systemem oceniania. (P),

Transkrypt

1 DZIAŁ TEMAT LICZBA GODZ. OGÓLNE CELE KSZTAŁCENIA W UJĘCIU OPERACYJNYM ŚCIEŻKI ZAPAMIĘTYWANIE ROZUMIENIE UMIEJĘTNOŚCI MIĘDZYPRZEDMIOTOWE Czego będziemy się uczyć w klasie I gimnazjum? 1 Zapoznanie uczniów z tematyką zajęć, przedmiotowym Omówienie zasad kontroli i oceny osiągnięć ucznia. systemem oceniania. ŻYCIE DAWNIEJ A DZIŚ Odszyfrować przeszłość Część I Co to jest źródło historyczne, rodzaje źródeł Część II Czas i chronologia różne style datacji rodzaje źródeł historycznych przyrządy służące do mierzenia czasu pojęcia: źródło historyczne, chronologia, nasza era, przed naszą erą, wiek znaczenie źródeł w odtwarzaniu dziejów jak wykorzystywać oś czasu (P). dokonać najprostszego podziału źródeł prawidłowo określić wiek wydarzenia określić wydarzenia w kategoriach wcześniejsze późniejsze umieszczać wydarzenia na osi czasu ocenić rolę archeologii w odtwarzaniu procesu dziejowego podać różne sposoby mierzenia czasu Dokumenty gromadzone w bibliotece i ich wartość informacyjna. Media jako środki poznania historii i współczesności. Komunikaty informacyjne i perswazyjne (reklamowe i propagandowe, public relations). O PIERWSZYCH LUDZIACH Pierwsi ludzie 1 pojęcia: prehistoria, paleolit, człowiek pierwotny, człowiek rozumny wpływ procesu ujarzmiania przyrody na ewolucję człowieka Opierwszych rolnikach 1 pojęcia: neolit, rewolucja neolityczna zależność człowieka od warunków geograficzno-przyrodniczych, np. w rolnictwie (P). scharakteryzować epokę paleolitu wskazać związki między warunkami klimatycznymi a życiem ludzi w najdawniejszych czasach wskazać na mapie siedziby pierwszych ludzi opowiedzieć o życiu ludzi epoki paleolitu wskazać na mapie obszar Bliskiego Wschodu wyjaśnić, dlaczego zmiany w sposobie życia ludzi neolitu nazwano rewolucją przedstawić czynniki, które miały wpływ na zmianę trybu życia ludzi epoki neolitu wyjaśnić różnice między koczowniczym a osiadłymtrybemżycia opowiedzieć o życiu i zajęciach ludzi epoki neolitu ocenić wpływ wynalazków technicznych na polepszenie warunków życia człowieka O ŻYZNYM PÓŁKSIĘŻYCU OŻyznym Półksiężycu 1 pojęcia: cywilizacja, Żyzny Półksiężyc, Międzyrzecze, monarchia despotyczna, system irygacyjny, lokalizować na mapie Żyzny Półksiężyc, Mezopotamię, Babilonię, Tygrys i Eufrat dostrzec zależność między powstaniem cywilizacji i państwa a organizacją pracy 22 23

2 O ŻYZNYM PÓŁKSIĘŻYCU epoka brązu, politeizm, miasto-państwo, pismo klinowe, kodeks wpływśrodowiska naturalnego na życie ludzi cywilizacji nadrzecznych (P). zinterpretować główną zasadę Kodeksu Hammurabiego: oko za oko, ząb za ząb przedstawić osiągnięcia cywilizacji sumeryjskiej i babilońskiej oraz ocenić ich znaczenie dostrzec przejawy świadomej ingerencji człowieka w środowisko naturalne W PAŃSTWIE FARAONA Wpaństwie faraona 1 pojęcia: faraon, monarchia despotyczna, niewolnik, hieroglify, papirus zależności między położeniem geograficznym a powstaniem cywilizacji i państwa egipskiego (P). wskazać na mapie i określić położenie geograficzne Egiptu opisać warunki geograficzno-przyrodnicze Egiptu oraz opowiedzieć o sposobie życia i podstawowych zajęciach mieszkańców określić zakres władzy faraona wymienić osiągnięcia cywilizacji egipskiej wymienić i scharakteryzować poszczególne