Konferencja regionalna

Transkrypt

1 Konferencja regionalna Konferencja regionalna z zakresu nowej koncepcji nadzoru pedagogicznego dla dyrektorów szkół i placówek, przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego, oraz dla wizytatorów do spraw ewaluacji maja 2011

2 Plan: Przykładowy sposób wykorzystania raportu z ewaluacji zewnętrznej w celu weryfikacji i ewentualnie modyfikacji lokalnej polityki oświatowej Pytania

3 Wizja projektu: Działania podejmowane w projekcie służą systemowi edukacji i tworzeniu warunków umożliwiających uczniom uczenie się przez całe życie dla funkcjonowania w społeczeństwie wiedzy.

4 WSPÓŁCZESNY KONTEKST EDUKACJI Wyzwania globalnego społeczeństwa wiedzy Nieprzewidywalne zmiany i zróżnicowanie Proces uczenia się przez całe życie Współpraca w społeczeństwie obywatelskim Przeciwdziałanie wykluczeniu Polityka prorozwojowa i rozwiązywanie problemów Proces podejmowania decyzji i informacje Ucząca się i odpowiedzialna szkoła

5 Stąd do : jak było, jak ma być brak określonych wymagań państwa nieskoordynowana decentralizacja/ fragmentaryzacja niejasny podział kompetencji niejednoznaczna rola wizytatora brak informacji o jakości i efektach kształcenia (badanie prawa) zanik wewnętrznego nadzoru pedagogicznego brak wspólnej refleksji i dostępu do danych

6 Stąd do : jak było, jak ma być (SEO) myślenie o jakości kształcenia i uczeniu się ujednolicenie nadzoru pedagogicznego na terenie kraju znane obszary ewaluacji (wymagania) te same narzędzia badawcze i platforma internetowa wielość źródeł, udział procesie badawczym możliwość tworzenia analiz i strategii rozwojowych profesjonalizacja kadry i określenie jej kompetencji ujednolicone szkolenia wizytatorów jawne wyniki i wnioski (dostęp na stronie www), rozwój szkół dzięki ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej samozarządzanie profesjonalistów

7 ZAŁOŻENIA Ewaluacja: proces poszukiwania, gromadzenia i komunikowania informacji pomagających w podejmowaniu decyzji, co umożliwi: Działanie na rzecz jakości kształcenia i rozwoju Możliwość tworzenia analiz i strategii Ujednolicenie działań z zakresu nadzoru Profesjonalizację kadry

8 GŁÓWNE CELE Umożliwienie rozwoju placówek, systemu i sposobów działania (zarządzanie) Dostarczanie informacji w sposób stały oraz inspirowanie do refleksji i dyskusji Zmiana kultury, relacji i struktur wspieranie profesjonalizmu rozumianego jako podejmowanie decyzji na podstawie danych Rozwój społeczny i cywilizacyjny

9 KLUCZOWA ROLA WYMAGAŃ Wymagania wyzwaniem a nie biurokracją Nowoczesne spojrzenie na edukację (kapitał) Prorozwojowe zadania cywilizacyjne Ewaluacja a uczenie się przez całe Ŝycie, współpraca, zróŝnicowanie, naukowe podejście, komunikacja, itp.

