Cena pojedynczego numeru 50,000 mk. polskich. Sobota i Niedziela, go grudnia Rok 3. (Wychodź! codziennie z wyiąfldetn niedziel i Swląf).

Transkrypt

1 Hr Cena pojedynczego numeru 50,000 mk. polskich. Sobota i Niedziela, go grudnia Rok 3 PR Z bu PL A T A * Od b. m mk. pelsk. na poczcie miesięczni mk. polak. (Wychodź! codziennie z wyiąfldetn niedziel i Swląf). Kie dam y ziem i, sk ą d nissz ród! Adres redakcji i administracji: K ato w ice, u lic a W arszaw ska 5 8 Reklamy: mkp. za w.mm. Ogłoszenia: mkp. za w. mm. Z# nieścisłość podanych przez telefon oiiwicsłezen nie bierzemy ładnej odpowiedzialności Telefon. Katowice Konto czekowe Kłamstwa gdańskiego senatu. gdy jeneralny komisarz Rzeczypospolitej Polskiej w Gdańsku uczynił demarche u wys. komisarza i gdy okazało się, ie od-..decyzja hvła spreparowanym ad hoc wymysłem senatu gdańskiego i dr. K raefta. W pismach gdańskich pojawiły się wczoraj wieczorem wiadomości, że zarządzenie p. Kraefta polegało na nieporozumieniu, to jednak nie zmieni faktu, że senat gdański posunął się do świadomego i bardzo niezręcznego kłamstwa, celem szkodzenia Polsce. Amerykańska pożyczka żywnościowa. Berlin, (Pet.) Od kilku dni ea-.jteiy niemieckie w yrażają obawę, że pożyczka m erykańska na zakup żywności dla Niemiec napotka na trudności w komisji reparacyjnej ze strony przedstaw icieli Francji i Belgii. Na dzisiejszym posiedzeniu komisji reparacyjnej w Paryża ^postanowiono oddać decyzje w tej uprawie rządom mającym przedstawicielstwo komisji reparacyjnej. W międzyczasie komitet gw arancyjny zbada projekt niemiecki i złoży report rządom względnie komisji reparacyjnej. Papież o sytuacji między* th ilu M il "Zupełna kompromitacja. Warszawa, (Tel. od włas. Warszawa, (Pat.) Rzą- niezbędnej dla jego działania, i zawarcia koresp.) Ministerstwo skarbu wydało dowy projekt ustawy o wyjątkowych pełnomocnictwach prezydenta Rzeczypospolł. jego stosunek do skarbu; 7) pneerachowa- umowy z bankiem emisyjnym ustalającej przed niedawnym czasem rozporządzenie o pobieraniu cla w złocie. N a to ukazał tej w zakrasie sanacji skarbu jest następujący: prawnych na nową walutę, oraz sposobu n'"a zobowiązań publicznych i prywatno przez p. B ry la, m imo przykrego n iew ątpliw ie faktu, że w ciągu pięciolecia się w niemieckich pismach gdańskich komunikat Senatu gdańskiego, który mówi I. Upoważnia się prezydenta Rzeczypospolitej do wydawania do dnia 21. grudsolidacji pożyczek i zobowiązań państwo i terminu leh spłaty; 8) konwersji i kon niepodległości naszej przeżyliśm y już o rzekomej decyzji wysokiego komisarza, 1 0 -te przesilenie gabinetow e, pozostaje do wstrzymującej zarządzenie polskiego ministerstwa skarbu. Komunikat ten wy- ministrów rozporządzeń z mocą ustawosiębiorstw przemysłowo-handlowych do nia 1924 r. na podstawie uchwały Rady wych; 9) sprzedaży państwowych przed stw ierdzenia- fa k t drugi dodatni, miainowicie, że zasada w ysunięta przez stro n pzedł z biura prasowego senatu i miał na dawczą dla przeprowadzenia sanacji skarbu i reformy walutowej. Upoważnienia sumy 150 milionów franków zł.; 10) za if, siu sparaliżowanie akcii sanacyjnej skarbu polskiego, oraz uwikłania wysok. ko te dotyczą w szczególności: 1) zmian w po nictw a narodowe, iż rząd polski może się stosowania niezbędnych dla uniknięcia deficytu budżetu oszczędności w gospodarce oprzeć tylko i w yłącznie o większość polską, została uznaną i zrozum ianą przez misarza w Intrygę. stępowaniu w dziedzinie podatków i opłaty oraz terminu Ich płatności; 2) zaciąga konstytucją określonych, organizacji dzia państwowej drogą zmian, w granicach w szystkie stronnictw a polskie. J e s t to Rzecz cała przedstawia się w sposób poważne zwycięstwo m yśli narodow ej. następujący: Kierownik gdańskiej dyrek. nia pożyczek państwowych do wysokości łalności i postępowania władz i urzędów Zwycięstwo tern większe, jeśli się zważy, iji ceł, dr. Kraeft wydał w porozumieniu 500 milionów franków zł. oraz ustalania państwowych wzdednia do ich znoszenia że uznały je naw et stronnictw a lew icy z jednem z senatoró / poleceni*? do podwładnych sobie urzędów, aby, powołując nia im specjalnych gwarancyj, o ile jed warunków tyęh pożyczek względnie nada z wyjątkiem ministerstw, jakoteź przekazywania samorządom niektórych zadań I polskiej, które zawsze odżegnywały się od wszelkich poglądów i idei w ysuw anych się na rozporządzenie wysok. komisarza, nak nie będą one połączone z aljanacją czynności sprawowanych dotąd przez organizacje państwowe. którego nie było, ignorowały całkow i lub wydzierżawieniem monopoli i kolei przez polskie stro n n ictw a narodow e. Zrozumiano i tam, że na m niejszościach b y tu cie zarządzenia polskiego m inistra skarbu. Fałszerstwo wyszło na jaw w chwili, stwowych instytucji kredytowych I insty państwowych; 3) zmiany statutów pań II. Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej, wydane na podstawie tej n- państw a i biegu polityki jego opierać ni» tucji kredytów długoterminowych; 4) u- m ożna nigdy, tern m niej dziś gdy te sfawy winny być podawane do wiadomości m niejszości zam iast jak pisze w R zeczypospolitej p. Ire n a Pannenkow a stalenia nowego systemu monetarnego 1 sejmu i senatu. wprowadzenia go w życie; 5) ustalenia III. Ustawa niniejsza obowiązuje na sposobi* or*ejj cią na nową walutę, określenia relacji marki po?: >V? do przyszłej IV. Wykonanie ustawy przekazuje się lojalnie x rozum nie podporządkow ać się całym eb u a ree. R*ec*ypefcpołite!. jednostki monetarnej i likwidacji P. K. K. ministrowi skarbu, o w zakresie paragrafu I. art. 10 również prezesowi rudy mini P.; 6) zatwierdzenia statutów banku erdsyjnego, udzielenia mu przywileju emisji strów. biletów bankowych, przekazania mu w V. Ustawa wchodzi w życie s dniem drodze aliand&ji części majątku państwa jej ogłoszenia. Rzym, W czoraj zgromadził się w Rzymie konsystorz kardynalski na którym Papież po zamianowaniu dwuch nowych kardynałów, w ygłosił dłuższe przem ó wienie, które podajemy według wiad, P. A. T. Papież rozpoczął swe przemówienie na konsystorzu od w yrażenia swego żalu 1 smutku % powodu śmierci kilku kardynałów od czasu "Ostatniego konsystorza. Następnie Ojciec św. nadmienił, iż w tern, co się tyczy pokojowego życia, to. niestety, zarówno zew nętrzne, jak i wew nętrzne warunki tego ży d a narodów nie łąiiefclły się na lepsze. List, wysłany przez Ójea św. do kardynała Gaspari, w celu ulżenia. poniekąd wielkim trudnościom, w jakie popadła Europa środkowa, aczkolwiek nie był całkowicie bezowocny, nie przyniósł jednak Spodziewanych rezultatów. W dalszym ciągu Ojciec św. powiedział: ijcasze nieustające w ysiłki w zalecaniu narodom i całej ludzkości opierania się na uczuciach wtn.iemnej życzliwości, uzyskały, ja,k się zdaje, pewne szczęśliwe wyniki, niestety, jpdnak w umysłach panuje jeszcze przykry nastrój w aąjem nej niechęci, a poza tern, niestety, nietylko istnieje, lecz z dnie na dzień zwiększa się niedostatek i wszelkiego rodzaju Jk>trzeby ludności, zgnębionej wojną. D la uł- Werszawa, (Tel. od włas. koresp.) Dzisiejsze posiedzenie Sejmo odznaczało się tym samym nastrojem harmonijnym, co onegdajsze. Odbyło się pierwsze czytanie nstawy o pełnomocnictwach rządu. Projekt odesłano do komisji skar. bowej, skąd w ejdzie na plenum Sejmu w pierwszych dniach stycznia. W dni«3. i 4, stycznia odbędzie się dyskusja w Sejmie nad tym projektem, poczem Sejm rozjsdzie się na dwa tygodnie. W szystkiem i głosami pohkiem i, przeciw glosom W yzwolenia i Jedności Lodowej (grupa p. Dębskiego) przyjęto wniosek posła Dębskiego, że Sejm nie przyjmuje do wiadomości rezygnacji posła Rataja z godności marszałka. Poczem przystąpiono do dalszego clągu dyskusji nad ehspose prez. ministrów Grabskiego. Pierwszy zabrał głos poseł Thngutt W yzwolenie, który oświadczy* że klub jego nie ma całkowitego zaufania do obecnego rządu i jego premjera, z żenią tym. nietiestatkom, zwłaszcza, wobec zbliżającej się zimy, która niesie % sobą głód, kardynał Gaspari zwrócił się w naszem imienia, za pośrednictwem nuncjuszów, przedstaw icieli Stolicy Apostolskiej, do narodów, które posiad ają nadm iar pszenicy, w zywając je, aby zechciały, w m iarę możliwości, złagodzić tak wielkie nieszczęścia. W dalszym ciągu Papie* oświadczył, ii jego wezwania, o okazanie pomocy narodom, które wskutek wojny znalazły się w n ajb ardziej nieszczęśliwych warunkach, nie były nigdy próżne, dzięki czemu można było uratować od śmierci nieszczęśliwych m ieszkańców Europy środkowej, a jeszcze bardziej mieszkańców Dalekiego Wschodu, których naw ie calkowitcm natomiast zaufaniem ednoei się do cbnrsktera prezydenta ministrów. Mówca określa stosunek klubu do rządu jako życzliwie neutralny, warunkując go wycofaniem ustaw wniesionych przez rząd poprzedni, ora» wniesieniem nowej ustawy o reformie rolnej. Imieniem klubu Ch. D. przemawiał poseł Chaciński, podkreślając specjalny charakter tego rządu, który jako rząd ko niecznoścj państwowych znajdzie poparcie klubu w e wszystmch poczynaniach zmierzający eh do naprawy skarbu. Mówca stawia rezolucję; Sejm przyjmuje oświadczenie prezydenta ministrów do wiadomości, Rasz ta mówców lewicow ych robi szereg zastrzeżeń co do programu nowego gabinetu, mniejszości narodowe oraz komuniści odmawiają temu rządowi zaufania. Przystąpiono do głosowania nad rezolucją p. Chacińsklego. Za rezolucją padło 193 głosy, przeciw 76 głosów. dziły klęska nędzy i głodu. W dalszym ciągu Ojciec św. zaznaczył, że niepokoi się o los