(12) OPIS PATENTOWY (19 )PL

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19 )PL (21) Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia: (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/FI95/00511 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: , W096/09734, PCT Gazette nr 14/96 (11) (13) B1 (51) IntCl6: H04M 15/30 H04Q 7/38 (54) Urządzenie końcowe (30) Pierwszeństwo: ,FI, (73) Uprawniony z patentu: NE-PRODUCTS OY, Oulu, FI (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 16/97 (72) Twórcy wynalazku: Jukka Berg, Oulu, FI Kimmo Savolainen, Pyhajoki, FI (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 02/00 (74) Pełnomocnik: Palka Grażyna, POLSERVICE PL B1 (57) 1. Urządzenie końcowe w komórkowym systemie radiowym, zawierającym układ sterujący ruchem płatności, które to urządzenie zawiera komórkowy nadajnik-odbiornik radiowy, znamienne tym, że do komórkowego nadaj nika-odbiornika radiowego (31) jest dołączona bezpośrednio jednostka sterująca (33) do sterowania operacjami podtrzymania i wywołania, do której jest dołączony czytnik (34) dołączony do komórkowego nadajnika-odbiornika radiowego (31) poprzez jednostkę sterującą (33) dla przesyłania danych płatności z powrotem do układu sterującego (30) ruchem płatności przy pomocy krótkich wiadomości. FIG. 3

2 Urządzenie końcowe Zastrzeżenia patentowe 1. Urządzenie końcowe w komórkowym systemie radiowym, zawierającym układ sterujący ruchem płatności, które to urządzenie zawiera komórkowy nadajnik-odbiornik radiowy, znamienne tym, że do komórkowego nadajnika-odbiornika radiowego (31) jest dołączona bezpośrednio jednostka sterująca (33) do sterowania operacjami podtrzymania i wywołania, do której jest dołączony czytnik (34) dołączony do komórkowego nadajnika-odbiornika radiowego (31) poprzez jednostkę sterującą (33) dla przesyłania danych płatności z powrotem do układu sterującego (30) ruchem płatności przy pomocy krótkich wiadomości. 2. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że do jednostki sterującej (33) są dołączone: układ wyświetlający (35), elementy wybierające numer telefonu z klawiatury (36) i mikrotelefon (37). 3. Urządzenie według zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, że do jednostki sterującej (33) są dołączone elementy włączające (38) urządzenia zdalne z klawiatury (36). 4. Urządzenie według zastrz. 3, znamienne tym, że zawiera elementy kontrolne (52-56) do kontroli połączenia pomiędzy jednostką sterującą (33) i mikrotelefonem (51) oraz do detekcji przerwania połączenia. 5. Urządzenie według zastrz. 3, znamienne tym, że jednostka sterująca (33) zawiera elementy włączające urządzenie zdalne automatycznie. 6. Urządzenie według zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, że komórkowy nadajnik-odbiornik radiowy (31) i jednostka sterująca (33) zawierają elementy do przesyłania danych płatności ostatniego wywołania do układu sterującego (30) ruchem płatności podczas następnego wywołania. 7. Urządzenie według zastrz. 6, znamienne tym, że komórkowy nadajnik-odbiomik radiowy (31) i jednostka sterująca (33) zawierają elementy do przesyłania zawiadomienia o przerwaniu połączenia mikrotelefonu (37) z układem sterującym (30) ruchem płatności przy pomocy krótkich wiadomości. 8. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że komórkowy nadajnik-odbiomik radiowy (31) jest w systemie GSM lub DCS. 9. Urządzenie końcowe według zastrz. 7, znamienne tym, że komórkowy nadajnik-odbiornik radiowy (31) i jednostka sterująca (33) zawierają elementy do przesyłania danych płatności i wywołania do układu sterującego (30) ruchem płatności przez centrum (28) krótkich wiadomości. 10. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że czytnik (34) jest przystosowany do zliczania monet. * * * Przedmiotem wynalazku jest urządzenie końcowe w komórkowym systemie radiowym, które zawiera komórkowy nadajnik-odbiornik radiowy. Znane komórkowe systemy radiowe stają się powszechne, ich obszary pokrycia wzrastają i te systemy zastępują systemy ze stałymi przewodowymi połączeniami telefonicznymi w wielu miejscach, przy czym staje się konieczne rozbudowanie płatnych telefonów wykorzystujących komórkowe systemy telefoniczne, szczególnie w obszarach, gdzie nie ma żadnych stałych przewodowych połączeń telefonicznych lub, gdy płatny telefon jest umieszczony w środowisku, w którym połączenie ze stałą siecią nie jest łatwo osiągalne, na przykład w pojazdach ruchomych. Znane są systemy płatnych telefonów, w których telefon wykorzystuje tor radiowy przy ustalaniu połączenia. Znane układy zawierają urządzenie końcowe, które jest urządzeniem podo-

3 bnym do konwencjonalnego aparatu telefonicznego, zawierającym elementy do wybierania numeru telefonu i odbiornik. Urządzenie końcowe jest na przykład aparatem telefonicznym z tarczą numerową dwutonową lub tarczą impulsową, telefaksem, modemem lub podobnym urządzeniem. Urządzenie końcowe jest dołączone do teleadaptera przy pomocy konwencjonalnego połączenia dwuprzewodowego. Komórkowy nadąjnik-odbiornik radiowy jest dołączony do teleadaptera przy pomocy łącza danych, na przykład interfejsu szyny lub podobnego elementu. Nadąjnik-odbiornik jest na przykład konwencjonalnym telefonem komórkowym bez połączenia abonenta. Celem teleadaptera jest dostosowanie połączenia abonenta i połączenia elektrycznego nadajnika-odbiornika radiowego do charakterystyk dwuprzewodowego połączenia abonenckiego sieci telefonicznej ze stałymi przewodami, to jest dostosowanie działania urządzenia końcowego, zapewniającego połączenie abonenta konwencjonalnego telefonu płatnego, do działania nadajnika-odbiornika radiowego komórkowego systemu radiowego. Strukturalnie teleadapter jest zintegrowany wraz z nadajnikiem-odbiornikiem radiowym lub ma połączenia, takie jak połączenie dwuprzewodowe i interfejs szyny. Zasadniczą cechą płatnego telefonu jest nadawanie z płatnego telefonu do operatora danych monitorowania i sterowania, omawianych dalej jako dane wywołania, zawierających na przykład informację o ruchu, informację o uszkodzeniach, informację o potrzebie podtrzymania, ilości monet w telefonach na monety, dane kart stosowanych w telefonach na karty i tak dalej. Dane wywołania są dwukierunkowymi danymi przesyłowymi, gdy płatny telefon przesyła podczas działania dane do stacji operatora i stacja operatora ustawia parametry funkcjonalne płatnego telefonu. W znanych płatnych telefonach przewodowej sieci telefonicznej wywoływane dane są przesyłane do operatora przy użyciu oddzielnej linii telefonicznej. Wymienione urządzenia zawierają więc dwa połączenia telefoniczne, jedno do podłączenia mowy i drugie do przesyłania danych telefonicznych. W płatnych telefonach stosowanych w znanych komórkowych systemach radiowych, przesyłanie danych jest realizowane w taki sposób, że telefon jest wyposażony w dwa oddzielne nadajniki-odbiorniki radiowe, z których jeden jest zarezerwowany dla przesyłania danych telefonicznych. Innym znanym sposobem jest zapewnienie telefonu z automatycznym dokonywaniem wywołania podtrzymania dla centrum operatora zawsze w razie takiego wymagania. Jeszcze innym znanym sposobem jest dostarczanie do centrum operatora