Techniki Rozdzielania TCh II/II (sem. IX dla studiów zintegrowanych ) Wykład I-szy

Transkrypt

1 Techniki Rozdzielania TCh II/II (sem. IX dla studiów zintegrowanych ) Wykład I-szy Techniki Rozdzielania - kontynuacja Inżynierii Chemicznej - Procesowej w zakresie operacji rozdzielania w skali od laboratoryjnej do procesowej, szczególnie dla operacji sorpcji-desorpcji (adsorpcji desorpcji, absorpcji desorpcji, wymiany jonowej i chromatografii w różnych układach faz) - w układach płyn * ciało stałe *, płyn ciecz, a także, operacji z zastosowaniem stałych i ciekłych membran, z zupełnie skrótowym powtórzeniem podstawowych zasad inżynierii chemicznej procesowej, aktualnych dla opisu w/w operacji jednostkowych oraz procesów z ich zastosowaniem. prof. M. Kamiński markamin@pg.gda.pl Tel Gdańsk 2016

2 PLAN 1. Zakres i ogólny program przedmiotu wykład / laboratorium oraz warunki zaliczenia 2. Wiedza i umiejętności konieczne dla efektywnego studium przedmiotu TR (zakłada się znajomość przez Studentów podstawowych zasad matematyki, fizyki, chemii fizycznej, oraz inżynierii chemicznej procesowej, a także, nawyk dążenia do zrozumienia studiowanej problematyki (!)) 3. Znaczenie zrozumienia problematyki przedmiotu (zwłaszcza zasad podstawowych - szczególnie w przypadku inżyniera pracującego w nowoczesnym przemyśle lub centrum badawczo rozwojowym) - dla efektywnego wykorzystania w praktyce zawodowej- wiedzy i umiejętności zdobytych na studiach (!) 4. Znaczenie poznania ogólnych zasad inżynierii operacji jednostkowych, a także znajomości różnych technik i metod rozdzielania - w różnej skali zastosowań - dla technologa (na przykładzie opisu ważniejszych operacji jednostkowych oraz procesów technologicznych BLOKU OLEJOWEGO Grupy LOTOS SA destylacji i rektyfikacji atmosferycznej i próżniowej, ekstrakcji furfuralem, odparafinowania Di-Me (krystalizacji, odparowywania ciągłego, filtracji), ekstrakcyjnego od-asfaltowania propanem, magazynowania asfaltów, oraz na przykładzie efektywnego stosowania HPLC w skali laboratoryjnej.

3 Zakres i program przedmiotu TR : wykład / laboratorium + warunki zaliczenia zasada - 2W(E)/1L(5x3h) 2 godz. lekcyjne wykładu przez cały semestr zimowy + 5 ćwiczeń laboratoryjnych w II-giej części semestru - dopóki Inżynieria Chemiczna Procesowa na I-szym etapie studiów Technologii Chemicznej, wg systemu bolońskiego nie wróci do tradycyjnej zasady 2-u semestralnego studium; obecność na wykładzie oraz laboratorium - obowiązkowa, zgodnie z decyzją Senatu i Zarządzeniem Rektora podpisywana lista obecności - począwszy od II-giego tygodnia; -- warunki zaliczenia: -- laboratorium : oceny z wejściówek podczas ćwiczeń + oceny sprawozdań ocena końcowa jako średnia, z uwzględnieniem aktywności studenta przez prowadzącego laboratorium; -- wykład : egzamin pisemny w sesji zimowej, warunkiem przystąpienia zaliczenie laboratorium; zalicza 60% punktów, pod warunkiem braku dyskwalifikujących fragmentów pracy pisemnej; takie prace nie są dalej sprawdzane, ani nie jest obliczana punktacja -- ocena końcowa : 75% - ocena za wykład, 25 % - ocena za laboratorium, z możliwością podwyższenia w przypadku takiej decyzji prowadzącego przedmiot.

4 Wiedza i umiejętności konieczne dla efektywnego studium przedmiotu Techniki Rozdzielania -- Zakłada się znajomość przez Studentów podstawowych zasad oraz wybranych metodyk stosowania - matematyki, - fizyki, - chemii fizycznej oraz - inżynierii chemicznej procesowej, a także, -- nawyk dążenia do zrozumienia studiowanej problematyki (!) Zrozumienie problematyki każdego studiowanego przedmiotu (zwłaszcza zasad podstawowych ) - w przypadku inżyniera pracującego w nowoczesnym przemyśle lub centrum badawczo rozwojowym - posiada podstawowe znaczenie dla efektywnego wykorzystania w praktyce zawodowejwiedzy i umiejętności zdobytych na studiach (!)