arcybiskupa Cieplaka, który dotychczas jęczy w więzieniu, dodając, iż nie mogąc uczynię nic innego, usiłuje przynieść mu ulgę swbjemi modłami. Ojciec iw. podniósł dalej znaczenie zachowania wśród Kidów kultu dla Sakram entu O łtarza, który przyczynia aie bardzo skutecznie do prow adzenia dzieła pojednania łudzi. Papież w yraził sw ą radość z powodu publicznych m anifestacji uczuć religijnych, które dowodzą istnienia w narodach w iary i pobożności, Ojciec św. oświadczył, iż wszyscy, którzy usiłują doprowadzić ludy wschodnie d e jedności kościoła, znajdą we wspomnieniu m ęczeństwa św. Józefa Kuncewicza bodziec do w ytrw ania w dążności ku tem a zbawiennemu zbliżeniu. Mówiąc wreszcie o wizycie królew skiej pary hiszpański ej w W a tykanie, Ojciec św. pow iedział: Król hiszpański dał jeknajszlachetniejeiy dowód swej w iary, oraz pełnego szacunku przyw iązanie do Stolicy Apostolskiej. Kończąc przemówienie, Ojciec św. zapowiedział mianow anie kilku no wy oh kardynałów. Rzecz zasadnicza. Mimo fatalnego w rażenia, jakie wyw o ła ła w świadomej swych zadań państw o wych części społeczeństw a polskiego, w iadomość o rozbiciu większości polskiej państw u polskiemu, usiłują zuchwałe m u się przeciwgtawiaó, gdy swój stosunek do niego ułożyć się sta ra ją w drodze niem o ralnej, bo niemożliwej w państw ie p ra w o rządnem, byłej c. k. austriackiej zasady: do u t des, (daję, abyś dał) - gdy w sposób zdradziecki zagranicą szukają dla siebie wobec swojego państw a oorońców i protektorów, wnosząc skargi i prośby do L igi Narodów to do osławionego K om itetu O- brony P raw Człowieka i Obywatela, t- 0 wreszcie w samym Sejm ie Polskim nie ty le odważnie ile bezczelnie p ro testu jąc przeciw uznaniu granic Rzeczypospolitej. Zrozumiano naw et na lewicy, ż e webe«tych faktów oparcie rządu o większość w skład k tó rej w chodziłyby m niejszości narodowe, rów nałoby się p rzekreśleniu naszych praw gospodarza na ziemi polskiej, w ystaw iłoby nam świadectwo n ie dojrzałości politycznej. W praw dzie nie brakło na stronie lew ej głosów wołających o połączenie się z żydami, Niemcami, rusinam i, ukraińcam i, wprawdzie pos. B ryl, ja k podaje Nas*' P rzegląd, o rg an żydów, zaznaczył w wy» wiadzie z przedstaw icielem tego pisma, że tworzyć należy rząd większości lew icow ej, gdy zaś tak a większość bez poparcia, mniejszości jest niemożliwa, zatem trzeba wejść w porozum ienie z m niejszościam i. W praw dzie podnoszą się dziś jeszcze te same glosy wypowiadane albo przez ab nalfabetów politycznych, albo przez ludzi chorych nienawiścią, którzy już raczej n a przekór, bez wewnętrznego przekonania w ysuw ają tezę prezciw ną zasadzie w iększości polskiej. Głosy te przejdą jednak: bez echa. Rzecz w życiu narodowem zasadnicza, idea w iększości polskiej biorącej na siebie odpowiedzialność za bieg. polityki polskiej 1 rozwój naszego życia; narodowego została uznaną powszechnie. Skoro tak jest, skoro i na lew icy zrozumiano niezaatępliwośó tej zasady, t należy posunąć się o krok jeden na drodze w ysnuw ania logiozn. wniosków, i uznać, że obowiązkiem każdego stron nictw a polskiego w którego program ie jest, nie uszczuplanie, a rozbudow a P o lsk i jest dążyć do stworzenia tej p arlam en tarn ej większości polskiej, bez k tó rej, zam ierzen ia naw et najtęższego i najlepszego rządu są narażone każdej chw ili na udarem nienie ich. Żyjemy w okresie próby. Stronnictw * p arlam en tarn e zdają przed

2 X Str. 2 GONIEC ŚLĄSKI. Unia go grudnia 1923 t. iv a rodem swój egzam in dojrzałości do p racy państw ow o-tw órczej. R ychłe stw orzenie polskiej większości parlam entarnej, będzie probierzem tej dojrzałości. Próba, ta czeka przedew szystkiem stronnictw a lewicy polskiej. Z strony prawej padło już hasło do podjęcia zabiegów nad utw orzeniem większości polskiej «*- czas a b y lew i ca wypowiedziała się szczerze i jasno. Społeczeństw o czeka. W. S. Fałszyw e banderole tytoniowe. Z W arszaw y donoszą: Stw ierdzono, że skutkiem um iejętnego podrobienia banderoli tytoniow ych przez szajkę fałszerzy skarb poniósł olbrzym ie straty. Trzęsienie ziem i w Ameryce południow ej. ft u a y a ź u i 1, (Pat.) Ponaw iają sie tu trzęsienia ziemi. Dotychczas liczba zabitych wynosi 150, rannych jest kilkaset. Sukcesy po wstańców w Meksyku. Meksyk, (Pat.) Generał Huerta ogłasza, że powstańcy w sile 40 tysięcy ludzi zajęli 10 stanów. W jakim celu rząd obniżył podatek węglowy? Sprawdza się, że przemysłowcy^ podatek te n schow ali do kieszeni. -Tuż k ilk ak ro tn ie w skazyw aliśm y na podatek węglowy, k tó ry o ile zostaje zniżony, w inien służyć zdobyciu stałych rynków dla węgla i sprawiedliw szem u wynagrodzeniu robotników. P ro testo w aliśm y zaś stanowczo przeciwko podarow aniu tego podatk u w zględnie jego zniżki właścicielom h u t i kopalń, albowiem przem y słowcy, p rzy system ie dew aluacyjnym dorabiali się fo rtu n. * Tymczasem stało się inaczej. Zniżka podatku węglowego nie przyniosła żadnej korzyści ani robotnikom, ani nie polepszyła k o n jn n k tu ry d la węgla. P rzeciw nik- -przemysłowcy śląscy złu pili tę zniżkę dla siebie. P rzynosi im to około 4 m il jony franków złotych m iesięcznie ponad to, co daw niej zarabiali gdy podatek nie był obniżony. J a k o dowód świadczą ostatnia podw yżka zarobków i o statn ie podwyższenie cen węgla. Oto rząd obniżył podatek w ęglowy dla w ew nętrzno-krajow ej końsum eji z 35 na 25%, a dla eksportu z 35 na 20%. P o tej zniżce pracodaw cy podwyższyli zarobki o 60%, ale zarazem podwyższyli cenę węgla o 7 0 %!!! K onia z rzędu tem u, kto nam wyliczy, że zniżka podatku w ę glowego wyszła na korzyść całego ogółu, że ożyw iła życie gospod. całego państw a. P rz e ń # sł śląski, przynajm niej w swej znacznej części, celowo dąży do zrujnow a nia społeczeństw a polskiego. Powyższe cyfry najlepiej świadczą, że przemysłowi śląskiem u zależało n a zupełnej swobodzie W ichry. P rzy ro d a częste spraw ia niespodzianki, k tó re niszczą dorobek, dobytek, m ienie i życie na ziemi, pogrąża w nirw anie m iasta, wsie, ziemie, i w szystko to, co sam a stw orzyła, upiększyła i wypieściła. T ak się dzieje, g dy nastąpi trzęsien ie ziemi, powódź, burza, grad albo ogień. I człowiek nic wie, dlaczego tak się dzieje, uważa to za dopust boży, ale często szuka przyczyny k atastro fy i stara się zap-obiedz pow tórnem u nieszczęściu. W tym w ypadku wysila się wola, rozum i ofiarność ludzka, by ujarzm ić przyrodę i»kierować jej siły na pożyteczne tory. T akie przyrodnicze k a ta stro fy przynoszą wprawdzie znaczne szkody, jednak m om entalne, zw ykle jednorazowe, lokalne i ograniczone co do rozmiarów i obszaru, łatwo i stosunkowo szybko napraw iane i neutralizow ane, ale nigdy tak olbrzymie, tak straszne, ta k pustoszące i tak długotrw ałe, jak k a ta stro fy duszy ludzkiej. G dy w icher, bardzo burzliw y, p rz ejdzie choćby naw et z trąbą powietrzną, przez Większe obszary ziemi, nie zniszczy doszczętnie śladów p ra cy ludzkiej, nie powali w szystkich drzew w lasach, n ie zmiecie w szystkich plonów na polach, nie zburzy całych m iast i wiosek i nie odbierze życia w szystkim żyjącym istotom. Ale gdy burza Ogarnie duszę ludzką, gdy wola, rozum i serce przem ieni się w w irujący wicher, gdy szał ogarnie ludzi i dżuma g łu p o ty zapanuje nad tłum am i. 61Mim momencie dmlono rad nnmtay. W przeddzień rezultatów sanacji. Zm niejszenie wydatków, w zrost dochodów skarbu. Fundusz rezerwow y. Najbliższy plan d ziałan ia min. Kucharskiego zaw ierał w strzym anie druku banknotów. (List min. K ucharskiego do p rezesa nrmstrów W itosa z 12. grudnia,) W ielmożny Panie Prezesie. Niezależnie od moich sprawozdań, sk ładanych n a rad zie ministrów, n a komitecie politycznym oraz podczas osobistych rozmów pozwalam sobie pisemnie, jak niejednokrotnie to czyniłem, przedstaw ić m oje ew entualne za rządzenia w najbliższym czasie w dziedzinie skarbowości. O branie stosownego momentu jest niemniej ważnym czynnikiem pow odzenia danej akcji, jak i rzeczow e względy usprawiedliwiające w ydane zarządzenia. Moment ten zależy głównym stopniu od gw arancji m aterialnych, jak ie ja mogę mieć w swoich rękach do dyspozycji, jednak czynnik polityczny odgryw a tutaj pow ażną role, gdyż rząd opiera się na politycznych ugrupow aniach, dających srn p ra wo egzystencji i działania. Nie m oją jest rzeczą oceniać sytuację polityczną, to należy zaw sze do szefa rządu i dlatego najpierw zw racam się do P. Prezesa z.pisem nem uwiadomieniem, aby pozyskaniem jego zgody módz przy stąpić do realizow ania moich zamierzeń. OłSr-es przygotow aw czy, konieczny i niezbędny dla sanacji skarbu, ma. się ku końcowi. O szczędności i redukcje budżetowe, pod hasłem których objąłem urzędowanie, zaczynają wydawać plon stopniowo. Na dowód tego miech mi wolno będzie przytoczyć cyfry wydatków budżetowych za ostatnie trzy m iesiące, przeliczonych na złote polskie: W e w rześniu , w październiku , w listopadzie , zaś niew ątpliwie w grudniu jeszcze mniej, gdyż właściwy cyfrowy rezultat oszczędności mógł się rozpocząć definitywnie od grudnia r. b a względnie stycznia przyszłego roku. Natom iast dochody państwowe, a specjalnie ministerstw a skarbu, przy nie obowiązującej je szcze ustaw ie waloryzacyjnej, w ykazują stale tendencję zwyżkową, napływ podatników w kasach skarbowych je st z każdym niemal ty godniem silniejszy. Ilu stracją są cyfry następujące: W e w rześniu 1347 milj. mkp., w październiku milj. mkp., w listopadzie milj. mkp. samych