Przewodnik trenera. Moduł 6 Innowacje w pracy innowacje społeczne

Transkrypt

1 Przewodnik trenera Moduł 6 Innowacje w pracy innowacje społeczne

2 Zawartość 1. Korzystanie z podręcznika 2. O projekcie 3. O kursie szkoleniowym 4. Przewodnik trenera Przegląd slajdów

3 1. Korzystanie z podręcznika Projekt Regional Education and Employment Alliances zaprojektował podręczniki dla trenerów, aby wesprzeć ich w tworzeniu efektywnego środowiska szkoleniowego. Struktura podręczników jest zbliżona do struktury kursów szkoleniowych i zawiera w sobie dodatkowe przydatne informacje. Podręczniki dla każdego modułu powinny być postrzegane jako pomocna dłoń dla trenera. Dostarczają one pomocy, zadań i dodatkowych informacji. Ich zawartość może być dostosowywana przez trenerów do ich indywidualnych potrzeb. Aby dać trenerom większą swobodę w dopasowaniu kursu szkoleniowego do ich własnych potrzeb i umożliwić im wykorzystywanie własnych przykładów, ćwiczeń (lub dostosować kurs do specyfiki określonego region), zawarliśmy tu jedynie podstawowe stwierdzenia, ważne definicje, ogólne przykłady i grafiki. Przewodnik trenera pomaga ustrukturyzować zasoby szkoleniowe, a ponadto pomaga w ogólnym zrozumieniu całego kursu szkoleniowego. Rekomendujemy również wykorzystanie dodatkowej literatury i narzędzi on-line. Następujące materiały dostępne są na stronie internetowej projektu: - przewodnik trenera - prezentacje - studia przypadku Aby móc wzbogacić proces nauczania, oczekujemy na informację zwrotną:

4 2. O projekcie Nasz projekt Regional Education and Employment Alliances zamierza wesprzeć młode osoby, które albo nie mają pracy, albo pracują na stanowisku nie odpowiadającym ich kwalifikacjom, w stawaniu się przedsiębiorcami lub też wartościowymi pracownikami w krótkim czasie po ukończeniu nauki. Liderem projektu jest Louth County Council (Irlandia), instytucja znana z tego, że zaangażowanie we współpracę traktuje jako środek zmierzający do osiągnięcia doskonałości. Będą oni wspierani przez Newry and Mourne Cooperative (Wielka Brytania) agencję przedsiębiorczości specjalizującą się w kształceniu i szkoleniu zawodowym, a także w regionalnych programach rozwoju ekonomicznego, wraz z którą Louth County Council utworzy międzynarodowy Sojusz. Univations (Niemcy), część Uniwersytetu Marcina Lutra odpowiedzialna za szkolenia związane z przedsiębiorczością, których holistyczne podejście do szkolenia w zakresie innowacji odzwierciedla się w wysoce skutecznej platformie szkoleniowej Univations Academy, a także Uniwersytet Szczeciński (Polska), znany ze swojej pracy nad innowacjami w sektorze usług, która przyczyniła się do rozwoju klastra firm kreatywnych w swoim regionie, będą wspólnie pracować nad utworzeniem drugiego Sojuszu. Skład projektu uzupełniają Canice Consulting, międzynarodowa firma doradcza specjalizująca się w dziedzinie kształcenia i szkolenia zawodowego, w szczególności w zakresie cyfrowego nauczania i marketingu, a także Mindshare Consulting, której dyrektor jest uznanym autorytetem w dziedzinie nauczania innowacji i nowoczesnych metod dydaktycznych.

