zwiększeniu, stąd ich zapas musi wystarczyć na ok cykli owulacyjnych w życiu kobiety. Rozwijające się pęcherzyki produkują hormony estrogeny w pierwszej i dodatkowo progesteron w drugiej połowie prawidłowego cyklu. Dopiero te hormony wpływają na macicę i inne organy oraz decydują o rozwoju płciowym i występowaniu krwawień. 5
8 6
9 PROBLEMY REGULACYJNE HORMONALNE Nieregularne miesiączki mogą być jedną z przyczyn trudności z zajściem w ciążę. Z tego powodu istotne jest ustalenie miejsca, w którym doszło do zablokowania systemu regulacyjnego. Zaburzenia wydzielania hormonów szczególnie w podwzgórzu mogą być spowodowane nadmiernym spadkiem wagi, anoreksją, intensywnymi ćwiczeniami fizycznymi, uzależnieniem od narkotyków, stresem. Wyżej wymienione czynniki mogą powodować u nastolatek zaburzenia wzrostu i dojrzewania, a u starszych kobiet wtórny brak miesiączki. Najczęściej zaburzenia miesiączkowania są związane z nieprawidłowym wydzielaniem hormonów przysadkowych. Ich stężenia mogą być zbyt małe albo w normie, jednak nieodpowiednie proporcje wydzielania prowadzą do ich nieprawidłowego wpływu na jajnik. Jednym z częściej spotykanych powikłań w takiej sytuacji jest zespół policystycznych jajników (PCOS), występujący nawet u około 5 do 10% kobiet w wieku rozrodczym. Jest on również najczęstszą przyczyną braku owulacji. Pomimo wielu badań, nadal nie wiadomo, co jest konkretnie jego przyczyną. U kobiet z PCOS obserwuje się zaburzenia metabolizmu, otyłość (80% pacjentek), insulinooporność, nadmierne owłosienie hirsutyzm (30-40%). Rozpoznanie tego zespołu można postawić, gdy stwierdzi się u pacjentki dwa z trzech objawów: zaburzenia miesiączkowania: brak miesiączek lub rzadkie krwawienia powyżej 35 dni, objawy kliniczne hyperandrogenizmu: występowanie cech związanych z hormonami męskimi; hirsutyzm (nadmierne owłosienie typu męskiego), trądzik, męski typ łysienia, cechy wirylizacji (przerost łechtaczki), zmiany w jajnikach obserwowane w USG: w każdym jajniku więcej niż 12 pęcherzyków o wymiarach 2-9 mm i/lub wzrost objętości jajnika pow. 10 cm 3. 7
10 Za jedną z przyczyn dolegliwości uważa się zaburzone wydzielanie hormonów w przysadce nadmiar LH ze względnym niedoborem FSH. Dodatkowo pojawia się swoista nadwrażliwość na FSH w obrębie jajników. Skutkiem tego jest zapoczątkowanie przez liczne pęcherzyki dojrzewania lecz żaden z nich nie wchodzi w fazę wzrostu i nie dochodzi do owulacji. Utrzymywanie się tego stanu nie tylko zaburza płodność, ale i powoduje zmiany dodatkowe, takie jak otyłość, nadmierne owłosienie, objawy trądziku będące powodem leczenia zanim pojawi się problem niepłodności. Wczesna terapia zwiększa również szansę na zajście w ciążę, gdy będziemy tego oczekiwali. Pierwotny brak miesiączki pojawia się u kobiet z wadami genetycznymi chromosomalnymi, takimi jak: zaburzenia chromosomów płciowych 45 X0, zespoły związane z uszkodzeniem chromosomu X, brak wykształconych gonad w 46 XY (zespół feminizujących jąder). Zaburzenia miesiączkowania pojawiają się również u kobiet z uszkodzeniem wtórnym gonad, a może tak się stać w wyniku ich usunięcia lub na skutek terapii np. przeciwnowotworowej. Przedwczesne wygaśnięcie funkcji jajników związane jest z wyczerpaniem się puli komórek rozrodczych w jajnikach. Trudności z zajściem w ciążę mogą pojawić się u osób z wadami macicy. Wady te mają różne nasilenie: od całkowitego braku macicy, brak tylko części macicy, przegrody w pochwie lub w jamie macicy, a także podwójne występowanie pochwy i macicy. Ich obecność wpływa na możliwość zajścia i donoszenia ciąży. Zmiany anatomiczne mające wpływ na płodność mogą powstać później, spowodowane obecnością mięśniaków czyli łagodnych guzów macicy. Z powodu swojej wielkości, jak i umiejscowienia, mogą one wpływać na szansę zajścia w ciążę. Podobnie działają polipy endometrium stwierdza się je u 2 do 10% kobiet mających kłopoty z zajściem w ciążę. 8
11 INNE ZABURZENIA HORMONALNE Wiele zaburzeń hormonalnych może wpływać na występowanie nieregularnych miesiączek. Najczęściej obserwuje się je w sytuacji nadmiaru hormonu prolaktyny, który może być spowodowany przez guzy przysadki lub zaburzenia w jej wydzielaniu. Zaburzenia hormonalne w wydzielaniu jajnika też mogą prowadzić do nieregularnych krwawień. Dzieje się tak w przypadkach niedoboru progesteronu w II fazie cyklu. Trudności z zajściem w ciążę obserwuje się też w sytuacji, gdy nie dochodzi do pękania pęcherzyków owulacyjnych. Ocenia się, że takie zjawisko dotyczy ok. 10% cykli u kobiet prawidłowo miesiączkujących. ENDOMETRIOZA Trudności z zajściem w ciążę mają kobiety cierpiące z powodu endometriozy. Jest to schorzenie polegające na występowaniu śluzówki takiej jak w macicy, ale poza nią. Często umiejscawia się ona w jajnikach i jajowodach, powodując powstawanie torbieli. Zmiany mogą pojawiać się w obrębie całej miednicy mniejszej, a nawet w narządach sąsiednich: jelitach, pęcherzu moczowym. Objawem tego schorzenia są bolesne miesiączki z charakterystycznym nasilaniem się bólu przed i na początku krwawienia. Endometrioza może powodować zrosty i zmiany anatomiczne w samych jajnikach, jak i w jajowodach, co utrudnia lub uniemożliwia zajście w ciążę. Niewyjaśniony jest jej wpływ na procesy immunologiczne zachodzące w pierwszym okresie ciąży. Wykazano, że zaawansowane zmiany endometrialne zmniejszają szansę na prawidłowe zagnieżdżenie się zarodka i rozwój ciąży. 9
12 POWIKŁANIA POZAPALNE NIEDROŻNOŚĆ JAJOWODÓW Powikłania pozapalne powodują upośledzenie drożności jajowodów i są najczęstszym powodem trudności z zajściem w ciążę. Taki problem może dotyczyć nawet 1/3 par starających się o ciążę. Poprzez jajowody plemniki przedostają się do komórki jajowej i w nich dochodzi do zapłodnienia. Ich niedrożność najczęściej spowodowana jest zrostami po zapaleniach przydatków lub powstającymi na skutek endometriozy. Szczególnie niebezpieczne są infekcje chlamydiami, rzeżączką, gruźlicą. Innym czynnikiem wywołującym je mogą być operacje brzuszne lub powikłania i zrosty dotyczące innych narządów np. jelit (często wyrostka robaczkowego). Już przy pierwszych wizytach i w czasie diagnozowania niepłodności należy wykluczyć możliwość niedrożności jajowodowej. Można to zrobić, badając przechodzenie kontrastu z macicy do jajowodów przy użyciu promieniowania rentgenowskiego (HSG histerosalpingografia) lub USG ESS (echosonosalpingografia). Leczenie operacyjne daje szansę przywrócenia drożności w ok. 18 do 40%. Niedrożność jajowodowa jest klasycznym wskazaniem do leczenia metodą in vitro. 10
