Rozrywki umysłowe w nauczaniu ortografii.

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Rozrywki umysłowe w nauczaniu ortografii."

Michalina Kamińska
6 lat temu
Przeglądów:

1 Rozrywki umysłowe w nauczaniu ortografii. Jedną z podstawowych umiejętności, którą powinno opanować dziecko na etapie kształcenia zintegrowanego jest poprawne pisanie. Ukształtować ją można przede wszystkim przez długotrwałą, systematyczną i świadomą pracę nauczyciela oraz zaangażowanie ucznia. Znaczącą rolę w nabywaniu tej umiejętności odgrywa wyrobienie u uczniów tzw. czujności ortograficznej. Ucząc ortografii, nauczyciel powinien kierować się następującymi zasadami: 1 1. Zasada systematyczności - polega na planowaniu materiału nauczania ortografii i rytmicznym jego realizowaniu, stosowaniu systematycznej kontroli i oceny postępów w nauczaniu ortografii. 2.Zasada profilaktyki - polega na stałej trosce nauczyciela o poprawny zapis nowych wyrazów, przyzwyczajaniu uczniów do zgłaszania swoich wątpliwości w pisaniu oraz wdrażaniu ich do samokontroli własnego tekstu. 3.Zasada integracji - polega na łączeniu ćwiczeń ortograficznych z innymi ćwiczeniami językowymi. 4.Zasada stopniowania trudności - dotyczy racjonalnego doboru i układu ćwiczeń oraz stopniowego przechodzenia od najłatwiejszych do coraz trudniejszych form ćwiczeń w pisaniu. 5.Zasada poglądowości-poleganawłaściwym doborze i celowym wykorzystaniu różnych środków dydaktycznych. 6.Zasada aktywności - polega na tworzeniu takich warunków, które zapewnią wszystkim uczniom aktywny i świadomy udział w zajęciach. 7.Zasada kontroli i oceny postępów - polega na sprawdzeniu osiągnięć nie tylko ucznia, ale i nauczyciela. Analiza kontroli powinna skłaniać nauczyciela do refleksji i przeprowadzenia ćwiczeń uzupełniających. Zasadniczym zadaniem w procesie nauczania ortografii jest wyrobienie u uczniów czujności ortograficznej. Można uzyskać w tej dziedzinie sukces tylko wtedy jeżeli zaproponowane przez nauczyciela ćwiczenia nie będą monotonne i szablonowe, lecz wzbudzą zainteresowanie u dzieci. Jednym z sprawdzonych i skutecznych rozwiązań metodycznych w nauce poprawnego pisania jest stosowanie różnorodnych rozrywek umysłowych. Zagadki typu ortograficznego wymagają od uczniów szczególnego wysiłku i aktywnej postawy, gdyż każda pomyłka w pisowni któregoś z wyrazów pomocniczych udaremnia osiągnięcie końcowego rozwiązania. Dlatego właśnie zagadki ortograficzne tak skutecznie wyrabiają świadomy stosunek do problemów ortograficznych. Wiedza, którą posługuje się dziecko w rozwiązywaniu zagadek, staje się bardziej operatywna, utrwala się. Poznawane reguły przestają być pustymi formułami. 2 Do tworzenia zagadek ortograficznych powinno się wybierać wyrazy znane uczniom pod względem pisowni, których obraz graficzny przynajmniej częściowo zapamiętali. Wpłynie to na utrwalenie pisowni trudniejszych wyrazów. Układając zagadki należy zadbać o to, aby trudności ortograficzne występowały zarówno w danych początkowych jak i w rozwiązaniu zagadki. 1 Podział według: Anna Jedut, Anna Pleskot: Nauczanie ortografii w klasach I-III. Warszawa 1991.WsiP, s.29 2 Gabriela Kapica: Rozrywki umysłowe w nauczaniu początkowym. Warszawa1990. WsiP, s.101

2 Przedstawiam przykładowe zagadki ortograficzne, które mogą stanowić bazę lub inspiracje dla innych nauczycieli. Przykład 1 Z rozsypanych liter dzieci układają wyrazy. l, e, r w, a, n k, ó, r, u, h, m, o, królewna humor Przykład 2 Dzieci łączą sylaby, aby powstały wyrazy. ma nierz wie rza koł rzba bu rzec marzec, wierzba, kołnierz, burza Przykład 3 Dzieci układają wyrazy według określonej kolejności ( na przykład alfabetycznej). Z każdego wyrazu trzecia litera utworzy rozwiązanie. wróżka czwórka góral królik mąż pokój smażalnia Przykład 4

3 Dzieci analizują i uzupełniają wyrazy brakującymi literami. Z pozostałych liter powstanie hasło. róża bo_ater _aba kr_l ó, rz, r, ó, ó, ż, u, ż,a,h f_tro _eka c_rka Przykład 5 Dzieci wyszukują ukryte wyrazy np. zawierające ż. ż m i j a m ż j e ż k d y ż u r a k n c g t r t y b g m ą ż o d z i e ż i j k h k n ó ż w o e b o z ł f p k r s l a ż b y h l j ó t l n u o ż l a i ż r p d c ż w r ż p k a i a h e y r a o a ż t ż k h Przykład 6 Dzieci odczytują co trzecią sylabę. świe ma ża że pu trze wa mój hej rzy krza brze wa sza świeżewarzywa Przykład 7

4 Dzieci uzupełniają brakujące litery. Litery pod spodem odpowiadające rozwiązaniu utworzą hasło. N K C B Z M G A O - O B A - - Ł K - O R R C N I A - - A Z I E T E E L Y E R E W C - R K I A E L u ó rz ż u ó ch h rz ż ch h ó u ż rz e a g r ł l e a r p z s żeglarz Przykład 8 Dzieci wykreślają z poziomych rzędów nazwy zwierząt, z pozostałych liter powstanie hasło. żyrafa ż ó ż ł y w r ż a a b a ż f m i j a b a ż a n t ż a u r a w Przykład 9 Dzieci odgadują wyrazy ( każdy zawiera rz ). P O E C Z A O D K I K A P Ą D E K porzeczka, rzodkiewka, porządek

5 Przykład 10 Krzyżówka utrwalająca pisownię wybranej trudności ortograficznej 1. D Z I U P L A 2. F U T R O 3. S T R U N A 4. B U T E L K A 5. D Y Ż U R N Y 6. K R A S N O L U D K I 1.mieszkanie w drzewie 2.ciepłe, zimowe okrycie 3.gitarowa lub głosowa 4.możebyć szklana, na napoje 5.ściera tablicę 6.mieszkała u nich królewna Śnieżka Dużym zainteresowaniem wśród uczniów cieszy się samodzielne lub grupowe konstruowanie zagadek. Wymaga to sporego zaangażowania i wysiłku ze strony dzieci, ponieważ pisownia każdego wyrazu musi być przez nich sprawdzona. Uczniowie intensywniej przeżywają określone problemy ortograficzne, wielokrotnie obcują z obrazem graficznym wyrazu, a w efekcie utrwalają poprawną pisownię. Opracowała Małgorzata Zawiła

Podobne dokumenty

EWA DŻYGAŁA SZKOŁA PODSTAWOWA NR 3 W GŁUSZYCY Nauczanie ortografii w klasach I - III W teorii i praktyce pedagogicznej spotykamy się z różnymi

EWA DŻYGAŁA SZKOŁA PODSTAWOWA NR 3 W GŁUSZYCY Nauczanie ortografii w klasach I - III W teorii i praktyce pedagogicznej spotykamy się z różnymi określeniami terminu ortografia. Kierując się różnymi kryteriami,