Prawidłowy rozwój dziecka poprzez zabawowe formy treningu karate

Transkrypt

1 Prawidłowy rozwój dziecka poprzez zabawowe formy treningu karate Shihan Tomasz Zając 4 dan Shorin-Ryu Karate, 2 dan Kobudo lek. med. pediatra NOWOSĄDECKI KLUB OKINAWA KARATE

2 Proszę Paostwa. Zanim przedstawię moje przemyślenia dotyczące prawidłowego rozwoju dzieci poprzez trening karate muszę wyjaśnid, że jako lekarz-pediatra ( z 25 letnim stażem ) i jako instruktor karate ( od kilkunastu lat) mam obowiązek podzielenia się z Paostwem moją wiedzą i doświadczeniem w zakresie szeroko rozumianego tematu, który można zdefiniowad dwoma słowami : zdrowie dziecka. Niniejsze opracowanie jest pierwszym z planowanego cyklu. Cykl, pięcioletni cykl dwiczeo i badao pozwoli na udowodnienie tezy, którą postawiłem na początku : zabawowe formy treningu karate stanowią ważną podstawę prawidłowego rozwoju dziecka.

3 Moje badania zainspirował Profesor Roman Maciej Kalina prekursor naukowych opracowao dotyczących sportów walki zwracając jednak uwagę ( z którą absolutnie się zgadzam), że sformułowanie sporty walki w odniesieniu do treningu dzieci jest w dużym stopniu mylące i w swej istocie nie oddają tej treści, która obejmuje filozofię, tradycję i sztukę karate. Chyba wszyscy Paostwo zgodzicie się ze mną, że karate jest czymś o wiele, obszerniejszym i bardziej uniwersalnym, niż pospolita zbitka słów : sporty walki. To jest jednak temat na oddzielną dyskusję.

4 Proszę Paostwa. Szósty rok życia dziecka to charakterystyczny moment jego życia, w którym osiąga ono pierwszy szczyt swoich możliwości motorycznych. Pierwsze apogeum motoryczności. Musimy to wykorzystad w dwiczeniach wiedząc, że dziecko w tym wieku z łatwością opanuje technikę bezpiecznego upadku i potrafi uczyd się efektywnie unikania zderzeo. W tym wieku wprowadzamy także intensywną rywalizację polegającą na bezpośrednim starciu dwojga trenujących dzieci : bez wzajemnego wyrządzania sobie krzywdy i bólu, przy poszanowaniu reguł walki szlachetnej i życzliwości dla partnera (przykładem niech tu będzie wzajemna asekuracja rywali podczas upadków.

5 Taka forma rywalizacji uwrażliwia młodego człowieka na potrzeby i słabości rywala, czego nie może zapewnid wiele dziedzin prawdziwego a więc bezwzględnego sportu. ( Nie mówiąc już o sporcie na tak zwanym najwyższym poziomie najwyższym poziomie bezwzględności, egoizmu i arogancji tu nawias zamykam i wracam do tematu) :

6 Doświadczony trener dydaktyk wpływa odpowiednimi dwiczeniami i motywacjami na kształtowanie etycznej sfery osobowości dziecka. Stopniowo w dziecku wyodrębnia się wewnętrzny mechanizm samokontroli i w wieku lat z luźnego na pozór zbioru nakazów i zakazów kształtuje się osobista STRUKTURA WARTOSCI. Mechanizm kontroli zaczyna funkcjonowad coraz silniej. Można z dużym, graniczącym z pewnością prawdopodobieostwem stwierdzid, że po pięciu latach właściwego treningu dwunastoletnie dziecko będzie LEPIEJ, DOJRZALEJ funkcjonowad społecznie, niż jego rówieśnicy.