13 NIEPŁODNOŚĆ PO MĘSKIEJ STRONIE Przyczyny trudności z zajściem w ciążę mogą leżeć po stronie mężczyzny jak i kobiety, a także mogą dotyczyć ich obojga równocześnie. U mężczyzn największym problemem jest całkowity brak plemników w nasieniu. Trzeba wówczas sprawdzić czy problem jest jedynie w drogach wyprowadzających je z jądra (w nasieniowodach) czy też zablokowane jest ich powstawanie. Najczęściej jednak mamy do czynienia ze zmniejszoną ich liczbą (mniej niż 16 mln w 1 ml) oraz ich zmniejszoną ruchliwością (minimum 70% ruchomych). Równie istotna jest ich prawidłowa budowa, choć obecna norma dopuszcza aż 96% plemników o zmienionym wyglądzie. Brak plemników może być spowodowany przebytymi stanami zapalnymi jąder, najądrzy, nasieniowodów, co mogło spowodowć ich zarośniecie, wtedy nie ma ich w nasieniu, a są obecne w jądrach. Zanik wytwarzania w jądrach może być skutkiem wad genetycznych, znacznych zaburzeń hormonalnych lub uszkodzeń immunologicznych. Płodność ulega obniżeniu również w stanach zapalnych dróg wyprowadzających plemniki, jak również przy żylakach powózka nasiennego. Do uszkodzenia wytwarzania plemników dochodzi przy powikłanej śwince, a także gdy jądra u dzieci stąpią do moszny zbyt późno. U mężczyzn powstawanie plemników zachodzi ciągle od wczesnej młodości do starości, mają na nią wpływ czynniki środowiskowe, takie jak narażenie na substancje szkodliwe: chemiczne rozpuszczalniki, środki ochrony roślin, fizyczne promieniowanie mikrofalowe i wysoka temperatura. Nieprawidłowe funkcjonowanie regulacji hormonalnej zaburza produkcję plemników w jądrach i zmniejsza ich liczbę. 11
14 MĘŻCZYZNA GDZIE SZUKAĆ POMOCY? Podstawowym badaniem jakie mężczyzna musi wykonać to badanie nasienia. Nasienie najlepiej przebadać po minimum 3-4 dniowym okresie abstynencji seksualnej. Gdy mężczyzna nie chce lub nie może oddać nasienia w klinice, może oddać je do jałowego pojemnika w domu, a następnie dostarczyć do badania w ciągu maksimum 60 minut w temp. 37 st. C. Można je pobrać z prezerwatywy, ale bez środków plemnikobójczych. Laboratorium oceni kilka podstawowych parametrów. Należą do nich: czas upłynnienia, lepkość, objętość ejakulatu, ph, występowanie zlepiania się plemników (aglutynacja), kolor, zapach. Ponadto ocenia się pod mikroskopem liczbę plemników w 1 ml, ich ruchliwość, obecność leukocytów, bakterii. Niektóre laboratoria oceniają ruchliwość plemników komputerowo lub oznaczają inne parametry. Gdy stwierdzi się jakieś odchylenia od normy, należy powtórzyć badania po upływie około 2 miesięcy. Pojedynczy wynik nie jest wiarygodny. Mogą okazać się konieczne dodatkowe badania, np. USG jąder, badania hormonalne, a nawet badania genetyczne. 12
15 RECEPTA NA CIĄŻĘ JAK SIĘ LECZYĆ? Według badań w Europie niepłodność dotyczy od 16 do 18% osób będących w związkach. W badaniach z ostatnich lat ocenia się, że 51% problemów z płodnością dotyczy mężczyzn, głównie z powodu znaczących zmian w nasieniu. Znaczny odsetek niepłodnych par ma problemy z uzyskaniem ciąży po obu stronach (około 40% leczonych). Przyczyn powodujących trudności z zajściem w ciążę jest wiele. Tak samo jest wiele różnych form terapii. Współcześnie leczenie przyjmuje różne formy: od właściwie biernego oczekiwania na cud natury w przypadku naprotechnologii do sugestii, aby maksymalnie skracać czas terapii i stosować metodę najefektywniejszą in vitro. Leczenie problemów związanych z płodnością wymaga dużej uwagi, gdyż do każdej pary musimy podchodzić indywidualnie. Idealnie jest, gdy uda się ustalić rozpoznanie, a potem dostosować leczenie do oczekiwań pacjentów. W wielu przypadkach jednak natrafiamy na kłopot wszystkie wyniki są prawidłowe, nie ma odchyleń w badaniach, a nadal nie udaje się zajść w ciążę. Taką niepłodność określamy mianem idiopatycznej, która to stwierdzana jest coraz częściej. Przy długim okresie oczekiwania na ciążę (powyżej 3 lat) pary te kwalifikowane są do leczenia metodami rozrodu wspomaganego w tym in vitro. Leczenie niestety jest ciągle pod presją upływającego czasu szczególnie u par po 36 r. życia. Bywa, że musimy je rozpocząć nawet przed upływem roku bezowocnych starań. Wcześniej wkraczamy z leczeniem również, gdy problemy z płodnością stwierdzono u obojga partnerów. 13
16 14 LECZENIE Rozpoznane przyczyny niepłodności automatycznie sugerują terapię. Możemy tu wyróżnić kilka podstawowych kierunków. Zmiany anatomiczne w macicy, zaburzenia drożności jajowodów to przyczyny około 1/5 problemów. Dlatego już na początku należy przeprowadzić badanie w tym kierunku. Leczenie chirurgiczne ma szanse być skuteczne w ok. 20 do 40% przypadków. Uzyskanie drożności choćby jednego jajowodu pozwala na próby zajścia w ciążę w naturalny sposób lub z zastosowaniem metod wspomaganego rozrodu, takich jak inseminacja domaciczna. Następnie około 1/4 to zaburzenia owulacji bez względu na pierwotną przyczynę, trzeba rozpocząć postępowanie prowadzące do jej wywołania i stworzenia szans na naturalne zajście w ciążę. Terapia farmakologiczna jest nawet uzasadniona przed upływem roku niepowodzeń. Szczególnie, gdy pacjentki, u których rozpoznano problemy z owulacją, mają wcześniej objawy zespołu PCOS. Postępowanie lecznicze w tym zespole prowadzi do ograniczenia zaburzeń hormonalnych, co wpływa na samoistny powrót prawidłowej owulacji. Pacjentkom z niezdiagnozowaną przyczyną niepłodności nie należy już na początku leczenia proponować stymulacji owulacji. Podobnie inseminację domaciczną można zaproponować pacjentkom w przypadkach z niewyjaśnioną niepłodnością dopiero z ponad rocznym wywiadem leczenia. Tak samo u tych z endometriozą ( I i II stopnia) oraz w przypadku zmian ilościowych i jakościowych w nasieniu partnera. Schematycznie ujmując: procedury in vitro należy zaproponować, gdy przez okres roku nie doszło do ciąży, pomimo stosowanego intensywnego leczenia. Wśród przyczyn powodujących wcześniejsze wdrożenia takiego postępowania należy rozpatrzyć: wiek pacjentki, dotychczasowe próby leczenia i/lub stwierdzenie obniżonej rezerwy jajnikowej (wg zaleceń PTG).
