MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ TECHNIK TELEKOMUNIKACJI (21 32)

Transkrypt

1 MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK TELEKOMUNIKACJI (21 32) Obecnie: 311 [37]

2 I. ZAŁOENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE 1. OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA 1.1 Umiejtnoci zawodowe, stanowice kwalifikacje w zawodzie: W wyniku realizacji kształcenia w zawodzie ucze (słuchacz) powinien umie: skomunikowa si, wyszuka i przetworzy informacj, zaakceptowa zmiany i przystosowa si do nich, samodzielnie podj decyzj, skorzysta ze swoich praw, porozumie si w jzykach obcych, zanalizowa i zinterpretowa podstawowe zjawiska i prawa z zakresu elektrotechniki i elektroniki, zanalizowa działanie elementów i układów elektronicznych stosowanych w urzdzeniach telekomunikacji, zastosowa elementy i układy elektroniczne analogowe, cyfrowe oraz mikroprocesorowe, posłuy si aparatur pomiarow i diagnostyczn stosowan w telekomunikacji oraz zinterpretowa otrzymane wyniki pomiarów, posłuy si oprogramowaniem narzdziowym i uytkowym w zakresie niezbdnym do wykonywanej pracy, posłuy si dokumentacj techniczn układów elektronicznych oraz instrukcjami obsługi i dokumentacj serwisow urzdze telekomunikacyjnych, zmontowa, uruchomi i przetestowa układy elektroniczne oraz urzdzenia stosowane w telekomunikacji, zanalizowa działanie oraz eksploatowa urzdzenia i systemy telekomunikacyjne, przeprowadzi konserwacj urzdze telekomunikacyjnych, zastosowa przepisy bezpieczestwa i higieny pracy, przeciwpoarowe i o ochronie rodowiska, skorzysta z literatury technicznej polskiej i obcojzycznej, zaproponowa klientowi optymaln usług telekomunikacyjn oraz wypełni dokumenty niezbdne przy zawieraniu umów z klientem, posłuy si podstawowymi pojciami ekonomicznymi, skorzysta ze ródeł wiedzy ekonomicznej i prawnej, poszukiwa aktywnie pracy i prezentowa swoje umiejtnoci, podj i rozliczy działalno gospodarcz Wymagania psychofizyczne właciwe dla zawodu zainteresowania techniczne, yczliwo i umiejtno współycia z ludmi, spostrzegawczo i szybka orientacja, zdolno koncentracji i podzielnoci uwagi, 2

3 koordynacja sensomotoryczna, umiejtno abstrakcyjnego mylenia, due zdolnoci manualne, precyzja ruchu rk i palców, wytrwało i cierpliwo oraz zdyscyplinowanie, komunikatywno Przeciwwskazania zdrowotne wady wzroku nie dajce si skorygowa szkłami optycznymi, wady wymowy nie dajce si skorygowa, przewlekłe schorzenia układu oddechowego, osłabiony słuch, zaburzenia równowagi, epilepsja, alergie. O przydatnoci do zawodu ostatecznie decyduje uprawniony lekarz. 2. SPECYFICZNE WYMAGANIA ZAWODU Technicy telekomunikacji mog podejmowa prac w rónych zakładach pracy takich jak np: zakłady telekomunikacji, zakłady wykonujce monta sieci i urzdze telekomunikacyjnych, zakłady wytwórcze sprztu i urzdze dla telekomunikacji, placówki badawczo-rozwojowe i projektowe telekomunikacji, instytucje i zakłady posiadajce własne sieci oraz systemy łcznoci, zakłady handlu i napraw sprztu telekomunikacyjnego, placówki inspekcji i kontroli urzdze telekomunikacyjnych. Mog by zatrudnieni na rónych stanowiskach pracy, midzy innymi w charakterze: technika eksploatacji sieci telekomunikacyjnej, technika eksploatacji urzdze kocowych, technika eksploatacji urzdze i sieci komputerowych, technika systemów pomiarowych, administratora systemów komutacyjnych, technika eksploatacji systemów komutacyjnych, technika eksploatacji urzdze radiokomunikacyjnych, technika eksploatacji urzdze teleinformatycznych, technika utrzymania systemów wielokrotnych, technika utrzymania systemów teleinformatycznych, dyspozytora sieci telekomunikacyjnej, pracownika marketingu i usług telekomunikacyjnych, pracownika biura obsługi klientów, asystenta projektantów w biurach projektowych i konstrukcyjnych, mistrza, kierownika zmiany przy montau, instalowaniu, konserwacji i obsłudze urzdze telekomunikacyjnych. 3

4 Typowe zadania zawodowe na stanowiskach pracy obejmuj: monta, uruchamianie oraz wykonywanie pomiarów i testów kontrolnych elementów, układów oraz urzdze stosowanych w systemach telekomunikacyjnych, monta i konserwacja sieci telekomunikacyjnych, konserwacja i naprawy urzdze kocowych sieci telekomunikacyjnych, eksploatacja systemów komutacyjnych, eksploatacja systemów teletransmisyjnych, eksploatacja systemów radiokomunikacyjnych, eksploatacja systemów teleinformatycznych, eksploatacja systemów zasilajcych i klimatyzacyjnych stosowanych w telekomunikacji, prowadzenie bada rynku usług telekomunikacyjnych, promocja oraz sprzeda urzdze i usług telekomunikacyjnych, realizacja strategii marketingowych. Umiejtnoci zawarte w opisie kwalifikacji absolwenta zostały przełoone na umiejtnoci szczegółowe i pogrupowane w trzy bloki programowe: podstawy układów i systemów telekomunikacyjnych, eksploatacja telekomunikacyjna, usługi telekomunikacyjne. Blok podstawy układów i systemów telekomunikacyjnych integruje wiadomoci i umiejtnoci z zakresu: podstawowych zjawisk oraz praw elektrotechniki i elektroniki, układów analogowych i cyfrowych, techniki mikroprocesorowej, techniki wytwarzania. Blok eksploatacja telekomunikacyjna integruje wiadomoci i umiejtnoci z zakresu: telekomunikacyjnej techniki analogowej i cyfrowej, telekomunikacyjnych urzdze kocowych, komutacyjnych systemów cyfrowych, transmisyjnych systemów cyfrowych, systemów radiokomunikacyjnych, systemów teleinformatycznych, zasilania i klimatyzacji, zasad bezpieczestwa pracy przy budowie i obsłudze urzdze telekomunikacyjnych, pomiarów i diagnozowania urzdze telekomunikacyjnych. Blok usługi telekomunikacyjne integruje wiadomoci i umiejtnoci z zakresu: zasad gospodarki rynkowej, komunikacji interpersonalnej, bada rynku, promocji i sprzeday usług, zarzdzania jakoci usług. 4