warstwy społeczeństwa egipskiego opowiedzieć o zadaniach i roli poszczególnych grup społeczeństwa w życiu państwa opisać organizację państwa egipskiego wykreślić schemat przedstawiający społeczeństwo egipskie Chronologia starożytności. Elementy historii i geografii świata starożytnego. Przed sądem Ozyrysa głównych bogów, wktórychwierzyli Egipcjanie (P). pojęcia: politeizm, mumia, sarkofag, balsamowanie, piramida, Księga Umarłych związkimiędzyreligią aprzyrodą(p). przedstawić wyobrażenia Egipcjan o życiu pozagrobowym podać najważniejsze osiągnięcia cywilizacji egipskiej i docenić ich znaczenie w rozwoju ludzkości ZIEMIA OBIECANA Ziemia Obiecana 1 pojęcia: Biblia, Stary i Nowy Testament, Ziemia Obiecana, monoteizm, niewola babilońska, naród wybrany, prorok, Jahwe wpływ kultury Izraelitów na naszą cywilizację (P). wskazać na mapie Izrael, Palestynę, Jerozolimę scharakteryzować religię Izraelitów ocenić znaczenie Biblii w dziejach ludzkości wskazać na mapie szlak wędrówki narodu wybranego zaznaczyć na osi czasu najważniejsze wydarzenia z dziejów narodu żydowskiego od czasów Abrahama do zakończenia niewoli babilońskiej opowiedzieć, jak powstało państwo żydowskie Izrael Chronologia starożytności. Elementy historii i geografii świata starożytnego. Rola filozofii greckiej, prawa rzymskiego i Biblii w kulturze polskiej

3 Najstarsze cywilizacje (lekcja powtórzeniowa) najważniejsze cechy i osiągnięcia cywilizacji starożytnego Wschodu (P). dostrzec różnice między politeizmem a monoteizmem ocenić najważniejsze cechy i osiągnięcia cywilizacji starożytnych Wśród skał ioliwnychgajów 1 pojęcia: Hellada, Hellen, polis, kolonia związek między warunkami naturalnymi Grecji a wykształceniem się polis i życiem mieszkańców wskazać na mapie i określić położenie geograficzne Grecji wymienić czynniki jednoczące Greków opowiedzieć o zajęciach Greków wskazać przyczyny i zasięg kolonizacji greckiej Chronologia starożytności. Elementy historii i geografii świata starożytnego. Wybrane zagadnienia z życia codziennego Greków i Rzymian. STAROŻYTNA GRECJA Wśród bogów i herosów Na olimpijskim stadionie głównych bogów greckiego panteonu (P). datę 776 p.n.e. dyscypliny wchodzące w skład pięcioboju pozostałe konkurencje sportowe pojęcia: panteon, heros, mit, Hades, Pytia, Pola Elizejskie rolę religii w umacnianiu wspólnoty Hellenów rolę, jaką w życiu Greków pełniły wyrocznie pojęcia: olimpiada, rydwan, pokój boży (P). określić dziedziny życia, którymi opiekowali się greccy bogowie wskazać na mapie Olimp, Delfy opowiedzieć kilka mitów i dokonać ich dydaktycznej interpretacji przedstawić poglądy Greków na temat życia pozagrobowego wyszukać w mitach wartości uniwersalne opowiedzieć, w jaki sposób Grecy wyobrażali sobie bogów i oddawali im cześć posługiwać się zwrotami: syzyfowa praca, stajnia Augiasza, męki Tantala lokalizować na mapie Olimpię ocenić rolę igrzysk w życiu Greków wyjaśnić różnicę między igrzyskami olimpijskimi a olimpiadą opowiedzieć o przebiegu igrzysk olimpijskich przedstawić idee starożytnych i współczesnych igrzysk olimpijskich dostrzec we współczesnych igrzyskach olimpijskich bezpośrednie nawiązanie do tradycji greckiej Znaczenie mitologii, misteriów, obrzędów, świąt i uroczystości. Przykłady literatury i sztuki starożytnej Grecji irzymu. Wybrane zagadnienia z życia codziennego Greków i Rzymian. Rola igrzysk olimpijskich i widowisk teatralnych. Wpaństwie wojowników 1 pojęcia: heloci, spartiata, falanga, hoplita, periojkowie, Lacedemon wskazać na mapie Peloponez, Spartę wyjaśnić znaczenie zwrotów: mówić lakonicznie, wrócić z tarczą lub na tarczy scharakteryzować strukturę społeczeństwa Sparty Elementy historii i geografii świata starożytnego