10 Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy (wzmacnia Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu działania opierające się na przemyślanej strategii, gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu współpracy i zachęca do zrywania z działaniem potwierdzającego kwalifikacje zawodowe nawykowy). (podkreśla znaczenie refleksji i analiz w budowaniu organizacji Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy uczącej się). programowej (pokazuje rolę przemyślanej oferty Uczący się nabywają wiadomości i umiejętności edukacyjnej w podnoszeniu jakości pracy szkoły). (podkreśla znaczenie koncentrowania wysiłków Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany nauczycieli na uczeniu się uczniów). (podkreśla znaczenie nauki o nauczaniu dla doskonalenia Uczący się są aktywni (efektem pracy nauczycieli procesów są też edukacyjnych). postawy uczących się wobec procesu uczenia Procesy się i edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli świata). (o sukcesie społeczeństw decyduje zdolność do Respektowane są normy społeczne(ważne współpracy). dla rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, angażowania Kształtuje obywateli się postawy uczących się (wiąże się z w konstruowanie demokratycznego ładu społecznego przestrzeganiem i norm i i udziałem w procesie przestrzegania ustaleń). edukacyjnym). Wykorzystywane są zasoby środowiska na Funkcjonuje Prowadzone rzecz współpraca w zespołach(obowiązkiem są działania służące wyrównywaniu szans wzajemnego rozwoju(zasoby szkoły to za dyrektora mało, edukacyjnych(tylko aby jest zorganizowanie i zapewnienie efektywnej wyrównując szansy edukacyjne dajemy skutecznie stawić czoła wyzwaniom współczesności) współpracy nauczycieli). wszystkim możliwość udziału w rozwoju społecznym). Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny (dane dają szansę na modyfikacje oferty edukacyjnej (niemożliwe jest i zbudowanie organizacji uczącej się bez pokazują uczniom kierunki rozwoju). systematycznej ewaluacji własnych działań). Promowana jest wartość edukacji (przeciwdziałanie Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki lokalowe i pasywności dorosłych w obszarze uczenia wyposażenie się przez całe (znaczenie życie warunków, w których toczy się i kształtowanie nawyku doskonalenia). proces edukacyjny). Rodzice są partnerami szkoły (zachęcanie do uczynienia z rodziców partnerów w procesie kształcenia).

11 WARTOŚCI ZASADY POSTAWY Wiedza, umiejętności i ciągłe uczenie się Kreatywność i mobilność Partycypacja, partnerstwo i zaangaŝowanie Równość, otwartość i zaufanie Profesjonalizm

12 EWALUACJA: ETAPY I PROCEDURY Wymagania Analiza, refleksja, planowanie placówki Analiza, refleksja, planowanie organy Działanie Decyzje, realizacja, monitorowanie placówki Decyzje, realizacja, monitorowanie organy Refleksja Ewaluacja zewnętrzna (rozwój placówek i systemu) Ewaluacja wewnętrzna (rozwój placówek) Inne źródła: wyniki, finanse, kontrola itp. (rozwój placówek i systemu)

13 Ewaluacja w nowym nadzorze pedagogicznym

14 Nadzór pedagogiczny Ewaluacja Wspomaganie Wspomaga nie Kontrola

15 Co to jest ewaluacja Jest rodzajem stosowanych (praktycznych) badań społecznych Służy gromadzeniu wiedzy wykorzystywanej w praktyce Wspomaganie Osoby prowadzące ewaluację gromadzą informacje o wartości (przypisywanej) działaniom poddanym ewaluacji Nie są sędziami oceniającymi Nie doradzają, co zrobić, aby było dobrze EWALUACJA= proces gromadzenia, opracowywania i komunikowania informacji na temat wartości przypisywanej działaniom podejmowanym w szkole/placówce edukacyjnej

16 Ewaluacja jest prowadzona: jako ewaluacja zewnętrzna -przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny Nadzór pedagogiczny ewaluacja Ewaluacja zewnętrzna obejmuje: Wspomaganie zbieranie i analizowanie informacji jako ewaluacja wewnętrzna -przez dyrektora szkoły lub placówki ustalanie poziomu spełniania przez szkołę lub placówkę wymagań, jakie są stawiane szkołom i placówkom Ewaluacja zewnętrzna ma określać poziom spełniania przez szkołę lub placówkę wymagań stawianych przez państwo.

17 Wymagania są ujęte w czterech obszarach działalności szkół i placówek: Nadzór pedagogiczny ewaluacja efektydziałalności szkoły lub placówki procesyrozumiane jako Wspomaganie działania zachodzące i podejmowane w szkole funkcjonowanie szkoły w środowisku lokalnym, w szczególności w zakresie współpracy z rodzicami uczniów zarządzanieszkołą lub placówką

