Prawne formy działania administracji. Pojęcie i rodzaje

Transkrypt

1 Prawne formy działania administracji Pojęcie i rodzaje

2 Prawne formy działania administracji - pojęcie Wykonując swoje różnorodne zadania, organy administracji publicznej podejmuje działania o zróżnicowanym charakterze. Te poszczególne typy czynności, jakie organy mogą podejmować na podstawie prawa, to właśnie prawne formy działania administracji.

3 Prawne formy działania administracji kryteria klasyfikacji Formy działania administracji dzieli się na podstawie różnych kryteriów, m.in. władztwa (działania władcze albo niewładcze), adresata (oznaczonego indywidualnie albo generalnie), prawnego charakteru (czynności prawne albo faktyczne), pozycji podmiotów, których działanie dotyczy (czynności wielostronne (najczęściej dwustronne) i pozostałe).

4 Prawne formy działania administracji - klasyfikacja Najczęściej wymienia się jako podstawowe następujące prawne formy działania administracji: akty administracyjne, akty normatywne, czynności bezpośrednio zobowiązujące, czynności faktyczne, dwustronne działania administracji. Administracja działa też czasem w innych, trudnych do zaklasyfikowania formach.

5 Prawne formy działania administracji AKT ADMINISTRACYJNY

6 Akt administracyjny - pojęcie Akt administracyjny to jednostronne i władcze rozstrzygnięcie przez organ administracji publicznej indywidualnej, konkretnej sprawy konkretnego obywatela, dokonane na podstawie prawa. Akty administracyjne są wydawane w postępowaniach administracyjnych, toczących się w konkretnych sprawach konkretnych osób.

7 Podwójna konkretność aktu administracyjnego Akt administracyjny jest podwójnie konkretny wydawany jest zawsze w stosunku do konkretnej, oznaczonej z imienia i nazwiska osoby, znajdującej się w konkretnej sytuacji. Z tego powodu, organy administracji stosują akty administracyjne, gdy rozstrzygają o sytuacji pojedynczych osób.

8 Rodzaje aktów administracyjnych Akty administracyjne dzieli się na: decyzje administracyjne decyzja administracyjna kończy postępowanie dotyczące konkretnej sprawy, najczęściej poprzez jej merytoryczne rozstrzygnięcie postanowienia wydawane są w toku postępowania administracyjnego, przez wydaniem decyzji, a rozstrzygają tylko tzw. kwestie wpadkowe.

9 P P P DECYZJA P P

10 Przykłady aktów administracyjnych Decyzje: pozwolenie na budowę, decyzja o przyznaniu dodatku mieszkaniowego, koncesja na sprzedaż paliw płynnych, decyzja o rejestracji samochodu. Postanowienia: postanowienie o zawieszeniu postępowania administracyjnego, postanowienie o ukaraniu grzywną świadka w postępowaniu administracyjnym, który nie stawił się na wezwanie.

11 Prawne formy działania administracji AKT NORMATYWNY

12 Akt normatywny - pojęcie Akt normatywny administracji to akt wydany na podstawie upoważnienia zawartego w ustawie, zawierający normy prawne, czyli reguły postępowania skierowanie do generalnie oznaczonych adresatów znajdujących się w abstrakcyjnie oznaczonych okolicznościach. Akty normatywne nie są wydawane w związku z konkretnymi sprawami poszczególnych osób.

13 Generalność i abstrakcyjność aktu normatywnego W odróżnieniu od podwójnie konkretnych aktów administracyjnych, akty normatywne są generalne i abstrakcyjne skierowane są do generalnie określonych adresatów, znajdujących się w abstrakcyjnie określonych sytuacjach. Np. uchwała o ustanowieniu pomnika przyrody zakazuje wylewania gnojowicy pod pomnik przez wszystkich potencjalnych wylewaczy, a nie tylko konkretne osoby.

14 Zastosowanie aktów normatywnych administracji Administracja wydaje akty normatywne wtedy, gdy chce określić np. sytuację grup osób (np. przedstawicieli jednego zawodu czy mieszkańców określonego obszaru), sposób postępowania w określonym rodzaju sytuacji, sposób obchodzenia się z określonymi rodzajami rzeczy itp. Krótko mówiąc wtedy, gdy chce osiągnąć jakiś skutek ogólny, a nie tylko wpłynąć na jedną, konkretną osobę.

15 Przykłady aktów normatywnych administracji Rozporządzenie ministra rolnictwa w sprawie ustalenia wysokości opłat za czynności Inspekcji Weterynaryjnej. Rozporządzenie ministra środowiska w sprawie sposobu ustalenia sumy zawartości ołowiu, kadmu, rtęci i chromu sześciowartościowego w opakowaniach. Uchwała sejmiku województwa w sprawie ustalenia obszaru upraw maku i konopi na terenie województwa. Uchwała rady gminy o ustanowieniu pomnika przyrody.