4 przedstawić zasady, na których opierał się ustrój Sparty ocenić surowe zasady obyczajowe obowiązujące w Sparcie, wskazać w nich wartości aprobowane przez siebie dokonać oceny ustroju Sparty Wybrane zagadnienia z życia codziennego Greków i Rzymian. Ojczyzna demokracji postaci, które przyczyniły się do powstania ustroju demokratycznego (P). pojęcia: demokracja, ostracyzm, arystokracja, tyran, strateg (P). przedstawić ustrój Aten ocenić zasady demokracji ateńskiej przedstawić proces kształtowania się demokracji ateńskiej wskazać różnice między demokracją ateńską a współczesną (np. w Polsce) STAROŻYTNA GRECJA Przechodniu, powiedz Sparcie... daty: 490 p.n.e., 480 p.n.e. postacie: Miltiadesa, Leonidasa, Temistoklesa (P). postawysławnych dowódców greckich z V w. p.n.e. wskazać na mapie miejsca najważniejszych bitewgrekówzpersami wyjaśnić symboliczny sens nazwy: Termopile wyjaśnić sens słów: Przechodniu, powiedz Sparcie, że tu leżymy, wierni jej prawom ocenić postawę Greków w momencie najazdu perskiego przedstawić przyczyny wojen grecko-perskich udowodnić tezę, że konfrontacja Greków z Persami zapoczątkowała kształtowanie się tożsamości europejskiej Grecki cud sławnych filozofów greckich: Sokratesa, Platona, Arystotelesa twórców teatru i rzeźby greckiej: Ajschylosa, Sofoklesa, Fidiasza (P). pojęcia: filozofia, tragedia, komedia, dramat, amfiteatr jak powstała filozofia opowiedzieć, jak powstał teatr grecki ocenić rolę Peryklesa w rozkwicie kulturalnym Aten podać genezę rozkwitu Aten w V w. p.n.e. ocenić wkład Greków w kształtowanie się kultury śródziemnomorskiej Rola igrzysk olimpijskich i widowisk teatralnych. Przykłady literatury i sztuki starożytnej Grecji irzymu. EDUKACJA FILOZOFICZNA Filozofia jako umiłowanie mądrości. Starożytna Grecja jako miejsce narodzenia filozofii. Najwybitniejsi przedstawiciele filozofii starożytnej: Sokrates, Platon, Arystoteles

5 Przykłady podstawowych i ponadczasowych prawd filozoficznych jako części duchowego dziedzictwa ludzkości. Podboje Aleksandra Wielkiego datę 338 p.n.e. postacie: Filipa II, Aleksandra Wielkiego (P). wpływ wojny peloponeskiej na umocnienie się Macedonii przedstawić dokonania Aleksandra Wielkiego wyjaśnić, jak powstała kultura hellenistyczna określić cechy kultury hellenistycznej wskazać na mapie terytoria zajmowane przez armie Aleksandra Wielkiego Chronologia starożytności. Elementy historii i geografii świata starożytnego. STAROŻYTNA GRECJA Co pozostało? Dziedzictwo starożytnej Grecji (lekcja powtórzeniowa) 2 określić wpływ kultury greckiej na współczesność wskazać ponadczasowe wartości filozofii greckiej ocenić wkład Greków w kształtowanie się kultury śródziemnomorskiej Przykłady literatury i sztuki starożytnej Grecji irzymu. Powstawanie kultury chrześcijańskiej i jej związki z kulturą Grecji i Rzymu. Rola filozofii