17 15
18 LEPIEJ ZAPOBIEGAĆ, NIŻ LECZYĆ. JAK ZADBAĆ O PRZYSZŁĄ PŁODNOŚĆ? Rozpoznanie niepłodności jest możliwe dopiero, gdy podejmiemy działania w celu posiadania potomstwa. Nie sposób jest wcześniej przewidzieć, czy będziemy mieli w życiu taki problem czy nie, gdyż zależy to od zdrowia naszego i partnera. Czasami jednak są sygnały wskazujące na możliwość wystąpienia kłopotów. W praktyce dzieje się tak, gdy schorzenia wpływające na płodność dają znać o sobie wcześniej. Takim przykładem jest endometrioza. Jej wcześniejsze leczenie znacznie zmniejsza ryzyko powikłań, których skutkiem może być niepłodność. Innym przykładem jest intensywne leczenie zmian zapalnych i niedopuszczanie do przejścia ich w stan przewlekły. Również do takich schorzeń należy zespół policystycznych jajników, stwierdzany u 5 do 10% kobiet w wieku rozrodczym. Występowanie u kobiet z tym zespołem rzadkich owulacji lub ich braku, wskazuje na problemy w przyszłości. Warto więc rozważyć leczenie objawowe zespołu: zaburzeń miesiączkowania, nadmiernego wydzielania androgenów, hiperinsulinemii i insulinooporności. W okresie przygotowania do ewentualnej ciąży nie można zapomnieć o dobrze zbilansowanej diecie przyszłej mamy. Ze względu na niską zawartość kwasu foliowego w codziennej diecie, konieczna jest jego dodatkowa suplementacja, szczególnie w okresie planowania ciąży oraz w jej trakcie. Zgodnie ze stanowiskiem PTG suplementacja kwasem foliowym w dawce 400 µg dziennie jest zalecana zarówno w okresie planowania ciąży (co najmniej przez 6 tygodni poprzedzających ciążę) oraz do końca drugiego trymestru ciąży. Opracował: dr n. med. Grzegorz Południewski 16
19 Inofolic Suplement diety. Informacja o preparacie. Należy zapoznać się z właściwościami preparatu przed zastosowaniem. Myo-inozytol 2000 mg, kwas foliowy 200 μg. Proszek do sporządzania roztworu. Inofolic jest suplementem diety zawierającym myo-inozytol i kwas foliowy. Foliany, w grupie których jest kwas foliowy, przyczyniają się do wzrostu tkanek matczynych w czasie ciąży, biorą udział w procesie podziału komórek, pomagają w prawidłowej produkcji krwi oraz utrzymaniu prawidłowego metabolizmu homocysteiny. Kwas foliowy: organizm kobiety wymaga uzupełnienia składników odżywczych, takich jak kwas foliowy, który bierze udział w procesie podziału komórek. Kwas foliowy przyczynia się także do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia, a także do wzrostu tkanek matczynych w czasie ciąży. Kwas foliowy występuje głównie w: warzywach liściastych, wątrobie, jajach oraz w mniejszych ilościach w owocach (z wyjątkiem cytrusów), mięsie i mleku. Gotowanie żywności niszczy prawie całą zawartość folianów (90%) w ciągu kilku minut. Inozytol to nazwa zwyczajowa cykloheksanheksolu cyklicznego sześciowęglowego alkoholu polihydroksylowego posiadającego sześć grup hydroksylowych (cukrol). Najczęściej spotykaną w przyrodzie formą jego występowania jest myo-inozytol. Myo-inozytol: do najbogatszych źródeł myo-inozytolu wśród produktów pochodzenia roślinnego należą: owoce cytrusowe, całe ziarna zbóż, orzechy (orzeszki ziemne), kiełki (kiełki pszenicy), rośliny strączkowe (fasola) i drożdże. Świeże owoce i warzywa zawierają więcej myo-inozytolu niż produkty mrożone, konserwowane lub marynowane. Skład zalecanej dziennej porcji: Składniki Zawartość w 1 saszetce % ZDS* w 1 porcji (1 saszetka) Myo-Inozytol 2000 mg ** Kwas foliowy (folian) 200 μg 100 * ZDS zalecane dzienne spożycie, ** brak ustalonej normy zalecanego dziennego spożycia. Nie przekraczać porcji zalecanej do spożycia w ciągu dnia. 1 saszetka dziennie zapewnia deklarowany efekt dla zdrowia. Ostrzeżenia: Suplement diety nie może być stosowany jako zamiennik zróżnicowanej diety. Dla zachowania prawidłowego stanu zdrowia duże znaczenie mają zbilansowana i zróżnicowana dieta oraz zdrowy tryb życia. Nie spożywać po upływie daty minimalnej trwałości. Datę minimalnej trwałości i numer partii produkcyjnej podano na opakowaniu. Kobiety planujące ciążę, w okresie ciąży i karmiące piersią powinny powiadomić lekarza o spożywaniu preparatu. Preparat może być spożywany w przypadku zespołu policystycznych jajników (PCOS), stanów insulinoodporności (IR) i przedcukrzycowych oraz cukrzycy typu II. Przechowywanie: Przechowywać w suchym i chłodnym miejscu w sposób niedostępny dla małych dzieci. Dostępne opakowanie: 20 saszetek. Producent: Wyprodukowano przez Pharcoterm S.r.I., Włochy dla Temapharm Sp. z o.o., ul. Żwirki i Wigury 81, Warszawa. Data opracowania ulotki: czerwiec
20 INO/ /002
Rekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia niepłodności
Rekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia niepłodności Polskie Towarzystwo Ginekologiczne Polskie Towarzystwo Medycyny Rozrodu 2012 Polskie Towarzystwo Ginekologiczne i Polskie Towarzystwo Medycyny
Bardziej szczegółowo1 Proces zapłodnienia 15 Kobiecy cykl miesiączkowy 15 Spermatogeneza 20 Zapłodnienie 22. Kiedy należy zwrócić się o pomoc do lekarza?
