Informacja nt. stanu gospodarki ChRL po I półroczu 2008 r.

Transkrypt

1 Informacja nt. stanu gospodarki ChRL po I półroczu 2008 r. I. Podstawowe dane makroekonomiczne 1. Wzrost gospodarczy Zgodnie z danymi Narodowego Biura Statystycznego Chin wzrost gospodarczy Chin na koniec pierwszego półrocza 2008 r. osiągnął poziom 10,4% (liczone rok do roku) i był o 1,8% niŝszy niŝ w analogicznym okresie poprzedniego roku. Wielkość wypracowanego PKB osiągnęła mld RMB, czyli około mld USD (przy kursie wymiany 6,85 RMB za 1 USD). Wzrost PKB w ChRL w latach * 12,0% 11,5% 11,0% 10,5% 10,0% 9,5% 9,0% * Źródło: opracowanie własne WE Pekin na podstawie danych NBS. * Dane szacunkowe po I półroczu 2008 r. Wzrost wartości dodanej był najwyŝszy w produkcji przemysłowej i budownictwie (tzw. secondary industry) i wyniósł 11,3%. Nieco mniejsza dynamika miała miejsce w usługach 10,5% (tzw. tertiary industry). Rolnictwo i przemysł wydobywczy (tzw. primary industry) zanotowały najmniejszy wzrost (3,5%). Największy udział w PKB ma produkcja przemysłowa i budownictwo (51,6%, 6.741,9 mld RMB), nieco mniejszy usługi (39,4%, mld RMB), a najmniejszy rolnictwo i przemysł wydobywczy (9%, mld RMB). Udział poszczególnych grup przemysłowych w tworzeniu PKB ChRL w I połowie 2008 roku Rolnictwo 9% Produkcja przemysłowa 52% Usługi 39% Źródło: opracowanie własne WE Pekin na podstawie danych NBS. 2. Inflacja W 2007 r. wzrost indeksu cen konsumpcyjnych (CPI) wyniósł 4,8%. W samym czerwcu 2008 r. wskaźnik osiągnął wartość 7,1%. Natomiast skumulowana wartość CPI w okresie styczeń 1

2 czerwiec 2008 r. wyniosła 7,9%. NajwyŜszy wzrost wartości wskaźnika CPI odnotowano w kategorii mięso, drób i ich przetwory, 27,3%. Średni wzrost CPI w odniesieniu do Ŝywności wyniósł 17,3%. Wskaźnik cen konsumpcyjnych (CPI) w okresie wrzesień 2007 maj 2008 Źródło: NBS. Wzrost cen Ŝywności w Chinach związany jest z rosnącymi cenami na rynkach światowych, a takŝe z trudną sytuacją lokalną spowodowaną tzw. zimą stulecia. Na przełomie stycznia i lutego 2008 r. znaczne obszary na południu Chin zostały nawiedzone przez burze śnieŝne niszcząc uprawy oraz trzebiąc Ŝywy inwentarz. Wzrost cen ma teŝ strukturalne przyczyny: zmniejszające się wielkości areałów ziem uprawnych i coraz większe trudności z dostępem do odpowiedniej jakości wody. Ponadto, coraz odwaŝniejsza polityka karania trucicieli środowiska naturalnego powoduje, Ŝe dodatkowe koszty ponoszone przez firmy na rzecz ochrony środowiska, zostają inkorporowane do cen produktów. 3. Inwestycje Wartość zrealizowanych bezpośrednich inwestycji zagranicznych (Foreign Direct Investments FDI) od stycznia do połowy 2008 r. wyniosła 52,4 mld USD, co stanowi wzrost o 45,6% (liczone rok do roku). Prawie 61% wszystkich inwestycji pochodzi z krajów Azji, głównie z Hongkongu 44,6%, Singapuru 4,81%, Japonii 4,15%. Od lat te same państwa bądź regiony autonomiczne pozostają głównymi inwestorami. MoŜna je podzielić na trzy grupy: (i) wysoko rozwinięte gospodarki, w tym