5 W klasie (semestrze) programowo-najwyszej moe by realizowana specjalizacja. Szkoła zobowizana jest dostosowa kształcenie specjalistyczne do potrzeb rynku pracy. Uczniowie (słuchacze) w zalenoci od potrzeb lokalnego rynku pracy, mog uzyska specjalizacj z zakresu: komutacyjnych systemów cyfrowych, transmisyjnych systemów cyfrowych, radiokomunikacji, systemów teleinformatycznych, lub innych, wynikajcych z klasyfikacji zawodów i specjalnoci (MPiPS 1995 r). Po rozeznaniu lokalnych potrzeb kadrowych, wybrane specjalizacje mog by realizowane: w szkolnym laboratorium (jeli szkoła dysponuje takimi warunkami), w funkcjonujcym w miecie (rejonie) centrum kształcenia praktycznego lub w zakładzie pracy (w takim przypadku zakład jest zobowizany zrealizowa program ustalony dla danej specjalizacji i zapewni odpowiednio przygotowane stanowiska dydaktyczne). 3. WARUNKI TECHNICZNE Szkoła podejmujca kształcenie w zawodzie powinna posiada dostp do nastpujcych laboratoriów: Laboratorium elektryczne wyposaone w minimum 6 stanowisk zawierajcych: zasilacz stabilizowany napicia stałego 0-12V, +/-15V; zasilacz napicia sinusoidalnego 50Hz, 12-24V; generator funkcji (sinusoida, prostokt, piła); oscyloskop o pasmie 20 MHz z sondami pomiarowymi; mierniki analogowe i cyfrowe; mostek RLC, makiety (trenaery), ze specjalnie przygotowanymi układami elektrycznymi i elektronicznymi, umoliwiajce: nauk obsługi przyrzdów pomiarowych; pomiary napicia, prdu, rezystancji, pojemnoci, indukcyjnoci, mocy; badanie obwodów z elementami RLC; badanie transformatora jednofazowego i silników elektrycznych małej mocy; badanie instalacji elektrycznej; badanie parametrów przyrzdów półprzewodnikowych; badanie prostowników i filtrów elektrycznych, makiety (trenaery), ze specjalnie przygotowanymi układami elektrycznymi i elektronicznymi, słucymi do symulacji typowych uszkodze wystpujcych w prostych obwodach elektrycznych, komputery wyposaone w interfejsy pomiarowe do automatyzacji bada, z oprogramowaniem niezbdnym do szybkiej obróbki wyników wykonanych pomiarów. Laboratorium elektroniki analogowej i cyfrowej powinno posiada minimum 6 stanowisk wyposaonych w: sprzt pomiarowy: elektroniczne przyrzdy uniwersalne, zasilacze stabilizowane napicia stałego 0-12V, +/-15V, +5V; generator funkcji (sinusoida, prostokt, piła); oscyloskop o pasmie przenoszenia minimum 40 MHz, z sondami pomiarowymi; wskaniki i analizator stanów logicznych; zadajniki stanów logicznych; wobuloskop, makiety (trenaery), ze specjalnie przygotowanymi układami elektronicznymi umoliwiajcych: badanie wzmacniaczy tranzystorowych w podstawowych układach 5

6 pracy; badanie i diagnostyk wzmacniaczy: małej czstotliwoci, mocy, szerokopasmowych, selektywnych, rónicowych; badanie układów ze wzmacniaczem operacyjnym; badanie generatorów napi sinusoidalnych i impulsowych; badanie stabilizatorów; badanie komparatorów scalonych; badanie i diagnostyk elementów i układów cyfrowych scalonych; badanie i programowanie układów GAL; badanie pamici półprzewodnikowych; badanie wywietlaczy cyfrowych, stanowiska do wykonywania płytek drukowanych, stanowiska do montau układów elektronicznych, komputery wyposaone w interfejsy pomiarowe do automatyzacji bada, z oprogramowaniem niezbdnym do szybkiej obróbki wyników wykonanych pomiarów, moduł dydaktyczny zawierajcy nowoczesny mikrokontroler (np. typu 80535) z wyprowadzonymi sygnałami sterujcymi i portami oraz z dołczon zewntrzn pamici programu i danych. Moduł powinien mie moliwo pracy autonomicznej oraz współpracy z komputerem typu PC, proste elementy systemu mikroprocesorowego takie jak klawiatura, wywietlacz alfanumeryczny, diody LED monitorujce stan okrelonych linii, przetwornik c/a, brzczyk; wymienione elementy mog stanowi cało z modułem dydaktycznym, system wspomagajcy pisanie i uruchamianie programów w asemblerze: komputer (zalecany komputer typu IBM PC), asembler, linker, debugger, instrukcje laboratoryjne, karty katalogowe, dyskietki. Laboratorium urzdze i systemów komutacyjnych powinno posiada co najmniej 6 stanowisk umoliwiajcych: badanie i testowanie telekomunikacyjnych urzdze kocowych, badanie urzdze kodu DTMF, badanie urzdze modulacji kodowoimpulsowej, badanie sygnalizacji SS7 w łczu abonenta ISDN, badanie przestrzennoczasowego pola komutacyjnego, symulacj pracy operatora komutacyjnych systemów cyfrowych (programowanie wybranych central telefonicznych). Laboratorium powinno by wyposaone w: aparaty telefoniczne rónych typów, aparaty faksowe, kodery i dekodery liniowe PCM, makiet przestrzenno-czasowego pola komutacyjnego, cyfrowe łcznice telefoniczne małej pojemnoci z wyposaeniem ISDN, oscyloskopy z pamici, przyrzdy do pomiaru traktów 2 Mbit/s oraz w sprzt komputerowy IBM z programami symulacyjnymi, umoliwiajcymi obserwacj procesów zwizanych z działaniem pól przestrzennoczasowych central telefonicznych, sygnalizacj SS7 w łczu ISDN oraz systemami zarzdzania sieci. Laboratorium urzdze i systemów transmisyjnych powinno posiada co najmniej 6 stanowisk umoliwiajcych: obserwacj i pomiar przebiegów modulacji analogowych i cyfrowych, badanie i testowanie krotnic PCM, pomiary kodów transmisyjnych, symulacj i pomiary zjawisk zwizanych z transmisj sygnałów, obserwacj i pomiary sygnałów optycznych w wiatłowodzie, badanie i testowanie urzdze transmisji danych. Stanowiska pomiarowe powinny by wyposaone w: oscyloskopy cyfrowe z pamici (8 kanałowe), przyrzdy umoliwiajce monitorowanie i pomiar strumienia danych z szybkoci 2 Mbit/s, generatory sygnałów losowych, krotnice cyfrowe - cz nadawcza i odbiorcza oraz komputery IBM z oprogramowaniem do przeprowadzania procesów symulacyjnych oraz oblicze wyników pomiarów. Laboratorium urzdze i systemów radiokomunikacyjnych powinno posiada co najmniej 6 stanowisk umoliwiajcych: pomiar parametrów sygnałów i kanałów radiowych analogowych i cyfrowych, pomiar i testowanie systemów radiokomunikacji abonenckiej stacjonarnej i ruchomej, badanie nadajników i odbiorników radiowych, odbiór i pomiary sygnałów łcznoci satelitarnej oraz obsług urzdze telefonii komórkowej. Laboratorium powinno by wyposaone w oscyloskopy cyfrowe i przyrzdy do pomiarów sygnałów radiowych, urzdzenia abonenckiej telefonii radiowej oraz aparaty telefonii komórkowej. 6