podatków, danm publicznych 1 monopoli. Ng. grudzień rezu ltat będzie pom yślniejszy, gdyż w szystkie. czynności wymiarowe są przew ażnie ukończone i jest to miesiąc uiszczania wszelkich należnych opłat skarbowych. Poczynając od pierwszego października b. r. wykupiliśmy trzy ser jo bonów skarbowych i samodzielnego ustalenia cen węgla gdy się um aw iał z rządem o w arunki zapłacenia podatku majątkowego. Jesteśm y zwolennikam i wolnego handlu, jednakże w tedy, gdy rząd zweeka się mil jonow ych dochodów w złocie, to nie na to, a b y zapychać ziemię oblewa *$fczmierzony potop zbrodni, niszczyeielsłw- bru taln a siła bęzrożum u, tern straszniejsze: i tero więcej niszcząca, że długo trw a ła i tr& dna, bardzo tru d na, do zwalczenia. T u już nie działa instynkt, ale jakaś pierw otna, samozapalna, dzika siła starożytnych W andalów, H unnów i A zjatów, k tó rej opanow anie możliwe jedynie przy powolnem szerzeniu nowej kultury, nowego ludzkiego uczucia i nowego postępu. A taki w icher począł przeciągać b Europie w czasie w ielkiej wojny, wzrosła c-oraz bardziej i b ru taln ieje już dziesiąty rok, wyradza dusze ludzkie pod wpływem łakom stw a, nienaw iści i zbrodniczej, b ratobójczej p arty jn o śd,d estru k tu je życie narodowe, polityczne i gospodarcze, zasklepia stany, zawody i całe narody w beznadziejnem podw órku w łasnych in teresów, odbiera ludziom współżycie- dzieli ich na gryzące się w zajem nie obozy a w końcu burzy wszelki dorobek praoy intelle k tu i rą k ludzkich. T rudno pomyśleć, że takie rzeczy dzieją się w X X. w ieku, k tó ry w poprzedniera sttileciu zwano już naprzód wiekiem k u ltu ry, wiedzy, postępu, wolności i szczęścia i określano jako złoty wiek w dziejach ludzkości. A co ciekawe, że n ik t nie szuka źródła mamy jeszcze ostatnią na 15 b. m. czekają nas najw iększe w ypłaty na pensje z racji nowej ustaw y uposażeniowej i mnożnika drożyźnianego, którą prze* zaciągnięcie długu w P. K. K. P pokonać będziemy mogli. Zbieranie funduszu rezerwowego dla krycia deficytów miesięcznych postępuje naprzód, obecnie mogę rozporządzać sumą franków złotych oraz franków szw ajcarskich bądź w gotówce bądź w wekslach zdolnych do eskontu. Je st to m niej więcej jedna trźocia. tej sumy, którą przew iduję jako zaliczki na podatek m ajątkowy przed term i nem płatności. Umożliwi nam to w spokoju i rozw adze przeprow adzić ustawodawcze upoważnienie, a następnie pertraktacje z interesowanymi czynnikami w operacjach kredytowych które zaszczyt m iałem już referow ać osobiście. T e skrócone cyfry pozw alają mi zaprojektować następujący plan działania: Po dniu 15. b. m., względnie 16. b. n u czyli po uskutecznionej wypłacie uposażeniowej i wykupnie za gotówkę na życzenie strony czw artej serji bonów z tych, należy bezw zględnie w strzym ać i zamknąć druk banknotów na cele państw owej gospodarki a przez to usunąć najw ażniejszy powód dewaluacji naszej waluty. D rugą połowę grudnia w w ydatkach, pokonamy wpływami śkarbowemi oraz dopłatą z funduszu rezerwowego. Następne miesiące muszą się zamknąć w granicach szczegółowego prelim inarza budeżłowego miesięcznego w edług ogólnego planu, który miałem zaszczyt niejednokrotnie ustnie przedstawiać. D ecyzja to niezm iernie doniosła i jestem bezw arunkow o na to zdecydowany jednak muszę o tern uwiadomić Rząd z racji wywodów na początku wy łuszczonych wcześniej jeszcze Panu Prezesowi. Pozwalam sofcjje jeszcze raz podnieść, że to zarządzenie jest konieczno i musi poprzedzić rozpoczęcie prac przygotowawczych do Banku emisyjnego. Nacisk polityczny poza gospodarczym, będzie silnejszy i na podstawie inform acyj, które dzie silniejszy i na podstawie inform acyj, które ment i udzielić łaskaw ej odpowiedzi. Łączę wyrazy prawdziwego szacunku i pow ażania M inister skarbu W. Kucharski. W arszaw a, 12. grudnia 1923 r. kieszenie przemysłowców, ale na to, aby całe państw o tj. całe społeczeństwo miało z tego pożytek i dlatego przeciw ko takiem u bandytyzm ow i, bo jest to pewnego rodzaju bandytyzm em należy ja k najenergiczniej zaprotestow ać. tego stanu. K ażdy chodzi, jak Diogenes, ze starą latarn ią, po ziemi i szuka zła oślepły, zahukany i bezmyślny we wezystkiem i u wszystk., ale nigdy we wł, duszy. J e ś li w icher wyrusza obecnemi w szystkiemu podwalinam i życia ludzkiego, jeśli w ali taranem w cale narody, jeśli w g ru zach leży praca, dobrobyt, k u ltu ra i siła całych społeczeństw, to przecież przeciwdziałać złu nie m ożna w alką z dru g i mi, ale przedewszystkiem z samym sobą. Jeśli dzisiaj każdy sądzi, iż żyje po to, by żył kosztem drugiego, że p raca bliźniego nie zasługuje n a uznanie, w ynagrodzenie i poszanowanie, żę praca jednego tną opierać się na wyzysku sąsiada, to żadne środki i usiłow ania nie wstrzym ają burzy i jej wzmagania się, i żaden zespół rządowy, polityczny albo gospodarczy nie w strzym a potopu zbrodni, w yzysku, drożyzny lub dew aluacji. H apraw ę stosunków politycznych, gospodarczych i społecznych poprzedzić m u si odbudowa duszy ludzkiej, zwycięstwo każdego człowieka nad własną pierw otnością, pow rót na św iat rozum u serca i dob rej woli, gdyż ty lk o wówczas niebo zajaśnieje słońcem szczęścia, dobrobytu, praw orządności i spraw iedliw ości. S taro ży tn i P olacy k ładli na swych dom ach m ieszkalnych w izerunek prom ieniejącego słońca, jako znak, że w duszy m ieszkańców tego dom u p an uje jasna, zdrowa, poczciwa myśl, daleka od wszelkiej o* błudy, fałszu, podstępu, zbrodni i nie- przyjaźni. Czyż m y obecnie m oglibyśm y taki w izerunek prom ienistego słońca u- mieśoić z czystem sumieniem na naszych domach, w arsztatach pracy, stow arzyszeniach, związkach, sklepach lub partjach politycznych, gdy w nich żyje i gnieździ Baczność H allerczycy! Od roko przeszło Istnieje na ziemiach Rzeczypospolitej Polskiej i w Ameryce Związek b. żołnierzy Gen. Hallera. Jak w najcięższej chwili wojny gdy garść zaślepionych polityków polskich uwiódłszy najlepszą część młodzieży polskiej, zadawalała się skrawkiem Polski, bez Gdańska, Śląska, Poznania i Pomorza jedna Armja błękitna Gen. H allera dążyła do Polski wielkiej jak wówczas * bronią w ręku osłaniać trzeba było majestat Najjaśniejszej Rzeczypospolitej przed zachłannością wrogów i co gorszem ło dla nas i boleśniejszem, przed ślep tą tych, którzy ująwszy władze w swe ręce z nienawiścią odnosili się do wielkiego I rozumnego czynu polskiego, podnosząc swe krótkowłdztwo polityczne do godności rzeczy wielkiej tak dziś w okresie pokoju trzeba nam w myśl przysięgi naszej pracować Ąalej nad utrwaleniem zdobytej ofiarą krwi naszej, wolności Ojczyzny i jej potęgi. Jakośm y na zew Boga i Ojczyzny poszli w bój śmiertelny mówi przysięga nasza jakośmy krom niepodległości I zjednoczenia ziem naszych innych celów nie mieli, ślubujemy ha krew poległych na polach Kaniowa, Szampanji, Mur mania, Syberji, Śląska i wszędzie gdzie tylko Żołnierz Polski o wolność walczył pod sztandarami Boga I Ojczyzny wytrwać, Państwa Polskiego w każdej okoliczności bronić, w czas pokoju pracą i karnością, w wojnie odwagą i poslusz.e^k stwem obowiązki wobec Państwa i Nar du spełniać. Tak nam dopomóż Bóg*4. Aby dochować świętej powinności naszej, łączymy się, organizujemy do. dalszej of&rnej pracy dla Polski. N il^ b d niej wolnym nie jest tom mniej były żołnierz armii, gen. Hallera, tej armji, której wódz ani żołnierz, nie szukali ani nie robili bajecznej kar jery która po za wyzwoleniem Ojczyzny innych celów nie miała. Musimy pogłębić ideę naszą, rozszerzyć ją na kraj cały przepoić nią wszystkie dusze, aby się rozpaliły «totkiem ukochaniem Polski aby ofiśrńie umiały dla niej żyć. W dniu jutrzejszym. to jest w niedzielę odbędą się następujące zebrania placówek: 1. W ielkie Hajduki, dnia 23. grudnia 123 r. o godz. 3 popoł. na sali H otel Śląski. R eferent: prezes Zagoła. 2. Niedobczyce, pow. rybnicki, 23. grudnia 1923 r. o godz. 4 popoł. na sali p, M. Wieczorka, 3. Imielin, dnia 23. grudnia rb., o godz. 2 popoł. na sali p. Szewczyka. Referent: p. red. Skowmunt MM 4. Roździeń-Szopienice dnia 26. gru rb. o gedz. 2 w Browarze. prę**» Zagoła. Referentt się wygodnie i fałsz i obłuda i chęć w y zysku i nienaw iść i brak miłości b ra te r skiej ł I trudn o przypuścić, by rozum ny człowiek mógł żądać od garstki ludzi st o j u steru narodu, choćby owianej naj! wolą, obdarzonej najjaśniejszym fozthircra i w ielką cn erg ją, by przezw yciężyła '0 hennę wady społeczeństwa, gdy ono nie ćhe# przem ienić je w cnoty ludzkie, wynosząca człowieka ponad zwierzę. P otop złych instynktów zalał już olbrzym ie obszary R osji i utopił je w krw i zbrodni i w ciska się ju ż ną zachód szczelinam i zdeprawow anej i zw yrodniałej dii- Bzy ludzkiej. Zdrowa część narodu tta* wia tamy, by powstrzymać ten zalew i chronić naród od haniebnej kyta=twrr* r v Ale niestety zakażona garść ludzi Jairzy te usiłowania, urządza zamachy, szerzy złość i nienaw iść, w ypędza słońce i -polski a społeczeństwo bezw iednie im pomaga, bezkrytycznie staje w ich szereg-pih i pogłębia h arak iri na sobie samym. W szak w ystarczy, gdy większa, c^ęść narodu odwróci się plecam i do dgit.p -rów, przestanie wchłaniać w siebie niazdr-m e, trujące gazy demagogji, by tam y wzyc-ly, by wróciło słońce, upadła drożyzna, pod niosła się w artość naszej pracy, naszych dusz i naszego narodu. Łatwe to, bogate: w skutki i silne na długi szereg lat. jeśli choćby na. chwilę, zrozumiemy w artość i zdrowość takiego czynu..,, W W arszaw ie, dnia K o r* *,.