programu, który regularnie dokonuje wywołania podtrzymania dla wszystkich płatnych telefonów, którymi steruje. W znanych rozwiązaniach płatnego telefonu w komórkowych systemach radiowych dokonano prób imitacji tak ściśle, jak jest to możliwe, działania konwencjonalnego telefonu płatnego, w wyniku czego połączenie dwuprzewodowe zostało ustalone przy pomocy teleadaptera, do którego połączenia dwuprzewodowego przyłączono urządzenie podobne do konwencjonalnego telefonu płatnego. Użycie teleadaptera powoduje komplikacje przy wykonaniu konstrukcji telefonicznej. Urządzenie końcowe w komórkowym systemie radiowym charakteryzuje się tym, że do komórkowego nadajnika-odbiornika radiowego jest dołączona bezpośrednio jednostka sterująca do sterowania operacjami podtrzymania i wywołania, do której jest dołączony czytnik dołączony do komórkowego nadajnika-odbiornika radiowego poprzez jednostkę sterującą dla przesyłania danych płatności z powrotem do układu sterującego ruchem płatności przy pomocy krótkich wiadomości. Korzystnym jest, że do jednostki sterującej są dołączone: układ wyświetlający, elementy wybierające numer telefonu z klawiatury i mikrotelefon. Korzystnym jest, że do jednostki sterującej są dołączone elementy włączające urządzenia zdalne z klawiatury. Korzystnym jest, że urządzenie zawiera elementy kontrolne do kontroli połączenia pomiędzy jednostką sterującą i mikrotelefonem oraz do detekcji przerwania połączenia. Korzystnym jest, że jednostka sterująca zawiera elementy włączające urządzenie zdalne automatycznie.

4 Korzystnym jest, że komórkowy nadajnik-odbiomik radiowy i jednostka sterująca zawierają elementy do przesyłania danych płatności ostatniego wywołania do układu sterującego ruchem płatności podczas następnego wywołania. Korzystnym jest, że komórkowy nadajnik-odbiomik radiowy i jednostka sterująca zawierają elementy do przesyłania zawiadomienia o przerwaniu połączenia mikrotelefonu z układem sterującym ruchem płatności przy pomocy krótkich wiadomości. Korzystnym jest, że komórkowy nadajnik-odbiornik radiowy jest w systemie GSM lub DCS. Korzystnym jest, że komórkowy nadajnik-odbiornik radiowy i jednostka sterująca zawierają elementy do przesyłania danych płatności i wywołania do układu steruj ącego ruchem płatności przez centrum krótkich wiadomości. Korzystnym jest, że czytnik jest przystosowany do zliczania monet. Zaletą wynalazku jest realizacja urządzenia końcowego, które jest stosowane jako płatny telefon w komórkowym systemie radiowym i, którego struktura i wykonanie są prostsze niż znanych rozwiązań. Wynalazek umożliwia wykonanie urządzenia końcowego stosowanego jako płatny telefon, który jest zdolny do przesyłania danych wywołania bardziej ekonomicznie niż poprzednio do stacji operatora. Przy zastosowaniu urządzenia końcowego według wynalazku, połączenie abonenta jest dokonywane bezpośrednio przez jednostkę sterującą dołączoną do komórkowego nadajnika-odbiorni ka radiowego. Jest więc możliwe wykonanie urządzenia końcowego w prostszy sposób, z mniejszą liczbą elementów. Urządzenie końcowe według wynalazku jest wykonane w dowolnym komórkowym systemie radiowym, na przykład systemach NMT, AMPS, TACS i GSM. W urządzeniu końcowym jest możliwe porównanie charakterystyk komórkowych systemów radiowych skutecznie ze specjalnymi wymaganiami płatnego telefonu. Przesyłanie danych wywołania jest realizowane na przykład w systemach GSM i DCS, przy użyciu tak zwanych krótkich wiadomości dla przesyłania danych płatności. Dane płatności mogą więc być przesyłane podczas wywołania, skutkiem czego nie jest potrzebne rezerwowanie oddzielnego kanału radiowego do tego celu, a przesyłanie jest obsługiwane przy pomocy sygnalizowania mającego miejsce podczas wywołania. Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładach wykonania na rysunkach, na których fig. 1 przedstawia schemat znanego systemu telefonu płatnego, fig. 2 - strukturę systemu telefonów płatnych, fig. 3 - przykład struktury urządzenia końcowego według wynalazku w postaci schematu blokowego, fig. 4 - strukturę jednostki sterującej w postaci schematu blokowego i fig. 5 - możliwy sposób dokonywania kontroli stanu jednostki odbiornika. Figura 1 przedstawia schemat znanego systemu telefonu płatnego, w którym telefon wykorzystuj e tor radiowy przy ustalaniu połączenia. Znany układ zawiera urządzenie końcowe, które jest urządzeniem podobnym do konwencjonalnego aparatu telefonicznego, zawierającym elementy 10a do wybierania numeru telefonu i odbiornik lob. Urządzenie końcowe 10 jest na przykład aparatem telefonicznym z tarczą numerową dwutonową lub tarczą impulsową, telefaksem, modemem lub podobnym urządzeniem. Urządzenie końcowe 10 jest dołączone do teleadaptera 11 przy pomocy konwencjonalnego połączenia dwuprzewodowego 13. Komórkowy nadajnik-odbiornik radiowy 12 jest dołączony do teleadaptera przy pomocy łącza 14 danych, na przykład interfejsu szyny lub podobnego elementu. Komórkowy nadajnik-odbiornik radiowy 12 jest na przykład konwencjonalnym telefonem komórkowym bez połączenia abonenta. Celem teleadaptera 11 jest dostosowanie połączenia abonenta i połączenia elektrycznego nadajnika-odbiornika radiowego do charakterystyk dwuprzewodowego połączenia abonenckiego sieci telefonicznej ze stałymi przewodami, to jest dostosowanie działania urządzenia końcowego 10, zapewniającego połączenie abonenta konwencjonalnego telefonu płatnego, do działania nadaj nika-odbiornika radiowego 12 komórkowego systemu radiowego. Strukturalnie teleadapter jest zintegrowany z nadajnikiem-odbiornikiem radiowym lub ma połączenia, takie jak połączenie dwuprzewodowe i interfejs szyny.

5 Wynalazek będzie opisany przy użyciu jako przykładowego cyfrowego, ruchomego systemu telefonicznego GSM. Urządzenie końcowe może być wykonane z małymi modyfikacjami w dowolnym, analogowym lub cyfrowym, komórkowym systemie radiowym. Figura 2 przedstawia strukturę płatnego systemu telefonicznego w komórkowej sieci radiowej. System zawiera pewną liczbę płatnych telefonów 20a - 20c, z których każdy komunikuje się ze stacjami bazowymi 22a - 22b przez tory radiowe 21 a - 21 c. Urządzenia końcowe działające jako płatne telefony nie różnią się od konwencjonalnych abonenckich urządzeń końcowych. Stacje bazowe 22a - 22b komunikują się ze sterownikami 24a - 24b stacji bazowych przez łącza przesyłowe 23a - 23b, które są wykonane na przykład przez kabel optyczny, kabel miedziany i łącze przekaźnika radiowego, a każdy sterownik 24a - 24b stacji bazowej steruje kilkoma stacjami bazowymi. Sterowniki 24a - 24b stacji bazowych komunikują się przez linie przesyłowe 25a - 25b z ruchomą centralą telefoniczną 26, która steruje działaniem sterowników 24a - 24b stacji bazowych i przekazuje wywołania urządzeń końcowych dalej do sieci nieruchomej lub do innych części komórkowego systemu komunikacyjnego przy pomocy linii przesyłowych 27. Na przykład w systemie GSM układ sterujący 30 ruchem płatności płatnego systemu telefonicznego jest dołączony na przykład przy użyciu połączenia X do centrum 28 krótkiej wiadomości, które komunikuje się z sieciami komórkowymi GSM i ruchomymi centralami. Jest możliwe wykonanie płatnego systemu telefonicznego