Przesłanki powstania logistycznych łańcuchów dostaw

Transkrypt

1 Transport w Logistycznych Łańcuchach Dostaw wykład 01 Przesłanki powstania logistycznych łańcuchów dostaw dr Adam Salomon Katedra Transportu i Logistyki Wydział Nawigacyjny Akademia Morska w Gdyni

2 Najważniejsze wynalazki w dziedzinie transportu (1) Lp. Wynalazek Rodzaj silnika Data 1 Tratwa rzeczna z tyką Siła mięśni człowieka 2 Wiosło Siła mięśni człowieka 3 Łódź rzeczna z papirusu Siła mięśni człowieka 4 Katamaran, czółno, dłubanka 5 Żaglowiec rzeczny z dwunożnym masztem Siła mięśni człowieka Siła wiatru/prądy 6 Koło. Wóz na kołach Siłą mięśni zwierząt Ok. 40 tys. lat p.n.e. Ok. 12 tys. lat p.n.e. Ok. 7 tys. lat p.n.e. Ok. 6 tys. lat p.n.e. Ok. 4,5 tys. lat p.n.e. Ok. 4 tys. lat p.n.e. 7 Żaglowiec kilowy Siła wiatru Ok. 3 tys. lat p.n.e. 2

3 Najważniejsze wynalazki w dziedzinie transportu (2) Lp. Wynalazek Rodzaj silnika Data 8 Wóz na kołach z piastą Siła mięśni zwierząt 9 Kompas Pole magnetyczne Ziemi Ok. 2 tys. lat p.n.e. Ok. 220 lat p.n.e. 10 Statek dwużaglowy Siła wiatru Ok. 350 r. 11 Statek wielożaglowy Siła wiatru Ok r. 12 Stalowe sprężyny w kształcie litery S Siła mięśni zwierząt 13 Łódź podwodna Siła mięśni człowieka 1640 r r. 14 Balon Gorące powietrze 1783 r. 15 Projekt bocznokołowca parowego Silnik parowy 1785 r. 3

4 Najważniejsze wynalazki w dziedzinie transportu (3) Lp. Wynalazek Rodzaj silnika Data 16 Śruba napędowa Silnik parowy 1787 r. 17 Linia kolejowa (szynowa) Siła mięśni zwierząt 1801 r. 18 Lokomotywa parowa Silnik parowy 1803 r. 19 Rower Siła mięśni człowieka 1818 r. 20 Napęd elektryczny Silnik elektryczny 1834 r. 21 Ropociąg Pompa hydrauliczna 22 Napęd spalinowy (diesel) Silnik spalinowy (diesel) 1863 r r. 23 Samochód benzynowy Silnik benzynowy 1864 r. 4

5 Najważniejsze wynalazki w dziedzinie transportu (4) Lp. Wynalazek Rodzaj silnika Data 24 Turbina parowa Energia pary 1884 r. 25 Motocykl Silnik benzynowy 1885 r. 26 Szybowiec Siła wiatru 1891 r. 27 Samolot Silnik benzynowy 1899 r. 28 Śmigłowiec Silnik benzynowy 1907 r. 29 Napęd odrzutowy Silnik odrzutowy 1921 r. 30 Napęd turboodrzutowy Silnik turboodrzutowy 1937 r. 31 Statek kosmiczny Silnik odrzutowy 1961 r. Źródło: I.N. Semenov, Zarządzanie ryzykiem w gospodarce morskiej. Tom II. Zarządzanie ryzykiem innowacji w transporcie morskim, PS 2004, s

6 Rozwój technologii transportowej w latach Źródło: Williams, A. (1992) Transport and the Future, [w:] B.S. Hoyle, R.D. Knowles, Modern Transport Geography, Belhaven Press, London 1992, pp

7 Maglev Train, Shanghai 2003 magnetic levitation technology Źródło: webtv.net (Google Earth Placemark). 7

8 Wzrost prędkości operacyjnej głównych środków transportu w latach (w km/h) 8

9 Cesarstwo rzymskie (ok. 125 r.n.e.) Źródło: Jean-Paul Rodrigue, Dept. of Global Studies & Geography, Hofstra University. 9

