System wspomagania udziału w rynku energii w skonsolidowanym przedsiębiorstwie energetycznym

Transkrypt

1 System wspomagania udziału w rynku energii w skonsolidowanym przedsiębiorstwie energetycznym 1.Wstęp Konsolidacja sektora energetycznego wymusza reorganizację procesów biznesowych w tym zamiane lub zmianę konfiguracji systemów informatycznych wspierających ich działalność. W artukule przedstwimy model informatyczno-organizacyjny skonsolidowanego przedsiębiorstwa obrotu (SPO), przy czym założono następujące uporszczenia: zawężono terytorialnie działalnośc jedynie do obszaru Polski (nie uwzględniamy perspektywy europejskiej) oraz rozważamy handel tylko jednym medium energetycznym jakim jest energia elektyczna (nie insteresuje nas w tej chwili koncepcja przedsiębiorstwa multienergetycznego). 2.Analiza stanu konsolidacji Na początku 2003 roku rozpoczął działalność koncern ENEA, pierwsza skonsolidowana grupa w podsektorze dystrybucji energii elektrycznej. Powstała z połączenia pięciu spółek dystrybucyjnych, których liderem jest Energetyka Poznańska S.A. W drugim kwartale bieżącego roku planowana jest konsolidacja kolejnych trzech grup: grupy L-6 obejmującą spółki dystrybucyjne ze wschodniej Polski: Białystok, Warszawa- Teren, Lublin, Zamość, Rzeszów i Okręg Radomsko-Kielecki; grupy K-7 w skład której wejść mają: Łódź i Łódź-Teren, Częstochowa, Będzin, Kraków, Tarnów i Beskidzka Energetyka; grupy W-5, która połączy spółki z Legnicy, Wrocławia, Jeleniej Góry, Wałbrzycha i Opola. 3.Model Skonsolidowanego Przedsiębiorstwa Energetycznego Skonsolidowane przedsiębiorstwo energetyczne posiada lidera grupy oraz zakłady zależne. Wzajemne powiązania pomiędzy tymi podmiotami moga miec charakter hierarchiczny lub sieciowy.w zalezności od zadań na rynku energii. Przydzielamy zadania liderowi i zakładom zalezym w grupie.(oczywiście sa to spekulacje, które zweryfikuje już praktyka). Zadania lidera grupy Bilansowanie zapotrzebowania grupy Zarządzanie portfelem kontraktów Zakupy energii zielonej i skojarzonej z ciepłem Sprawozdawczość Zadania zakładu zależnego: Akwizycja danych pomiarowych (energetycznych i meteorologicznych) Prognozowanie zapotrzebowania energetycznego obsługiwanego obszaru Obsługa rynku lokalnego Szczególnie szerokim zagadnieniem jest zarządzanie portfelem kontraktów, które wcześniej realizowały wszystkie zakłady energetyczne a teraz w warunkach konsolidacji wydaje się, że zajmowąc sie tym powinien lider grupy, który komunikuje sie z podmiotami na rynku energii. Natomias zakłady zakleżne obsługuja partnerów na rynkach lokalnych oraz wyknuja prognozy zapotrzebowania.

2 OSP Skonsolidowane Przedsiębiorstowo Partnerzy handlowi Giełda Energii Inne Platformy Lider grupy Zależny Zakład Nr 1 Zależny Zakład Nr N Rysunek 1 Model przedsiębiorstwa skonsolidowanego 4.Wspomaganie procesów rynkowych za pomocą systemu ECIX-ENERGIA Model struktury koncernowej grup konsolidacyjnych, wymusza zastosowania zintegrowanych systemów oraz specjalizowanych narzędzi informatycznych. System ECIX- Energia firmy EuroCIM, wprowadza procedury automatyzacji procesów w zakresie obsługi pomiarów, prognozowania zużycia na energię, zarządzania portfelem kontraktów, fakturowania, rozliczeń oraz komunikacji z podmiotami rynku energii. System posiada funkcje wspomagające podejmowanie decyzji w hurtowym obrocie energią. Prognozowanie zapotrzebowania energetycznego Zapotrzebowanie na energię rozpatrywane jest w różnych horyzontach czasowych: dobowym, tygodniowym, dekadowym, miesięcznym, kwartalnym, rocznym i zależy od szeregu czynników tj.: warunki meteorologiczne, pory roku, liczba i wielkość zakładów przemysłowych, rozmieszczenie ludności na danym terenie, istotne imprezy kulturalne i inne. Trafne określenie prognozy zużycia energii, umożliwia optymalizację procesu budowania portfela kontraktów. Moduł prognozowania zapotrzebowania energetycznego umożliwia zbudowanie różnych modeli zużycia energii uwzględniających cechy czynników mających istotny wpływ na zużycie energii oraz wykonanie prognoz zapotrzebowania energetycznego w różnych horyzontach czasowych dla wybranych obszarów. Każda metoda prognozowania wymaga pewnej korekty eksperckiej opratej na wiedzy o porgnozwanym obszarze. Stąd wynika postulat aby prognozy były wykonywane w zakładach zależnych a nastepnie sumowane przez lidera w całościowe zapotrzebowanie grupy. Moduł prognozwania jest przygotowany techniczne do wymiany porgnoz pomiedzy podmiotami grupy. Porpomuje sie wymianę prognoz w formacie PTPiRREE a wymoiana powinna się dokonywac przez serweryu FTP tak jak wymieniane sa dane pomiarowe. Należy nadmienić, że systemy akwizycji adnych pomiarowych także sa ulokowane w zakładach zależnych.