3 Dnia go grudnia 1923 roku GONTEC SLĄSKl. Str. 3. Najstarszy na miejscu polskochrześcijański magazyn manufaktury. Rok założenia ulica św. Jana 12 1 JOKS i S-ka KATOWICE Telefon nr Wełny, jedwabie, aksamity Materjały na pościel i bieliznę. Barchany, płótna, zefiry, perkate, w oale i t. d. Koce do spania, pledy, chustki do okryw ania. Sw ój do s w e g o! KORZYSTNA OKAZ3A DLA ZAKUPU GWIAZDKOWEGO!! S w ój do sw ego! * Przyczyna. Mówią: przyczyną rozbicia polskiej więktzości był przypadek. W iększość upadła dla tego, ponieważ nieszczęśliwy zbiegiem okoliczności, pow stał w pewnej chwili fatalny trójkąt. Spór o drugorzędną dziś spraw ę reformy rolnej i osobiste ambicje p. Bryla zbiegły się ze spraw ą zaufania do rządu. 'W szystkie zew nętrzne objawy kryzysu zdają się przemawiać za tern, że stoimy wobec faktu z kategorii nieszczęśliwych wypadków. Podrażniona ambicja kilku ludzi rozbija rząd w przededniu dokonania przezeń sanacji skarbu. Nieszczęśliwy i trudny do przewidzenia zbieg okoliczności. Któż obliczy zaw iłą i p ełną możliwość grę osobistych ambicji, pozorujących tylko Hamanem podańem w łasne interesy. A więc przypadek? Grymas drugorzędnej figury politycznej, który mógł się stać doj r i e r o za parę miesięcy, a mógł także nie stać się wcale? Dla krótkowzrocznych kalkulacji i kłam- Hwych w ykrętów w ystarczy takie w ytłum a czenie kryzysu. A jednak my wszyscy wiemy, że reform a rolna i am bicje osobisre p. Bryla to są sprawy drugorzędne, jakkolwiek siłą zewnętrznych w ydarzeń wysunęły -się na plan pierw szy. W brew pozorom, rozbicie większości polskiej nie jest przypadkiem, lecz Wynikiem sum iennie opracowanego planu lewicowej opozycji. Rozbicie polskiej większości nastąpiło, w Prawo o zabezpieczeniu urzędników. Spólnota P racy Polskich Związków Urzędniczych pisze nam: Dnia 21. grudnia rb. odbyła sie w Katowicach w W ojew ództwie konferencja, przedm iotem której były rozprawy nad rozporządzeniem wykonawczym Pana Wojewody dotyczące ust. funkcjonarjuszów pryw atnych z dnia 21. listopada rb. Xa(:1tonferencji tej były, obecne następujące władze: Wyższy Urząd Górniczy Pan Nowakowski, W ydział Pracy i Opieki Społecznej Pan Jużwa, W ydział Przem ysłu i.handlu, pan Dobrzycki. Zakład Ubezpieczeń Społecznych p. Czerny i Szczur. Związek Pracodawców desygnował na konferencje p. nadradcę Krausego. Pozatem wziął w konferencji poseł Lubos udział. Konferencji przewodniczył p. Wicewojew, Żuraw ski osobiście. W ynik obrad jest następujący: Ubezpieczeniu obowiązkowemu podlegają od 1. października 1923 r., funkcjonariusze na kierowniczych stanowiskach jak: dyrektorzy przem ysłu i górnictwa i kierownicy kupieckich przedsiębiorstw oraz urzędnicy okrc.śleni w paragrafie 1 us a wy 2 7 ustawy o zabezpieczeniu funkcjonariuszy prywatnych. Zasadniczo zgodzono się na odroczenie określenia grup zawodowych funkcjonarjuszów na kierownicz. stanowiskach, natom iast związek pracodawców zgodził się do ostatecznego załatw ienia sprawy na płacenie składek do W ydziału III. Ubezpieczeniu obowiązkowemu podlegają natomiast urzędnicy na stanowiskach dozorujących, w zasadzie też zgodzono się określić grupy zawodowe należących do oznaczonych o- sób w ustępie 2 7 prawa z dnia 20, listopada roku bież. Pan W ojewoda okazując dla personelu dozorcz.ego specjalne.zainteresowanie, wyda w rd^tępnych dniach odpowiednie rozporządzenie w myśl już wyroku urzędu górniczego z dnia 9. m aja 1923 r. Przeciw ko zabezpieczeniu dozorców i maszynistów fędrunkowych stał związek pracodawców opór żądając, aby le kategorie urzędników traktow ano jako osoby paragr R. V. Ó. ujęte. W yższy Urząd Górniczy i władze zabezpieczeniowe przychyliłyby się do wniosku p. Posła Lubosa i udowodniły konieczność zabezpieczenia dozorców i maszynistów w zabezpieczeniu dla funkcjonariuszy pryw atnych. Pan W ojewoda wobec tęgo specjalnym rozporządzeniem określi grupy zawodowe, które z dniem 1. października 1923 r. nalfeży ubezpieczyć po myślę paragr. 1 ustaw y 2 7 w ubezpieczeniu funkcjonariuszy prywatnych. Rozporządzenie takie Pan W ojewoda przyznał wydać jeszcze w następnym tygodnia. Związek Pracodawców założył sprzeciw, wypowiadając władzom walkę. chwili decydujących prac rządu w dziedzinie, Me ody niemieckie w prow adzają niezdrowe sanacji skarbu. Po ukończeniu całego ogromu stosunki do handlu wew nętrznego. Nie przyczynia się to do uregulowania i spolszczenia prac przygotow awczych, dnie zaledwie dzieliły rząd od zasadniczych kroków w tym zakresie. handlu w kraju. Ze stanowiska państwowego i narodowego pożądanem jest, aby władze nasze, zanim udzielą koncesji, dokładnie zbadały W m iarę posuwania się naprzód akcji napraw y skarbu, żywioły antypaństw ow e i opo go wiele, a jeszcze starczy na eksport. Zdaje Dosyć wytwarza Polska alkoholu, spożywa sie zycyjne opanowało coraz to większe zniecierpliwienie, już z początkiem listopada jakby w by na Śląsku i tylko na Śląsku robić interesy. je firmom polskim. się jednak, że wszyscy spirytnsowcy chcieli wnioski, niemieckie odrzuciły, a przyznawały odpowiedzi na akcję oszczędnościową i podatkow ą Min. Sucharskiego, rzuciło P. P. S. ska produkcja dla Śląska nie wystarcza, bo i Podobne, jak złośliwi ludzie opowiadają, pol nasło Polska w niebezpieczeństw ie! Niebezpieczeństwem tern była coraz to realniejsza u nas składnice. P od orędziem biskupów polskich zbra zagraniczne firmy pragną u nas pootwierać Odezwa Ks. a r n biskupa Roppa. groźba przeprow adzenia nappe wy skarbu przez O statnia sprawa zależy od władz. Sprzedaż kło podpisu J. E. ks. E dw arda Roppa, a r rząd większości polskiej. spirytusu jest reglam entowaną przepisami. cybiskupa m etropolity mohylewskiego, Każdy dzień niemal, każde zarządzenie W szelkie koncesje na spirytus w obrębie W o którego archidiecezja znajduję się poza '«.nacyjne rządu wzmagało krzyk lewicy: jewództwa Śląskiego nie zależą od ministra- granicam i, ustalonem i przez tra k ta t ry sk i (.P o lsk a w niebezpieczeństwie! Rząd polskiej lecz od władzy wojewódkiej. i który w obrębie Rzeczypospolitej posiada większości uporządkował sys-em podatkowy, Niedawno temu skasowano koncesję w olnego jedynie suf rag an je: wileńską, łucko-żytoprzeprow adził waloryzację, z bezwzględną składu przy ulicy M ariackiej w Katowicach. m ierską i mińską. Ks. arcybiskup Ropp energia poczynił oszczędności, przygotow ał reformę W to miejsce potworzyło się szereg spółek, do wiernych swej archidiecezji wydał o- waluty, był u kresu prac nad zebraniem które ubiegają się o pozwolenie na prow adze dezwę, w której g ło si: tak znanego funduszu sanacyjnego. Każda z nie wolnego składu spirytusu. Są to spółki polskie, M ając jednak na widoku, że za-granicami wymienionych prac przybliżała moment sanacji skarbu i każda wzm agała na lewicy zniecierpliwienie. ale oprócz nich pierwotna firma z ulicy M ariackiej przemianowała się, i ci sami Indzie pragną od władz wyłudzić na nowo koncesję. R zeczypospolitej wielka liczba P ola ków, katolików podwójnie cierpi; bo na brak prawdziwej wolności religijnej i na Początkowo chciała opozycja obalić rza.d i Trzeba wyrazić pod adresem władz żądanie, widok sm utnego, pod względem religijnym przeprow adzane przezeń dzieło sanacji za pomocą krzyku i demagog!, w yzyskującej ciężkie aby koncesji udzielała tylko Polakom. Spółka Friedländer i Gautsch nie są Polakami. Jeden zaćm ienia poglądów w ielkiego odłam u społeczeństwa. polskiego i w ynikającej z tego położenie m aterialne społeczeństwa. Gdy się i drugi jest Nidfhcem. Friedländer należał do powodu niezgod*/ i party jnictw a.; a po wtóre to nie udało, opozycja użyła narzędzia intryg. na to, że z powodów rd nich niezależ W podrzędnych słabszych odłamach więk- nych, nie mogą brać udziału w solennych *zośoi usiłowano zaszczepić jad zwątpienia i nabożeństwach błagalnych, do których sceptycyzmu. Praca za kulisam i szła całą m ieliby w iele pow odów; łącząc się z odezwą siłą pary. Gdy wreszcie i ta broń zawiodła, biskupów polskich, zalecam tym moim postanow iła lewica użyć ordynarnego, ale skutecznego narzędzia: użyto p. Bryla. p]a.n swój zrealizowały czynniki antypań- «* sfw ow e: pozostająca pod ich wpływem opozycja. napraw dę na 5 minut przed dwunastą Rząd obalono w momencie decydującego zwrotu dziedzinie naprawy skarbu. Ci. którzy to zrobili, wiedzieli, że jeszcze dwa,,,jeszcze trzy tygodnie, a żadna fronda nie mogłaby już o- balić rządu. Dzięki energii i bezwzględności rządu i min. Kucharskiego, dokonano w ostatnich miesiącach całego ogromu przygotowawczej pracy sanacyjnej. Obecnie pozostało dokonanie w t.ym zakresie zasadniczego Mitro W a s "QIIeS b. Nie brak na Śląsku zdrowo pijących. Może, a nawet niewątpliwie mamy ich za wiele. spółki wolnego składu przy ulicy M ariackiej obecnie stara się ponownie o koncesję przez najrozm aitsze figury. P. Gautsch, dyrektor browaru książęcego w Tychach jest jego współ niklem. Browar książęcy w Tychach pod kierunkiem p. Ga u* s cha, podobnie jak inne przedsiębiorstwa przemysłowe, będące w rękach Niemców, wychodzą na ubicie handlu polskiego. Dostawa piwa i innych towarów z niemieckich zakładów. znajdujących się na Śląsku, podyktow a na jest zawsze polityką. Np. polscy hurtow nicy nie dostaną na czas towaru lub też muszą płacić wysokie ceny, podczas gdy hurtow nik- Niemiec nietylko dostanie tow ar na czas, ale płaci go t. zw starej cenie, tak, że w stosunku do polskiego hurtownika jest silniejszym i zdatniejszym do konkurencji. Jest w tym plan polityczny. Przem ysł, który jest pod wyłącznym wpływem Niemców, idzie po linji ubijania polskiego handlu w zglę zwrotu. Nad opozycja zawisło niebezpieczeństwo przeprow adzenia -sanacji skarbu przez Polskę większość i oparty na niej rząd narododnie hamowania jego rozwoju. wy. Nie było już czasu na dobieranie środków. Nawinął sie P. Bryl; użyto. p. Bryla. Przecież chodziło tylko o narzędzie. Stanislaw StrzetelskL Browar księcia pszczyńskiego również uprawia taką politykę, a dyrektor jego, urządzający u siebie dla Polaków często gratisowe Bierabendy, pragnie zarobić i na polskim spirytusie do spółki z Friedländerem. kochanym w iernym, cierpiącym pod rządem, głoszącym ateistyczne zasady, którzyby trafem o odezwie biskupów polskich się dowiedzieli i niniejszą odezwę przeczytali, aby pryw atnie łączyli się z modłami wznoszonemi w Polsce, rozszerzając swoje błagania i na te nieszczęsne krainy, w których pryw atnie tylko B oga czcić i b łagać wolno*. 'Zwrot mienia polskiego. P rzybył do ^ a rsz a w y tran sp o rt z a r chiwami, odebranemi w P iotrogr idzie przez delegację polską w m ieszanej komisji specjalnej. T ransport zaw iera cenne archiwum sekretariatu stanu i własną T. O. Mości kancelarję do spraw K rólestw a Polskiego, co do zwrotu, których decyzja w kom isji zapadła po półrocznych debatach na podstawie prac dyrektora Siemieńskiego i członków delegacji p. Sucho- Najnowszy elementarz dla początkowej nauki oraz komentarz do niego. (W ŁADYSŁAW KŁOSIŃSKI: Elem entarz i rachunki dla klasy pierw szej. W ładysław Kłosiński: Pierw szy rok nauki szkolnej przewodnik m etodyczny). Rozwój naszego szkolnictwa, zwłaszcza w Małopołsce, w czem Kraków niemal dom inującą odgrywał i ęd sry w a rolę, może się poszczycić szeregiem klasycznych podręczników, autorów przew ażnie nauczycieli krakowskich szkół, wytrawnych pedagogów, którzy przem aw iają nietylko wiedzą, ale i równom iernie praktyk* wieloletniej, sum iennej pracy. Do takich książek należy praca, śmiało rzec można, pomnikowa, w dziedzinie podręczników: Elem entar* i rachunki dla klasy I, oraz Pierw szy rok n a uki szkol., jako rozbiór metodyczny zagadień wielorakich z dziedziny zastosowania metod i zdobywania sobie rutyny: autorem tych książek jest znany pedagog, nauczyciel szkoły ćwiczeń przy Państw. Sem inarium męsk W ładysław Kłosiński. Pracę jego wieńczy napraw dę dzieło! Dość przeglądnąć: Elem entarz, gdzie barw na ilustracja, nuta, rozporządkow anie m ateriału, d a lej harm onia w treści, d ają podręcznik te j miary europejskiej, gdzie zdobycze i zagraniczne* znalazły odpowiednik w um iejętnem zastosowaniu do duszy polskiej. K siążka druga, poniekąd vademecum dla nauczycieli, w zbogaca naszą literaturę dydaktyczną, a jakżeż u- łatw ia pracę początkującem u nauczycielowi, dając nieoceniona książkę w w yzyskaniu k ażdej minuty w czasie nauki, by nią rozw ijać u- mysł, kształcić go, nie nużyć, ale w pełni rozw ijać. Przytem napisana tak szerokim poglądem, że zadowolnlć potrafi w szelką ciekawość zarówno nauczyciela, jak i chcącego poznać la birynt duszy dziecięcej, do którego zdąża sie mozolnom poznaniem, w czem książka K łosińskiego, to poznanie niesłychanie ułatw ia! P o- prostu pozwala je w ykorzystać przy pomocy licznych nadew szystko przykładów, k tó re w y czerpuje naukę drogą poznaw ania w szechstronnego zdolności i samego dziecka, kuszą się pod każdym względem o. zaznajomienie się z jego milieu, czy duchowem, czy rozwojowem. System atyka, ujęcie każdego dnia w tej gradacji pojęć i naukifntosowania różnych metod, zależnie od uzdolnień, czy warunków, wprost wytw arzają spoistość pracy nauczyciela z uczniem w tym rozwoju arcytrudnym, gdzie to linie są niesłychaną delikatnością poprowadzone, a dzi# ki pracy Kłosińskiego, potrafi je nauczyciel odróżnić, ale nie przeciągnąć struny, ale w ygrać na te j duszy dziecięcej w szystkie tony, jej własne, oraz te nowe, których nauczyć trudniej, &- miżeli wirtuozowi odegrać bez zarzutu symfonię Beethoveria... Kraków, 15 grudnia 1923 r. Michał A sanka-japcłł. dolskiego, oraz akta kom isji praw niczej, któ rej odbioru w Piotrogrodzie dokonał dr. Kazimierź K onarski. Ponadto tran s p o rtu zaw ierającego akta departm ental podatków stałych d ep artam en tu kas skarbowych, kancelarji kredytow ej i departsm entu górniczego. A kta te zostały odebrane w P iotrogrodzie przez ekspertów delegacji polskiej pod przew odnictw em szefa ekspozytury delegacji ks. prof. B ronisław a Usgasa. D ru g i tran sp o rt, który nadszedł jednocześnie, o- bejm uje akta, odebrane w Moskwie przez ekspertów delegacji p p.: dyr. Suchodolskiego, dr. A. R ybarskiego, dr. A. Pach n i skiego i dyr. Łopacińskiego, i zaw iera akta zarządów gubernjajnych b. K rólestw a P o l skiego oraz akta kas gm innych pcżyczkowo-oszczędnościowych i akta m agistratów m iast b. K rólestw a Polskiego. Kadeszłe akta są przez e k s p o z y tu rę delegacji w W arszaw ie przekazane odpow iednim insty tu cjom w W arszaw ie.

