RAPORT GMINY STARACHOWICE Z BADANIA SPOŁECZNEGO

Transkrypt

1 RAPORT Z BADANIA SPOŁECZNEGO GMINY STARACHOWICE Opracowanie: Świętokrzyskie Centrum Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej ul. Bodzentyńska 44A, Kielce Kielce - Starachowice, wrzesień

2 RAPORT ZAWIERA: WPROWADZENIE...STR. 3 ZESTAWIENIE PRZEBIEGU I WYNIKÓW BADAŃ PRZEPROWADZONYCH PRZY POMOCY: A) BADANIA ANKIETOWEGO...STR. 4 B) BADANIA METODĄ ANALIZY SWOT...STR. 12 C) BADANIA METODĄ ZOGNISKOWANEGO WYWIADU GRUPOWEGO...STR. 19 PODSUMOWANIE...STR.24 ANEKSY...STR.27 2

3 CZYM SĄ BADANIA SPOŁECZNE? WPROWADZENIE Badania społeczne są elementem demokracji i współczesnej kultury. Dostarczając wiedzy o woli społeczeństwa są podstawą swobodnie kształtującej się opinii publicznej. Wyniki sondaży są ważnym głosem w publicznych debatach i coraz częściej są inicjatorem tych debat. Badania opinii publicznej spełniają jeszcze jedną ważną funkcję zaspakajają nieodłączną ludzką potrzebę porównywania i oceniania własnych opinii i możliwości. W konsekwencji, dziś trudno nam wyobrazić sobie życie publiczne bez sondaży opinii. Badania społeczne znajdują zastosowanie wszędzie tam gdzie ważna jest jakość relacji między społeczeństwem a podmiotami życia publicznego. Trzy podstawowe obszary wykorzystania badań społecznych to trzy etapy efektywnej komunikacji: Sondowanie opinii Badania opinii publicznej dostarczają informacji, które z alternatywnych rozwiązań jest najbardziej preferowane przez społeczeństwo, zawsze wtedy gdy: Istnieje więcej niż jedno możliwe rozwiązanie Brak jest pewności czy w ogóle warto podejmować określone działania Potrzebny jest silny argument przetargowy Ciekawi nas, jaka jest opinia społeczna w tej kwestii Wymiana informacji Badania społeczne są pomocne w doborze najbardziej skutecznych w danej sytuacji argumentów, zawsze wtedy gdy: Trzeba podjąć niepopularne decyzje Trzeba przekazać negatywne, niepożądane informacje Trzeba przekonać, że dane rozwiązanie jest najlepsze Monitoring reakcji Badania społeczne pokazują reakcję na podjęte decyzje, co pozwala budować wnioski na przyszłość, zawsze wtedy gdy: Brak jest pewności, z jaką społeczną reakcją spotka się podjęta decyzja Chcemy udowodnić słuszność lub brak słuszności podjętej decyzji 3

4 BADANIE ANKIETOWE Badania ankietowe są rodzajem społecznych badań ilościowych. Umożliwiają ustalenie, jak często rozmaite opinie i fakty występują w danej zbiorowości. Badania ilościowe stosuje się wtedy, gdy na podstawie wyników uzyskanych na danej próbie chcemy wnioskować o pewnej populacji, większej niż badana próba. Badanie ankietowe polega na osobistej, bezpośredniej (bądź telefonicznej) rozmowie z respondentem, przeprowadzanej przez ankietera przy użyciu specjalnego przygotowanego formularza - ustrukturalizowanego kwestionariusza, zawierającego (zazwyczaj) wystandaryzowane pytania dotyczące określonego problemu lub zagadnienia, uporządkowane w odpowiedniej kolejności i pogrupowane w pewne bloki tematyczne. Kwestionariusz swoją konstrukcją steruje przebiegiem wywiadu. I. SPOSÓB PRZEPROWADZENIA BADANIA I STRUKTURA GRUPY. 2 września 2010 r. w głównych punktach miasta, miejscach publicznych, zgodnie z przyjętą metodą doboru próby, zebrano 229 ankiet. Udział w badaniu kwestionariuszowym był dobrowolny i anonimowy. Sposób przeprowadzenia badania ankietowego: wywiad bezpośredni 229 ankiet; wywiad telefoniczny 10 ankiet; Łącznie 242 ankiety. poprzez 3 ankiety; 1.Struktura grupy po względem płci. W badaniu uczestniczyło: 134 kobiet; 108 mężczyzn. 4

5 2. Struktura wiekowa grupy: Mężczyźni Kobiety do 18 lat lat lat lat lat lat pow. 65 lat Wykres 1: Respondenci wg płci i wieku 3.Struktura grupy pod względem poziomu wykształcenia: podstawowe i niepełne 22 osoby; gimnazjalne 28 osób; zasadnicze zawodowe 27 osób; średnie zawodowe 73 osoby; średnie ogólnokształcące 42 osoby; wyższe - 49 osób. 5

6 II. UZYSKANE WYNIKI. Osoby poddane badaniu ankietowemu miały za zadanie odpowiedzieć na pięć pytań. Poniżej znajduje się zestawienie wyników na poszczególne pytanie. 1. Jak Pan/Pani ocenia obecną sytuację Starachowic - rozwój miasta, jego zamożność jakość życia w nim - w porównaniu ze stanem sprzed 5-10 lat? Jest znacznie lepiej. Widać rozwój miasta. 54, Sytuacja nieznacznie się poprawiła. 30,17 73 Nic się nie zmieniło. Jest tak jak było. 7,85 19 Ilość osób Udział % Jest coraz gorzej. Miasto upada. 7,44 18 Wykres Prawie 85% ankietowanych uważa, że Starachowice na przestrzeni ostatnich 5-10 lat rozwinęły się, że w mieście żyje się lepiej. Ponad połowa respondentów zauważa istotne zmiany na lepsze. Docenia postęp i efekty rozwoju miasta. Tylko niemal 8% badanych negatywnie ocenia zmiany jakie dokonane zostały w ciągu ostatnich kilku, kilkunastu lat. 6

7 2. Co zostało w Starachowicach zrealizowane na przestrzeni ostatnich lat? Im wyższa średnia ocen, tym zdaniem ankietowanych większe postępy w danym obszarze. Opinie respondentów obrazuje poniższy wykres: Średnia ocen Więcej się dzieje w mieście w kulturze i sporcie Młodzież ma ciekawą ofertę spędzania czasu 4,75 Starachowice są atrakcyjniejsze turystycznie 4,44 Tytuł osi X Poprawiło się bezpieczeńs two w mieście W mieście jest czyściej i dba się o ekologię Poprawiły W mieście się warunki jest czyściej edukacyjne i dba się o ekologię 3,78 4,39 3,84 Średnia ocen Poprawił się stan dróg i jakość komunikacji 4,41 Powstały nowe miejsca pracy 2,11 0,000,501,001,502,002,503,003,504,004,505,00 Wykres 3. Sferą życia mieszkańców, o którą należałoby zadbać w pierwszej kolejności jest sytuacja na rynku pracy. Zmiany, które zaszły są bowiem niewystarczające. Niepodważalny jest fakt iż, zapewnienie ludziom pracy jest kluczowe dla zapewnienia im poczucia bezpieczeństwa. Wpłynęłoby to również, na zmniejszenie konieczności korzystania z środków pomocy społecznej oraz ograniczenie zjawiska pracy na czarno na lokalnym rynku pracy. Istotne jest także zadbanie o poziom bezpieczeństwa, a także poziom infrastruktury oświatowej. 3. Co Pani/Pana zdaniem jest najistotniejsze dla rozwoju Starachowic? Im wyższa średnia ocen, tym zdaniem ankietowanych większe znaczenie danego zagadnienia dla rozwoju lokalnego. Opinie mieszkańców obrazuje poniższy wykres: 7