3 W Prognoza zakładu nr 1 Prognoza zakładu nr N Zakłady zależne Lider grupy Budowa portfela kontraktów Rysunek 2 Prognozowanie - przepływ informacji pomiędzy podmiotami grupy Zarządzanie portfelem kontraktów Budowa portfela kotraktów jest czynnością, która wykonuje lider grupy. Wynika to między innymi z faktu istnienia silniejszej pozycji przetargowej pw przypaddu dużego przedsęiorstwa. Obrót energią eklektryczną odbywa sie na nastepujących rynkach: kontraktowym (kontrakty długoterminowe) SPOT (krótkoterminowe porozumienia transakcyjne); giełdowym; innych platformach obrotu np POEE rynku bilansującym Rysunek 3 Procesy rynku energii Handel energią na rynku kontraktowym odbywa się na podstawie kontraktów zawieranych pomiędzy uczestnikami rynku energii. Moduł Rejestracji Umów i Aneksów zapewnia

4 wprowadzanie, edycję danych dotyczących umów. Zawarte umowy oraz prognozy zapotrzebowania sa podstwą do rozpoczecia procesu grafikowania. Moduł Grafikowania Umów umożliwia dopradze do technicznej realizacji Umów Sprzedaży Energii. Wpomaga wydatnie udział w rynku SPOT i na innych platformach obrotu. Obrót na Giełdzie nergii elektrycznej wspomaga Moduł Obsługi Rynku Dnia Następnego umożliwiajacy wystawianie i przesyłanie ofert transakcji giełdowych oraz odbieranie wyników rozliczenia sesji z Giełdy Energi a.na podstawie krzywych zagregowanych sesji symuluje cenę energii na przyszłe okresy. Rozliczenia i fakturowanie Jednym z ostatnich procesów jest rozliczenie z partnerami handlowymi Moduły Fakturowania i Rozliczeń umożliwiają rejestrację faktur zakupu oraz wystawianie faktur sprzedaży dla uczestnika rynku energii oraz kontrolę zasadności tych faktur z zawartymi kontraktami. Fakturowanie może dobywąc sie wyłoącznie u lidera grupy lub w zakładach zależnych. Obsługa rynków lokalnych Obsługa podmiotów na rynkach lokalnych pozostaje w gestii odpowiednich zakładów zależnych. System ECIX-Energia posiada Moduł obsługi Rynku Lokalnego pozwalający na rejestrację kontraktu z kontrahentem na rynku lokalnym oraz rozliczenie nalezności za dostarczona lub odberaną energię oraz rozliczenie odchyleń od deklarowanych grafików pracy. 5.Obieg dokumentów Bezpieczna i szybka wymiana informacji handlowych jest niezwykle istotna dla sprawnego funcjonowania na rynku. System ma wbudowane procedury obeigu dokumantów dla nastepujacyhc procesów: negocjacja grafikow pracy na miesiąc i na dobę dostawy negocjacja porozumień SPOT obrót na Giełdzie Energii uzgadnianie grafików z OSP rozliczeń i fakturowania ECIX- Energia jest systemem otwartym, zastosowana technologia pozwala na pracę zarówno w konfiguracji klient-serwer jak i sieciach rozległych, realizuje łatwą i bezpieczną wymianę danych. Proponujemy aby dane handlowe typu: grafiki na miesiąc dostawy, grafiki na dzień dostawy, porozumienia SPOT i faktury były wymieniane z partnerami jako dokumanety popisane bezpiecznym podpisem elektronicznym oraz steplowane steplem czasowym. Takie zabezpieczenia dokuamentów dają grarancję jednoznaczności i bezpieczeństwa wyminianych danych. Oczywiście komunikacja z Operatorem Sieci Przesyłowej odbywa sie za pomocą lokalnego Węzła Wymiany Informacji na Rynku Energii (WIRE)

5 Rysunek 4 Przepływ informacji w systemie Ecix-Energia jest systemem, który umożliwia realizację strategicznych celów w przedsiębiorstwach handlujących energią, a w efekcie maksymalizację zysków z prowadzonej działalności. Jarosław Protasiewicz Małgorzata Michniewicz