azjatyckie: Japonia, Korea i USA; (ii) obszary z przewagą ludności etnicznie chińskiej bądź ze znaczącą chińską diasporą: Hongkong, Singapur, Tajwan; oraz (iii) tzw. raje podatkowe, przez które transferowany jest z reguły prywatny kapitał: Brytyjskie Wyspy Dziewicze, Samoa, Kajmany i Mauritius. Ocenia się, Ŝe z tych miejsc pochodzi obecnie 87,81% wszystkich bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Chinach. W w/w okresie odnotowano jednak spadek liczby nowych projektów inwestycyjnych średnio o 22,15%, zarówno z regionu UE (-23,88%), jak równieŝ z USA (-28,16%). Nie ma to przełoŝenia na wartość FDI finansowanych z kapitału pochodzącego z tych dwóch regionów, która wzrosła: z krajów UE o +24,43% oraz z USA o +12,61%. W okresie styczeń czerwiec 2008 r. inwestycje w środki trwałe wzrosły o 26,3% (liczone rok do roku) i wyniosły 6.840,2 mld RMB (ok. 998,6 mld USD). Największe inwestycje poczyniono w sektorze usługowym (3.126,9 mld RMB, wzrost o 26,2%), następnie w przemyśle i budownictwie (2.632,2 mld RMB, wzrost o 26,6%) oraz w rolnictwie (84,6 mld RMB, wzrost o 69,5%). 2

3 4. Produkcja przemysłowa W I połowie 2008 r. wartość dodana w przemyśle 1 wzrosła o 16,3% (liczone rok do roku). W samym czerwcu wskaźnik ten wyniósł 16%. Wzrost w przemyśle cięŝkim wyniósł 17,3%, (2,2% niŝszy niŝ w analogicznym okresie zeszłego roku), natomiast wzrost w przemyśle lekkim osiągnął poziom 13,8% (2,6% niŝszy niŝ w analogicznym okresie zeszłego roku). W głównych gałęziach przemysłu wzrost osiągnął następujące wartości: tekstylny 12,7%, chemiczny 14,2%, maszynowy 21,8%, środków transportu 21,4%, elektryczny 21,3%, telekomunikacyjny oraz sprzętu IT 17,1%. Wskaźnik sprzedaŝy produkcji przemysłowej po I półroczu 2008 r. osiągnął wartość 97,7%, o 0,2% wyŝej niŝ w tym samym okresie poprzedniego roku. 5. SprzedaŜ dóbr konsumpcyjnych W I połowie 2008 r. sprzedaŝ detaliczna dóbr konsumpcyjnych wyniosła 5.104,3 mld RMB (ok. 745,2 mld USD), co oznacza wzrost o 21,4% (liczone rok do roku). Jest to o 6% wyŝej niŝ w analogicznym okresie poprzedniego roku. Wartość sprzedaŝy na terenach zurbanizowanych wyniosła 3.481,9 mld RMB (ok. 508,3 mld USD, wzrost o 22,1%), natomiast na terenach wiejskich 1.622,4 mld RMB (ok. 236,8 mld USD, wzrost o 20%). W podziale na grupy towarowe wzrost sprzedaŝy artykułów Ŝywnościowych osiągnął średni poziom 25% (w tym m.in. zboŝa i oleje roślinne o 33,1%, mięso, drób i jajka 28,9%), ubrań 25,1%, artykułów codziennego uŝytku 19,2%, sprzętu TV i AGD 18,3%, mebli 32,3%, kosmetyków 21,2%, biŝuterii złotej/srebrnej o 43,9%, natomiast odnotowano spadek sprzedaŝy artykułów budowlanych oraz wykończeniowych o 1,8%. 