8 Średnia ocen Specjalna Strefa Ekonomiczna 4,32 Rozwój turystyki opartej na dziedzictwie przemysłowym 3,6 Rozwój małej i średniej przedsiębiorczości 5,38 Rozwój kultury i sztuki 3,23 Średnia ocen Rozwój infrastruktury technicznej 4,16 Poprawa stanu środowiska 3,33 Poprawa oferty edukacyjnej 3,65 0,00 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00 Wykres 4. Zdaniem respondentów Miasto powinno postawić na rozwój małej i średniej przedsiębiorczości. W istocie powinien być to wiodący czynnik rozwojowy Starachowic. Przyniesie bowiem korzyści finansowe nie tylko osobom bezpośrednio w nią zaangażowanym, ale także samej gminie w postaci wpływów z opłat i podatków stanowiących część dochodów budżetu gminy. Ponadto poprawi warunki życia mieszkańców, powodując, że gmina (jako mikroregion) staje się bardziej samowystarczalna pod względem dostępu do różnych produktów i usług. Rozwój przedsiębiorczości z dużym prawdopodobieństwem przyciągnie inwestorów z zewnątrz, zaprocentuje stworzeniem nowych podmiotów gospodarczych, spowoduje potrzebę powstawania nowych i rozwoju już istniejących instytucji czy organizacji, poprawi wizerunek gminy na zewnątrz (promocja gminy) oraz zatrzyma odpływ ludzi młodych. Niezwykle istotne jest zatem wsparcie rozwoju sektora małych i średnich przedsiębiorstw poprzez: Stworzenie kompleksowego systemu wsparcia merytorycznego i finansowego dla małych i średnich przedsiębiorstw, Kreowanie korzystnego klimatu dla dalszego rozwoju lokalnych firm oraz przyciągania inwestorów, Stworzenie oferty terenów i obiektów przeznaczonych na nowe inwestycje, Aktywną promocję ofert inwestycyjnych i walorów gospodarczych powiatu. 8

9 W dalszej kolejności czynników istotnych dla rozwoju Starachowic plasują się: Specjalna Strefa Ekonomiczna i rozwój infrastruktury technicznej. Również te czynniki przyciągną inwestorów, zatem są szansą na tworzenie tak potrzebnych nowych miejsc pracy. Gęsta sieć infrastruktury technicznej, wraz z dostępnością terenów inwestycyjnych, są jednymi z najważniejszych czynników warunkujących rozwój gospodarczy każdej jednostki samorządu terytorialnego. Potrzeby w zakresie tworzenia nowych odcinków infrastruktury technicznej, pozyskiwanie i uzbrajanie nowych terenów inwestycyjnych oraz prace służące modernizacji istniejących sieci infrastrukturalnych powinny stać się kluczowymi celami strategicznymi Starachowic. Należy wykorzystać gotowość społeczeństwa do zmian, otwartość na niedogodności związane z rozwojem np. infrastruktury drogowej, aby w przyszłości mogło ono bardziej pozytywnie ocenić zmiany w tym obszarze. 4. Czy jest Pan/Pani zadowolony(a) z oferty, która jest dostępna w Starachowicach w zakresie...? Respondenci oceniali w skali pięciostopniowej jakość usług świadczonych na terenie miasta Starachowic w poszczególnych obszarach, co zobrazowane jest poniżej (im większa średnia ocen tym lepsza ocena respondentów). Średnia ocen Opieka zdrowotna 2,9 Handel i usługi Komunikacja publiczna Kultura i sztuka Sport i rekreacja Edukacja 3,19 3,22 3,81 3,79 3,95 Średnia ocen 0,00 0,50 1,00 1,50 2,00 2,50 3,00 3,50 4,00 Wykres 5. 9

10 Z zebranych danych widać, że sferą, z której mieszkańcy są zadowoleni najmniej jest opieka zdrowotna. Mieszkańcy Starachowic najlepiej oceniają lokalny handel i usługi. Wysoki ich poziom jest dobrym prognostykiem dla rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości. Stworzenie warunków do jej rozwoju spotęguje zadowolenie respondentów z oferty tego obszaru. Zasadnym jest zadbanie o poziom funkcjonowania komunikacji publicznej w mieście oraz oferty kulturalnej. Istotna jest w tym przypadku liczba stałych połączeń komunikacji publicznej z innymi ośrodkami w regionie, odpowiedni koszt dojazdu komunikacją publiczną do głównych ośrodków o funkcjach wyższego rzędu oraz zapewnienie najbardziej korzystnego czasu dojazdu środkami komunikacji publicznej do głównych ośrodków o funkcjach wyższego rzędu. 5. Które zdanie jest prawdziwe o Pani/Pana sytuacji? Im większa średnia ocen mieszkańców, tym dana teza jest prawdziwsza w opinii respondentów. Poniższy wykres przedstawia zbiorcze zestawienie odpowiedzi (średnie ocen) na powyższe pytanie: Średnia ocen Jestem zadowolony(a) ze swej sytuacji rodzinnej 4,56 Moja sytuacja finansowa jest dobra 3,48 W Starachowicach czuję się bezpiecznie? Lubię swoją pracę / szkołę? Chciałbym/Chciałabym na stałe Chciałbym/Chciałabym na stałe przeprowadzić się do innej miejscowości? 2,17 3,65 3,8 Średnia ocen Jestem osobą szczęśliwą 4,32 0,001,002,003,004,005,00 Wykres 6. Wyniki ankiety w zakresie tego pytania są bardzo zadowalające. Mieszkańcy Starachowic są zadowoleni ze swej sytuacji rodzinnej oraz postrzegają się jako osoby szczęśliwe. Zdecydowana mniejszość wyraża chęć przeprowadzenia się do innej miejscowości. Jest to bardzo pozytywna i optymistyczna tendencja. Warto ją wykorzystać i dołożyć wszelkich starań, aby się 10

11 utrzymała. Należy zadbać o perspektywy dla młodzieży, stworzyć warunki sprzyjające rozwojowi sektora małych i średnich przedsiębiorstw, stale podnosić jakość infrastruktury technicznej, komunalnej i komunikacyjnej oraz poziomu bezpieczeństwa ludności. Poprawa cywilizacyjnych standardów życia mieszkańców i wzrost atrakcyjności gminy dla inwestorów pomoże zatrzymać i wzmocnić potencjał jakim są mieszkańcy Starachowic. Fakt, iż niechętnie odnoszą się do zmiany miejsca zamieszkania świadczy o tym, że w większości identyfikują się z Miastem. 11

