4 1. Alfabet i wymowa 5 2. Zawody Pierwsze kontakty Dom Rodzina Człowiek Podróże Życie codzienne 77 9.

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "4 1. Alfabet i wymowa 5 2. Zawody Pierwsze kontakty Dom Rodzina Człowiek Podróże Życie codzienne 77 9."

Małgorzata Kania
7 lat temu
Przeglądów:

1 4 1. Alfabet i wymowa 5 2. Zawody Pierwsze kontakty Dom Rodzina Człowiek Podróże Życie codzienne Liczby i czas Godziny Sport i czas wolny Zakupy Jedzenie

2 Onlar bir üst sınıfa asla geçemezler! Oni nigdy nie zdadzą do następnej klasy! W tym rozdziale: Słownictwo: czynności codzienne Gramatyka: czas teraźniejszy

3 m 9,,, <&,( &2'=,(11( =$32=1$- 6, = 12:<0 0$7(5,$ (0 $ 1$67 31,( :<.21$- :,&=(1,$, Benim günüm Her sabah erken kalkıyorum. Duş alıyorum ve giyiniyorum. Sonra kahvaltı yapıyorum ve işe gidiyorum. Ben büyük bir şirkette müdürüm. Çok çalışıyorum ve eve geç dönüyorum. Yemek yiyorum ve yatağa gidiyorum. Yatakta e-postamı kontrol ediyorum ve gazete okuyorum. (Mój dzień Każdego ranka wstaję wcześnie. Biorę prysznic i ubieram się. Następnie jem śniadanie i idę do pracy. Jestem dyrektorem w dużej firmie. Dużo pracuję i wracam późno do domu. Jem kolację i idę do łóżka. W łóżku jeszcze sprawdzam e i czytam gazetę.),, var ne yok, ne Merhaba arkadaşlar, ne słychać, co robicie?) co, m wa ść ze (C? uz un rs yapıyo sağlık, ders çalışıyoruz. Merhaba Kevser, iyilik ść Kevser, wszystko Yarın sınavımız var. (Cze Jutro mamy egzamin.) w porządku, uczymy się. gzamin? Jaki egzamin?) Sınav mı? Ne sınavı? (E r. (Z matematyki. Matematik sınavı, çok zo Bardzo trudny.). (W takim razie życzę O zaman size iyi şanslar wam powodzenia.) m 785(&., QLH JU\]LH *5$0$7<.$ : 3,*8 &( &]DV WHUDÖQLHMV]\ W języku tureckim czas teraźniejszy odpowiada znaczeniowo czasowi teraźniejszemu w języku polskim. Używamy go, mówiąc o czynności wykonywanej w danym momencie (np.: Teraz jem obiad.). Może być również używany do określenia czynności zwyczajowej (np.: Codziennie wstaję wcześnie rano.) lub przyszłości (np.: Wychodzę za 10 minut.). Czas teraźniejszy wyrażamy za pomocą sufiksu -yor. Aby odmienić czasownik w czasie teraźniejszym, do rdzenia czasownika należy dodać sufiks -yor i odpowiednią końcówkę osobową.

