FUNCTIONALITY, TECHNOLOGY, SAFETY AND SECURITY IN TUNNEL IN LALIKI

Transkrypt

1 FUNCTIONALITY, TECHNOLOGY, SAFETY AND SECURITY IN TUNNEL IN LALIKI mgr inż. Jacek Sobczak Z-ca Naczelnika Wydziału BRD i Zarządzania Ruchem GDDKiA Oddział w Katowicach Urzędnik Zabezpieczenia Tunelu (32) w. 262 jsobczak@gddkia.gov.pl

2 Podstawy prawne Dyrektywa 2004/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie minimalnych wymagao bezpieczeostwa dla tuneli w transeuropejskiej sieci drogowej (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 167 str. 39, Dz. U. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 7, t. 8, str. 309). Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r., Nr 19, poz. 115 z późn. zmianami), Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 października 2008 r. w sprawie dokumentacji bezpieczeostwa tunelu (Dz. U. z 2008 r., Nr 193, poz. 1192), Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji i Ministra Infrastruktury z dnia 10 czerwca 2010 r. w sprawie dwiczeo dla pracowników zarządzającego tunelem, służb ratowniczych i Policji (Dz. U. z 2010 r., Nr 121, poz. 819).

3 Ustawa o drogach publicznych (Rozdział 2a Zarządzanie tunelami położonymi w transeuropejskiej sieci drogowej) Art. 24a. ust 1. Zarządzanie tunelem położonym w transeuropejskiej sieci drogowej, będącym na etapie projektowania, budowy lub w użytkowaniu, o długości powyżej 500 m należy do zarządcy drogi, zwanego dalej zarządzającym tunelem, o ile umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej. Art. 24c. ust. 1. Dla tunelu o którym mowa w art. 24a ust. 1, zarządzający tunelem w porozumieniu z wojewodą, powołuje urzędnika zabezpieczenia. Art. 24c. ust. 2. Urzędnik zabezpieczenia jest niezależny w zakresie wykonywania swoich obowiązków, wynikających z ust. 3, i może wykonywad swoje zadania w odniesieniu do kilku tuneli położonych na obszarze działania zarządzającego tunelem.

4 Podział kompetencji i obowiązków Obowiązujące przepisy określone w Ustawie o drogach publicznych określają podział kompetencji i obowiązków w zakresie bezpieczeostwa tuneli dla: 1. Zarządzającego tunelem 2. Wojewody 3. Urzędnika zabezpieczenia

5 Do obowiązków zarządzającego tunelem należy: 1. Sporządzanie dokumentacji bezpieczeostwa tunelu. 2. Sporządzanie sprawozdao z każdego pożaru oraz wypadku, w którym są ranni lub zabici albo naruszona została konstrukcja tunelu, który wydarzył się w tunelu, i przekazywanie ich w terminie 2 tygodni od wystąpienia pożaru lub wypadku do wojewody, urzędnika zabezpieczenia, służb ratowniczych i Policji. 3. Organizowanie szkoleo i dwiczeo dla pracowników zarządzającego tunelem, służb ratowniczych i Policji we współpracy z urzędnikiem zabezpieczenia oraz Policją. 4. Przygotowywanie planów bezpieczeostwa określających zasady postępowania w razie pożaru, wypadku, awarii technicznej lub katastrofy budowlanej.

6 Wojewoda sprawuje nadzór nad zapewnieniem bezpieczeostwa przez: 1. Wydawanie pozwolenia na użytkowanie tunelu. 2. Wyłączanie z użytkowania lub ograniczenie użytkowania tunelu, jeżeli nie są spełnione wymagania bezpieczeostwa. 3. Określanie warunków umożliwiających wznowienie użytkowania tunelu. 4. Przeprowadzanie regularnych badao i kontroli tunelu oraz opracowywanie odnośnych wymagao bezpieczeostwa. 5. Kontrolę umieszczania w siedzibie urzędnika zabezpieczenia planów bezpieczeostwa.

7 6. Określanie procedury natychmiastowego zamknięcia tunelu w razie wypadku, w którym są ranni lub zabici albo naruszona została konstrukcja tunelu, katastrofy budowlanej lub awarii technicznej. 7. Kontrolę wprowadzania działao niezbędnych do zwiększenia bezpieczeostwa tunelu. 8. Przeprowadzanie w tunelu, co najmniej raz na 5 lat, kontroli spełniania wymagao bezpieczeostwa. 9. Powiadamianie uczestników dwiczeo o ich terminie, miejscu przeprowadzenia oraz obowiązku wzięcia w nich udziału.