7 A teraz szczegóły : W ubiegłym roku rozpoczęliśmy treningi karate w klasach pierwszych jednej ze szkól podstawowych. Treningi są nieodpłatne, odbywają się w ramach godzin pozalekcyjnych, a na początku roku szkolnego rodzice pierwszoklasistów mieli do, wyboru dla swoich dzieci następujące propozycje zajęd pozalekcyjnych : Piłka nożna, tenis, zajęcia plastyczne, kółko muzyczne, kółko teatralne i karate.

8 Spośród siedemdziesięciorga uczniów karate wybrało 37 osób, a pozostałe dziedziny po kilkoro uczniów, piłkę nożną 15. Wybór zajęd został poprzedzony spotkaniem rodziców z osobami prowadzącymi zajęcia, które przedstawiły swoje propozycje programowe ( próby, treningi, szkolenia, etc.) Dużą ilośd osób, które wybrały karate pozostawiam bez komentarza - wolałbym skomentowad tę liczbę za 5 lat.

9 Wszystkie dzieci zostały objęte następującymi badaniami : - badania lekarskie rutynowe - badania lekarskie wad postawy ( tzw. program proste plecy) - badanie wydolnościowe testem Coopera - badanie równowagi dynamicznej tzw. Test obrotowy

10 badanie równowagi dynamicznej tzw. Test obrotowy Test ten polega na wykonaniu w podskokach sześciu obrotów 360 stopni naprzemiennie w prawo i w lewo i ocenie jak bliski jest kontakt stóp badanego z uprzednio wyznaczoną linią. Próba trwa około 12 sekund,a ocena w największym skrócie wygląda następująco: 0 lądowanie oboma stopami na linii ocena wybitna, 1 lądowanie na linii tylko jedną nogą, 2 lądowanie oboma nogami poza linią, 3 podparcie lub upadek. Po tym teście możemy przyjąd wstępne kryteria indywidualnej oceny zdolności zachowania równowagi i stosowad odpowiednią skalę : od 0 wybitna do 13 niedostateczna.

11 Na wstępie wykonujemy także badanie poziomu waleczności : Test obrazkowy pokazuje zachowania osób w sytuacjach konfliktowych zadaniem badanego dziecka jest wskazanie siebie ( własnego usytuowania) w przedstawionych wydarzeniach.

12 Przykładowo : obrazek I pokazuje zachowanie 9 osób w skrajnie ostrej sytuacji konfliktowej

13 Obrazek II - projekcja ośmiu rozwiązao sytuacji zagrożenia

14 Obrazek III sześd rozwiązao sytuacji, gdy jest możliwośd sprawowania nieograniczonej władzy nad ludźmi

15 Obrazek IV 7 ludzi w sytuacji konfliktowej.

16 Powyższe badania są powtarzane na początku i na koocu roku szkolnego. Po upływie 5 lat będzie można ocenid, w jaki sposób uprawianie karate shorin-ryu wpłynęło na rozwój dziecka fizyczny i psychiczny, a grupę naszych podopiecznych porównamy z grupą dzieci niedwiczących.

17 Proszę Paostwa. Nie ukrywam, że spodziewamy się wyników bardzo pozytywnych, gdyż doświadczenie i intuicja mówi, że właściwe metody muszą dad dobre wyniki ( tak, jak w każdym ludzkim działaniu), co do tego, że nasze metody są właściwe nie mam żadnych wątpliwości.

18 Wybierając grupę badawczą kierowałem się wyłącznie kryterium wiekowym i rozpocząłem pracę z dziedmi sześcioletnimi. Po upływie 5 lat, w czasie których wprowadzany będzie program nauczania dzieci sztuki walki, nazywany umownie elementarnym przygotowaniem obronnym.

19 To elementarne przygotowanie powinno uwzględniad : - wychowanie moralne - etykieta dojo - technikę bezpiecznego upadku - technikę unikania zderzeo - łagodne środki krępowania ruchów przeciwnika - dwiczenia relaksujące i koncentrujące - wiedzę o uwarunkowania postępowania w sytuacjach trudnych - sposoby postępowania w przypadkach urazów, omdleo, itp.

