SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

Transkrypt

1 1 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Bo mała istota ludzka to wielka sprawa dorosłych na dziś i na jutro J. Nagrabiecki I. Podstawa prawna. Podstawę prawną szkolnego programu profilaktyki stanowią: Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997r. (Dz.U. z 1997 r. nr 78 poz. 483 ze zm.); Konwencja o Prawach Dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych z 20 listopada 1989 r. (Dz.U. z 1991 r. nr 120 poz. 526); Ustawa z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.); Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz ze zm.); Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2012 r. poz. 977); Ustawa z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 1286); Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 124); Ustawa z 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 298); Rozporządzenie MEN z 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2013 r. poz. 532); Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz.U. z 2015 r. poz. 1249); Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 24 lipca 2015 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz.U. z 2015 r. poz. 1113); Ustawa z 4 sierpnia 2015r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi (Dz.U. z 2015 r. poz. 1286); Priorytety Ministra Edukacji Narodowej na rok szkolny 2015/2016; Statut Publicznej Szkoły Podstawowej w Nakle II. Założenia ogólne. Program opisuje wszelkie działania o charakterze profilaktycznym w celu przeciwdziałania różnym zagrożeniom występującym w środowisku Publicznej Szkoły Podstawowej w Nakle. Szkolny program profilaktyki zawiera: 1. Programy profilaktyczne realizowane w szkole. 2. Działania własne szkoły 3. Współpracę ze środowiskiem. 4. Udział w ogólnopolskich programach profilaktycznych.

2 2 Dobór programu profilaktycznego uwzględnia: 1. Diagnozę potrzeb szkoły 2. Jakość programu 3. Akceptację programu przez wszystkie osoby uczestniczące w jego realizacji 4. Klimat szkoły sprzyjający podejmowaniu wspólnych działań profilaktycznych Realizowane są następujące programy lub ich elementy: - Radosny uśmiech-radosna przyszłość, - Śnieżnobiały uśmiech, - Czas przemian, - Pięć porcji owoców, warzyw lub soków warzywno-owocowych, -,,I co tam w szkole, -,,Szkoła bez przemocy - Elektrośmieci oddajesz, pieniądze dostajesz - Mleko w szkole - Zbieraj baterie - Trzymaj formę : - Znajdź właściwe rozwiązanie - Klub Bezpiecznego Puchatka We własnych działaniach szkoły znalazły się: - Przyjęte i zaakceptowane przez wszystkich obowiązujące zasady i reguły postępowania, - Ustalone sposoby komunikacji pomiędzy poszczególnymi podmiotami - Szkolenia dla nauczycieli - Inne działania wynikające z potrzeb szkoły Współpraca ze środowiskiem: - z rodzicami. - Organem prowadzącym - Gminna Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych - Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną - służbą zdrowia - policją - sądem rodzinnym - innymi instytucjami w miarę potrzeb III.. to wszystkie elementy (cechy, sytuacje, warunki) zwiększające ryzyko wystąpienia zachowań problemowych i związanych z nimi szkód. Są one zróżnicowane w zależności od rodzaju problemu objętego profilaktyką (od kilkunastu do ponad stu, w zależności od typu problemu). Do zbadanych czynników ryzyka należą: 1. Środowisko społeczne i normy w nim obowiązujące, promujące dane wzorce zachowań. 2. Modelowanie takich zachowań w domu i w szkole. 3. Grupy rówieśnicze i występujące w nich zachowania dysfunkcyjne. 4. Słabe wyniki w nauce. 5. Brak celów życiowych. 6. Dostęp do środków i substancji psychoaktywnych.