12 BADANIE METODĄ ANALIZY SWOT Nazwa Swot jest akronimem angielskich słów Strengths (mocne strony), Weaknesses (słabe strony), Opportunities (szanse), Threats (zagrożenia). Analiza Swot jest efektywną metodą identyfikacji kategorii słabych i silnych stron oraz szans i zagrożeń. Przedmiotem analizy może być przedsiębiorstwo, inwestycja lub dowolna organizacja. Zastosowanie analizy Swot nie ma praktycznie ograniczeń, ponieważ można ją zaimplementować do dowolnego zdarzenia ze sfery działalności człowieka. W naszym przypadku przedmiotem analizy było badanie ewaluacyjne obecnej Strategii Rozwoju Miasta Starachowic oraz diagnoza stanu obecnego rozwoju Miasta Starachowic. Głównym celem analizy Swot jest określenie aktualnej i perspektywicznej pozycji przedmiotu analizy Swot oraz prognoza strategii postępowania. Zakres rodzajowy czynników, które mają wpływ na przedmiot analizy Swot jest bardzo szeroki. Z jednej strony są to czynniki zewnętrzne i wewnętrzne, a z drugiej pozytywne i negatywne. Skuteczna ich identyfikacja jest podstawą analizy Swot. Przeprowadzając analizę trzeba dokonać diagnozy - określić silne i słabe strony firmy/gminy/instytucji oraz prognozy opisać szanse i zagrożenia. I. SPOSÓB PRZEPROWADZENIA BADANIA I STRUKTURA GRUPY W badaniu w dniu 9 września 2010 r. uczestniczyła grupa 8 osób, posiadająca co najmniej dobrą wiedzę o problemach rozwojowych Miasta, przedstawicieli administracji samorządowej oraz sektora kluczowych przedsiębiorców i aktywnych organizacji pozarządowych. Obie analizy wykonane były w 4 grupach warsztatowych z prezentacją podsumowującą na forum publicznym wyników pracy każdej z grup wraz z ich oceną i uzupełnianiem. 12

13 II. UZYSKANE WYNIKI 1. Ewaluacja obowiązującej Strategii Rozwoju Miasta Starachowic MOCNE STRONY Co udało się zrobić w ramach Strategii? SŁABE STRONY Co nie udało się zrobić w ramach Strategii? Utworzenie Powiatu Starachowickiego Niezagospodarowanie na cele sportowo-turystyczne 3 Pełna telefonizacja Miasta miejskich zbiorników wodnych Utworzenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej (SSE) z 70% udziałem Gminy, jej rozwój i stworzenie podstref w innych Brak konkretnych i programowych działań zwiększających potencjał i ofertę turystyczną miejscowościach regionu Inwestycje drogowe nie Stymulowanie rozwoju sektora MŚP poprzez lokalne projekty zapewniły systemowej poprawy drożności starachowickich dróg i programy, a w tym Agencji Rozwoju Lokalnego (FARR, Inkubator Przedsiębiorczości, Akademia Przedsiębiorczości) Ograniczona realizacja wielorodzinnego budownictwa mieszkaniowego, w tym socjalnego Systemowy rozwój infrastruktury technicznej: zaopatrzenie w wodę, sieć wodociągowokanalizacyjna, Nieutworzenie lokalnej szkoły wyższej (działa kilka filii uczelni) ciepłownictwo i sieć gazowa Słaba i niehojna polityka architektoniczna w zakresie Poprawa warunków mieszkaniowych poprzez estetyki budynków i miejsc zielonych prywatyzację mieszkań komunalnych, utworzenie Słaba współpraca z sektorem organizacji pozarządowych efektywnych wspólnot mieszkaniowych Słaba współpraca pomiędzy Gminą a Powiatem Poprawa infrastruktury drogowej (nowe nawierzchnie, bezkolizyjne skrzyżowania, sygnalizacje świetlne) Poprawa bezpieczeństwa Miasta (w tym jego pełen monitoring) Budowa hali targowej, basenu i hali sportowej Pozyskanie inwestora dla 13

14 zakładów STAR SZANSE Jakie czynniki zewnętrzne pomagały wdrożyć Strategię? Pojawienie się możliwości korzystania ze środków finansowych UE w ramach polityki regionalnej i strukturalnej Reforma samorządowa, zwiększenie kompetencji gmin i utworzenie powiatów (Starachowice lokalnym ośrodkiem wzrostu) Zwiększenie dochodów gmin poprzez wzrost udziału gmin w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) ZAGROŻENIA Jakie czynniki zewnętrzne przeszkadzały wdrożyć Strategię? Niezrealizowanie modernizacji drogi krajowej nr 42 przebiegającej przez Starachowice oraz kilku innych inwestycji drogowych, w tym drugiej nitki wiaduktu nad torami kolejowymi (połączenie północ-południe) Ograniczenie wykorzystania drogi kolejowej nr 25 przebiegającej przez Starachowice (brak jej modernizacji) Powstanie powiatu i przejęcie kompetencji w zakresie szkolnictwa średniego oraz szpitalnictwa Trwałe zjawisko niewystarczającej współpracy pomiędzy Miastem a Powiatem Od 2007 r. kryzys gospodarczy skutkujący zmniejszoną aktywnością inwestycyjną Trendy demograficzne 2. Diagnoza stanu rozwoju Miasta Starachowic (stan na wrzesień 2010 r.) MOCNE STRONY SŁABE STRONY Funkcjonowanie Specjalnej Strefy Ekonomicznej Zwiększona ilość właścicieli pojazdów na ulicach Dobra infrastruktura drogowa, wodociągowo-kanalizacyjna Ograniczona przepustowość lokalnego systemu dróg i telekomunikacyjna Brak ścieżek rowerowych Pełny monitoring Miasta i innych obiektów turystyki Walory turystyczne Miasta aktywnej (unikatowość Wielkiego Pieca, Niewielka nadwyżka 14

15 SZANSE malownicze położenie, dobre obiekty hotelarskie dla turystyki biznesowej) Opracowany Program Rewitalizacji Rynku Oddanie do użytku nowoczesnej hali targowej Rewitalizacja obszaru Wielkiego Pieca. Unikatowe zasoby kultury materialnej Muzeum Przyrody i Techniki Dobrze wykształcone społeczeństwo Współpraca w ramach Trójmiasta nad Kamienną Nowe obiekty sportowe: hala sportowa, basen i boiska z Programu Orlik Dobra baza hotelowa dla turystyki biznesowej Dobry klimat dla przedsiębiorczości Możliwość korzystania ze środków polityki regionalnej i strukturalnej Unii Europejskiej ZAGROŻENIA budżetowa i problemy z zapewnieniem wkładu własnego do inwestycji współfinansowanych przez UE Znaczne zadłużenie Miasta Migracje młodzieży do większych ośrodków miejskich i zagranicę Spadek liczby mieszkańców Mała aktywność społeczna mieszkańców Słaba współpraca samorządu z organizacjami pozarządowymi Niezagospodarowane 3 miejskie zbiorniki wodne Niedoskonałości sieci drogowej na terenie Miasta: brak modernizacji drogi krajowej nr 42, brak wiaduktu w zachodniej części Miasta Słaba współpraca pomiędzy Gminą a Powiatem Słabość lokalnej oferty turystycznej Zbyt mała liczba inwestycji w budownictwie mieszkaniowym, w tym komunalnym Brak gminnego programu ochrony zabytków Duża ilość niezagospodarowanych terenów na obszarze Miasta Słabe średnie szkolnictwo zawodowe Kryzys gospodarczy Dalsze opóźnienia modernizacji drogi krajowej nr 42 i drogi 15

