CZĘŚĆ l SPOŁECZEŃSTWO POLSKIE W OKRESIE ZMIANY SPOŁECZNEJ MAREK OKÓLSKI PRZEMIANY LUDNOŚCIOWE WE WSPÓŁCZESNEJ POLSCE

Transkrypt

1 WPROWADZENIE... JAN POLESZCZUK CZYM JEST SPOŁECZEŃSTWO? Jednostka a społeczeństwo Ewolucja i postęp społeczny Filozofia społeczna i nauki społeczne... CZĘŚĆ l SPOŁECZEŃSTWO POLSKIE W OKRESIE ZMIANY SPOŁECZNEJ MAREK OKÓLSKI PRZEMIANY LUDNOŚCIOWE WE WSPÓŁCZESNEJ POLSCE W PERSPEKTYWIE MINIONEGO STULECIA Istota przejścia demograficznego i drugiego przejścia demograficznego 2. Wpływ modernizacji na przejście demograficzne w Polsce... = 3. Wpływ Jałty i Poczdamu na procesy demograficzne w Polsce Sowietyzacja a procesy demograficzne Akceleracyjny lub przełomowy efekt transformacji Demograficzny wizerunek Polski na początku XXI wieku... HENRYK DOMAŃSKI MECHANIZMY STRATYFIKACJI I HIERARCHIE SPOŁECZNE Zmiany struktury zawodowej Ruchliwość międzypokoleniowa i wewnątrzpokoleniowa Nierówności w dostępie do wykształcenia Poziom wykształcenia a wielkość dochodów Zmiany nierówności dochodów Hierarchia dochodów Konkluzje... MARTA ZAHORSKA ZMIANY W POLSKIEJ EDUKACJI I ICH SPOŁECZNE KONSEKWENCJE Edukacja za czasów PRL Poziom scholaryzacji i wykształcenia społeczeństwa polskiego pod koniec PRL Zmiany w systemie edukacji w latach Polski system edukacji po przemianach lat Szkoły niepubliczne System edukacji publicznej Przemiany w strukturze kształcenia Poziom nauczania Konkluzje...

2 STEPHANE PORTET ELASTYCZNOŚĆ ZATRUDNIENIA W POLSCE, CZYLI O ODKRYWANIU RZECZY ZAKRYTYCH Poziom i formy elastyczności polskiego rynku pracy Rozwój zatrudnienia na podstawie umowy na czas określony Ucieczka w stronę samozatrudnienia Ograniczona harmonizacja na szczeblu europejskim Wymiar interpersonalny definicji czasu pracy Socjalistyczneźródła kapitalistycznej elastyczności pracy Kraje wyjątkowe? Rynek pracy i stosunki pracy najemnej w socjalizmie Konkluzje... WIESŁAWA KÓZEK BEZROBOCIE JAKO ZJAWISKO SPOŁECZNE Typy bezrobocia Bezrobocie długoterminowe Bezrobocie dobrowolne Bezrobocie utajone i podzatrudnienie Społeczny obraz bezrobocia w Polsce Zachowania bezrobotnych i reakcja na nie Społeczne skutki bezrobocia Zapobieganie bezrobociu i jego skutkom... JERZY WILKIN POLSKA WIEŚ I ROLNICTWO W OBLICZU WIELKIEJ ZMIANY Wieś i rolnictwo - innyświat? Rynek ziemi i stosunek rolników do ziemi Modernizacja wsi i rolnictwa: w kierunku zrównowaŝonego rozwoju 4. Instytucjonalizacja rozwoju wsi i rolnictwa w Polsce i rola państwa w tej dziedzinie... EWA GUCWA-LEŚNY ZMIANY POZIOMUśYCIA I ICH SPOŁECZNE UWARUNKOWANIA Tradycja badań poziomuŝycia w Polsce Wzloty i upadki ZróŜnicowanie dochodów Przesunięcia na skali dochodów Najlepiej było być młodym, wykształconym, bezdzietnym? Lata 90. XX wieku Początek XXI wieku Utrzymywanie się ochronnej funkcji wykształcenia Dziedziczenie poziomu kwalifikacji Zakres ubóstwa KomuŜyje się najgorzej? Struktura wydatków...

3 KAZIMIERZ W. FRIESKE PRZESTĘPCZOŚĆ W POLSCE NA PRZEŁOMIE STULECI. STEREOTYPY I REALIA Przestrzenne zróŝnicowanie polskiej przestępczości Dynamika popełnionych przestępstw Przestępczość a ubóstwo i bezrobocie Struktura przestępczości Agresja oraz przestępczość nieletnich Konkluzje... RADOSŁAW MARKOWSKI SYSTEM PARTYJNY CZY ZBIOROWISKO PARTII? O STABILNYM ROZCHWIANIU POLSKIEJ POLITYKI System partyjny i wskaźniki jego opisu Polski system partyjny Lata : zmiany i kampania wyborcza 2005 roku Wyniki wyborów 2005 roku Konkluzje... CZĘŚĆ II ZACHOWANIA SPOŁECZNE W OKRESIE ZMIANY SYSTEMOWEJ MIROSŁAWA MARODY TRZY POLSKI - INSTYTUCJONALNY KONTEKST STRATEGII DOSTOSOWAWCZYCH Trzy Polski: zróŝnicowanie układów instytucjonalnych śycie z kapitału, z etatu, z zasiłku Poziom dostosowań systemowych Systemowe konsekwencje hybrydalności instytucjonalnej... ANNA GIZA-POLESZCZUK RODZINA I SYSTEM SPOŁECZNY Rodzina jako sfera racjonalnego wyboru": podstawowe załoŝenia Indywidualizm Strategie formowania rodziny Strategiczne konflikty Rachunek kosztów i korzyści: kalkulacja ekonomiczna Konkurencja Od rodziny" do cykluŝycia rodzinnego: analiza procesualna Mikro- i makroskala Stabilność i zmiana Historia i współczesność rodziny: przykłady zastosowania analizy strategicznej" Strategiczny model analizy rodziny...