7 Laboratorium urzdze i systemów teleinformatycznych powinno posiada co najmniej 10 stanowisk wyposaonych w komputery klasy PC, połczone w sie lokaln, serwer internetu, router, modemy, oprogramowanie systemowe (np. IntraNetware, Unix, Windows NT,). Laboratorium powinno umoliwi instalowanie sprztowe sieci lokalnych, instalowanie i administrowanie oprogramowaniem sieciowym, instalowanie oraz konfigurowanie modemów i routerów oraz nawizywanie łcznoci w sieci INTERNET. Szkoła powinna mie ponadto dostp do warsztatów szkolnych, umoliwiajcych realizacj programu zaj praktycznych. Warsztaty powinny by wyposaone w stanowiska: obróbki rcznej, montau układów elektrycznych i elektronicznych, montau podzespołów telekomunikacyjnych. Instalacja zasilajca te stanowiska musi posiada system ochrony przeciwporaeniowej (zabezpieczenia rónicowoprdowe). 4. WARUNKI KADROWE Dla zapewnienia prawidłowego procesu kształcenia szkoła musi pozyska nastpujcych specjalistów, spełniajcych wymagania okrelone Rozporzdzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 padziernika 1991 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz okrelenia szkół i wypadków, w których mona zatrudni nauczycieli nie majcych wyszego wykształcenia (Dz. U. Nr 98, poz. 433 oraz z 1994 r. Nr 5. poz.19 i Nr 109, poz.521), z zakresu: -informatyki (znajomo jzyków programowania, programów uytkowych i narzdziowych), - elektroniki analogowej, cyfrowej i mikroprocesorowej, - telekomutacji, - teletransmisji, - teleinformatyki, - radiokomunikacji, - ekonomii i marketingu usług telekomunikacyjnych. Warunkiem koniecznym jest by nauczyciele prowadzcy zajcia w laboratoriach posiadali odpowiednie przeszkolenie w zakresie obsługi urzdze elektrycznych do 1 kv, udokumentowane zawiadczeniem wydawanym przez Stowarzyszenie Elektryków Polskich, zgodnie z obowizujcymi przepisami w tym zakresie. 7

8 5. KSZTAŁCENIE W RÓNYCH TYPACH SZKÓŁ I FORMACH ORGANIZACYJNYCH Kształcenie w zawodzie moe odbywa si w rónych typach szkół (dla młodziey i dorosłych) okrelonych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z 1993 r. Przy opracowywaniu planów i programu nauczania dla zawodu, cele i treci kształcenia pogrupowane w blokach programowych powinny znale si w programach nauczania poszczególnych przedmiotów zawodowych lub w innych formach organizacyjnych (np. modułach kształcenia). Programy nauczania przedmiotów zawodowych winny zawiera tak dobrane wykazy umiejtnoci i odpowiadajce im treci kształcenia, by pomidzy poszczególnymi przedmiotami wystpowała wzajemna korelacja; jest to szczególnie istotne w przypadku zaj teoretycznych i laboratoryjnych. Przy realizacji programu nauczania naley uwzgldnia wiadomoci i umiejtnoci opanowane w szkole bdcej podbudow programow kształcenia w zawodzie. Przy tworzeniu planów nauczania w szkołach dla dorosłych naley wicej czasu przewidzie na kształcenie praktyczne (przy odpowiednio mniejszej iloci godzin przeznaczonych na kształcenie teoretyczne). 6. POWIZANIE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Z KSZTAŁCENIEM OGÓLNYM W procesie kształcenia zawodowego niezbdna jest korelacja midzy przedmiotami ogólnokształccymi i zawodowymi blokami programowymi. Dla osignicia załoonych celów kształcenia, ucze (słuchacz) wczeniej powinien umie: - z matematyki: -wykorzysta funkcje trygonometryczne, -analizowa przebieg funkcji liniowej i wykładniczej, -wykorzysta funkcje eksponencjalne, -wykona działania na potgach, Znajomo funkcji trygonometrycznych jest niezbdna do zrozumienia prdu sinusoidalnie zmiennego. Przy omawianiu stanów nieustalonych stosowana jest funkcja eksponencjalna, natomiast umiejtno wykonywania działa na potgach, wykorzystywana jest podczas przeliczania jednostek. - z fizyki: -wykona działania na wektorach, -interpretowa podstawowe prawa dotyczce elektrostatyki, prdu elektrycznego, magnetyzmu i elektromagnetyzmu, -interpretowa model atomu Bohra. 8