SPIS TREŚCI Wstęp 10 1 Proces zapłodnienia 15 Kobiecy cykl miesiączkowy 15 Spermatogeneza 20 Zapłodnienie 22 Zagnieżdżenie 23 Prawdopodobieństwo zajścia w ciążę 23 Kiedy należy zwrócić się o pomoc do lekarza?
Bardziej szczegółowoJakie są objawy zespołu policystycznych jajników?
3 Jakie są objawy zespołu policystycznych jajników? Najważniejsze punkty zu kobiet występuje różne nasilenie objawów; u niektórych objawy mogą być ciężkie, u innych nieznaczne. zobjawami zespołu PCOS mogą
Bardziej szczegółowoLeszek Pawelczyk Klinika Niepłodności i Endokrynologii Rozrodu Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Leszek Pawelczyk Klinika Niepłodności i Endokrynologii Rozrodu Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Nagroda Nobla w dziedzinie Fizjologii i Medcyny 2010 Człowiek należy do gatunku
Bardziej szczegółowoDefinicja niepłodności:
Niepłodność kobieca Definicja niepłodności: Brak potomstwa po dwunastomiesięcznym okresie regularnego współżycia bez stosowania środków antykoncepcyjnych. W Polsce niepłodność dotyczy 14 % par. Przyczyny
Bardziej szczegółowoSpis treści. Epidemiologia niepłodności 11 Jerzy Radwan. Psychologiczny aspekt niepłodności 15 Jerzy Radwan
Epidemiologia niepłodności 11 Psychologiczny aspekt niepłodności 15 Czynniki zawodowe i styl życia a płodność 19 Wojciech Hanke Czynniki chemiczne 19 Czynniki fizyczne 21 Czynniki psychologiczne 21 Nikotynizm
Bardziej szczegółowoJeśli myślisz. o posiadaniu dziecka po przebytej chorobie nowotworowej, chcemy przekazać Ci potrzebne informacje, które pomogą spełnić to marzenie.
Wstęp Dzięki postępowi medycyny coraz większej liczbie pacjentów udaje się pokonać choroby onkologiczne. W grupie tych pacjentów są również osoby młode, w wieku rozrodczym, które pragną mieć dzieci po
Bardziej szczegółowoANKIETA DLA PACJENTKI. Imię:. Nazwisko:... Data urodzenia:
Data:... ANKIETA DLA PACJENTKI Imię:. Nazwisko:.... Data urodzenia: Szanowna Pani, serdecznie prosimy o poświęcenie 15 minut na wypełnienie poniższego dokumentu. Zawiera on pytania, które bardzo pomogą
Bardziej szczegółowoFORMULARZ DLA PARY Z PROBLEMEM NIEPŁODNOŚCI
Dodatkowe informacje: FORMULARZ DLA PARY Z PROBLEMEM NIEPŁODNOŚCI DANE OSOBOWE lek. med. Laura Grześkowiak Data wypełnienia: Imiona (męża i żony):.. Nazwisko(a):. Adres:... Tel. kontaktowy: PESEL: CZĘŚD
Bardziej szczegółowoDiagnostyka przyczyn niepłodności męskiej, badanie nasienia oraz interpretacja wyników.
Diagnostyka przyczyn niepłodności męskiej, badanie nasienia oraz interpretacja wyników. Wywiad i badanie przedmiotowe Historia niepłodności: -czas trwania, wiek małżonków -Wywiad rodzinny -wywiad osobisty:
Bardziej szczegółowoAlgorytmy diagnostyczno-lecznicze w zastosowaniu do niepłodności rekomendacje PTMR
Algorytmy diagnostyczno-lecznicze w zastosowaniu do niepłodności rekomendacje PTMR { Autorzy: Prof. Leszek Bablok Warszawski Uniwersytet Medyczny, I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii Prof. Mariusz
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 14
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 14 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 32 letnia pacjentka zgłosiła się do Poradni Endokrynologicznej.
Bardziej szczegółowoCentrum Medyczne Ostrołęka. dr Piotr Pierzyński. Szanowni Państwo,
Centrum Medyczne Ostrołęka dr Piotr Pierzyński Szanowni Państwo, Proszę o wydrukowanie i wypełnienie załączonego poniżej formularza wizyty oraz zabranie go ze sobą na konsultację. Proszę też pamiętać o
Bardziej szczegółowoBiblioteka ginekologa praktyka
Biblioteka ginekologa praktyka pod redakcją prof. dr. hab. n. med. Mirosława Wielgosia Postępowanie z niepłodną parą 4 Postępowanie z niepłodną parą Gdańsk 2010 Redaktor prowadzący: Agnieszka Frankiewicz
Bardziej szczegółowoCiąża ektopowa. I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Ciąża ektopowa I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Definicja: ciąża ektopowa - to ciąża rozwijająca się poza jamą macicy. W ostatnim okresie stwierdza się
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ ZAJĘĆ Z WYCHOWANIADO ŻYCIAW RODZINIE UCZNIÓW SZKOŁY PONADGIMNAZJALNEJ. Temat: FIZJOLOGIA PŁODNOŚCI
SCENARIUSZ ZAJĘĆ Z WYCHOWANIADO ŻYCIAW RODZINIE DLA UCZNIÓW SZKOŁY PONADGIMNAZJALNEJ Treści: fizjologia układu płciowego człowieka, fazy cyklu miesiączkowego kobiety, owulacja, fazy płodności i niepłodności
Bardziej szczegółowoCiąża ektopowa. I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Ciąża ektopowa I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Definicja: ciąża ektopowa - to ciąża rozwijająca się poza jamą macicy. W ostatnim okresie stwierdza się
Bardziej szczegółowoRozmnaŜanie się i rozwój człowieka
RozmnaŜanie się i rozwój człowieka 1. Zaznacz definicję rozwoju osobniczego. A. Proces prowadzący do uzyskania przez organizm energii. B. Usuwanie z organizmu zbędnych produktów przemiany materii. C. Zmiany
Bardziej szczegółowoGrupa SuperTaniaApteka.pl Utworzono : 17 wrzesień 2016
TESTY CIĄŻOWE I DIAGNOSTYCZNE > Model : 9042596 Producent : HYDREX PRZED.TECH.HANDL. Owulacja (jajeczkowanie) jest to proces, w którym dochodzi do uwolnienia z jajnika kobiety dojrzałej komórki jajowej
Bardziej szczegółowoJak ustalić datę poczęcia?
