Podatki, Ubezpieczenia... ewidencje i rozliczenia

Transkrypt

1 Podatki, Ubezpieczenia... ewidencje i rozliczenia 1

2 Podatki, wybór formy O D P I E R W S Z E G O E T A T U D O W Ł A S N E J F I R M Y Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się z obowiązkami podatkowymi i ubezpieczeniami społecznymi. Przedsiębiorca przed uruchomieniem firmy musi złożyć w Urzędzie Skarbowym zgłoszenie obowiązku podatkowego ze wskazaniem formy opodatkowania. W zależności od wybranej formy opodatkowania dolegliwości podatkowe mogą być mniejsze lub większe, jednak zawsze występują. Przy podjęciu decyzji należy wziąć pod uwagę przede wszystkim wielkość przychodów i wielkość kosztów ich uzyskania. Warto także wiedzieć, że formę opodatkowania można zmieniać co roku. Przedsiębiorca będzie miał obowiązek samodzielnie odprowadzać naliczone z tytułu prowadzonej działalności podatki, wpłacać je na konto urzędu skarbowego, sporządzać miesięczne deklaracje (w przypadku księgi przychodów i rozchodów), opłacać ZUS i prowadzić niezbędną dokumentację. Planujący rozpoczęcie działalności gospodarczej ma do wyboru następujące formy opodatkowania (warunkujące rodzaj prowadzonych ewidencji księgowych): * karta podatkowa * ryczałt od przychodów ewidencjonowanych ewidencja przychodów * opodatkowanie na zasadach ogólnych podatkowa księga przychodów i rozchodów lub księgi rachunkowe według skali podatkowej * opodatkowanie na zasadach ogólnych podatkowa księga przychodów i rozchodów lub księgi rachunkowe - według stawki liniowej 19% Nie przy wszystkich rodzajach działalności możliwy jest wybór rodzaju opodatkowania (i związanej z tym metody prowadzenia rachunkowości). W większości przypadków forma opodatkowania przypisana jest albo do formy prowadzenia działalności, albo do jej rodzaju. Gro osób prowadzących własną działalność gospodarczą jest opodatkowanych na zasadach ogólnych w formie podatkowej księgi przychodów i rozchodów lub w postaci pozostałych uproszczonych form opodatkowania tj. w formie karty podatkowej lub ryczałtu ewidencjonowanego. Prowadzenie takiej rachunkowości nie wymaga szczególnej wiedzy i osoby, które choć trochę znają się na liczbach są w stanie ją prowadzić samodzielnie (szczególnie jeśli miesięczne koszty uzyskania przychodu są stałe). Prowadzenie księgowości (wraz z obowiązkami wynikającymi z ubezpieczenia społecznego), samozatrudniony może zlecić zajmującym się tym zawodowo biurom rachunkowym. Koszt prowadzenia przez biura jest uzależniony od wielu czynników i w przypadku osoby indywidualnie prowadzącej własną działalność, która nie ma wielu dokumentów do zaksięgowania może wynosić od 100 do 600 zł. miesięcznie. Jak wyżej wymieniono, do uproszczonych form opodatkowania należą: * karta podatkowa * ryczałt ewidencjonowany 增 undusz Inicjatyw Obywatelskich 2

3 Karta podatkowa UWAGA! Płatnikami karty podatkowej oraz ryczałtu ewidencjonowanego mogą być wyłącznie osoby fizyczne i co więcej osoby, które zamierzają rozpocząć działalność gospodarczą są zobowiązane do opodatkowania w formie ryczałtu ewidencjonowanego, chyba że się go zrzekną (inne warunki dalej). Karta podatkowa to pewien rodzaj przywileju, z którego mogą skorzystać uprawnione podmioty, po spełnieniu określonych ustawą z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. Nr 144, poz. 930 ze zm.) warunków: * prowadzenie określonego rodzaju działalności (według Ustawy) i złożenie wniosku o zastosowanie opodatkowania w tej formie - PIT 16A * nie zatrudnianie osób na umowę o dzieło lub / i umowę zlecenia, * nie wytwarzanie wyrobów objętych podatkiem akcyzowym, * nie prowadzenie działalności wykraczającej poza kartę podatkową, * nie prowadzenie działalności w tym samym zakresie przez małżonka podatnika Przyznanie prawa do karty podatkowej ma charakter decyzji administracyjnej, podejmowanej na wniosek podatnika przez właściwy urząd skarbowy. Naczelnik urzędu skarbowego wydaje decyzję ustalającą wysokość kwoty podatku, która nie zależy od wielkości uzyskanych dochodów, ale od: * rodzaju działalności; * liczby mieszkańców gminy, na terenie której jest prowadzona działalność; * liczby zatrudnionych pracowników. Stawki wahają się od 30 zł. do nawet 3521 zł. za usługi parkingowe. Przedsiębiorca musi co miesiąc (do 7 ego każdego miesiąca za miesiąc poprzedni) wpłacać ustaloną kwotę podatku, pomniejszoną o składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Podatnicy karty podatkowej są zwolnieni z obowiązku prowadzenia ksiąg, wykazu środków trwałych i składania zeznań podatkowych, muszą przechowywać rachunki i faktury, jeśli je wystawili. Podatnik opłacający podatek dochodowy w formie karty odprowadza co miesiąc wyznaczoną decyzją urzędu skarbowego kwotę bez dokonywania jakichkolwiek dodatkowych rozliczeń. Zaleta karty to: uproszczona procedura stosowania i minimalne wymogi formalne do spełnienia. Wada: brak możliwości odliczania kosztów uzyskania przychodu, skorzystania z ulg i odliczeń. 3