5 Proszę o przypomnienie sobie poznanych już podstawowych zasad Inżynierii Chemicznej - Procesowej w zakresie : 1. Właściwości (parametry) mediów procesowych - ich znajdowanie/obliczanie: - płynu (gazu, plazmy, cieczy, podkrytycznej/nadkrytycznej cieczy, roztworu koloidalnego, zawiesiny, emulsji, mgły), - ciała stałego (w postaci ziarnistej i porowatej/nieporowatej, w postaci kształtek o określonej geometrii itp.), 2. Transportu / oporu przepływu / dyspersji (efektywnej dyfuzji, HETP) płynów, (szczególnie newtonowskich, ale też innych), przez przewody / kanały / statyczne nieściśliwe / ściśliwe warstwy porowate-zasady powstawania oporów, obliczania / projektowania, 3. Transportu i hydrodynamiki w układach płyn ziarniste, także wewnętrznie porowate ciało stałe-w postaci zawiesiny / aerozolu / mgły: opadanie cząstek, sedymentacja, dekantacja, elutriacja, cyklony, fluidyzacja, 4. Dyfuzyjnego / konwekcyjnego ruchu oraz wymiany ciepła, masy, a także ciepła i masy, jednocześnie, 5. Klasycznych technik rozdzielania-w skali procesowej, które były przedmiotem kursu Inżynierii Chemicznej i Procesowej: odparowywanie i wyparki, suszenie i suszarki, absorpcja desorpcja gaz ciecz, destylacja i rektyfikacja, ekstrakcja stopniowa oraz aparatury odpowiedniej dla realizacji w/w operacji jednostkowych W ramach niniejszego wykładu zostaną przypomniane tylko najważniejsze zasady, mające znaczenie dla operacji omawianych w bieżącym semestrze

6 Niektóre wielkości procesowe i ich wymiary Natężenie objętościowe Strumień objętościowy (prędkość liniowa) Natężenie masowe Strumień masowy Natężenie molowe Strumień molowy 3 dv m ( w) V V& = dτ ( ) ν & ν s 3 dv V m = m Sdτ m s s u 2 dm kg dτ s ( M ) W W& = m m d m kg Adτ m s m ( m) w w& = m m 2 dn dτ mol s ( N ) W dn Adτ ( ) W A mol m s n A 2

7 Prawo Pascala nie zapominać! PROFIL PRZEPŁYWU PŁYNU w PRZEWODACH / RUROCIĄGACH A ruch laminarny (uwarstwiony); B ruch burzliwy (wirowy) Re<2300 Re>3000 (10000) DYSPERSJA MASY w PŁYNACH - w PRZEWODACH / RUROCIĄGACH dominuje dyfuzja molekularna dominują opory przenoszenia masy mikro-wiry zmniejszają dyspersję

8 Hydrodynamika rurociągi opór przepływu Równanie Poiseuille'a ruch laminarny Równanie Darcy-Weisbacha ruch burzliwy P = 32 u η L 2 d 1 S d = dzast = 4 rh = 4 O P = zw zw L λ d u 2 2 ρ λ = f (R e ) Re = udρ/η[1] λ = f (Re)

9 Opór przepływu warstwy porowatej P = 400 R e L d e u 2 2 ( 1 ε ) ρ 3 ε 2 2 ϕ K współczynnik oporu przepływu L d p L c [ m ] d d e z [ m ] Re = u d p ρ / η u liniowa prędkość przepływu płynu w warstwie porowatej d e zastępcza średnica wypełnienia o określonej geometrii d p średnia średnica wypełnienia ziarnistego o ziarnach kulistych / nieregularnych d z średnica zastępcza wypełnienia ziarnistego

10 Dyspersja osiowa (aksjalna) / promieniowa (radialna)w warstwie porowatej WARUNEK: tłokowy profil przepływu 1. Testowanie na zasadzie pomiaru dyspersji poprzez przeźroczystą ścianę kolumny z warstwą 2. Testowanie dyspersji na podstawie sygnału detektora na wylocie kolumny HETP = μ 2l /M 1 l D eff = HETP/u ; u=lc/tr HETP = Lc μ 2 /M 1 2 HETP = 1/5.54 Lc (S 1/2i / l r i ) 2

