KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY I EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia r. COM(2014) 315 final KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY I EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO w sprawie prac Wspólnego Forum UE ds. Cen Transferowych w okresie od lipca 2012 r. do stycznia 2014 r. PL PL

2 1. WPROWADZENIE Globalna współzależność i wzajemne oddziaływanie krajowych przepisów podatkowych mogą prowadzić do podwójnego opodatkowania lub podwójnego braku opodatkowania przedsiębiorstw wielonarodowych. Plan działań w sprawie erozji podstawy opodatkowania i przenoszenia zysków (zwany dalej planem działania ) przedstawiony przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) w lipcu 2013 r., którego celem jest poprawa międzynarodowych przepisów podatkowych, uzyskał szerokie międzynarodowe poparcie na najwyższym szczeblu. W planie działania określono szereg niedociągnięć w istniejących międzynarodowych standardach i przepisach podatkowych, które można wykorzystywać do erozji podstawy opodatkowania w innych systemach prawnych oraz do przenoszenia elementów podstawy opodatkowania w celu ograniczenia ogólnej kwoty podatku. Z perspektywy Unii Europejskiej (UE) istniejące różnice w międzynarodowych przepisach i standardach podatkowych utrudniają sprawne funkcjonowanie rynku wewnętrznego, który obejmuje 28 różnych systemów podatkowych. Komisja uważa, że należy wykorzystać synergię między rozmowami w UE a obecną międzynarodową debatą na temat erozji podstawy opodatkowania i przenoszenia zysków do opracowania wykonalnych rozwiązań w UE z uwzględnieniem zobowiązań wynikających z Traktatu UE, a także do promowania interesów unijnych podczas wyznaczania międzynarodowych standardów. Komisja przyznaje również, że środki podjęte na szczeblu unijnym mogą przyczyniać się do osiągnięcia celów wyznaczonych w planie działania. W obszarze cen transferowych przedsiębiorstwa wielonarodowe i administracje podatkowe borykają się z praktycznymi problemami związanymi z transgranicznymi transakcjami cenowymi przeprowadzanymi między powiązanymi przedsiębiorstwami w celach podatkowych. Podejście przyjęte przez państwa członkowskie UE do celów właściwego oszacowania ceny takich transakcji jest zgodne z zasadą ceny rynkowej 1. Zasada ceny rynkowej jest oparta na porównaniu warunków stosowanych przez przedsiębiorstwa powiązane z warunkami, które miałyby zastosowanie między przedsiębiorstwami niezależnymi. Istnieją jednak różnice w interpretacji i stosowaniu zasady ceny rynkowej zarówno między poszczególnymi administracjami podatkowymi, jak i między administracjami podatkowymi a przedsiębiorstwami. Może to prowadzić do niepewności, wzrostu kosztów i ewentualnego podwójnego opodatkowania lub podwójnego braku opodatkowania. Zjawiska te mają negatywny wpływ na sprawne funkcjonowanie rynku wewnętrznego. Aby uporać się z tymi trudnościami, w październiku 2002 r. 2 Komisja powołała Wspólne Forum UE ds. Cen Transferowych (Wspólne Forum), stanowiące grupę ekspertów, której zadaniem jest opracowanie pragmatycznych rozwiązań problemów 1 Zasadę ceny rynkowej określono w art. 9 modelowej konwencji podatkowej Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). OECD opracowało również wytyczne dotyczące cen transferowych dla przedsiębiorstw wielonarodowych i administracji podatkowych. 2 Komunikat Komisji do Rady, Parlamentu Europejskiego i Komitetu Ekonomiczno-Społecznego W kierunku wewnętrznego rynku bez przeszkód Strategia mająca na celu wprowadzenie dla przedsiębiorstw ujednoliconej podstawy wymiaru podatku dochodowego od osób prawnych w odniesieniu do ich działalności obejmującej całą UE, COM (2001) 582 final z , s