bez centrum krótkiej wiadomości, również w systemie GSM, przez dołączenie układu sterującego 30 ruchem płatności płatnego systemu telefonicznego do komórkowego systemu radiowego innymi znanymi sposobami, na przykład przy pomocy modemu. Figura 3 przedstawia przykład korzystnego wykonania urządzenia końcowego według wynalazku. Urządzenie końcowe według wynalazku zawiera komórkowy nadajnik-odbiomik radiowy 31 i jednostkę sterującą 33, która jest dołączona bezpośrednio do nadajnika-odbiornika 31 bez połączenia dwuprzewodowego. Urządzenie końcowe według wynalazku zawiera również czytnik 34, który jest dołączony do jednostki sterującej 33. Urządzenie końcowe zwykle zawiera również elementy wybierające numer telefonu z klawiatury 36, przy pomocy których jest realizowane wybieranie wymaganego numeru telefonicznego, oraz układ wyświetlający 35 i mikrotelefon 37. Urządzenie końcowe zawiera również na przykład elementy włączające 38 urządzenia zdalne, które obejmujągłośnik 39 i mikrofon 40 oraz wzmacniacze. Część lub wszystkie te elementy są umieszczone w razie potrzeby jako zintegrowane bezpośrednio w nadaj niku-odbiorniku 31 lub jako oddzielne elementy, nawet jeżeli są strukturalnie w tej samej obudowie. Komórkowy nadajnik-odbiornik 31 ustala w razie potrzeby połączenie radiowe ze stacją bazową w tym celu, żeby wywołanie mogło być przekazane. Jednostka nadajnika-odbiornika 31 obsługuje również wszystkie procedury związane z podtrzymaniem toru radiowego i wywołaniem, które to procedury są normalnie zadaniem telefonu ruchomego. Jednostka sterująca 33 steruje płatnym telefonem. Jednostka sterująca 33 zawiera zwykle mikroprocesor, obwody pamięci stałej i reprogramowalnej, elementy multipleksujące i przełączniki. Jednostka sterująca steruje działaniem innych jednostek urządzenia, przechowuje zapis wykonywanych wywołań i obsługuje ładowanie. Działanie jednostki sterującej nie różni się w głównych aspektach od działania jednostek sterujących znanych płatnych telefonów. Figura 4 przedstawia możliwy sposób wykonania jednostki sterującej 33 i na figurze jest dołączona do jednostki nadaj nika-odbiomika przez szynę 32. Jednostka sterująca 33 jest wyposażona w układ buforowy 41 szyny, który jest wykonany na przykład przez oddzielne elementy. Jednostka zawiera mikroprocesor 42, który jest na przykład modelem Intel 80C32 lub podobnym elementem. Do procesora są dołączone elementy kontrolne 43, które wykrywają, czy wykonanie programu procesora jest przerwane w związku z błędem i czy potrzebne jest ponowne uruchomienie procesora. Jednostka sterująca 33 zawiera ponadto elementy pamięciowe 44, w których jest zapamiętywany kod programowy. Elementy pamięciowe 44 są wykonane na przykład przy pomocy tak zwanego obwodu pamięci wiadomości z ostatniej chwili, która jest aktualizowana. Jednostka sterująca 33 zawiera ponadto inne elementy pamięciowe 45, w których s ą zapamięty-

6 wane na przykład dane transakcji płatności. Elementy pamięciowe 45 są zabezpieczone baterią. Jednostka sterująca 33 zawiera elementy buforowe 46,47, spośród których bufor 46 działa jako bufor danych wyjściowych, z którego wychodzą linie 48 sterowania czytnikiem 34 do przełączników akustycznych i sterowania elementami wybierającymi 36 numer telefonu, odbiornika 37 i czytnika 34. Ponadto istnieje połączenie 50 od procesora 42 do elementów wyświetlających 35. Czytnik 34 umożliwia abonentowi wprowadzenie dla dokonania wywołania na podstawie bieżącej taryfy i charakterystyk dokonywanego wywołania. Czytnik 34 jest wykonany w różny sposób, typowym wykonaniem jest zastosowanie