Jak ustalić datę poczęcia? Ciąża rozpoczyna się w chwili zapłodnienia komórki jajowej. Czy jest możliwe dokładne wyznaczenie dnia w którym do tego doszło? Istnieją kalkulatory, które obliczają prawdopodobną
Bardziej szczegółowoUlotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Luteina, 50 mg, tabletki dopochwowe Progesteronum
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Luteina, 50 mg, tabletki dopochwowe Progesteronum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych wwwaotmgovpl Rekomendacja nr 52/2014 z dnia 24 lutego 2014 r Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych w sprawie objęcia refundacją produktu leczniczego Gonapeptyl
Bardziej szczegółowoKonferencja prasowa 29 października 2012
Konferencja prasowa 29 października 2012 Konferencja prasowa 29 października 2012 NAGRODA NOBLA ROBERT GEOFFREY EDWARDS 2010 Nagroda Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii Twórca metody invitro, Laureat
Bardziej szczegółowotel:
Meskie narządy płciowe, 4 części Nr ref: MA01592 Informacja o produkcie: Męskie narządy rozrodcze 4 częściowy model naturalnej wielkości męskich organów rozrodczych. Istnieje możliwość otwarcia modelu
Bardziej szczegółowoCzęstotliwość występowania tej choroby to 1: żywych urodzeń w Polsce ok. 5-6 przypadków rocznie.
GALAKTOZEMIA Częstotliwość występowania tej choroby to 1:60 000 żywych urodzeń w Polsce ok. 5-6 przypadków rocznie. galaktoza - cukier prosty (razem z glukozą i fruktozą wchłaniany w przewodzie pokarmowym),
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji www.aotmit.gov.pl Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 177/2015 z dnia 16 października 2015 r. o projekcie programu polityki
Bardziej szczegółowoUkład rozrodczy samicy
Układ rozrodczy samicy ESPZiWP układ rozrodczy samicy jajniki, jajowody, macica, pochwa, srom 1 Jajniki Jajniki pełnią funkcje wewnątrzwydzielniczą (hormonalną) i rozrodczą, które są ze sobą ściśle powiązane.
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Rada Przejrzystości Stanowisko Rady Przejrzystości nr 55/2014 z dnia 24 lutego 2014 r. w sprawie oceny leku Gonapeptyl Daily, EAN: 5909990707553, we wskazaniu dysensytyzacja
Bardziej szczegółowoNatureheals
Natureheals www.donatmg.eu/en Magnez NAUKOWCY OKREŚLILI MAGNEZ MIANEM MINERAŁU DO WALKI ZE STRESEM, NAZYWAJĄC GO RÓWNIEŻ BALSAMEM DLA NERWÓW I MIĘŚNI. MAGNEZ JEST JEDNYM Z NAJWAŻNIEJSZYCH MINERAŁÓW NIEZBĘDNYCH
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji www.aotmit.gov.pl Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 106/2016 z dnia 13 czerwca 2016 r. o projekcie programu polityki
Bardziej szczegółowoNIEPRAWIDŁOWE KRWAWIENIA Z DRÓG RODNYCH. Dr n. med. Monika Szymańska
Dr n. med. Monika Szymańska PRAWIDŁOWE KRWAWIENIE Z Miesiączka Krwawienie maciczne występujące co 25-35 dni Trwające 3-7 dni Utrata krwi 30-80ml Menarche 9-16rż. (Polska 12,8 lat) Menopauza 49-53 rż (Polska
Bardziej szczegółowoULOTKA DLA PACJENTA - 1 -
ULOTKA DLA PACJENTA - 1 - Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta MENOGON; 75 IU FSH + 75 IU LH, proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do wstrzykiwań Menotropinum Należy uważnie
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji www.aotmit.gov.pl Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 240/2016 z dnia 28 grudnia 2016 r. o projekcie programu polityki
Bardziej szczegółowoantyplemnikowych Test MAR (Mixed Antiglobulin Reaction) mniej niż 50% plemników opłaszczonych przeciwciałami
Niepłodność męska a podstawowe badanie nasienia Nieodłącznym elementem minimum badania diagnostycznego niepłodności danej pary, obok wywiadu dotyczącego m.in. czynnika żeńskiego, badania przedmiotowego,
Bardziej szczegółowoSportowa dieta kobiet
Sportowa dieta kobiet Poradnik żywieniowy dla kobiet uprawiających kolarstwo ARKADIUSZ KOGUT Uprawianie sportów wytrzymałościowych, w tym kolarstwa, wiąże się z utratą dużej ilości energii. U kobiet prawidłowe
Bardziej szczegółowoZGODA NA ZASTOSOWANIE TECHNIK WSPOMAGANEGO ROZRODU - INSEMINACJA DOMACICZNA
ZGODA NA ZASTOSOWANIE TECHNIK WSPOMAGANEGO ROZRODU - INSEMINACJA DOMACICZNA My imię i nazwisko imię i nazwisko PESEL: PESEL:... kod pocztowy i pełny adres zamieszkania pozostający w związku małżeńskim
Bardziej szczegółowoUlotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Luteina, 50 mg, tabletki dopochwowe. Progesteronum
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Luteina, 50 mg, tabletki dopochwowe Progesteronum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje
Bardziej szczegółowoObjawy braku dojrzewania u młodzieży i młodych dorosłych. ciała skąpe owłosienie łonowe, niedorozwój narządów płciowych
Co należy wiedzieć o wrodzonym hipogonadyźmie hipogonadotropowym (congenital hypogonadotropic hypogonadism; CHH) i zespole Kallmanna (Kallmann syndrome; KS) Co to jest CHH? CHH jest spowodowany niedoborem
Bardziej szczegółowoSCHORZENIA POCHWY I ICH ZAPOBIEGANIE. Poradnik dla pacjentki o diagnozowaniu i leczeniu chorób pochwy
SCHORZENIA POCHWY I ICH ZAPOBIEGANIE Poradnik dla pacjentki o diagnozowaniu i leczeniu chorób pochwy Praktycznie każda kobieta odczuwa czasami dolegliwości w obrębie intymnych części ciała. Wpływają one
Bardziej szczegółowoBerimal Forte x 30 kaps
Berimal Forte x 30 kaps Cena: 51,15 PLN Opis słownikowy Postać Producent Promocje Rodzaj rejestracji Substancja czynna Kapsułki USP ZDROWIE Wybór Farmaceuty Suplement diety - Opis produktu Pierwszy w Polsce
Bardziej szczegółowoTen przewodnik dla pacjenta może być rozpowszechniany wyłącznie wśród kobiet, którym lekarz przepisał tabletki antykoncepcyjne Atywia
Ten przewodnik dla pacjenta może być rozpowszechniany wyłącznie wśród kobiet, którym lekarz przepisał tabletki antykoncepcyjne Atywia Twój lekarz zalecił Ci stosowanie nowoczesnej metody antykoncepcji
Bardziej szczegółowo"Leczenie niepłodności metodami zapłodnienia pozaustrojowego na lata 2006-2008"
Projekt z dnia 14.10.2005 r. MINISTERSTWO ZDROWIA Program Polityki Zdrowotnej "Leczenie niepłodności metodami zapłodnienia pozaustrojowego na lata 2006-2008" Warszawa, październik 2005 I. STRESZCZENIE
Bardziej szczegółowoLiofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki.
