Program profilaktyki szkolnej w Gimnazjum im. Jana Pawła II w Choceniu

Transkrypt

1 Program profilaktyki szkolnej w Gimnazjum im. Jana Pawła II w Choceniu 1

2 ZASADY ODDZIAŁYWAŃ PROFILAKTYCZNYCH Poniższe zasady sformułowano na podstawie projektu Standardów jakości pierwszorzędnych programów profilaktycznych realizowanych w szkole i placówce oświatowej, autorstwa Krzysztofa A. Wojcieszka i Joanny Szymańskiej. Bezpieczeństwo uczestników: Respektowanie podmiotowości uczestników. Poszanowanie ich godności i indywidualności. Ochrona prywatności i zapewnienie dyskrecji. Uwzględnienie wieku i poziomu rozwoju uczestników. Uwzględnienie systemu wartości i stopnia wrażliwości uczestników. Niestosowanie technik, które naruszają mechanizmy obronne osobowości (terapeutycznych), psychomanipulacyjnych). Realizatorzy działań profilaktycznych powinni powinni posiadać przygotowanie pedagogiczne. Adekwatność oddziaływań: Działania profilaktyczne powinny być maksymalnie dostosowanie do potrzeb i problemów odbiorców oraz mieć wyraźnie określonego adresata. Skuteczność: 2

3 Działania powinny być zgodne z aktualnym stanem wiedzy z dziedziny, której dotyczą. Działania powinny wykorzystywać wiedzę dotycząca sprawdzonych strategii, form i metod oddziaływania. Działania powinny uwzględniać wiedzę z zakresu psychologii rozwojowej. Rzetelność: Informacje powinny być rzetelne. Informacje powinny być dostosowane do poziomu rozwoju intelektualnego, emocjonalnego i społecznego adresata, do jego możliwości percepcyjnych. Informacje powinny uwzględniać poziom już posiadanej wiedzy (zbyt wczesne wkraczanie z informacjami na temat zagrożeń może podsuwać pomysły na niepożądane zachowania). Informacje powinny być rzeczowe (odwoływanie się do emocji, np. straszenie, może powodować obronne odrzucanie zagrażających informacji lub też pobudzać ciekawość). Informacje dotyczące zagrożeń nie powinny być zbyt szczegółowe (aby nie stanowiły instruktażu nieprawidłowych zachowań). Głębokość i czas trwania: We współczesnej profilaktyce proponuje się, jako bardziej skuteczny, model głębszego oddziaływania oparty o koncepcję czynników ryzyka i czynników chroniących. Najbardziej skuteczne są oddziaływania zintegrowane z programem szkolnym (dydaktycznym i wychowawczym). Czas trwania oddziaływań i ich intensywność zależą od zintegrowanego wcześniej stopnia zagrożenia. 3

4 ROZPOZNANE CZYNNIKI RYZYKA Poprzez rzetelną diagnozę środowiska szkolnego wyodrębniono czynniki ryzyka. Czynniki ryzyka to wszystkie elementy (cechy, sytuacje, warunki) zwiększające ryzyko wystąpienia zachowań problemowych i związanych z nimi szkód. Są one zróżnicowane w zależności od rodzaju problemu objętego profilaktyką ( od kilkunastu do ponad stu lat, w zależności od typu problemu). Do zbadanych czynników ryzyka należą: Środowisko społeczne i normy w nim obowiązujące, promujące dane wzorce zachowań. Modelowanie takich zachowań w domu i w szkole. Grupy rówieśnicze i występujące w nich zachowania dysfunkcyjne. Słabe wyniki w nauce. Brak celów życiowych. Dostęp do środków i substancji psychoaktywnych. Wczesna inicjacja w zachowaniach ryzykownych. ZACHWANIA RYZYKOWNE I ICH PRZYCZYNY W tworzeniu programu profilaktycznego szkoły wyodrębniliśmy tzw. Zachowania ryzykowne, które stanowią nieodzowny czynnik profilaktyki. Zachowania ryzykowne, to działania zwiększające prawdopodobieństwo pojawienia się niekorzystnych konsekwencji psychologicznych, społecznych i zdrowotnych. Rodzaj zachowania ryzykownego Wulgaryzmy, brak kultury osobistej Przyczyny Obyczaj środowiskowy 4