urządzenia zapisującego-odczytującego przy pomocy karty wywołującej. Stosowane karty są naprzykład kartami nie przeznaczonymi do wielokrotnego użytku, które zawierają pewną ilość czasu rozmowy i nie mogą być doładowane. Jest również możliwe użycie kart z doładowywanym wywołaniem, innych kart inteligentnych lub kart kredytowych. Wówczas, gdy są stosowane karty kredytowe, jednostka sterująca 33 musi być zdolna do sprawdzania stanu kredytu. W tym urządzeniu jest również możliwe użycie tak zwanych kart zdalnych, to jest kart, których odczyt i zapis ma miejsce bez styku fizycznego pomiędzy urządzeniem odczytującym i kartą. Nie ma więc potrzeby zastosowania w urządzeniu zużywających się części, które zawierają na przykład urządzenie odczytujące kartę magnetyczną. Jest więc również możliwe wykonanie urządzenia bez otworów w powierzchni zewnętrznej, co zmniejsza niebezpieczeństwo uszkodzenia. Działanie urządzenia zostanie opisane przy pomocy poniższych przykładów. Zastosowane elementy wyświetlające 35 mogą być na przykład układem wyświetlania ciekłokrystalicznym, który jest zdolny do wyświetlania numerów, liter i także znaków graficznych. Typowa informacja pokazana na układzie wyświetlania dotyczy stanu wywołania i ładowania. Elementy wybierające 36 numer telefonu są korzystnie wykonane na przykład przy pomocy klawiatury macierzy 5*4 i dekodera. Wówczas, gdy abonent naciśnie przycisk klawiatury, naciśnięty stan jest przekazywany do mikroprocesora, który odczytuje kod naciśniętego klawisza z dekodera. Elementy wybierające 36 numer telefonu zawierają elementy wybierające numer telefonu, utworzone przez rzeczywisty nadajnik-odbiornik lub elementy wybierające numer telefonu, dołączone do szyny danych nadajnika-odbiornika lub do jednostki sterującej. Elementy wybierające 36 numer telefonu są umieszczone w odbiorniku 37 lub zintegrowane w strukturze obudowy. W sytuacji, w której abonent podaje do urządzenia końcowego żądany wybierany numer telefonu przy pomocy elementów wybierających 36 numer telefonu, problemem jest interpretacja ostatniej cyfry wybieranego numeru. Urządzenie końcowe nie jest zdolne znać z góry, która wybierana cyfra jest ostatnią cyfrą wybieranego numeru, po której powinno być ustalone wywołanie dla danego wybieranego numeru. Obserwacja ostatniej cyfry jest zasadnicza, ponieważ jest ważne, żeby połączenie radiowe było ustalone tak szybko, jak jest to możliwe, po wybraniu. W ruchomym środowisku telefonicznym problemowi temu zwykle zapobiega się przez użycie specjalnego klawisza końca, przy pomocy którego jest wskazywane zakończenie wybieranego numeru telefonu. Przy użyciu płatnego telefonu zapobiega się użyciu oddzielnego klawisza końca, ponieważ taki klawisz nie jest stosowany w telefonach przewodowych i przeciętny abonent odczuwa sygnał końcowy jako kłopotliwy. W urządzeniu końcowym według wynalazku jest możliwe zastosowanie okresu oczekiwania o stałej długości, dla którego następna cyfra jest oczekiwana przed dostarczeniem rozkazu przesyłania do nadajnika-odbiornika dla ustalenia połączenia radiowego. Ten okres oczekiwania o stałej długości wynosi na przykład 5 sekund. W urządzeniu końcowym według wynalazku jest również możliwe zastosowanie sposobu, w którym okres oczekiwania oddala się od stałego, przy czym jest określony podczas sekwencji wybierania numeru telefonicznego, przez określenie jednej lub dwóch charakterystyk reprezentujących okresy pomiędzy wybraniami numerów telefonów, dokonywanymi w sekwencji wybierania numerów do tego czasu, i przez określenie okresu oczekiwania przy pomocy charakterystyk.