6. Rolnictwo Z uwagi na zimę stulecia w południowo-środkowych Chinach i związane z tym straty w uprawach oraz trzodzie chlewnej eksperci przewidywali zmniejszenie produkcji. Według wstępnych danych NBS w I półroczu 2008 r. produkcja rolna jednak wzrosła: w przypadku zbóŝ wyniosła 120,4 mln ton (wzrost o 2,6%), natomiast w przypadku mięsa wyniosła 31,92 mln ton (wzrost o 4,8% liczone rok do roku). Wzrastają znacząco ceny produktów rolnych. W przypadku mięsa o 39,8% (w tym m.in. wieprzowiny o 54,9%, wołowiny o 34,4%), ryŝu o 5%, fasoli o 36,3%, ziemniaków o 14,4%, warzyw o 15,4%, owoców o 13,2%, artykułów mleczarskich o 34%. Deficyt Chin w handlu artykułami rolno-spoŝywczymi zwiększył się do 7,57 mld USD w okresie styczeń maj 2008 r. Na koniec maja 2008 r. wartość eksportu zamknęła się kwotą 16,18 mld USD (wzrost o 12,2%), natomiast import wyniósł 23,75 mld USD (wzrost o 59,2% liczone rok do roku). Na skutek regulacji celnych związanych z zimą stulecia gwałtownie zmniejszył się eksport netto zbóŝ. W badanym okresie wyniósł 276 tys. ton, co oznacza spadek o 93,5%. W 1 W obliczeniach wartości tego wskaźnika NBS bierze pod uwagę wyłącznie wyniki przedsiębiorstw państwowych oraz prywatnych o rocznych przychodach przekraczających 5 mln RMB. 3

4 przypadku produktów pochodzenia zwierzęcego wartość eksportu wyniosła 1,65 mld USD (wzrost o 10%), natomiast wartość importu zamknęła się kwotą 3,28 mld USD (wzrost o 35,9%). Deficyt w handlu wyniósł 1,63 mld USD, co oznacza wzrost o 78,6%. 7. Budownictwo Na koniec I kwartału 2008 r. w sektorze budownictwa działało łącznie przedsiębiorstw (wzrost o 6,1% w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego). Zatrudniały one ponad 21,7 mln pracowników (wzrost o 8,6%). Wartość podpisanych kontraktów osiągnęła poziom mld RMB (ok. 635,2 mld USD), z czego w 2008 r. podpisano kontrakty o wartości 1.086,1 mld RMB (ok. 158,6 mld USD). Dochody przedsiębiorstw w sektorze wyniosły ponad 812,2 mld RMB (ok.118,6 mld USD). Na koniec I kwartału 2008 r. w budowie pozostawało ponad 2.674,5 mln m 2 przestrzeni uŝytkowej. Do uŝytku oddano ponad 245,6 mln m 2 przestrzeni, z czego z przeznaczeniem na fabryki i magazyny 53,3 mln m 2, budynki mieszkalne 141,3 mln m 2, budynki biurowe 19,8 mln m 2 oraz ośrodki edukacyjne 8,8 mln m Rynek pracy i wielkość dochodu Wskaźnik bezrobocia na terenach zurbanizowanych utrzymuje się na stałym poziomie i na koniec marca 2008 r. wyniósł 4,0%. Statystyki bezrobocia na terenach wiejskich nie są prowadzone, lecz szacuje się, Ŝe problem dotyczy ok. 120 mln osób. W I półroczu 2008 r. stworzono 6,4 mln nowych miejsc pracy na terenach zurbanizowanych (64% zakładanego na 2008 r. poziomu). Ponad 2,8 mln robotników zwalnianych z zakładów państwowych zostało przekwalifikowanych i zatrudnionych w innych gałęziach przemysłu. Dochód do dyspozycji per capita na terenach zurbanizowanych w okresie styczeń czerwiec 2008 r. wyniósł RMB (co oznacza wzrost o 14,4%, liczone rok do roku, natomiast wzrost realny wyniósł 6,3%). Dochód do dyspozycji na terenach wiejskich wyniósł RMB (wzrost o 19,8%, w ujęciu realnym o 10,3%). Obecnie średnia wielkość dochodu do dyspozycji w miastach jest 3,19 razy wyŝsza niŝ na wsiach. Na koniec 2007 r. współczynnik ten wynosił 3,11:1. Wzrastają zatem dysproporcje w dochodach pomiędzy obszarami miejskimi a