18 Cechy ewaluacji demokratyczność Wyniki ewaluacji zewnętrznej są dyskutowane z Radą Pedagogiczną W raporcie uwzględnia się wyniki ewaluacji wewnętrznej transparentność Wspomaganie Metodologia, narzędzia i wyniki ewaluacji są dostępne publicznie Dyrektor i nauczyciele mają możliwość wyrażenia opinii na temat procedury badania i pracy ewaluatorów (ewaluacja ewaluacji) zespołowość Wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej są efektem pracy wszystkich osób zaangażowanych w pracę placówki Ewaluację prowadzi zespół ewaluatorów: unikamy jednostkowych opinii elastyczność System umożliwia określanie zakresu ewaluacji i automatycznie dostosowuje narzędzia Metodologia ewaluacji uwzględnia różne typy placówek System można łatwo dostosowywać do zmian w prawie

19 Reasumując: Ewaluacja zewnętrzna w tym projekcie ma dostarczyć informacji na temat funkcjonowania szkoły/ placówki w obszarach wymienionych w rozporządzeniu Służy ustaleniu poziomów spełniania przez szkołę / placówkę wymagań, o których mowa w rozporządzeniu Wspomaganie Cele: Rozwój szkoły i innych placówek Rozwój systemu edukacyjnego Rozwój społeczny i cywilizacyjny

20 Nadzór pedagogiczny ewaluacja Dlaczego wymagania? 1.Pokazują szkole, jak powinna pracować i wskazują jej drogi rozwoju. 2.Wskazanie, jakie zadania powinna Wspomaganie wypełniać szkoła wobec każdego ucznia 3.Umożliwiają prowadzenie ewaluacji i w konsekwencji opisanie szkoły w odniesieniu do 17 wymagań. 4. Umożliwiają połączenie informacji o szkole płynącej z systemu egzaminów zewnętrznych z innymi, bardzo istotnymi informacjami o pracy szkoły.

21 Każde wymaganie opisane jest na dwóch poziomach na poziomie B oraz na poziomie D ziom E Szkoła nie spełnia na Pozwymagania poziomie D Pozi iom D Szkoła spełnia wymaganie na poziomie D ziom C Szkoła wypełnia na Pozwymaganie poziomie D, wykracza poza D, lecz nie osiąga B Wspomaganie ziom B Szkoła wypełnia na Pozwymaganie poziomie D i na poziomie B iom A Szkoła wypełnia na Poziwymaganie poziomie D i na poziomie B. Szkoła wykracza poza B

22 Raport jako zaproszenie do dyskusji Udzielając informacji zachęcamy Wspomaganiedo analiz i działań prowadzących do rozwoju nowoczesnej, odpowiedzialnej szkoły, zdolnej do wspierania jednostek i społeczeństwa w stawianiu czoła wyzwaniom (przez przygotowanie do uczenia się przez całe życie i przeciwdziałanie wykluczeniu)

23 Struktura raportu Jest odzwierciedleniem struktury badania Wspomaganie Zawiera omówienie po kolei każdego wymagania, na poziomie wymagania jako całości, poszczególnych charakterystyk i kryteriów operacyjnych. Poziom najbardziej szczegółowy jest dostępny przez stronę internetową Raport zawiera ponadto podsumowanie najważniejszych wniosków zespołu ewaluacyjnego.

24 Procedura badawcza w ewaluacji zewnętrznej

25 3.4. Rodzice są partnerami szkoły CHARAKTERYSTYKA POZIOM B: Rodzice współdecydują w sprawach szkoły lub placówki i uczestniczą w podejmowanych działaniach CHARAKTERYSTYKA POZIOM D: Szkoła lub placówka pozyskuje i wykorzystuje opinie rodziców na temat swojej pracy. Szkoła lub placówka wspiera rodziców w wychowaniu dzieci. Opinie pozyskane Szkoła Rodzice są Rodzice Rodzice biorą od rodziców wspiera informowa uczestniczą w udział w mają wpływ rodziców w ni o działaniach podejmowani na działania wychowani rozwoju ich organizowany u decyzji szkoły u dzieci dzieci ch przez dotyczących szkołę życia szkoły Rodzice dzielą się opiniami na temat pracy szkoły oraz procesu nauczania Ankieta dla nauczycieli Ankieta dla rodziców Wywiad grupowy z rodzicami Wywiad z dyrektorem Analiza dokumentów Ankieta dla rodziców Wywiad grupowy z nauczycielami Wywiad grupowy z rodzicami Ankieta dla nauczycieli Ankieta dla rodziców Wywiad grupowy z rodzicami Ankieta dla nauczycieli Ankieta dla rodziców Obserwacja placówki Wywiad z dyrektorem Analiza dokumentów Ankieta dla nauczycieli Ankieta dla rodziców Wywiad z dyrektorem Wywiad grupowy z nauczycielami Wywiad grupowy z rodzicami Ankieta dla nauczycieli Ankieta dla rodziców Obserwacja placówki Wywiad z dyrektorem

