GŁOS BIZNESU. z tektury Lucjana Kuźnicka-Tylenda, Prezes TFP sp. z o.o. DYSTRYBUOWANY BEZPOŚREDNIO DO WIELKOPOLSKICH PRZEDSIĘBIORCÓW

Transkrypt

1 ISSN GŁOS BIZNESU GB GŁOS BIZNESU #1 (27) 2014 MAGAZYN GOSPODARCZY DYSTRYBUOWANY BEZPOŚREDNIO DO WIELKOPOLSKICH PRZEDSIĘBIORCÓW Biznes z tektury Lucjana Kuźnicka-Tylenda, Prezes TFP sp. z o.o. Strategie krótkookresowe Debata przedsiębiorców Przedsiębiorczość wzrasta Unia dotuje Stacje paliw Centra obsługi podróżnych "Lajki" i "hejty" Co wpływa na kreatywność w biznesie

2

3

4 GŁOS BIZNESU GB MAGAZYN GOSPODARCZY #1 (27) 2014 GŁOS BIZNESU DYSTRYBUOWANY BEZPOŚREDNIO DO WIELKOPOLSKICH PRZEDSIĘBIORCÓW WYWIAD numeru 24 Jestem dumna z tego, że udało mi się stworzyć taką fabrykę, w której dzięki nowoczesnym maszynom i świetnym specjalistom, możemy wyprodukować dosłownie każde opakowanie, którego zażyczy sobie nawet najbardziej wymagający klient. 26 rozmowa Biznes z tektury 6 debata Strategie krótkookresowe 12 raport Unia dotuje, przedsiębiorczosć wzrasta 18 Dlaczego uczelnie potrzebują innowacji? 14 twoja firma Najcenniejsze marki Wielkopolski 22 Kto na giełdę? 24 Warta zagospodarowania warta 26 felieton Wezwanie na rozprawę w Przysmaku Pupila 16 Abdykacja opozycji 17 Rozkosz słuchania czyli przygoda z książką w aucie 46 gospodarka Instrumenty wsparcia rozwoju 30 Rynek stacji paliw w Polsce 32 Lajki i hejty 34 trendy Szkoła pracy 36 Podróż biznesu nieopowiedziana historia 38 Stara marka w nowej wersji 40 lifestyle Odkrywanie nowych smaków 42 kronika Wydarzenia 44 Kalendarium 45 4

5 Rada redakcyjna: Anna Lisewska Business Centre Club Loża Wielkopolska Kalina Kiser-Beyme Polska Izba Gospodarcza Importerów, Eksporterów i Kooperacji Monika Przybysz Wielkopolska Izba Budownictwa Karina Plejer Wielkopolski Klub Kapitału Małgorzata Animucka Wielkopolski Związek Pracodawców Zdjęcie na okładce: Katarzyna Stawecka Redakcja i realizacja: Skivak Custom Publishing Dyrektor wydawniczy: Damian Nowak d.nowak@skivak.pl Koordynacja projektu i redakcja: Michał Cieślak m.cieslak@skivak.pl Projekt graficzny i skład: Paweł Chlebowski p.chlebowski@skivak.pl Reklama i promocja: Iwona Szymańska iwona.szymanska@glos-biznesu.pl tel Renata Nowak renata.nowak@glos-biznesu.pl tel Adres redakcji: Głos Biznesu ul. Głuchowska 1, Poznań tel fax Druk i oprawa: Poligrafia Janusz Nowak Numer zamknięto 9 lipca 2013 Pewność zmian Ponoć jedynymi stałymi elementami w życiu przedsiębiorstw są (oprócz podatków, rzecz jasna) zmiany. Technologie, oczekiwania konsumentów a często również sytuacja polityczna wymuszają ciągłe przewartościowania celów i metod pracy. O tym piszemy w pierwszym w tym roku wydaniu Głosu Biznesu. Biorący udział w debacie o strategiach firm przedsiębiorcy są zgodni: to nie od istnienia formalnie spisanego dokumentu wytyczającego cele zależy sukces przedsięwzięcia biznesowego. Bardziej liczy się konsekwencja w realizacji celów, kontrola i elastyczność, zarządzanie zmianą. Cechami pożądanymi u menedżerów jest zatem proaktywność i gotowość do zaakceptowania większego ryzyka. Na szczęście takich osób nie brakuje, dzięki ofensywnym strategiom, spora część firm nauczyła się wygrywać nawet w czasie spowolnienia gospodarczego. W dodatku prognozy gospodarcze na ten rok są pomyślne, choć te publikowane przez nas nie uwzględniają jeszcze możliwej korekty eksportu, szczególnie na rynek wschodni. Proaktywności nie brakuje również młodym przedsiębiorcom, jeśli popatrzeć na liczbę dotacji unijnych na rozwój biznesu i liczbę start-upów rozpoczynających swoją przygodę w inkubatorach. Niestety, jak pisze Arkadiusz Piechocki, start-upy z góry skazane są na porażkę, wiele firm nie radzi sobie po wyjściu spod ochronnego parasola inkubatora. Zaangażowanie nie zastąpi gruntownego przygotowania i biznesowej mentalności, zakładającej szukanie rynków zbytu dla swoich produktów i budowania kanałów sprzedaży, zamiast jak ma to miejsce obecnie przeznaczania dotacji na środki trwałe. Polecamy uwadze również artykuł o zmianach na rynku stacji benzynowych, wywiad z Krzysztofem Pietraszkiewiczem, prezesem Związku Banków Polskich, czy podsumowanie rankingu najcenniejszych marek regionu. Zapraszamy do lektury! Redakcja Na naszej stronie jest już możliwość komentowania artykułów zapraszamy do dyskusji! Dołącz do nas na Facebooku Odwiedź naszą nową stronę