11 Przebieg zmian stężenia w ciągłych procesach wymiany masy Przeciwprąd C zast P = = C k ln p C C C c p k k C Osmoza - ciśnienie osmotyczne Wysokość kolumny h= Nj. p. m Hj.. p m = n pt H pt p [ m] + C 2 k 1-sze 2- gie W Prawa Fick a = dn = D Adτ A A/ B 2 d N 2 Adτ = D A/ B d dc dx c A 2 A 2 dx D= f T,,,, M η c

12 Opadanie swobodne i wymuszone cząstek prawo Stokesa Adsorpcja

13 Warto pamiętać, że sprawdzenie wymiaru wyznaczanej wielkości, np. liczby kryterialnej, lub obliczanego parametru może być dobrym narzędziem kontroli poprawności wykonanego obliczenia operacyjnego / wyznaczenia określonego parametru. Np. sprawdzenie wymiaru jakiejkolwiek liczby kryterialnej powinno doprowadzić do rezultatu [1]

14 TECHNOLOGIA PRZEROBU ROPY NAFTOWEJ GRUPA LOTOS S.A. - przed zakończeniem etapu BLOK OLEJOWY -- - oznacza, że ma miejsce operacja / proces rozdzielania Ta część wykładu ma za zadanie uzmysłowić znaczenie znajomości przez technologa ogólnych zasad inżynierii operacji jednostkowych, a także różnych technik i metod rozdzielania - w różnej skali zastosowań - na przykładzie opisu ważniejszych operacji jednostkowych oraz procesów technologicznych BLOKU OLEJOWEGO Grupy LOTOS SA sprzed etapu 10+ : destylacji i rektyfikacji atmosferycznej i próżniowej, ekstrakcji furfuralem, odparafinowania Di- Me (krystalizacji, odparowywania ciągłego, filtracji), ekstrakcyjnego od-asfaltowania propanem, Należy mieć świadomość, że prawie każda technologia chemiczna, a także, badania w różnej skali - jej dotyczące - od skali laboratoryjnej do procesowej, związane są z koniecznością umiejętnego i efektywnego stosowania rozdzielania!!!

15 Uproszczony schemat ideowy gdańskiej rafinerii Grupy LOTOS S.A. LPG destylacja LPG 710 LPG propan butan LPG z 410,440 i 150 LPG fr. szczyt b.lekka izomeryzacja izomeryzat zbiorniki ropy 1800 Blok paliwowy ropa 100 pozostałość atmosferyczna CON nafta LON SON merox 310 merox b.ciężka HON b.lekka b.ciężka 350 platforming 410 reforming CCR 440 LPG reformat reformat LPG benzyny paliwo Jet A-1 destylacja atmosferyczna hydroodsiarczanie benzyn 200 hydroodsiarczanie olejów napędowych oleje napędo- we oleje opałowe lekkie PON hydrokraking LPG nafta ol. napędowy PEK Blok olejowy destylacja próżniowa fr.a fr.b fr.c fr.d deasfaltyzat fr.slopowej ekstrakty blok olejowy 150 dpon PDA pozost. z hydrokrak. oleje bazowe gacze 900 poz. próżniowa fr.slopowa oksydacja i blending asfaltów 1000 nafta, LON oleje opałowe ciężkie asfalty

16 Dobór surowca Kryteria jakie powinna spełniać ropa naftowa dla LOTOS SA z punkty widzenia Bloku Olejowego - wykazywać charakter parafinowy, - zawierać odpowiednią udział destylatów olejowych, - posiadać wysoką wydajność oleju bazowego, - dawać odpowiednie właściwości oleju bazowego.

17 Etapy produkcji olejów bazowych ( z wyróżnieniem ważniejszych operacji jednostkowych inżynierii technik rozdzielania ) - destylacja próżniowa pozostałości atmosferycznej (rektyfikacja) - od-asfaltowanie propanem pozostałości próżniowej (ekstrakcja) - ekstrakcja furfuralem frakcji olejowych (ekstrakcja) -odparafinowanie rozpuszczalnikowe (precypitacja z krystalizacją, odparowywanie próżniowe, filtracja ciągła w obrotowych filtrach nadciśnieniowych, ew. wirowanie ciągłe -hydrorafinacja olejów bazowych (hydrorafinacja katalityczna wielostopniowa na porowatym nieruchomym złożu katalizatora (głównie MoS))