10 Droga Bawełniana (The Silk Road) i Arabskie szlaki morskie (VIII-XIV wiek) Źródło: : Jean-Paul Rodrigue, Dept. of Global Studies & Geography, Hofstra University. 10

11 The Grand Canal system (Da Yun He) funkcjonował w latach ); całkowita długość: 2500 kilometrów; w czasach rozkwitu (15-16 wiek) corocznie wożono 400 tys. ton zboża; kanał ma obecnie 1700 kilometrów długości i jest wciąż użytkowany w delcie Jangcy (100 tys. barek rocznie przewozi około 260 mln ton, głównie kruszcu budowlanego). Źródło: R. Delfs, Arteries of the Empire, Far Eastern Economic Review, 15 March 1990, pp

12 Główne szlaki handlowe na świecie w latach Źródło: : Jean-Paul Rodrigue, Dept. of Global Studies & Geography, Hofstra University. 12

13 Najważniejsze przesłanki powstania zintegrowanych łańcuchów transportowych Wykorzystanie amfor jako jednostek ładunkowych Budowa dróg, mostów i przystani wraz z placami i magazynami Wykorzystanie beczek jako jednostek ładunkowych Przewozy drogą morską na duże odległości (dzięki odpowiedniej konstrukcji kadłuba) Wynalezienie silnika parowego (James Watt 1782 r.) Rozbudowa sieci kolejowej, odtwarzając połączenia transkontynentalne Standaryzacja kontenerów przez ISO 13

14 Kanał Bridgewater (Manchester 1767 r.) Kanał Erie (Nowy Jork 1829 r.) 14

15 Wpływ wybudowania Kanału Sueskiego i Kanału Panamskiego na odległość transportu towarów morzem 15

16 Długość systemów kolejowych na świecie (stan na 1913 r.) Źródło: Railway Age Gazette,

17 Rozwój sieci kolejowej na poszczególnych kontynentach w latach (w km) Źródło: Rioux, J-P (1989) La revolution industrielle , Paris: Editions du Seuil. 17

18 Wzajemna zależność dynamik wdrażania nowych i wycofywania przestarzałych jednostek transportu morskiego Występowało dążenie armatorów do jak najszybszego wprowadzenia do eksploatacji konkurencyjnych jednostek transportu, które wyróżniałyby się podwyższonymi wartościami następujących parametrów: eksploatacyjnych, w tym ładowności, prędkości, nośności, niezawodności, zasięgu pływania, zwrotności, poziomu komfortu; ekonomicznych, w tym rentowności, zyskowności, dochodowości, okresu zwrotu inwestycji itp. 18

19 Generacje kontenerowców (wg liczby transportowanych kontenerów) Generacja kontenerowców I Generacja II Generacja III Generacja IV Generacja V Generacja VI Generacja Liczba transportowanych kontenerów mniej niż 1000 TEU mniej niż 2000 TEU mniej niż 3000 TEU ponad 3000 TEU ponad 6000 TEU ponad 8000 TEU Źródło: Container Handbook, CHB, GDV, Berlin

20 Największe statki świata Źródło: (dostęp ) 20

21 Kontenerowce przyszłości (1) Statki z opracowanej przez Maersk serii Triple-E, której pierwszym reprezentantem jest Maersk Mc-Kinney Møller, są przede wszystkim rekordowo energooszczędne. Opieram się jedynie na danych udostępnionych przez producenta, a te zawsze należy traktować ostrożnie, ale jeśli nawet tu i tam coś zaokrąglono, porównanie z innymi technologiami transportu wypada imponująco. Emisja dwutlenku węgla na każdą przewożoną tonę jest znacząco niższa. Oczywiście tranzyt morski zawsze był bardziej przyjazny dla środowiska niż choćby lotniczy, ale Triple-E śrubuje rekordy. To efekt różnych usprawnień dotyczących kadłuba, śrub napędowych, silnika i dostosowanej do niego optymalnej (niskiej) prędkości, zastosowanego systemu odzyskiwania energii, większej pojemności. 21