greckiej, prawa rzymskiego i Biblii w kulturze polskiej. EDUKACJA FILOZOFICZNA Filozofia jako umiłowanie mądrości. Starożytna Grecja jako miejsce narodzenia filozofii. Najwybitniejsi przedstawiciele filozofii starożytnej: Sokrates, Platon, Arystoteles. Przykłady wykorzystania klasycznej wiedzy filozoficznej do analizy współczesnych problemów. Przykłady podstawowych i ponadczasowych prawd filozoficznych jako części duchowego dziedzictwa ludzkości. STAROŻYTNY RZYM Rzym na siedmiu pagórkach piętrzy się... Część I Powstanie Rzymu Część II Początki republiki rzymskiej i jej organizacja datę 753 p.n.e. postacie: Romulusa, Remusa, Eneasza (P). pojęcia: Etruskowie, Lacjum, Palatyn, republika, patrycjusze, plebejusze, konsul, senat, trybun ludowy, weto, dyktator zasady funkcjonowania republiki (P). wskazać na mapie i opisać położenie geograficzne Rzymu opisać warunki naturalne Italii opowiedzieć legendę o powstaniu Rzymu wyjaśnić, na czym polegały zasady jednoroczności i kolegialności porównać ustrój w Atenach i Rzymie oraz wskazać różnice między demokracją a republiką Chronologia starożytności. Elementy historii i geografii świata starożytnego

6 Ty, Rzymianinie, masz rządzić ludami... postacie: Hannibala, Scypiona Afrykańskiego, Mariusza (P). pojęcia: prowincja, armia zawodowa, legion, imperium, romanizacja (P). wskazać na mapie kierunki i zasięg podboju Rzymian przedstawić przyczyny ekspansji Rzymu wyjaśnić, czego dotyczyła, na czym polegała i jakie skutki wywarła reforma Mariusza wskazać na mapie kolejno zakładane prowincje opowiedzieć o organizacji i zasadach obowiązujących w armii rzymskiej, z jednoczesnym podkreśleniem jej wkładu w zwycięstwa opowiedzieć o organizacji prowincji STAROŻYTNY RZYM Jak Rzym stał się cesarstwem? daty: 49 p.n.e., 44 p.n.e., 30 p.n.e. 14 n.e. postacie: Juliusza Cezara, Brutusa, Oktawiana Augusta (P). pojęcia: pokójrzymski, kalendarz juliański związek między reformą Mariusza a upadkiem republiki przedstawić przyczyny i przejawy kryzysu wrepublicerzymskiej podać, kto i kiedy powiedział: I ty, Brutusie, przeciwko mnie? na podstawie tekstów źródłowych ocenić postać Oktawiana Augusta lokalizować na mapie kierunki i zasięg podbojów Juliusza Cezara wskazać, na czym opierała się dyktatura Cezara wyjaśnić symboliczne znaczenie zwrotów: kości zostały rzucone, przekroczyć Rubikon dokonać oceny postaci Juliusza Cezara Chleba iigrzysk datę p.n.e. postać Spartakusa grupy społeczne wrzymie(p). pojęcia: termy, igrzyska, niewolnik, gladiator, chleba i igrzysk, Koloseum znaczenie niewolnictwa dla państwa rzymskiego różnice w położeniu grup społecznych państwa rzymskiego określić położenie niewolników dokonać oceny moralnej systemu niewolniczego w państwie rzymskim wyjaśnić, dlaczego i kiedy doszło do powstania Spartakusa opowiedzieć, w jaki sposób mieszkańcy Rzymu spędzali czas wolny opisać wygląd Rzymu przedstawić i ocenić wartości kultywowane w rodzinie rzymskiej wskazać ich ponadczasowe znaczenie dokonać etycznej oceny igrzysk rzymskich i porównać je z igrzyskami greckimi Wybrane zagadnienia z życia codziennego Greków i Rzymian. Rola igrzysk olimpijskich i widowisk teatralnych. Wrzymskim mieście 1 pojęcia: bazylika, fresk, atrium, Via Appia, kamień milowy (P). wyjaśnić znaczenie zwrotu: wszystkie drogi prowadzą do Rzymu scharakteryzować znaczenie dróg w państwie rzymskim 32 33