18 Pozostałość atmosferyczna Asfalt PDA Odasfaltowanie propanem Ekstrakt aromatyczny Gacz parafinowy Destylacja próżniowa DAO Destylaty próżniowe Ekstrakcja furfurolem Rafinat Odparafinowanie Di-Me Deparafinat Hydrorafinacja Olej bazowy

19 Schemat ideowy Gr. LOTOS S.A. blok olejowy Blok Olejowy BLOK HYDROKRAKINGOWY ekstrakt PON fr.a ekstrakt zbiorniki ekstraktów S S poz. atmosferyczna fr.b destylacja próżniowa fr.c zbiorniki 2000 S ekstrakcja furfurolem 1200 odparafinowanie rozpuszczalnikowe 1300 hydrorafinacja 1400 fr.d fr..slop fr..slop rafinat zbiorniki rafinatów S gacz zbiorniki deparafinat S oleje podstawowe S DAO Destylacja próżniowa 900 poz. próżniowa odasfaltowanie propanem 1100 asfalt PDA asfalty ekstrakt gacze S PEK

20 Fizykochemia Pozostałość atmosferyczna rozfrakcjonowanazostajew kolumnie próżniowej (wieży destylacyjnej) z wypełnieniem pakietowym. Proces prowadzi się pod obniżonym ciśnieniem dzięki czemu przebiega w znacznie niższych temperaturach niż miałoby to miejsce w warunkach ciśnienia atmosferycznego. Pozwala to na uniknięcie rozkładu węglowodorów zawartych w Pozwala to na uniknięcie rozkładu węglowodorów zawartych w pozostałości atmosferycznej, spowodowanego wysoką temperaturą.

21 Destylacja próżniowa Opary Parametry procesu CW Ciśnienie w kolumnie próżniowej 4,7 kpa (ok. 35 mmhg) Temperatura w kolumnie próżniowej C na dole C na górze PON (próżniowy olej napędowy) Frakcja A Frakcja B Frakcja C Frakcja D PAT (pozostałość atmosferyczna) PPR (pozostałość próżniowa)

22 Instalacja destylacji próżniowej (900) Wsad -pozostałość po destylacji atmosferycznej lepkość w 100 C cst Produkty -PON-lepkość w 100 C 2,3-2,5 cst, -frakcja A -lepkość w 100 C 4,5-4,8 cst, -frakcja B -lepkość w 100 C 6,2-6,6 cst, -frakcja C -lepkość w 100 C 13,2-14,0 cst, -frakcja D -lepkość w 100 C cst, -frakcja slopowa-lepkość w 100 C cst, - pozostałość próżniowa - lepkość w 1200 C cst.

23 Uzyski produktów -PON 14,39 %m/m -Frakcja A 4,43 %m/m -Frakcja B 13,75 %m/m -Frakcja C 19,55 %m/m -Frakcja D 4,17 %m/m - Frakcja slopowa 5,23 %m/m - Pozostałość próżniowa 38,01 %m/m - Straty-gaz odlotowy 0,30 %m/m

24

25 Blok Olejowy BLOK HYDROKRAKINGOWY ekstrakt PON fr.a ekstrakt zbiorniki ekstraktów S S poz. atmosferyczna fr.b destylacja próżniowa fr.c zbiorniki 2000 S ekstrakcja furfurolem 1200 odparafinowanie rozpuszczalnikowe 1300 hydrorafinacja 1400 PWO fr.d fr..slop fr..slop rafinat zbiorniki rafinatów S gacz zbiorniki deparafinat S oleje podstawowe S DAO 900 poz. próżniowa odasfaltowanie propanem 1100 asfalt PDA asfalty ekstrakt gacze S PEK

26 Fizykochemia Na instalacji odasfaltowania propanem zachodzi proces ekstrahowania propanem z pozostałości próżniowej lub z frakcji slopowej albo też z mieszaniny pozostałości próżniowej i frakcji slopowej prostych węglowodorów nie zawierających heteroatomów (olej) z pozostawieniem ciężkich składników asfaltenów, żywic, naftenów, heterozwiązków(związki siarki, azotu, tlenu) jako asfalt PDA.