3 wynikających ze stosowania zasady ceny rynkowej w UE. Wspólne Forum prowadzi działalność w ramach czteroletnich mandatów ustanawianych decyzjami Komisji. Obecny mandat Wspólnego Forum trwa do dnia 31 marca 2015 r. Wspólne Forum stanowiło ważny wkład w prace Komisji nad udoskonaleniem praktyk dotyczących cen transferowych funkcjonujących w UE. Jest ono również cennym źródłem uwag wykorzystywanych w projekcie OECD dotyczącym erozji podstawy opodatkowania i przenoszenia zysków, który jest sponsorowany przez G20. Niniejszy komunikat zawiera sprawozdanie z prac Wspólnego Forum w okresie od lipca 2012 do stycznia 2014 r. 2. PODSUMOWANIE DZIAŁALNOŚCI WSPÓLNEGO FORUM W OKRESIE OD LIPCA 2012 R. DO STYCZNIA 2014 R. W okresie od lipca 2012 r. do stycznia 2014 r. odbyły się cztery spotkania Wspólnego Forum, które kontynuowało wdrażanie swojego programu prac na lata Ukończono szczegółowe sprawozdania odnośnie do trzech tematów korekt wtórnych, zarządzania ryzykiem związanym z cenami transferowymi i korekt wyrównawczych. Równocześnie Wspólne Forum przeprowadziło szereg działań monitorujących. Aktualne projekty Wspólnego Forum obejmują monitorowanie praktycznego funkcjonowania Konwencji 90/436/EWG dotyczącej eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych 3 (konwencja arbitrażowa) i zmienionego kodeksu postępowania wspierającego skuteczne wprowadzanie w życie konwencji arbitrażowej 4, a także monitorowania kodeksu postępowania w sprawie dokumentacji cen transferowych dla przedsiębiorstw stowarzyszonych w UE (DCT UE) 5. Ogół prac Wspólnego Forum był spójny z działaniami przewidzianymi w Planie działania w sprawie erozji podstawy opodatkowania i przenoszenia zysków (plan działania). Nowo przyjęte sprawozdania mogą doprowadzić do ewentualnego przeglądu odpowiednich przepisów w komentarzu do modelowej konwencji podatkowej OECD i wytycznych dotyczących cen transferowych, a obecne prace Wspólnego Forum dotyczące poprawy praktycznego funkcjonowania konwencji arbitrażowej są istotnym wkładem w debatę na temat poprawy skuteczności mechanizmów rozwiązywania sporów w kontekście erozji podstawy opodatkowania i przenoszenia zysków (działanie 14 planu działania). Ustalenia Wspólnego Forum zawarte w bieżącym przeglądzie kodeksu postępowania w sprawie dokumentacji cen transferowych dla przedsiębiorstw stowarzyszonych w UE będą również pomocne w pracach dotyczących dokumentacji cen transferowych (działanie 13 planu działania) Sprawozdanie Wspólnego Forum dotyczące korekt wtórnych (załącznik I) Przepisy dotyczące cen transferowych w niektórych państwach członkowskich dopuszczają transakcje wtórne lub wymagają transakcji wtórnych w celu 3 Dz.U. L 225 z , s Dz.U. C 322 z , s Dz.U. C 176 z , s. 1. 3

4 zapewnienia zgodności między rzeczywistym podziałem zysków a pierwotną korektą cen transferowych ( korekta pierwotna ). Podwójne opodatkowanie może wynikać z faktu, że sama transakcja wtórna może skutkować opodatkowaniem i wymagać korekty ( korekta wtórna ). W kwestionariuszu Wspólnego Forum uwzględniono sytuację w państwach członkowskich na dzień 1 lipca 2011 r. Okazało się, że przepisy i praktyki dotyczące korekt wtórnych różnią się między sobą i tym samym mogą prowadzić do podwójnego opodatkowania w UE. W sprawozdaniu przedstawiono ogólne aspekty korekt wtórnych i zawarto zalecenia dotyczące postępowania w przypadku ewentualnego podwójnego opodatkowania w tym kontekście. Państwom członkowskim, w których korekty wtórne nie są obowiązkowe, zalecono, aby zrezygnowały z ich dokonywania