4 Ryczałt ewidencjonowany O D P I E R W S Z E G O E T A T U D O W Ł A S N E J F I R M Y Ryczałt ewidencjonowany to rodzaj opodatkowania polegający na płaceniu określonych w ustawie (zależnych od rodzaju działalności) procentowych stawek od przychodu (20%, 17%, 8,5%, 5,5% i 3%). To również uproszczona forma ewidencji. Ryczałt ewidencjonowany w przeciwieństwie do karty podatkowej obejmuje co do zasady: * podatników rozpoczynających działalność gospodarczą * podatników, którzy nie przekroczyli progu 250 tys. EUR przychodów za poprzedni rok swojej działalności * podatników otrzymujących przychody z tytułu najmu, podnajmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze Wniosek o zastosowanie opodatkowania ryczałtem trzeba zgłosić najpóźniej do 20 stycznia roku podatkowego. Nie składają oświadczenia podatnicy, którzy korzystali z ryczałtu i chcą korzystać nadal. Ryczałtu ewidencjonowanego nie mogą zastosować podatnicy, którzy: * są opodatkowani w formie karty podatkowej * prowadzą apteki, lombardy, kantory wymiany walut * byli lub są zatrudnieni na umowę o pracę, a chcą wykonywać takie same czynności na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy * wytwarzają wyroby objęte podatkiem akcyzowym Ryczałt ewidencjonowany wymaga prowadzenia ewidencji przychodów, wykazu środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, ewidencji wyposażenia a w razie uzyskiwania przychodów z różnych źródeł określenia wielkości tych przychodów w zależności od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej. Należy także przechowywać dowody zakupu towarów, sporządzać reamamenty. Zaleta ryczałtu to stosunkowo prosta i przejrzysta formuła płatności, wada brak możliwości odliczania kosztów uzyskania przychodów. Ryczałt opłaca się do 20 dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni. Przychód do opodatkowania pomniejsza się o składki na ubezpieczenie społeczne, zaś samą kwotę podatku o składki na ubezpieczenia zdrowotne (do wysokości 7,75 % podstawy wymiaru). Zaletą w stosunku do karty podatkowej jest to niepłacenie podatku gdy nie było przychodu. Podatnicy, którzy rozpoczynają działalność gospodarczą lub podatnicy, których dochody w poprzedzającym roku podatkowym nie przekroczyły EUR, będą mogli płacić ryczałt kwartalnie. O tym fakcie należy również powiadomić urząd skarbowy do 20 stycznia. Do 31 stycznia każdego roku należy złożyć zeznanie roczne PIT 28 za rok ubiegły. Wartym uwagi jest fakt, ze tzw. ryczaltowcy" nie mają prawa do wspólnego opodatkowania z małżonkiem. Możliwość opodatkowania małżonków we wspólnym zeznaniu rocznym nie ma zastosowania, jeżeli chociażby jeden z małżonków uzyskał dochody (przychody) opodatkowane w sposób zryczałtowany (zasada ta obowiązuje od 1 stycznia 2001 r.). 4

