Infrastruktura transportu

Transkrypt

1 Infrastruktura transportu Opracował: Robert Urbanik

2 Pojęcie infrastruktury Czynniki produkcji transportowej Infrastruktura (obiekty i urządzenia) Suprastruktura (środki przewozowe) Drogi transportowe Węzły transportowe Urządzenia i wyposażenie dróg transportowych

3 Podstawowe pojęcia Przez infrastrukturę transportu rozumie się elementy sieci transportowej, z której korzystają środki transportu w czasie swego ruchu i postoju. Sied transportowa składa się z linii transportowych i punktów transportowych. Stąd też wyróżnia się infrastrukturę liniową, którą tworzą drogi, po jakich poruszają się środki transportu oraz infrastrukturę punktową, którą tworzą miejsca załadunku, wyładunku, przeładunku, postoju i obsługi środków transportu. Infrastruktura liniowa Infrastruktura punktowa

4 Podział elementów infrastruktury liniowej LĄDOWE KOŁOWE SZYNOWE DROGI TRANSPOR- TOWE WODNE POWIETRZNE PRZESYŁOWE ŚRÓDLĄDOWE MORSKIE OCEANICZNE RUROCIĄGI TAŚMOCIĄGI SIECI ELEKTRYCZNE SIECI INFORMATYCZNE

5 Podstawowe cechy infrastruktury transportowej Niepodzielnośd techniczna i ekonomiczna obiektów infrastrukturalnych, Długi okres realizacji i długi okres użytkowania inwestycji infrastrukturalnych, Pierwotnośd nakładów na infrastrukturę względem nakładów na cele produkcyjne i konsumpcyjne, Wysoka majątkochłonnośd i kapitałochłonnośd, Immobilnośd przestrzenna i funkcjonalna obiektów infrastrukturalnych (nie da się ich przemieścid), Występowanie znacznych efektów zewnętrznych- zarówno dodatnich (np. stymulacja przemysłu) jak i negatywnych (np. skażenie środowiska, zmiana cen gruntów).

6 FUNKCJE INFRASTRUKTURY TRANSPORTU transferowa stwarza warunki przepływu w przestrzeni dóbr, energii oraz ludzi usługowa zaspokaja popyt na usługi zgłaszany poprzez sferę produkcyjną oraz konsumpcyjną integracyjna kształtuje więź społeczną, ekonomiczną i informacyjną w układach regionalnych lokalizacyjna poziom rozwoju infrastruktury na danym terenie świadczy o poziomie jego atrakcyjności (dostępnośd sieci transportowej, energii, zasobów wodnych itp.) akceleracyjna poziom zagospodarowania infrastrukturalnego stanowi przesłankę rozwoju gospodarczego określonych regionów; rezerwa potencjału infrastruktury stanowi istotny czynnik rozwoju gospodarczego danego obszaru

7 Charakterystyczne właściwości i wskaźniki infrastruktury liniowej: Jakośd Składa się na nią szereg parametrów technicznych takich jak ukształtowanie drogi w pionie, poziomie, cechy geometryczne, nawierzchnia itp. Przepustowośd Mierzona jest liczbą środków transportu, które mogą ją (element infrastruktury np. odcinek drogi, skrzyżowanie itp.) przebyd w określonym czasie. Wydłużenie Współczynnik wydłużenia mierzony jest jako stosunek długości drogi transportowej między dwoma określonymi punktami do najkrótszej odległości pomiędzy nimi (linię tę wyznacza się po tzw. ortodromie)

8 Charakterystyczne właściwości i wskaźniki infrastruktury liniowej: Gęstośd sieci Wyraża się ją ilorazem długości linii transportowych do liczby mieszkaoców danego regionu (w km/10 000ludności) lub do wielkości danego obszaru (w km/100 km 2 ). Bezpośredniośd drogi Może oznaczad przewóz bez konieczności przeładunków i zmiany gałęzi transportu, przewóz w relacji dom-dom bez konieczności dowozu, zaś w relacjach międzynarodowych przewóz bez konieczności tranzytu przez kraj trzeci.