8 Do obowiązków Urzędnika Zabezpieczenia należy: 1. Koordynacja współpracy zarządzającego tunelem ze służbami ratowniczymi i Policją. 2. Udział w przygotowaniu planów bezpieczeostwa. 3. Udział w planowaniu, wdrażaniu i ocenie działao podejmowanych w razie wypadku, w którym są ranni lub zabici albo naruszona została konstrukcja tunelu, lub w razie katastrofy budowlanej. 4. Kontrola przeszkolenia pracowników zarządzającego tunelem oraz udział w organizowaniu dwiczeo.

9 5. Wspólna ze służbami ratowniczymi i Policją ocena dwiczeo, sporządzanie sprawozdania zawierającego wnioski z przeprowadzonych dwiczeo oraz wnioski dotyczące oceny stanu bezpieczeostwa tunelu. 6. Wydawanie opinii w sprawach oddawania tunelu do użytkowania, polegające w szczególności na opiniowaniu dokumentacji bezpieczeostwa. 7. Kontrola prawidłowości utrzymania tuneli. 8. Współdziałanie z właściwymi służbami w ocenie każdego wypadku, w którym są ranni lub zabici albo naruszona została konstrukcja tunelu, lub też katastrofy budowlanej tunelu.

10 Bezpieczeostwo w tunelach wymaga licznych środków, dotyczących: geometrii tunelu i jego projektu, urządzeo bezpieczeostwa, obejmujących: - znaki drogowe, - zarządzanie ruchem, - szkolenie służb ratunkowych, - zarządzanie zdarzeniami, - zapewnienie informacji dla użytkowników o tym jak najlepiej zachowywad się w tunelach, - zapewnienie lepszej łączności między odpowiedzialnymi władzami i służbami ratunkowymi.

11 Zastosowanie wytycznych zawartych w Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie minimalnych wymagao bezpieczeostwa dla tuneli w transeuropejskiej sieci drogowej ma na celu zapewnienie bezpieczeostwa użytkowników dróg w tunelach w transeuropejskiej sieci drogowej poprzez zapobieganie krytycznym zdarzeniom, które mogą zagrażad ludzkiemu życiu, środowisku i instalacjom tunelowym, jak również poprzez zapewnienie ochrony w razie wypadków.

12

13 Tunel drogowy w Lalikach W ciągu drogi ekspresowej nr S-69 Bielsko-Biała Żywiec Zwardoo zlokalizowany jest tunel drogowy długości 678 m w miejscowości Laliki, gmina Milówka. Zadaniem tunelu jest przeprowadzenie trasy drogi ekspresowej nr S-69 przez naturalną przeszkodę Sobczakową Grapę (766,3 m npm.). Źródło: GDDKiA O/Katowice

14 Tunel drogowy w Lalikach W VI korytarzu transeuropejskiej sieci drogowej, łączącym polskie porty na Morzu Bałtyckim Gdaosk, Gdynia z południową częścią Europy usytuowana jest droga ekspresowa nr S-69 Bielsko-Biała Żywiec Zwardoo (woj. śląskie). odcinki S-69 w budowie odcinki S-69 oddane do ruchu Lokalizacja tunelu w Lalikach

15 Tunel drogowy: konstrukcja tunelu drogowego: żelbetowa dwie warstwy obudowy, zewnętrzna (wstępna) i wewnętrzna (zasadnicza), długośd: 678,00 m, pasy ruchu w tunelu 2 x 3,50 m (7,00 m), opaski 2 x 0,70 m (1,40 m), szerokośd dwustronnych chodników: 1,20 m, wysokośd nad jezdnią w osi tunelu: 6,55 m, wysokośd skrajni drogi: min. 4,70 m, klasa tunelu A (brak ograniczeo przewożonych materiałów niebezpiecznych). Tunel ewakuacyjny: konstrukcja tunelu ewakuacyjnego: jak tunelu drogowego, długośd: 678,00 m, szerokośd użytkowa przekroju typowego 3,80 m (2,80 m + opaski 2 x 0,50 m), wysokośd konstrukcji w osi tunelu: 3,95 m, wysokośd skrajni: 3,00 m. Łączniki między tunelem drogowym i ewakuacyjnym: rozstaw osiowy tunelu drogowego i ewakuacyjnego: 30,70 m, ilośd łączników pomiędzy tunelami: 4, długośd łącznika: 21 m, szerokośd użytkowa przekroju typowego: 2,30 m wysokośd konstrukcji w osi tunelu: 2,95 m, wysokośd skrajni: 2,50 m.