5 3. O kursie szkoleniowym Kurs szkoleniowy ma na celu rozwijanie praktycznych umiejętności w zakresie innowacji, które potem uczestnicy mogą wykorzystywać na codzień w ich pracy (pracując zarówno w sektorze publicznym, prywatnym, nonprofit, lub realizując się w formie samozatrudnienia). Uczestnicy kursu to studenci ostatniego roku lub absolwenci uczelni wyższych. Próbując wejść do świata pracy, nie potrzebują oni obszernych informacji o teorii i historii innowacji - skupiają się raczej na praktycznych sposobach osiągnięcia nowych innowacyjnych umiejętności i wykorzystaniu ich do osiągnięcia przewagi na swej ścieżce kariery. Mając to na uwadze, kurs szkoleniowy został zaprojektowany tak, aby: faworyzował praktyczny, prosty język, zamiast terminów technicznych wymagał od uczestnika zaangażowania, koncentrował się na rozwoju osobistym i ulepszaniu umiejętności przedstawiał ideę innowacji jako częsty proces budowania wartości, kierowany przez ludzką kreatywność i zdolność do tworzenia nowych pomysłów. Kurs szkoleniowy opracowano w ten sposób, aby prowadził on uczestników przez trzy główne etapy: a) Uczestnicy zapoznają się z ideą innowacji i tym, jak jest ona ważna dla rynku pracy, a także są nauczani jak rozumieć innowację nie tylko jako pewien dodatek do wysoce rozwiniętych technologicznie przedsiębiorstw, ale też jako kreatywny, skoncentrowany na człowieku proces, szczególnie istotny dla sektora usług i przemysłów kreatywnych, w których uczestnicy prawdopodobnie będą pracować/poszukują pracy. b) Uczestnicy zostają zachęceni do rozwijania swoich silnych stron w zakresie kreatywności oraz do rozwijania innowacyjnego nastawienia i umiejętności, które mogą zostać od razu wykorzystane w wybranej przez nich dziedzinie - w samozatrudnieniu, w pracy w publicznym/prywatnym sektorze, w pracach społecznych. c) Uczestnicy uczą się jak uwypuklić swoje nowe umiejętności (będące środkiem do osiągnięcia celu zawodowego) przed potencjalnymi pracodawcami lub inwestorami.

6 4. Przewodnik trenera Przegląd slajdów Slajd 1 i 2 Rozpocznij zajęcia od przedstawienia celów kształcenia, których zrealizowanie przeznaczone jest na ok. pół dnia szkoleniowego (około 3 godziny). Wyjaśnij, że ta tematyka powinna być omówiona w sposób bardziej szczegółowy i obszerny, lecz została skrócona z uwagi na ograniczenia czasowe. Podkreśl, że Twoim celem jest zainteresowanie słuchaczy, tematyką innowacji społecznych, tak, aby w wolnym czasie sami mogli zgłębiać ten obszar. Powiedz, że pod koniec zajęć rozdasz słuchaczom materiały (slajdy z prezentacji), które powinni potraktować jako kompleksowy przewodnik po tematyce innowacji społecznych, przygotowany przez praktyków w tej dziedzinie. Przekaż słuchaczom główne cele kształcenia, które zostały podzielone na 3 części. Są to: Ø Część 1: JAKIE JEST ZNACZENIE innowacji społecznych? Ø Część 2: CZYM SĄ innowacje społeczne? Ø Część 3: Jak rozwijać innowacje społeczne? Slajd 3 Rozpocznij część 1. (Jakie jest znaczenie innowacji społecznych) mówiąc: stanowią odpowiedź na problemy społeczne, osobiste wyzwania i/lub ambicje grupy. Slajd 4 Aby móc skutecznie rozwiązywać problemy, wyzwania i ambicje (zamierzenia), potencjalny innowator społeczny musi posiadać umiejętność rozpoznawania oraz określania problemów społecznych. To właśnie one sprawiają, że innowator odczuwa potrzebę zmiany wdrożenia innowacji. Slajd 5 Podkreśl, że zmiany (w otoczeniu) mogą stworzyć nowe bądź nasilić istniejące problemy społeczne.