9 Punkty transportowe Infrastruktura punktowa składa się z punktów transportowych. Punkt transportowy to miejsce na linii transportowej, odpowiednio wyposażone, w którym może zaczynad się lub kooczyd przemieszczenie przedmiotu przewozu lub dokonad się jego przeładunek. Węzłem transportowym jest punkt, w którym zbiegają się linie transportowe z co najmniej trzech kierunków, lub też kilku gałęzi transportu. Punkt węzłowy może łączyd drogi tylko jednej gałęzi transportu (np. węzeł kolejowy) lub byd punktem styku kilku gałęzi (np. port morski). Punkt bramowy to węzeł, przez który przechodzą transporty z różnych stron, kierowane do różnych miejsc przeznaczenia (np. porty morskie). Punkt transportowy, przez który przechodzą ładunki w ruchu międzynarodowym i w którym dokonywane są odprawy graniczne i celne nazywamy punktem granicznym.

10 Podstawowe punkty transportowe w różnych gałęziach transportu Dworce, przystanki, bazy transportowe, terminale drogowe Stacje, ładownie, bocznice, terminale kolejowe Porty morskie, terminale morskie i porty rzeczne Porty lotnicze

11 PODZIAŁ INFRASTRUKTURY WG GAŁĘZI TRANSPORTU infrastruktura drogowa infrastruktura kolejowa infrastruktura morska infrastruktura wodna śródlądowa infrastruktura lotnicza

12 PODZIAŁ INFRASTRUKTURY WG GAŁĘZI TRANSPORTU INFRASTRUKTURA DROGOWA KOLEJOWA MORSKA LOTNICZA WODNA SRÓDLĄDOWA Liniowa: Drogi Autostrady Mosty Tunele Węzły drogowe Liniowa: Linie kolejowe Wiadukty kolejowe Tunele kolejowe Liniowa: Morskie szlaki wodne Kanały żeglugowe Liniowa: Drogi powietrzne Liniowa: Rzeki Kanały żeglowne Śluzy Punktowa: Stacje paliw Zajezdnie Terminale drogowe Stacje obsługi poj. Punktowa: Dworce Stacje kolejowe Ładownie kolejowe Punktowa: Porty morskie Stocznie remontowe Terminale morskie Punktowa: Lotniska Stacje radarowe Urządzenia naziemne Punktowa: Porty rzeczne Stocznie rzeczne

13 Zaplecze techniczne transportu Ogół środków niezbędnych do wykonania czynności związanych z prawidłowym użytkowaniem i utrzymaniem stanu środków transportowych określa się mianem zaplecza technicznego transportu. Na zaplecze to składają się obiekty, maszyny, urządzenia, system zaopatrzenia, administrowania i wykwalifikowana kadra przygotowana do realizacji zadao związanych z zapewnieniem funkcjonowania taboru.

14 Zadania zaplecza technicznego transportu Do głównych zadao obiektów zaplecza należy: Obsługa i naprawa środków transportowych Zaopatrywanie środków transportu w materiały eksploatacyjne Przechowywanie środków transportu Administrowanie taborem i zarządzanie jego wykorzystaniem

15 Podstawowe obiekty zaplecza technicznego w różnych gałęziach transportu Stacje napraw i obsługi pojazdów, zakłady naprawcze, warsztaty specjalistyczne, stacje paliw, zajezdnie samochodowe Zakłady naprawy taboru kolejowego, warsztaty kolejowe, lokomotywownie Stocznie remontowe, doki remontowe, baseny remontowe Hangary remontowe, zakłady specjalistyczne

16 Źródła M.Stajniak, M.Hajduj, M.Fołtyoski, A.Krupa- Transport i spedycja- Podręcznik do kształcenia w zawodzie technik logistyk. Bibliotek Logistyka, Poznao 2007 R.Kacperczyk Transport i spedycja. Podręcznik dla uczniów technikum i szkoły policealnej. Diffin, Warszawa 2010 P.Sikorski- Spedycja w praktyce- wiek XXI. PWT, Warszawa 2008 Podręcznik spedytora- praca zbiorowa p.red. D.Neidera i J.Neidera. Polska Izba Spedycji i Logistki. Wyd.2 Transport i spedycja w handlu zagranicznym. Praca zbiorowa pod red. Tadeusza Szczepaniaka. PWE, Warszawa 2002 K.Wojewódzka-Król- Infrastruktura transportu, Uniwersytet Gdaoski, Gdaosk 2008 K. Towpik, A.Gołaszewski, J. Kukulski- Infrastruktura transportu samochodowego. Politechnika Warszawska, Warszawa 2006 K.Towpik- Infrastruktura transportu kolejowego, Politechnika Warszawska, Warszawa 2009

17 Infrastruktura transportu Dziękuję za uwagę Opracował: Robert Urbanik