wiejskimi. II. Polityka gospodarcza Chin 1. Finanse publiczne / przychody i wydatki budŝetowe Przychody budŝetu w okresie styczeń maj 2008 r. zamknęły się kwotą 2.906,44 mld RMB (ok. 424,3 mld USD). Oznacza to wzrost przychodów o 33,8% w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego. Przychody pochodzące z podatków stanowiły 91,3% wszystkich przychodów i wyniosły 2.653,73 mld RMB (ok. 387,4 mld USD, wzrost o 34,2%). Spośród przychodów podatkowych największą część stanowią przychody pochodzące z podatku VAT (769,81 mld RMB, ok. 112,4 mld USD) oraz podatki od dochodów przedsiębiorstw (694,27 mld RMB, ok. 101,4 mld USD). Część przychodów jest zwracana w postaci ulg eksportowych dla podmiotów prowadzących działalność eksportową (235,31 mld RMB, ok. 34,4 mld USD). Wydatki budŝetowe zamknęły się kwotą 1.760,98 mld RMB (ok. 257,1 mld USD), co stanowi wzrost o 31,1%. Do trzech głównych grup płatności z budŝetu naleŝą: (i) usługi publiczne 4

5 309,26 mld RMB (ok. 45,1 mld USD; 17,5% udziału), (ii) edukacja 277,18 mld RMB (ok. 40,5 mld USD; 15,7%), oraz (iii) wydatki w ramach ubezpieczeń społecznych i kwestie związane z zatrudnieniem 221,65 mld RMB (ok. 32,4 mld USD; 12,5%). 2. Polityka monetarna Na przestrzeni ostatniego roku władze chińskie sukcesywnie zacieśniają polityką monetarną. Ma to na celu ograniczanie wzrostu inflacji. W 2007 r. chiński bank centralny sześciokrotnie podwyŝszał stopy procentowe. W I półroczu 2008 r. nie dokonano jednak kolejnych podwyŝek z obawy przed napływem kapitału spekulacyjnego związanego z obniŝką stóp w Stanach Zjednoczonych (wynikających z kryzysu na rynku kredytów hipotecznych). W zamian wielokrotnie podwyŝszano poziom rezerw obowiązkowych dla banków komercyjnych, który osiągnął najwyŝszy od 23 lat poziom 17,5% w czerwcu 2008 r. Wysiłki banku centralnego wydają się przynosić ograniczone efekty. Poziom inflacji mierzonej wskaźnikiem CPI spadł z 8,5% w kwietniu do 7,1% w czerwcu. Z drugiej strony, zmniejszenie akcji kredytowej spowodowało trudności dla wielu małych i średnich firm, co w połączeniu z gwałtowną aprecjacją RMB bardzo niekorzystnie wpłynęło na eksporterów (wiele mniejszych przedsiębiorstw zbankrutowało). ObniŜenie dynamiki rozwoju gospodarczego (z 11,9% na koniec 2007 r. do 10,4% po I półroczu 2008 r.) jest zgodne z oczekiwaniami władz obawiających się przegrzania gospodarki. Walka z inflacją wciąŝ pozostaje priorytetem, choć wiele czynników pozostaje poza kontrolą Chin (m.in. rosnące gwałtownie ceny surowców energetycznych). W drugiej połowie 2008 r., dopóki dynamika wzrostu gospodarczego pozostanie powyŝej 9%, nie jest spodziewane zasadnicze poluzowanie polityki monetarnej władz chińskich. Niemniej jednak załoŝeniem władz jest utrzymanie stabilności gospodarczej Chin poprzez elastyczne podejście do bieŝącej sytuacji ekonomicznej i właściwe działania skierowane na utrzymanie wysokiego poziomu wzrostu gospodarczego. III. Międzynarodowa wymiana handlowa 1. Wymiana międzynarodowa Wartość międzynarodowej wymiany handlowej Chin na koniec czerwca 2008 r. oszacowano na poziomie 1.234,17 mld USD, wzrost o 25,7% (liczone rok do roku), w tym eksport 666,6 mld USD i import 567,57 mld USD. Wymiana handlowa ChRL w okresie I-VI 2008 roku (w mld USD) Import; 567,57 Eksport; 666,6 Źródło: opracowanie własne WE Pekin na podstawie China Customs 5