w celu unikania podwójnego opodatkowania. Państwom członkowskim, w których korekty wtórne są obowiązkowe, zalecono, aby zapewniły środki i sposoby umożliwiające uniknięcie podwójnego opodatkowania. Zalecenia opierają się jednak na założeniu, że podatnik działa w dobrej wierze. Na podstawie unijnej dyrektywy w sprawie wspólnego systemu opodatkowania spółek dominujących i zależnych 6 w sprawozdaniu zalecono, aby traktować korekty wtórne w UE jako ukryte dywidendy lub ukryte wpłaty kapitałowe. Zgodnie z dyrektywą dokonanie podziału zysku przez spółkę zależną na rzecz spółki dominującej na terytorium UE jest zwolnione z podatków potrącanych u źródła dochodu. Jeżeli chodzi o przypadki nieobjęte wymienioną dyrektywą, w sprawozdaniu opisano i zalecono procedurę zwrotu w ramach procedury wzajemnego porozumiewania dostępnej na podstawie mającej zastosowanie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, a nawet na wcześniejszym etapie. Zaleca się ponadto, aby państwa członkowskie odstąpiły od nakładania kar z tytułu korekty wtórnej. W większości przypadków zalecenia zawarte w sprawozdaniu dotyczą podwójnego opodatkowania wynikającego z różnych praktyk w państwach członkowskich w odniesieniu do korekt wtórnych Sprawozdanie Wspólnego Forum dotyczące zarządzania ryzykiem związanym z cenami transferowymi (załącznik II) Egzekwowanie przepisów dotyczących cen transferowych oraz zapewnienie zgodności z tymi przepisami mogą wymagać odpowiednio od administracji podatkowych i podatników znacznych zasobów. Wspólne Forum zdaje sobie sprawę, że zasoby dostępne na potrzeby cen transferowych są ograniczone i należy z nich korzystać efektywnie. W związku z tym ważne jest, aby oceniać ryzyko, zaradzać mu w sposób skuteczny i stosować mechanizmy rozstrzygania sporów w sposób efektywny i terminowy. W sprawozdaniu podkreślono, że oprócz narzędzi prawnych i praktycznych podatnicy i administracje podatkowe w UE mogą wykorzystać specjalne narzędzia do 6 Dyrektywa Rady 2011/96/UE z dnia 30 listopada 2011 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich. 4

5 zarządzania cenami transferowymi. Narzędzia te obejmują wymianę informacji, wspólne robocze procedury kontroli ogólnej, skoordynowane podejście do kontroli cen transferowych, wspólny standard w zakresie dokumentacji 7 i mechanizm rozstrzygania sporów w ramach konwencji arbitrażowej. W sprawozdaniu wykorzystano wcześniejsze prace Komisji dotyczące zarządzania ryzykiem 8, a także prace innych organów, takich jak OECD 9, w świetle specjalnych wyzwań związanych z cenami transferowymi oraz narzędzi prawnych i administracyjnych dostępnych w UE. Sprawozdanie zawiera wytyczne dotyczące zarządzania ryzykiem związanym z cenami transferowymi na podstawie ogólnych zasad współpracy między podatnikiem a administracją(-ami) podatkową(-ymi), określania obszarów wysokiego i niskiego ryzyka, a także właściwie ukierunkowanych, terminowych i odpowiednich działań. Jeżeli chodzi o fazę poprzedzającą kontrolę, w sprawozdaniu zalecono komunikację między podatnikiem a administracją(-ami) podatkową(-ymi) na wczesnym etapie oraz zadbanie o równowagę między potrzebą informacji ze strony administracji podatkowej(-ych) a obciążeniem spoczywającym na podatniku w związku z wymogami dostarczenia informacji. W sprawozdaniu zalecono również państwom członkowskim, aby w stosownych okolicznościach rozważyły wymianę informacji na podstawie dyrektywy UE w sprawie współpracy administracyjnej 10. Zgodnie z dyrektywą każdy właściwy organ państwa członkowskiego może zwrócić się z wnioskiem o odpowiednie informacje do właściwego organu każdego innego