3 3 IV. Zachowania ryzykowne i ich przyczyny. Zachowania ryzykowne to działania zwiększające prawdopodobieństwo pojawienia się niekorzystnych konsekwencji psychologicznych, społecznych i zdrowotnych. RODZAJ ZACHOWANIA RYZYKOWNEGO wulgaryzmy, brak kultury osobistej brak zainteresowania nauką palenie papierosów, picie alkoholu, zażywanie innych środków psychoaktywnych oraz tzw.,,dopalaczy zachowania agresywne V. Cele profilaktyki szkolnej. PRZYCZYNY obyczaj środowiskowy, wzorce wyniesione z domu, brak świadomości nieodpowiedniego zachowania; chęć zaimponowania, wyraz buntu, manifestowanie dorosłości, wzorce w mediach, złe relacje nauczyciel-uczeń, brak reakcji nauczyciela i innych dorosłych, ubóstwo językowe. niedostosowanie wymagań do poziomu uczniów, niezrozumiałe kryteria oceniania, słabe wyniki w nauce - zniechęcenie; jakość programów nauczania, lenistwo, osoba nauczyciela, nudne lekcje, negatywny wpływ grupy rówieśniczej, brak zainteresowania ze strony rodziców, małe możliwości intelektualne. ciekawość, wpływ reklamy w mediach, wzorowanie się na dorosłych, sposób na odreagowanie, moda, szpan, nuda, przekora, bunt, sytuacja domowa, negatywny wpływ grupy rówieśniczej. negatywne wzorce, także w mediach, sposób na odreagowanie stresu i załatwienie sprawy, chęć dominowania, zaistnienia w grupie, chęć zwrócenia na siebie uwagi, moda na agresję w grupie rówieśniczej, nieumiejętność radzenia sobie z problemami, odpowiedź na prowokację, brak wyobraźni i przewidywania skutków Celem działań wszystkich nauczycieli, wychowawców i rodziców jest pełne włączenie się w działania wychowawcze i zapobiegawcze, aby prawidłowo: 1. Zdiagnozować problemy wychowawcy, zespół wychowawczy, rodzice,

4 4 2. Prowadzić profesjonalne działania wychowawczo profilaktyczne wykorzystując: - przedmioty, - ścieżki edukacyjne, a zwłaszcza wychowanie do życia w rodzinie, - godziny z wychowawcą klasy, - zajęcia pozalekcyjne wycieczki, wyjazdy, na basen, do kina i teatru, - udział w pracy kół zainteresowań, w kole wolontariusza, korzystanie z pracowni internetowej; - apele, imprezy szkolne przybliżające problemy agresji, wskazujące właściwą drogę postępowania, - spotkania z rodzicami prelekcje psychologa szkolnego. 3. Tworzyć bezpieczną, ciepłą atmosferę w szkole przez wszystkich pracowników szkoły, 4. Budować wzajemne zaufanie i poczucie własnej wartości u każdego ucznia, 5. Pomagać uczniom w rozpoznawaniu stresu i radzeniu sobie z nim, 6. Chronić uczniów przed zagrożeniami rozwoju, 7. Reagować na pojawiające się zagrożenia, 8. Zapoznawać uczniów i przypominać im procedury zapobiegania agresji oraz postępowania w przypadku jej występowania. VI. Zadania profilaktyki szkolnej. 1. Dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych i tym samym umożliwienie racjonalnego wyboru. 2. Pomoc w rozwijaniu ważnych umiejętności społecznych i psychologicznych. 3. Rozwijanie możliwości podejmowania działań alternatywnych poprzez zaangażowanie uczniów w działalność pozytywną. 4. Reagowanie w sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych poprzez odwołanie się do specjalistycznej pomocy. 5. Pomoc w organizowaniu pierwszego kontaktu ze specjalistą. 6. Nawiązanie kontaktu z rodzicami. 7. Motywowanie do podjęcia leczenia, terapii. VII. Oddziaływania profilaktyczne. 1. Czynnik ryzyka: Środowisko społeczne i normy w nim występujące, promujące dane wzorce zachowań Obszar: UCZEŃ ŚRODOWISKO 1. Uczyć krytycznego stosunku do mediów 2. Podnieść poziom świadomości i kultury uczniów 3. Przekształcać przekonania normatywne na prawdziwe NEGATYWNE WZORCE W MEDIACH Zorganizować debatę klasową na temat roli mediów w kształtowaniu negatywnych wzorców zachowań, polonista, nauczyciel wychowania do życia w rodzinie