5 Stawki Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne wysokość stawek ryczałtu uzależniona jest od rodzaju wykonywanej pracy (działalności), i wynosi: * 20 % przychodów osiąganych w zakresie wolnych zawodów * 17 % przychodów ze świadczenia usług: reprodukcji komputerowych nośników informacji, pośrednictwa w sprzedaży pojazdów mechanicznych, pośrednictwa w sprzedaży części i akcesoriów do pojazdów mechanicznych, pośrednictwa w sprzedaży motocykli oraz części i akcesoriów do nich, pośrednictwa w handlu hurtowym, z zastrzeżeniem załącznika nr 2 (zobacz załącznik w Aneksie ) do ustawy hoteli, świadczonych przez obiekty noclegowe turystyki oraz inne miejsca krótkotrwałego zakwaterowania, parkingowych, obsługi centrali wzywania radio taxi, pilotowania, organizatorów i pośredników turystycznych, w zakresie zarządzania nieruchomościami, świadczonych na zlecenie, z zastrzeżeniem załącznika nr 2 (zobacz załącznik w Aneksie ) do ustawy wynajmu samochodów osobowych, wynajmu pozostałych środków transportu, doradztwa w zakresie sprzętu komputerowego, w zakresie oprogramowania, przetwarzania danych, pozyskiwania personelu, z zastrzeżeniem załącznika nr 2 (zobacz załącznik w Aneksie ) do ustawy, dezynfekcji i tępienia szkodników, fotograficznych, z zastrzeżeniem załącznika nr 2 do ustawy, przyjmowania telefonów, powielania, organizowania wystaw, targów i kongresów, z zastrzeżeniem załącznika nr 2 do ustawy poradnictwa dla dzieci, gdzie indziej nie sklasyfikowanych, opieki społecznej świadczonych przez instytucje o charakterze doraźnym, opieki społecznej związanych z przystosowaniem zawodowym * 8,5%: przychodów osiąganych z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, do kwoty stanowiącej równowartość euro; od nadwyżki ponad tę kwotę ryczałt wynosi 20 % przychodów przychodów z działalności usługowej, w tym przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5% przychodów związanych ze zwalczaniem pożarów i zapobieganiem pożarom przychodów ze świadczenia usług związanych z prowadzeniem przedszkoli oraz oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych, w tym specjalnych - dotyczy wyłącznie przygotowania dzieci do nauki w szkole przychodów ze świadczenia usług związanych z ogrodami botanicznymi i zoologicznymi oraz obszarami z obiektami chronionej przyrody przychodów z działalności polegającej na wytwarzaniu przedmiotów (wyrobów) z materiału powierzonego przez zamawiającego prowizji uzyskanej przez komisanta ze sprzedaży na podstawie umowy komisu prowizji uzyskanej przez kolportera prasy na podstawie umowy o kolportaż prasy przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 11 i 12 ustawy o podatku dochodowym 5

6 * 5,5%: przychodów z działalności wytwórczej, robót budowlanych lub w zakresie przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 ton, uzyskanej prowizji z działalności handlowej w zakresie sprzedaży jednorazowych biletów komunikacji miejskiej, znaczków do biletów miesięcznych, znaków opłaty skarbowej, znaczków pocztowych, żetonów i kart magnetycznych do automatów, * 3,0% przychodów: z działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, z działalności usługowej w zakresie handlu, ze świadczenia usług związanych z produkcją zwierzęcą, zaliczonych zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług do klasy usługi związane z chowem i hodowlą zwierząt (z wyjątkiem usług weterynaryjnych) z działalności rybaków morskich i zalewowych w zakresie sprzedaży ryb i innych surowców pochodzących z własnych połowów, z wyjątkiem sprzedaży konserw oraz prezerw z ryb i innych surowców z połowów, których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 2 i 5-10 ustawy o podatku dochodowym, z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku będących środkami trwałymi, ujętych w wykazie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych oraz składników majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1 ustawy o podatku dochodowym, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa, ustalona zgodnie z art. 22g ustawy o podatku dochodowym, jest niższa niż zł, nieujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, wykorzystywanych w pozarolniczej działalności gospodarczej, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z tej działalności gospodarczej, a pomiędzy pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składnik majątku został wycofany z działalności, i dniem jego zbycia nie upłynęło sześć lat. Zasady ogólne - skala podatkowa 19%, 30%, 40% Podatek jest opłacany wg. progresywnej skali podatkowej. Obowiązek zapłaty powstaje gdy dochód podatnika przekroczy kwotę 2790 zł. Podatek płaci się od faktycznie uzyskanego dochodu według skali przedstawionej w tabeli poniżej. Podstawa obliczenia podatku (w zł) Ponad do Podatek wynosi ,00 19% podstawy obliczenia minus kwota 530 zł 08 gr , , zł 48 gr. + 30% nadwyżki ponad zł , zł 68 gr. + 40% nadwyżki ponad zł Skala podatkowa w 2006 r. Wybór tej formy opodatkowania jest związany z koniecznością prowadzenia złożonej dokumentacji księgowej obejmującej m.in.: * księgę przychodów i rozchodów lub księgi rachunkowe, * ewidencję wyposażenia, 6

