NIEWYPŁACALNOŚĆ NIEWYPŁACALNOŚĆ, UPADŁOŚĆ UPADŁOŚĆ NIEWYPŁACALNOŚĆ UPADŁOŚĆ W SENSIE EKONOMICZNYM UPADŁOŚĆ W SENSIE EKONOMICZNYM

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "NIEWYPŁACALNOŚĆ NIEWYPŁACALNOŚĆ, UPADŁOŚĆ UPADŁOŚĆ NIEWYPŁACALNOŚĆ UPADŁOŚĆ W SENSIE EKONOMICZNYM UPADŁOŚĆ W SENSIE EKONOMICZNYM"

Robert Łuczak
7 lat temu
Przeglądów:

1 NIEWYPŁACALNOŚĆ NIEWYPŁACALNOŚĆ, UPADŁOŚĆ niemożliwość terminowego spłacania bieżących zobowiązań; występuje gdy podmiot gospodarczy nie jest w stanie zapewnić ciągłości spłaty rachunków bieżących z powodu braku gotówki; może doprowadzić do upadłości przedsiębiorstwa NIEWYPŁACALNOŚĆ UPADŁOŚĆ pracodawca jest niewypłacalny w przypadku, gdy ogłoszono wobec niego upadłość, nawet gdyby postępowanie zostało umorzone, albo gdy odrzucono bądź oddalono wniosek o ogłoszenie upadłości z przyczyn wskazanych w ustawie, jak również gdy wykreślono z ewidencji działalności gospodarczej wpis o podjęciu przez niego takiej działalności lub gdy cofnięto mu koncesję, gdy sąd rozwiązał spółkę, lub pracodawca zaprzestał faktycznie wykonywania działalności gospodarczej przez okres dłuższy niż 2 miesiące ustawa o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy art. 55 KrRejSU - przesłanki związane z ogłoszeniem upadłości, gdy wniosek o ogłoszenie upadłości został oddalony ze względu na brak środków, gdy dłużnik został zobowiązany do wyjawienia majątku, gdy egzekucja umorzona ze względu na brak środków Kodeks cywilny w ogóle nie precyzuje znaczenia terminu niewypłacalność (art. 33 1, art. 458 i art. 527) - znaczenie potoczne - gdy cały majątek nie wystarcza na pokrycie zobowiązań Prawo spółdzielcze - gdy według sprawozdania finansowego spółdzielni ogólna wartość jej aktywów nie wystarcza na zaspokojenie wszystkich zobowiązań (art. 130). w sensie prawnym - przedsiębiorstwo spełniające określone wymogi prawne, w sensie ekonomicznym- negatywna sytuacja finansowa, podejście mieszane, gdy korzysta się zarówno z pierwszego, jak i drugiego podejścia. Można być bankrutem (upadłym) w rozumieniu ekonomicznym, a nie być upadłym w rozumieniu prawnym UPADŁOŚĆ W SENSIE EKONOMICZNYM zaprzestanie płacenia zobowiązań z tytułu papierów wartościowych, w tym dywidendy, ogłoszone przez odpowiednie instytucje np. agencje ratingowe, niski rating akcji, zaprzestanie spłaty kredytów, pożyczek lub zobowiązań z tytułu dostaw i usług, restrukturyzacja wynikająca z trudności w obsłudze zadłużenia. UPADŁOŚĆ W SENSIE EKONOMICZNYM odwołanie się do faktycznych trudności przedsiębiorstwa w regulowaniu zobowiązań, poszerzenie kryterium upadłości zwiększa liczbę podmiotów, które mogą wejść do próby badawczej jako bankruci. rozszerzenie kryterium upadłości może grozić rozmyciem granic uznania przedsiębiorstwa za bankruta lub nie. problem szarej strefy, tzn. powiększania się liczby przedsiębiorstw, których nie można sklasyfikować ani jako upadłe, ani jako nieupadłe. 1

UPADŁOŚĆ W SENSIE PRAWNYM WADY DEFINICJI PRAWNEJ jeżeli nie wykonuje on swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych jego zobowiązania, choćby na bieżąco wykonywane, przekroczą wartość jego majątku Sąd

2 UPADŁOŚĆ W SENSIE PRAWNYM WADY DEFINICJI PRAWNEJ jeżeli nie wykonuje on swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych jego zobowiązania, choćby na bieżąco wykonywane, przekroczą wartość jego majątku Sąd może oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań nie przekracza trzech miesięcy, a suma niewykonanych zobowiązań nie przekracza 10% wartości bilansowej przedsiębiorstwa dłużnika(różnica między aktywami przedsiębiorstwa a jego wymagalnymi zobowiązaniami). Wykluczenie sytuacji, które skutkują długotrwałym zaprzestaniem regulowania zobowiązań przez przedsiębiorstwo, jednakże niebędących przesłanką upadłości w sensie prawnym, w niektórych działach gospodarki rzadko dochodzi do formalnego ogłoszenia upadłości mimo trudnej sytuacji finansowej na skutek specyficznych działań ratunkowych UPADŁOŚCI W POLSCE UPADŁOŚCI 8,00% ,00% ,00% ,00% ,00% 6,00% ,00% ,00% ,00% ,00% ,00% ,00% ,00% 2,00% ,00% 200 1,00% 200 0,00% 0 0,00% Dane: Paweł Antonowicz, COFACE, GUS Karolina Kartus, Upadłość w Polsce jest rzadko wykorzystywanym narzędziem, FOR Analiza 10/2012 Z=1,2 x1 + 1,4 x2 + 3,3x3 + 0,6x4 + x5 X1 = kapitał pracujący (Aktywa obrotowe zobowiązani krótkoterminowe)/aktywa ogółem X2= skumulowany zysk zatrzymany (zysk netto+kapitały zapasowe i rezerwowe+zatrzymany zysk)/aktywa ogółem X3 = zysk przed opodatkowaniem i zapłaceniem odsetek (EbIT)/aktywa ogółem X4 = kapitał własny/aktywa ogółem X5= przychody ze sprzedaży/aktywa ogółem Z opt = 2,675 Z > 2,99 dobra kondycja Z < 1,81 bankructwo 2