7 na przykładzie badań archeologicznych prowadzonych w Pompejach dostrzec ich wpływ na rozwój wiedzy historycznej (związki między osiągnięciami archeologii a wiedzą historyczną) opisać wygląd Pompejów opowiedzieć o zasadach, jakie obowiązywały w rzymskim domu STAROŻYTNY RZYM Aż do skończenia świata Co jest ocalone, jeśli ginie Rzym? daty: 6 p.n.e., 64 n.e., 313, 381 postacie: Jezusa Chrystusa, apostołów Piotra i Pawła, Nerona, Konstantyna Wielkiego najważniejszych bogów rzymskich (P). daty: 395, 476 postać Attyli (P). pojęcia: tolerancja religijna, ewangelia, Dzieje Apostolskie, Mesjasz rolęchrześcijaństwa w starożytności pojęcia: wędrówka ludów, insygnia, barbarzyńcy, wandalizm, kolon że o potędze i trwałości państwa decyduje nie tylko jego obszar, ale również stabilny rozwój (P). opowiedzieć o prześladowaniach chrześcijan lokalizować na osi czasu daty: 313 r., 381 r. porównać chrześcijaństwo z wierzeniami Greków i Rzymian wyjaśnić związek chrześcijaństwa z judaizmem wyjaśnić przyczyny zwycięstwa chrześcijaństwa w IV w. określić przyczyny upadku Imperium Rzymskiego wymienić plemiona wkraczające w granice państwa lokalizować na osi czasu daty: 395 r., 476 r. wyjaśnić umowne znaczenie daty 476 r. jako cezury między starożytnością a średniowieczem wyjaśnić przyczyny podziału cesarstwa ocenić skutki najazdu barbarzyńców na Rzym wskazać na mapie kierunki najazdów ludów barbarzyńskich, granicę podziału ustaloną w 395 r. Znaczenie mitologii, misteriów, obrzędów, świąt i uroczystości. Powstawanie kultury chrześcijańskiej i jej związki z kulturą Grecji i Rzymu. Nie wszystek umrę. Kultura grecko-rzymska ichrześcijaństwo jako fundamenty kultury europejskiej (lekcja powtórzeniowa) 2 przedstawić osiągnięcia kulturalne i cywilizacyjne Greków i Rzymian ocenić trwałość osiągnięć cywilizacyjnych Grecji i Rzymu oraz dostrzec ich obecność we współczesnym świecie wyjaśnić, że kultura grecko-rzymska oraz religia chrześcijańska stanowią filary kultury europejskiej 34 35

8 dostrzec ciągłość rozwoju cywilizacyjnego i korzystanie z dorobku innych kultur przez kolejne pokolenia zauważyć związki między życiem politycznym a przemianami cywilizacyjnymi Rola filozofii greckiej, prawa rzymskiego i Biblii w kulturze polskiej. BIZANCJUM Cesarstwo bizantyjskie datę 1054 postać Justyniana Wielkiego (P). pojęcia: Kodeks Justyniana, cezaropapizm, schizma, Kościół prawosławny, sobór, dogmat, mozaika, ikona, orientalizm (P). scharakteryzować dorobek kulturowy Bizancjum wymienić strefy kulturowe i polityczne powstałe po upadku cesarstwa zachodniorzymskiego i wskazać je na mapie wyjaśnić, dlaczego Bizancjum uważa się za kontynuację państwa rzymskiego scharakteryzować działalność Justyniana Wielkiego wyjaśnić przyczyny strat terytorialnych cesarstwa bizantyjskiego wyjaśnić przyczyny podziału chrześcijaństwa na odrębne wyznania ISLAM Pod chorągwią Proroka datę 622 najważniejsze zasady islamu postać Mahometa jego główne dokonania pojęcia:święta wojna, Allach, Koran, islam, muzułmanin, meczet, era muzułmańska, kalifat, państwo teokratyczne (P). dostrzec wpływ kultury islamskiej na średniowieczną Europę sytuować na mapie terytorium Arabów, kierunki i zasięg