26 Metody pozyskiwania informacji Wywiad Badanie ankietowe Z dyrektorem Z nauczycielami Z przedstawicielami lokalnych partnerów Z rodzicami Z uczniami Wśród wszystkich nauczycieli Wśród uczniów rok młodszych od najstarszych w szkole (moja szkoła) Wśród uczniów najstarszych klas (mój dzień) Wśród rodziców Obserwacja Analiza dokumentów Lekcji w wybranych klasach Szkoły i boiska podczas przerw, przed i po zajęciach oraz najbliższego otoczenia Zajęć pozalekcyjnych (w miarę możliwości) W fazie przygotowawdzej analizowane są tylko te dokumenty, które zdaniem dyrektora pokazują obraz szkoły Podczas ewaluacji dokumenty pełnią wyłącznie rolę wtórną, ich analiza nie służy sprawdzeniu, czy szkoła posiada dany dokument czy też nie

27 Etapy realizacji ewaluacji zewnętrznej Etap przygotowawczy Badanie placówki Prezentacja wyników Refleksja nad wynikami ewaluacji Ewaluacja ewaluacji Ustalenie z dyrektorem placówki terminu i harmonogramu ewaluacji zewnętrznej Udostępnienie dyrektorowi przygotowanych narzędzi badawczych Możliwość przedstawienia przez dyrektora wyników ewaluacji wewnętrznej i dokumentów pokazujących obraz szkoły Spotkanie informacyjne Zbieranie danych Konsultacje z dyrektorem wyników ewaluacji Prezentacja wyników podczas posiedzenia rady pedagogicznej i dyskusja Przesłanie ostatecznego raportu do dyrektora i organu prowadzącego Ankieta wypełniana przez dyrektora placówki na temat procesu realizacji badania

28

29 Dyrektor w procesie ewaluacji Współpraca z wizytatorami na wszystkich etapach procesu ewaluacji. Poinformowanie rady pedagogicznej o celach ewaluacji zewnętrznej. Pozytywne nastawienie nauczycieli do ewaluacji. Uzgodnienie harmonogramu i stworzenie warunków do sprawnego przeprowadzenia badań..

30 ROLA WIZYTATORA. WCZORAJ KONTROLER, DORADCA, BADACZ OGRANICZONE PARTNERSTWO PRZYPISANY DO KONKRETNYCH SZKÓŁ DZIAŁAJĄCY W POJEDYNKĘ BRAK UJEDNOLICONYCH NARZĘDZI PROWADZENIA WIZYTACJI DZIŚ ROZDZELENIE RÓL PARTNERSTWO NA WSZYSTKICH ETAPACH BADAJĄCY LOSOWO WYBRANE PLACÓWKI PRACUJĄCY W ZESPOLE UJEDNOLICONE PROCEDURY I NARZĘDZIA EWALUACJI

31 Przykładowy sposób wykorzystania raportu z ewaluacji zewnętrznej w celu weryfikacji i ewentualnie modyfikacji lokalnej polityki oświatowej. (opracowanie koncepcji dr hab. Aleksander Noworól UJ)

32 Odbiorcy raportu Raport z ewaluacji jest dokumentem publicznym, ogólnodostępnym (zamieszczanym na stronie Głównymi grupami odbiorców podsumowania są: pracownicy danej placówki, uczniowie, klienci(w niektórych typach placówek, np. w ośrodkach doskonalenia nauczycieli), rodzice,pracownicy jednostek samorządu terytorialnego. Głównymi odbiorcami części prezentującej całość wyników ewaluacji zewnętrznej są głównie: rady pedagogiczne i inni eksperci. Ponadto odbiorcami raportu są instytucje kreujące politykę oświatowąna poziomie regionalnym (kuratoria oświaty) i krajowym (Ministerstwo Edukacji Narodowej).