Suplement diety Składniki: Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki. Przechowywanie: W miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Przechowywać
Bardziej szczegółowoPłodność jako element zdrowia. Problemy z płodnością- przyczyny, diagnostyka, terapia.
Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020 Płodność jako element zdrowia. Problemy z płodnością- przyczyny, diagnostyka, terapia. Ewa Ślizień Kuczapska Lekarz położnik
Bardziej szczegółowoZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU
ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU ( na podstawie artykułu zamieszczonego na portalu internetowym www.wp.pl zebrał i opracował administrator strony www.atol.org.pl ) Przewlekłe nadużywanie
Bardziej szczegółowoINFORMATOR DLA PACJENTKI na temat LAPAROSKOPOWEGO LECZENIA ENDOMETRIOZY
INFORMATOR DLA PACJENTKI na temat LAPAROSKOPOWEGO LECZENIA ENDOMETRIOZY Endometrioza ( gruczolistość) to najczęściej spotykana choroba u kobiet w wieku rozrodczym. Szacuje się, że występuje nawet u 10%
Bardziej szczegółowoWytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011
Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych www.aotm.gov.pl Rekomendacja nr 123/2014 z dnia 19 maja 2014 r. Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych w sprawie objęcia refundacją produktu leczniczego Gonal-
Bardziej szczegółowo1. Zaznacz punkt, w którym prawidłowo opisano rozmnażanie. (0 1) A) Zmiany zachodzące w organizmie od momentu jego powstania aż do jego śmierci.
Sprawdzian b Imię i nazwisko Klasa Liczba punktów Ocena Test podsumowujący dział XI Rozmnażanie Masz przed sobą test składający się z 15 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwych do
Bardziej szczegółowoInviMed Gdynia. In vitro. Wizyta kwalifikująca do procedury. Kontrola stymulacji (trzy wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu)
InviMed Gdynia In vitro Pakiet IVF 5.500 PLN Wizyta kwalifikująca do procedury Kontrola stymulacji (trzy wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu) Punkcja jajników (ze znieczuleniem) Procedury embriologiczne
Bardziej szczegółowoInviMed Bydgoszcz. In vitro. II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu)
InviMed Bydgoszcz In vitro Pakiet IVF 5.500 PLN II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu) Punkcja jajników (ze znieczuleniem) Procedury
Bardziej szczegółowoInviMed Katowice. In vitro. II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu)
InviMed Katowice In vitro Pakiet IVF ICSI 6.500 PLN II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu) Punkcja jajników (ze znieczuleniem)
Bardziej szczegółowoPROGRAM SZKOLENIA WSTĘPNEGO LEKARZE
Lp. TEMAT SZKOLENIA Czas trwania 1. Polskie i europejskie przepisy prawne dotyczące medycznie wspomaganej prokreacji oraz gromadzenia, testowania, przetwarzania, przechowywania i dystrybucji komórek rozrodczych
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko. Wywiad położniczy. Wywiad ginekologiczny. Data ostatniej miesiączki. Byłam w ciąży: więcej.
Imię i nazwisko Data ostatniej miesiączki Wywiad położniczy Byłam w : 0 1 2 3 4 5 6 więcej Rok Tydzień Przebieg Przebieg porodu lub poronienia Powikłania po porodzie/poronieniu Płeć, masa i rozwój dziecka
Bardziej szczegółowoCentrum ONA, kompletny zestaw witamin i minerałów dla kobiet, 30 tabl. Centrum ONA, kompletny zestaw witamin i minerałów dla kobiet, 90 tabl.
Centrum ONA, kompletny zestaw witamin i minerałów dla kobiet, 30 tabl. Centrum ONA, kompletny zestaw witamin i minerałów dla kobiet, 90 tabl. Typ produktu: suplement diety Postać: tabletki Wielkości opakowań:
Bardziej szczegółowoUkład rozrodczy samca
Układ rozrodczy samca ESPZiWP Układ rozrodczy samca dwa jądra drogi wyprowadzające ( najądrza i nasieniowody wraz z przewodem moczopłciowym wtórnym) prącie wraz napletkiem gruczoł krokowy (prostata) 1
Bardziej szczegółowoICBerry (Vision) suplement diety
Preparaty Dla kobiet VISION ziołowe ICBerry (Vision) suplement diety Hiper (Vision) suplement diety Junior Neo (Vision) suplement diety ICBerry (Vision) suplement diety Powiększ zdjęcie Cena za 184.00
Bardziej szczegółowoANEKS WARUNKI LUB OGRANICZENIA W ODNIESIENIU DO BEZPIECZNEGO I SKUTECZNEGO UŻYWANIA PRODUKTÓW LECZNICZYCH DO SPEŁNIENIA PRZEZ PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE
ANEKS WARUNKI LUB OGRANICZENIA W ODNIESIENIU DO BEZPIECZNEGO I SKUTECZNEGO UŻYWANIA PRODUKTÓW LECZNICZYCH DO SPEŁNIENIA PRZEZ PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE 1/5 WARUNKI LUB OGRANICZENIA W ODNIESIENIU DO BEZPIECZNEGO
Bardziej szczegółowoCo to jest cukrzyca?
