WPŁYW BIOREGULATORA KELPAK NA PLONOWANIE ROŚLIN UPRAWNYCH

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "WPŁYW BIOREGULATORA KELPAK NA PLONOWANIE ROŚLIN UPRAWNYCH"

Eugeniusz Małecki
7 lat temu
Przeglądów:

1 Progress in Plant Protection / Postępy w Ochronie Roślin, 46 (2) 2006 WPŁYW BIOREGULATORA KELPAK NA PLONOWANIE ROŚLIN UPRAWNYCH KINGA MATYSIAK, KAZIMIERZ ADAMCZEWSKI Instytut Ochrony Roślin Miczurina 20, Poznań K.Matysiak@ior.poznan.pl K.Adamczewski@ior.poznan.pl I. WSTĘP Kelpak jest regulatorem wzrostu, w skład którego wchodzą naturalne hormony roślinne: auksyny i cytokininy (11 mg/l auksyn i 0,031 mg/l cytokinin). Wytwarzany jest z brunatnicy Ecklonia maxima (z angielskiego: kelp), wydobywanej u wybrzeży Afryki Południowej. Kelpak wspomaga procesy przystosowywania się roślin do warunków stresowych. Udowodniono, że rośliny traktowane wyciągiem z E. maxima stają się bardziej odporne na suszę, brak składników odżywczych w glebie i zasolenie. Kelpak skutecznie obniża stres związany z sadzonkowaniem roślin. Korzystne działanie biostymulatora na rośliny przejawia się przede wszystkim zwiększeniem ich plonowania. Na świecie wyciąg z E. maxima stosowany jest w takich uprawach jak: ryż, zboża, rzepak, kukurydza, ziemniak, buraki, lucerna, łubin, soja, bawełna, trzcina cukrowa, tytoń, winorośl, pomidor, marchew, cebula, czosnek, papryka, rośliny cytrusowe, kiwi, kawa, herbata, drzewa owocowe (jabłoń) (Russell 2002; Zodape 2001; Verkleij 1992). Badania naukowe potwierdzają korzystne działanie preparatu Kelpak na rośliny uprawne, przy czym jego działanie w większym stopniu uzależnione jest od gatunku rośliny uprawnej i terminu stosowania niż stosowanej dawki. Ponadto, niektóre odmiany tego samego gatunku, charakteryzuje większa podatność na działanie preparatu Kelpak (Pietryga i Matysiak 2003; Matysiak 2005). Celem doświadczeń była ocena wpływu bioregulatora Kelpak na plonowanie wybranych gatunków roślin uprawnych. II. MATERIAŁ I METODY Badania prowadzono w latach w Instytucie Ochrony Roślin. Regulatory stosowano w uprawie pszenicy ozimej odmiany Mewa, pszenżyta ozimego odmiany Fidelio, pszenicy jarej odmiany Banti, jęczmienia jarego odmiany Madonna, łubinu wąskolistnego odmiany Zeus, gorczycy białej odmiany Nakielska, kukurydzy odmiany Wiarus, ziemniaka odmiany Satina oraz grochu siewnego odmiany Agra.

2 Wpływ bioregulatora Kelpak na plonowanie roślin uprawnych 103 Badano 2 dawki bioregulatora Kelpak 1,5 l/ha oraz 2,0 l/ha. Preparat stosowano w fazie strzelania w źdźbło (zboża jare i ozime) lub w fazie intensywnego wzrostu (łubin, gorczyca, kukurydza, ziemniak, groch). W doświadczeniach stosowano standardową ochronę fungicydami, herbicydami i insektycydami. Doświadczenia założono metodą bloków losowanych, w 4 powtórzeniach, na glebie płowej o ph 5,7 (gorczyca i łubin), 5,9 (kukurydza), 6,1 (pszenica jara i jęczmień jary), 6,0 (pszenica ozima i pszenżyto ozime). Powierzchnia poletek wynosiła 16,5 m 2 dla zbóż, gorczycy, grochu i łubinu oraz 33 m 2 dla kukurydzy i ziemniaka. Po zbiorze określono masę nasion oraz plon. III. WYNIKI I ICH OMÓWIENIE Bioregulator Kelpak nie uszkadzał badanych gatunków roślin uprawnych. Rośliną, która w największym stopniu reagowała na zastosowany bioregulator była kukurydza. Kelpak zwiększał plon kukurydzy o 28% (niższa dawka preparatu) i 21% (wyższa dawka preparatu) w porównaniu do obiektu kontrolnego (rys. 1). Zaobserwowano znaczne różnice w plonowaniu zbóż, przy czym zboża jare silniej reagowały na zastosowanie bioregulatora niż zboża ozime. U pszenicy jarej wzrost plonu wynosił około 13% (niezależnie od badanej dawki preparatu), a u jęczmienia jarego zanotowano przyrost plonu w wysokości 8% (1,5 l/ha) i 11% (2 l/ha) (rys. 2, 3). Te same obiekty charakteryzowały się w zależności od dawki bioregulatora przyrostem plonu o 5 6% dla pszenicy ozimej i około 5% dla pszenżyta ozimego (rys. 4, 5). Jednocześnie u zbóż zaobserwowano tendencję do zmniejszania masy ziaren pod wpływem działania badanego bioregulatora i jedynie w pszenicy jarej otrzymano wyższą masę ziaren po zastosowaniu niższej dawki bioregulatora. Rys. 1. Wpływ bioregulatora Kelpak na plon kukurydzy Fig. 1. Influence of bioregulator Kelpak on yield of maize