5 5 NISKI POZIOM KULTURY FAŁSZYWE PRZEKONANIA O RZECZYWISTOŚCI- -STEREOTYPY Organizować spotkania uczniów z kuratorami na temat prawnych aspektów i konsekwencji przestępczości wśród nieletnich i problemów resocjalizacji Organizować przedsięwzięcia łamiące stereotypy i uczące asertywności (happeningi, imprezy szkolne, wystawy tematyczne) Kurator społeczny, wychowawcy klas, policjant klas, opiekun SU, rodzice 2. Czynnik ryzyka: Modelowanie negatywnych zachowań w domu i w szkole Obszar: UCZEŃ RODZINA- SZKOŁA 1. Nawiązać kontakt z domem rodzinnym ucznia (w przypadku jego braku) 2. Zwiększyć częstotliwość kontaktu z domem rodzinnym ucznia 3. Podnieść stan wiedzy pedagogicznej i psychologicznej rodziców 4. Rozszerzyć zakres form pomocy pedagogiczno-psychologicznej dla rodziców. 5. Egzekwować przestrzeganie prawa wewnątrzszkolnego. BRAK KONTAKTU Z RODZICAMI UCZNIÓW STAN WIEDZY PEDAGOGICZ - NEJ I PSYCHO LOGICZNEJ RODZICÓW BRAK POSZANOWANIA DLA NORM PRAWNYCH Wysyłać wezwania przez szkołę. Przeprowadzać indywidualne klas, dyrektor spotkania z rodzicami (obowiązkowo dotyczy przypadków negatywnych zachowań ucznia) Opracować i realizować tematykę Dyrektor na podstawie wniosków pedagogizacji rodziców uczniów (dla wychowawców i nauczycieli, różnych poziomów nauczania) Poradnia Psychologiczno- Opracować informacje bibliograficzne Pedagogiczna na tematy pedagogicznopsychologiczne, Bibliotekarz, dyrektor pozyskać materiały informacyjne, udostępnić je rodzicom Aktualizować zapisy prawa Dyrektor, rada pedagogiczna wewnątrzszkolnego klas, nauczyciele Stosować statutowy system nagród Opiekun Samorządu i kar Uczniowskiego Zorganizować SKRZYNKĘ w porozumieniu z dyrektorem ZAUFANIA

6 6 3. Czynnik ryzyka: Grupy rówieśnicze i występujące w nich zachowania dysfunkcyjne Obszar: UCZEŃ GRUPA RÓWIEŚNICZA 1. Integrować zespoły klasowe 2. Ograniczyć zjawiska przemocy i agresji wśród uczniów 3. Podnieść umiejętności i wiedzę nauczycieli 4. Dostarczyć uczniom wiedzę dt. sposobów radzenia sobie z emocjami, stresem i zagrożeniem ULEGŁOŚĆ WOBEC GRUPY PRZEMOC I AGRESJA Przeprowadzić obowiązkowe zajęcia wychowawcze integrujące zespoły klasowe. Inicjować klasowe przedsięwzięcia służące integracji zespołów uczniowskich (wycieczki, wyjścia, imprezy). Zdiagnozować miejsca oraz sytuacje występowania przemocy i agresji w szkole. Przeprowadzić badania ankietowe w klasach. Zorganizować warsztaty dt. przemocy i agresji. W przypadkach notorycznego łamania regulaminu szkolnego i przejawiania agresywnych zachowań zaostrzyć system kar. klas, klasowe Rady Rodziców Dyrektor, klas, psycholog szkolny 4. Czynnik ryzyka: Słabe wyniki w nauce Obszar: UCZEŃ SZKOŁA 1. Aktywizować uczniów. 2. Poszerzyć ofertę spędzania wolnego czasu. 3. Osłabiać niską samoocenę uczniów. 4. Ograniczać rozmiary absencji uczniów na lekcjach. 5. Rozpoznać problemy rozwojowe uczniów. Lenistwo Stosować metody aktywizujące w pracy z uczniami, Zaangażować uczniów w działalność społeczną, charytatywną, artystyczną Nauczyciele przedmiotów, dyrektor,

7 7 Niska samoocena uczniów Poziom absencji na zajęciach w szkole Wykorzystywać elementy motywacji w systemie oceniania. Nagradzać uczniów za ich rzeczywiste osiągnięcia. Zapoznać i na bieżąco przypominać uczniom i rodzicom treści Statutu szkoły dot. praw i obowiązków uczniów, zasad usprawiedliwiania nieobecności oraz systemu nagród i kar. Monitorować absencję uczniów w szkole. Nauczyciele przedmiotów, klas Problemy rozwoju Wspomagać i w razie potrzeby zachęcać rodziców do nawiązywania kontaktu z PPP w kwestiach orzecznictwa. klas, dyrektor 5. : Brak umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach Obszar: UCZEŃ SZKOŁA- ŚRODOWISKO 1. Dostarczyć uczniom wiedzę o konsekwencjach zachowań dysfunkcyjnych. 2. Aktywizować system wartości przeciw zachowaniom dysfunkcyjnym. 3. Ukazywać alternatywne sposoby organizowania życia. Brak umiejętności radzenia sobie z trudami życia, problemami Podjąć, na lekcjach wychowawczych, tematykę odpowiedzialności prawnej i moralnej; Przeprowadzić lekcje wychowawcze dotyczące.przyjaźni, miłości, szczęścia rodzinnego; Wykorzystywać uczestnictwo młodzieży w praktykach religijnych dla dostarczania wiedzy o wartościach uniwersalnych; Dobierać teksty literackie dotyczące problemów moralnych, prowokować dyskusje, poruszać tematy dotyczące wartości ponadczasowych. nauczyciel polskiego, nauczania wczesnoszkolnego, nauczyciel religii klas, języka nauczyciele