6 rozmowa Jeśli tylko zapewni się pracownikowi w miarę godziwe warunki bytowe, to on po pewnym czasie utożsamia się z firmą i zależy mu, żeby o firmie mówiło się wyłącznie dobrze. Biznes Lucjana Kuźnicka-Tylenda z tektury Jako kobieta, na początku w mojej branży miałam łatwiej. Nikt nie traktował mnie jako potencjalnego konkurenta, a wręcz nie wróżono nam przetrwania najbliższego roku. Wykorzystałam ten czas na rozpoznanie rynku przez odwiedzanie potentatów, podglądając rozwiązania i organizację produkcji. Dziś, gdy kobiet na eksponowanych stanowiskach jest więcej, już nie byłoby to takie proste mówi Lucjana Kuźnicka-Tylenda, prezes firmy TFP z Kórnika, która od 22 lat jest wśród liderów produkcji tektury i opakowań. Rozmawiał: Michał Cieślak Jak Pani jako kobieta i prezes odbiera funkcjonowanie w biznesie? Lucjana Kuźnicka-Tylenda: Przez te 22 lata przyzwyczaiłam się, że branża rok do roku jest nieprzewidywalna. Kieruje się prawami rynku, a w ostatnich latach jest zależna od zawirowań lub stabilizacji gospodarki na rynkach tak europejskich, jak i światowych. Sytuacja ta utrudnia podjęcie decyzji w planowaniu, rozwoju, przyjęciu jakichkolwiek założeń budżetowych, zatrudnieniu pracowników. W chwili obecnej, w trzech zakładach produkcyjnych zatrudniamy średniorocznie 700 pracowników wliczając ich rodziny, które mają na utrzymaniu, to około 2500 osób. Wchodząc na teren zakładu myślę o odpowiedzialności za ich przyszłość. Niektórzy prawdopodobnie myślą, że trudno jest mi się rozstać z prezesurą spółki, ale jednak będąc tutaj przez tyle lat praktycznie codziennie, znam osobiście 80% załogi oraz prawie każdy szczegół związany z jej powstawaniem i rozwojem. Zdaję sobie sprawę, że mężczyźnie jest łatwiej prowadzić firmę, zwłaszcza produkcyjną, biorąc pod uwagę podejście załogi, w przeważającej części męskiej, zwłaszcza w naszej branży. Bo tak naprawdę nie ma w niej zbyt wiele kobiet, które nie tylko są prezeskami, ale zajmują również wyższe menedżerskie stanowiska. Nie chodzi tylko o zarządzanie, ale żeby podejmować decyzje o rozwoju firmy nie ma możliwości nieuczestniczenia w targach, konferencjach, sympozjach, wyjazdach do dostawców maszyn linii technologicznych, surowców itd., co nie jest łatwe, uwzględniając obowiązki rodzica. Sił do pracy i energii dodaje mi zespół współpracowników, których na przestrzeni lat, wraz z rozwojem firmy, przybywało. Podczas jubileuszowej uroczystości 20-lecia zakładu w Dziećmierowie oraz 20-letniego stażu pracy, wielu otrzymało wyróżnienia za wkład sumiennej i rzetelnej pracy w budowaniu marki i pozytywnego wizerunku firmy TFP, która stała się liderem w branży produkcji tekturowych opakowań. Przez kilka lat nie zatrudnialiśmy kobiet do prac fizycznych. Od co najmniej 15 lat, po zmechanizowaniu i zautomatyzowaniu produkcji, w kontroli jakości, w laboratoriach, działach obsługi klienta i sprzedaży, zatrudniamy kobiety, które świetnie zdały egzamin kompetencji na powierzonych sobie stanowiskach. Jako firma otrzymujemy kolejne odznaczenia związane z produktami czy postępowaniem z klientami, dostawcami, pracownikami. Daje to taką satysfakcję, że nawet jeśli na co dzień zastanawiam się, czy już po prostu nie poluzować, to zdaję sobie sprawę, że naprawdę bardzo brakowałoby mi tej atmosfery i pracy. To, że Pani jest kobietą-prezesem, powoduje bardziej dynamiczny rozwój firmy? Branżę tektury falistej i opakowań, ja i moi współpracownicy poznaliśmy od podstaw uczestnicząc w targach branżowych tak w kraju, jak i w Europie. Wcześniej pracowałam w biurze projektowym jako technolog przy projektowaniu i restrukturyzacji zakładów produkcyjnych, co dało mi podstawy do oszacowania i wyznaczenia celu. Wykorzystaliśmy zaproszenia dostawców surowców do wizytacji zakładów w wielu krajach, podglądaliśmy ich wyposażenie, organizację pracy i nawiązywaliśmy kontakty, które zaowocowały później często wieloletnią współpracą. Mogłam bez przeszkód obejrzeć procesy produkcyjne, najnowsze rozwiązania linii produkcyjnych - myślę, że przez bycie kobietą nie postrzegano we mnie potencjalnego konkurenta. Ja jednak wytyczyłam sobie cel - z niewielkiej manufaktury stworzyć zakład wyposażony w linie najnowszej generacji, wytwarzający najwyższej jakości wyrób finalny i myślę, że spełniło się moje marzenie. Jest takie powiedzenie: Gdzie diabeł nie może, tam babę pośle. Czasy się zmieniły, wiele kobiet osiągnęło sukcesy tak w prowadzeniu własnych biznesów, jak i w sferze publicznej. Z czego jest Pani najbardziej dumna, patrząc na ostatnie 22 lata? Na pewno jestem dumna z tego, że udało się stworzyć podobną fabrykę, jak sobie wymarzyłam, bo uważam, że nie mamy się czego wstydzić. Jeżdżę po świecie i widzę fabryki wyposażone w podobne maszyny, widzę produkty, które są pokazywane na targach i uważam, że nie ma opakowania, produkowanego na świecie, którego my jako 6

7 Mamy szereg rozwiązań, które zostały przyjęte jako wzór użytkowy do wykorzystania, szczególnie jeżeli chodzi o łączenie funkcji opakowań transportowych z możliwością postawienia później tego na półkę sklepową. Nasz dział R&D ma się czym pochwalić. Czuje się Pani prezesem firmy zdolnej konkurować na globalnym rynku? Konsekwentnie od powstania firmy realizujemy politykę projakościową potwierdzoną certyfikatami ISO 9001:2000 oraz ISO 14001:2004 nadanych przez Lloyd s Register Quality Assurance. Obecnie kończyrozmowa firma nie moglibyśmy wykonać na maszynach, które posiadamy. Każdy zakup jakiejkolwiek maszyny poprzedzony jest dogłębnym rozeznaniem rynku i produktów, które konkurencja na pewno już w Europie produkuje. Za każdym razem globalną produkcję staramy się przełożyć na nasz mały świat. Jesteśmy obecni na wszystkich targach, jeździmy na sympozja branżowe, wysyłamy pracowników, by odpowiednio ich przygotować oraz umotywować oraz przyzwyczaić do sumiennej i rzetelnej pracy w budowaniu marki TFP na rynku. Wiele firm w Polsce korzysta z zagranicznych patentów i rozwiązań, a Pani podkreślała jak ważny jest własny rozwój. Dział R&D oraz laboratorium to zespół wykwalifikowanych pracowników, którzy oprócz doradzania klientowi, pracują nad nowymi wzorami opakowań. Posiadamy kilka wzorów użytkowych, niektóre rzeczy zgłaszaliśmy do patentu. Z rzecznikiem patentowym pracujemy bardzo często. Mamy szereg rozwiązań, które zostały przyjęte jako wzór użytkowy do wykorzystania, szczególnie jeżeli chodzi o łączenie pewnych funkcji opakowań transportowych z możliwością postawienia później tego opakowania na półkę sklepową. Nasz dział ma się czym pochwalić. Mamy też trzeci zakład w Śremie (oprócz Kórnika i Babimostu), któremu prezesuje syn. Zakład został stworzony do produkcji opakowań wysokoprzetworzonych, w szczególności typu: POS y i Display e, które stoją w sklepie i mogą być wykonane z różnych, również trwałych, materiałów. Mamy też bardzo duże dokonania w tym względzie i bardzo dużo takich opakowań, które w Polsce pierwsi zaczęliśmy produkować. 7