27 Odasfaltowanie propanem Rozdzielanie ma miejsce we wszystkich modułach obok Poz. próż Parametry procesu C1 C2 C3 Para strip. Temperatura pracy kontaktora: C (góra) C (dół) Propan V1 V3 DAO Stosunek propan / wsad 4-6 C4 C5 Ciśnienie w kontaktorze 3 MPa Para strip. Asfalt PDA

28 Instalacja od-asfaltowania propanem (1100) Surowce - pozostałość próżniowa, - frakcja slopowa. Produkty - deasfaltyzatdao, lepkość w 100 C cst, uzysk około 35% na wsad, - asfalt PDA, penetracja w 25 C 15 do 25 0,1mm, uzysk około 65% na wsad.

29 Blok Olejowy BLOK HYDROKRAKINGOWY ekstrakt PON fr.a ekstrakt zbiorniki ekstraktów S S poz. atmosferyczna fr.b destylacja próżniowa fr.c zbiorniki 2000 S ekstrakcja furfurolem 1200 odparafinowanie rozpuszczalnikowe 1300 hydrorafinacja 1400 PWO fr.d fr..slop fr..slop rafinat zbiorniki rafinatów S gacz zbiorniki deparafinat S oleje podstawowe S DAO 900 poz. próżniowa odasfaltowanie propanem 1100 asfalt PDA asfalty ekstrakt gacze S PEK

30 Fizykochemia Podstawowym procesem jest ekstrakcja z frakcji próżniowych lub deasfaltyzatu węglowodorów aromatycznych oraz żywic, asfaltenów i heterozwiązków za pomocą rozpuszczalnika selektywnego furfurolu (furfuralu) Poza procesem ekstrakcji na instalacji następuje : -oddzielenie furfurolu od rafinatu i ekstraktu przez destylację w kolumnach atmosferycznych i próżniowych z parą strippingową - osuszenie furfurolu z wody i zawrócenie go do procesu

31 Rafinacja (ekstrakcja) furfurolem (furfuralem) Parametry procesu Temperatura pracy kontaktora: C (góra) C (dół) Stosunek furfurol / wsad 2,7-4,2

32 Instalacja rafinacji furfurolem (1200) Surowce - frakcje próżniowe A, B, C - deasfaltyzat DAO Produkty - rafinaty: - SN SAE 10/85, SAE 10/95 - SAE 30/80, SAE 30/95 - BS 30/85, BS 30/90 - ekstrakty: - po SN po SAE 10 - po SAE 30 - po BS

33 Zdolność przerobowa instalacji 1200 Zdolność przerobowa instalacji uzależniona jest od rodzaju przerabianej frakcji. Obciążenie instalacji: -dla frakcji A t/h, -dla frakcji B t/h, -dla frakcji C t/h, -dla BS t/h, -dla BS t/h.

34 Blok Olejowy BLOK HYDROKRAKINGOWY ekstrakt PON fr.a ekstrakt zbiorniki ekstraktów S S poz. atmosferyczna fr.b destylacja próżniowa fr.c zbiorniki 2000 S ekstrakcja furfurolem 1200 odparafinowanie rozpuszczalnikowe 1300 hydrorafinacja 1400 PWO fr.d fr..slop fr..slop rafinat zbiorniki rafinatów S gacz zbiorniki deparafinat S oleje podstawowe S DAO 900 poz. próżniowa odasfaltowanie propanem 1100 asfalt PDA asfalty ekstrakt gacze S PEK

35 Fizykochemia Podstawowymi procesami zachodzącymi w instalacji są : -krystalizacja węglowodorów parafinowych w roztworze wsad rozpuszczalnik, - filtracja rozdzielenie ciekłego oleju od stałych parafin, -destylacja odzysk rozpuszczalnika z deparafinatu, gaczu i wody procesowej oraz osuszanie rozpuszczalnika.

36 Częścią instalacji odparafinowania jest instalacja chłodnicza (z ciekłym propanem jako czynnikiem chłodniczym), której celem jest uzyskanie odpowiednio niskiej temperatury rozpuszczalnika myjącego, gaczu filtracyjnego oraz mieszaniny wsad rozpuszczalnik w sekcji krystalizacji.

37 W procesie stosuje się rozpuszczalnik w celu: -ułatwienia wytrącania się parafiny rozpuszczalnik winien rozpuszczać selektywnie wszystkie węglowodory poza parafinami -stworzenia warunków dla tworzenia się dużych kryształów parafin przez zmniejszenie lepkości roztworu wsadu. W celu zapewnienia odpowiedniej selektywności jako rozpuszczalnik stosuje się mieszaninę chlorku metylenu (Me) i chlorku etylenu (Di) w odpowiednich proporcjach.