33 Pytanie: Jak wykorzystać raporty ewaluacyjne szkół dla prowadzenia lokalnej polityki oświatowej?

34 Lokalna polityka oświatowa Wskazanie istotnych instrumentów lokalnej polityki oświatowej leżących zarówno w kompetencjach dyrektorów szkół/placówek jak i leżących w kompetencjach organów prowadzących

35 Główne zadania samorządu lokalnego w sferze polityki oświatowej Samodzielne określanie sieci publicznych przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjalnych, a także granic ich obwodów, Nadzór nad kontrolą spełniania obowiązku szkolnego dzieci i młodzieży, Współpraca z organami nadzoru pedagogicznego w zakresie ustalonym ustawą o systemie oświaty i wykonywanie zaleceń kuratora oświaty, Prowadzenie polityki kadrowej wobec dyrektorów szkół podstawowych, gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, przedszkoli i placówek oświatowych, Zatwierdzanie corocznych projektów arkuszy organizacyjnych szkół podstawowych, gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, przedszkoli i placówek oświatowych, Opracowanie wniosków w zakresie utrzymywania przedszkoli, szkół i placówek oświatowych oraz zapewnienia im lokalowych i materialnych warunków realizacji ich zadań statutowych, także likwidacja tych jednostek, Wykonywanie prac dotyczących realizacji kompetencji organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego w zakresie przygotowywania projektu budżetu, nadzoru nad jego realizacją i przestrzegania dyscypliny budżetowej w jednostkach oświatowych.

36 Polityka oświatowa samorządów lokalnych polega na podejmowaniu działań w czterech obszarach zarządzania: planowaniu, organizowaniu, wdrażaniu i kontroli.

37 Planowanie: Formułowanie celów i zadań, Korelacja z innymi politykami lokalnymi, Określanie standardów.

38 Organizowanie: W gestii organu prowadzącego jest: konstruowanie i modernizacja sieci szkół i placówek oświatowych, zapewnienie odpowiedniej bazy materialnejdla realizacji celów oświatowych i, możliwie nowoczesnego, wyposażenia szkół i placówek, określenie modelu pracy szkół i placówek.

39 Wdrażanie, bieżące zarządzanie: W gestii organu prowadzącego jest: zapewnianie wysokiego poziomu profesjonalnego, naukowego i etycznego kierownictwa szkół i placówek oraz kadry nauczycieli, zapewniania finansowania oświaty na poziomie pozwalającym realizować pozostałe instrumenty polityki edukacyjnej, z uwzględnieniem: usuwania i niedopuszczania do powstawania dysproporcji między warunkami kształcenia w poszczególnych szkołach na terenie jednostki terytorialnej, tworzenia warunków (organizacyjnych, lokalowych) dla pełnienia przez szkołę w środowisku szerszej społecznie roli centrum rozwoju i aktywności (w sferach: kultury, sztuki, sportu, rekreacji).

40 Wdrażanie, bieżące zarządzanie: W gestii szkoły/placówki jest: opracowanie, uzgodnienie (w gronie pedagogów i z rodzicami), a następnie wdrożenie koncepcji pracy, zapewnienie sprawnego i skutecznego przebiegu realizacji procesów edukacyjnych, wykorzystywanie informacji o losach absolwentów, współpraca z rodzicami i traktowanie ich jako partnerów szkoły, zapewnienie funkcjonowania współpracy zespołowej nauczycieli, zapewnienie sprawowania wewnętrznego nadzoru pedagogicznego, poprzez angażowanie nauczycieli w ewaluację wewnętrzną, podejmowanie działań poprawiających warunki lokalowei wyposażenie szkoły, uczestnictwo w programachi strukturach wojewódzkich, regionalnych, ogólnopolskich i międzynarodowych, podejmujących problematykę oświaty i wychowania.