4 Str. 4 Wo efflööztfflo M e. REPERTUAR TEA TR U POLSKIEGO. Sobota, 22. grudnia: O godzinie 7,30 wiecz. NITOÜCHE. W odewil komiczny w 4 aktach z m uzyka J. Halevy ego. Kapelmistrz Bońeza-Tomaszewski. W ym iana robotników w W ojew ództwie Śl. W czasie od 1. lipca rb. do 30. listopada 1923 r. wymieniono ze strony polskiej 2786 robotników zamieszkałych na górnośląskiej części Wojew Śląskiego a pracujących przedtem w przedsiębiorstwach Śląska Opolskiego. Robotników tych umieszczono w przedsiębiorstw ach przemysłowych następujących pow iatów: Katowice 734 Świętochłowice 722 Ruda 472 Rybnik 407 Tarnow skie Góry 241 Królewska Huta 168 Pszczyna 40 Lubliniec 2. Razem: Podwyżka cen miesięcznych biletów kolejowych. Z W arszawy donoszą: W brew obie gającym pogłoskom o zniesieniu z dniem I-go stycznia miesięcznych biletów kolejowych donoszą, że bilety nie zostaną zniesione, natom iast w związku z waloryzacją taryf kolejow., należy się spodziewać znacznej ich podwyżki, bo od procent. Pobory rezerw istów zaclągnionych do ćwiczeń wojskowych. Zaciągnięci do ćwiczeń wojskowych oficerowie, chorążowie i szeregowcy Otrzymywać będą pobory według następującej skali: Żonaci oficerowie i chorążowie mk. dziennie, nieżonaci albo bezdzietni wdowcy mk., żonaci szeregowcy (żołnierze zawodowi) mk., na dzień, zaś nieżonaci albo bezdzietni wdowcy mk. Kontrola zaw artych po wojnie małżeństw. W skutek działań wojennych k on rola papierów osobistych była często wręcz uniemożliwiona, z tego korzystało wiele osób, aby wstąpić bezpraw nie powtórnie w związki m a łże ń * te W o bec tego w. najbliższym czasie zamierzone jest przeprowadzenie przeglądu dokumentów, stwier dzających legalność związków małżeńskich r zaw artych w ostatnich 6 latach. Glszowiec. (Rabunek). Do mieszkania R. Malika wdarli =:ę w nocy uzbrojeni bandvei, gdzie skradli 390 milionów m arek. Z bogatyu łupem uciekli w kierunku do Szopienic. Spraw Płace pracowników handlowych za miesiąc grudzień. Po is ki Związek Tow. Kupieckich kcey są nieznani. NTktezowiec. W naszej gminie w szkole m unikuie: Na po-bdawie umowy, zaw artej w dbyło się zebranie Kola miejscowego Chrzęść. dniu 20. bm., między Kom. Taryfow ą a organizacjami pracowników handlowych, ustalono w ygłosił przemówienie na tem at:..jaka po Dem. R eferent nauczyciel' p. Ga czek z Załęża płace tychże pracowników za miesiąc listopad w inna być nasza P olska? Mówca mówił przeszło I grudzień w ram ach przyznanych przez wielki 2 godziny o polityce w ew nętrznej i zew przem ysł podwyżek minus 10 procent. Poszczególne nę rznej. poruszył sprawę wypadków krakow sławki podane zostaną do wiadomo- skich, a w końcu o dymisii gabinetu W itosa. lei z końcem m iesiąca grudnia W obopólnem I zebrani członkowie i sympatycy słuchał stw a)«był widziany w lasku Karbowa blisko miejsca, gdzie zostało dokonane morderstwo na Liick Bercie, jeden podejrzany mężczyzna, którego opis jest następujący RY SOPIS: W iek: około lat 30. W zrost: średni. U biór: ciemne ubranie, bez palta, czapka jasna sportowa. W yżej wymieniony m ężczyzna był za p a rę dni po dokonanem m orderstw ie znowu widziany w tej samej okolicy U prasza się za opisanym wszcząć poszukiwania i o wszelkich podejrzeniach bezzwłocz nie donieść do Oddziału Śledczego w Katowicach, pokój nr Katowice. (Hurtownia tytoniowa Związku Powstańców Śląskich). Zarząd Główny Związku Powstańców Śląskich otw arł w dniu 20. grudnia rb. rejonow ą hurtow nię tytoniową nr. T. w Katowicach przy ulicy Pocztowej nr. 11,. Do rejonowej hurtowni tytoniowej zostały przy dzielone następujące miejscowości: w Ka nwicach, ulica. dr. A. Mielęckiego, ul. W arszawska, ul. M ariacka 0 Brynów, Bogucice. Józefowiec, Dąb, Załęże, Kochłowice, Nowa W ieś, Halemba i Bykowina. Trefikanci z powyższych m iejscowości są zobowiązani do pobierania tow a ru z T hurtowni rejonowej w Katowicach. Katowice. Gwiazdka konf. św. W incentego a Paulo, odbędzie się w niedzielę dnia 23 grudnia w Domu Związkowem przy kościele N. P. Marji o godzinie 2 popoł. Zapraszamy wszy-dklch ofiarodawców na uroczystość gwiazdkową. Załęże. (Napad). Na ulicy Mickiewicza, kilku bandytów napadło na El. Ryczkowską. Napad spełniono wieczorem. Zbrodniarze zrabowali Ryczkowskiej skórzaną teczkę, czarną, dam ską torebkę, zaw ierającą 100 dolarów, kilka miliardów marek niemieckich i papiery wystawione na nazwisko napadniętej. porozumieniu zadecydowano na razie wypłacić pracownikom handlowym do dnia 22. bm. włącznie oprócz wypłaconych dnia 10. i 20. hm., łą eznie 60 procent pensji listopadowej, jeszcze raz całą pensję listopadową w edług ustalonych swego czasu norm i grup. Na co się żydom przyda obyw atelstw o polskie. Od dłuższego czasu w Niemczech wre przeciw żydom gw ahow ne oburzenie, ponieważ Niemcy uw ażają żydów za jednych z głównych sprawców i oh obecnego nieszczęścia. W skutek tego, gdy tylko zdarzy się okazja w ystępują przeciw ko żydom. Niedawno w Berlinie Niemcy ze szczególną zaciętością rabow a li sklepy żydowskie, a. w Baw arji zaś żydów obcych obywateli bez pardonu w ypędzają z kraju. W tych ciężkich chwilach żydkowie przypom nieli. sobie, że są obywatelam i Polski, f zwrócili się do Rządu naszego o opiekę, wobec czego rząd m usiał Interweniować w tej sprawie. Życzyćby sobie należało, aby ta interw encja była skuteczna i owi obiwatele polscy już nigdy do nas nie wrócili. Sierociniec Im. flr. A. Mielęckiego. W drugie Święto Bożego N arodzenia o godzinie 4 popołudniu odbędzie się w Sierocińcu im. dr. A. Mielęckiego przy ulicy Plebiscytowej nr, 46, Przdstawienie gwiazdkowe. O degraną będzie 8-aktów ka: Czcij O jca Twego i Matkę Twoją w której występować będą sierotki nasze. Po przedstaw ieniu wypowiedzą wierszyki nasi mali am atorzy. W szystkich członków i życzliwych prosi się o jaknajliczniejsze przybycie. Za komitet? -W M atejczyk, skarbnik, Dr, Hylła, prezes. KATOWICKIEGO. Katowice. (Obwieszczenie). W sprawie dokonanego m orderstw a na osobie Liick H erta, z Katowic). Oddział śledczy Policji Wojew. 8l. w Katowicach ogłasza niżej umieszczone obw ieszczenie: D nia 21. listopada rb. około fo d iin? 14,00 (w dniu popełnionego m order- treściw ych wywodów z wiol kiom zainteresowaniem. Uchwalono następującą rezolucję: Zebrani na wiecu w Nikiszowcu członkowie i sympatycy Ch. D., zastanowiwszy się nad powagą sytuacji, dom agają się od Naczelnika Państwa, aby uczynił wszystko, by mniejszości w Polsce nie rządziły, a w razie niemożności utworzenia w Sejmie większości polskiej, powinny Rezolucję przyjęto je nastąpić nowe wybory. dnogłośnie.. \wi* KOLORYT Berwniki anilinowe dla przemy łu Barwniki do domowego farbowania. Barwniki do jaj Wielkanocnych. Atramenty. Pasta do obawia Ultramaryna. Farbka do bielizny w paście Fabryka ch em iezn s iio I,O R Y T Wł. Kłossowskl i S-ka, Warszawa, Chłodna 36. Tele i Adr. telegr.: KOLORYT Warszawa. GONIEC 8 ŁASK f. Dnia go grudnia 1923 r. Z KRÓL. HUTY. Tarnowskie Góry. W zeszłym tygodniu w Król. Huta. (Koncert orkiestry Policji W o- piątek tutejsze władze policyjne w ykryły 38 wództwa Śląskiego) z Katowic odbędzie się w sztuk świń zarżniętych, ukrytych w lodowni Król. Hucie na sali Hrabia Reden, w w torek, miejskiej. W tym samym czasie w mieście 25. bm., (I. Święto), o godzinie 7,30 wieczorem. mięsa i tłuszczu brakowało zupełnie. Świnie W ielki program pod dyr. naszego znanego dyryg en ta H enryka K irsteina. Czysty zysk prze cenach wyższych. Policja zarządziła konfis- te rzcźnicy ukryli, celem sprzedaży później po znaczony dla wdów i sierót po zm arłych fu n k -1k atę tych świń i doniosła prokuratorii, która cjonarjuszach Policji. Z powodu artyst. wy konania świetnego program u, oraz bardzo poważnego celu dobroczynnego, spodziewać sio należy wielkiego powodzenia. Bilety po pół m iljona mk. u p. Bartosika i wieczorem przy kasie. Król. Huta. W num erze z dnia 19. grudnia rb. pod Sprawy Tow arzystw, umieszczono że Nlnlejszem zwracam y - Szanownej Pullcz- Kółko Teatralne przy Związku Hallerczyków w ności uwagę na ogłoszenie firmy W ISŁA Królewskiej Hucie, zmieniło nazw ę na Kółko pierw szej parow ej fabryki w Alek I likierów T eatralne H allerczyk, jakoteż że Kółko zamierza rozciągnąć działalność na cały obszar Ślą imanych ze sw ej dobroci I wielkiego wyboru. ska. Cała ta korespondencja jest nieprawdą, 1 prosimy o odwołanie. Zachodzi podejrzenie, że któryś z członków um yślnie tak ą korespondencję napisał. Sekretarz Zw iązku Hallerczyk. Z SW IĘTOCHLOWI CK I EGO. Świętochłowice. (Rzeczy do odebrania). W tutejszym kom isariacie policji znajduje się nieprzem akalna płachta wielkości 3 raty w ykonuje szybko S b * s S M a il te fh ffltm e e ic e ul. Warszawska (Friedrichstr.) Tel mtr. P łachtę odebrano pewnemu podejrzanemu osobnikowi. 