8 8 Brak alternatywnych sposobów spędzania wolnego czasu Zorganizować różne formy zajęć pozalekcyjnych; Zachęcić uczniów do udziału w zajęciach w bibliotece gminnej, świetlicy; Zachęcać do samodzielnego rozwijania talentów i zainteresowań., nauczyciele przedmiotów, dyrektor, Rada Rodziców, rodzice 6. : Dostęp do środków i substancji psychoaktywnych Obszar: UCZEŃ SZKOŁA- ŚRODOWISKO 1. Dostarczyć uczniom i ich rodzicom wiedzę dotyczącą konsekwencji palenia, picia 2. Dbać o rozwój wiedzy i umiejętności zawodowych nauczycieli. 3. Wykorzystać wsparcie (konsultacje) ze strony specjalistów. 4. Zdiagnozować skalę zjawiska zagrożenia uzależnieniami wśród uczniów. 5. Kontynuować realizację programów profilaktycznych. 6. Upowszechniać wśród uczniów znajomość zachowań asertywnych. Moda na palenie, picie alkoholu i używanie substancji psychoaktywnych.. Brak umiejętności zachowań asertywnych Zgromadzić materiały, nowoczesne środki dydaktyczne dotyczące profilaktyki uzależnień; Przygotować i przeprowadzić lekcje wychowawcze dotyczące zagrożeń związanych z uzależnieniami; Zorganizować zajęcia dla uczniów z zakresu uzależnień; Zorganizować konkurs wiedzy uczniów, dotyczący problemu uzależnień; Zorganizować formy doskonalenia zawodowego dotyczące zagrożeń uzależnieniami i profilaktyki uzależnień, Pozyskać współpracowników z PPP, poradni specjalistycznych; Przygotować happening, apel, program z zakresu profilaktyki uzależnień Przeprowadzić zajęcia na temat zachowań asertywnych; Dobierać teksty literackie dotyczące asertywności. Bibliotekarz w porozumieniu z dyrektorem Nauczyciele przeszkoleni Dyrektor, pracownik PPP

9 9 VIII. Spodziewane efekty. 1. Zmniejszenie zjawiska przemocy wśród uczniów. 2. Zbudowanie wizerunku szkoły bezpiecznej, przyjaznej każdemu uczniowi. 3. Wzrost wiedzy i świadomości uczniów i ich rodziców na temat przemocy, uzależnień oraz przeciwdziałania im. 4. Umiejętne radzenie sobie w sytuacjach zetknięcia się z przemocą i uzależnieniami. 5. Nauczenie się pozytywnych zachowań oraz właściwego postrzegania i rozumienia ludzi. 6. Osiągnięcie umiejętności dokonywania wartościowych i sensownych wyborów w życiu. 7. Nauczenie się mówienia o tym, o czym młodzież myśli, będzie wyrażać swoje uczucia oraz szanować i identyfikować się z uczuciami innych. IX. Ewaluacja. Ewaluacja programu polega na bieżącym monitorowaniu podjętych działań. Ponadto na posiedzeniach rady pedagogicznej przedstawiane są oceny, wnioski do dalszej pracy. Wynikające z oceny wnioski, przekazywane są do wiadomości Rady Rodziców i Samorządu Uczniowskiego. Podstawę takiej oceny i wniosków stanowią sprawozdania z realizacji przedsięwzięć profilaktycznych, obserwacje, badania ankietowe. Ocenie podlega: 1. funkcjonowanie pomocy pedagogicznej, 2. realizacja zaleceń zawartych w orzeczeniach poradni psychologiczno-pedagogicznej oraz poradni specjalistycznych, 3. realizacja tematyki profilaktyki zawartych w planach pracy wychowawców klas, 4. udział nauczycieli w formach zewnętrznego doskonalenia zawodowego z zakresu profilaktyki, 5. innowacje i projekty wychowawcze w zakresie profilaktyki, 6. realizacja programów profilaktycznych, 7. występowanie czynników, rodzajów i przyczyn zachowań ryzykownych. Uwagi: 1. Program ten jest zgodny z programem wychowawczym szkoły i programami wychowawczymi poszczególnych klas. 2. Program ten będzie poddawany systematycznej ewaluacji przez Zespół Wychowawczy. 3. Program poddawany jest systematycznemu monitorowaniu. Podlega modyfikacji i dostosowaniu do wynikłych problemów w każdym czasie. Program został uchwalony przez Radę Rodziców w porozumieniu z Radą Pedagogiczną Publicznej Szkoły Podstawowej w Nakle w dniu r.