16 (wobec niewystarczającej nadwyżki budżetowej Miasta Walory turystyczne najbliższej okolicy Miasta (Wąchock, Góry Świętokrzyskie) Przedłużenie funkcjonowania SSE do 2020 r. Planowana modernizacja drogi krajowej nr 42 i drogi kolejowej nr 25 kolejowej nr 25 Wykorzystanie znaczącej części środków finansowych z polityki regionalnej UE przewidzianych dla województwa świętokrzyskiego na lata Wybory do Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego w listopadzie 2010 (możliwy brak ciągłości regionalnej polityki rozwoju) Trwałe zjawisko niewystarczającej współpracy pomiędzy Miastem a Powiatem Trendy demograficzne W dalszej kolejności, konsultanci zewnętrzni dokonali zapisu powiązań czynników występujących w analizie SWOT Starachowic roku MOCNE STRONY (S) 1. Funkcjonowanie Specjalnej Strefy Ekonomicznej 2. Dobra infrastruktura drogowa, wodociągowo-kanalizacyjna i telekomunikacyjna 3. Pełny monitoring Miasta 4. Walory turystyczne Miasta (unikatowość Wielkiego Pieca, malownicze położenie, dobre obiekty hotelarskie dla turystyki biznesowej) 5. Opracowany Program Rewitalizacji Rynku 6. Oddanie do użytku nowoczesnej hali targowej 7. Rewitalizacja obszaru Wielkiego Pieca. Unikatowe zasoby kultury materialnej Muzeum Przyrody i Techniki 8. Dobrze wykształcone SŁABE STRONY (W) 1. Zwiększona ilość właścicieli pojazdów na ulicach 2. Ograniczona przepustowość lokalnego systemu dróg 3. Brak ścieżek rowerowych i innych obiektów turystyki aktywnej 4. Niewielka nadwyżka budżetowa i problemy z zapewnieniem wkładu własnego do inwestycji współfinansowanych przez UE 5. Znaczne zadłużenie Miasta 6. Migracje młodzieży do większych ośrodków miejskich i zagranicę 7. Spadek liczby mieszkańców 8. Mała aktywność społeczna mieszkańców 9. Słaba współpraca samorządu z 16

17 społeczeństwo 9. Współpraca w ramach Trójmiasta nad Kamienną 10. Nowe obiekty sportowe: hala sportowa, basen i boiska z Programu Orlik 11. Dobra baza hotelowa dla turystyki biznesowej 12. Dobry klimat dla przedsiębiorczości SZANSE (O) 1. Możliwość korzystania ze środków polityki regionalnej i strukturalnej Unii Europejskiej (wobec niewystarczającej nadwyżki budżetowej Miasta 2. Walory turystyczne najbliższej okolicy Miasta (Wąchock, Góry Świętokrzyskie) 3. Przedłużenie funkcjonowania SSE do 2020 r. 4. Planowana modernizacja drogi krajowej nr 42 i drogi kolejowej nr organizacjami pozarządowymi 10. Niezagospodarowane 3 miejskie zbiorniki wodne 11. Niedoskonałości sieci drogowej na terenie Miasta: brak modernizacji drogi krajowej nr 42, brak wiaduktu w zachodniej części Miasta 12. Słaba współpraca pomiędzy Gminą a Powiatem 13. Słabość lokalnej oferty turystycznej 14. Zbyt mała liczba inwestycji w budownictwie mieszkaniowym, w tym komunalnym 15. Brak gminnego programu ochrony zabytków 16. Duża ilość niezagospodarowanych terenów na obszarze Miasta 17. Słabe średnie szkolnictwo zawodowe ZAGROŻENIA (T) 1. Kryzys gospodarczy 2. Dalsze opóźnienia modernizacji drogi krajowej nr 42 i drogi kolejowej nr Wykorzystanie znaczącej części środków finansowych z polityki regionalnej UE przewidzianych dla województwa świętokrzyskiego na lata Wybory do Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego w listopadzie 2010 (możliwy brak ciągłości regionalnej polityki rozwoju)

18 W praktyce ćwiczenie to sprowadziło się do odpowiedzi na serię pytań: Czy dana mocna strona pozwoli nam wykorzystać daną szansę? Czy dana mocna strona pozwoli nam zniwelować dane zagrożenie? Czy dana słaba strona ogranicza możliwość wykorzystania danej szansy? Czy dana słaba strona potęguje ryzyko związane z danym zagrożeniem? 5. Trwałe zjawisko niewystarczającej współpracy pomiędzy Miastem a Powiatem 6. Trendy demograficzne Jeśli odpowiedź na dane pytanie wiązała się z silną relacją, wtedy przyznawano 2 p., słabszą 1 p., a jeśli nie było takiej relacji 0 p. Szczegółowa analiza doprowadziła do kolejnego typu wnioskowania ze SWOT, tj. wyboru odpowiedniej strategii. W naszym przypadku wyniki zasugerowały wybór strategii agresywnej. Przy założeniu, iż mocne i słabe strony traktujemy jako czynniki wewnętrzne, a szanse i zagrożenia jako czynniki zewnętrzne, powyższe strategię agresywną możemy wyjaśnić następująco: W gminie przeważają mocne strony, a w jej otoczeniu silnie powiązane z nimi szanse - strategia agresywna jest strategią silnej ekspansji oraz rozwoju wykorzystującego obydwa czynniki. Z POWYŻSZEJ ANALIZY OPARTEJ NA METODZIE MACIERZY POWIĄZAŃ WYNIKAĆ POWINNY ZAPISY CELÓW I KIERUNKÓW ROZWOJOWYCH PRZYSZŁEJ STRATEGII ROZWOJU MIASTA STARACHOWIC. POWINNY BYĆ TAK DOBRANE, ABY ISTNIEJĄCE W OTOCZENIU I ZDEFINIOWANE SZANSE DLA ROZWOJU STARACHOWIC WZMACNIAŁY MOCNE STRONY MIASTA. 18

19 BADANIE METODĄ ZOGNISKOWANEGO WYWIADU GRUPOWEGO Zogniskowany wywiad grupowy polega na rozmowie niewielkiej grupy zaproszonych osób, z udziałem doświadczonego moderatora, który ukierunkowuje przebieg dyskusji na zagadnienia, które mają zostać omówione podczas spotkania. Wywiad prowadzony jest w oparciu o ustalone wcześniej zasady, według scenariusza. Nad jego przebiegiem czuwa moderator. Dyskusja i wymiana poglądów przyczyniają się do wzbogacenia otrzymanego materiału. Wywiad fokusowy ma wiele zalet: Bogaty, inspirujący materiał Interakcje grupowe uwalniają proces kreatywny, ujawniają kontekst społeczny Możliwość skonfrontowania wypowiedzi grup o różnych cechach Możliwość zastosowania wielu technik jakościowych ułatwiających uwolnienie opinii czy emocji trudnych do zwerbalizowania Korzystny jest również wpływ moderatora, który może uszczegółowić wypowiedź respondenta i upewnić się, że jasno ją wyraził. Wywiad zogniskowany stanowi również okazję do poznania języka respondentów, co może wpływać na poprawę komunikacji. I. SPOSÓB PRZEPROWADZENIA BADANIA I STRUKTURA GRUPY Grupę fokusową liczącą 6 osób, zorganizowano w budynku Urzędu Miejskiego w Starachowicach w dniu 9 września 2010 r. Reprezentowany był sektor samorządowy, przedsiębiorców oraz administracji rządowej. Przebieg badania utrwalony został zapisem dźwiękowym i wideo. II. ISTOTNE USTALENIA W PODZIALE NA OBSZARY PROBEMOWE 1. Znajomość aktualnej Strategii Rozwoju Zdaniem uczestników grupy fokusowej mieszkańcy Starachowic nie mają bardzo słabą wiedzę o celach, założeniach i sposobie wdrożenia aktualnie obowiązującej Strategii. Znają ją w ogólnym 19