5 Wagary Brak zainteresowania nauką Palenie papierosów, picie alkoholu, zażywanie innych środków psychoaktywnych Wzorce wyniesione z domu Chęć zaimponowania Wyraz buntu, manifestowanie dorosłości Wzorce w mediach Złe relacje nauczyciel uczeń Brak reakcji nauczyciela i innych dorosłych Ubóstwo językowe Trudności w nauce Uległość wobec kolegów Strach przed sprawdzianem Brak zainteresowania Niemożność sprostania ambicjom rodziców i wymaganiom nauczycieli Nuda na lekcjach Brak dyscypliny Chęć zaimponowania Niedostosowanie wymagań do poziomu uczniów Niejasne kryteria oceniania Jakość programów nauczania Lenistwo Osoba nauczyciela Nudne lekcje Negatywny wpływ grupy rówieśniczej Brak zainteresowania ze strony rodziców Ciekawość Wpływ reklamy w mediach Wzorowanie się na dorosłych Sposób na odreagowanie 5

6 Zachowanie agresywne Wczesna inicjacja seksualna Moda, szpan Nuda, przekora, bunt Sytuacja domowa Negatywny wpływ grupy rówieśniczej Negatywne wzorce, także w mediach Sposób na odreagowanie stresu i załatwienie sprawy Chęć dominowania, zaistnienia w grupie Moda na agresję w grupie rówieśniczej Nieumiejętność radzenia sobie z problemami Odpowiedź na prowokację Niski poziom wiedzy i uświadomienia Ciekawość Wpływ grupy rówieśniczej Moda na dorosłość Uległość, nieznajomość zachowań agresywnych CZYNNIKI CHRONIĄCE Czynniki chroniące, to wszystkie elementy osłabiające działanie czynników ryzyka. Wymienia się w tym kontekście: Silną więź z rodzicami, opiekę dorosłych Zainteresowanie nauką i własnym rozwojem, aktywność, ciekawość poznawczą Praktyki religijne Zakorzenienie w tradycji społeczności i szacunek dla jej norm Konstruktywną grupę rówieśniczą, autorytety 6

7 CELE PROFILAKTYKI SZKOLNEJ Ochrona uczniów przed zagrożeniami rozwoju, Reagowanie na pojawiające się zagrożenia, Stworzenie przyjaznego klimatu szkoły, Budowanie dobrej współpracy z rodzicami i pozyskiwanie ich jako sojuszników działań wychowawczych raz profilaktycznych prowadzonych przez nauczycieli, Dostarczenie informacji o zagrożeniach towarzyszących zastosowaniu substancji uzależniających, Wskazanie możliwości unikania tych zagrożeń i sposobów radzenia sobie z nimi, Pokazanie perspektyw zdrowego życia i drogi do satysfakcji osobistych bez stosowania substancji uzależniających, promocja zdrowia u jej podstaw znajduje się przekonanie, że należy skierować uwagę młodzieży na to, co pożyteczne, na to, co daje radość, przyjemność i poczucie zadowolenie z życia i z samego siebie, ćwiczenia umiejętności i odmawiania i podejmowania samodzielnych decyzji - oparty jest na założeniu, że młodym ludziom oprócz wiedzy o szkodliwości substancji uzależniających, niezbędna jest również umiejętność mówienia nie w sytuacjach, gdy ktoś wywiera nacisk oraz umiejętność podejmowania samodzielnych decyzji racjonalno-poznawczy - opierający się na przekonaniu, że dostarczenie odpowiednich informacji o substancjach uzależniających i szkodliwych skutkach ich zażywania spowoduje, że młodzież będzie chciała podejmować odpowiednie dla siebie decyzje ZADANIA PROFILAKTYKI SZKOLNEJ Dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych i tym samym umożliwienie racjonalnego wyboru. Pomoc w rozwijaniu ważnych umiejętności społecznych i psychologicznych. 7

8 Rozwijanie możliwości podejmowania działań alternatywnych poprzez zaangażowanie uczniów w działalność pozytywną. Reagowanie w sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych poprzez odwołanie się do specjalistycznej pomocy. Pomoc w organizowaniu pierwszego kontaktu ze specjalistą. Nawiązanie kontaktu z rodzicami. Motywowanie do podjęcia leczenia, terapii. ODDZIAŁYWANIA PROFILAKTYCZE Czynniki ryzyka Zadania Sposoby realizacji Odpowiedzialni Środowisko społeczne i normy w nim występujące, promujące dane wzorce zachowań 1. Negatywne wzorce w mediach Uczyć rozpoznawać negatywne wzorce zachowań Uczyć krytycznego stosunku do mediów Podejmować problematykę rozpoznawania negatywnych wzorców i krytycznego odbioru mediów w czasie zajęć dydaktycznych. Wychowawcy, nauczyciele Niwelowanie negatywnych zachowań w domu i w szkole 1. Brak kontaktu z rodzicami uczniów 1.1. Nawiązać kontakt z domem rodzinnym ucznia (w przypadku jego braku) 1.2. Zwiększyć Umożliwić indywidualny kontakt telefoniczny rodzica z wychowawcą. Wychowawcy 8