38 Odparafinowanie rozpuszczalnikowe Parametry procesu Temperatura filtracji 28 C C Temperatura oleju płuczącego 26 C C Temperatura na wlocie do krystalizatora 35 C - 65 C Cl Cl Cl Cl

39 Instalacja odparafinowania rozpuszczalnikowego (1300) Surowce: - rafinaty: - SN SAE 10/85, SAE 10/95 - SAE 30/80, SAE 30/95 - BS 30/85, BS 30/90 - hydrorafinat PON Produkty: - deparafinaty: - SN SAE 10/85, SAE 10/95 - SAE 30/80,SAE 30/95 - BS 30/85, BS 30/90 - gacze parafinowe: po PON, lekki, średni, ciężki

40 Blok Olejowy BLOK HYDROKRAKINGOWY ekstrakt PON fr.a ekstrakt zbiorniki ekstraktów S S poz. atmosferyczna fr.b destylacja próżniowa fr.c zbiorniki 2000 S ekstrakcja furfurolem 1200 odparafinowanie rozpuszczalnikowe 1300 hydrorafinacja 1400 PWO fr.d fr..slop fr..slop rafinat zbiorniki rafinatów S gacz zbiorniki deparafinat S oleje podstawowe S DAO 900 poz. próżniowa odasfaltowanie propanem 1100 asfalt PDA asfalty ekstrakt gacze S PEK

41 Fizykochemizm Proces hydrorafinacji polega na kontakcie oleju wsadowego z gazem wodorowym, w wyniku czego: -wodór zastępuje azot, siarkę i tlen w strukturze chemicznej węglowodorów, - wysyca nienasycone wiązania w węglowodorach. Dla ułatwienia powyższych reakcji proces zachodzi na katalizatorze niklowo-molibdenowym (Al-Ni-Mo). W efekcie powstają : -nasycone węglowodory o obniżonej zawartości azotu, siarki i tlenu, -amoniak, - siarkowodór, -woda.

42 Charakterystyka procesu Proces przebiega w następujących etapach : - wstępne podgrzanie wsadu, dodanie gazu wodorowego -podgrzanie mieszaniny wsad -gaz wodorowy w piecu technologicznym - reakcja w reaktorze na katalizatorze -wysoko i nisko ciśnieniowa separacja węglowodorów od gazów poreakcyjnych - oczyszczenie węglowodorów z lekkich produktów i wody w kolumnie próżniowej -filtrowanie i chłodzenie hydrorafinatu.

43 Hydrorafinacja olejów Parametry procesu Ilość gazu wodorowego 5 Nm3/ m3 wsadu. Ciśnienie gazu wodorowego 3,8 MPa. Temperatura w reaktorze C w zależności od typu wsadu.

44 Hydrorafinat(produkt) w stosunku do deparafinatu(wsad) charakteryzuje się: - jaśniejszą barwą - większą odpornością na utlenianie - większą odpornością na emulgowanie i pienienie

45 Instalacja hydrorafinacji olejów smarowych (1400) Surowce: - deparafinaty: - SN SAE 10/85, SAE 10/95 - SAE 30/80, SAE 30/95 - BS 30/85, BS 30/90 - PON Produkty: - hydrorafinaty (oleje podstawowe): - SN SAE 10/85, SAE 10/95 - SAE 30/80, SAE 30/95 - BS 30/85, BS 30/90 - hydrorafinat PON