9 Wskazane jest by działy tematyczne dotyczce elektrycznoci i magnetyzmu omawiane były na zajciach przedmiotu fizyka w klasie pierwszej, gdy niezbdna jest korelacja pomidzy tym przedmiotem a treciami kształcenia zawartymi w bloku programowym podstawy układów i systemów telekomunikacyjnych. - z chemii: -scharakteryzowa reakcj utleniania i redukcji. W szkole policealnej realizacja działów tematycznych zwizanych z elektrycznoci, elektrostatyk i magnetyzmem oraz półprzewodnikami winna bazowa na wiadomociach i umiejtnociach wyniesionych z przedmiotu fizyka w liceum ogólnokształccym. Nauczyciel elementów informatyki powinien cile współpracowa z nauczycielami realizujcymi treci kształcenia zawarte w bloku podstawy układów i systemów telekomunikacyjnych (projektowanie prostych płytek drukowanych i symulacja układów elektronicznych) m. in. przez odpowiednie rozszerzenie treci nauczanego przedmiotu. Nauczyciele przedmiotów: przysposobienie obronne oraz ochrona i kształtowanie rodowiska powinni nawizywa, w trakcie realizacji swoich treci kształcenia, do specyficznych warunków pracy technika telekomunikacji (np. wpływu pół elektromagnetycznych wytwarzanych przez róne ródła na organizm ludzki). 9

10 II. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE Nazwa bloku programowego Minimalna liczba godzin w cyklu kształcenia w % dla podbudowy programowej * szkoły podstawowej szkoły zasadniczej liceum ogólnokształccego Podstawy układów i systemów telekomunikacyjnych Eksploatacja telekomunikacyjna Usługi telekomunikacyjne Razem 80** 80** 80** *) **) podział na bloki programowe dotyczy zarówno kształcenia młodziey jak i dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej), 20% godzin pozostaje do rozdysponowania przez autorów programu nauczania na dostosowanie do potrzeb lokalnego rynku pracy (w tym specjalizacj). 10

11 III. PODSTAWY PROGRAMOWE KSZTAŁCENIA W BLOKACH PROGRAMOWYCH Podstawy układów i systemów telekomunikacyjnych Cele kształcenia Ucze (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umie: zastosowa przepisy bezpieczestwa i higieny pracy, przeciwpoarowe i o ochronie rodowiska, rozpozna i scharakteryzowa materiały uywane w telekomunikacji oraz wyjani ich zastosowanie, rozróni elementy elektroniczne po ich wygldzie i oznaczeniach, posłuy si dokumentacj techniczn, instrukcjami, schematami montaowymi i ideowymi, wykona proste operacje z zakresu obróbki rcznej (metali i tworzyw sztucznych), zmontowa elementy oraz podzespoły elektroniczne i mechaniczne w urzdzeniach telekomunikacyjnych, lutowa przewody oraz spawa wiatłowody, zaprojektowa proste układy elektroniczne, opracowa dokumentacj wykonawcz prostych układów i urzdze, uruchomi proste układy i urzdzenia elektroniczne, scharakteryzowa współczesne normy dotyczce kontroli jakoci, scharakteryzowa podstawowe zjawiska zachodzce w polu elektrycznym, magnetycznym i elektromagnetycznym, zastosowa podstawowe prawa elektrotechniki do obliczania obwodów elektrycznych prdu stałego i przemiennego, oszacowa wartoci wielkoci elektrycznych w prostych obwodach, wyjani ogólne zasady działania i bezpiecznego uytkowania prostych maszyn i urzdze elektrycznych, wyjani działanie i zastosowanie elementów biernych oraz przyrzdów półprzewodnikowych, wyjani działanie podstawowych układów elektronicznych i scharakteryzowa ich parametry, wyjani działanie i zastosowanie analogowych układów scalonych, wyjani zasady modulacji i demodulacji, wyjani zasady przetwarzania analogowo-cyfrowego i cyfrowo-analogowego, zanalizowa działanie podstawowych elementów i układów cyfrowych oraz scharakteryzowa ich podstawowe parametry, zaprojektowa proste układy cyfrowe, okreli wymagania przy łczeniu układów cyfrowych zrealizowanych w rónych technologiach, okreli i zinterpretowa zjawiska zwizane z przesyłaniem sygnałów cyfrowych, zastosowa typowe scalone pamici półprzewodnikowe do projektowania bloków 11

12 pamici o rónych organizacjach, wyjani rol i działanie poszczególnych bloków systemu mikroprocesorowego, napisa proste programy, wykorzystujc list rozkazów mikroprocesora, zaprogramowa układy współpracujce z mikroprocesorem, skorzysta z ksiek, katalogów i innych ródeł zawierajcych parametry, charakterystyki oraz zastosowania elementów i układów elektronicznych, zainstalowa, skonfigurowa i zdiagnozowa urzdzenia techniki komputerowej. Treci kształcenia Materiały i elementy stosowane w telekomunikacji. Metale i stopy. Materiały przewodzce, oporowe, elektroizolacyjne i magnetyczne. Dielektryki. Tworzywa sztuczne. Materiały magnetyczne. Ciekłe kryształy. Powłoki ochronne i dekoracyjne. Wytwarzanie elementów elektronicznych i układów scalonych. Wytwarzanie noników informacji oraz kabli i wiatłowodów. Obróbka rczna metali i tworzyw sztucznych. Pomiary wielkoci mechanicznych. Trasowanie. Piłowanie metali i ich stopów oraz tworzyw sztucznych. Cicie, gicie, prostowanie. Wiercenie otworów. Gwintowanie. Nitowanie. Monta mechaniczny. Konstrukcje. Obudowy - modularyzacja i unifikacja. Prowadnice i łoyska. Przekładnie. Pokrtła. Wyłczniki. Połczenia mechaniczne. Monta i demonta. Wymiana spryn, łoysk, rub. Monta mechaniczny podzespołów. Monta złcz. Technika wytwarzania elementów i urzdze elektronicznych. Projektowanie prostych układów elektronicznych analogowych i cyfrowych. Projektowanie i wytwarzanie płytek drukowanych. Połczenia elektryczne. Okablowanie. Złcza. Sposoby montau. Technika lutowania przewodów. Spawanie wiatłowodów. Wykonywanie wizek i kabli. Uruchamianie i regulacja układów i urzdze. Proces produkcyjny. Analiza potrzeb. Przygotowanie produkcji. Dokumentacja konstrukcyjna i technologiczna. Schematy elektryczne. Rysunki maszynowe. Przygotowanie stanowisk. Produkcja. Kontrola jakoci (normy ISO 9000). Pole elektryczne, magnetyczne i elektromagnetyzm. Podstawowe pojcia, prawa oraz wielkoci zwizane z polem elektrycznym, magnetycznym i elektromagnetyzmem. Ruch ładunku w polu. Kondensatory. Własnoci magnetyczne materiałów. Elektromagnes. Prdy wirowe. Obwody magnetyczne. Obwody elektryczne prdu stałego i przemiennego. Podstawowe wielkoci prdu elektrycznego. Obliczanie obwodów elektrycznych z wykorzystaniem praw Ohma i Kirchhoffa. Obwody nieliniowe prdu stałego. Podstawowe pojcia, prawa i wielkoci obwodów z prdem sinusoidalnym. Zalenoci midzy wielkociami elektrycznymi dla obwodów R, L, C. Obliczanie prostych obwodów prdu sinusoidalnego. Energia i moc prdu przemiennego. Obwody ze sprzeniami magnetycznymi. Układy trójfazowe. Przebiegi 12