20 kształcie z doniesień prasowych. Celowym jest zatem kompleksowe podeście do promocji nowej strategii, nie tylko poprzez konsultacje społeczne w fazie jej opracowania, ale też konkretne działania w fazie jej realizacji. Chodzi tu o promocję efektów systemowych działań rozwojowych za pomocą strony internetowej Miasta, ulotek, folderów, a szczególnie imprez masowych. Narzędzia promocji powinny być tak dobrane, by docierały do konkretnych adresatów, grup społeczno-zawodowych, które korzystają na efektach działań związanych ze Strategią. Przybliżenie mieszkańcom Strategii Rozwoju Miasta, poczynając od procesu przygotowania nowej Strategii powinno odbywać się przy udziale konsultacji społecznych o jak najszerszym zakresie. Dobrze zorganizowane konsultacje społeczne na stałe powinny wpisać się w kanon podejmowania przez władze miasta najważniejszych decyzji, budując klimat współodpowiedzialności za rozwój i dobrobyt miasta i jego mieszkańców. 2. Ocena ilościowa i jakościowa stopnia wdrożenia aktualnej Strategii Rozwoju Najlepiej uczestnicy grupy fokusowej ocenili: prywatyzację mieszkań komunalnych, rozwój małej i średniej przedsiębiorczości, rozwój bazy sportowej i targowej. Dobrze układa się współpraca pomiędzy Miastem a Specjalną Strefą Ekonomiczną. Słabsze wyniki zdaniem badanych - Miasto osiąga w: zagospodarowaniu miejskich zbiorników wodnych, poprawie układu komunikacyjnego na linii północ południe, poprawie przepustowości lokalnego układu komunikacyjnego, rozwoju budownictwa mieszkaniowego, działalności lokalnych stowarzyszeń. Problemem, którym należałoby się zająć w pierwszej kolejności jest brak właściwej struktury komunikacyjnej Miasta i SSE z resztą Polski. Zamyka to niestety drogę potencjalnym inwestorom, nie zachęca do rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości, jest zatem barierą w powstawaniu nowych, tak potrzebnych, miejsc pracy. 3. Jakość życia mieszkańców (zaspokojenie potrzeb podstawowych i wyższego rzędu) Uczestnicy badania dość zgodnie stwierdzili, że w Starachowicach żyje się lepiej niż 10 lat temu. Bezrobocie nie jest głównym problemem Miasta. Jest więcej miejsc pracy. Jednak poziom średnich wynagrodzeń jest niższy od średniej krajowej. Zwrócono uwagę, że w Mieście jest grupa ludzi, którzy stracili motywację do pracy, utrzymują się wyłącznie ze świadczeń socjalnych. Sporym problemem są patologie społeczne, w tym alkoholizm. 20

21 Doceniono możliwość korzystania z szerszej oferty kulturalnej, sportowej i rekreacyjnej, czy imprez patriotyczno-historycznych. Miasto inwestuje w budynki szkolne i ich wyposażenie, np. w tablice multimedialne. Jednak przydałoby się więcej środków na większą ilość nowoczesnych pomocy i środków dydaktycznych. Zdaniem respondentów problemem jest brak całościowej i długoterminowej koncepcji edukacyjnej Miasta (dowód: słabe szkolnictwo zawodowe, brak miejsc w przedszkolach, brak żłobka, liczne oddziały w szkołach). Słabo oceniana jest baza sportowa szkół. Niedogodności takie jak brak miejsc w przedszkolach, czy brak żłobka, uniemożliwiają kobietom powrót na rynek pracy. Kobiety prowadzące dom i wychowujące dzieci pozostają często na marginesie życia społecznego. Ich bierność zawodowa sprawia, że najczęściej są w trudnej sytuacji finansowej i trudno im osiągnąć finansową samodzielność. Osoby te najczęściej nie mają ubezpieczenia, nie mogą liczyć na świadczenia rentowe czy emerytalne. Starachowice są miastem przyjaznym dla osób niepełnosprawnych w stopniu niezadowalającym (stopniowa eliminacja barier architektonicznych w urzędzie, innych budynkach użyteczności publicznej, na chodnikach w mieście, wyznaczone miejsca parkingowe, niskopodłogowe autobusy komunikacji miejskiej). Ustawiczne inwestowanie w poprawę warunków życia osób niepełnosprawnych nie tylko ułatwi życie im samym, ale także przyciągnie nowych turystów a ponadto korzystnie wpłynie na wizerunek miasta. 4. Ocena jakościowa stanu infrastruktury technicznej i społecznej w Gminie Bardzo dobrze oceniany jest stan sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, telekomunikacyjnej (choć tu zauważono problemy z przepustowością usług internetowych), energetycznej. Dobre oceny otrzymał stan sieci gazowniczej, stan infrastruktury szkolnej oraz kulturalnej i sportowo-rekreacyjnej. Zauważono jednak brak szerszej koncepcji edukacyjnej w starachowickich szkołach, w szczególności powiązania szkolnictwa zawodowego z funkcjonowaniem SSE. Na ocenę dostateczną oceniono stan dróg (problem przepustowości) i infrastruktury zdrowotnej. Zwrócono szczególną uwagę na problem niesprawności i nieefektywności kanalizacji burzowej w Mieście. Należałoby zwrócić uwagę na kształcenie specjalistów pod kątem wykorzystania ich umiejętności i kwalifikacji w przedsiębiorstwach Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Zminimalizowałoby to konieczność zatrudniania pracowników spoza Miasta. 21

22 5. Ocena jakościowa stanu bezpieczeństwa w Gminie W Starachowicach można czuć się bezpieczniej ( doświetlenie ulic, pełny monitoring Miasta). Do uczestników grupy fokusowej docierają informacje z raportów Policji, że przestępstw jest mniej niż jeszcze kilka lat temu. Problemem jednak jest bezpieczeństwo w ruchu drogowym, zwłaszcza pieszych, co wynika z zapóźnień w unowocześnianiu lokalnej i ponadlokalnej sieci drogowej. Wpływa to negatywnie na jakość życia mieszkańców Starachowic. W tworzeniu nowej Strategii Rozwoju wskazane byłoby opracowanie sposobów na poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego. Pozytywny wpływ takich działań przełożyłby się na: zmniejszenie natężenia ruchu na ulicach już wyremontowanych, skrócenie czasu przejazdu, zmniejszenie ilości i kosztów wypadków drogowych, zmniejszenie kosztów eksploatacji pojazdów, zmniejszenie kosztów emisji spalin, zmniejszenie kosztów czasu pracy kierowców i pasażerów (poprawa jakości dróg skróci m.in. czas dojazdu do pracy), poprawę układu komunikacyjnego miasta, zwiększenie bezpieczeństwa mieszkańców, poprawę ładu przestrzennego miasta, poprawa wizerunku miasta. Wzrosłaby tym samym atrakcyjność inwestycyjna miasta Starachowic, dzięki bezpiecznej infrastrukturze drogowej, wzrośnie zapotrzebowanie na mieszkania, co pociągnie za sobą utworzenie nowych miejsc pracy oraz rozwój małej przedsiębiorczości (sklepy, usługi). 6. Ocena jakościowa aktywności mieszkańców i możliwości ich samorealizacji Respondenci wskazali zaledwie kilka przykładów aktywności mieszkańców wartej naśladowania (Agencja Rozwoju Regionalnego, Stowarzyszenie Niepełnosprawnych Plus, Uniwersytet Trzeciego Wieku). Niestety w większości wypadków mieszkańcy nie są aktywni społecznie. Mieszkańcy koncentrują się na zaspokojeniu potrzeb swoich i członków swoich rodzin, wiążą koniec z końcem. Słabo oceniana jest świadomość obywatelska i tożsamość lokalna mieszkańców oraz wiedza o trzecim sektorze, jego funkcjonowaniu. 22