ich podbojów dostrzec związki między islamem a religią żydowską i chrześcijaństwem wyjaśnić trwałość osiągnięć cywilizacyjnych Arabów EDUKACJA FILOZOFICZNA Przykłady podstawowych i ponadczasowych prawd filozoficznych jako części duchowego dziedzictwa ludzkości. ŚREDNIOWIECZNA EUROPA Państwo Karola Wielkiego daty: 496, 800, 843 postacie: Karola Wielkiego Chlodwiga, Karola Młota, Pepina Krótkiego pojęcia: dynastia, monarchia, Normanowie, renesans karoliński, minuskuła karolińska, kopista rolęchrześcijaństwa w życiu politycznym, społecznym i gospodarczym Europy sytuować na mapie zasięg terytorialny państwa Franków wskazać na mapie państwa powstałe w wyniku postanowień traktatu z 843 r. wyjaśnić proces kształtowania się państw średniowiecznej Europy na gruzach cesarstwa zachodniorzymskiego ocenić rolę Karola Wielkiego w kształtowaniu się średniowiecznej Europy ocenić wkład Karola Wielkiego w postęp cywilizacyjny Europy Zachodniej wyjaśnić przyczyny i znaczenie odnowienia cesarstwa na Zachodzie przedstawić znaczenie podziału cesarstwa między trzech wnuków Karola Wielkiego dostrzec i uzasadnić dynamikę zmiany od monarchii Franków do traktatu w Verdun w 843 r. Opis i spis bibliograficzny (biografie sławnych postaci)

9 wyjaśnić rolę Chlodwiga, Karola Młota, Pepina Krótkiego i Karola Wielkiego w historii Między Renem ałabą datę 962 postacie: Ottona I, Jana XII, Ottona III (P). poglądy Ottona III na odnowione cesarstwo rzymskie (P). wyjaśnić rolę Ottonów w dążeniu do budowy zjednoczonej Europy dostrzec wpływ polityki cesarzy rzymskich na tronie niemieckim na sytuację Słowian rozumieć przyczyny rozbicia politycznego średniowiecznej Europy ŚREDNIOWIECZNA EUROPA Feudalna Europa 2 pojęcia: feudalizm, senior, wasal, lenno, danina, hołd lenny, trójpolówka, komendacja, inwestytura, rozejm boży, stan (P). Módl się ipracuj datę 1122 postacie: Grzegorza VII, Henryka IV, Franciszka z Asyżu (P). pojęcia: asceza, reguła, zakon, uniwersalizm znaczeniereform Grzegorza VII dla Kościoła określić charakterystyczne cechy feudalizmu jako systemu społeczno-ekonomicznego średniowiecznej Europy wskazać różnice w położeniu poszczególnych stanów wyjaśnić, na czym polegał ustrój społeczno- -prawny, przybierający formę stosunków: senior wasal wyjaśnić proces wyodrębniania się dwóch podstawowych grup społecznych: feudałów i chłopów przedstawić zależności społeczne, oparte na prawie lennym omówić proces kształtowania się stanów omówić proces powstawania miast i ich rolę ukazać rolę Kościoła w kształtowaniu średniowiecznego poglądu na świat wyjaśnić istotę średniowiecznego uniwersalizmu wskazać przyczyny walki o prymat w Europie między cesarstwem a papiestwem wyjaśnić rolę Grzegorza VII, Henryka IV, Franciszka z Asyżu, benedyktynów, cystersów, franciszkanów i dominikanów w historii Opis i spis bibliograficzny (biografie sławnych postaci). Bóg tak chce! daty: 1095, 1291 pojęcia: rekonkwista, Turcy Seldżuccy, krucjata (P). postacie: Urbana II, Salah ad-dina, Innocentego III, Ludwika IX Świętego nazwyzakonówrycerskich oraz cele i okoliczności ich powstania (P). wskazać na mapie Królestwo Jerozolimy wyjaśnić polityczne, religijne i społeczno-gospodarcze przyczyny wypraw krzyżowych wyjaśnić następstwa wypraw krzyżowych (polityczne, gospodarcze, społeczne, kulturowe, obyczajowe) dla Europy i świata sytuować na mapie szlaki wypraw krzyżowych 38 39