Co to jest cukrzyca? Schemat postępowania w cukrzycy Wstęp Cukrzyca to stan, w którym organizm nie może utrzymać na odpowiednim poziomie stężenia glukozy (cukru) we krwi. Glukoza jest głównym źródłem energii
Bardziej szczegółowoZalecane postępowanie terapeutyczne w rozrodzie wspomaganym - stanowisko ESHRE
Zalecane postępowanie terapeutyczne w rozrodzie wspomaganym - stanowisko ESHRE STRESZCZENIE W krajach rozwiniętych zwiększa się częstość występowania niepłodności. Tendencji tej sprzyjają takie zjawiska,
Bardziej szczegółowoŚWIADOMA ZGODA PACJENTA na leczenie zabiegowe guza jądra
ŚWIADOMA ZGODA PACJENTA na leczenie zabiegowe guza jądra DANE PACJENTA: Imię i nazwisko:... PESEL: Zabieg został zaplanowany na dzień:... Lekarz wykonujący zabieg:... Na podstawie wywiadu lekarskiego i
Bardziej szczegółowoUkład dokrewny. Hormony zwierzęce związki chemiczne wydzielane przez gruczoły i tkanki układu dokrewnego; mają funkcję regulacyjną.
Układ dokrewny (hormonalny, wewnątrzwydzielniczy, endokrynny) układ narządów u zwierząt składający się z gruczołów dokrewnych i pojedynczych komórek tkanek; pełni funkcję regulacyjną. Hormony zwierzęce
Bardziej szczegółowoPołożnictwo i ginekologia
CRASH COURSE Redaktor serii Daniel Horton-Szar Położnictwo i ginekologia Nick Panay, Ruma Dutta, Audrey Ryan, J. A. Mark Broadbent Wydanie pierwsze polskie pod redakcją Jerzego Florjańskiego Wydawnictwo
Bardziej szczegółowoMichał Brzewski, Andrzej Marciński, Agnieszka Biejat Zakład Radiologii Pediatrycznej Akademii Medycznej w Warszawie
DIAGNOSTYKA CHORÓB NARZĄDÓW MIEDNICY MNIEJSZEJ U DZIEWCZĄT Michał Brzewski, Andrzej Marciński, Agnieszka Biejat Zakład Radiologii Pediatrycznej Akademii Medycznej w Warszawie 1 2 2 Cele wykładu Zaprezentowanie
Bardziej szczegółowoFazy rozwoju psychoseksualnego człowieka
Fazy rozwoju psychoseksualnego człowieka Spis treści Cel lekcji Jak przebiega rozwój człowieka Faza rozwoju płodowego Faza narodzin Faza niemowlęca Faza wczesnodziecięca Faza zabawy Wczesny okres szkolny
Bardziej szczegółowoPLANOWANIE - CIĄŻA - KARMIENIE
Vita-Min Plus Mama suplement diety PLANOWANIE - CIĄŻA - KARMIENIE PLANOWANIE - CIĄŻA - KARMIENIE Produkt rekomendowany przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne oraz posiada pozytywną opinię Instytutu Matki
Bardziej szczegółowoInviMed Gdynia. In vitro. Wizyta kwalifikująca do procedury. Kontrola stymulacji (trzy wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu)
InviMed Gdynia In vitro Pakiet IVF 5.500 PLN Wizyta kwalifikująca do procedury Kontrola stymulacji (trzy wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu) Punkcja jajników (ze znieczuleniem) Procedury embriologiczne
Bardziej szczegółowoProgram wsparcia prokreacji dla mieszkańców Chojnic na lata
Program wsparcia prokreacji dla mieszkańców Chojnic na lata 2017-2020 Program wsparcia prokreacji dla mieszkańców Chojnic na lata 2017-2020 CZĘŚCI SKŁADOWE PROGRAMU I. MEDYCZNA A. LECZENIE NIEPŁODNOŚCI
Bardziej szczegółowo#Antykoncepcja_w_pigułce
#Antykoncepcja_w_pigułce Zobacz, co jest faktem, a co mitem w temacie doustnej antykoncepcji hormonalnej... Liczba wyświetleń: 5 000+ Antykoncepcja hormonalna (AH) to nie tylko popularna, ale też skuteczna
Bardziej szczegółowoPakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta
Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta CHOROBY DIETOZALEŻNE W POLSCE 2,150,000 osób w Polsce cierpi na cukrzycę typu II 7,500,000 osób w Polsce cierpi
Bardziej szczegółowoNarządy płciowe Gruczoły płciowe Drogi przewodzące komórki płciowe Narządy płciowe zewnętrzne
Narządy płciowe Gruczoły płciowe Drogi przewodzące komórki płciowe Narządy płciowe zewnętrzne Męskie narządy płciowe prącie: moszna Zewnętrzne narządy płciowe: Wewnętrzne narządy płciowe : jądra męski
Bardziej szczegółowoUlotka dla pacjenta. POSTINOR - DUO; 750 µg, tabletki Levonorgestrelum
Ulotka dla pacjenta Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. -Należy zachować tę ulotkę, aby w razie potrzeby móc ją ponownie przeczytać. -Należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty,
Bardziej szczegółowoZAJĘCIA TEORETYCZNE DLA PRACOWNIKÓW MEDYCZNYCH I ADMINISTRACYJNYCH (SZKOLENIA USTAWICZNE)
ZAJĘCIA TEORETYCZNE DLA PRACOWNIKÓW MEDYCZNYCH I ADMINISTRACYJNYCH (SZKOLENIA USTAWICZNE) Lp. TEMAT. Hodowla zarodków in vitro. Ocena potencjału rozwojowego zarodków. Parametry predykcji pełnego rozwoju
Bardziej szczegółowoMEDYCYNA ROZRODU Z SEKSUOLOGIĄ RÓŻNICOWANIE PŁCIOWE
MEDYCYNA ROZRODU Z SEKSUOLOGIĄ RÓŻNICOWANIE PŁCIOWE Różnicowaniem płciowym nazywamy procesy zachodzące w okresie płodowym, które na podstawie płci genetycznej doprowadzają do powstania różnic w budowie
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji www.aotmit.gov.pl Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 163/2016 z dnia 6 września 2016 r. o projekcie programu polityki
Bardziej szczegółowoBROSZURA INFORMACYJNA DLA PACJENTA. PROGRAM ZAPOBIEGANIA CIĄŻY TOCTINO (Alitretynoina)
BROSZURA INFORMACYJNA DLA PACJENTA PROGRAM ZAPOBIEGANIA CIĄŻY TOCTINO (Alitretynoina) Podmiot odpowiedzialny Stiefel Laboratories (Ireland) Ltd Finisklin Business Park, Sligo Irlandia Przedstawiciel podmiotu
Bardziej szczegółowoScenariusz zajęć dla klasy 6 Wychowanie do życia w rodzinie
mgr Jolanta Ignaczak nauczycielka przyrody S.P. nr 8 w Zgierzu Scenariusz zajęć dla klasy 6 Wychowanie do życia w rodzinie TEMAT : Dlaczego rodzi się dziewczynka albo chłopiec? CELE: UCZEŃ: - utrwala sobie
Bardziej szczegółowoWitamina B12 MSE 120 tab kategoria: ZIOŁA, HERBATKI i SUPLEMENTY > Mito-Pharma, suplementy mitochonrialne > Mitoceutyki