7 Slajd 6 Niektóre czynniki zmian społecznych mają podłoże ekonomiczne (gospodarcze) Ten slajd ukazuje różne czynniki zmian o charakterze ekonomicznym, które wpływają na społeczeństwa w krajach Unii Europejskiej. Możesz wymienić więcej, bądź skupić się tylko na 1 2 czynnikach. Slajd 7 Postęp technologiczny stanowi istotny czynnik zmian społecznych, szczególnie w wysoko rozwiniętych gospodarkach krajów Unii Europejskiej. Ten slajd obrazuje niektóre zmiany, wynikające z postępu technologicznego. Możesz omówić ze słuchaczami wszystkie tutaj wymienione, bądź wybrać 1-2 do omówienia bardziej szczegółowego. Slajd 8 Zmiany kulturowe stanowią zarówno przyczynę jak i skutek zmian społecznych. Na zmiany kulturowe mają wpływ: postęp technologiczny oraz zmiany ekonomiczne. Wybierz przykład i omów go ze słuchaczami. Slajd 9 Grafika ukazuje zmiany w obrębie kształtowania kultury w społeczności. Graf ukazuje poszczególne czynniki, które oddziałują na kulturę. Możesz poświęcić 15 minut na szczegółowe omówienie Cyklu Kształtowania Kultury ze słuchaczami. Zdecyduj sam w jakim zakresie chcesz omówić ten graf, możesz zasugerować słuchaczom, żeby wymienili się własnymi spostrzeżeniami. Slajd 10 Ten slajd przedstawia inne czynniki zmian społecznych. Warto omówić te przykłady ze słuchaczami, zwracając ich uwagę na złożone interakcje pomiędzy ludźmi a otoczeniem zewnętrznym. Slajd 11 Podkreśl, że niektóre zmiany społeczne, które są rezultatem przemian gospodarczych, technologicznych oraz innych, mogą powodować problemy, które mogą skutkować pojawieniem się nowych podziałów wśród społeczeństwa bądź zaostrzeniem starych konfliktów takie podziały stanowią główny problem natury społecznej. Omów ze słuchaczami problemy związane ze zmianami społecznymi, jakie obecnie występują w Europie. Pamiętaj, że jest to obszerny temat poświęć wystarczająco dużo czasu na omówienie tych zagadnień.

8 Slajd 12 Teraz rozpocznij część 2. Rola innowacji w rozwiązywaniu problemów społecznych. Slajd 13 Ten slajd przedstawia różne drogi prowadzące do innowacji społecznych. Często innowacja społeczna zaczyna się od pragnienia poprawiania rzeczy, a żeby coś poprawić potrzeba właśnie innowacji. Innowacja zaczyna się od zastanowienia się na czym dokładnie polega problem. Możesz podkreślić, że ludzie zbyt często koncentrują się np. na środkach finansowych. Jeśli ich brakuje to ludzie często czują, że utknęli w martwym punkcie. Innowacje społeczne ukierunkowane są na zidentyfikowanie problemu, a następnie szukanie nowych sposobów jego rozwiązania. Slajd 14 Ten slajd przedstawia niektóre rozważania teoretyczne dotyczące innowacji. To jak bardzo dokładnie będziesz chciał omówić ten slajd zależy od czasu, którym dysponujesz oraz zainteresowania Twoich słuchaczy. Dla absolwentów powyższe rozważania teoretyczne mogą okazać się pomocne przy formułowaniu niektórych myśli. Rozwiń myśl dotyczącą tego, że innowacje to nie tylko kwestia wynalezienia (nowych rozwiązań), ale również kwestie wdrożenia zmian, a żeby innowacja była skuteczna musi być solidnie i niezawodnie przeprowadzona. Slajd 15 Ten slajd (oraz następny) prezentuje kompleksowy paradygmat innowacji: Wszystkie innowacje mają cele. Określenie tego jest bardzo ważne: czy są to cele ekonomiczne (gospodarcze) czy społeczne, a może połączenie obydwu? Jeśli chcesz omówić obszernie ten paradygmat, potrzebujesz około 1 godziny, aby omówić go na konkretnych przykładach. Biorąc pod uwagę ograniczenia czasowe, możesz omówić ten paradygmat skrótowo, a następnie zachęcić słuchaczy do własnych przemyśleń i późniejszej dyskusji.

