Wykorzystanie charakterystyka ekonomiczna gospodarstw rolnych Mazowsza

Transkrypt

1 POLSKA AKADEMIA NAUK Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława awa Leszczyckiego Konrad Ł.. CZAPIEWSKI Wykorzystanie charakterystyka ekonomiczna gospodarstw rolnych Mazowsza Forum Geografów Polskich Poznań, 27 maja 2011

2 Projekt Projekt badawczy N Technologie informacyjno-komunikacyjne jako element modernizacji i wielofunkcyjności rolnictwa. Przestrzenna diagnoza i ocena wykorzystania technologii ICT w rolnictwie na Mazowszu finansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Wykonawcy Projektu Dr hab. Roman Kulikowski, prof. IGiPZ PAN Prof. Jerzy Bański Dr Konrad Ł. Czapiewski Dr Maria Bednarek-Szczepańska Mgr Marcin Mazur

3 Uzasadnienie podjęcia tematyki Techniki teleinformatyczne stały się nieodzownym elementem współczesnej działalności człowieka. Szczególnie w ostatnich latach nastąpił gwałtowny ich rozwój. Technologie Informacyjno- Komunikacyjne (ang. Information & Communication Technologies ICT) są wykorzystywane praktycznie we wszystkich dziedzinach życia, w tym również w nowoczesnej gospodarce rolnej. Za ich pomocą rolnik zdobywa i poszerza wiedzę, nawiązuje kontakty z innymi producentami i podmiotami z otoczenia rolnictwa, promuje swoje wyroby i usługi oraz zamawia niezbędne środki produkcji. Dostęp do nowoczesnych technologii ICT w rolnictwie stanowi współcześnie podstawowy element warunkujący prawidłowe i efektywne funkcjonowanie gospodarstw.

4 Transfer wiedzy Primary sector, "agriculture", is immobile across locations, while "manufacturing", a sector subject to increasing returns, can move between regions. Źródło: Fujita M., Krugman P., Venables A.J., 1999

5 Modele transferu wiedzy w rolnictwie Horyzontalny peer-to-peer Inny rolnik Doradztwo Zastosowanie Globalny global information ICT Doradztwo Zastosowanie Bezpośrednio od dostawcy direct form supplier ICT Dostawca Zastosowanie Źródło: Floriańczyk et al., 2007

6 Osoby regularnie korzystający z Internetu według aktywności zawodowej Źródło: GUS 2010

7 Cele projektu Głównym celem projektu jest diagnoza i określenie przyczyn dyspersji przestrzennej rozwoju technologii informacyjno-komunikacyjnych w gospodarstwach rolnych Mazowsza. Cele szczegółowe stanowią: (1) określenie przestrzennego zróżnicowania wyposażenia w technologie ICT gospodarstw rolnych w różnych częściach Mazowsza, (2) diagnoza przyczyn wykluczenia cyfrowego rolników, w różnych typach gospodarstw i z różnych obszarów, poprzez czynniki technologiczne, edukacyjne, gospodarcze, społeczne i lokalizacyjne, (3) ocena zawartości i funkcjonowania witryn internetowych gospodarstw rolnych (promujących usługi agroturystyczne, swoje produkty i inną działalność) pod kątem interakcji z potencjalnymi odbiorcami usług i produktów, (4) ocena stanu funkcjonowania witryn internetowych obsługujących rolników oraz ich poziomu dostępności, zawartości i wykorzystania ich zawartości przez rolników, (5) wskazanie zestawu rekomendacji dla polityki rozwoju regionalnego w zakresie prawidłowego rozwoju technologii informacyjno-komunikacyjnych oraz powszechnej do niej dostępności.

8 Źródła a danych w projekcie (1) Bibliografia, (2) Dane statystyczne wtórne, (3) Witryny internetowe, (4) Badania ankietowe, (5) Indywidualne wywiady pogłębione. Ponad 1400 ankiet. Średni wiek ankietowanego 40,2 lat. 88% badanej grupy było w wieku lat. Źródło: opracowanie własne

9 Cel prezentacji Analiza poziomu wykorzystania Internetu w gospodarstwach w zależności od ich charakterystyki ekonomicznej. Zagadnienia: (1) okres posiadania Internetu w gospodarstwie, (2) rodzaj do niego dostępu, (3) przyczyny braku dostępu do Internetu, (4) częstotliwość i cele korzystania z Internetu oraz (5) czynności wykonywane przez Internet dla realizacji codziennych działań związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego zanalziowane zostaną względem charakterystyki ekonomicznej gospodarstw, tj. (i) dominującego rodzaju produkcji, (ii) powierzchni gospodarstwa oraz (iii) dominującego źródła dochodu.