7 * ewidencję środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, * ewidencję przebiegu pojazdu, * ewidencję zatrudnienia, * przechowywanie rachunków i faktur. Istnieje także obowiązek comiesięcznego rozliczania się z urzędem skarbowym poprzez wypełnianie formularza PIT-5 i odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy. Istnieje pełna możliwość skorzystania z ulg i preferencyjnego rozliczania z małżonkiem. ZALETY Księgi przychodów i rozchodów: prawo do pomniejszania przychodu poprzez koszty jego uzyskania, które jeśli są wysokie w sposób istotny wpływają na wysokość płaconego podatku. WADA Rozbudowane procedury formalne. Zasady Ogólne - podatek liniowy Przedsiębiorca może wybrać opłacanie podatku wg. 19% liniowej stawki podatku, zgodnie z wprowadzonym do Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych artykułem 30c (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z póź. zm.). Opodatkowanie liniowe nie jest dostępne dla podatników rozpoczynających działalność samodzielnie lub w formie spółki niemającej osobowości prawnej, jeżeli podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników przed rozpoczęciem działalności w roku podatkowym lub roku poprzedzającym rok podatkowy wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres działalności podatnika lub spółki. Podatek płaci się od pierwszej zarobionej złotówki (nie ma w tym wypadku kwoty wolnej od podatku). Podatek liniowy opłacany jest od dochodu ustalonego na zwykłych zasadach (od przychodu pomniejszonego o koszty jego uzyskania). Zaliczki mogą być opłacane na zasadach ogólnych lub w formie uproszczonej (kwota zaliczki obliczana jest wtedy od dochodu z roku poprzedniego lub z roku poprzedzającego rok podatkowy o dwa lata przy zastosowaniu stawki podatku w wysokości 19%). Podatnik jest zobowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Wybór tego sposobu opodatkowania wiązie się z rezygnacją z wszelkich ulg i wspólnego rozliczania z małżonkiem. Nie mogą rozliczać się stawką 19% osoby, które w ramach swojej działalności chcą świadczyć usługi na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, jakie w ostatnim czasie wykonywały w ramach stosunku pracy. Jeśli chodzi o dokumentację podatkową, to jest taka sama jak w przypadku opodatkowania skalą progresywną. Co miesiąc należy składać deklarację do urzędu skarbowego PIT 5/L. 7

8 Zamiast podsumowania Zestawienie form opodatkowania zostało poniżej przedstawione na przykładzie usług ślusarskich. Warsztat oprócz właściciela zatrudnia jednego pracownika, a swoje usługi świadczy w dużej miejscowości. Dla ułatwienia przyjęto iż koszty wynoszą 20 procent przychodu. Kwota podatku Przychód Dochód Zasady ogólne Karta podatkowa Ryczałt (8,5%) Podatek liniowy 0,00 0,00 0,00 621,00 0,00 0, ,00 800,00 0,00 621,00 85,00 152, , ,00 229,92 621,00 425,00 760, , ,00 989,92 621,00 850, , , , ,92 621, , , , , ,92 621, , , , , ,28 621, , , , , ,48 621, , , , , ,48 621, , ,00 Podatek VAT Rozliczenia w zakresie podatku VAT reguluje ustawa o podatku od towarów i usług z 11 marca 2004r. (Dz. U. Nr 54 poz. 535 oraz zmiany w Dz. U. 14 poz. 113 z 2005r.). VAT- Value Added Tax- dosłownie znaczy podatek od wartości dodanej, występuje przy sprzedaży towarów i usług. Formalnie obowiązek płacenia podatku VAT spoczywa na przedsiębiorcy, faktycznie zaś obciąża on nim nabywcę końcowego. Podstawą opodatkowania jest obrót (kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku). Jeśli przedsiębiorca nabywa towary i usługi płacąc podatek w cenie, to występuje dla niego Vat naliczony, gdy zaś dolicza do ceny sprzedawanych przez siebie produktów to ma Vat należny. Różnica między podatkiem należnym a naliczonym to kwota jaką musi odprowadzić do Urzędu Skarbowego. Może dokonać rozliczenia miesięcznie lub kwartalnie. Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają: * Odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju; * Eksport towarów; * Import towarów; * Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju; * Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów Przepisów nie stosuje się do: * Transakcji zdobycia przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans; * Czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy; * Działalności w zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych, gier na automatach i gier na automatach o niskich wygranych, podlegającej opodatkowaniu podatkiem od gier na zasadach określonych w odrębnej ustawie. Podstawowa stawka, w tym podatku to 22% i dotyczy ona sprzedaży wszystkich towarów i usług, którym nie obniżono stawek. Obniżone stawki to 7%, 3%, 0%. 8