9 Slajd 16 Ten slajd pokazuje jak różne rodzaje innowacji (produktowych, procesowych, itd.) współdziałają w obszarze czterech układów funkcjonalnych w społeczeństwie (układ gospodarczy, kulturowy, prawny i polityczny). Korzystając z paradygmatu, ukazanego na tym slajdzie, można z większą łatwością określić cele danej innowacji (zmian). Slajd 17 Ten slajd stanowi podsumowanie części 2.: Innowacje społeczne to nowe praktyki rozwiązywania problemów społecznych, które zostały przyjęte, wykorzystane (wdrożone) przez jednostki, grupy oraz organizacje, których problem dotyczył. Slajd 18 Część 3. jest częścią podsumowującą. Część ta dotyczy rozwijania innowacji społecznych. Powiedz swoim słuchaczom, że ta część stanowi przejście od rozważań teoretycznych do praktyki. Slajd 19 Podkreśl swoim słuchaczom, że społeczne innowacje zaczynają się tam, gdzie problem (potrzeba społeczna) nie zostaje rozwiązany z przyczyn podanych na tym slajdzie. Warto podkreślić, że innowacje społeczne polegają na wykorzystywaniu starych zasobów w nowy sposób, a samo zwiększanie środków finansowych nie zawsze rozwiązuje problem. Omów poniższe punkty: - Problemy mogą stać się wyzwaniem dla osób, które na co dzień czują się wyizolowane od społeczeństwa; - Rozwiązania problemu często przybierają formę działań zbiorowych; - Częstym przypadkiem jest brak odpowiedniej komunikacji pomiędzy osobami zainteresowanymi (beneficjentami innowacji), a organizacją, która przeprowadza zmianę (wdraża innowację); innymi czynnikami są: brak zaangażowania oraz wglądu w źródło problemu; - Innowacyjne rozwiązania zazwyczaj są rezultatem wspólnych działań osób zainteresowanych, na przykład poprzez platformę on-line lub inne miejsca, w których spotykają się osoby, których problem dotyczy i mogą go wspólnie przedyskutować; Kolejnym krokiem jest zazwyczaj zainicjowanie ruchu na rzecz zmiany. Slajd 20 Poproś słuchaczy o podanie przykładów innowacyjnych rozwiązań problemów o naturze społecznej. Możesz wspomnieć o: Wikipedia Mikro - kredyty Banki czasu Naprawmyto.pl Przewodnik po innowacjach społecznych, REGIO, EMPL, 2013

10 Slajd 21 Ten model jest pomocny przy konceptualizacji całego procesu tworzenia innowacji społecznych, przy wykorzystaniu 4-etapowego procesu od idei poprzez metody działania (interwencji), do wdrożenia wraz z pomocą interesariuszy aż do finalnego skutku wpływu innowacji na poszczególne grupy społeczne. Ponadto, wyróżnia się trzy perspektywy innowacji społecznych: Ø perspektywa zapotrzebowania społecznego (a więc innowacja jako odpowiedź na potrzeby społeczne), Ø perspektywa wyzwań społecznych, Ø oraz perspektywa zmiany systemowej (jako finalny cel innowacji). Slajd 22 Slajd przedstawia model, który opisuje procesy w obszarze zmian w polityce państwa w przypadku wdrażania innowacji społecznych. Slajd 23 Design thinking: Zwrot design thinking (myślenie projektowe) ma swoje źródła w zawodach związanych z konstrukcją budowli. To sposób myślenia, który jest skoncentrowany na tym: - Czego ludzie potrzebują i czego chcą - Co ludzie lubią, a czego nie lubią (kwestia opakowania, sposobu obsługi, itp.) Design thinking pozwala projektantowi łączyć to, czego ludzie chcą i potrzebują z tym, co można zrobić (wyprodukować), aby stworzyć strategię biznesową, która będzie w sobie łączyć zarówno wartość dla klienta, jak i możliwości rynkowe. W design thinking chodzi o to, że kiedy pojawia się jakiś spór (niewyjaśniona kwestia) to wszystkie strony weryfikują to, aż osiągnięte zostanie obustronne porozumienie. Wszelkie spory są postrzegane jako możliwość dalszej dyskusji i wspólnego rozstrzygania spornych kwestii, a w trakcie takich dyskusji pojawiają się kolejne kwestie do wyjaśnień. Slajd 24 Podkreśl poszczególne zwroty omawiając ukazaną na slajdzie ścieżkę: empatia (wczuj się, odczuj problem); określ go, wymyśl sposoby rozwiązania problemu, prototypuj (stwórz wersję testową), testuj nowe rozwiązania. Jeśli dysponujesz czasem, poniżej masz tematy do dyskusji ze słuchaczami: Inteligencja emocjonalna, wpływy wielodyscyplinarne, projektowanie, prototypowanie, rozważanie wszystkich alternatyw.