16 Konstytucja RP z 1997 r. Stanowione przez władzę ustawodawczą Ustawa Ustawa Rozporządzenie Rozporządzenie Obowiązywanie na terenie całej Polski Obowiązywanie na terenie części Polski (gminy, powiaty, województwa) Akt prawa miejscowego Akt prawa miejscowego Stanowione przez administrację

17 Prawne formy działania administracji CZYNNOŚCI BEZPOŚREDNIO ZOBOWIĄZUJĄCE

18

19 Czynności bezpośrednio zobowiązujące Do tej kategorii należą np. znaki drogowe, inne znaki, np. zakaz wstępu do lasu w związku z zagrożeniem pożarowym, polecenia wydawane przez osobę kierującą ruchem drogowym. Czynności bezpośrednio zobowiązujące mają charakter generalny (ich adresatami są wszyscy znajdujący się w zasięgu oddziaływania np. znaku) ale zarazem konkretny (dotyczą konkretnej sytuacji).

20 Prawne formy działania administracji CZYNNOŚCI FAKTYCZNE

21 Czynność faktyczna - pojęcie Czynności faktyczne trzeba odróżnić od czynności prawnych. Czynności prawne, takie jak akty normatywne i administracyjne, mają ustalone przez prawo, konwencjonalne następstwa, wykraczające poza ich fizyczny wymiar nastawione są na bezpośrednie wywoływanie skutków prawnych. Czynności faktyczne nie mają takich dodatkowych następstw, nie wykraczają poza swój wymiar fizyczny nie są nastawione na wywoływanie skutków prawnych w sposób bezpośredni (mogą je wywołać przy okazji ).

22 Rodzaje czynności faktycznych Czynności faktyczne administracji dzieli się na: czynności społeczno organizatorskie, czynności materialno techniczne oraz wydawanie zaświadczeń.

23 Czynności społeczno - organizatorskie Czynności społeczno organizatorskie to niewładcze działania, którymi administracja chce kształtować postawy społeczne (np. kampanie zachęcające do zajmowania określonych postaw, konsultacje społeczne, informowanie obywateli o działaniach administracji).

24 Czynności materialno - techniczne Czynności materialno - techniczne to podejmowane na wyraźnej podstawie prawnej czynności faktyczne, wywołujące pośrednio skutki prawne poprzez pewne zdarzenia, a nie stanowienie aktów administracyjnych czy normatywnych (np. doprowadzenie zwierzęcia na szczepienie, dokonanie wpisu do rejestru, dokonanie rozbiórki nieruchomości, nadanie numeru porządkowego nieruchomości, badanie trzeźwości kierowców).

25 Zaświadczenia Zaświadczenia to wydawane przez organy administracji dokumenty, które same nie tworzą nowych stanów prawnych, lecz które o nich świadczą, np. zaświadczenie o wpisie do rejestru regulowanej działalności gospodarczej. W związku z cyfryzacją administracji znaczenie zaświadczeń maleje.

26 Prawne formy działania administracji DWUSTRONNE DZIAŁANIA ADMINISTRACJI

27 Charakter czynności dwustronnych Dwustronne działania administracji nie mają jednostronnego, władczego charakteru. Zakładają udział dwóch podmiotów przy ustalaniu treści pewnego rozstrzygnięcia. Zalicza się do nich np. umowy cywilnoprawne, porozumienia administracyjne.

28 Czynności cywilnoprawne Organy władzy nie zawsze działają z pozycji władzy. Czasem występują po prostu jako kontrahenci w umowach cywilnoprawnych, na warunkach takich, jak podmioty prywatne. Dotyczy to: zdobywania przez administrację dóbr potrzebnych jej do funkcjonowania (np. zakup ołówków), świadczenia przez administrację usług w formach skomercjalizowanych (np. dostarczanie wody, przewozy komunikacją miejską).

29 Porozumienia administracyjne Podmioty administracji publicznej mogą zawierać porozumienia dotyczące wspólnego wykonywania zadań publicznych, w granicach ich kompetencji. Pozycja porozumiewających się podmiotów jest równorzędna.

30 Przykłady Porozumienie komunalne (gminne i powiatowe) to porozumienie zawierane między kilkoma gminami (lub powiatami), w celu wykonania przez jedną z nich zadań publicznych należących do wszystkich. Kontrakt wojewódzki to porozumienie zawarte między ministrem właściwym ds. rozwoju regionalnego a zarządem województwa w celu dofinansowania wykonania wojewódzkich programów operacyjnych.