46

47 Produkty Bloku Olejowego - Oleje Podstawowe - Gacze Parafinowe - Plastyfikatory naftowe

48 Tabela wymagań wg WT dla oleju SAE 10/95 Lp. Wymagania Jednostki SAE 10/95 Metody badań 1. Wygląd w temperaturze 20±3 C przezroczy wizualnie sty, bez zawiesin 2. Lepkość strukturalna w temp.-20 C, nie mpa.s * PN-88/C wyższa niż 3. Lepkość kinematyczna w temperaturze mm 2 /s 5,2-5,9 PN-81/C C 4. Lepkość kinematyczna w temperaturze mm 2 /s * PN-81/C C 5. Wskaźnik lepkości, nie niższy niż 95 PN-79/C Temperatura płynięcia, nie wyższa niż C - 15 PN-83/C ASTM D Temperatura zapłonu, nie niższa niż C 210 PN-EN Pozostałość po koksowaniu, nie więcej niż %(m/m) 0,03 PN-85/C PN-EN ISO ASTM D Liczba kwasowa, nie wyższa niż mgkoh/g 0,05 PN-88/C Pozostałość po spopieleniu, nie więcej %(m/m) 0,005 PN-82/C niż 11. Zawartość wody % (m/m) * ASTM D Działanie korodujące w temperaturze 100 C w ciągu 3h, na płytkach z miedzi stopień korozji 1 PN-85/C metoda A 13. Zawartość części lotnych metodą Noacka, nie więcej niż %(m/m) 15 PN-C-04124:2000 DIN Odporność na pienienie : PN-85/C Barwa, nie wyższa niż numer wzorca 1,0 PN-80/C Gęstość w temperaturze15 C g/cm 3 * ASTM D-4052

49 Oleje Podstawowe Lepkość kin. w temp. 100 C [cst] WL > Barwa > [nr wzorca] SN 140 > 4,5 95 1,0 SAE 10/95 5,2-5,9 95 1,0 SAE 30/95 9,6-12,9 95 1,5 BS 30/85 > ,5 BS 30/90 > ,0

50 Gacze Parafinowe Zawartość Temperatura oleju krzepnięcia > [%(m/m)] [ C] Gacz po PON do 8 42 Gacz Lekki od 2 do Gacz Średni od 6 do Gacz Ciężki od 6,5 do 6,5+ 65

51 Plastyfikatory naftowe Lepkość kin. w temp. 100ºC Gęstość w temp. 15ºC [cst] [g/cm3] PG ,960-1,000 PG ,965-1,010

52 Ideowy schemat komponowania olejów

53 Blok Olejowy BLOK HYDROKRAKINGOWY Produkcja asfaltów ekstrakt PON fr.a ekstrakt zbiorniki ekstraktów S S poz. atmosferyczna fr.b destylacja próżniowa fr.c zbiorniki 2000 S ekstrakcja furfurolem 1200 odparafinowanie rozpuszczalnikowe 1300 hydrorafinacja 1400 PWO fr.d fr..slop fr..slop rafinat zbiorniki rafinatów S gacz zbiorniki deparafinat S oleje podstawowe S DAO 900 poz. próżniowa odasfaltowanie propanem 1100 asfalt PDA asfalty ekstrakt gacze S PEK

54 Instalacja oksydacji (1000) Zbiornik asfaltu S-... Zbiornik asfaltu S-... Zbiornik asfaltu S-... R-1A Powietrze Dopalacz E - 2 Gaz opalowy R-1B E - 1 Woda Wsad do utleniania A A A M A SKRU BER M

55 Produkcja asfaltów

56 Surowce i produkty instalacji utleniania asfaltów Surowce: - pozostałość próżniowa, - asfalt PDA, - frakcje próżniowe, - ekstrakty. Produkty: - asfalty drogowe 20/30, 35/50, 50/70, - asfalt przemysłowy PS 95/35, - asfalt typu Multigrade UNIBIT 35/50.

57 Schemat ideowy procesu blendingu asfaltu w zbiorniku Pozostałość prożniowa Asfalty twarde Asfalty komponowane Inne komponenty

58 Schemat ideowy procesu blendingu asfaltu w mieszalniku statycznym

59 Instalacja modyfikacji asfaltów polimerami (1050)

60 Struktura elastomeru styren - butadien - styren KOPOLIMER BLOKOWY STYREN BUTADIEN LINIOWY GWIAŹDZISTY

61 Asfalty modyfikowane SBS-em Asfalty średniomodyfikowane: - Modbit 30B, - Modbit 80B, - Modbit 160B. Asfalty wysokomodyfikowane: - Modbit 80C.

62 Dokumenty określające wymagania dla asfaltów klasycznych - Norma PN-EN Asfalty i lepiszcza asfaltowe. Wymagania dla asfaltów drogowych. - Norma PN-EN Asfalty i lepiszcza asfaltowe. Zakres klasyfikacji asfaltów modyfikowanych polimerami. - Aprobata Techniczna (IBDiM) asfalty których wymagania nie mieszczą się zakresach ujętych w normach. -Wewnętrzne wymagania dla asfaltów drogowych Warunki Techniczne zaostrzone wymagania normy

63 Dziękuję za uwagę!