6 Dynamika wzrostu eksportu była niŝsza (21,9%), niŝ dynamika wzrostu importu (30,6%). NadwyŜka handlowa wyniosła 99,03 mld USD, co oznacza spadek o 11,8% w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku. Spadek nadwyŝki handlowej przypisywany jest kilku czynnikom, m.in.: działaniom regulacyjnym władz (np. redukcja ulg eksportowych i ułatwienia importowe), rosnącym cenom energii i surowców, spowolnieniem gospodarczym na świecie. Z kolei ekonomiści uwaŝają, Ŝe wzrost nominalnej wartości importu do Chin częściowo był spowodowany rosnącymi cenami towarów na rynkach światowych. 2. Najwięksi partnerzy handlowi Chin Kraje UE pozostają największym partnerem handlowym Chin. Wartość dwustronnych obrotów w I półroczu 2008 r. wyniosła 202,14 mld USD, co oznacza wzrost o 27,7%. W przypadku eksportu do krajów UE odnotowano wzrost o 27%. Był on niŝszy od analogicznego okresu poprzedniego roku o 3,2%. Stany Zjednoczone są drugim największym partnerem handlowym Chin. Łączna wartość wymiany wyniosła 158,34 mld USD, co oznacza wzrost o 12,6%. Eksport Chin do Stanów Zjednoczonych wzrósł o 8,9%, i był niŝszy o 8,9% od wartości w analogicznym okresie poprzedniego roku. Wartość nadwyŝki Chin w handlu ze Stanami Zjednoczonymi wyniosła 75,3 mld USD (wzrost o 1,84% liczone rok do roku). Japonia pozostaje trzecim największym partnerem handlowym Chin. Wartość obrotów po I półroczu 2008 r. zamknęła się kwotą 129,66 mld USD. W pierwszej dziesiątce krajów o największych wartościach obrotów handlowych z Chinami coraz wyŝszą pozycję zajmują Indie. W okresie styczeń czerwiec 2008 r. wartość obrotów wyniosła 29 mld USD, wzrost o 69%. Eksport Chin do Indii w omawianym okresie wzrósł o 52,9%. Najwięksi partnerzy handlowi Chin w I połowie 2008 roku UE; 16,4% USA; 12,8% Pozostałe kraje; 60,3% Japonia; 10,5% Źródło: opracowanie własne WE Pekin na podstawie China Customs Przewiduje się, Ŝe zwalniająca gospodarka światowa będzie oczywiście wpływać negatywnie na dynamikę eksportu Chin. Takie czynniki jak wzrost wartości RMB, zacieśnienie polityki monetarnej, postępujący wzrost cen surowców oraz kosztów pracy juŝ zmusiło wiele chińskich przedsiębiorstw do ograniczania działalności, bądź bankructwa (szczególnie w takich branŝach jak przemysł tekstylny oraz obuwniczy). 6