13 niesinusoidalne. Czwórniki. Linie długie. Filtry czstotliwociowe. Stany nieustalone w obwodach RLC. Maszyny i urzdzenia elektryczne. Zasada działania i zastosowanie transformatorów, silników i prdnic. Instalacje elektryczne: przewody elektryczne, osprzt instalacyjny, zabezpieczenia, proste schematy. Zagroenia zwizane z prdem elektrycznym. Wpływ pól elektromagnetycznych na organizm ludzki. Systemy ochrony przeciwporaeniowej. Sposoby udzielania pomocy osobom poraonym prdem elektrycznym. Przyrzdy półprzewodnikowe. Diody. Tranzystory bipolarne. Tranzystory polowe. Elementy optoelektroniczne. Tyrystory. Elementy półprzewodnikowe duej mocy. Układy prostowników sterowanych. Tyrystorowe układy regulacji napicia. Elementy bierne w elektronice. Rezystory, potencjometry, termistory, warystory, hallotrony, kondensatory, cewki, dławiki, transformatory, kontaktrony, mikrofony, głoniki. Wzmacniacze. Podstawowe pojcia, parametry, charakterystyki, podział i przeznaczenie wzmacniaczy. Wzmacniacze m. cz. Wzmacniacze wielostopniowe. Wzmacniacze mocy. Wzmacniacze rónicowe. Wzmacniacze selektywne. Wzmacniacze szerokopasmowe. Sprzenia zwrotne. Analogowe układy scalone. Parametry, budowa, zasada działania, zastosowania: wzmacniaczy operacyjnych, komparatorów, scalonych wzmacniaczy mocy oraz innych specjalizowanych układów scalonych. Zasilacze. Układy prostowników, filtracja napi, stabilizacja napi i prdów. Parametry stabilizatorów. Zabezpieczenia nadprdowe i nadnapiciowe. Generatory. Generatory napicia sinusoidalnego (warunki generacji, generatory LC, stabilizacja czstotliwoci). Generatory przebiegów niesinusoidalnych (dwustanowa praca diod i tranzystorów, klucze i przerzutniki tranzystorowe, generatory napicia piłokształtnego, generatory scalone i programowane). Układy modulacji i demodulacji. Modulacja amplitudy, czstotliwoci i fazy. Modulacja impulsowa. Układy modulatorów. Modulatory scalone. Demodulacja i demodulatory. Arytmetyka cyfrowa i algebra logiki. Systemy liczbowe - system binarny, heksadecymalny, BCD. Operacje matematyczne i logiczne. Algebra logiki. Funktory logiczne bramek. Analiza i synteza prostych przykładowych układów kombinacyjnych. 13

14 Elementy i układy funkcjonalne. Podstawowe parametry, rodziny technologiczne, oznaczenia katalogowe układów. Bramki podstawowe wykonane w rónych technologiach. Przerzutniki. Układy funkcjonalne kombinacyjne oraz sekwencyjne. Programowalne zespoły logiczne. Przetwarzanie A/C i C/A. Zasada przetwarzania. Przykłady przetworników. Błdy przetwarzania. Układy sprzgajce i wyjciowe mocy. Układy translatorów sygnałów TTL/CMOS i CMOS/TTL. Sterowanie wejciami bramek. Układy tłumice drgania zestyków. Współpraca wyj bramek TTL i CMOS z układami zewntrznymi. Układy transmisji sygnałów cyfrowych. Pamici półprzewodnikowe. Rodzaje, parametry i oznaczenia. Łczenie układów pamici scalonych w bloki o rónych organizacjach. Zasady pracy i wykorzystania innych, specyficznych typów pamici. Podstawy systemów mikroprocesorowych. Bloki funkcjonalne systemu mikroprocesorowego. Architektura i budowa procesora. Rejestry. Operacje wejcia/wyjcia. Przerwania. Podstawowe sygnały sterujce. Rozkazy: format, tryby adresowania, lista rozkazów. Tryby pracy rzeczywisty i wirtualny, ochrona zasobów. Zasady współpracy mikroprocesora z układami zewntrznymi. Mikrokontrolery. Główne cechy przykładowej rodziny mikrokontrolerów. Budowa i zasada działania mikrokontrolera. Współpraca z otoczeniem. Lista rozkazów. Zasady programowania i weryfikacji zapisu pamici wewntrznej. Urzdzenia techniki komputerowej. Modułowa budowa komputera. Podstawowe urzdzenia peryferyjne i ich rola. Standardowe elementy płyty głównej komputera. Pamici dyskowe. Karta graficzna i monitor. Urzdzenia multimedialne. 14