8 rozmowa Wysyłamy pracowników na wiele szkoleń, pomagamy im podnosić kwalifikacje, aż do studiów podyplomowych. Jeżeli to jest możliwe, staramy się, żeby pięli się w górę po szczeblach kariery. my wdrażanie procedur związanych z kontrolą legalności pochodzenia surowca do produkcji opakowań FSC. Rozpoczynamy prace nad wdrożeniem procedur gwarantujących bezpieczeństwo żywności w kontakcie z opakowaniem certyfikat BRC. Certyfikaty te są niezbędne przy przystępowaniu do przetargów dla odbiorców wszystkich koncernów międzynarodowych. Dużym wsparciem było dla nas rozpoczęcie współpracy z Kompanią Piwowarską jeszcze kiedy była polską firmą (Browary Wielkopolskie). Wymagania były na tak wysokim poziomie, że był to dla nas niesamowity test jakościowy. Gdy browary stały się koncernem, mieliśmy obawy, czy sprostamy ich wymaganiom. Mogę powiedzieć, że z powodzeniem kontynuujemy współpracę. Drugim koncernem, którego wymogi jakościowe są powyżej wyobrażeń, to IKEA. Co pół roku podpisujemy kontrakt jakościowo-lojalnościowy. Wszystkie koncerny zagraniczne, z którymi współpracujemy, audytują nas Szeroka oferta wewnętrznie minimum raz w roku. Tak naprawdę zmieniające się warunki rynkowe w Polsce, wejście zagranicznych inwestorów, powstanie dużych sieci handlowych wymusiły na nas decyzje rozwojowe. W Polsce i Europie jest duża konkurencja? Bardzo duża. W Polsce z roku na rok wzrasta. Według badań prowadzonych w branży, popyt w Polsce na papier i opakowania jest największy w całej Europie, nasz rynek nadal nie jest tak nasycony jak w innych krajach europejskich. To jest jasny sygnał dla wielu naszych europejskich konkurentów, że Oferta TFP obejmuje: opakowania z tektury falistej standardowe, klapowe z nadrukiem flekso, opakowania fasonowe, wykrawane z nadrukiem flekso, offset; produkty niestandardowe: POS y standy ekspozycyjne, opakowania typu Display, tekturę falistą trzy- i pięciowarstwową w arkuszach; projektowanie i doradztwo w opakowaniach. Jestem dumna z tego, że udało mi się stworzyć taką fabrykę, w której dzięki nowoczesnym maszynom i świetnym specjalistom, możemy wyprodukować dosłownie każde opakowanie, którego zażyczy sobie nawet najbardziej wymagający klient. warto tutaj inwestować. Biorąc pod uwagę pracowników, kiedyś była taka opinia, że Polak w firmie zagranicznej pracuje o wiele lepiej. Uważam, że jest to tylko obiegowa opinia, ponieważ jeśli tylko zapewni się pracownikowi w miarę godziwe warunki bytowe, to on po pewnym czasie utożsamia się z firmą i zależy mu, żeby o firmie mówiło się wyłącznie dobrze. I myślę, że pracownicy starają się mówić dobrze, że przychodząc do pracy starają się robić wszystko, żeby swoją pracę wykonywać najlepiej jak umieją. Wysyłamy pracowników na wiele szkoleń, pomagamy im podnosić kwalifikacje, aż do studiów podyplomowych. Jeżeli to jest możliwe, staramy się, żeby pięli się w górę. Uważam, że firma TFP idzie dobrą drogą. Jedną z najgorszych bolączek jest to, że nasze maszyny są bardzo drogie. Przeważnie pochodzą one ze Szwajcarii Szwajcarzy mają prawie monopol na rynku światowym. A my staramy się kupować najlepsze maszyny jakie są na rynku. Przyjęła Pani strategię ofensywnego rozwoju Praktycznie trzy lata po uruchomieniu produkcji tektury falistej stwierdziliśmy, że żeby utrzymać zakład i ludzi musimy wejść w produkcję opakowań, w przeciwnym wypadku do końca zostaniemy manufakturą. Decyzja była trudna. Nie mieliśmy zabezpieczenia pod kredyt ani fachowców od produkcji opakowań. Pomógł nam przypadek. Włoska firma producent maszyn szukała ich zbytu i postrzegała Polskę jako rynek rozwojowy. Zaproponowali nam kredyt z Banku Włoskiego, uwierzyli, że mamy potencjał i pasję (moją wizję super zakładu). Zabrali nas na objazd zakładów we Włoszech pokazując maszyny, procesy technologiczne i pomoc w uruchomieniu produkcji. Nigdy nie brałam kredytów w bankach. Była to dla mnie decyzja, jak na tamte czasy, porażająca ale ją podjęłam. Dzięki tej decyzji jesteśmy dzisiaj wśród liderów w branży, pomimo z roku na rok wzrastającej konkurencji. My postawiliśmy na najwyższą jakość materiałów, środków produkcji, linii technologicznych, badań laboratoryjnych, obsługę klienta, doradztwo R&D, szkolenie pracowników, a w rezultacie najwyższą jakość produktu finalnego. Powszechnie uważa się, że wszystko, co związane z produkcją papieru, nadmiernie 8

9

10 rozmowa Popyt w Polsce na papier i opakowania jest największy w całej Europie, nasz rynek nadal nie jest tak nasycony jak w innych krajach europejskich. To jest jasny sygnał dla wielu naszych europejskich konkurentów, że warto tutaj inwestować. technologicznej stosowany jest ekologiczny kocioł gazowy, który nie emituje pyłów i pozwala do minimum ograniczyć emisję gazów cieplarnianych. Do druku stosujemy farby, które nie zawierają LZO (lotne związki organiczne), stanowiących duże zagrożenie dla środowiska naturalnego Ograniczenie ilości ścieków. Firma nie wytwarza ścieków technologicznych powstająeksploatuje środowisko. Tymczasem TFP akcentuje mocno aspekt ekologiczny W ramach działań zmierzających do ograniczenia wpływu działalności firmy na środowisko wdrożyliśmy, oprócz Systemu Zarządzania Jakością ISO 9001, System Zarządzania Środowiskiem Podstawowe działania to: Ograniczenie Ilości odpadów. Podstawowym odpadem powstającym przy produkcji i prze- cowaliśmy paletę tekturową, maszynę do produkcji komponentów do palet (stópki, blaty, palety) i rozpoczęliśmy produkcję. Współpracujemy z IKEA Components w tym obszarze na terenie kraju oraz całej Europy. Wspólnie z Domem Dziecka w Bninie organizujemy dla dzieci oraz naszych pracowników konkursy związane z dbaniem o środowisko naturalne w ich otoczeniu. kiego życia i dotknąć natury w całym tego słowa znaczeniu, to brakuje mi oddechu. Pakuję się i wyjeżdżam. Na szczęście syn wraz ze współpracownikami czuwają nad całością działań firmy. Tym samym wchodzi coraz głębiej w strukturę i działania firmy, a ja mogę spokojnie poświęcić więcej czasu na sprawy związane z zacieśnieniem współpracy ze społecznością kórnicką. Mimo że mieszkam twarzaniu tektury falistej jest ścinka papierowa. Odpad ten jest w całości zbierany, przygotowywany do transportu poprzez zbelowanie i następnie wysyłany do papierni, gdzie jest wykorzystywany do produkcji papieru. Ze względu na sposób przygotowania i brak zanieczyszczeń, jest to bardzo poszukiwany przez papiernie surowiec. W celu ograniczenia ilości odpadów trafiających na wysypiska śmieci, prowadzimy pełną segregację innych odpadów (szkła, metalu, tworzyw sztucznych, olejów itp.), które są odbierane przez wyspecjalizowane firmy. Ograniczenie emisji do powietrza. Do wytwarzania pary ce w procesie druku ścieki są oczyszczane i w całości zawracane do powtórnego wykorzystania w procesie technologicznym. W roku 2008 przystąpiliśmy do programu firmy IKEA Components, która poszukiwała partnera do wprowadzenia do obiegu w miejsce palet drewnianych i plastikowych, palet tekturowych, jako obowiązujących dla dostawców do ich sklepów na całym świecie. Było i jest to ogromne przedsięwzięcie, ale też ogromne zamierzenie i cel związany z ochroną środowiska naturalnego. My odpowiedzieliśmy na to wyzwanie. Opra- Pani prezes nie żyje samą pracą, wiem że Pani pasją są podróże, łączy się to częściowo z pracą, natomiast czytałem, że Pani marzeniem był wyjazd na pustynię. Tak, zrealizowałam to marzenie, chodziło o wyjazd do Namibii, gdzie wydmy piaskowe sięgają często 2000 m i gdzie, jadąc setki kilometrów, można nie spotkać żadnego człowieka. Jestem zachwycona dzikością przyrody Madagaskaru, który objechałam wzdłuż i wszerz w listopadzie zeszłego roku. Jeżeli nie wyjeżdżam raz do roku chociażby na trzy tygodnie do miejsc, gdzie można doświadczyć takiego dziw Chybach (gmina Tarnowo Podgórne) w Dziećmierowie (Kórniku) spędzam codziennie wiele czasu. Staram się mocno wspierać lokalną społeczność Kórnika, kluby sportowe (szczególnie zajmujące się organizacją czasu wolnego dla dzieci i młodzieży), teatralne, komitety pomocy społecznej. Ludzie i władze Kórnika są przyjazne wszelkim inicjatywom, z którymi wychodzimy, organizując wspólne spotkania z pracownikami oraz z klientami. Jak tylko jest możliwość, pokazujemy naszym klientom i dostawcom zarówno polskim, jak i zagranicznym nasz Zamek Kórnicki wraz z Arboretum. 10