3 pierwszy opracowany w 1968 roku jest wykorzystywany do oceny stanu zagrożenia upadłością oraz przedstawiania ogólnej kondycji przedsiębiorstw, w USA wykazuje wysoką zdolność do prognozowania zagrożenia upadłością przedsiębiorstw, szczególnie w okresie do dwóch lat przed wystąpieniem stanu bankructwa. jest modelem statystycznym - został zaprognozowany na podstawie próby składającej się z 66 przedsiębiorstw - 33 o dobrej i 33 o złej kondycji ekonomicznej modele statystyczne wykazują wysoką skuteczność tylko wówczas, gdy prognozy dotyczą jednostek podobnych model ten został zaprognozowany tylko dla przedsiębiorstw produkcyjnych te same wskaźniki finansowe dla warunków amerykańskich i polskich są różnie obliczane gospodarka amerykańska i polska są różne gospodarka polska jest mniej stabilna wysoka wartość wskaźnika Altmana świadczy o dobrej kondycji przedsiębiorstwa, bardzo niska lub ujemna o złej MODEL HOŁDY Próba 40 przedsiębiorstw upadłych oraz 40 w dobrej sytuacji Homogeniczna grupa EKD Lata Wskaźnik na rok przed ogłoszeniem upadłości Bankrut jeśli wskaźnik Z H ujemny Łączny udział poprawnych identyfikacji - 92,5%, Klasyfikacja minimalnie asymetryczna - 95% bankrutów i 90% firm w dobrej kondycji. MODEL HOŁDY ZH = 0, ,681PWP - 0,0196SZ + 0,00969ZM + 0,000672WOZ+0,157RM PWP podstawowy wskaźnik płynności =aktywa obrotowe/zobowiązania krótkoterminowe SZ (stopa zadłużenia) = zobowiązania ogółem/suma bilansowa, ZM (zyskowność majątku) = wynik finansowy netto/średnioroczny majątek ogółem, WOZ (wskaźnik obrotu zobowiązań) = przeciętny stan zobowiązań krótkoterminowych/(koszty działalności operacyjnej pozostałe koszty operacyjne), RM (rotacja majątku) = przychody ogółem/średnioroczny majątek ogółem. E. Mączyńska i M. Zawadzki 7 modeli wczesnego ostrzegania, sprawozdania finansowe 80 spółek notowanych na GPW z lat wskaźników Zagrożenie upadłością występuje jeśli wartość LFD < 0 95% przedsiębiorstw niezagrożonych upadkiem, 75% przypadków upadłości wykryto (według autorów - wynik subiektywnego charakteru upadłości) 3

4 MĄCZYŃSKA E., ZAWADZKI M.: Dyskryminacyjne modele predykcji bankructwa przedsiębiorstw. Ekonomista 2/2006 MĄCZYŃSKA E., ZAWADZKI M.: Dyskryminacyjne modele predykcji bankructwa przedsiębiorstw. Ekonomista 2/2006 Hamrola, Czajki i Piechockiego analiza sprawozdań finansowych 100 spółek prawa handlowego z lat (połowa - firmy zdrowe) upadłe - spółki, dla których przeprowadzono postępowanie upadłościowe lub układowe. spółki zdrowe kierowano - porównywalna wielkością aktywów. przedsiębiorstwa zagrożone upadłością w perspektywie jednego roku wskaźnik ujemny model poprawnie rozpoznał 96% spółek (92% upadłych i 100% w dobrej kondycji) W= -2, ,562X 1 + 1,588X 2 + 4,288X 3 + 6,719X 4 X 1 = wynik finansowy netto/majątek całkowity, X 2 = (majątek obrotowy - zapasy)/zobowiązania krótkoterminowe, X 3 = kapitał stały/aktywa, X 4 = wynik finansowy ze sprzedaży/przychody ze sprzedaż MODEL GAJDKI STOSA Z < 0 przedsiębiorstwo klasyfikowane jest do grupy zagrożonych upadkiem, Z > 0 do grupy jednostek o dobrym standingu Szara strefa mieści się w przedziale <-0,49; 0,49> 34 obiektów (17 przedsiębiorstw upadłych, którym przyporządkowano 17 jednostek zdrowych" o podobnym profilu działalności) 4

5 MODEL GAJDKI STOSA WERYFIKACJA MODELI Z= -0,0005X 1 + 2,0552X 2 + 1,7260X 3 + 0,1155X 4 X 1 = zobowiązania krótkoterminowe/koszt wytworzenia produkcji sprzedanej, X 2 = wynik netto/suma bilansowa, X 3 = wynik brutto/przychody netto ze sprzedaży, X 4 = suma bilansowa/zobowiązania ogółem. Joanna Kisielińska, Adam Waszkowski, Polskie modele do prognozowania bankructwa przedsiębiorstw i ich weryfikacja, Ekonomika i Organizacji Gospodarki Żywnościowej 2010, nr 82, s.17 5

Podobne dokumenty

Kujawsko-Pomorska Organizacja Pracodawców Lewiatan KarStanS Konsultanci Ekonomiczni

Kujawsko-Pomorska Organizacja Pracodawców Lewiatan KarStanS Konsultanci Ekonomiczni Źródła informacji nt. standingu finansowego kontrahentów dane opublikowane w Monitorze Polskim B/Monitorze Spółdzielczym