4 W języku tureckim bezokolicznik jest zakończony na -mak lub -mek. Aby wyodrębnić rdzeń w bezokoliczniku, należy odrzucić sufiks -mak lub -mek, np.: forma bezokolicznika gelmek (przyjeżdżać, przychodzić) yapmak (robić) çalışmak (pracować) anlamak (rozumieć) okumak (czytać, studiować, uczyć się) rdzeń czasownika gel yap çalış anla oku W języku tureckim samogłoski pod względem położenia języka w stosunku do podniebienia w trakcie wymowy dzielą się na dwie grupy: szerokie (a, e, o, ö) i wąskie (i, ı, u, ü). Sufiks czasu teraźniejszego -yor wymaga, aby bezpośrednio przed nim stała samogłoska wąska (i, ı, u, ü). Jeżeli rdzeń czasownika kończy się samogłoską wąską, wystarczy dodać do niego tylko sufiks -yor i odpowiednie końcówki osobowe, np.: rdzeń sufiks czasu teraźniejszego końcówki osobowe -um czasownik w czasie teraźniejszym okuyorum (czytam) -sun okuyorsun (czytasz) oku -yor (-dur) -uz -sunuz -lar okuyor(dur) (czyta) okuyoruz (czytamy) okuyorsunuz (czytacie / Pan, Pani czyta / Państwo czytają) okuyorlar (czytają) Jeżeli rdzeń czasownika kończy się na spółgłoskę, należy bezpośrednio przed sufiksem -yor dodać samogłoskę wąską, kierując się zasadą harmonii samogłoskowej, np.: Jeśli ostatnią samogłoską w rdzeniu jest... a, ı u, o e, i ü, ö to przed sufiksem -yor wstawimy samogłoskę wąską... ı u i ü

5 Przykład: söylemek söyle 1. bakmak görmek yıkanmak duş almak yemek yemek gitmek... söylemek mówić bakmak patrzeć görmek widzieć Przykład: (ben) oturmak (ben) oturuyorum (ja) mieszkam / siedzę 1. (sen) yemek yemek (biz) duş almak onlar) gazete okumak (siz) kahvaltı yapmak (o) bulaşık yıkamak (ben) gitmek... Przykład: almak biz alıyoruz (brać / kupować / dostawać my bierzemy / kupujemy / dostajemy) 1. yıkanmak: ben siz 2. yıkamak: sen o 3. dinlenmek: biz onlar 4. dinlemek: o biz 5. uyanmak: siz ben 6. uyumak: onlar sen yıkamak myć, prać dinlemek słuchać uyanmak budzić się müzik muzyka

6 Turcy przywiązują bardzo dużą wagę do stosunków sąsiedzkich. Jedno z tureckich przysłów brzmi: Ev alma, komşu al. ( Nie kupuj domu, kupuj sąsiadów. ). Sąsiedzi odwiedzają się bardzo często, kobiety praktycznie codziennie i bez zapowiedzi składają sobie wizyty, spędzając długie godziny na rozmowach przy herbacie. Jeżeli przygotowujemy w domu jakieś pracochłonne danie, powinniśmy podzielić się nim z sąsiadami, zanosząc go każdemu na osobnym talerzyku. Talerzy nigdy nie należy oddawać pustych najlepiej odwdzięczyć się własnoręcznie przygotowanym daniem. Przykład: Ben eve dönüyorum. c) eve 1. Sabah erken.... a) kalkıyorum b) uyuyorum c) yatıyorum 2. Yarın... gidiyor musun? a) okulda b) okuldan c) okula 3. Ahmet sabah kavaltı...? a) yapıyor mu b) yapmıyor c) yapıyor 4. Öğleden sonra top.... (biz) a) oynuyorsunuz b) oynuyoruz c) oynuyorum 5. Her akşam... okuyorum ama... izlemiyorum. a) kitap, televizyon b) televizyon, kitap c) gazete, kitap 6. Ayşe çok uzun süre.... a) uyuyorsun b) uyumuyorum c) uyuyor 7. Akşam.... (ben) a) banyo yapıyor muyum b) banyo yapıyorum c) banyo yapmıyorsun 8. Sen nereye...? a) gidiyorsun b) gidiyor musun c) gitmiyorsun 1. Çalışıyor musun? 2. Akşam televizyon izliyor musun? 3. Sabah kahvaltı yapıyor musun? 4. Öğle yemeğini nerede yiyorsun?

Podobne dokumenty

Turecki. Kurs podstawowy

Turecki. Kurs podstawowy Turecki Kurs podstawowy Warszawa 2009 Redakcja: Karolina Sobocińska Opracowanie tureckiej wersji językowej oraz ciekawostek: Karolina Pawlik-Atalar Opracowanie gramatyki: Dorota Haftka-Işik Konsultacja