7. P S Z C Z Y Ń S K IE G O. Ligota Pszczyńska. (Zderzenie pociągów). Na tutejszym dworcu kolejowym w jechał pociąg osobowy na pociąg towarowy. Kilka wagonów zos ało zdemolowanych. Zderzenie natąpilo dlatego, ponieważ pociąg osobowy miał wyjazd, a gdy był już w biegu, sygnał spuszczono, lecz m aszynista nie mógł źańważyć zmiany sygnału. I stało się, co się stać musiało. Pociąg osobowy zderzył się z pociągiem towarowym, który jechał z przeciwnej strony. Z ludzi nikt nie został okaleczony, lecz pasażerowie musieli wysiąść z pociągu, marźnąć Przez dłuższy czas. Aż do sprzątnięcia zdemolowanych wagonów ruch kolejowy odbywał się przez inne tory. Murckl. W ioska nasza, aczkolwiek przyciśnięta do muru, przez rok cały, z powodu ró żnych przesileń w trielu kierunkach, zaczyna znowu wolnem powietrzom oddychać. W imię hasła staropolskiego: Kochajmy się wszyscy wzajem a świat ten staje się rajem, zawiązał się w wiosce naszej kom it t gwiazdkowy, który to rzeczywiście położył wszelkie starania, aby paszom wdowom i Sierotom z pociechą i darami pospieszyć. Dzieciątko było nader bogate no i z w arzyczką uśmiechniętą, po tylu łzach i bólach. Można by powiedzieć, że Jezus to Dzieciątko, rzeczywiście przechadzało się pomiędzy nami. Szkoła polska, po roku wytężonej pracy z stropy dziatwy i nauczycielstwem. urozmaiciła ten luby wieczorek wesołemi,. religijności i narodowemi..pieśniami i deklpm acjamfc e Rrjoew. księdzu f nauczycielstwu za to cześć i Bóg zapłać! taksam o i wszystkim ofiarodawcom. Oby takich gwiazdek dla ubogich coraz więcej zaśw ieciło oby Bóg łaskawy taką gwiazdkę i rad naszą ukochaną Dolską rozpromienić raczył oby Polsce całej głosiło dzieciątko tegoroczne z weseleni Alleluja i polsbo-ka oiicki rząd. Łaziska Średnie. tp rzejechana przez pociąg). Na kopalni W ałorji w Łaziskach Średnich została przez wagon kolejowy przejechaną robotnica Mar ja R zepka z Łazisk. Nieszczęśliwa usiłowała prze#ć przez tor kolejowy przed nadjeżdżającym wagonem, lecz wskutek upadku, toru nie zdołała zawczasu przekroczyć Koła wagonu przejechały ją na śmierć.? R Y B N IC K IE G O. Rybnik. (Ucieczka). Z tutejszego zakła du dla obłąkanych uciekł pewien umysłowochory pacjent. W szelkie poszukiwania nie od niosły skutku. Osoby, ktźre wiedzą, lub przy puszczają, gdzie zbiegły pacjent się znajduje, niech natychm iast uwiadomią dyr. zakładu lub policję miejscową, Z T A T N C G Ó R S K IE G O zam ierzała zarządzić przym usow ą sprzedaż. Cóż, kiedy znaleźli się obrońcy kupców spekulujących na cenę i na poświadczenie władzy, że rzeźnicy towar w dniu tym sprzedawali zapasy zupełnie w ysprzedali!? Prokuratoria była zmuszona tow ar wydać rzeźnikom, którzy na drugi dzień po znacznie wyższych cenach ów tow ar sprzedawali, zarabiając w ten sposób nie setki lecz grube miliony na kieszeniach biednych głodnych. vi*# w -t Najwyborniejsza w smaku Heriti Htó-Es w opakowaniu zlotem i srebmem doj nabycia wszędzie. Z C IE S Z Y Ń S K IE G O. Cieszyn. (Z gimnazjum polskiego). Dyr. podaje do wiadomości rodziców 1 opiekunów 'uczadów, że, chcąc uchronić młodzież gim nazjalną przed zepsuciem, szerzonem przez większą część przeds aw ień kinowych, zakazała uczniom pod grozą wydalenia z zakładu uczęszczania do kina. Zakaz ten zaw arty jest już w przepisach karności, któte odczytano uczniom na początku roku szkolnego, a potem powtórzono go, gdy się dowiedziano, że jest świadomie lub nieświadomie pomijany. Tylko jeżeli w kinie miejs-kiem (w żadnem innem) będzie przedstaw ienie, uznane przez profesorów, którzy się podjęli cenzurowania przedstaw ień (w porozumieniu z Zarządem m iasta), odpowiednie, nadające się dla młodzieży szkolnej, w tedy pozwoli się je j pójść na nie do kina, podając dokładny tytuł filmu. Bez tego, bez tevkie- <ro wyraźnego pozwolenia nie wolno uczniom. gimnazjalnym uczęszczać na przedstaw ień» kinowe, a przekraczający ten zakaz narażą się bezwarunkowo na wydalenie z zakładu. ZARZĄD RESTAURACJI MW TEATR, w KRAKOWIE donosi że prze'ął Restaurację HOTELU FRANCUSKIEGO z dniom l-go grudnia 1:)23 r. jako własne filie. Sprawy Towarzystw. Baczność Koła Chrześcijańskie] Demokr. Generalny S ekretariat C hrześcijańskiej Demokracji w poniedziałek dnia 24. grudnia rb. nie urzęduje. Katowice. Związek Inwalidów W ojennych Rzeczypospolitej Polskiej grupa Katowice, u- rządza zebranie z gwiazdką w niedzielę, dnia 16. grudnia o godzinie 1 w liceum ul. 3. M aja Związek Hallerczyków Chorągiew Ś lą s ś e jt Placówka Ka owłce, podaej do wiadomości, tß * by wdowy wzgl. sieroty po H allerczykach s it zgłaszały do S ekretariatu Związku, który s ił mieści przy ulicy Podgórnej nr. 7. ptr. lup, sekretarza M ateji, we w torki i piątki pomiędzy godziną 4 5 popołudniu, celem zarejestrowania ich. Zarząd. Król. Huta. W sobotę, dnia 22., grudnia f. b. o godzinie 8 wieczorem odbędzie się na sajł Katol. Domu Związkowego w Król. Hucie przy ul. Wolności, m iesięczne zebranie Koła Miejscowego Związku Urzędników Państwowych, Samorządowych i Komunalnych. Zarząd. Teatr w Katowicach T eatr Polski. Dziś w sobotę Nitouche p. Chmielową w roli tytułow ej. Jutro, w poniedziałek tea:r nieczynny. W środę dnia 2 0 ^ ^ bm. dwa widowiska? o godzinie 3 popołudniśę ^ po cen. zniżonych arcyzabaw ny wodewil Hervy* ego Nitouche, wieczór zaś dowcipny w treści i sytuacjach W icek i W acek". W czwartek przedstaw ienia polskiego nie będzie. W piąr tek pierw sze przedstaw ienie Dzwonka alarmowego. Pierw szorzędne walory sceniczne i literackie tej św ietnej komedji głośnej spółki autorskiej Ilenneciuina i Coolus'a, każą wróżyć takie same w yjątkowe powodzenie, jakie jest jej udziałem na wszystkich scenach nie tylko polskich ale toż i zagranicznych. Jeśli się jeszcze doda, że reży seria spoczywa w w ytraw nych rękach dyr. Nowakowskiego a role Interpretują członkowie naszego zespołu, wtedy dla wszystkich będzie pewnem, że piątkow a prew i jera będzie wieczorem prawdziwego hunęoru I śmiech», " " %

5 Dnia grudnia 1923 roku Dlzuł rolnltzo-sospoinrtzg. Z rynków zbożowych. Nizkie ceny zboża na rynkach światowych dają obfity m aterial do rozważań p rzy omawianiu czy to bieżących konjuntur, czy toż u- Łładu przyszłych. W samej rzeczy, jeżeli porównamy przeciętne tygodniowe ceny pszenicy, osiągane w Liverpoolu za listopad r. b. i z takiem iż cenami, osiąganemi w tym że czeeie w roku zeszłym, widzimy, że obecne ceny są niższe od cen zeszłorocznych mniej więcej o 20 proc. Niżej podajemy zestawienie tych cen w Przeliczeniu na dolary i źuin.ale: Liverpool w przeliczeniu na dolary i źuintale: 1 tydzień listopada 1922 r r. 4.67, 2 tydzień listopada 1922 r r. 4.52, S tydzień listopada 1922 r r. 4.65, 4 tydzień listopada 1922 r r Ponieważ oeny zbóż, zwłaszcza pszenicy w ipku 1921, również były większe, niż w roku 1922, więc omawiana zniżka cen nie jest objawem chwilowym, ale ma charakter stały, jakby oparty na stałej przew adze podaży nad popytem. Do takiego układu stosunków doszła światow a produkcja zboża podczas wojny, kiedy niezaw sze celowe spożycie ziarna przez wielomilionowe arm je silnie wzmogło popyt. Po B B B B B B B B a B B B B B B H 0 Przy wpłaceniu ty* kwoty w sło cie 0 (za cło) udzielam na parę rat nad- Sj B zwyczaj pięknych 0 g a ' % ab B PĘ9>V V ^ B mechanicznie i ręcznie b H tkanych g na wielkości: pg FS 350X X X500 H i 250X350 jdj 200X X 200 g j 0 charakter: B Serabend, Sen ś ß B Tabrls, Joroghan 0 Schlras, Bochara 0 Smyrna (modne) 0 a»'"*! Ratotólce, ul. HłyńsHa 5. ^ B B B B B B B B - B B B B B B B Poszukuje się natychmiast STEiM TOISTKI bieglej w polskim i niemieckim języku. Oferty proszę zgłaszać pod A. Z ICO do Ekspedycji Gońca Śląskiego w Katowicach B B wojnie zwiększone koszta produkcji spraw iają, że w ytw arzanie ziarna opłacać się może tylko przy cenach wysokich, a znów zm niejszenie zapotrzebowania sprzyja tendencjom zniżkowym. Ponieważ decydującą rolę na rynku międzynarodowym gra zboże, pochodzące z krajów skrajnie ekstensywnych, więc wszelkie zabiegi producentów północno-am erykańskich i kanadyjskich, m ając na widoku stuczne zm niejszenie dopływu zboża do Europy, celu nie osiągają. W W ielkiej B rytanji taniość przenicy doprowadziła do tego, że całe połacie kraju zarzucają produkcję zbożową, pow racając do przedwojennego systemu pastew no-h odo wlanego. Rząd angielski pragnie za wszelką cenę utrzym ać się możliwie najbliżej ideału samow ystarczalności, płaci prem je od ak ra (0,4 hektara) grun.u, zasianego pszeniczą, w wysokości funta szterlingów, Ale i ta zachęta nie wielki odnosi skutek i łany pszeniczne w Anglji, zw łaszcza południowej, znikają coraz bardziej. Na zm ianę koniunktur, t. j. na podniesienie się cen w najbliższym czasie całkiem się nie zanosi, bo typowo ekstenzywne a więc tanie kraje południowej półkuli już rozpoczęły żniwa, a będą m iały w roku bieżącym zbiory obfite. Obok tego na rynku światowym coraz wyraźniej występuje jako producent również taniego zboża, Rosja sowiecka. W