15 Eksploatacja telekomunikacyjna Cele kształcenia Ucze (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umie: zastosowa przepisy bezpieczestwa i higieny pracy przy obsłudze urzdze telekomunikacyjnych, dobra przyrzdy i metody pomiarowe oraz zmierzy podstawowe parametry i zanalizowa działanie układów elektronicznych oraz linii przesyłowych na podstawie uzyskanych wyników pomiaru, wykorzysta komputer w technice pomiarowej, zlokalizowa i usun proste uszkodzenia w aparatach telefonicznych rónych typów i centralach abonenckich oraz liniach przesyłowych, scharakteryzowaæ media transmisyjne, scharakteryzowa metody wielokrotnego wykorzystania torów z podziałem czasowym i czstotliwoci, scharakteryzowaæ system PCM, zlokalizowa za pomoc przyrzdów pomiarowych uszkodzenie traktów transmisyjnych, wyjani metod tworzenia ramki 8 Mbit/s, 34Mbit/s i 140Mbit/s, scharakteryzowaæ system SDH, wyjani proces tworzenia modułu STM-1, STM-4, STM-16, zidentyfikowa na schematach i okreli funkcje urzdze SDH, wyjani zasady zabezpiecze w SDH, posłuy si analizatorem SDH, scharakteryzowa funkcje poszczególnych warstw modelu OSI, wyjani podstawowe systemy zabezpiecze przed błdami w sieciach transmisji danych, scharakteryzowa funkcje central telefonicznych wszystkich warstw sieci, scharakteryzowa podstawowe bloki funkcjonalne zadanego typu centrali telefonicznej i zdefiniowa ich funkcje, scharakteryzowa podstawowe rodzaje pól komutacyjnych, obsłuy podstawowe pulpity zewntrzne poznanych systemów komutacyjnych i transmisyjnych, sprawdzi poprawno działania odbiornika czstotliwoci (odbiornik DTMF), zbada generowane przez system komutacyjny sygnały tonowe, zarejestrowa i zinterpretowa meldunek taryfikacyjny, zinterpretowa zarejestrowany rekord bilingowy, okreli tre zapisu pamici adresowej cyfrowego pola komutacyjnego dla zadanych parametrów połczenia, obsługiwa terminal inteligentny wybranej centrali cyfrowej, zastosowa podstawowe rozkazy operatorskie dla wybranej centrali, zastosowa operatorskie rozkazy testowe i na podstawie rezultatów testu zlokalizowa uszkodzony podzespół wybranej centrali cyfrowej, 15

16 za pomoc odpowiedniego rozkazu operatorskiego wydrukowa pomiary natenia ruchu na wizkach midzycentralowych dla wybranego systemu komutacyjnego i przeanalizowa otrzymane rezultaty, w wybranej centrali cyfrowej zmieni parametry taryfikacji za pomoc rozkazów operatorskich, wyjani zasady zabezpiecze sprztowych i programowych stosowanych w centrali zadanego typu, scharakteryzowa zalety i wady rónych rodzajów sygnalizacji w łczach abonenckich, łczach m/c, scharakteryzowa sie synchronizacji i umotywowa jej niezbdno w systemach telekomunikacyjnych, scharakteryzowa podstawowe parametry techniczne systemu radioliniowego, scharakteryzowa procesy zestawiania i rozłczania połcze w cyfrowych systemach komórkowych, wyjani zasady i procedury taryfikacji w analogowych i cyfrowych systemach komórkowych, korzysta z usług Internetu, konfigurowa karty sieciowe i oprogramowanie dla klientów sieci, scharakteryzowa sieci: LAN, MAN, WAN, scharakteryzowaæ standardy sieci teleinformatycznych, skorzystaæ z oprogramowania komunikacyjnego, scharakteryzowa urzdzenia DCE dla transmisji danych, wyjani podstawowe systemy zabezpiecze przed błdami w sieciach transmisji danych, scharakteryzowaæ sieci transmisji danych, zmierzy parametry urzdze transmisji danych, scharakteryzowaæ sieci ISDN, zmierzy parametry telekomunikacyjnych urzdze zasilajcych. Treci kształcenia Media transmisyjne. Kable metaliczne, koncentryczne, wiatłowodowe - budowa, oznaczenia, parametry, zastosowanie. Sie telekomunikacyjna. Podstawowe pojcia. Struktura. Rodzaje. Teletransmisja. Zasady zwielokrotnienia czasowego i czstotliwociowego. PDH - plezjochroniczna hierarchia systemów cyfrowych (zasady, systemy i struktury zwielokrotnienia, regeneratory, przetworniki elektryczno-optyczne). SDH - synchroniczna hierarchia systemów cyfrowych (zasady, struktury zwielokrotnienia, moduły transportowe, krotnice kocowe, krotnice transferowe, regeneratory, przełcznice cyfrowe). Model odniesienia OSI. Systemy transmisji danych. Sygnalizacja abonencka i midzycentralowa. Sie synchronizacyjna. Telekomutacja. Urzdzenia kocowe - budowa, zasada działania. Teoria pól komutacyjnych. Centrale telefoniczne: typy, parametry, budowa, zasady działania, procesy zestawienia i rozłczenia połcze, rozkazy operatorskie, komunikaty systemowe, testy, 16

17 taryfikacja, zabezpieczenia sprztowe i programowe. Klimatyzacja. Zasilanie bezprzerwowe. Zasady bezpieczestwa pracy przy budowie i obsłudze urzdze telekomunikacyjnych. Radiokomunikacja. Teletransmisyjne systemy radiowe. Systemy radiodyfuzyjne. Systemy radiokomunikacyjne. Telefonia komórkowa. Radiokomunikacja satelitarna. Teleinformatyka. Systemy operacyjne, sieci LAN, WAN, MAN, karty sieciowe, oprogramowanie sieciowe i komunikacyjne. Modemy. Polpak-T. Zasady działania sieci transmisji danych z komutacj pakietów. Protokoły i standardy. Przyrzdy pomiarowe. Elektryczne i elektroniczne mierniki analogowe. Przetworniki pomiarowe do pomiaru wieloci nieelektrycznych. Generatory pomiarowe. Oscyloskopy. Wobuloskopy. Analizatory widma. Mierniki cyfrowe. Testery i analizatory stanów logicznych. Mikrokomputerowe systemy pomiarowe. Pomiary elektryczne i elektroniczne. Pomiary i badanie prostych obwodów elektrycznych prdu stałego i przemiennego oraz parametrów elementów elektronicznych. Pomiary i badanie analogowych układów elektronicznych. Badanie cyfrowych układów elektronicznych. Badanie układów mikroprocesorowych. Miernictwo telekomunikacyjne. Pomiary w torach kablowych (transmisja w pamie podstawowym). Pomiary w kanałach transmisyjnych. Pomiary w systemach komutacyjnych. Tendencje rozwojowe w telekomunikacji. Sieci ISDN. Sieci ATM. 17