9 częstotliwość kontaktu z domem rodzinnym ucznia 1.3. Zintegrować rodziców ze szkołą Wysyłać wezwania przez szkołę Przeprowadzać indywidualne spotkania z rodzicami (obowiązkowo dotyczy przypadków negatywnych zachowań ucznia) Zwiększyć motywację rodziców do współpracy ze szkołą poprzez organizowanie przyjaznych wywiadówek, wysyłanie zaproszeń na spotkania, zaangażowanie rodziców organizację imprez w Pedagog, dyrektor Pedagog w porozumieniu z wychowawcami klas Wychowawcy klas Pedagog szkolny 9

10 2. Niewystarczający stan wiedzy pedagogicznej i psychologicznej rodziców. 3. Brak poszanowania dla norm prawnych 1.4. Podnieść stan wiedzy pedagogicznej i psychologicznej rodziców Egzekwować przestrzeganie prawa wewnątrzszkolnego szkolnych Opracować i realizować tematykę pedagogizacji rodziców uczniów (dla różnych poziomów nauczania) Opracować informacje bibliograficzne nt. pedagogicznopsychologiczn e, pozyskać materiały informacyjne, udostępniać je rodzicom Aktualizować zapisy prawa wewnątrzszkol nego Stosować statutowy system nagród Wychowawcy Nauczyciel, bibliotekarz Dyrektor Nauczyciele i dyrektor 10

11 i kar Prowadzić apele dyscyplinujące 4. Nieprzestrzeganie zasad ochrony i bezpieczeństwa podczas prac w gospodarstwach wiejskich 1.6. Podnieść stan wiedzy rodziców i uczniów na temat przestrzegania zasad bezpieczeństwa podczas prac w gospodarstwach wiejskich Zorganizować lekcje wychowawcze o charakterze profilaktyczno - informacyjny m Wychowawcy Grupy rówieśnicze i występujące w nich zachowania dysfunkcyjne 1. uległość wobec grupy 1.1 w ramach ministerialnego programu Zero tolerancji dla przemocy realizować szkolny projekt Bezpieczna szkoła Prowadzić obserwacje kontynuować działanie: Szkolna poczta Pedagog we współpracy z wychowawcami klas 11

12 1.2 Integrować zespoły klasowe 2. Przemoc i agresja 2.1. Ograniczyć zjawiska przemocy i agresji wśród uczniów 2.2 Dostarczyć uczniom wiedzę nt. sposobów radzenia sobie z emocjami, stresem i zagrożeniem 2.3 Uświadomić uczniom skutki prawne czynów przestępczych (wyłudzenia, kradzieże, rozboje) Przeprowadzić obowiązkowe zajęcia wychowawcze integrujące zespoły klasowe Inicjować klasowe przedsięwzięcia służące integracji zespołów uczniowskich (wycieczki, wyjścia grupowe, imprezy) Eliminować miejsca oraz sytuacje występowania przemocy i agresji w szkole Przeprowadzać zajęcia wychowawcze nt. kształtowania prawidłowych postaw oraz ćwiczenia umiejętności zachowania się w sytuacji stresu, frustracji oraz zagrożenia Zorganizować spotkania z policjantem, kuratorem zawodowym. Zapoznać rodziców z procedurami postępowania. Wychowawcy klas Wychowawcy klas, klasowe Rady Rodziców, pedagog Pedagog we współpracy z wychowawcami klas Wychowawcy klas Pedagog szkolny wychowawcy 12

13 Słabe wyniki w nauce 1. Lenistwo 1.1 Aktywizować uczniów do systematycznej pracy 1.2 Poszerzyć ofertę spędzania czasu wolnego, w kierunku zdobywania nowym umiejętności Stosować metody aktywizujące w pracy z uczniami Zaangażować uczniów w działalność pozytywną (społeczną, charytatywną, artystyczną) Nauczyciele przedmiotów Wychowawcy Wychowawcy klas 2. Niska samoocena uczniów 2.1 Zwalczać niską samoocenę uczniów Prowadzić świetlicę edukacyjną Pedagog, uczniowie nauczyciele, Wykorzystywać elementy motywacji w systemie oceniania Nauczyciele przedmiotów Pedagog Nagradzać uczniów za rzeczywiste osiągnięcia i umiejętności zgodnie z ich możliwościami Organizować prezentacje osiągnięć uczniów nauczyciele 13