20 Trening wybranej grupy dzieci to przeplatanie podstawowych technik karate i zabawowych form walki. Formy te zgodnie z koncepcją prof. Kaliny uszeregowane są następująco : UNIKNIĘCIE ZDERZENIA Przykład 1: dwiczenie matador. Dziecko z wyprostowanymi ramionami stara się z odległości 3 m dobiec do współdwiczącego i dotknąd jego klatki piersiowej. Konkurent w momencie ataku schodzi z linii przez zakrok lewą lub prawą nogą z jednoczesnym półobrotem. Musi to wykonad skutecznie, ale jak najpóźniej.

21 Przykład 2 : dwiczący tworzą koło w środku stoi prowadzący i obraca uwiązaną na pasku gąbkową piłką dwiczący unikają uderzenia piłką starając się dojśd jak najbliżej prowadzącego.

22 2. WYTRĄCANIE PRZECIWNIKA Z RÓWNOWAGI Np. dwiczący parami trzymają w dłoniach pasy i ciągnąc lub szarpiąc starają się zmusid przeciwnika do wykonania kroku lub podparcia się.

23 3. UWALNIANIE Z CHWYTÓW Np.: Jeden z dwiczących znajduje się w kole, drugi na zewnątrz stara się chwytad go za ubranie i wyszarpad z koła. Stojący w kole broni się zrywając chwyty.

24 4. KRĘPOWANIE RUCHÓW Np. dwiczący leży na brzuchu, przeciwnik kładzie się na nim w poprzek, na dany znak leżący na brzuchu stara się wstad, przeciwnik krępuje jego ruchy.

25 5. USUNIĘCIE PRZECIWNIKA Z KOŁA Np. walka zgodna z zasadami sumo.

26 6. WTRĄCANIE PRZECIWNIKA W USTALONE MIEJSCE Np. przeciwnicy starają się wzajemnie wepchnąd lub wtrącid do wyznaczonego koła ( tzw. kałuża)

27 7. OBRONA TERYTORIUM Np. obrooca jest atakowany przez agresora, który chce wkroczyd na określony teren. 8. STARCIE Kompleksowe rozwiązanie bezpośredniego starcia : wykorzystanie zasobu podstawowych środków walki ( uderzenia, upadki, uniki, odskoki, krępowanie ruchów, etc. Jest to już zaawansowany sposób dwiczenia będącego jednak dla dzieci dobrą zabawą.

28 Ale trener ma tutaj okazję wyodrębnid postawy rycerskie i szlachetne oraz postawy agresywne i zachowania łamiące zasady ( zadawanie bólu, złośd, naruszenie nietykalności osoby neutralnej ( w zabawie kulawy lis). Wiele tu zależy od tego, w jaki sposób prowadzący instruktor wprowadzi zasady zabawy jeszcze przed jej rozpoczęciem.

29 Proszę Paostwa Podałem zaledwie kilka przykładów łączenia treningu z zabawą i kilka haseł dotyczących wprowadzania zabawowych form w treningach karate. Zapoznałem Paostwa z moimi planami treningowymi ( jako karateka) i badawczymi ( jako lekarz). Był to tylko zarys i opracowanie wstępne. Mam nadzieję,że przynajmniej raz w roku będę mógł dzielid się z Paostwem postępami w mojej pracy i coraz szerszym materiałem porównawczym. W przyszłości - po kilku latach przyjdzie czas na obszerne, uogólniające wnioski, które z całą pewnością opublikuję z nadzieją, że koledzy trenerzy skorzystają z moich badao w sposób mądry i twórczy, czego na koniec wszystkim serdecznie życzę.

30 Dziękuję za uwagę Shihan Tomasz Zając 4 dan Shorin-Ryu Karate, 2 dan Kobudo lek. med. pediatra NOWOSĄDECKI KLUB OKINAWA KARATE