10 ŚREDNIOWIECZNA EUROPA Średniowieczni Europejczycy 2 pojęcia: czarna śmierć, teologia naczympolegałśredniowieczny pogląd na świat i człowieka (P). wskazać i scharakteryzować wzorce osobowe średniowiecza dostrzec wpływ religii chrześcijańskiej na życie ludzi średniowiecza ocenić rolę uniwersytetów w rozwoju kultury rozróżnić style romański i gotycki oraz omówić ich cechy charakterystyczne lokalizować na mapie miasta, w których powstały pierwsze uniwersytety EDUKACJA FILOZOFICZNA Koncepcja człowieka jako osoby, a więc istoty rozumnej, wolnej i zdolnej do poznania prawdy i dążącej do dobra. Przykłady podstawowych i ponadczasowych prawd filozoficznych jako części duchowego dziedzictwa ludzkości. EDUKACJA REGIONALNA DZIEDZIC- TWO KULTUROWE W REGIONIE Główne zabytki przyrody i architektury w regionie. Początki Polski daty: 966, 972 postacie: Galla Anonima, Mieszka I, Ibrahima ibn Jakuba, Hodona, Thietmara najważniejsze plemiona słowiańskie, zamieszkujące ziemie polskie (P). pojęcia: plemię, gród, dynastia główny powód wydania dokumentu Dagome iudex przedstawić proces kształtowania się państwa polskiego wskazać przyczyny i określić znaczenie przyjęcia chrztu przez Mieszka I lokalizować na osi czasu daty wydarzeń: chrztu Polski, bitwy pod Cedynią wskazać na mapie granice państwa polskiego w czasach Mieszka I wskazać na mapie obszary zajmowane przez plemiona słowiańskie Dokumenty gromadzone w bibliotece i ich wartość informacyjna. Media jako środki poznania historii i współczesności. Komunikaty informacyjne i perswazyjne (reklamowe i propagandowe, public relations). POLSKA PIASTÓW Wpaństwie pierwszych Piastów daty: 1000, 1025 postacie: Bolesława Chrobrego, św. Wojciecha strukturę i zajęcia ludności państwa wczesnopiastowskiego pojęcia: arcybiskupstwo, gród, podgrodzie, woj, drużyna polityczne znaczenie koronacji Bolesława Chrobrego (P). ocenić znaczenie zjazdu gnieźnieńskiego dla rozwoju organizacji kościelnej i państwowej lokalizować na osi czasu daty: zjazdu w Gnieźnie, koronacji Bolesława Chrobrego korzystając z mapy, przedstawić zmiany terytorialne w czasach pierwszego koronowanego władcy polskiego omówić organizację państwa polskiego w czasach pierwszych Piastów opowiedzieć o misji św. Wojciecha Trudny wiek XI daty: 1025, 1039, 1076 postacie: Mieszka II, Kazimierza Odnowiciela, Bolesława Śmiałego, biskupa Stanisława, Wincentego Kadłubka (P). pojęcie:kryzyspaństwa podłożekonfliktu Bolesława Śmiałego zbiskupemstanisławem wskazać przyczyny kryzysu państwa polskiego za Mieszka II ocenić politykę Bolesława Śmiałego w stosunku do cesarza Henryka IV wyjaśnić politykę władców piastowskich w stosunku do Pomorza synchronizować wydarzenia w Polsce z wydarzeniami w Europie w XI w. Opis i spis bibliograficzny (biografie sławnych postaci)