11

12 debata Strategia dzisiaj to nie plan na lata horyzont skrócony jest maksymalnie, co wymuszone jest szybko zmieniającymi się warunkami na rynku. Strategie krótkookresowe Tekst: debata organizacji biznesowych Michał Cieślak Wytyczona na lata strategia firmy, przy użyciu starych narzędzi jest czasem tyle warta co papier, na którym ją spisano. Obecnie kurs modyfikujemy w oparciu o dane z rynku spływające prawie w czasie rzeczywistym. Strategia firmy, jasne i klarowne wytyczenie kierunków jej działania jest potrzebna każdemu podmiotowi, nawet jeśli nie jest osobnym, spisanym dokumentem. O wiele ważniejsze dla firmy jest identyfikacja pracowników z celami wytyczonymi przez zarząd, zrozumienie dla przyjętych założeń wynika z kolejnej debaty przeprowadzonej przez Głos Biznesu. Uczestnicy, w większości aktywnie służący głosem doradczym wielkopolskim firmom, stwierdzili, że obecnie cierpią szczególnie te podmioty, które nie potrafią przełożyć strategii na konkretny plan działań oraz nie mają dobrych narzędzi pozwalającej na kontrolę stanu realizacji tego planu i skuteczną weryfikację. Strategia dzisiaj to nie plan na lata horyzont skrócony jest maksymalnie, co wymuszone jest szybko zmieniającymi się warunkami na rynku. Więcej uwagi poświęca się zarządzaniu zmianą i ryzykiem. Strategia dynamicznego rozwoju eksportu na rynki wschodnie producen- tów mięsa i wędlin często musi być weryfikowana pod wpływem czynników politycznych, a czasem ambitne plany mogą lec w gruzach za przyczyną dwóch martwych dzików, nosicieli groźnej choroby, znalezionych nad wschodnią granicą. Konieczność śledzenia na bieżąco sytuacji i gotowość do zmian nie oznacza, że zarządzający firmą nie powinni myśleć o tym, co będzie z nią za 10 czy 15 lat. Przeciwnie, dla stabilnego rozwoju i choćby poczucia bezpieczeństwa u pracowników, konieczna jest pewność i zgodność co do kierunku w jakim zdążamy i jaką firmę chcemy widzieć za kilka czy kilkanaście lat. W tym kontekście ważniejsze od tymczasowej strategii mogą być czynniki wspierające rozwój firmy. Sławomir Mirkowski z PwC podczas debaty zwrócił uwagę, że, jak wynika z badań PARP, kluczowe znaczenie dla realizacji strategii ofensywnych ma silna orientacja przedsiębiorcza. Oznacza ona proaktywność i gotowość do akceptacji zwiększonego ryzyka. Silna orientacja przedsiębiorcza zależy od wieku firmy, wyników firmy i otoczenia konkurencyjnego. Firma traci orientację przedsiębiorczą z wiekiem, dlatego musi tę orientację odnawiać. Uczestnicy debaty Głosu Biznesu" spotkali się w gościnnej restauracji Flavoria hotelu IBB Andersia REKLAMA

13 W Polsce 55% respondentów uznaje postęp technologiczny za czynnik, który w największym stopniu będzie determinował strategię firm w dłuższym okresie. /Global CEO Survey, PwC/ debata Zagrożeniem jest kurczowe trzymanie się przez właściciela raz przyjętej strategii, odrzucanie modyfikacji i uważanie jej za jedyną słuszną drogę. Kluczowe znaczenie dla realizacji strategii ofensywnych ma silna orientacja przedsiębiorcza. Oznacza ona proaktywność i gotowość do akceptacji zwiększonego ryzyka. Joanna Zakrzewska dyrektor finansowy, Exide Technologies Przedstawiciel BCC Sławomir Mirkowski dyrektor, Audyt i Usługi Doradcze, PwC Konkretnie i uniwersalnie Nie jestem przekonana, czy w małych firmach zebrane i spisane w sposób sformalizowany strategie są potrzebne. Mam wrażenie, że w niektórych przedsiębiorstwach strategia istnieje wyłącznie w głowie właściciela i jest obliczona na przetrwanie. Trudno wtedy mówić o jakichś określonych kierunkach rozwoju. Natomiast na przykładzie Exide mogę wskazać na korzyści ze sformułowania i efektywnego zakomunikowania strategii. Spisana, sformalizowana i co najważniejsze na wiele sposób komunikowana pracownikom strategia jest potrzebna i spełnia swoją rolę. W korporacjach, przy wielu szczeblach decyzyjnych, szeregowy pracownik musi wiedzieć jaka jest strategia, przynajmniej w zarysie po to, żeby niektóre decyzje pracodawców nie wydawały mu się nieracjonalne i po to, żeby czuł się zaangażowany. Kluczem do stworzenia dobrej strategii jest to, żeby była ona jednocześnie ogólna i konkretna, ale też uniwersalna. Nie możemy tworzyć strategii na 10 lat w szczegółach, musimy trak- tować to bardziej hasłowo. Na przykład u nas jednym z takich filarów jest hasło ekspansja na rynki wschodnie i to jest wystarczające. Pracownicy dostrzegają, dlaczego pewne działania są prowadzone w określony sposób, wie, że jest to związane z potrzebą rozwoju na nowych rynkach. Takie strategie są najbardziej uniwersalne, oczywiście powinny być rewidowane co jakiś czas, natomiast powinny wyznaczać tylko główne kierunki. Zmiany i zagrożenia Na przykładzie firm produkcyjnych widać kierunki zmian w strategiach. Kiedyś wszyscy byli nakierowani na produkt, na bycie numerem 1, ekspansję na nowych rynkach. Natomiast w ostatnich latach pojawiły się hasła związane z miękkimi celami strategicznymi. Czyli na przykład inwestycje w ludzi. Właściciele czy menedżerowie muszą akceptować fakt występowania zmian jako takich, obojętnie czy według własnego pomysłu, czy wymuszone sytuacją na rynku. Zagrożeniem jest tutaj kurczowe trzymanie się przez właściciela raz przyjętej strategii, odrzucanie modyfikacji i uważanie jej za jedyną słuszną drogę. Dzisiaj tak nie da się zarządzać firmą, dzisiaj trzeba być przygotowanym na zarządzanie zmianą. Strategie same się nie weryfikują, są tylko ramą do działań decydentów w firmach. Jeżeli ślepo będą się trzymać tych ram bez względu na okoliczności i dynamicznie zmieniającą się sytuację na rynku, to w efekcie pogorszą się wyniki, cele nie zostaną spełnione. Jeśli jednak decydentom uda się w określonym czasie właściwie zdiagnozować sytuację, to jest szansa na rewizję działań i modyfikację strategii, zanim będzie na to za późno. Strategiczne dostosowania i plan raczej tygodniowy Myślę, że wiele przedsiębiorstw ma strategię działania, ale nie jest ona spisana. W wielu przypadkach jest to strategia dostosowawcza, w której działania są reakcją na zmiany szybko zachodzące na rynku. PwC właśnie ogłosiła wyniki 17 corocznego badania Global CEO Survey Powrót do starych wyzwań globalnych w nowych warunkach. Wynika z niego, że około 30% menedżerów w Polsce i na świecie poszukuje szans rozwojowych w dalszym rozwoju organicznym na istniejących rynkach oraz w innowacjach. Mimo oczekiwanej poprawy sytuacji gospodarczej wciąż silna jest presja na działania restrukturyzacyjne. Menedżerów nadal niepokoją niektóre czynniki otoczenia gospodarczego. W Polsce największe obawy budzą: zmienność kursów walutowych oraz zmiany zachowań konsumentów i zmniejszenie konsumpcji. Warto zauważyć, że w Polsce 55% respondentów uznaje postęp technologiczny za czynnik, który w największym stopniu będzie determinował strategię firm w dłuższym okresie. Podobnie jest na świecie. W związku z rozwojem technologicznym najwięcej niepokoju budzi wśród menedżerów na świecie przygotowanie funkcji badań i rozwoju (R&D) do nowych wyzwań. W kontekście szybkich zmian technologicznych warto odnotować zmianę w podejściu do tworzenia strategii. Wiele firm skraca horyzont planowania i realizacji strategii. Przyjmują one, że planowanie na podstawie przeszłych danych tego, co będzie z firmą i rynkiem za rok, dwa lub trzy lata, to nie więcej niż zgadywanie. Zamiast zgadywać, co się stanie w dłuższym horyzoncie czasu, planują działania na najbliższy tydzień lub miesiąc. Orientacja przedsiębiorcza jest ważna dla małych i dużych Co jest ważne dla realizacji strategii? Z badań PARP w ramach projektu Panel Polskich Przedsiębiorstw można wnioskować, że kluczowe znaczenie dla realizacji strategii ofensywnych ma silna orientacja przedsiębiorcza. Oznacza ona proaktywność i gotowość do akceptacji zwiększonego ryzyka. Silna orientacja przedsiębiorcza zależy od wieku firmy, wyników firmy i otoczenia konkurencyjnego. Firma traci orientację przedsiębiorczą z wiekiem, dlatego musi tę orientację odnawiać. W przypadku wyników sprawdza się prawidłowość, że sukces firmę uskrzydla, a porażki hamują rozwój. Jeżeli chodzi o otoczenie konkurencyjne, to konkurencja firm zagranicznych w sektorze motywuje silniej niż firm krajowych. Orientacja przedsiębiorcza jest mocno obecna zarówno w małych, jak i dużych firmach. Duże firmy wydzielają mniejsze, bardziej efektywne jednostki lub w ramach dużej struktury budują kulturę organizacyjną nastawioną na innowacyjność, upraszczanie procesów i lean management. Różnorodność rynków, potrzeb i klientów doprowadziła do tego, że wzorcowe strategie tworzone kilka i kilkanaście lat temu w dobie masowego klienta i masowej produkcji, przestają działać. Internet umożliwił firmom dokładne poznanie potrzeb i profilu klienta oraz trafianie do niego z dedykowanym produktem. 13