Glinka Agency Zapraszamy do sklepu www.multistore24.pl mail;sklep@multistore24.pl Warszawa tel. +48 602 395 051 Witamina B12 MSE 120 tab kategoria: ZIOŁA, HERBATKI i SUPLEMENTY > Mito-Pharma, suplementy
Bardziej szczegółowoPROGRAM POLITYKI ZDROWOTNEJ LECZENIE NIEPŁODNOŚCI METODĄ ZAPŁODNIENIA POZAUSTROJOWEGO DLA MIESZKAŃCÓW MIASTA CHOJNICE NA LATA
- PROJEKT- PROGRAM POLITYKI ZDROWOTNEJ LECZENIE NIEPŁODNOŚCI METODĄ ZAPŁODNIENIA POZAUSTROJOWEGO DLA MIESZKAŃCÓW MIASTA CHOJNICE NA LATA 2017-2020 Autor:. Program został opracowany na bazie Programu zdrowotnego
Bardziej szczegółowoLuteina 50, 50 mg, tabletki podjęzykowe Progesteronum
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Luteina 50, 50 mg, tabletki podjęzykowe Progesteronum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona
Bardziej szczegółowoyour smear test results
Wyniki badania cytologicznego your smear test results Informacje szczegółowe explained POLISH Twój ostatni wynik badania cytologicznego wykazał pewne nieprawidłowości. Niniejsza ulotka wyjaśnia, co oznacza
Bardziej szczegółowoInviMed Katowice. In vitro. II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu)
InviMed Katowice In vitro Pakiet IVF ICSI 6.500 PLN II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu) Punkcja jajników (ze znieczuleniem)
Bardziej szczegółowoCMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca
CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał
Bardziej szczegółowoEuropejski Tydzień Walki z Rakiem
1 Europejski Tydzień Walki z Rakiem 25-31 maj 2014 (http://www.kodekswalkizrakiem.pl/kodeks/) Od 25 do 31 maja obchodzimy Europejski Tydzień Walki z Rakiem. Jego celem jest edukacja społeczeństwa w zakresie
Bardziej szczegółowoPAKIET BADAŃ DLA PLANUJĄCYCH CIĄŻĘ %W PAKIECIE BADAŃ W PAKIECIE TANIEJ Wersja 1
PAKIET BADAŃ DLA PLANUJĄCYCH CIĄŻĘ 19 BADAŃ W PAKIECIE %W PAKIECIE TANIEJ 2018 Wersja 1 CZY WIESZ, ŻE: Badania ujęte w tym pakiecie podzielić można na dwie grupy. Wyniki badań z pierwszej grupy informują
Bardziej szczegółowoANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA
ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA 42 UZUPEŁNIENIA ZAWARTE W ODPOWIEDNICH PUNKTACH CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO DLA PRODUKTÓW ZAWIERAJĄCYCH
Bardziej szczegółowoBadanie przesiewowe szyjki Badanie przesiewowe szyjki macicy: Kolposkopia
Polish translation of Cervical screening: the colposcopy examination (January 2013) Badanie przesiewowe szyjki Badanie przesiewowe szyjki macicy: Kolposkopia Poradnik zaktualizowany Page 2 Dlaczego powinnam
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji www.aotmit.gov.pl Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 189/2015 z dnia 26 października 2015 r. o projekcie programu polityki
Bardziej szczegółowoNOWOCZESNE, SKUTECZNE, OPŁACALNE NARZĘDZIE do zarządzania rozrodem u świń ŚWIATOWY PATENT NOWOŚĆ!
NOWOCZESNE, SKUTECZNE, OPŁACALNE NARZĘDZIE do zarządzania rozrodem u świń ŚWIATOWY PATENT NOWOŚĆ! NOWOCZESNE, SKUTECZNE, OPŁACALNE NARZĘDZIE do zarządzania rozrodem u świń indukcja rui pierwszy na świecie
Bardziej szczegółowo4 JUNIOR PHARMA PREZENTUJE. suplementy stworzone z myślą o najmłodszych sportowcach
4 JUNIOR PHARMA PREZENTUJE suplementy stworzone z myślą o najmłodszych sportowcach JESTEŚ RODZICEM MŁODEGO SPORTOWCA? Czy Twoje dziecko uczęszcza na treningi minimum 2 razy w tygodniu? Zdarzyło się, że
Bardziej szczegółowoInviMed Poznań. In vitro. II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu)
InviMed Poznań In vitro Pakiet IVF ICSI 6.700 PLN II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu) Punkcja jajników (ze znieczuleniem) Zapłodnienie
Bardziej szczegółowoMetody planowania rodziny
Metody planowania rodziny Idealna metoda planowania rodziny skuteczna bezpieczna wygodna w stosowaniu posiadająca długotrwałe i jednocześnie odwracalne działanie tania chroniąca przed chorobami przenoszonymi
Bardziej szczegółowoOstre infekcje u osób z cukrzycą
Ostre infekcje u osób z cukrzycą Sezon przeziębień w pełni. Wokół mamy mnóstwo zakatarzonych i kaszlących osób. Chorować nikt nie lubi, jednak ludzie przewlekle chorzy, jak diabetycy, są szczególnie podatni
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Pregnyl, 5000 j.m., proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do wstrzykiwań 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 1 fiolka zawiera
Bardziej szczegółowoTERAPEUTYCZNE ASPEKTY ŻYWIENIA PACJENTÓW W SZPITALACH czy obecne stawki na żywienie są wystarczające
TERAPEUTYCZNE ASPEKTY ŻYWIENIA PACJENTÓW W SZPITALACH czy obecne stawki na żywienie są wystarczające dr hab. inż. Monika Bronkowska, prof. nadzw. UP Konferencja firm cateringowych - CATERING SZPITALNY
Bardziej szczegółowoEasyLAX (Vision) suplement diety
Preparaty For Life VISION ziołowe EasyLAX (Vision) suplement diety DiReset (Vision) suplement diety Enjoy NT (Vision) suplement diety EasyLAX (Vision) suplement diety Powiększ zdjęcie Cena za 192.00 sztukę
Bardziej szczegółowoRozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 października 2015 r. w sprawie warunków, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia ośrodka medyczn
Szczegółowy program szkolenia ustawicznego dla pielęgniarek i położnych pracujących w ośrodku medycznie wspomaganej prokreacji, których czynności mają bezpośredni wpływ na jakość komórek rozrodczych i
Bardziej szczegółowoBadania po poronieniu
Badania po poronieniu TWOJE SZANSE NA DZIECKO PRZYCZYNY PORONIENIA Genetyczne Powodują około 70% poronień. Są one spowodowane aberracjami chromosomowymi, czyli nieprawidłowościami materiału genetycznego
Bardziej szczegółowo