23 Celowym wydaje się zwiększanie integracji społecznej mieszkańców, ich uczestnictwa w życiu społecznym, pobudzenie aktywności i rozwoju lokalnych inicjatyw na rzecz rozwiązywania problemów społecznych na terenie Starachowic. Podniesienie świadomości obywatelskiej przyniesie korzyści nie tylko samym mieszkańcom. Ułatwi władzom podejmowanie kluczowych decyzji. 7. Ocena ilościowa i jakościowa posiadanych zasobów rozwojowych Uczestnicy grupy fokusowej wskazali, że takim zasobem jest Specjalna Strefa Ekonomiczna. Pojawia się tu problem zakończenia obowiązywania przywilejów inwestycyjnych z nią związanych za 7-10 lat. Należy stworzyć lokalny program zachęt inwestycyjnych. Zadanie jakie stoi przed Miastem w tym obszarze to stworzenie kompleksowego systemu przyciągania i obsługi inwestorów, usunięcie barier inwestycyjnych. Aby tego dokonać należałoby: Wypracować i wdrożyć profesjonalne standardy obsługi inwestorów i partnerów Opracować i wdrożyć proinwestycyjną strategię marketingową Opracować plany zagospodarowania przestrzennego Atutami w rozwoju Miasta powinny być: tradycje przemysłowe, warunki przyrodnicze, zbiorniki wodne, zabytki i dziedzictwo kulturowe, w tym przemysłowe (Wielki Piec), atrakcje turystyczne w pobliżu Świętego Krzyża, dobra baza noclegowa dla turystyki biznesowej, bliskość Warszawy i Łodzi, znani starachowiczanie w Polsce, tj. Krystyna Janda, Janusz Radek, Konrad Imiela. 23

24 PODSUMOWANIE Prawie 85% osób biorących udział w badaniu ankietowym uważa, że Starachowice na przestrzeni ostatnich 5-10 lat rozwinęły się, że w mieście żyje się lepiej. Ponad połowa respondentów zauważa istotne zmiany na lepsze. Docenia postęp i efekty rozwoju miasta. Pozytywnie ocenione zmiany na rynku pracy należałoby wzmacniać i kontynuować, tak aby powstały miejsca pracy dla maksymalnej liczby osób. Koniecznym jest zadbanie o zwiększenie poziomu bezpieczeństwa oraz jakości infrastruktury oświatowej. Zdaniem respondentów Miasto powinno postawić na rozwój małej i średniej przedsiębiorczości. W istocie powinien być to wiodący czynnik rozwojowy Starachowic. W dalszej kolejności plasują się: Specjalna Strefa Ekonomiczna i rozwój infrastruktury. Mieszkańcy Starachowic najlepiej oceniają lokalny handel i usługi (średnia ocen 3,95). Dobrze także wypowiadają się o zaspokojeniu swych potrzeb w zakresie sportu i rekreacji (3,81) oraz edukacji (3,79). Z koli najsłabiej oceniają lokalną opiekę zdrowotną (2,90). Na średnim poziomie w Starachowicach, zdaniem respondentów, funkcjonuje komunikacja publiczna (3,19) oraz kultura (3,22). Generalnie jednak z tych wyników jawi się obraz optymistycznego, szczęśliwego, spełnionego rodzinnie i związanego z miejscem zamieszkania społeczeństwa. Ich optymizm nie umniejsza trochę gorsza ocena swojej sytuacji materialnej. Z analizy SWOT wynika, iż najwłaściwszą dla Starachowic będzie strategia agresywna. W gminie przeważają mocne strony, a w jej otoczeniu silnie powiązane z nimi szanse - strategia agresywna jest strategią silnej ekspansji oraz rozwoju wykorzystującego obydwa czynniki. Mocne strony, które należy wykorzystać to: Funkcjonowanie Specjalnej Strefy Ekonomicznej Dobra infrastruktura drogowa, wodociągowo-kanalizacyjna i telekomunikacyjna, monitoring Miasta Walory turystyczne Miasta (unikatowość Wielkiego Pieca, malownicze położenie, dobre obiekty hotelarskie dla turystyki biznesowej) Opracowany Program Rewitalizacji Rynku Oddanie do użytku nowoczesnej hali targowej Rewitalizacja obszaru Wielkiego Pieca. Unikatowe zasoby kultury materialnej Muzeum Przyrody i Techniki Dobrze wykształcone społeczeństwo 24

25 Współpraca w ramach Trójmiasta nad Kamienną Nowe obiekty sportowe: hala sportowa, basen i boiska z Programu Orlik Dobry klimat dla przedsiębiorczości Z wywiadu zogniskowanego wynika, iż mieszkańcy Starachowic mają bardzo słabą wiedzę o celach, założeniach i sposobie wdrożenia aktualnie obowiązującej Strategii. Celowym jest kompleksowe podeście do promocji nowej strategii, nie tylko poprzez konsultacje społeczne w fazie jej opracowania, ale też konkretne działania w fazie jej realizacji. Chodzi tu o pokazywanie efektów systemowych działań rozwojowych. Narzędziami takiej promocji mogłyby być strona internetowa Miasta, ulotki, foldery. Ponadto Proces przygotowania nowej Strategii powinien być także szeroko konsultowany społecznie. Dobra promocja Strategii mogła być środkiem zwiększenia tożsamości mieszkańców Miasta, ich związania emocjonalnego z rozwojem Miasta. Respondenci docenili efektywność drożenia następujących założeń strategicznych obecnej strategii: restrukturyzację zakładów komunalnych, prywatyzację mieszkań komunalnych rozwój targowisk miejskich uwieńczony budową nowoczesnej hali targowej, rozwój małej i średniej przedsiębiorczości, rozwój bazy sportowej, w tym budowa basenu pozytywna współpraca pomiędzy Miastem a Specjalną Strefą Ekonomiczną. Uczestnicy badania dość zgodnie stwierdzili, że w Starachowicach żyje się lepiej niż 10 lat temu. Bezrobocie nie jest głównym problemem Miasta. Jest więcej miejsc pracy. Jednak poziom średnich wynagrodzeń jest niższy od średniej krajowej. Zwrócono uwagę, że w Mieście jest grupa ludzi, którzy stracili motywację do pracy, utrzymują się wyłącznie ze świadczeń socjalnych. Sporym problemem są patologie społeczne, w tym alkoholizm. Doceniono możliwość korzystania z szerszej oferty kulturalnej, sportowej i rekreacyjnej, czy imprez patriotyczno-historycznych. Respondenci grupy focusowej słabo oceniają bazę sportową szkół oraz ilość udogodnień dla osób niepełnosprawnych. W bardzo podobny sposób oceniono stan infrastruktury technicznej i społecznej w Gminie. Bardzo dobrze oceniany jest sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, telekomunikacyjnej (choć tu zauważono problemy z przepustowością usług internetowych), energetycznej. Dobre oceny otrzymał stan dróg (problem przepustowości), sieci gazowniczej, stan infrastruktury szkolnej (problem braku miejsc w przedszkolach i szkolnictwa zawodowego kształcącego 25

26 bezrobotnych) oraz kulturalnej. Zauważono jednak brak szerszej koncepcji edukacyjnej w starachowickich szkołach, w szczególności powiązania szkolnictwa zawodowego z funkcjonowaniem SSE. Na ocenę dostateczną oceniono stan infrastruktury zdrowotnej. W Starachowicach można czuć się bezpieczniej ( doświetlenie ulic, pełny monitoring Miasta). Problemem jednak jest bezpieczeństwo w ruchu drogowym, zwłaszcza pieszych, co wynika z zapóźnień w unowocześnianiu lokalnej i ponadlokalnej sieci drogowej. Uczestnicy grupy fokusowej wskazali, że zasobem Starachowic jest Specjalna Strefa Ekonomiczna. Pojawia się tu problem zakończenia obowiązywania przywilejów inwestycyjnych z nią związanych za 7-10 lat. Należy stworzyć lokalny program zachęt inwestycyjnych. Atutami w rozwoju Miasta powinny być: tradycje przemysłowe, warunki przyrodnicze, zbiorniki wodne, zabytki i dziedzictwo kulturowe, w tym przemysłowe (Wielki Piec), atrakcje turystyczne w pobliżu Świętego Krzyża, dobra baza noclegowa dla turystyki biznesowej, bliskość Warszawy i Łodzi, znani starachowiczanie w Polsce. Dla przyciągania nowych inwestorów ważne będzie podniesienie jakości życia w Mieście, w tym szeroka oferta edukacyjna, kulturalna i sportowo-rekreacyjna. Zagrożeniami w rozwoju Starachowic mogą być: migracja młodych ludzi oraz słaba aktywność społeczno - gospodarcza mieszkańców. 26