16 Przekrój podłużny tunelu Źródło: GDDKiA O/Katowice Przekrój poprzeczny tunelu Źródło: GDDKiA O/Katowice

17 Źródło: GDDKiA O/Katowice Źródło: GDDKiA O/Katowice

18 Długośd tunelu 678m 2 pasy ruchu + tunel ewakuacyjny Projektowane natężenie ruchu ok. 700 poj/h Pierwszy w Polsce tunel drogowy pozamiejski ok. 70 km okablowania 9 nisz sygnalizacyjnych odpornośd ogniowa konstrukcji betonowej 240 min 2,5 km tras kablowych 4 międzynawowe przejścia ewakuacyjne

19 System zarządzania tunelem drogowym tworzą pojedyncze podsystemy realizujące określone procedury i funkcje. Warunkiem koniecznym właściwego funkcjonowania systemu jest to, aby w chwili wystąpienia zagrożenia współpraca tych podsystemów zapewniła ostrzeżenie potencjalnych i aktualnie korzystających z tunelu uczestników ruchu oraz umożliwiała przeprowadzenie skutecznej akcji ratowniczej. Obecny stopieo zaawansowania podsystemów umożliwia praktycznie automatyczną ich pracę. Wyposażenie w centrum zarządzania ruchem zapewnia jednak globalny nadzór nad obiektem i zainstalowanymi w nim urządzeniami bezpieczeostwa.

20 Podstawowe wyposażenie tunelu drogowego Budynek techniczny północny wraz z Centrum Zarządzania Tunelem, Budynek techniczny południowy, Wentylacja, Oświetlenie, Nagłośnienie, Monitoring, Instalacja sygnalizacji pożaru, System sterowania, Hydranty, Wyposażenie techniczno-komunikacyjne tunelu, Telefony obsługi tunelu, Urządzenia pierwszej pomocy, Urządzenia radiowe, Odwodnienie.

21 System kontroli video 30 kamer wideo-detekcji włączonych w układ monitoringu 13 kamer obrotowych obserwujących tunel drogowy, ewakuacyjny i portale

22 2 Tablice tekstowe z polem graficznym, 8 znaków zmiennej treści, 12 znaków stanu pasa ruchu, 11 znaków panelowych 2 zapory drogowe, 6 sygnalizatorów, 2 pętle indukcyjne, Wyposażenie techniczno-komunikacyjne wirtualne pętle indukcyjne oparte o kamery wideodetekcji, 4 urządzenia radarowe.

23 Centrum Zarządzania Tunelem funkcje i zadania Budynek techniczny północny mieści Centrum Zarządzania Tunelem /CZT/ (Dyspozytornię) wraz ze stanowiskiem operatorskim pełniąc rolę punktu nadzoru i sterowania ruchem, do którego spływa obraz z kamer oraz sygnały z czujników umieszczonych w tunelu.

24 CZT ma pełny i ciągły nadzór video nad sytuacją w tunelu. CZT posiada możliwośd komunikacji z osobami w tunelu poprzez system łączności alarmowej i systemu nagłośnienia. Operator znajdujący się w CZT ma możliwośd sterowania ruchem w tunelu, jak i przed tunelem za pomocą komunikatów wyświetlanych na znakach zmiennej treści. Centrum Zarządzania Tunelem funkcje i zadania Centrum działa przez całą dobę przez cały rok zapewniając ciągły nadzór nad tunelem i bezpieczeostwem kierujących. W razie sytuacji awaryjnej personel w Centrum Zarządzania Tunelem informuje odpowiednie służby oraz podejmuje działania przewidziane procedurami (np. zamknięcie tunelu, zamknięcie jednego kierunku itp.).