14 debata Pracownicy nie powinni domyślać się, czego oczekują zwierzchnicy, powinni za to dostać jasny sygnał co do priorytetów i wymagań, od których spełnienia zależy tak naprawdę los firmy. Robert Klimacki Partner, EY Strategia użyteczna Z mojego doświadczenia wynika, że jeżeli zaczniemy obserwować grupę firm, które działają w ramach większej korporacji w wielu krajach, to na pewno są duże szanse, że znajdziemy formalnie opracowane strategie. Ich posiadanie wynika z przyjętej kultury zarządzania, procedur. Będą to strategie bardzo podzielone, nawet w ramach jednej korporacji z rozróżnieniem interesów globalnych, regionalnych czy polskich w zależności, jaką rolę polski zakład pełni w całej organizacji, czy jest to zakład produkcyjny, oddziałujący poza krajem, czy jest tylko dystrybutorem. Strategia będzie porządkować działanie firm w ramach koncernu. Natomiast gdy zaczniemy schodzić na poziom samodzielnych spółek średnich, małych - tym Różnorodność rynków, potrzeb i klientów doprowadziła do tego, że wzorcowe strategie tworzone kilka i kilkanaście lat temu w dobie masowego klienta i masowej produkcji, przestają działać. bardziej jeśli będą to firmy rodzinne to chyba na próżno będzie szukać takiej dokumentacji. Jeżeli są, to były tworzone kiedyś w celu przedstawienia ich razem z biznesplanem kredytodawcy czy inwestorowi. W naszym regionie mamy zdecydowaną przewagę firm małych i średnich, w dużej mierze rodzinnych, gdzie tworzenie i rozwijanie biznesu przebiegało harmonijnie bez spisanych dokumentów wytyczających kierunki działania. Istnieje oczywiście zagrożenie, że w momencie intensywnego rozwoju kolejni pracownicy, już nie tak mocno związani z założycielami, właścicielami, nie widzą tak dokładnie ich celów. Pracownicy nie powinni domyślać się, czego oczekują zwierzchnicy, powinni za to dostać jasny sygnał co do priorytetów i wymagań, od których spełnienia zależy tak naprawdę los firmy. Zarządzanie ludźmi i ekologia W ostatnich latach często powtarzającymi się motywami w strategiach jest dbałość o pracowników i o ekologię. Patrząc z wewnątrz na EY, znacząca część naszej strategii odnosi się do zarządzania ludźmi. To jest największy majątek EY. W tym zakresie widać też zmiany strategii. Staramy się, aby strategia naboru oraz zarządzania ludźmi była dostosowana do tego, jak zmieniają się nowe pokolenia przychodzące do pracy w EY. Co roku zatrudniamy około 10% nowych pracowników. Należymy do grona firm, w których jest jedna z większych rotacji. Pamiętam, że kiedy przyszedłem do firmy prawie 20 lat temu, to strategia była taka, aby pokazać trochę zachodniego stylu pracy, zatrudnienia. Firma oczekiwała dużego poświęcenia i stawiała duże wyzwania przed pracownikiem, za co z drugiej strony oferowała wynagrodzenie znacznie powyżej średniej na rynku. To było coś, co zachęcało młodych ludzi, żeby dołączyć do zespołu EY. Dzisiaj robimy coś innego, jesteśmy firmą, która daje ciekawą ofertę zatrudnienia. Nadal należymy do pracodawców dobrze wynagradzających swoich pracowników. Ale dzisiaj wynagrodzenie znajduje się już dalej na liście kwestii decydujących o atrakcyjności naszej oferty.. Dzisiaj znacznie bardziej dbamy o ciekawość pracy, zachęcenie ludzi, żeby podejmowali nowe wyzwania. Chcemy jak najbardziej ukierunkować naszą strategię na pokolenie Y, odpowiedzieć na ich potrzeby. W ciągu ostatnich lat Polska stała się bardziej otwarta i dlatego my, jako pracodawcy, nie konkurujemy o nowych pracowników tylko w Polsce, ale konkurujemy o osoby, które są aktywne i często chcą wyjechać z kraju, czyli musimy im oferować coś konkurencyjnego w stosunku do pracy w innych miejscach na świecie. Natomiast jeżeli chodzi o firmy produkcyjne, to hasłem pojawiającym się bardzo często w strategiach jest ekologia. Sama w sobie jest ważna, ale jest to też pewien klucz, dzięki któremu firmy próbują przenieść na inne płaszczyzny walkę z konkurencją by to nie była tylko cena, ale odwoływaniem się do innych wartości, aby dotrzeć i zdobyć klienta. Takie firmy chcą aby nie tylko klient, ale również pracownik identyfikował się ze strategią spółki, żeby wziął trochę odpowiedzialności za rozwój firmy, której produkty czy usługi kupuje. Polskie firmy nie mają zaplecza know-how, nie mają licencji, patentów. Zagrożeniem dla naszej gospodarki będzie niemożność osiągnięcia wyższego poziomu i porażka na globalnym rynku. Adam Michańków Fresh Brand Design Sp. z o.o., Przedstawiciel WKK W którą stronę idziemy W mojej pracy spotykam się z klientami, którzy przychodzą, bo nie mają ustalonej strategii swojej firmy. Ale zdarzają się też tacy, którzy mają pomysł na biznes, prowadzą swoją rodzinną firmę od 15 lat, ale w którymś momencie zauważają, że coś nie gra. Mają strategię, mają wizję, mają pomysł na biznes, ale w pewnym momencie to nie wystarcza, bo czują że są oderwani na przykład od reszty załogi. Pracownicy nie wiedzą, w którą stronę właściciel zmierza, dlaczego on tam idzie, nie są zaangażowani i przez to spada morale w firmie. Często budujemy strategię po to, żeby wszyscy wiedzieli, w którą stronę idziemy. Oczywiście rzadko zdarza się, że po wypuszczeniu dokumentu strategicznego idzie on od razu do kosza, często rewizja następuje już pół roku, po roku, gdy widać, że dany program strategiczny nie pasuje, bo na przykład zmieniły się warunki na rynku. Ale wtedy sytuacja jest inna, właściciel nie jest tak zagubiony, bo wie, że ktoś, zgłaszając potrzebę rewizji, czuwa nad działaniami firmy, sprawdza, ma mierniki, odnosi się do nich. Przy konkretnych danych jest możliwa rozmowa i szybkie wytyczenie nowych kierunków. Coraz częściej przychodzą właściciele firm, którzy, oprócz problemów strategicznych, mają potrzebę wzmocnienia komunikacji, motywacji, zaangażowania. Jeżeli chodzi o słowa-wytrychy, które są używane obecnie w strategiach, wskazałbym na dwa: long tail oraz customer experience w miejsce obsługi klienta. Zagrożenia W polskich firmach dużym zagrożeniem jest niedocenianie inwestycji w rozwój produktu i know-how. Menedżerowie wiedzą, że powinni to robić, ale zanim rodzinne firmy się rozwinęły i było je stać na badania oraz rozwój, już przyszły pierwsze kryzysy. I właściwie firmy, które były zakładane w połowie lat 90., które mają historię bardzo krótką, nie mają zaplecza know-how, nie mają licencji, patentów. Jeżeli nie wykorzystamy tej chwili, zagrożeniem dla naszej gospodarki będzie niemożność osiągnięcia wyższego poziomu, a w konsekwencji porażka na konkurencyjnym globalnym rynku. W tej chwili przegrywamy, ale jeszcze jest szansa, żeby zacząć działać w kierunku rozwoju gospodarki opartej na wiedzy. 14