edług Corn Trade News, do Anglji dążą 403 tysiące quarterów pszenicy już naładow anej na okręty; a PONIEC ŚLĄSKI. Str. 5 flateioziflie! Stosowne podarto gwiazdkowe S a: p i e r w s z o * sw ojskie p e r l u # krajow a, Dobru pasto do zębów I tiygieniczne wody do u st, Kremy, pudry wykwintne i mydlą toaletow a. A to wszystko w wielkim wyborze. Każdy po cenach przystępnych nabyć może 0 Drowi $0. Butony W. Dutkiew.cz, Katowice ulica Warszawska 10. = e» = e eeeseesesieieeeeeeee#ee e w I Pierwszorzędna pracownia ($ garderoby m ęsk iej podług m iary również kostjum ów I płaszczy dam skich Skład sukna zaopatrzony w najnowsze i najlepsze materjały, szcze- Sgólnie wielki wybór czarnych materji na fraki, smokingi, żakiety i t. d. Wykonają również zam ówienia z dostarczonych materjałów Piękny modny krój! Ceny um iarkowane! # W. Bartkow iak, mistrz kribietki 1 % Katowice, ul. Dąbrowskiego Nr. 1, I. piętro, narożnik Ä W ul Plebiscytowej. Zam ówienie. Niżej podpisany zamawia niniejszem w Urzędzie Pocztowym na miesiąc grudzień 1923 wychodzącą w Katowicach gazetę 9 9Goniec Śląski66 Imię i nazwisko; Mieszkanie: «, Kwit pocztow y. P o w y ż sz e...mk. zapłacono. pszenica na U krainie jest bardzo tania, bo na miejscu produkcji płaci się za quarter wagi 480 funtów angielskich po 8 do 11 szylingów za quarter, co w przeliczeniu na dolary i quintale wynosi 0,80 do 4,10 doi. za quintal (100 kjlogr.) Prawda, że taką cenę za pszenicę osiąga się na miejscu produkcji, w stodole, czy też w m agazynie miejskim, a rzeczą nabywcy jest w łasnym kosztem dowieść zboże do stacji kolejowej i przewieść je koleją do portu. Nadto cenę pow yższą rozumie się bez worka, t. j. że koszta w orka nieuniknionego przy przewozie do kolei, obciążają nabywcę. Mimo to pomieniona cena jest bajecznie niska i taki konkurent, ja kim dziś jest Rosja, nie może być uważany za czynnik sprzyjający podniesieniu się cen. Chociaż Polska przez zakazy wywozu i nizką walutę jest poniekąd izolowana od wpływów zagranicznych, jednak taki wpływ niew ątpliwie istnieje, i widzimy, że i u nas ceny zboża, pszenicy i żyta, w roku bieżącym spadły znacznie w porównaniu z rokiem zeszłym. Poniżej podajem y tablicę przeciętnych ty godniowych cen pszenicy i żyta za listopad rb. i za tenże okres czasu roku zeszłego. Za 100 klg. w dolarach: 1 tydzień listop r. pszenica 3,45, żyto r. p szenica 2,38, żyto 1,21; 2 tydzień listop r.; pszenica 3,52, żyto r., pszenica 2,44, żyto 1,84; 3 tydzień listop r., pszenica 8,41 żyto r., pszenica 2250, żyto 1,66; 4 tydzień listop r., pszenica 3,26, żyto 2, r., pszenica 2,30, żyto 1,74. sm m # Nie bierzemy pod uw agę cen pszenicy i ży ta, wyrażonych w m arkach polskich, bowier chwiejność naszej waluty nie pozw ala uważa marki polskiej za m iernik wartości. W cenach przeliczanych na dolary widz my, że przez pierw sze trzy tygodnie listopad ceny dolarowe pszenicy były o 30 procent niż s-ze od takiejże ceny zeszłorocznej. Zjawisk to jest tern dziwniejsze, że od czasu rozpocz< cia zbiorów stwierdzono jednogłośnie, że psze nicy mamy mało, za mało na nasze potrzeb; Dopiero ostatni tydzień listopada rb. wskazuj pewien niewielki w zrost cen ponad ceny 1922 w tymże okresie czasu. Ż yto, najw ażniejsze nasze zboże chlebów przez cały listopad rb przeciętnie o dolara metrze jest tańsze, niż to było w roku zeszły* W pierwszym tygodniu tego m iesiąca przecię nie ceny żyta u nas są niższe o 46 procent zeszłorocznych, w dalszych tygodniach cer żyta w rb. pozostają tańsze o 13 procent do 3 procent od cein, osiąganych w tym że okres czasu r. z. Szalony wzrost drożyzny, o którym się m< wi i pisze, na tle w yżej przytoczonych liczb wywodów przybiera trochę odm ienne kształt T Staniszewski. Za redakcję odpowiada; Wacław Skowmunt, Katowice^ Druk i nakład; Goniec Śląski, Tow. Ak w Katowicach, ul W arszaw ska (F ryd eryk a) Robi m % na $0iazdke od ton zakupu! Polecam: Towary wełniane, półwełniane, bawełniane, bostony, gabnrtiiny, popeilny Iły. - Jetlwnbce, Crop de chlny, messaliny, Eollny, siatin de srecbs, oraz wszelkie - płótna na bielizno, Hadapolany, Sflezle 11. p. - W, R akow ski s: ICatowlee 3. Maja 3 (Grundmannstr), telefon Przyjmujemy d o sprzedaży kom iso w ej różne rzeczy. Pftszezeimce 1 l :. p :. j a t nad-'-zły IV Dusm um, przy dworcu, Beperssja i p hycla öaclito dachówką, łupkowcem, tektuią I t. d. wykonywa szybko i fachowo P. TYŁA, mistrz dekarski Katowice, Stalmacha 18 Mamy większą ilość sera 6 la. Rsmadur bez opakowania w skrzyniach po 150 sztuk oraz sera kwadratowego w skrzyniach po ca. VK) sztuk. Parowa Mleczarnia Sp. Akc. Poznań, 27. Grudnia 16. N Piękne * Panie : proszą na < t gwiazdkę ; ^ tylko o # Perfumy H alka - C h yp re <, Róża Polska j F r z B i ł * w = 6 w, d la " o P f 7 P l f s M R Ä Ä Ä < Wyroby firmy y H enryk Zak w Poznaniu. Mm ip o te c a w n tnó>j tbo& m to s o o p o ż r a o n u m o d i z ę c A tore& etit, fes$e&. <8< z r ł o - soro i tp e r fu m, oucnst rms»e$fłicft innąsca tm s w m & m p E»o«8isrBa.BiAoT»ijr<:A. Przy zakupnle tow arów prosim y pow oływać się n a G ońca Źlęskłcpo"....,. dnia r. Urząd Pocztowy 2 > 0 3 ia t o m m a m w i 9. DfKmia 3¾ ^randnusnnstt.

6 Str. 6 GONIEC ŚLĄSKI. Dnia grudnia f923 r. Kakao Herbatę Oddział w Katowicach Telefon 3003 u l. D w orcow a róg P ocztow ej S k rzynka do listó w 313 poleca po najniższych cenach dziennych Kawę słodową Ha-Es-Es Ryż Śledzie Krupy Mydła do prania Proszki do prania Telefon 3003 Pastę do obuwia Ha-Es-Es Świece Zapałki i t. d. N ajkorzystniejsze ż rśd ło zakupu dla kooperatyw i Moim Szanownym Gościom do wiadomości, iż lokal mój od poniedziałku, dnia 24-go, od godziny 3-ciei popołudniu, do środy, dnia 2ó-go grudnia 1923 roku, do godziny 9-tei rano zamknięty będzie. Hearęk Kilnzer Restauracja Jola Państwowa" Katowice, plac Wolności nr. 3. Ważne dlap. T. urzędników i funkcjonariuszy państwowych i prywatnych. ===== Hurtownia sukien bielskich it imtstai Mw!» li I & Stawowa 16, III. p. O* urządza przed świętami wielką wyprzedaż sukien, kamgarnów, flauszów itp. na nader korzystnych warunkach. Splata na raty po cenach fabrycznych. Przy zadatku 60% sprzedaż towaru na raty, płatne w przeciągu 3 tygodni ceny mimo spłat pozostają B S F " h u r to w e. Proszę odwiedzić mój bogato zaopatrzony skład bez zobowiązania się do kupna. Katowice XI. przykazanie Poznałem je: to przykazanie na Gody mądrych ludzi Których obawa o królewskie jedzenie podczas świąt nie budził Bo oni wszyscy Ilonę66 niosą w domowe ognisko Znaną jako najlepszy tłuszcz jadalny daleko i blisko. Skład fabryczny na Górny Śląsk: P. Hoffmann I 8«ka, - K atowice ulica Wojewódzka 38. Telefon llteitefcu litsliszi* Warszawa, ul. Sienna 26 Telefon polecają swego fabrykatu. u t M - gwintownice iwintownlkm iertnrkihp. w najlepszych gatunkach. Sprzedaż w yłączn ie hurtow a! -¾¾¾ Osoba inteligentna, rodowita Polka, starsza, skromnych wymagań, zniszczona przez wojnę, poszukuje posady. Włada językiem francuskim in iećo niemieckim. Może się zająć gospodarstwem domowem, dziećmi lub jako towarzyszka starszej osoby. Opuszcza dotychczasową posadę od 1. stycznia 1924 roku z powodu przyjazdu siostrzenicy pani swej. Oferty uprasza się nadsyłać pod adr: Stanisława Lewicka, Katowice, ul. Słowackiego 30. tłsiiepszd uciechę sprawisz na E ia z s e bljzkim i znajomym daru iąc im jedyny swego rodzaju ekstrakt słodowy Msitopor niezbędny środek odżywczy oraz leczniczy. Na życzenie specjalne opakowanie gwiazdkowe. FcbryKa wyrobów atadowydl M a l t o p o B " Kartnzy-Pomorze. In l wykonuje DroRaraia, M W Hqskless w Katowicach! KOiOlelBZQ niewątpliwie uciechę sprawisz gospodyni domu dając jej mp iz ig Maltopol kawę słodową bo jest najlepszą i najtańszą a w smaku nie przewyższoną. io wyrobów słodowyetr Hopai" Kartuzy Pomorze. ; Najmilszą niespodzianką dla Panów na G w la ed k ę jest I Soisveralss B aczęw sk legö m m Run EoDorl igorzoł i Jizsis FIHpoeleza w K r ó le w s k ie j H ucie, ul. Piastowska 21 urządzą wyprzedaż gwiazdkową po niebywale mzkich cenach: LlMerńa I wam FabrytU ^ r wsk' i innych pierwszorzędnych firm w Polsce z. i l n reń sm tlm ssm icl!, tokojskicli słodkich i QBocoöycb. * - * * Na gwiazdkę polecam mój bogato zaopatrzony skład konfekcji m ęskiej. Pomimo drożyzny sprzedaję specjalnie na święta po cenach fabrycznych. Karol Schleifmann Dom Konfekcyjny Katowice, 3. Maja 7 (Grundmannstr) m łod zien iec dwudziestoletni, inteligentny, 5 klas gimnaz., uczeń wieczorn. kursów handlowych, poszukuje jakiegokolwiek zajęcia najchętniej w banku lub sklepie. Zgłoszenia pod O. 366 do eksped. Gońca Śląskiego w Katowicach. U c z e H syn porządnych rodziców, mający chęć wyuczyć się p le k a r s tw a może się natychmiast zgłosić. Chłopacy z pow. rybnickiego lub pszczyńskiego mają pierwszeństwo. J a n W aleneik mistrz piekarski ChropaezÓW powiat Swiętochłowicki.