7 Opisane obliczanie charakterystyki jest realizowane kilka razy podczas sekwencji wybierania numeru telefonu, korzystnie po każdej wybranej cyfrze. Możliwymi charakterystykami są na przykład średnie wartości i standardowe odchylenia okresów pomiędzy wybraniami numerów. Urządzenie końcowe według wynalazku zawiera także odbiornik 37, który jest dołączony do jednostki sterującej 3 przez kabel. Kabel zawiera sześć przewodów: dwa dla mikrofonu, dwa dla głośnika i dwa dla detekcji zakłóceń. Figura 5 przedstawia urządzenie końcowe, które zawiera elementy kontrolne do kontroli połączenia pomiędzy jednostką sterującą 33 i mikrotelefonem 51 i do detekcj i przerwania połączenia. Występują dwa przewody 52 w uzupełnieniu do czterech konwencjonalnych przewodów w kablu odbiornika urządzenia końcowego według wynalazku, przy czym przewody 52 są włączone w odbiorniku 51, tworząc pętlę. W jednostce sterującej 33 przewody 52 są połączone w taki sposób, że jeden przewód jest doprowadzony do napięcia 54, które wynosi na przykład 5 woltów, a drugi przewód jest doprowadzony do potencjału uziemiającego 55 przez rezystor 53. Wyjście 56 jest doprowadzone do jednostki sterującej 33. Wówczas, gdy kabel odbiornika jest nieuszkodzony, wyjście 56 jest na potencjale napięcia, korzystnie 5 woltów, lecz gdy połączenie do odbiornika jest przerwane, na przykład, gdy odbiornik jest wyłączony z urządzenia, wyjście 56 zmienia się do potencjału uziemienia. To jest obserwowane w jednostce sterującej 33 i urządzenie zdalne może zostać wówczas automatycznie włączone. Jest możliwe dostarczenie wiadomości do jednostki wyświetlającej, wskazując, że urządzenie jest nadal czynne, nawet j eśli odbiornika brakuje. Urządzenie końcowe natychmiast powiadamia system o uszkodzeniu. Urządzenie końcowe zawiera elementy 38 do włączania urządzenia zdalnego, wykonane przy użyciu znanych elementów i zawierające głośnik 39, mikrofon 40 i wzmacniacze do zapewniania wystarczającego poziomu głośności. Urządzenie zdalne jest włączane na przykład przy pomocy elementów wybierających 36 numer telefonu lub jest włączane automatycznie, jeżeli uszkodzenie uniemożliwia użycie odbiornika, co opisano powyżej. Działanie urządzenia według wynalazku będzie opisane przy pomocy przykładów. Wówczas, gdy nie następuje żadne wywołanie, urządzenie końcowe jest w stanie nieczynnym i wzmacniacze akustyczne układu wyświetlania 35 są wyłączane. W stanie nieczynnym jednostka sterująca 33 urządzenia końcowego obserwuje połączenie odbiornika w sposób opisany powyżej. Urządzenie końcowe wchodzi w stan stabilny, gdy odbiornik odbiera, przycisk klawiatury urządzenia zdalnego jest naciskany lub przy wkładaniu do czytnika 34 karty, monety lub podobnego elementu. Wówczas, gdy odbiornik odbiera lub przycisk klawiatury urządzenia zdalnego jest naciśnięty, ton wybierania numeru telefonu słyszy się z odbiornika lub głośnika. Wówczas, gdy karta jest wkładana do czytnika 34, urządzenie końcowe sprawdza najpierw typ karty. Jeżeli karta jest typu akceptowanego, urządzenie końcowe sprawdza wartość karty na przykład na liście nie akceptowanych kart zapamiętanych w jego pamięci lub przy pomocy innych znanych sposobów. Wówczas, gdy abonent wybrał numer telefonu przez elementy wybierające 36, nadajnik-odbiornik ustala