Modernizacja. samorządu terytorialnego. Marcin Sakowicz. w procesie integracji Polski z Unią Europejską

Transkrypt

1 Marcin Sakowicz Modernizacja samorządu terytorialnego w procesie integracji Polski z Unią Europejską X OFICYNA WYDAWNICZA SZKOŁA GŁÓWNA HANDLOWA W WARSZAWIE WARSZAWA 2007

2 Spis treści Wstęp 9 Podziękowania ^ 13 Rozdział I Uwarunkowania funkcjonowania współczesnego samorządu terytorialnego Funkcjonalna istota samorządu terytorialnego Ramy prawne funkcjonowania nowoczesnego samorządu terytorialnego Upodmiotowienie społeczności lokalnych - Europejska Karta Samorządu Lokalnego Zasada subsydiarności i Europejska Karta Samorządu Regionalnego Zasada decentralizacji i Konstytucja RP Ustawowe gwarancje samodzielności funkcjonowania samorządu terytorialnego Wpływ acąuis communautaire na funkcjonowanie samorządu terytorialnego w Polsce Podejścia badawcze do samorządu terytorialnego Samorząd terytorialny w ujęciu nauk prawnych Samorząd terytorialny jako wspólnota (ujęcie socjologiczne) Samorząd terytorialny jako arena polityczna (wspólnota polityczna) Instytucja samorządu terytorialnego na gruncie nauk ekonomicznych Teoria neoinstytucjonalna i samorząd terytorialny Podsumowanie 45 Rozdział II Samorządność regionalna i skuteczna polityka rozwoju regionalnego Instytucjonalny wymiar regionu europejskiego Trajektoria kształtowania się regionów Określenie regionu Regionalna zdolność do rządzenia 55

3 6 Spis treści 2. Skuteczność w polityce regionalnej Dylematy polityki regionalnej Zasady i instrumenty polityki regionalnej Sposoby oceny realizacji programów Region w polityce regionalnej Unii Europejskiej Nowy paradygmat rozwoju regionalnego Oddolny charakter rozwoju regionalnego Innowacja, konkurencyjność i globalizacja Zdolność absorpcyjna polskich regionów Podsumowanie "... r.: 89 Rozdział III Efektywne zarządzanie przepływem informacji w układzie lokalnym Wyzwania społeczeństwa informacyjnego Strategie budowy społeczeństwa informacyjnego Nowy samorząd lokalny Znaczenie informacji i wiedzy Modernizacja i ICT Polityka informacyjna gminy Uwagi metodologiczne Informowanie przez władze lokalne Informowanie bierne przez władze lokalne Informowanie czynne w wybranych jednostkach lokalnych Konsultowanie podejmowanych działań z zainteresowanymi podmiotami Angażowanie mieszkańców oraz lokalnych podmiotów w proces podejmowania decyzji Lokalna społeczność informacyjna Przepływ informacji wewnątrz układu lokalnego Kanały przepływu informacji w gminie Przepływ informacji na zewnątrz układu lokalnego Swobodny dostęp do informacji i przepływ informacji w praktyce Biuletyn Informacji Publicznej Publiczne miejsca dostępu do informacji i Internetu Podsumowanie 138

4 Spis treści 7 Rozdział IV Nowe technologie informacyjne i komunikacyjne narzędziem podnoszenia sprawności instytucji lokalnych Nowa infrastruktura a zmiany funkcjonowania urzędów Pojęcie nowej infrastruktury Biurokracja a infokracja Modernizacja dzięki organizacjom uczącym się Koordynacja przepływu informacji w urzędzie gminy Usługi 24 godziny na dobę '... L Zmiana czy transformacja? Przykłady wykorzystania nowych technologii w gminach Centra obsługi obywatela on-line Systemy zarządzania informacją (dokumentami) Kompleksowa strategia budowy efektywnego obiegu informacji na przykładzie gminy Gliwice Problemy zastosowania nowych technologii w urzędach Problem efektywnej struktury samorządu terytorialnego w Polsce Efektywność alokacyjna i efektywność typu X Optymalna wielkość gminy Podsumowanie 176 Rozdział V Modernizacja i samodzielność finansowa jednostek samorządowych Istota samodzielności finansowej jednostek samorządu terytorialnego Mierniki samodzielności finansowej gmin Zakres środków finansowych w dyspozycji jednostek samorządowych Dochody własne - problemy definicji Dochody własne gmin w Polsce i w niektórych państwach europejskich Zróżnicowanie samodzielności finansowej gmin Kwestie metodologiczne Poziom dochodów własnych ' Zróżnicowanie stopnia wydatków na inwestycje Samodzielność finansowa a nowe regulacje dochodów jednostek samorządu terytorialnego Zmiany w ustawach o dochodach jednostek samorządu terytorialnego Instytucjonalizacja partnerstwa publiczno-prywatnego Podsumowanie 207

5 8 Spis treści Rozdział VI Perspektywy rozwoju samorządu terytorialnego w warunkach integracji i modernizacji Samorząd terytorialny w państwie sprawnym i partnerskim" Centralizacja czy decentralizacja Samorząd terytorialny - czy rzeczywisty wyraziciel wspólnoty lokalnej Reaktywacja demokracji bezpośredniej Referendum a konsultacje Efektywna reprezentacja obywateli we władzach lokalnych Podsumowanie 229 Zakończenie 231, Aneks 1 Ankieta - wniosek o udostępnienie informacji bez powołania się na ustawę o dostępie do informacji publicznej 235 Aneks 2 Ankieta - wniosek o udostępnienie informacji z powołaniem się na ustawę o dostępie do informacji publicznej 236 Aneks 3 Zestaw pytań do oceny zarządzania informacją i wiedzą przez wybrane gminy 237 Cel szczegółowy badania 237 Zagadnienia badawcze 237 Kwestie kosztowe 239 Spis rysunków 241 Spis tabel 243 Bibliografia '. 245 Materiały źródłowe i dokumenty 245 Monografie i opracowania 248 Artykuły i studia 259 Źródła internetowe 265