państwa członkowskiego. Właściwe organy mogą również, z własnej inicjatywy, spontanicznie przekazać informacje innym właściwym organom, jeżeli uznają, że informacje te są dla nich istotne. Ponadto administracje podatkowe powinny dysponować odpowiednimi narzędziami w przypadku spraw obarczonych wysokim ryzykiem. Jeżeli chodzi o fazę kontroli, w sprawozdaniu zaleca się podatnikom i administracjom podatkowym, aby na wczesnym etapie porozumiały się co do faktów i okoliczności leżących u podstaw kontrolowanej transakcji. Zaleca się również, aby państwa członkowskie rozważyły w stosownych okolicznościach kooperatywne ogólnounijne podejście do kontroli. Jeżeli chodzi o fazę rozstrzygania sporów, w sprawozdaniu zaleca się efektywne i terminowe rozstrzyganie sporów w ramach procedur wzajemnego porozumiewania i konwencji arbitrażowej Sprawozdanie Wspólnego Forum dotyczące korekt wyrównawczych (załącznik III) Korekty wyrównawcze to korekty cen transferowych, w ramach których podatnik, do celów podatkowych, zgłasza daną cenę transferową, która jest jego zdaniem ceną 7 Kodeks postępowania w sprawie dokumentacji cen transferowych dla przedsiębiorstw stowarzyszonych w Unii Europejskiej (DCT UE), Dz.U. C 176 z Komisja Europejska: Risk Management Guide for Tax Administrations (2006) oraz Compliance Risk Management Guide for Tax Administrations (2010). 9 Analiza OECD FTA Dealing Effectively with the Challenges of Transfer Pricing i przygotowany przez OECD projekt podręcznika Draft Handbook on Transfer Pricing Risk Assessment. 10 Dyrektywa Rady 2011/16/UE z dnia 15 lutego 2011 r. w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania i uchylająca dyrektywę 77/799/EWG, Dz.U. L 64 z

6 rynkową transakcji kontrolowanej, mimo że cena ta różni się od kwoty rzeczywiście przekazanej między stowarzyszonymi przedsiębiorstwami 11. W kwestionariuszu Wspólnego Forum podsumowano sytuację w państwach członkowskich UE na dzień 1 lipca 2011 r. Wynika z niej, że państwa członkowskie stosują różne praktyki w odniesieniu do korekt wyrównawczych. W zależności od państwa członkowskiego różne są warunki, procedury i czas przeprowadzania takich korekt, co może prowadzić do podwójnego opodatkowania lub podwójnego braku opodatkowania. Celem sprawozdania jest zapewnienie praktycznych wytycznych dotyczących podwójnego opodatkowania i podwójnego braku opodatkowania, które mogą być skutkiem różnych praktyk stosowania korekt wyrównawczych w państwach członkowskich. Wytyczne w sprawozdaniu mają zastosowanie do korekt wyrównawczych przeprowadzonych na rachunkach podatnika i wykazanych w dokumentacji cen transferowych podatnika. W sprawozdaniu zaleca się, aby państwa członkowskie akceptowały korektę wyrównawczą rozpoczętą przez podatnika (korekta w górę i korekta w dół), o ile podatnik spełnia pewne warunki: zyski powiązanych przedsiębiorstw były obliczane symetrycznie, tj. przedsiębiorstwa uczestniczące w transakcji stosowały taką samą cenę w odniesieniu do odpowiedniej transakcji w każdym z zainteresowanych państw członkowskich; podatnik podjął racjonalne wysiłki, aby osiągnąć wynik zgodny z zasadą ceny rynkowej; podatnik stosował konsekwentnie to samo podejście wraz z upływem czasu; korekty dokonano przed złożeniem deklaracji podatkowej; w przypadku gdy prognoza odbiega od osiągniętych wyników, podatnik jest w stanie wyjaśnić, dlaczego tak się stało, jeżeli wymaga tego przynajmniej jedno z zainteresowanych państw członkowskich. 