11 Slajd 25 Warto podkreślić, że design thinking dotyczy pozytywnego podejścia odnośnie determinacji i wiary, że w jakiś sposób problem zostanie rozwiązany. Slajd 26 Ten paradygmat przedstawia obszerny wgląd w proces design thinking. Pozwól Twoim słuchaczom zapoznać się z tym paradygmatem. Niech śmiało wypowiedzą swoje opinie odnośnie wykorzystania tego paradygmatu w różnych, zmieniających się warunkach społecznych. Ćwiczenie: zastanów się nad problemem (społecznym), który ma dla Ciebie znaczenie. Spróbuj go rozwiązać (lub poprawić sytuację) korzystają z tego paradygmatu. Slajd 27 Ten slajd dostarcza przydatne ramy dla podstawowych pytań, które powinni sobie postawić innowatorzy społeczni (projektanci) podczas projektowania rozwiązania. Slajd 28 Slajd przedstawia kolejny paradygmat, który może być zastosowany. Zdecyduj, jako lektor, który z przedstawionych w prezentacji paradygmatów będzie najbardziej użyteczny dla Twoich słuchaczy. Slajd 29 Faza prototypowania jest niezbędna, aby zwiększyć szanse na sukces wdrażanej innowacji społecznej. Omów poniższe zagadnienia: 1. Prototypy pomagają w skutecznym komunikowaniu swoich intencji, a także pozwolą na uzyskanie informacji zwrotnej. 2. Prototypy powinny wywołać silne reakcje emocjonalne. Oczywiście przy założeniu technicznej sprawności. 3. Prototypy powinny przedstawiać zarówno wizję (przyszłej innowacji), jak i ukazywać, że jest to możliwe do wykonania. Slajd 30 Zwolennicy design thinking wskazują, że prototypowanie powinno obejmować stopniowe przechodzenie przez poszczególne etapy, przy czym każdy etap ma na celu dalsze udoskonalanie pomysłu (w oparciu o otrzymywane informacje zwrotne od osób zaangażowanych i własne przemyślenia). Wyjaśnienie diagramu: Szkice stwórz szkice Makiety stwórz makiety oraz modele Szkielet projektu opracuj szkielet projektu HTML użyj języka odpowiedniego do tworzenia stron internetowych Zabłyśnij daj się zauważyć, spraw, żeby odpowiednie osoby dowiedziały się o Twoim pomyśle Kod funkcjonalny użyj kodu do programowania

12 Slajd 31 Możesz podsumować te zajęcia mówiąc, że tak długo jak ludzie, którzy są niezadowoleni ze swojej sytuacji, nie będą się utożsamiać z problemem, ani czuć, że mogą coś zmienić, tak przeprowadzenie zmiany jest mało prawdopodobne. Innowacje społeczne mają miejsce wtedy, gdy osoby odczuwają realną potrzebę oraz możliwość zmiany. Powiedz swoim słuchaczom: kiedy zdecydujesz się podjąć działanie (wyzwanie) i wziąć na siebie odpowiedzialność za jego przeprowadzenie perspektywa wdrożenia zmiany wydaje się realna. Jeśli tak się nie stanie, wtedy będziesz krytykował każde swoje działanie, próbując zrozumieć czemu żadna zmiana nie nadchodzi. To właśnie gotowość do działania (do próbowania nowych rzeczy) jest podstawą przedsiębiorczości oraz rozwoju społecznego. Slajd 32 Niech słuchacze opracują cały plan działania ukierunkowany na wdrożenie konkretnej innowacji społecznej, która miałaby dla nich duże znaczenie. Zasugeruj, że każdy ze słuchaczy może wykorzystać któryś z modeli, omawianych podczas tego spotkania.