25

26 Centrum Zarządzania Tunelem funkcje i zadania monitorowanie, kontrola i reagowanie na warunki ruchu w tunelu i dojazdach do tunelu w oparciu o system wideo detekcji, radarowe mierniki prędkości zabudowane nad każdym pasem na obydwu koocach tunelu, jak również w oparciu o pętle indukcyjne wbudowane w jednie przed zaporami drogowymi na dojazdach do tunelu, Źródło: GDDKiA O/Katowice

27 wykrywanie i reagowanie między innymi na zatrzymane pojazdy lub pojazdy poruszające się w przeciwnym kierunku w tunelu, na pożar lub zadymienie ewentualnie mgłę poza tunelem poprzez analizę obrazu, wykrywanie pojazdów poruszających się zbyt wolno w stosunku do pozostałych uczestników ruchu i każdym z przypadków zarządzanie odpowiednimi alarmami w sposób maksymalizujący bezpieczeostwo publiczne i pracowników, Źródło: GDDKiA O/Katowice

28 pomiar parametrów charakteryzujących ruch (natężenie, prędkośd, gęstośd, zajętośd pasów ruchu) na poszczególnych pasach ruchu w tunelu, określenie liczby pojazdów pozostających w tunelu w przypadku jego zamknięcia i przekazanie tej informacji do centrum kryzysowego lub jednostek wskazanych przez Zarządzającego Ruchem,

29 powiadomienie o sytuacji kryzysowej takich jednostek jak: Pogotowie Ratunkowe, Policją Staż Pożarna, Zarządzającego drogą, Urzędnika Zabezpieczenia Tunelu, itp., system powinien umożliwiad bezobsługową pracę (przy okresowych wizytach konserwacyjnych) w przypadku zrealizowania w innym miejscu Centrum Monitorowania Ruchem na drodze ekspresowej S-69, poprzez zapewnienie przesyłu wszystkich informacji zebranych w Tunelu do w/w Centrum, zdalne monitorowanie i kontrolę ruchu przez obsługę serwisową lub służby ratownictwa przebywające w Centralnym CZT,

30 zdalne monitorowanie i kontrolę ruchu przez operatorów znajdujących się w Centralnym CZT, powiadamianie o stanie ruchu i wywołanych alarmach Zarządcę Ruchu oraz w wypadkach koniecznych służby ratunkowe (straż, pogotowie, policję, przekazywanie podglądu obrazu z kamer wchodzącym w system video detekcji do wskazanych służb np. ratunkowych (Straży Pożarnej, Pogotowia Ratunkowego), Policji, GDDKiA system zaprojektowany tak aby było możliwe włączenie CZT do sytemu sterowania ruchem w ciągu drogi ekspresowej nr 69.

31 Personel tunelu (Operator CZT) monitoruje odcinek tunelu, w celu kontrolowania sytuacji i reagowania na wszelkie sytuacje odbiegające od normy. W tym zakresie jego obowiązek sprowadza się do: zarządzania ruchem podczas wypadku lub awarii, informowania na bieżąco o warunkach ruchu na żądanie odpowiednich władz, natychmiastowego informowanie o wszelkich objazdach zakłóceniach w ruchu, lokalnych lub regionalnych zarządzającego ruchem i inne służby, kontrolowania ruchu w czasie prac remontowych i nadzór nad tymczasowym oznakowaniem, utrzymania wyposażenia drogowego oraz sieci komunikacji alarmowej niezbędnych do realizacji powyższych zadao.

32 PLANY NA PRZYSZŁOŚD

33 ZADANIA DO REALIZACJI 1. Budowa Centrum Zarządzania Tunelem (docelowo dla 3 tuneli ) wraz z Obwodem Utrzymania drogi ekspresowej nr S Budowa odcinka drogi ekspresowej nr S-69 węzeł Przybędza węzeł Milówka wraz z budową 2 tuneli w Węgierskiej Górce. Źródło: GDDKiA O/Katowice

34 Zagospodarowanie terenu w Milówce 4 4a 5 6 Źródło: GDDKiA O/Katowice

35 Źródło: GDDKiA O/Katowice

36 PODSUMOWANIE - dobrze wyposażony tunel jest często miejscem znacznie bezpieczniejszym niż otwarte odcinki dróg. Większośd zaistniałych do tej pory zdarzeo w tunelach wynikała z błędów popełnianych przez człowieka, - nawet najlepsze systemy nie są w stanie zapewnid całkowitego bezpieczeostwa prowadzenia ruchu w tunelu, - w normalnych warunkach funkcjonowania systemu zaleca się, aby wszystkie czynności nie były wykonywane wyłącznie przez systemy zautomatyzowane możliwośd powstania zjawiska dostosowania się. - włączenie najnowocześniejszych technologii do Inteligentnego Systemu Transportu (ITS) służącego do nadzoru dróg, tuneli drogowych, centrów zarządzania w znaczący sposób przyczyni się do poprawy bezpieczeostwa ruchu drogowego, - należy stosowad rozwiązania otwarte pozwalające na kompatybilnośd projektowanych Centrów Zarządzania.

37 Dziękuję za uwagę