7 3. Struktura towarowa handlu zagranicznego Chin (dane chińskie za okres styczeń koniec maja 2008 r.) Nazwa sekcji Waluta: mln USD 5 M-CY 2008 Zmiana Udział w Eksport z Chin Import do Chin Eksportu z Chin Importu do Chin eksporcie z Chin w mln USD w % w % imporcie do Chin Artykuły rolno-spoŝywcze , ,9 49,2% 74,0% 3,5% 4,1% Produkty mineralne , ,0 45,8% 84,7% 2,3% 23,1% Wyroby przemysłu chemicznego , ,1 38,8% 19,1% 8,1% 12,4% Skóry 6 536, ,2 10,2% 0,7% 1,2% 0,6% Wyroby przemysłu drzewno-papierniczego 8 513, ,4 11,3% 21,4% 1,6% 2,4% Wyroby przemysłu lekkiego , ,6 15,3% 7,1% 14,1% 2,4% Wyroby ceramiczne , ,0 17,9% 29,5% 2,1% 1,1% Wyroby metalurgiczne , ,6 8,8% 11,5% 9,2% 7,5% Wyroby przemysłu elektromaszynowego , ,1 27,1% 19,4% 52,2% 45,9% Wyroby róŝne ,0 628,3 27,1% 18,2% 5,5% 0,1% OGÓŁEM , ,3 22,9% 30,4% Źródło: opracowanie własne WE Pekin na podstawie China Customs 4. Wymiana handlowa Polska Chiny Według danych chińskich, w okresie styczeń maj 2008 r. wymiana handlowa Chin z Polską kształtowała się następująco: Eksport z Polski do Chin: 641,4 mln USD, wzrost o 26,9%; Import do Polski z Chin: 3.505,6 mln USD, wzrost o 53,3%; Łączne obroty handlowe: 4.147,0 mln USD, wzrost o 48,5%; Ujemne saldo: 2.864,2 mln USD. Polska jest największym partnerem gospodarczym Chin w Europie Centralnej zarówno pod względem obrotów, importu oraz eksportu do Chin. Import z Chin do Polski stanowi 3,12% całości importu do krajów UE. Natomiast eksport z Polski stanowi 1,19% wartości eksportu wszystkich krajów UE do Chin. Według danych polskich, w okresie styczeń koniec maja 2008 r. wymiana dwustronna przedstawiała się następująco: Eksport z Polski do Chin: 382,9 mln EUR, wzrost o 39,9%; Import z Chin do Polski: 4.115,0 mln EUR, wzrost o 31,5%; Łączne obroty handlowe: 4.497,9 mln EUR, wzrost o 32,1%; Ujemne saldo: 3.732,1 mln EUR. Udział eksportu do Chin w całości eksportu z Polski wyniósł 0,81%. Chiny są na 23 miejscu pod względem wysokości polskiego eksportu. Natomiast udział importu z Chin w stosunku do całości importu do Polski wyniósł 7,37%, co stawia Chiny na 3 miejscu pod względem wysokości 7

8 importu do Polski. Pod względem wysokości ujemnego salda Chiny zajmują 1 miejsce wśród wszystkich partnerów handlowych Polski. PowyŜsze statystyki polskie i chińskie w porównaniu z danymi za 2007 r. sugerują stopniowe eliminowanie pośredników w handlu dwustronnym, co jest pozytywnym trendem. 5. Struktura towarowa wymiany Polska Chiny (dane chińskie za okres styczeń koniec maja 2008 r.) Waluta: mln USD 5 M-CY 2008 Udział w Nazwa sekcji Import Eksport import eksport z do Polski z Polski do Polski Polski w mln USD w % Artykuły rolno-spoŝywcze 118,4 6,6 3,4% 1,0% Produkty mineralne 3,1 32,6 0,1% 5,1% Wyroby przemysłu chemicznego 174,2 91,1 5,0% 14,2% Skóry 41,7 0,1 1,2% 0,0% Wyroby przemysłu drzewno-papierniczego 40,5 6,8 1,2% 1,1% Wyroby przemysłu lekkiego 441,3 7,5 12,6% 1,2% Wyroby ceramiczne 86,0 12,8 2,5% 2,0% Wyroby metalurgiczne 308,0 285,5 8,8% 44,6% Wyroby przemysłu elektromaszynowego 2 088,7 162,0 59,6% 25,3% Wyroby róŝne 202,6 35,6 5,8% 5,6% OGÓŁEM 3 504,6 640,6 Źródło: opracowanie własne WE Pekin na podstawie China Customs 6. Rezerwy walutowe Na koniec I półrocza 2008 r. chińskie rezerwy walutowe wyniosły 1.808,8 mld USD. Wzrost rezerw w porównaniu z końcem 2007 r. wyniósł 280,6 mld USD. Pekin, 1 sierpnia 2008 r. 8