10 Uzyskane wyniki 100% 80% 60% 40% 20% nie posiada posiada Średnia powierzchnia gospodarstwa z Internetem to 12,4 ha, a bez to 10,3. 0% roślinna równowaga zwierzęca ogrodnictwo ogółem Posiadanie Internetu w domu a rodzaj produkcji i powierzchnia

11 Uzyskane wyniki 100% 80% 60% poniżej 1 roku 1-3 lat 40% 4-6 lat powyżej 7 lat 20% 0% roślinna równowaga zwierzęca ogrodnictwo ogółem Okres posiadania Internetu w domu a rodzaj produkcji

12 Uzyskane wyniki 6% 13% telefon stacjonarny 18% stałe łącze - neostrada stałe łącze - tel. kablowa 10% inne stałe łącze 4% 28% 18% 37% internet radiowy 7% stały dostęp - sieć komórkowa 512 kb/s 1Mb/s 2 Mb/s 6% 2% telefon komórkowy 17% 6 Mb/s powyżej 6 Mb/s nie wiem 34% Techniczne uwarunkowania dostępu do Internetu

13 Uzyskane wyniki 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% brak sprzętu brak możliwości technicznych brak potrzeby zbyt wysokie koszty brak osób umiejących korzystać zamierzamy założyć Przyczyny braku dostępu do Internetu

14 Uzyskane wyniki 13% 34% nie dłużej niż rok od 1-3 lat 4-6 lat 30% od 7 lat lub dłużej nie korzystam z internetu 6% 17% Okres korzystania z Internetu przez rolników

15 Uzyskane wyniki 27% 34% codziennie częściej niż raz w tygodniu kilka razy w miesiącu raz w miesiącu lub rzadziej nigdy nie korzystałem z Internetu w domu 5% 23% 11% Częstotliwość korzystania z Internetu przez rolników

16 Uzyskane wyniki 100% 80% 60% 40% codziennie częściej niż raz w tygodniu kilka razy w miesiącu lub rzadziej 20% 0% roślinna równowaga zwierzęca ogrodnictwo Częstotliwość korzystania z Internetu przez rolników

17 Uzyskane wyniki 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% rozrywka zakupy nauka cele zawodowe (rolnicze) pozyskiwanie informacji kontakty z ludźmi sprawy urzędowe przelewy bankowe inne Cel korzystania przez rolnika z Internetu

18 Uzyskane wyniki 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% udzielanie się na forach internetowych prowadzenie korespondencji pocztą elektroniczną informacje o możliwościach skorzystania z dopłat informacje o możliwościach zbytu produktów rolnych informacje o nowych technikach i środkach produkcji szkolenia dla rolników prowadzone przez internet informacje o możliwościach zakupu środków produkcji przeglądanie rolniczych portali zakup przez internet środków produkcji promocja własnych produktów rolnych sprzedaż przez Internet własnych produktów rolnych ogółem 25% najmniejszych 25% największych Cel zawodowy korzystania przez rolnika z Internetu

19 Wnioski Charakterystyka ekonomiczna gospodarstw rolnych nie różnicuje w wysokim stopniu poziom wyposażenia i korzystania z Internetu przez rolników. Internet dostarczany jest głównie poprzez stałe łącza TP S.A. Dominuje niska prędkość przesyłu danych głownie do 2 Mb/s. Rolnicy wykorzystują Internet głównie w celu pozyskiwania informacji. Informacje dotyczą m.in. dopłat, nowych technologii i produktów, możliwości zakupu produktów oraz ogólnych rzeczy na portalach internetowych. W znacznie mniejszym stopniu wykorzystują do aktywnych działań udział w szkoleniach, promocja i zbyt swoich towarów, zakupy, przelewy czy udział w dyskusjach na forach internetowych.

20 Wnioski Niewątpliwie bardziej istotny na poziom korzystania z Internetu maja wpływ takie czynniki, jak np. poziom wykształcenia kierownika, zamożność czy położenie na osi kontinuum miejsko-wiejskiego. 100% 80% 60% nie posiada Spośród mieszkańców Polski w wieku lat, do 2008 r. z Internetu nigdy nie korzystało 63% osób z wykształceniem podstawowym lub gimnazjalnym, 46% osób z wykształceniem średnim i 10% osób z wykształceniem wyższym. 40% 20% 0% podstawowe zawodowe średnie wyższe posiada Posiadanie w domu Internetu w zależności od poziomu wykształcenia rolnika

21 Dziękuję za uwagę