14 3. Poziom absencji na zajęciach w szkole 2.1 Ograniczać rozmiary absencji uczniów na lekcjach Zapoznać uczniów i rodziców z treściami Statutu szkoły dot. praw i obowiązków uczniów, zasad usprawiedliwiania nieobecności oraz systemu nagród i kar Monitorować absencję uczniów w szkole Podejmować problem absencji uczniów podczas spotkań rady pedagogicznej i na gddw wraz z zespołem klasowym Wychowawcy klas Pedagog, wychowawcy klas Pedagog, wychowawcy klas 4. Problemy rozwojowe 4.1 Rozpoznać problemy rozwojowe uczniów Wspomagać rodziców w nawiązaniu kontaktu z PPP w kwestiach orzecznictwa Aktualizować rejestr uczniów posiadających orzeczenia PPP i monitorować realizację zaleceń Oceniać uczniów zgodnie z orzeczeniem PPP Pedagog Pedagog, wychowawcy Podjąć na lekcjach wychowawczych 14

15 Brak celów życiowych 1. Brak umiejętności radzenia sobie z niepowodzeniami 1.1 Dostarczyć uczniom wiedzę o konsekwencjach zachowań ryzykownych 1.2 Aktywizować system wartości pozwalający zwalczać zachowania dysfunkcyjne tematykę odpowiedzialności prawnej i moralnej za własne czyny Przeprowadzić lekcje wychowawcze nt. przyjaźni, miłości, szczęścia rodzinnego wartości najbardziej cenionych (w badaniach) przez młodzież Wykorzystywać uczestnictwo młodzieży w obrzędach religijnych w celu podkreślenia znaczenia wartości uniwersalnych Wychowawcy klas, pedagog Wychowawcy klas, katecheci, wychowawcy klas, nauczyciel świetlicy 2. Uleganie wizji łatwego Realizować szkolny program godzin wychowawczych ukierunkowany na 15

16 życia 2.1 Walczyć z fałszywym przekonaniem o przyjęciu przez różne instytucje odpowiedzialności za nasze życie profilaktykę wychowawcy Łatwy dostęp do środków i substancji psychoaktywnych 1. Moda na branie, palenie i picie 1.1 Dostarczyć rodzicom wiedzy dotyczącej rozpoznawania pierwszych objawów uzależnień 1.2 Dostarczyć uczniom i ich rodzicom wiedzy nt. konsekwencji brania, palenia, palenia, picia Gromadzić materiały, nowoczesne środki dydaktyczne nt. profilaktyki uzależnień Przygotować i przeprowadzić lekcje wychowawcze związane z zagrożeniem uzależnieniami. Prowadzić spektakle profilaktyczne Organizować działania w zakresie pedagogizacji rodziców nt. zagrożeń uzależnieniami i Nauczyciel bibliotekarz Wychowawcy klas, pedagog Wychowawcy klas, pedagog 16

17 profilaktyki uzależnień. Uwrażliwić rodziców na postawy dzieci, dostarczyć informacji jak powinni zachowywać się rodzice w sytuacjach wymagających interwencji poprzez ulotki, pogadanki, spotkania ze specjalistą Zorganizować warsztaty dla uczniów z zakresu uzależnień w Poradni Terapii Uzależnień we Włocławku Zorganizować konkursy nt. uzależnień Nasilić propagandę wizualną nt. uzależnień : happeningi (akcje antyuzależniniowe); zorganizować akcję Rzuć palenie razem z nami Pedagog Pedagog, pielęgniarka Nauczyciel biologii, pedagog szkolny 17

18 1.3 Dbać o rozwój wiedzy i umiejętności zawodowych nauczycieli 1.4 Wykorzystywać wsparcie (konsultacje) ze strony specjalistów Pozyskać współpracowników z PPP, poradni specjalistycznych Organizować szkoleniowe posiedzenia rady pedagogicznej Zabezpieczyć szkołę przed wnoszeniem i handlem na jej terenie narkotykami Pedagog szkolny, dyrektor w porozumieniu z Radą Rodziców dyrektor dyrektor, dyżurni nauczyciele, 2. Brak umiejętności zachowań asertywnych Wczesna inicjacja w zachowaniach ryzykownych 2.1 Upowszechniać wśród uczniów znajomość zachowań asertywnych Wdrożyć do realizacji treści: edukacja prozdrowotna oraz wychowanie do życia w rodzinie Dostarczyć uczniom wiedzę o AIDS oraz chorobach przenoszonych Przeprowadzić lekcje wychowawcze nt. zachowań asertywnych Opracować tematykę dla poszczególnych etapów kształcenia Podjąć tematykę AIDS i chorób przenoszonych drogą płciową w ramach lekcji wychowawczych wychowawcy Nauczyciele przedmiotów(biologia, chemia, fizyka, wf, j.polski, plastyka, wos), religia Pedagog, nauczyciel biologii 18

19 drogą płciowa Uruchomić propagandę wizualną w związku z obchodami Światowego DNIA Walki z AIDS Konkurs plastyczny Pedagog, pielęgniarka Opiekun PCK 19

20 20