połączenie ze stacją bazową. Urządzenie końcowe otrzymuje informację o stosowanej taryfie przez telefoniczny system radiowy przy użyciu znanych sposobów telefonii płatnej i jest zdolne do wyświetlania informacji gromadzonej w układzie wyświetlającym 35. Jest również możliwe dokonanie wywołań awaryjnych z urządzenia końcowego, przy czym te wywołania są zaprogramowane w jednostce sterującej 33. Wówczas, gdy abonent wybiera taki numer awaryjny, połączenie jest dokonywane bez konieczności wkładania monety lub karty do czytnika 34. Dokonywanie wywołania awaryjnego następuje w taki sposób, że jednostka sterująca 33 kontroluje numery wybierane przez elementy wybierające 36 i gdy jest obserwowana sekwencja numeru awaryjnego, wywołanie jest ustalane natychmiast, bez występowania stałego okresu opóźnienia lub opóźnienia adaptacyjnego. Telefon płatny przekazuje informację o płatnych transakcjach do operatora systemu. Płatna informacja może być przekazywana podczas wywołań, bez konieczności ustalania oddzielnego połączenia radiowego dla przesyłania danych. Urządzenie końcowe zawiera elementy 32, 33 do przekazywania danych o płatności ostatniego wywołania doprowadzonego do urządzenia 30

8 operatora sterującego ruchem płatności podczas następnego wywołania dokonywanego z urządzenia końcowego, bez zakłócania dokonywanego wywołania lub ostrzegania abonenta wywołującego o procedurze. W korzystnym wykonaniu urządzenia według wynalazku, jest ono realizowane przy wykorzystaniu krótkich wiadomości, które są przesyłane jako wiadomości sygnalizacyjne podczas wywołania, na przykład w systemie DSM. W systemie GSM krótkie wiadomości są przekazywane w sposób scentralizowany do centrum krótkich wiadomości, skąd s ą przekazywane dalej do wymaganego adresu, który jest na przykład w innym urządzeniu końcowym w innym systemie. Urządzenie operatora jest na przykład dołączone do centrum krótkich wiadomości, skąd wiadomości przeznaczone dla urządzenia operatora są przekazywane do miejsca ich przeznaczenia. Krótkie wiadomości są stosowane w całym ruchu danych pomiędzy płatnym telefonem i urządzeniem operatora, na przykład dla przekazywania statystyki wywołania, informacji na liście nie akceptowanych kart i żądania informacji karty kredytowej. Oprogramowanie urządzenia końcowego i inne parametry sterujące działaniem urządzenia są również aktualizowane w ten sposób. Parametry obejmują na przykład wyłączenie dochodzących wywołań lub wychodzących wywołań zaopatrzonych w pewne kody programu lub inne urządzenia znane z płatnych telefonów. Umieszczenie urządzenia końcowego jest nieruchome lub ruchome. Umieszczenie nieruchome oznacza, że urządzenie końcowe pozostaje w obszarze tej samej komórki sieci stacji bazowej. Takie urządzenie końcowe może być na przykład płatnym telefonem umieszczonym nieruchomo w budynku lub skrzynce telefonicznej. Umieszczenie ruchome oznacza, że urządzenie końcowe przesuwa się z komórki sieci stacji bazowej do innej. Takie urządzenie końcowe jest na przykład płatnym telefonem umieszczonym w pojeździe, takim jak taksówka lub autobus, lub płatnym telefonem, który jest umieszczony w pociągu i porusza się wraz z pociągiem.

9 FIG. 4 FIG. 3 FIG. 5

10 FIG. 1 FIG. 2 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 70 egz. Cena 2,00 zł.