18 Usługi telekomunikacyjne Cele kształcenia Ucze (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umie: scharakteryzowa usługi telekomunikacyjne oraz ich wzajemne powizania, zaproponowa klientowi optymaln usług telekomunikacyjn, przeprowadzi wywiad, ankiet, wypełni dokumenty niezbdne przy zawieraniu umów z klientem na konkretn usług telekomunikacyjn, sporzdzi róne dokumenty (faktura, rachunek, weksel, czek, polecenie przelewu), zawiera rónego rodzaju umowy, skorzysta z kredytu i leasingu, zastosowa podstawowe pojcia i mechanizmy gospodarki rynkowej, sporzdzi dokumenty niezbdne do podjcia działalnoci gospodarczej, sporzdzi plan przedsiwzicia gospodarczego, prowadzi podatkow ksig przychodów i rozchodów, sporzdzi deklaracje podatkowe i ubezpieczeniowe oraz rozliczy si z urzdem skarbowym, zaprezentowa swoje umiejtnoci i sporzdzi list intencyjny, skorzysta z kodeksu pracy, zastosowa odpowiednie instrumenty marketingowe do realizacji okrelonej strategii. Treci kształcenia Usługi telekomunikacyjne. Szczegółowa charakterystyka usług telekomunikacyjnych i ich wzajemne relacje. Wymagane dokumenty, niezbdne przy zawieraniu umów o konkretn usług. Usługi telefoniczne. Usługi w sieci inteligentnej IN. Usługi w sieci cyfrowej z integracj usług ISDN. Usługi telegraficzne. Usługi transmisji danych. Usługi telematyczne. Usługi informatyczne. Usługi radiokomunikacji naziemnej i satelitarnej. Usługi wizyjne. Usługi multimedialne. Usługi dzierawy. Inne usługi (ksiki telefoniczne, systemy subskrypcji usług, sprzeda, serwis, instalacja urzdze). Gospodarka rynkowa. Podmiot gospodarczy. Działalno gospodarcza. Prywatyzacja. Papiery wartociowe. Organy podmiotu gospodarczego. Rynek pracy. Bezrobocie. Prezentacja swoich umiejtnoci. Obowizki i prawa pracownika. Podatek dochodowy od osób fizycznych. Tworzenie planu przedsiwzicia gospodarczego. Formalnoci zwizane z podejmowaniem działalnoci gospodarczej. Ubezpieczenia społeczne i gospodarcze. Pozyskanie majtku trwałego i obrotowego: leasing i kredyt. Koszty działalnoci. Podatki. Formy płatnoci. Wynik finansowy. Rentowno. Prowadzenie podatkowej ksigi przychodów i rozchodów. Marketing usług telekomunikacyjnych. 18

19 ZALECENIA DOTYCZCE OCENIANIA Szkoła zawodowa zobowizana jest do kontroli stopnia opanowania umiejtnoci i wiadomoci, załoonych w opisie kwalifikacji absolwenta. W trakcie nauki sprawdzanie powinno obejmowa wszystkie umiejtnoci zawodowe, stanowice kwalifikacje w zawodzie. Przygotowujc si do oceniania naley zgromadzi zestaw narzdzi pomiaru dydaktycznego. Wan grup narzdzi do oceniania powinny stanowi testy zawierajce zadania wielokrotnego wyboru, krótkiej odpowiedzi, dokoczenia myli. Uwzgldniajc taksonomi celów zaleca si pewne kluczowe słowa lub zwroty przy formułowaniu zada, i tak, np: zrozumienie - opisz, porównaj, wytłumacz, przedstaw innymi słowami, zastosowanie - zastosuj, rozwi, sklasyfikuj, wybierz, spoytkuj, uyj, analiza - dlaczego?, znajd przyczyn lub uzasadnienie, dokocz rozumowanie, wycignij wnioski, wydedukuj, podaj przykłady wiadczce o, sformułuj konkluzj, synteza - rozwi problem (wicej ni jedna poprawna odpowied), sformułuj przewidywania, zaproponuj, zaplanuj, napisz, rozwi, ewaluacja - osd, oce, zdecyduj, oszacuj, wyra swoj opini. Sprawdzenie opanowania umiejtnoci praktycznych powinno w wikszoci przypadków odbywa si w sytuacji zblionej do rzeczywistych warunków pracy, a wic: sprawdzenie metody pomiarowej, wykonania pomiaru, zestawienia i opracowania wyników pomiaru w laboratoriach specjalistycznych. W tym przypadku naley przygotowa zadanie typu: dobierz metod pomiarow, dobierz przyrzdy pomiarowe, wykonaj potrzebne pomiary, samodzielnie opracuj wyniki i przedstaw wraz z wnioskami. Przy kilkustopniowej skali ocen (od niedostatecznej do celujcej) naley ustali zbiory wymaga (zada) dla kadego pozytywnego stopnia oddzielnie, czyli oddzielne wymagania na stopie mierny (wymagania konieczne), oddzielne - na stopie dostateczny (wymagania podstawowe), oddzielne - na dobry (wymagania rozszerzone) i bardzo dobry oraz celujcy (wymagania dopełniajce). Nie ustala si wymaga na stopie niedostateczny. Wymagania konieczne: Ucze (słuchacz) opanował wiadomoci i umiejtnoci w ograniczonym zakresie. Stopie mierny jest zatem wynikiem progowym promocji w szkole i jednoczenie informuje o bardzo słabym przygotowaniu zawodowym. Stopie mierny uzyskuje ucze (słuchacz), który np: zna podstawowe prawa elektrotechniki, potrafi czyta schematy podstawowych układów elektronicznych, potrafi scharakteryzowa parametry podstawowych elementów i układów elektronicznych, potrafi posłuy si podstawowymi pojciami telekomunikacji, potrafi scharakteryzowa parametry rónych typów systemów i urzdze telekomunikacyjnych, potrafi narysowa schematy blokowe typowych systemów telekomunikacyjnych, potrafi wyjani zasady działania podstawowych typów urzdze telekomunikacyjnych, potrafi wyjani podstawowe pojcia i mechanizmy gospodarki rynkowej, potrafi przeprowadza proste kalkulacje kosztowe, wie co zawiera kodeks pracy. Wymagania te dotycz równie opanowania umiejtnoci: rozpoznania metali, stopów, materiałów magnetycznych i ciekłokrystalicznych 19