7 Dnia gruania 1923 roku,gokięc ŚLĄSKI, H8 Znak rozpoznawczy <T.«*<S5?e06y»5 ) nurtofiinle! Beislicznle! Sp. z o. p. Pierwsza parowa Fabryka speęj. likierów i wódek Katowice, ulica Warszawska Telefon nr O dwołanie! Bezpodstawny zarzut, jaku uczyniłem i anu naczelnikowi Ucgędu Okręgowegow Chropaczowie Szymoftköwi, twierdząc, źe był pobudką do zaszły ch w nocy z dnia 11. września r. b. zaburzeń w Chropaczowie, w myśl rozprawy sądowej z dnia 12. grudnia r. b. odwołuję i przepraszam za wyrządzoną obrazę. Wincenty Kowalczyk, CStronnczńw. ESHAPE KntOWlCe, Mickiewicza 6 poleca: LONTY oraz wszelkie artykuły techniczne dla kopalń węgla i hut APARATUdo g r a n! «ogniai islseihm po cenach najniższych. IxRFUa,.ISStempnlwIcjj <?. P O Z N A #.& I J j F A B R Y K A P E R F U M i M YD EŁ T O A L Ł T O Y fy C h. A Warszawa, ul. Ks. Skorupki 8 A, ^ Oddziały: Kraków, Rynek Główny 46 4 X. Radom, Piaski 12 ^... u 4 Teraz lest ass! Papier krepowy w rolkach Papier jedwabny kwiatowy Papier glansowany Bibuła Ja! soll Papier listowy Kancelaryjny 1 Konceptowy Karty do gry (Stralzundskie) Segrobo T.zo.p. Hurtownia, B y d g o sz c z, Dworcowa P8 Polecam: kołnierze futrzane, lisy, pc jedyńcze skórki, kapelusz damskie filcowe i pluszów pióra i wstążki. Przerabianie rzeczy futrzz nych i kapeluszy po cenach umiarkowanych. F.ZaMnskl,Katowc ul. Kościuszki 13. Praktyczne podarunki wymaga dzisiejszy czas! Najspanialszy podarunek gwiazdkowy jest przez to niedościgniony i jedyny b u c i k z f i r m y S Ä L Ä M i Ä N E I E B E KATOWICE, ni. Ś ir. Jama 4.

8 Str. o GONIEC SC A SK I. Onto go grudnh 1924 r. Tm. w m m m w g m m : m i m m ST A N W ALUT W KATOW ICACH dnia r. popołudniu redług Banku Związku Spółek Zarobkowych, oddział Katowice: Nowy Jo rk Londyn P aryż P rag a Szw ajcarja H olaitdja W iedeń 87 W łochy B elgja B ukareszt K openhaga Sztokholm W arszawa, T endencja dla wa- 'j$' słaba, dla akcji w ybitnie zwyżkowa. (- Waluty^: iolary St. Zj 'ran k fran 'ran k złoty D ew izy: ondyn aryż 'raga łelgja tiljonów ka fowy Jo rk /ie d e ń 85,50 84,50 /lo c h y zw ajcarja ożyezka złota GIEŁDA WARSZAWSKA. Akcje (w tysiącach m arek polsk ich ): Jank Dyskontowy 5000 iank H andl ank H an. i Przem ank Przem. Lw ank K redyt. W arsz tank H andl. Pozn :ank Powsz. K redyt tank W społdz :ank Przemysłowców Pol. 800.ank Zachodni ank Zjedn. Ziem. Pol : 1750 ank Sp. Zarobk I ank Z w. Ziem ian erata V>le pot ijew ski uls piess %5 trem a l d t hodorow » 8700 'zersk zęstocice bez prow, oslaw ice 1950 \ oslawice V I em iichałow lik ie r azy jirłey "rzewo rzomysł E ksport. Leśny /ę g ie l 9200 ode. po 100 szt ode. po 50 szt., ode. po ode. po 10 szt. : egiclski itzner ii pop i odrzejow ode. po 100 szt. [ orblin ode. po 100 ' szt., ode. po 50 szt., ;_ udzki ode. po 100 szt. J 2850* 2900 ode. po 50 szt., ode. po szt., : onopie , i onopie V V I cm. 700 niski Lloyd Dnia 12. grudnia 1923 r. odbyło się posiedzenie Izby Handlowej w Katowicach w spra i S i * ^ G f ^ < 5 t ^ G i ^ S * ^ < ^,3 G i^ S f4 ^ < 5 f^ 6 i^ < 5 i^ t5? ^ < S i* is > G t* t > G * C ę Ma N ow Rok wie powołania do życia Giełdy Płodów Rolniczych w Katowicach. Udział w posiedzeniu wzięli reprezentanci w szystkich grup interesantów przyszłej giełdy. Zebrani po zapoznaniem się z projektem statutu, opracowanym przez Izbę, w toku dyskusji polecamy wszystkim rodakom, zwłaszcza kupcom i firmom nasz dziennik oświadczyli się za zaakceptowaniem go, poczem 'jednogłośnie pow zięta została rezolucja następującej treści: Uczestnicy zebrania Izby H andlowej w Katowicach, odbytego dnia 12. grudnia rb., repre - Goniec Śliski51 zentujący w szystkie grupy interesantów przyszłej giełdy płodów rolniczych w Katowicach, do umieszczania uznają jednogłośnie potrzebę jak najrychlej? szego zorganizowania je j i zw racają się wobec tego do Izby z prośbą o przedłożenie przedstaw ionego zebranym projektu statutu jej wła powinszowań noworocznych ściwym władzom rządow ym, celem ostatecznego zatw ierdzenia go. Pow ołanie do życia sa Powinszowania w gazecie są korzystniejsze od wysyłania kart noworocznych, przedewszystkiem praktyczniejsze, gdyż nie omij iją żadnego przyjaciela lub znajomego, a ogłaszający nie traci czasu na pisanie adresów. wicach według jednogłośnej opinji zebranych, m odzielnej giełdy płodów rolniczych w Kato Zamówienia należy uskuteczniać w ekspedycji naszego dziennika najlepiej zgodnej z resztą z analogiczoem i rezolucjam i zaraz, najpóźniej do soboty 29. grudnia, do godz, 6. popołudniu. i uchwałami, które w spraw ie tej przy różnych sposobnościach powzięte zostały i przez inne organizacjo ekonomiczne obwodu, zapewni wreszcie Górnemu Śląskow i posiadanie instytucji, regulującej w m iarodajny sposób ceny Lubań D r. Rom an M ay podstawowe płodów rolniczych, a temsamom M łynotw órnia tys. przycz. się niezawodnie i do znacznego odprężenia sytuacji w tak w ażnej dla tutejszego M łyn Ziem iański tys. Pcndow ski 6t) tys. przemysłów, obwodu w dziedzinie aprowizacji P a tria tys. wogóle. P łótno tys. P ro jek t statutu w raz z odpowiednim mem oriałem Izba prześle w najbliższym czasie P ap. Bydgoszcz 80 tys. P neum atyk 25 3¾ tys. M inisterstwu Przem ysłu i H andlu w W arszawie. Statut zredagow any został na zasadzie Poz. Sp. D rzew tys. S arm atia 460 tys. przepisów polskiej ustaw y o organizacji gi ld Starogar. F ab r. mebli 75 tys. z 1921 r. W myśl poprzednio już przedstaw ionego właściwym czynnikom wniosku Izby, moc T kanina 60 tys. T ri 125 tys. obowiązującą ostatnio wymienionej ustawy U nja tys. rozciągnięta zostanie w przeciągu naóortższe- W agon Ostrowo tys. go czasu również na obszar G. Śląska. W isła-bydgoszcz ^PPOÓOOO 1 11, Brown Boveri 2250 Leszczyński 8500 Pom. szkolna 100 O rthw ein Ostrowieclcie Parow ozy P ocisk Kohn R ohn IV em S tarachow ice Suchedniów 4200: T rzebinia 875 U nja U rsus Zieleniew ski Ż yrardów Bel poi B orkow ski H urt. 500 Jabłkow scy P olbal 160 Synd. Roi Żegluga Żegluga V I I em Ćmielów E lek tr Pol. To w. Elolctr H aberbu sch K abel K orek Klucze M łynotw ornia 1635 P olska N afta Pol. Przem. N a ft N obel N obel V I em R ylscy Siła i Światło GIEŁDA POZNAŃSKA'. B. K w ilecki tys. B. P rzem ysł tyn. B. Zw. Sp. Zarób tys. Poz. B an k Ziem ian 100 tys. P. Bank H andl tys. W ielkopol. B. Roi. 9 jtto tys. B. M łynarzy tys. A rkona tys. B arcikow ski tys. Brow. Krotosz tys. Cegielski tys. C entrala Roi. 30 tys. C entrala Skór tys. Cukrownia Zduny G alw ana 35 tys. G arbarnia Parow a tys. G oplana tys. D ębienko 200 tys. O. H artw ig tys. H artw ig, K antorow. 380 tys. H u rt. Sp. Spoż tys. Hurt. Związkowa 15 tys. Hurtownia Skór 50 tys. H erzfeld V ictorius tys. Synd. dja H andlu Zagr. 15 tys. Isk ra tys. RYNKI TOW AROW E KRAJOW E. Z IE M IO P Ł O D Y.. W arszaw a, T ranzakcje na giełdzie (w naw iasach ilość tonn) w tys. Mp za 100 kg netto. Franco stacja załad.: żyto kw igr. 118 f (70) , jęczm ień kongr. (10) 11000, jęczmień brow. (15) owies kongr. (70) m ieszanka (jęczm ień z owsem) (15) 9000, kasza jęczm ienna łam ana (10) 22500, kasza jaglana (10) Franco W arszaw a: żyto kongresowe 118 f (50) , otręby żytnie (10) T endencja zwyżkowa, obroty średnie. SKÓRY. Poznań, W tys. M p: Skóry bydlęce solone 540, suche 750, cielęce solone szt. I gaf. 6400, solone I I gat. 5200, suche 4500, skopowe solone wełniste 400, suche w ełniste 650, solone gołe 600, suche gołe 600, końskie solone szt , suche 12000, kozie suche I gat. 5500, H. gat. 2750, solone I gat. 4200, zajęcze zimowe 650, królicze fu n t 380, r-arnie letnie 600, włosie z ogonów fu n t 220. i OOOQOOO----- WIADOMOŚCI H ANDLOW E. KoMtaiikat Izby Handlowej w Katowicach. 4 ' Sprawa Giełdy Płodów Rolnica, w Katowicach. SPRAW Y W ALUTOW E. W ywóz m arki niem ieckiej zagranicę. Komisarz M inisterstwa Skarbu dla spraw dewizowych w Katowicach zakomunikował Izbie, chwilowo upoważnił banki dew kow e do sprzedaw ania pracownikom legitymującym się poświadczeniem ełuźbowem i kartą cyrkulacyjną, sum marek niemieckich w wysokości odpow iadającej kwocie ich zarobków. Ponadto Dyrekcja Cel w Mysłowicach okólnikiem z dnia 21. listopada przypom niała podwładnym urzędom celnym i ekspozyturom treść postanowień paragrafu 13 rozporządzenia M inisterstwa Skarbu z dnia rb. (Dz. U. R. P. nr. 74) w spraw ie wywozu pieniędzy za granicę na podstaw ie kart cyrkulacyjnych i paszportów i wezwała je do ścisłego przestrzegania tychże Przepisów. Ponieważ jńdnak część robotników, pracowników handlowych etc., za rudnionych w przedsiębiorstw ach polskiego G. Śląska, a zam ieszkałych na obszarze Śląska niemieckiego, ze względów natury przygodow ej nie uskutecznia zmiany otrzym anych tytułem zarobku marek polskich na m arki niem ieckie na obszarze Rzeczypospolitej, ąa trafią ona przy wywo Lwów, P rzy licznym udziale ogólny obrót około 60 tonn. Tranzakcje żytem, owsem i hreczką, podaż przew yższa zapotrzebow anie, z w yjątkiem jęczm ienia brow., k tó ry jest ailnic poszukiwany. N aogół tendencja chw iejna, usposobienie w yczekujące. W tys. M p: P szenica (73-74) szac., żyto m a łopolskie (68-69) ,* jęczmień brew szac., owies małopolski (44-45) , hreezka 12000^zie ich zagranicę na trudności, M ąka otręby jak w dniu wczorajszym, ceny szac. wynikające z przepisu, iż bez osobnego pozwolenia nie wolno wywozić kwot wyższych ponad mkp. milion. Zdrugiej strony znów wobec zanikającego obiegu papierow ej m arki niemieckiej i t o nącego zastosow ania m arki rentow ej, ulgi powyżej przytoczone przyznane w zakresie wywozu marki papierowej okazują się dziś nierlostatecznem i, w skirek czego zachodzić m ogłaby a) potrzeba podw yższenia kwoty marek polskich, dopuszczonej do wywozu bez osobnego pozwolenia do wysokości, odpowiadającej zmianom od czasu wydania rozporządzenia ( rb.) stosunkom walutowym, b) rozciągnięcie ulg przyznanych przy wywozie zarobków robotniczych kwotom zamienionym na m arkę niem iecką również kwotom wywożonym w m arce rontowej. Odnośne wnioski Izba przedłoży w najbliższym czasie właściw ym czynnikom rządowym. (C iąg dalszy n astąpi).