3 104 Progress in Plant Protection / Postępy w Ochronie Roślin, 46 (2) 2006 Rys. 2. Wpływ bioregulatora Kelpak na plon i MTZ pszenicy jarej Fig. 2. Influence of bioregulator Kelpak on yield and weight of grains of spring wheat Rys. 3. Wpływ bioregulatora Kelpak na plon i MTZ jęczmienia jarego Fig. 3. Influence of bioregulator Kelpak on yield and weight of grains of spring barley

4 Wpływ bioregulatora Kelpak na plonowanie roślin uprawnych 105 Rys. 4. Wpływ bioregulatora Kelpak na plon i MTZ pszenicy ozimej Fig. 4. Influence of bioregulator Kelpak on yield and weight of grains of winter wheat Rys. 5. Wpływ bioregulatora Kelpak na plon i MTZ pszenżyta ozimego Fig. 5. Influence of bioregulator Kelpak on yield and weight of grains of winter triticale

5 106 Progress in Plant Protection / Postępy w Ochronie Roślin, 46 (2) 2006 Rys. 6. Wpływ bioregulatora Kelpak na plon i MTN gorczycy białej Fig. 6. Influence of bioregulator Kelpak on yield and weight of seeds of white mustard Rys. 7. Wpływ bioregulatora Kelpak na plon i MTN grochu siewnego Fig. 7. Influence of bioregulator Kelpak on yield and weight of seeds of pea

6 Wpływ bioregulatora Kelpak na plonowanie roślin uprawnych 107 Rys. 8. Wpływ bioregulatora Kelpak na plon i MTN łubinu wąskolistnego Fig. 8. Influence of bioregulator Kelpak on yield and weight of seeds of lupine W gorczycy białej po zastosowaniu preparatu Kelpak nie odnotowano istotnych różnic w plonowaniu, ale w obiekcie, gdzie stosowano wyższą dawkę bioregulatora wystąpiła tendencja do zwiększania plonu (rys. 6). Jednocześnie masa nasion była w tych obiektach niższa, w porównaniu z kontrolą. Również w grochu wystąpiła tendencja do zwiększania plonu pod wpływem bioregulatora, lecz jedynie po zastosowaniu niższej dawki preparatu (rys. 7). Masa nasion była mniejsza w obiektach, w których stosowano Kelpak. Rośliną strączkową bardzo pozytywnie reagującą na badany regulator był łubin wąskolistny. Niezależnie od zastosowanej dawki preparatu otrzymano 10% przyrost plonu, jednocześnie nie wystąpiły różnice w masie nasion (rys. 8). IV. WNIOSKI 1. Kelpak korzystnie wpływał na plonowanie badanych roślin uprawnych. Nie wystąpiły istotne różnice w plonowaniu roślin pomiędzy badanymi dawkami bioregulatora. 2. Największe przyrosty plonów po zastosowaniu bioregulatora otrzymano dla zbóż jarych, kukurydzy oraz łubinu wąskolistnego. 3. Gatunkami najsłabiej reagującymi na działanie preparatu Kelpak była gorczyca biała i groch siewny.

7 108 Progress in Plant Protection / Postępy w Ochronie Roślin, 46 (2) 2006 V. LITERATURA Matysiak K Kelpak naturalny regulator wzrostu i rozwoju roślin. s W Wybrane zagadnienia ekologiczne we współczesnym rolnictwie. Monografia 2 (Z. Zbytek, red.). Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych, 375 ss. Matysiak K., Adamczewski K Ocena działania regulatorów wzrostu w rzepaku ozimym. Prog. Plant Protection/Post.Ochr. Roślin 45: Pietryga J., Matysiak K Biologiczna ocena bioregulatora wzrostu Kelpak w rzepaku ozimym. Prog. Plant Protection/Post.Ochr. Roślin 43: Russell C.L Kelp Based growth stimulants science or snake oil? Internal Technical Biulletin of Cobbett Pty Ltd (płyta CD). Verkleij F.N Seaweed extracts in agriculture and horticulture: a review. Biol. Agric. Hortic. 8: Zodape St Seaweeds as a biofertilizer. J. Sci. Industrial Res. 60: 5: KINGA MATYSIAK, KAZIMIERZ ADAMCZEWSKI INFLUENCE OF BIORERULATOR KELPAK ON YIELD OF CEREALS AND OTHER CROPS SUMMARY The new plant growth regulator Kelpak is made of seaweed species Ecklonia maxima and contains natural phytohormones: auxines and cytokinines. Field trials were carried out in the Experimental Station in Winna Góra belonged to Institute of Plant Protection in Poznan. In the research two rates of Kelpak were tested 1.5 l/ha and 2.0 l/ha. Trials were conducted in winter cereals (wheat and triticale), spring cereals (wheat and barley), white mustard, lupine, pea and maize. There was recorded an increase of the yield of cereals after Kelpak application and spring cereals better responded on growth regulator treatment. Great increase of yield was also observed for maize. The smallest yield increase or even yield decrease after Kelpak treatment was observed in pea. Key words: seaweed, plant growth regulator, yield, cereals, maize, pea, lupine, mustard

Podobne dokumenty

ROLA NOWEGO REGULATORA WZROSTU SANISAL W WYKORZYSTANIU POTENCJAŁU PLONOTWÓRCZEGO ROŚLIN UPRAWNYCH

Progress in Plant Protection / Postępy w Ochronie Roślin, 46 (2) 2006 ROLA NOWEGO REGULATORA WZROSTU SANISAL W WYKORZYSTANIU POTENCJAŁU PLONOTWÓRCZEGO ROŚLIN UPRAWNYCH KINGA MATYSIAK Instytut Ochrony Roślin