41 Monitoring, ewaluacja i kontrola lokalnej polityki oświatowej Monitoring, ewaluacja i kontrola realizacji lokalnej polityki oświatowej przez powołane do tego podmioty obejmuje szereg działań badawczych, analitycznych, diagnostycznych oraz sugestii interwencji naprawczych, skierowanych na weryfikację lub/i poprawę i dotyczy trzech wcześniejszych dziedzin zarządzania.

42 Analiza raportu a instrumenty będące w kompetencjach organów prowadzących PREZENTACJA MATERIAŁU POMOCNICZEGO NR 2: Tabela przedstawiająca wnioski z raportów ewaluacyjnych szkół i placówek na tle instrumentów polityki oświatowej pozostających w kompetencjach organu prowadzącego. Instrumenty lokalnej polityki oświatowej pogrupowano, wyszczególniając: wśród instrumentów planistycznych: cele i zadania, jako podstawowe determinanty polityki, korelację polityki oświatowej z innymi politykami społecznymi JST, standardy edukacyjne, jako element planów i programów; wśród instrumentów organizacyjnych: sieć szkół i placówek, jako strukturę świadczenia usług edukacyjnych, politykę inwestycyjną, jako zaspokajanie materialnych standardów struktury świadczenia usług, związki ze środowiskiem otoczeniem organizacyjnym, w którym funkcjonują szkoły i placówki; wśród instrumentów bieżącego zawiadywania: poziom kadry kierowniczej i nauczycieli, finansowanie polityki, usuwanie dysproporcji w świadczeniu usług edukacyjnych.

43 MATERIAŁ POMOCNICZY NR 3- Wnioski dla poszczególnych instrumentów lokalnej polityki oświatowej z raportów ewaluacyjnych Przykład: w sferze planowania polityki oświatowej: W odniesieniu do celów i zadań polityki: dokonanie wszechstronnej diagnozy adekwatności celów i zadań polityki lokalnej, ukazującej zarówno ogólną skuteczność polityki, jak i sprawność: wdrażania procesów kształcenia, socjalizacji, uczenia aktywności społecznej, tworzenia środowiskowego partnerstwa edukacyjnego, wdrażania technik zarządzania szkołami i placówkami, zapewniania odpowiedniego poziomu infrastruktury (warunki lokalowe, wyposażenie); dokonania ewentualnej rekonstrukcji celów i zadań polityki oświatowej lub kierunków ich wdrażania, na podstawie wyników ww. diagnoz; ta rekonstrukcja przyjąć może postać: uogólnienia lub uszczegółowienia celów, weryfikacji i uszczegółowienia parametryzacji celów, uszczegółowienia zadań, eliminacji lub/i uzupełnienia wykazu zadań;

44 Prezentacja MATERIAŁU POMOCNICZEGO NR 4 : Pytania ułatwiające interpretację raportu ewaluacyjnego pod kątem diagnozy i modyfikacji polityki oświatowej przez organ prowadzący Pytania wyjaśniające dla obszaru Efekty : Planowanie: Cele i zadania EP 1 A: Czy przyjęte cele i zadania polityki odpowiadają przedstawionemu w raportach: poziomowi wyników sprawdzianów i egzaminów? poziomowi wiadomości i umiejętności uczniów? Czy przedstawiony w raportach poziom aktywności uczniów jest odpowiedni w stosunku do przyjętych celów i zadań polityki? Czy przedstawiony w raportach poziom respektowania norm społecznych jest zgodny z przyjętymi celami i zadaniami polityki? EP 1 B: Czy przedstawiony w raportach poziom: wyników sprawdzianów i egzaminów, wiadomości i umiejętności uczniów, aktywności uczniów, respektowania norm społecznych odpowiada aspiracjom władz i celom społeczno-gospodarczym założonym w dokumentach programowych samorządu?

45 Prezentacja MATERIAŁU POMOCNICZEGO NR 5: Tabelka z fragmentem raportu oraz pytaniami pomocniczymi ułatwiającymi interpretację.

46 Dziękujemy za uwagę