27 Aneksy: ANKIETA DLA MIESZKAŃCÓW STARACHOWIC RAPORT Z BADANIA ANKIETOWEGO RAPORT Z BADANIA METODĄ ANALIZY SWOT RAPORT Z BADANIA METODĄ ZOGNISKOWANEGO WYWIADU GRUPOWEGO 27

28 Aneks nr 1 Ankieta dla mieszkańców Starachowic Data wywiadu: Ankieta nr: Badanie diagnostyczno-rozwojowe - Strategia Rozwoju Gminy Starachowice ANKIETA DLA MIESZKAŃCÓW STARACHOWIC Zwracamy się do Pana(i) z uprzejmą prośbą o udzielenie szczerych i wyczerpujących odpowiedzi na pytania zawarte w kwestionariuszu. Ankieta jest anonimowa. Wszystkie informacje będą analizowane wyłącznie statystycznie. 1. Jak Pan/Pani ocenia obecną sytuację Starachowic - rozwój miasta, jego zamożność jakość życia w nim - w porównaniu ze stanem sprzed 5-10 lat? Jest coraz gorzej. Miasto upada. Nic się nie zmieniło. Jest tak jak było. Sytuacja nieznacznie się poprawiła. Jest znacznie lepiej. Widać rozwój miasta. Wstaw znak x w 1 odpowiedź 2. Co zostało w Starachowicach zrealizowane na przestrzeni ostatnich lat? Powstały nowe miejsca pracy Poprawił się stan dróg i jakość komunikacji Poprawiły się warunki edukacyjne W mieście jest czyściej i dba się o ekologię Poprawiło się bezpieczeństwo w mieście Starachowice są atrakcyjniejsze turystycznie Więcej się dzieje w mieście w kulturze i sporcie. Młodzież ma ciekawą ofertę spędzania czasu. Uporządkuj od 1 do 7 w zależności od stopnia realizacji (7 najbardziej zrealizowane, 1 najmniej zrealizowane) 3. Co Pani/Pana zdaniem jest najistotniejsze dla rozwoju Starachowic? Poprawa oferty edukacyjnej Poprawa stanu środowiska Rozwój infrastruktury technicznej Rozwój kultury i sztuki 28

29 Rozwój małej i średniej przedsiębiorczości Rozwój turystyki opartej na dziedzictwie przemysłowym Specjalna Strefa Ekonomiczna Uporządkuj od 1 do 7 w zależności od stopnia ważności, istotności (7 najbardziej istotne, 1 najmniej istotne) 4. Czy jest Pan/Pani zadowolony(a) z oferty, która jest dostępna w Starachowicach w zakresie: Zakres Edukacji Sportu i rekreacji Tak 5 Raczej tak 4 Nie mam zdania 3 Raczej nie 2 Ni e 1 Kultury i sztuki Komunikacji publicznej Handlu i usług Opieki zdrowotnej Wskaż najbardziej pasującą odpowiedź i postaw znak x 5. Które zdanie jest prawdziwe o Pani/Pana sytuacji? Zdanie Jestem osobą szczęśliwą Chciałbym/Chciałabym na stałe przeprowadzić się do innej miejscowości Tak 5 Raczej tak 4 Nie mam zdania 3 Raczej nie 2 Ni e 1 Lubię swoją pracę / szkołę? W Starachowicach czuję się bezpieczny(a) (niska przestępczość) Moja sytuacja finansowa jest dobra Jestem zadowolony(a) ze swej sytuacji rodzinnej Wskaż najbardziej pasującą odpowiedź i postaw znak x METRYCZKA PŁEĆ I WIEK Kobieta Do 18 lat lat Mężczyzna lat lat lat pow. 65 lat lat Wstaw znak x z prawej strony właściwej odpowiedzi WYKSZTAŁCENIE Podstawowe i niepełne Średnie zawodowe Gimnazjalne Średnie ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe Wyższe Wstaw znak x z prawej strony właściwej odpowiedzi 29

30 ANEKS NR 2 RAPORT Z BADANIA ANKIETOWEGO Metoda oraz sposób doboru grupy respondentów W próbie udziałowej jednostki były dobierane do badania, nie losowane. Za punkt wyjścia w konstrukcji próby przyjęto założenie, że pod względem cech próba będzie stanowiła miniaturę populacji. Każdy ankieter otrzymał kwotę, czyli przydział osób dla wywiadów/ankiet, które ma przeprowadzić. Szukał respondentów na zasadzie chybił trafił. Ankiety były skierowane do kobiet i mężczyzn z zachowaniem proporcji liczebności kobiet i mężczyzn w społeczności lokalnej, w minimalnej ilości 200 sztuk: Liczba % udział Liczba ankietowanych mieszkańców Liczba kobiet , Liczba mężczyzn , Łącznie Dopuszczone były niewielkie wahania proporcji liczebności ankiet pod względem podziału na płeć. Ponadto próba uwzględniała liczebności w kategoriach wiekowych mieszkańców Gminy Starachowice. Liczba osób w wieku przedprodukcyjnym (osoby poniżej 18 roku życia) Liczba osób w wieku produkcyjnym: mężczyźni:18-64 lat kobiety: lat Liczba osób w wieku poprodukcyjnym: Liczba mieszkańców % udział Liczba ankietowanych , , ,

31 mężczyźni: 65 lat i więcej kobiety 60 lat i więcej Łącznie Dopuszczone były niewielkie wahania proporcji liczebności ankiet pod względem podziału na kategorie wiekowe. Sposób realizacji badania ankietowego Ankieterzy w dniu 2 września 2010 r. w głównych punktach miasta, miejscach publicznych, zgodnie z przyjętą metodą doboru próby, zebrali 229 ankiet. Udział w badaniu kwestionariuszowym był dobrowolny i anonimowy. Wypełnienie ankiety nie zajmowało więcej niż 10 minut, nie było kłopotliwe. Respondenci chętnie uczestniczyli w badaniu. 10 ankiet z mieszkańcami Starachowic zostało zrealizowanych poprzez wywiad telefoniczny, ponadto 3 ankiety zostały przesłane em do UM Starachowice oraz do SĆ FRDL. Łącznie podczas badania zebrano 242 ankiety. W badaniu uczestniczyło: 134 kobiet i 108 mężczyzn. Ilość osób 108 Mężczyżni Kobiety 134 Wykres 1: Respondenci wg płci 31

32 Strukturę wiekową osób uczestniczących w badaniu obrazuje następujący wykres: Mężczyźni Kobiety do 18 lat lat lat lat lat lat pow. 65 lat Wykres 2: Respondenci wg płci i wieku Poziom wykształcenia respondentów przedstawia się następująco: Ilość osób Podstawowe i niepełne Gimnazjalne Zasadnicze zawodowe Średnie zawodowe Średnie ogólnokształcące Wyższe 73 Wykres 3: Respondenci wg poziomu wykształcenia 32