11 przedstawić wkład Kazimierza Odnowiciela w odbudowę państwa scharakteryzować postaci: Mieszka II, Kazimierza Odnowiciela, Bolesława Śmiałego, biskupa Stanisława, Wincentego Kadłubka, Galla Anonima POLSKA PIASTÓW Decyzja Bolesława Krzywoustego daty: 1109, 1138 postacie: Władysława Hermana, Bolesława Krzywoustego, Zbigniewa, Henryka V (P). Ku zjednoczeniu datę 1226 postać Konrada Mazowieckiego (P). pojęcia: trybut, statut zasady statutu Bolesława Krzywoustego (P). pojęcia:prawoskładu, lokacja, immunitet, sołtys różnice między lokacją na prawie polskim iniemieckim(p). wyjaśnić przyczyny i przebieg walk obronnych Polski w 1109 r. wyjaśnić znaczenie Pomorza dla sprawnego funkcjonowania gospodarki państwa polskiego ocenić znaczenie wojny obronnej dla kształtowania się poczucia wspólnoty narodowej omówićprzyczynyiskutkirozbiciadzielnicowego w Polsce dostrzec zmiany terytorialne państwa polskiego w X XII w. ocenić postaci: Henryka V, Władysława Hermana, Zbigniewa, Sieciecha i Bolesława Krzywoustego w historii opowiedzieć o początkach państwa krzyżackiego wskazać czynniki jednoczące kraj wytłumaczyć, jak doszło do powstania gospodarki towarowo-pieniężnej dostrzec zmiany w składzie narodowościowym, czego konsekwencje były widoczne do połowy XX w. Opis i spis bibliograficzny (biografie sławnych postaci). EDUKACJA REGIONALNA DZIEDZIC- TWO KULTUROWE W REGIONIE Rola regionu i jego związki z innymi regionami Polski. Charakterystyka i pochodzenie społeczności regionalnej. Elementy historii regionu. Jego najwybitniejsi przedstawiciele. Król Władysław Łokietek daty: 1295, 1300, 1308, 1320, 1331 postacie: Władysława Łokietka, Przemysła II, Wacława II, Wacława III (P). pojęcia: bulla, starosta (P). lokalizować na osi czasu wydarzenia: koronację Przemysła II i Władysława Łokietka, zajęcie Pomorza Gdańskiego przez Krzyżaków, bitwę pod Płowcami wskazać na mapie ziemie zajęte przez Łokietka i pozostające poza granicami państwa opowiedzieć o rządach Wacława II i Wacława III omówić drogę Władysława Łokietka do korony Opis i spis bibliograficzny (biografie sławnych postaci)

12 Korona Królestwa Polskiego daty: , 1339, 1343, 1364 postacie: Kazimierza Wielkiego, Janka z Czarnkowa (P). pojęcia: kodyfikacja prawa, monarchia stanowa cele polityki wewnętrznej oraz zagranicznej Kazimierza Wielkiego przedstawić wpływ Akademii Krakowskiej na rozwój kultury i organizację państwa Kazimierza Wielkiego ocenić rolę Kazimierza Wielkiego w umacnianiu pozycji Polski w Europie porównać obszar Polski w XIV w. ze stanem terytorialnym w 1138 r. porównać i ocenić sytuację społeczną, polityczną, gospodarczą i kulturalną Polski z sytuacją na zachodzie Europy Rola filozofii greckiej, prawa rzymskiego i Biblii w kulturze polskiej. POLSKA PIASTÓW Polska Piastów 2 przedstawić zmiany terytorialne państwa polskiego w X XIV w. porównać organizację państwa pierwszych Piastów z organizacją państwa Kazimierza Wielkiego ocenić wpływ religii chrześcijańskiej na życie społeczeństwa polskiego w X XIV w. charakteryzować wzorce osobowe człowieka średniowiecza (władca, asceta, rycerz) dostrzec zmiany polityczne, społeczne, gospodarcze i kulturalne oraz ich uwarunkowania w X XIV w. ocenić rolę Kościoła w Polsce w ciągu 400 lat synchronizować wydarzenia polityczne, gospodarcze, społeczne i kulturalne w Europie z wydarzeniami w Polsce Rola filozofii greckiej, prawa rzymskiego i Biblii w kulturze polskiej. EDUKACJA REGIONALNA DZIEDZIC- TWO KULTUROWE W REGIONIE Rola regionu i jego związki z innymi regionami Polski. Charakterystyka i pochodzenie społeczności regionalnej. Elementy historii regionu. Jego najwybitniejsi przedstawiciele.