15 Problem pojawia się, gdy na w miarę opanowanym rynku pojawia się agresywny konkurent. Firma nie dość, że ma z nim kłopot, to jeszcze nie potrafi się względem niego określić stwierdzić, czym się wyróżnia, jaką ma przewagę albo co może zrobić, żeby znaleźć konkurencyjny obszar. debata Wśród właścicieli, którzy stają przed koniecznością przekazania firmy młodszemu pokoleniu, widać wyraźny wzrost strategii ostrożnościowych. Właściciele firm sektora MSP ciągle w większości tkwią mentalnie w marketingu 1.0, skoncentrowanym na produkcie. Michał Wojewoda Business Discovery Przedstawiciel WZPL Joanna Wawrzyniak Tabisz Brandstory, Przedstawiciel PIGIEiK Wizja a realizacja Podział strategii na te skierowane dla małych i dużych firm jest wyraźny i ważny. Często te dokumenty jednak spoczywają na półce. Moim zdaniem dużo ważniejsza jest umiejętność przełożenia tej strategii na działania operacyjne. I często tego działania brakuje. Opamiętanie przychodzi na przykład po roku w trakcie rewizji strategii, przy porównaniu założenia z realizacją. Wtedy często firmy miotają się między swoją wizją a sytuacją na rynku. Boją się iść w wyznaczonym kierunku, żeby nie oderwać się od bieżącej sytuacji. Jeśli strategia nie jest przekładana na cele szczegółowe, plan działań, ewaluacji, po jakimś czasie nie ma się do czego odnieść, bo założenia wydają się z perspektywy czasu bardzo abstrakcyjne. Strategia zmiany pokoleniowej Dla większości firm zakładanych w latach przychodzi teraz czas, żeby przekazać firmę lub chociaż myśleć o tym. Zrobiliśmy w ubiegłym roku badania na temat przebiegu sukcesji w polskich firmach rodzinnych. Okazuje się, że ponad 40% właścicieli po 60. roku życia jest na etapie dopiero planowania sukcesji. A 60% młodego pokolenia myśli, że ten etap już następuje. Widać tutaj znaczny wzrost strategii ostrożnościowych, właściciele nie chcą przekazać swojego biznesu i nie chcą agresywnie inwestować, wchodzić w jakieś niebezpieczne transakcje, wchodzić na nowe rynki, wykorzystywać nowe kanały sprzedaży. Pojawiają się na tym polu konflikty międzypokoleniowe. Nawet gdy właściciele odchodzą z firmy, to najczęściej oddają władzę, ale nie oddają majątku. Młoda osoba podejmuje decyzje, ale senior zawsze może w ostatniej chwili zawetować, gdy coś nie jest zgodne z jego wizją. Dużo jest tutaj pracy nie tyle analitycznej, tylko bardziej coachingowej, jak zlikwidować ten konflikt i, co najważniejsze, znaleźć pomysł na siebie dla osoby odchodzącej z firmy. Co jest ważne dla właściciela W którą stronę chce iść firma to zależy od właściciela, jego wartości i jego wizji. Musimy najpierw sprawdzić, czy mamy pieniądze na zbudowanie strategii. Nie chodzi tylko o wyłożenie pieniędzy na dokument strategiczny, ale na to, czy mamy pieniądze na wdrożenie zmian, które wymyślimy. Potem właściciel musi odpowiedzieć sobie na pytania: co chce zrobić ze swoim biznesem, ile chce wygenerować miejsc pracy, co zrobić z produktem, czy można zaangażować bardziej otoczenie społeczne. Dopiero po określeniu tych wartości możemy zacząć budować strategię. To od niej zależy, czy zaczynamy szeroką ekspansję, zdobywając rynki zagraniczne, czy może rozszerzamy swoje wpływy na rynku lokalnym. Myślenie pod ścianą Jeśli mała lub średnia firma dobrze prosperuje, rozwija się, brak wyraźnej strategii nie doskwiera. Problem pojawia się, gdy na w miarę opanowanym rynku pojawia się agresywny konkurent. Firma nie dość, że ma wtedy z nim kłopot, to jeszcze nie potrafi się względem niego określić stwierdzić, czym się wyróżnia, jaką ma przewagę albo co może zrobić, żeby znaleźć konkurencyjny obszar. Jeśli konkurent w dodatku prowadzi intensywne działania marketingowe, które firma dotąd obecna zaniedbała, sytuacja taka może wręcz zagrozić jej istnieniu. Wtedy dopiero powstaje cała strategia firmy i komunikacji marki. Często jest tak, że trzeba budować ją od podstaw, bo jedyne co firmy zrobiły w tym zakresie, to stworzyły logo, a nie mają określonych zasad komunikacji z klientami i otoczeniem biznesowym. Wydaje mi się, że małe i średnie firmy muszą w tym zakresie dojść do ściany, żeby dopiero dostrzec potrzebę wyraźnego określenia najważniejszych zasad i wytyczenia kierunku działania firmy. I wtedy rzeczywiście mocno się an- gażują, natomiast ciężko podać przykłady firm, które działają na rynku aktywnie, wyznaczając trendy. Komunikować jakość Polskie małe i średnie firmy nie są na straconej pozycji w konkurencyjnej walce z europejskimi czy globalnymi potentatami, wchodzącymi na nasz rynek. Oczywiście, nie da się porównać skali działania, natomiast oprócz ceny można grać jakością i komunikacją. Często mało kto wie o polskich firmach i polskich produktach, które mają dobrą lub doskonałą jakość. Wychodzą wszystkie zaszłości i ciągłe myślenie produktowe to nadal funkcjonuje w segmencie małych i średnich firm. Właściciele firm sektora MSP ciągle w większości tkwią mentalnie w marketingu 1.0, skoncentrowanym na produkcie. A świat w międzyczasie przeszedł przez marketing 2.0, skoncentrowany na potrzebach klienta, do marketingu 3.0, który mówi o wartościach dodanych. To jest zupełnie inny świat i nie sprawdzają się w nim metody oraz narzędzia tradycyjne, również na poziomie strategii i zarządzania strategicznego. 15