33 Wyniki badania ankietowego 1. Jak Pan/Pani ocenia obecną sytuację Starachowic - rozwój miasta, jego zamożność jakość życia w nim - w porównaniu ze stanem sprzed 5-10 lat? Pierwsze pytanie ankiety miało charakter ewaluacyjny. Respondenci musieli zreasumować całokształt działań rozwojowych Miasta, w szczególności objętych obowiązującą Strategią Rozwoju Miasta Starachowic. Jest znacznie lepiej. Widać rozwój miasta. 54, Sytuacja nieznacznie się poprawiła. 30,17 73 Nic się nie zmieniło. Jest tak jak było. 7,85 19 Ilość osób Udział % Jest coraz gorzej. Miasto upada. 7,44 18 Wykres Prawie 85% ankietowanych uważa, że Starachowice na przestrzeni ostatnich 5-10 lat rozwinęły się, że w mieście żyje się lepiej. Ponad połowa respondentów zauważa istotne zmiany na lepsze. Docenia postęp i efekty rozwoju miasta. Tylko niemal 8% badanych negatywnie ocenia zmiany jakie dokonane zostały w ciągu ostatnich kilku, kilkunastu lat. 2. Co zostało w Starachowicach zrealizowane na przestrzeni ostatnich lat? Drugie pytanie badania kwestionariuszowego mieszkańców Miasta Starachowic również miało charakter ewaluacyjny. Respondenci musieli wskazać sfery życia, w których miasto zanotowało największy rozwój. Respondenci mieli uporządkować te sfery w kolejności od najmniej do 33

34 najbardziej zmienionych obszarów. Im wyższa średnia ocen, tym zdaniem ankietowanych większe postępy w danym obszarze. Opinie respondentów obrazuje poniższy wykres: Średnia ocen mieście w kulturze i sporcie. Młodzież ma ciekawą ofertę spędzania czasu. 4,75 Starachowice są atrakcyjniejsze turystycznie 4,44 Poprawiło się bezpieczeństwo w mieście 3,78 W mieście jest czyściej i dba się o ekologię W mieście jest czyściej i bardziej ekologicznie 4,39 Średnia ocen Poprawiły się warunki edukacyjne 3,84 Poprawił się stan dróg i jakość komunikacji 4,41 Powstały nowe miejsca pracy 2,11 0,00 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 Wykres 5. W opinii respondentów najmniejsze pozytywne zmiany zaszły na rynku pracy. Powstały miejsca pracy, ale nie jest ich na tyle dużo, aby społeczeństwo uznało te zmiany za wystarczające. Słabo oceniono także poprawę bezpieczeństwa w mieście oraz poprawę warunków edukacyjnych (jakość infrastruktury oświatowej). Najlepiej ankietowani oceniają rozwój ofert kulturalnej i turystycznej Miasta, stan ochrony środowiska oraz stan dróg i jakość komunikacji w Mieście. 3. Co Pani/Pana zdaniem jest najistotniejsze dla rozwoju Starachowic? Trzecie pytanie ankiety miało charakter diagnostyczno-rozwojowy. Respondenci zostali poproszenie o uporządkowanie czynników rozwojowych miasta w kolejności od tych, które mają największe znaczenie do tych, które mają najmniejsze znaczenie. Im wyższa średnia ocen, tym 34

35 zdaniem ankietowanych większe znaczenie danego zagadnienia dla rozwoju lokalnego. Opinie mieszkańców obrazuje poniższy wykres: Średnia ocen Specjalna Strefa Ekonomiczna 4,32 Rozwój turystyki opartej na dziedzictwie przemysłowym 3,6 Rozwój małej i średniej przedsiębiorczości 5,38 Rozwój kultury i sztuki 3,23 Średnia ocen Rozwój infrastruktury technicznej 4,16 Poprawa stanu środowiska 3,33 Poprawa oferty edukacyjnej 3,65 0,00 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00 Wykres 6. Zdaniem respondentów głównymi czynnikami rozwojowymi Starachowic powinien być przede wszystkim rozwój małej i średniej przedsiębiorczości (średnia ocen 5,38), ważnymi czynnikami mogą być także Specjalna Strefa Ekonomiczna (4,32) i rozwój infrastruktury (4,16). Najmniejsze znaczenie przypisują rozwojowi kultury i sztuki (3,23) oraz poprawie stanu środowiska (3,33). 4. Czy jest Pan/Pani zadowolony(a) z oferty, która jest dostępna w Starachowicach w zakresie Następne pytania badania miało charakter czysto diagnostyczny. Respondenci oceniali w skali pięciostopniowej jakość usług świadczonych na terenie miasta Starachowic w poszczególnych obszarach, co zobrazowane jest poniżej (im większa średnia ocen tym lepsza ocena respondentów). 35

36 Średnia ocen Opieka zdrowotna 2,9 Handel i usługi Komunikacja publiczna Kultura i sztuka Sport i rekreacja Edukacja 3,19 3,22 3,81 3,79 3,95 Średnia ocen 0,00 0,50 1,00 1,50 2,00 2,50 3,00 3,50 4,00 Wykres 7. Mieszkańcy Starachowic najlepiej oceniają lokalny handel i usługi (średnia ocen 3,95). Dobrze także wypowiadają się o zaspokojeniu swych potrzeb w zakresie sportu i rekreacji (3,81) oraz edukacji (3,79). Najsłabiej oceniają lokalną opiekę zdrowotną (2,90). Tylko w odniesieniu do służby zdrowia średni ocen osiągnęła poziom poniżej przeciętny. Na średnim poziomie w Starachowicach, zdaniem respondentów, funkcjonuje komunikacja publiczna (3,19) oraz kultura (3,22). 5. Które zdanie jest prawdziwe o Pani/Pana sytuacji? Ostatnie pytanie ankiety miało ocenić jakość życia mieszkańców. Zawierało kilka tez, związanych z poszczególnymi aspektami życia. Mieszkańcy do każdej z tez mieli dopisać swoją ocenę w skali pięciostopniowej. Im większa średnia ocen mieszkańców, tym dana tez jest prawdziwsza w opinii respondentów. Poniższy wykres przedstawia zbiorcze zestawienie odpowiedzi (średnie ocen) na powyższe pytanie: 36

37 Średnia ocen Jestem zadowolony(a) ze swej sytuacji rodzinnej 4,56 Moja sytuacja finansowa jest dobra 3,48 W Starachowicach czuję się bezpiecznie? Lubię swoją pracę / szkołę? Chciałbym/Chciałabym na stałe Chciałbym/Chciałabym na stałe przeprowadzić się do do innej miejscowości? 2,17 3,65 3,8 Średnia ocen Jestem osobą szczęśliwą 4,32 0,001,002,003,004,005,00 Wykres 8. Wyniki ankiety w zakresie tego pytania są bardzo pozytywne. Najwyższe oceny (bardzo dobre, średnia ocen zdecydowanie powyżej 4) respondenci przypisali dwóm tezom: jestem zadowolony(a) ze swej sytuacji rodzinnej (4,56) i jestem osobą szczęśliwą (4,32). Najsłabsze oceny otrzymała teza o chęci przeprowadzenia się ze Starachowic do innej miejscowości (2,17). Dobre opinie ankietowani mają także o swoim poczuciu bezpieczeństwa w Mieście (3,65), swoim zadowoleniu z pracy czy szkoły (3,80). W pobliżu przeciętnej kształtują się wyniki odpowiedzi przez respondentów na pytanie o ich sytuację finansową (3,48). Generalnie jednak z tych wyników jawi się obraz optymistycznego, szczęśliwego, spełnionego rodzinnie i związanego z miejscem zamieszkania społeczeństwa. Ich optymizm nie umniejsza trochę gorsza ocena swojej sytuacji materialnej. 37