4 2.2. Dwie podstawowe strategie reprodukcyjne: rodzina tradycyjna i nowoczesna Rodzina przeszłości: przykładowe modele Rodzina współczesna: podstawowe problemy Rodzina polska: implikacje teoretyczne i badawcze modele strategiczne Reprodukcja i gospodarka niedoboru Reprodukcja i znoszenie" struktury społecznej Reprodukcja i socjalistyczne welfare state Familizacja" reprodukcji w socjalizmie Strategie reprodukcji a charakter polskiej rodziny Stanowość i dylematy alokacji Dylematy kooperacji: uświęcenie małŝeństwa i rodziny Strategie reprodukcji i transformacja systemowa - przemiany w sferze reprodukcji w latach RENATA SIEMIEŃSKA PRZEMIANY PŁCI KULTUROWEJ. MIĘDZY SYSTEMAMI WARTOŚCI A ROLAMI SPOŁECZNYMI Koncepcja płci" Czy kobiety i męŝczyźni róŝnią się w wyborze podstawowych wartości wŝyciu? Kształtowanie się koncepcji płci kulturowej w procesie edukacji Role kobiece i męskie w rodzinie Oczekiwania wobec pracy Rzeczywiste role kobiet i męŝczyzn w sferzeŝycia prywatnego i publicznego Zmiany opinii na temat obecności kobiet w Ŝyciu publicznym Konkluzje... JACEK RACIBORSKI ZACHOWANIA WYBORCZE POLAKÓW Podstawowe paradygmaty badań wyborczych Paradygmat strukturalny Paradygmat uspołecznionej jednostki Paradygmat racjonalnego wyboru Perspektywa historyczna Krótka historia polskich wyborów Wybory parlamentarne lat : wyniki i główni aktorzy Wybory prezydenckie Zagadnienie absencji Determinanty preferencji wyborczych Struktura społeczna a preferencje Czynnik regionalny Postawy Czynniki instytucjonalne i sytuacyjne (kontekstowe) w wyjaśnianiu zachowań wyborczych...

5 CEZARY TRUTKOWSKI TEORIA SPOŁECZNYCH REPREZENTACJI I JEJ ZASTOSOWANIA Konstrukcjaświata społecznego - podstawowe załoŝenia Świat społeczny Dyskursywneźródła wiedzy i przekonań Obiekty społeczne Społeczne reprezentacje Definicja Podstawowe właściwości społecznych reprezentacji NajwaŜniejsze pojęcia związane z teorią Paradygmat badania społecznych reprezentacji Społeczne reprezentacje polityki... MIROSŁAWA MARODY, SŁAWOMIR MANDES RELIGIJNOŚĆ A TOśSAMOŚĆ NARODOWA POLAKÓW Religia a toŝsamość narodowa Religijność polskiego społeczeństwa Rola religii w kształtowaniu narodowej toŝsamości Polaków Między religią a narodem... ALEKSANDRA JASIŃSKA-KANIA PRZEKSZTAŁCENIA MORALNOŚCI W POLSCE I W EUROPIE Między absolutyzmem a relatywizmem kryteriów dobra i zła ZróŜnicowanie wymiarów moralnych ocen zachowań Kierunki zmian ocen moralnych Wyznaczniki ocen moralnych w Polsce i w Europie Empiryczne wymiary moralności a teoretyczne paradygmaty myśli społeczno-etycznej Konkluzje... SŁAWOMIR MANDES RUCHY SPOŁECZNE W POLSCE Ruchy społeczne jako problem teoretyczny Początki badań nad ruchami społecznymi w Polsce NSZZ Solidarność" i jego interpretacje Ruchy społeczne w latach Ruchy społeczne w okresie transformacji systemowej Konkluzje... CZĘŚĆ III PRZEMIANY CYWILIZACYJNE DOMINIK BATORSKI PODSTAWY SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO W POLSCE Korzystanie z technologii - uwarunkowania i dynamika Dodatkowe wymiary cyfrowego podziału...

6 3. Wybrane konsekwencje korzystania Znaczenie ewolucji internetu dla upowszechnienia korzystania Konkluzje... JERZY HAUSNER OD IDEALNEJ BIUROKRACJI DO ZARZĄDZANIA PUBLICZNEGO Model idealnej biurokracji Czynniki ewolucji administracji publicznej Kierunki reformowania sektora publicznego W kierunku zarządzania publicznego MenedŜerskie i partycypacyjne zarządzanie publiczne Administracja publiczna a zarządzanie publiczne W stronę przyszłości... WITOLD MORAWSKI GLOBALNOŚĆ I GLOBALIZACJA Globalność jako przestrzeń globalna Dwie definicje globalizacji... JACEK KOCHANOWICZ TRENDY CYWILIZACYJNE Społeczeństwa pierwotne i cywilizacje agrarne Kapitalizm i społeczeństwo przemysłowe Niestabilność społeczna Nowoczesność i inŝynieria społeczna Ponowoczesność i globalizacja Nowy pesymizm Konkluzje... NOTY O AUTORACH...