Kształcenie nauczycieli wychowania fizycznego potrzeby a rzeczywistość

Transkrypt

1 Kształcenie nauczycieli wychowania fizycznego potrzeby a rzeczywistość dr Renata Czarniecka Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie

2 Marginalizowanie zajęć ruchowych w edukacji wczesnoszkolnej i słabe przygotowanie nauczycieli jest powszechnym problemem i sytuacja nie zmienia się od wielu lat.

3 Korytarzowe wychowanie fizyczne ( ) od początku nauki szkolnej utrwala w uczniu przekonanie, że jest to przedmiot drugorzędny, mało ważny, skoro może odbywać się na korytarzu albo nie odbywać się wcale Kopczyńska-Sikorska J., Sekita B. (1987)

4 Kompetencje nauczycieli Standardy kompetencji zawodowych nauczycieli współczesnej polskiej szkoły - Komitet Nauk Pedagogicznych PAN (Denek, 1997) Rozporządzenie z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (wraz z późniejszymi zmianami) i Karta Nauczyciela.

5 Niekompetentny nauczyciel Nie wie, czego nie wie Nie chce zapytać kogoś, kto wie Boi się zapytać kogoś, kto wie Jest przekonany, że wszystko wie i nie ma żadnych wątpliwości Nie chce się rozwijać Hammer H. (1994)

6 Kształcenie nauczycieli wybrane dylematy Niedofinansowanie oświaty i szkolnictwa wyższego Kompetencje nauczycieli i dyrektorów szkół Kompetencje nauczycieli akademickich Nabór do zawodu nauczycielskiego Doskonalenie i doradztwo zawodowe

7 Zadania uczelni a rzeczywistość Żadne studia nie są w stanie dostarczyć kwalifikacji i kompetencji gwarantujących powodzenie w pracy zawodowej na całe życie. Studia jakie by one nie były to jedynie wstęp do wiedzy i umiejętności, wstęp do zawodowych kwalifikacji i kompetencji, szczególnie pragmatycznych. Osiński W., (2002)

8 Kształcenie nauczycieli wychowania fizycznego

9 Raport NIK % studentów AWF (N=485 z próby losowej 1664 osób) stwierdziło, że uczelnia nie przygotowała ich do prowadzenia zajęć ruchowych w klasach I-III szkoły podstawowej, a 41%, że w ramach praktyk nie prowadzili zajęć na I etapie edukacji.

10 Raport NIK 2010 Studenci wskazali na potrzebę zmian w procesie kształcenia nauczycieli wychowania fizycznego poprzez zwiększenie: liczby godzin zajęć praktycznych w czasie studiów, wymiaru godzin praktyk zawodowych, liczby godzin zajęć z metodyki wychowania fizycznego oraz dostosowanie ich treści do faktycznych warunków pracy nauczyciela przedmiotu.

11 Analiza programów studiów w AWF w Warszawie Rok Ćwiczenia Wykłady Razem

12 Kierunki zmian w kształceniu nauczycieli wf raport NIK Nauczyciele wychowania fizycznego wskazali na potrzebę: zwiększenia liczby godzin przeznaczonych na praktyki zawodowe przeprowadzane w różnych typach szkół, zwiększenia liczby zajęć z zakresu metodyki nauczania przedmiotu, analizowania problemów faktycznie występujących w szkołach, obserwacji większej liczby zajęć prowadzonych przez nauczyciela wychowania fizycznego, rozwijania kompetencji informatycznych i komunikacyjnych.

13 Kształcenie nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej

14 Słabe strony kształcenia przyszłych nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej Opinie badanych Nauczyciele (N=252) Studenci (N=199) zła realizacja przedmiotu metodyka wych. fizycznego 62,4% 52,5% brak praktyki pedagogicznej z wychowania fizycznego 63,6% 48,5% brak możliwości prowadzenia lekcji wf w czasie studiów 45,2% 42,7% Źródło: Skrzydlewski D. (2001)

15 W aktualnym rozporządzeniu MNiSW z dnia 4 listopada 2011 r. w sprawie wzorcowych efektów kształcenia dla kierunku pedagogika nie ma zapisów dotyczących efektów odnoszących się do metodyki wychowania fizycznego.

16 W rozporządzeniu MNiSW z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela zostały określone efekty kształcenia m.in. dla nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej i odnoszą się do metodyki wychowania fizycznego.

17 Treści kształcenia w ramach dydaktyki przedmiotu na I etapie edukacyjnym to: metodyka wychowania fizycznego i edukacji zdrowotnej; rozwijanie umiejętności ruchowych i sprawności fizycznej dziecka; organizacja zabaw i gier ruchowych; ćwiczenia korekcyjno-kompensacyjne.

18 Wśród uczelni publicznych posiadających uprawnienia do prowadzenia kształcenia nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej nie wszystkie gwarantują naukę metodyki wychowania fizycznego w planie studiów stacjonarnych. Departament Strategii i Współpracy Międzynarodowej MSiT

19 Analiza planów studiów 33 uczelnie państwowe: 8 uczelni nie uwzględnia przedmiotu przygotowującego do prowadzenia szkolnego wychowania fizycznego. 25 uczelni (I stopień): metodyka - średnio około 38 godzin. Część uczelni prowadzi zajęcia wyłącznie w formie wykładowej. 6 uczelni (II stopień): metodyka - 15 lub 30 godzin. Źródło: Departament Strategii i Współpracy Międzynarodowej MSiT (stan na )

20 Analiza planów studiów Najwyższy standard przygotowywania nauczycieli wczesnoszkolnych - Wydział Historyczno-Pedagogiczny Instytutu Studiów Edukacyjnych na Uniwersytecie Opolskim. I stopień - 45 godzin metodyki wychowania fizycznego i 30 godzin gier i zabaw; II stopień - 30 godzin metodyki gimnastyki korekcyjnej i profilaktyki i 30 godzin gier i zabaw. Źródło: Departament Strategii i Współpracy Międzynarodowej MSiT (stan na )

21 Kto powinien prowadzić lekcje wf w I etapie? W klasach I-III szkoły podstawowej edukację dzieci powierza się jednemu nauczycielowi. Prowadzenie zajęć z ( ) wychowania fizycznego ( ) można powierzyć nauczycielom posiadającym odpowiednie kwalifikacje Podstawa programowa z komentarzami, MEN tom 1, (s.57)

22 "Pani od wszystkiego w klasach I-III uczy prawie wszystkich przedmiotów. Prawie, bo informatykę i angielski dzieci mają ze specjalistami. Mogłyby również mieć z nimi WF, ale wtedy nauczycielowi zabrakłoby godzin do pełnego etatu. W tygodniu musi ich przepracować przy tablicy 18. Pierwszaki mają 20 lekcji, ale trzy z nich przepadają na język i informatykę. Nauczyciel ma więc już jedną godzinę w plecy. By ją uzupełnić, wysyłam go do pracy na świetlicy. Gdybym jeszcze odebrał mu trzy godziny WF, żadną miarą nie dociągnąłby do pełnego etatu. Artur Ławrowski, dyrektor Zespołu Szkół Integracyjnych nr 7 w Krakowie

23 Rewolucja czy ewolucja?

24 Ktoś to przecież powinien zrobić? Ktoś powinien reagować? Ktoś powinien się przeciwstawić? Ktoś powinien protestować? Ja sobie też zadawałem takie pytania, sam. I znajdowałem taką odpowiedź jeżeli ktoś, to dlaczego nie ja? Źródło: wstęp do filmu Bartoszewski, reż. Jerzy Ridan