16 felieton Winno się odejść od przetargów, w których jedynym i wyłącznym kryterium wyboru oferty jest cena. Takie kryterium niewątpliwie, wbrew pozorom, jest wrogiem oszczędności, a dodatkowo niesie za sobą niepożądane skutki. mec. JERZY KROTOSKI Wezwanie na rozprawę w Przysmaku Pupila Miało być sprawniej, taniej i rzetelniej. Proza życia okazała się zdecydowanie bardziej brutalna. Zmiana w sposobie doręczania przesyłek sądowych i prokuratorskich, zgodnie z przewidywaniami prawników, spowodowała znaczne utrudnienia w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości, a dodatkowo może negatywnie wpłynąć na sytuację m.in. przedsiębiorców. Od 1 stycznia 2014 roku za wysyłkę wszelkiej korespondencji wychodzącej z sądów i prokuratur odpowiedzialna jest Polska Grupa Pocztowa, która podpisała dwuletni kontrakt wart ok. 500 milionów złotych. W postępowaniu przetargowym oferta PGP okazała się o 84 miliony złotych korzystniejsza od oferty złożonej przez Pocztę Polską. Przedstawiciele operatora prywatnego, chociaż przyznawali, że podpisanie tak wielkiego kontraktu stanowi dla nich wielkie i niespotykane do tej pory wyzwanie (Prezes PGP w wywiadzie prasowym sygnalizował, że (...)nie śpię po nocach, myśląc, czy na pewno damy radę ), to mimo wszystko próbowali gasić obawy sceptyków wątpiących w powodzenie misji, choćby przez podpisanie umowy na obsługę z firmą INPOST. Zastąpienie tradycyjnych listonoszy poprzez nowych doręczycieli może okazać się brzemienne w skutkach. Paradoksalnie może być bowiem tak, że oszczędności wynikające ze zmiany operatora pocztowego będą tylko pozorne. W rzeczywistości koszty nierzetelnej i nieprofesjonalnej obsługi korespondencji poniesie społeczeństwo. Przedstawiciele profesji prawniczych początkowo sygnalizowali jedy- Prawnicy są wyjątkowo zgodni, że utrzymanie status quo pogrąży i tak borykający się już z licznymi problemami wymiar sprawiedliwości oraz spowoduje odraczanie kolejnych rozpraw i jeszcze bardziej wydłuży postępowanie sądowe. nie swoje obawy w związku ze zmianą operatora. Wraz z upływem czasu, po pierwszych tygodniach funkcjonowania nowego doręczyciela, głos niezadowolenia jest coraz bardziej donośny i stanowczy. Największe kontrowersje budzi fakt, że awizowaną korespondencję odbierać można w kioskach ruchu, sklepach spożywczych (także sklepach zoologicznych np. Przysmak Pupila ), czy też drogeriach. W wielu przypadkach sprzedawcy, nie mając do tej pory styczności z przesyłkami, przy ich wydawaniu mogą nie dochowywać należytej staranności. Z uwagi na wielką doniosłość zawartości przesyłki, a także z uwagi na konieczność oznaczenia właściwej daty odbioru korespondencji, wszelkie błędy w tej materii są absolutnie niedopuszczalne, a ich skutki dla stron mogą być bardzo bolesne. Okazuje się bowiem, że pojawienie się pierwszych przypadków odwoływania rozpraw sądowych z powodu niedostarczenia odpowiedniego wezwania to nie największy problem. Pojawia się realne zagrożenie wydania wyroku sądowego bez przeprowadzenia rozprawy i uczestnictwa osoby pozywanej. Dwukrotne awizowanie pierwszego wezwania na rozprawę z reguły powoduje możliwość wydania wyroku zaocznego. Nieprawidłowe doręczenie może skutkować wydaniem rozstrzygnięcia, o którym dowiemy się dopiero w czasie doręczenia korespondencji od komornika, np. zajęcia rachunku bankowego (umową z PGP związane są tylko sądy i prokuratury, a nie komornicy). Oczywiście, orzeczenie takie jest zaskarżalne, ale może ono stanowić źródło niepotrzebnego stresu i kosztów. Poczta Polska zaskarżyła orzeczenie Krajowej Izby Odwoławczej, oddalającej jej odwołanie od rozstrzygnięcia w przetargu do Sądu. Równocześnie Urząd Komunikacji Elektronicznej zapowiedział kontrolę w Polskiej Grupy Pocztowej. Na rozstrzygnięcie czeka wielu, a publiczny doręczyciel jeszcze nigdy w swojej historii nie miał tylu zwolenników. Prawnicy są wyjątkowo zgodni, że utrzymanie status quo pogrąży i tak borykający się już z licznymi problemami wymiar sprawiedliwości oraz spowoduje odraczanie kolejnych rozpraw i jeszcze bardziej wydłuży postępowanie sądowe. Opisany przypadek po raz kolejny dowodzi, że rychło winno się odejść od przetargów, w których jedynym i wyłącznym kryterium wyboru oferty jest cena. Takie kryterium niewątpliwie, wbrew pozorom, jest wrogiem oszczędności, a dodatkowo niesie za sobą niepożądane skutki. Nie należy też zapominać, że lepsze z reguły jest wrogiem dobrego i tak to miało miejsce w przypadku wyboru operatora przesyłek sądowych i prokuratorskich. Tymczasem pozostaje wierzyć, że obowiązujący stan nie utrzyma się za długo, a skutki jego niedoskonałości zostaną niezwłocznie zażegnane. 16