9 7% 3% 0% O D P I E R W S Z E G O E T A T U D O W Ł A S N E J F I R M Y Stawka preferencyjna, dotycząca towarów i usług związanych z gospodarką rolną i leśną, ochroną zdrowia, niektóre artykuły dla dzieci, itd. Sprzedaż, zamiana, przekazanie, darowizna artykułów takich jak: m. in. mięso bez przetworów i podrobów, produkty uboczne uboju i przetwórstwa, jaja i drób, ryby, mleko, surowce mleczarskie, itd. Obowiązuje w eksporcie towarów i usług oraz przy sprzedaży towarów i usług w obrocie krajowym np. maszyny i urządzenia gospodarki rolnej i leśnej, nawozy sztuczne, pasze i preparaty weterynaryjne oraz w przypadku nabywania towarów i usług za środki z bezzwrotnej pomocy zagranicznej Można także skorzystać ze zwolnień podmiotowych i przedmiotowych, charakter których określa szczegółowo w/w ustawa. Tak jak wcześniej wspomniano należy dokonać rejestracji w zakresie VAT w Urzędzie Skarbowym na formularzu VAT-R. W przypadku transakcji wewnątrzwspólnotowych na formularzu VAT-R UE. Będąc podatnikiem VAT przedsiębiorca jest zobowiązany do wystawiania faktur VAT, czynność ta jest obowiązkowa w przypadku transakcji z innym przedsiębiorcą, w innych sytuacjach na życzenie klientów. Zawsze natomiast należy wydać paragon z kasy fiskalnej. Przedsiębiorca musi ponadto prowadzić specjalną ewidencję dla VAT, może wybrać : uproszczoną, ograniczającą się do rejestru zakupów i sprzedaży lub pełną, obejmującą: * rejestr kwot obrotu całkowitego i obrotu, z którego przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego, * dane do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, * wysokość podatku należnego, * wysokość podatku naliczonego, * kwoty podatku podlegające wpłacie lub zwrotowi z US. Co miesiąc lub co kwartał należy sporządzić deklarację VAT (co miesiąc VAT-7, kwartalnie VAT- 7K). Deklaracje te składa się w Urzędzie Skarbowym do 25 dnia miesiąca następnego lub do 25 dnia miesiąca następującego po danym kwartale. W tym samym czasie należy wpłacić wynikający z deklaracji podatek. Na marginesie należy przypomnieć o możliwościach zwolnienia dla rozpoczynających działalność gospodarczą, jeśli ich sprzedaż nie przekroczy w trakcie roku równowartości ,00 euro, oraz o rozliczaniu metodą kasową. Zaletą tej metody jest to, iż obowiązek zapłaty podatku powstaje dopiero z chwilą otrzymania zapłaty za sprzedane towary i usługi (nie później jednak niż 90 dni, od dnia wydania towaru lub wykonania usługi). Przedsiębiorca wystawia specjalną fakturę VAT-MP. Dla początkującego przedsiębiorcy ważnym argumentem przy wyborze opodatkowania VAT może być możliwość odliczania kwot podatku od zakupów, zaś tzw. nievatowiec nie ma takiej możliwości: owszem wystawia rachunki bez VAT, ale kiedy dokonuje zakupów od tzw. VATowca, musi pokryć VAT z własnych środków Przecież nie przysługuje mu odliczenie. Ubezpieczenia społeczne i zdrowotne Opłaty z tytułu ZUS i obowiązki z tego tytułu jakie muszą ponosić przedsiębiorcy w porównaniu do pracowników wyglądają o wiele korzystniej niż w przypadku podatków. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących własną działalność gospodarczą oraz osób z nimi współpracujących stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Składka w nowej wysokości obowiązuje od trzeciego miesiąca następnego kwartału (art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). 9