22 Kontenerowce przyszłości (2) 22

23 Dynamika wzrostu prędkości jednostek transportowych w ciągu ostatnich 250 lat Źródło: L. Susrez-Villa, Invention and the Rise of Techno-capitalism, Lanham, Rowman and Littlefeld,

24 Porty morskie (1) Spójność liniowych i punktowych elementów infrastruktury transportowej odgrywa bardzo ważną rolę w łańcuchach zintegrowanych. Jednym z ważniejszych ogniw w tych łańcuchach są porty morskie. 24

25 Porty morskie (2) Historia rozwoju tych elementów punktowych infrastruktury transportowej liczy ponad 5000 lat. Wcześniej portów jako takich nie było, a łodzie z ludźmi i towarami wpływały do zatok, szukając odpowiednich miejsc do cumowania. Te zatoki spełniały funkcje portów, łączących wodne oraz lądowe odcinki szlaków. Światowa historia rozwoju portów obejmuje pięć ich generacji (tabela na kolejnym slajdzie). 25

26 Generacja Klasyfikacja portów morskich i ich podstawowe charakterystyki Charakterystyka Pradzieje portów Porty I gen. Porty II generacji Porty III generacji Porty IV generacji Porty V generacji Funkcje portów spełniały zatoki, do których wpływały łodzie z ludźmi i towarami. Porty jako centra handlowe. Porty spełniały funkcje stałego łączenia dróg lądowych oraz szlaków morskich. Obsługa odbywała się wg dwugałęziowego schematu organizacji przewozów: np. transport morski - transport kolejowy; transport morski - transport samochodowy itp. Porty spełniają funkcje więżącego ogniwa zintegrowanych łańcuchów przewozowych (Jedno z najważniejszych zadań to zapewnienie kompatybilności poszczególnych gałęzi transportu). Porty spełniają funkcje zarówno centrum logistyczno-dystrybucyjnego, jak i węzła Trans-Europejskiej Sieci Transportowej (TEN-T), zapewniającego kompleksową obsługę zintegrowanych przewozów pasażerów oraz ładunków. Porty spełniają funkcje: centrów logistycznych skierowanych na wysokojakościową i kompleksową obsługę klientów i zaprojektowanych jako wiążące ogniwa w zintegrowanych łańcuchach przewozów pasażerskich; nowoczesnych centrów industrialnych skierowanych na wysokojakościową i kompleksową obsługę ładunków i zaprojektowanych jako punkty kluczowe w systemach transportowych; centrów dystrybucyjnych, zapewniających innowacyjne technologie manipulacyjne i najwyższy poziom informatycznej obsługi klientów w tym producentów, nadawców i odbiorców ładunków itp. 26

27 Ładunki przewożone przez parowce w latach Źródło: Lloyd s List, Podaję za: C. Ducruet, Ports et routes maritimes dans le monde ( ), Mappemonde 2012, s. 106, 27

28 Zasady podejmowania decyzji transportowych Zasada optymalizacji decyzji istota tej zasady polega na dążeniu do osiągnięcia najwyższych wartości wskaźników ekonomicznych (np. NP, PBP itp.) pod warunkiem minimalnego negatywnego wpływu na środowisko Zasada współdziałania decyzji istota tej zasady polega na dążeniu do wyeliminowania sprzeczności pomiędzy technicznymi, technologicznymi, organizacyjnymi, ekonomicznymi i prawnymi aspektami decyzji Zasada kompatybilności decyzji istota tej zasady polega na dążeniu do wyeliminowania sprzeczności pomiędzy decyzjami odnośnie innowacyjnego rozwoju poszczególnych ogniw zintegrowanych łańcuchów przewozowych Zasada wiarygodności decyzji istota tej zasady polega na dążeniu do podejmowania jakichkolwiek decyzji na podstawie sprawdzonej i wiarygodnej informacji Zasada konkurencyjności decyzji istota tej zasady polega na dążeniu do podejmowania jakichkolwiek decyzji na podstawie analizy marketingowej zarówno całego rynku transportowego, jak i poszczególnych jego segmentów 28

29 Dziękuję za uwagę i zapraszam za tydzień 29