20 stosowanych w telekomunikacji, rozróniania elementów elektronicznych wg oznacze, stosowania przepisów poarowych, bezpieczestwa i higieny pracy, o ochronie rodowiska, wykonywania prostych operacji, pod cisł kontrol nauczyciela, zwizanych z obróbk rczn metali i tworzyw sztucznych oraz z technik montau mechanicznego i elektrycznego, na podstawie zadanej dokumentacji technologicznej; nauczyciel jest zobowizany do udzielania cigłego instruktau biecego, wykonania podstawowych pomiarów oraz bada urzdze telekomunikacyjnych, a take podstawowych układów elektronicznych stosowanych w telekomunikacji na podstawie zadanej instrukcji zawierajcej metodyk pomiaru, wykaz przyrzdów pomiarowych, schematy, wykonania prostych operacji zwizanych z przygotowaniem do eksploatacji urzdze telekomunikacyjnych przy cigłym biecym instruktau nauczyciela prowadzcego zajcia. Wymagania podstawowe: Ucze (słuchacz) opanował wiadomoci i umiejtnoci w zakresie wystarczajcym; stopie dostateczny otrzymuje wówczas, gdy potrafi wyjani: działanie elementów i układów elektronicznych, wpływ poszczególnych elementów na parametry i charakterystyki prostych układów elektronicznych, działanie i zastosowanie analogowych i cyfrowych układów scalonych, zasady modulacji i demodulacji, budow i działanie przyrzdów pomiarowych, zasady działania podstawowych bloków funkcjonalnych systemów telekomunikacyjnych, wpływ uwarunkowa ruchowych na stosowanie konkretnych typów urzdze telekomunikacyjnych, wpływ czynników zakłócajcych na poprawn prac urzdze telekomunikacyjnych, oraz opanował umiejtnoci: wykorzystania podstawowych wzorów oraz tablic z zakresu inynierii ruchu do wykonywania prostych oblicze telekomunikacyjnych, doboru przyrzdów pomiarowych i wykonania podstawowych pomiarów i bada urzdze telekomunikacyjnych, a take podstawowych układów elektronicznych stosowanych w telekomunikacji na podstawie zadanej instrukcji zawierajcej schematy układów pomiarowych, wykonania prostych operacji zwizanych z przygotowaniem do eksploatacji urzdze telekomunikacyjnych; rola nauczyciela prowadzcego zajcia ogranicza si do udzielenia instruktau wstpnego i udzielenia uwag kocowych, uruchamiania prostych układów i urzdze elektronicznych, sprawdzania poprawnoci działania układów cyfrowych. Ponadto potrafi: opisa podstawowe prawa ekonomii, stworzy prosty plan przedsiwzicia gospodarczego, aktywnie zadba o swój dalszy rozwój zawodowy, aktywnie szuka pracy, scharakteryzowa elementy rynku kapitałowego, posługiwa si wekslem, czekiem i innymi dokumentami finansowymi. Wymagania rozszerzone dotycz stosowania wiadomoci i umiejtnoci w sytuacjach typowych; co oznacza opanowanie przez ucznia (słuchacza) umiejtnoci praktycznego posługiwania si wiadomociami według podanych mu uprzednio wzorców. Stopie dobry 20

21 otrzymuje ucze (słuchacz), który spełnia wymagania wymienione na stopie dostateczny, a ponadto cechuje go wiksza samodzielno w wykonywaniu typowych zada zawodowych. Potrafi korzysta zarówno z dokumentacji technicznej, jak równie z innych ródeł informacji technicznej i ekonomicznej. Dla przykładu, potrafi: zastosowa prawa elektrotechniki do obliczania obwodów elektrycznych, obliczy wartoci i wykreli przebiegi czasowe napi i prdów, interpretowa sygnały elektryczne na poszczególnych wyprowadzeniach układów scalonych, zastosowa prawa inynierii ruchu do okrelenia pojemnoci wizek łczy, dobra metody zabezpiecze urzdze telekomunikacyjnych, zastosowa odpowiedni model ruchowy dla systemu telekomunikacyjnego, zastosowa podstawowe rozkazy operatorskie dla central telefonicznych E10A, OCB283, S12J, 5ESS oraz EWSD, lokalizowa uszkodzenia linii kablowych, prowadzi podatkow ksig przychod6w i rozchodów, skalkulowa cen wytworzonego urzdzenia telekomunikacyjnego. Wymagania te dotycz równie opanowania umiejtnoci: doboru odpowiedniej metody pomiarowej, wykonania pomiarów i samodzielnego przygotowania sprawozdania, samodzielnego wykonywania operacji, zwizanych z obróbk rczn metali i tworzyw sztucznych oraz z technik montau mechanicznego i elektrycznego, na podstawie zadanej dokumentacji technologicznej ; rola nauczyciela ogranicza si do omówienia procesu technologicznego w ramach instruktau wstpnego i sprawdzenia rezultatów wykonanych czynnoci oraz udzielenia uczniowi uwag w ramach instruktau kocowego. Wymagania dopełniajce dotycz stosowania wiadomoci i umiejtnoci w sytuacjach problemowych, np.: analizowania pracy układów i urzdze elektronicznych, na podstawie uzyskanych wyników pomiarów oraz lokalizacji uszkodze, analizowania wpływu napi zasilajcych na prac układu, analizowania wpływu elementów regulacyjnych na prac poszczególnych podzespołów urzdzenia, jak równie samego urzdzenia, zaplanowania i samodzielnego wykonania podstawowych operacji, zwizanych z montaem i uruchomieniem prostych urzdze telekomunikacyjnych, zaprojektowania, połczenia i uruchomienia układów cyfrowych, okrelenia wymaga przy łczeniu układów cyfrowych zrealizowanych w rónych technologiach, analizowania działania podstawowych bloków funkcjonalnych systemów telekomunikacyjnych, zaproponowania algorytmu lokalizacji uszkodzenia w urzdzeniu telekomunikacyjnym, na podstawie zaobserwowanych objawów wadliwej pracy, analizowania komunikatów wysyłanych obsłudze przez urzdzenia telekomunikacyjne za porednictwem systemu nadzoru, stworzenia planu przedsiwzicia gospodarczego i oceny jego ryzyka, sporzdzenia dokumentów niezbdnych do podjcia działalnoci gospodarczej, zawierania rónego rodzaju umów. 21