10 Od podstawy wymiaru ustalonej w w/w sposób prowadzący pozarolniczą działalność nalicza składki w następującej wysokości (obok podano kwoty liczone od najniższej podstawy wymiaru obowiązującej w VI, VII, VIII 2006 czyli 1 518,11 zł): * ubezpieczenie emerytalne 19,52% / 296,34 zł * ubezpieczenie rentowe 13,00% / 197,35 zł * ubezpieczenie chorobowe 2,45% / 37,19 zł * ubezpieczenie zdrowotne 8,75% / 166,66 zł * ubezpieczenie wypadkowe stopę procentową składki należy ustalić samemu na podstawie Rozporządszenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej (Dz. U. z 2006 r. Nr 42, poz. 283.) waha się od 0,90% do 3,60% podstawy wymiaru * Fundusz Pracy 2,45% / 37,19 zł * Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych 0,10% Składki na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność finansują w całości, z własnych środków, sami ubezpieczeni. W świetle powyższego na dzień dzisiejszy łączny, najmniejszy koszt składki płaconej z tytułów wyżej wymienionych wynosi ok. 724,87 zł., bez dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego (z ubezpieczeniem chorobowym składka wynosi 762,06 zł.). Oczywiście zadeklarowana kwota może być wyższa. Za miesiąc, w którym nastąpiło odpowiednio objęcie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi lub ich ustanie i które trwało tylko przez część miesiąca, kwotę najniższej podstawy wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc ją przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniu. Zasady zmniejszania najniższej podstawy wymiaru składek, o których mowa wyżej, stosuje się odpowiednio w przypadku niezdolności do pracy trwającej przez część miesiąca, jeżeli z tego tytułu ubezpieczony spełnia warunki do przyznania zasiłku. Zgodnie z art. 8 pkt 1 lit. C) ustawy z 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz.U. Nr 28, poz. 153; ost. Zm. Dz.U. z 2002 r. Nr 25, poz. 253) obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby objęte ubezpieczeniem społecznym, które są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność (podstawa wymiaru składki w miesiącach VI, VII, VIII 2006 r. wynosiła 1904,66 zł.). Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób (art. 21 ust. 1 ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym). Od tak ustalonej podstawy wymiaru nalicza się składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 8,75%. Składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłaca osoba podlegająca ubezpieczeniu zdrowotnemu. 10

11 Zgodnie z art. 22 ust. 1 cyt. Ustawy, jeżeli spełnione są przestanki do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego z więcej niż jednego tytułu, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie. Przepisy ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym zwolniły niektóre osoby prowadzące pozarolniczą działalność z obowiązku opłacania składki zdrowotnej za dany miesiąc kalendarzowy, po spełnieniu pewnych warunków określonych w tej ustawie. Zgodnie z art. 22 ust. 4 ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, składka na ubezpieczenie zdrowotne nie jest opłacana od dodatkowych przychodów z działalności pozarolniczej przez osoby, których świadczenie emerytalne lub rentowe nie przekracza miesięcznie kwoty najniższego wynagrodzenia, w przypadku gdy osoby te: * uzyskują dodatkowe przychody z tej działalności w wysokości nie przekraczającej miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury * opłacają podatek dochodowy w formie karty podatkowej. Osoby prowadzące pozarolniczą działalność dokonują zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego na następujących formularzach: ZUS ZUA, ZUS ZZA, ZUS ZFA. Na osobie prowadzącej pozarolniczą działalność spoczywa także obowiązek przesyłania deklaracji rozliczeniowych miesięcznych oraz opłacania składek za dany miesiąc nie później niż: * do 10 dnia następnego miesiąca w przypadku gdy opłaca składkę wyłącznie za siebie, * do 15 dnia następnego miesiąca w pozostałych przypadkach. Oprócz wyżej wymienionych składek prowadzący pozarolniczą działalność zobowiązany jest, do opłacania składki na Fundusz Pracy (2,45%), ustalonej od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania jej ograniczenia do trzydziestokrotności przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej najniższe wynagrodzenie. Obowiązek ten wynika z art. 53 ust. 1 ustawy z 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (j.t. Dz.U. z 2001 r. Nr 6. poz. 56; ost. zm. Dz.U. z 2002 r. Nr 25, poz. 253). Składki na Fundusz Pracy opłaca się za okres trwania obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych w trybie i na zasadach przewidzianych dla składek na ubezpieczenia! 11