2.4 Działania monitorujące Jednym ze stałych zadań Wspólnego Forum jest monitorowanie skutecznego wdrażania jego osiągnięć. Monitorowanie odbywa się poprzez sporządzanie rocznych sprawozdań statystycznych oraz sprawozdań szczegółowych. Następnie służby Komisji oraz Wspólne Forum analizują te sprawozdania w celu określenia ewentualnych dalszych prac Wspólnego Forum. Co roku są opracowywane i poddawane ocenie sprawozdania statystyczne dotyczące nierozwiązanych procedur wzajemnego porozumiewania w ramach konwencji arbitrażowej oraz uprzednich porozumień cenowych. Ostatnio ulepszono format sprawozdań statystycznych dotyczących nierozwiązanych procedur wzajemnego porozumiewania w ramach konwencji arbitrażowej, co umożliwia lepszą ocenę. Przeprowadzane obecnie szeroko zakrojone działania monitorujące w odniesieniu do praktycznego funkcjonowania konwencji arbitrażowej i jej kodeksu postępowania już doprowadziły do konkretnych propozycji służących ich udoskonaleniu, które są omawiane na szczeblu Wspólnego Forum. Monitoring funkcjonowania DCT UE przeprowadzono w 2013 r. Państwa członkowskie i podmioty pozarządowe wypełniły kwestionariusz na temat wpływu DCT UE. W 2014 r. Wspólne Forum podda pod 11 OECD, Transfer Pricing Guidelines for Multinational Enterprises and Tax Administrations, Glossary (2010). 6

7 obrady wyniki tych kwestionariuszy. W następstwie sprawozdania dotyczącego małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) oraz cen transferowych, na stronie Wspólnego Forum opublikowano w 2013 r. informacje na temat cen transferowych dotyczących MŚP w każdym państwie członkowskim. 3. WNIOSKI KOMISJI Komisja nadal uważa grupę ekspertów Wspólnego Forum za wartościowe gremium do celów rozwiązania kwestii dotyczących cen transferowych i proponowania pragmatycznych rozwiązań szeregu takich kwestii. Prace Wspólnego Forum są spójne z działaniami przewidzianymi w planie działania. W sprawozdaniach dotyczących korekt wtórnych, zarządzania ryzykiem związanym z cenami transferowymi i korekt wyrównawczych poruszono kluczowe kwestie wskazane przez Komisję podczas powoływania Wspólnego Forum i określone w planie działania OECD. Komisja w pełni popiera wnioski i sugestie przedstawione w sprawozdaniach dotyczących korekt wtórnych, zarządzania ryzykiem związanym z cenami transferowymi i korekt wyrównawczych. Komisja zwraca się do Rady o zatwierdzenie sprawozdania dotyczącego korekt wtórnych i wzywa państwa członkowskie do uwzględnienia zaleceń w ustawodawstwie krajowym lub krajowych przepisach administracyjnych. Komisja zwraca się do Rady o zatwierdzenie sprawozdania dotyczącego zarządzania ryzykiem związanym z cenami transferowymi i wzywa państwa członkowskie do wdrożenia praktyk zgodnych z podejściami i uwagami proceduralnymi zawartymi w sprawozdaniu. Komisja zwraca się do Rady o zatwierdzenie sprawozdania dotyczącego korekt wyrównawczych i wzywa państwa członkowskie do wdrożenia praktycznego rozwiązania zalecanego w sprawozdaniu. Komisja uważa, że przyszłe okresowe działania monitorujące wdrażanie wniosków i zaleceń zawartych w przedmiotowych sprawozdaniach dostarczą przydatnych informacji zwrotnych na potrzeby wszelkich niezbędnych czynności aktualizacyjnych. Komisja zachęca Wspólne Forum do kontynuowania działań monitorujących i oczekuje na wyniki realizacji obecnego programu prac Wspólnego Forum w kwestii poprawy praktycznego funkcjonowania konwencji arbitrażowej oraz na rozmowy na temat Kodeksu postępowania w sprawie dokumentacji cen transferowych dla przedsiębiorstw stowarzyszonych w Unii Europejskiej. Jeżeli chodzi o erozję podstawy opodatkowania i przenoszenia zysków, Wspólne Forum rozważy, jak przyczyniać się do ich spójnego wdrażania w UE, jak tylko uzgodnione zostaną konkretne rozwiązania w obszarze cen transferowych. 7