17 Partie polityczne wiedzą jak doprowadzić do tego, by klęski żywiołowe omijały nasz piękny kraj. Oczywiście, stanie się tak tylko wówczas, gdy to oni wygrają wybory. felieton dr FILIP KACZMAREK europoseł Abdykacja opozycji W Polsce opozycja często atakuje rząd w sposób, który trzeba uznać za absurdalny. Panuje u nas fałszywy mit, że zbójeckim prawem opozycji jest krytykowanie rządzących za wszystko. Nawet za to, za co rządzący nie odpowiadają albo za to, na co nie mają najmniejszego wpływu. Zgodnie z taką metodą rząd jest winien, że w Polsce zdarzają się samobójstwa, że niektóre pociągi się spóźniają, a na drogach dochodzi do wypadków samochodowych. Rząd wini się też za klęski żywiołowe i katastrofy budowlane. Nie chodzi mi o to, że nie ma błędów czy rzeczy, za które można krytykować władze. Ależ są i, jak dla mnie, jest ich całkiem sporo. Problem polega na tym, że opozycja i niektóre media koncentrują się na takim typie krytyki, która jest kompletnie nierealistyczna. Nie ma żadnej styczności z rzeczywistością. To nie jest chodzenie po ziemi tylko lewitacja. Od tygodni trwają na przykład poszukiwania przedszkola, w którym rzekomo przebierano chłopców w dziewczęce stroje. Wprawdzie inkryminowanego przedszkola nigdzie nie można znaleźć, ale dyskusja o zgubnych praktykach genderyzmu przetacza się wzdłuż i wszerz kraju. Koncert życzeń Logiczną konsekwencją takiej krytyki jest założenie, że czekamy na czasy, gdy opozycja wygra i nie będzie więcej wypadków drogowych ani samobójstw. To tak, jakbyśmy mieli uwierzyć, że partie polityczne wiedzą jak doprowadzić do tego, by klęski żywiołowe omijały nasz pięk- ny kraj. Oczywiście, stanie się tak tylko wówczas, gdy to oni wygrają wybory. Zamiast koncentrować się na tym, co leży w ludzkiej mocy, na tym, co można poprawić lub zmienić, mamy koncert fantastycznych życzeń i gołosłownych oskarżeń. Opozycja dokonuje jednocześnie autozwolnienia z obowiązku ra- cjonalności. Ta niefrasobliwa taktyka dotyka niestety również poziomu lokalnego. Kandydat jednego z opozycyjnych ugrupowań na prezydenta Poznania udzielił wielkopolskiemu dziennikowi bardzo obszernego wywiadu. Nie byłoby w tym nic szokującego, gdyby nie fakt, że w całym wywiadzie nie ma ani jednej konkretnej propozycji, co należałoby w Poznaniu zrobić! A jest to kandydat wychwalany przez część mediów za tzw. merytoryczność. Wystarczy być, wystarczy atakować. 17 Finansowa fikcja Innym mitem, wyjątkowo silnie obecnym w Polsce, jest przekonanie, że opozycja może proponować rozwiązania, które są bardzo kosztowne, a wskazane źródła finansowania mogą być kompletną fikcją. Teoretycznie media powinny takie projekty zignorować lub wyśmiać. U nas Zamiast koncentrować się na tym, co leży w ludzkiej mocy, na tym, co można poprawić lub zmienić, mamy koncert fantastycznych życzeń i gołosłownych oskarżeń. przedstawia się to jako równoprawną, poważną propozycję. Jedną z takich fikcji jest propozycja Jarosława Kaczyńskiego, aby każde polskie dziecko dostawało do 18 roku życia 100 euro miesięcznie od Unii Europejskiej. Toż to absurd! I tak powinien być traktowany. Nawet polscy prawicowcy, bardzo nielubiący rządu Donalda Tuska, szybko wytknęli liderowi PiS-u, że dwukrotny wzrost budżetu UE oznaczałby wzrost polskiej składki do UE o 17 miliardów złotych. Nie mówiąc już o tym, że nie wiadomo jak prezes zamierza przekonać do swojej koncepcji inne państwa UE, które od lat domagają się czegoś odwrotnego, a mianowicie zmniejszenia budżetu? O nie, na takie złośliwe pytania prezes nie zamierza wcale odpowiadać. Prezes może powiedzieć wszystko, co zechce i nie czuje potrzeby, by komukolwiek wyjaśniać, jak sobie wyobraża przekonanie innych państw UE do takiego rewolucyjnego rozwiązania. Proste i piękne Uciekając od racjonalności, od przekonywania poprzez rzeczywiste i sprawdzalne argumenty, od budowania konstruktywnych i realnych propozycji, opozycja faktycznie abdykuje. Nie walczy już politycznie. Próbuje zabrać wyborców do krainy bajek i baśni. Tam wszystko jest proste i piękne. Miód i mleko. Świat bajek jest też czarno-biały. Jest zła królowa, czyli aktualnie rządzący. Jest również czysta, uczciwa i nieskalana księżniczka-pretendentka, czyli opozycja. To ona ma przynieść owe legendarne miód i mleko. Pozostaje tylko jeden mały drobiazg kto tak naprawdę uwierzy, że SLD czy PiS to piękne dziewice, dysponujące jednocześnie czarodziejską różdżką?

18 raport Dotacje unijne przedsiębiorcy przeznaczają głównie na zakup środków trwałych i wyposażenia. Unia dotuje, przedsiębiorczość wzrasta Gabinety kosmetyczne, punkty naprawcze, szkoły językowe, również czasopisma czy sklepy internetowe - wiele z takich nowo założonych firm powstało dzięki unijnemu dofinansowaniu. Powstało i co dalej? Czy dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej są jedynie prezentem z Unii, czy też rzeczywiście pobudzają przedsiębiorczość? Wlatach Polska otrzymała największą pomoc w historii, a unijne pieniądze płyną do nas nie tylko na nowe boiska i drogi, ale też na pobudzanie przedsiębiorczości i zakładanie firm. Wg danych Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju do tej pory z takich dotacji skorzystało 191,8 tys. osób, w tym 4,9 tys. osób przewidzianych do zwolnienia lub zagrożonych zwolnieniem. Oczekiwanie na szczegóły dotyczące rozdysponowania środków z nowej perspektywy budżetowej to dobry moment na pewne podsumowania i sprawdzenie, jak funkcjonują na rynku beneficjenci unijnych dotacji. fachowa opinia Jak wygląda cały proces przyznania dofinansowania na założenie własnej działalności w ramach PO KL? Procedura przyznawania dofinansowania na działalność gospodarczą najczęściej podzielona jest na 4 etapy: 1. Złożenie dokumentacji aplikacyjnej (m.in. krótki opis pomysłu na biznes). 2. Rozmowa z Komisją Rekrutacyjną (często jest to rozmowa z doradcą zawodowym, trenerem Dla kogo? Poza szczególnym przypadkiem e-biznesów, dotacje na uruchomienie własnej działalności gospodarczej można uzyskać ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego - Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. -Tego typu wsparcie przewidziane jest w Priorytecie VI (Rynek pracy otwarty dla wszystkich), VII (Promocja integracji społecznej) oraz VIII (Regionalne kadry gospodarki) - wymienia Piotr Popa, Rzecznik Prasowy Biura Ministra Infrastruktury i Rozwoju. Na rozkręcenie własnej firmy można jednorazowo otrzymać maksymalnie 40 tys. zł. Jednak pieniądze unijne nie są dla wszystkich. - Osoba ubiegająca się o bezzwrotną dotację najczęściej musi być zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna lub posiadać status osoby pracującej przewidzianej do zwolnienia. Największe szanse otrzymania dofinansowania posiadają osoby młode do 25 roku życia, osoby po 50 roku życia, osoby niepełnosprawne czy też matki powracające na rynek pracy - wyjaśnia Mariusz Smuga, menedżer z ALFA PROJEKT. - Jednocześnie od 1 stycznia 2011 r. wprowadzono również preferencyjne pożyczki dla osób planujących podjęcie własnej działalności gospodarczej, kierowane do osób w relatywnie lepszej sytuacji na rynku pracy niż te, do których adresowane Mariusz Smuga Manager ALFA PROJEKT biznesu, test przedsiębiorczości). 3. Po pozytywnym przejściu oceny dokumentów oraz rozmowy, uczestnik rozpoczyna szkolenie z zakresu prowadzenia DG oraz przygotowania biznes planu. 4. Sporządzenie biznesplanu działalnosci gospodarczej - najwyżej ocenione otrzymują dofinansowanie. są dotacje - dodaje Piotr Popa. Dotacje przedsiębiorcy przeznaczają głównie na zakup środków trwałych i wyposażenia. Jednak, co najważniejsze przy środkach bezzwrotnych: przedsiębiorca po otrzymaniu dotacji musi działać na rynku minimum dwanaście miesięcy. - W razie niedotrzymania tego warunku, całość otrzymanego dofinansowania podlega zwrotowi - mówią Anna Szymańska i Mirosław Marek z Zarządu DGA SA. Eurowyłudzenia są już rzadkością Jednak oprócz jednorazowego wsparcia początkujący przedsiębiorca może liczyć dodatkowo na tzw. wsparcie pomostowe. Wypłacane co miesiąc pieniądze mają ułatwić pokrycie obligatoryjnych opłat ponoszonych przez przedsiębiorcę, takich jak np. składki na ubezpieczenia społeczne, opłaty administracyjne, eksploatacyjne czy telekomunijacyjne. - Wsparcie pomostowe najczęściej nie przekracza 1000 zł na miesiąc - dopowiada Mariusz Smuga. Trzeba jednak przyznać, że jest to kwota wystarczająca, by przetrwać na rynku przez rok i to nawet takim firmom, które bez dotacji nie miałyby szans na utrzymanie. Chcąc nie chcąc, może to rodzić nadużycia i prowadzić do zakładania biznesów, których jedynym celem jest spożytkowanie środków unijnych, a nie rozwój. - Wydaje się, że stosunkowo 18