Ekosystemy do usług!

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Ekosystemy do usług!"

Fabian Kamiński
7 lat temu
Przeglądów:

1 Ekosystemy do usług! Adaptacje do zmian klimatu inspirowane przez różnorodność biologiczną ROZWÓJ ZRÓWNOWAŻONY W TEORII I PRAKTYCE, 5 maja 2016 r. Anna Kalinowska UCBS, UW

2 Czy wobec skutków zmian klimatu potrafimy czerpać z mądrości Natury? Natura + Klimat Natura + Żywność Natura + Zwalczanie ubóstwa Natura + Życie NATURA TO RÓŻNORODNOŚĆ ŻYCIA ZWANA RÓŻNORODNOŚCIĄ BIOLOGICZNĄ

3 Co to jest różnorodność biologiczna? To CAŁE bogactwo życia zróżnicowanie w obrębie gatunku, różnorodność gatunków i ekosystemów oraz wszystkie zachodzące w nich procesy tworzące sieć życia, której częścią jesteśmy. Chroni to Konwencja o różnorodności biologicznej.

4 Różnorodność biologiczna źródło rozwiązywania problemów Przeciwdziałanie zmianom klimatu i osłabianie skutków: np. pochłanianie CO 2, przeciwdziałanie suszy. Zmniejszanie problemu głodu dzięki lokalnym odmianom i sposobom upraw. Rozwój lokalnych społeczności dzięki przedsiębiorczości wykorzystującej w zrównoważony sposób miejscowe walory bioróżnorodności: korzyści z turystyki, pamiątkarstwo, itp.

Konwencja o różnorodności biologicznej wprowadza pojecie korzyści z różnorodności biologicznej określane jako usługi świadczone przez ekosystemy RODZAJE USŁUG:

5 Konwencja o różnorodności biologicznej wprowadza pojecie korzyści z różnorodności biologicznej określane jako usługi świadczone przez ekosystemy RODZAJE USŁUG: ZAOPATRZENIOWE (łączą się z eksploatacją); REGULACYJNE; WSPIERAJĄCE ROLNICTWO; REKREACYJNE (turystyka, sporty); POZAMATERIALNE (naukowe, edukacyjne, estetyczne, duchowe); ZDROWOTNE.

6 Usługi regulacyjne Ochrona gleb przed erozją Zatrzymywanie wody

7 Usługi zaopatrywania w wodę

8 Usługi związane z rozwojem turystyki

9 Usługi zaopatrzeniowe Budulec, włókna, opał, leki Zapewnienie pożywienia

10 Usługi wspierające rolnictwo Produkcja pierwotna Krążenie pierwiastków Zapylanie

11 Zapylanie najbardziej zagrożona usługa wspierająca

12 Ręczne zapylanie tam, gdzie zniknęły pszczoły Potrzebna jest praca 25 ludzi, aby zapylić 100 drzew jabłoni to zadanie wykonuje jeden ul pszczół.

14 Usługi ekosystemów to także usługi świadczone przez gatunki utrzymujące równowagę ekosystemów

15 Alfred Wierusz-Kowalski Wilki atakują sanie (1910 r.)

16 Wilki zwiększają różnorodność drobnych drapieżników

17 Kontrolując populacje dużych roślinożerców wilki chronią las przed zniszczeniem i ułatwiają jego odnowę W Polsce koszt ochrony lasu przed kopytnymi jest 5 razy większy niż przed owadami. Koszt odszkodowań: 57 mln zł za zwierzynę łowną. 0,5 mln zł - za szkody od wilków.

18 Wilki pomagają kontrolować populację gatunków konfliktowych

19 Co zagraża różnorodności biologicznej i usługom ekosystemów? Fragmentacja siedlisk Gatunki inwazyjne Zatrucie środowiska Nadmierna eksploatacja

20 Fragmentacja to zjawisko rozbicia siedliska na mniejsze fragmenty Całkowita powierzchnia fragmentów jest mniejsza niż poprzednio całego siedliska. Udział krawędzi w stosunku do całkowitej powierzchni jest większy. Każde miejsce we fragmentach znajduje się bliżej krawędzi niż było w całym siedlisku. Każdy z fragmentów jest bardziej izolowany od pozostałych niż był poprzednio.

21 Różne wzorce destrukcji i fragmentacji siedlisk

22 Linie kolejowe

23 Infrastruktura liniowa: drogi, linie przesyłowe, rurociągi

24 Wycinanie lasów, rolnictwo

25 Naturalne wyspy. Czy można to nazwać fragmentacją?

26 Fragmentacja środowiska a demografia populacji Za fragmentacją siedlisk postępuje fragmentacja populacji. Następuje losowa utrata zmienności genetycznej. W małej populacji okresowe zmiany liczebności stwarzają zagrożenie wyginięcia. Obniżona zdolność osobników do rozrodu.

27 Zgubne skutki efektu krawędzi Skutkiem fragmentacji jest wzrost udziału krawędzi w stosunku do powierzchni. Krawędzie różnią się warunkami od wnętrza siedliska. Krawędzie są zamieszkiwane przez inne zespoły gatunków. Długość krawędzi zwiększa możliwość inwazji gatunków obcych i przypadkowej emigracji z wnętrza. Zmieniają się warunki klimatyczne i narażenie na katastrofy.

28 Fragmentacja środowiska a zmiany klimatu Fragmentacja uniemożliwia migracje wewnątrz siedliska w poszukiwaniu. lepszych warunków mikro-klimatycznych. Zwiększa oddziaływanie czynników losowych.

29 Płazy najbardziej zagrożona fragmentacją grupa zwierząt

30 Lasy namorzynowe jedno z najbardziej zagrożonych fragmentacją środowisk świata

31 Fragmentacja środowiska a zdrowie ludzi Poprzez wydłużenie krawędzi styku lasu lub sawanny z terenami zamieszkanymi zwiększa kontakt organizmów wektorowych i siedzib ludzkich. Poprzez redukcję liczebności drapieżników zwiększa liczebność organizmów wektorowych np. gryzoni.

32 Wydłużająca się granica styku lasu i ludzkich osiedli w Manaus w Brazylii

33 Muchówka Lutzomyia longipalpis przenosicielka leiszmanii trzewnej Kala-azar zyskuje na wydłużaniu granicy styku lasu i osiedli

34 Siedlisko w jednym kawałku to już dziś rzadkość

35 Czy monokultury mogą być lekarstwem na fragmentację?

36 Fragmentacja środowiska a środowiska wielkoobszarowe Plantacje palmy olejowej to dziś jedno z największych niebezpieczeństw dla różnorodności zagrożenie monokulturą

37 Ofiara fragmentacji i monokultury

38 Co można zrobić aby zapobiegać fragmentacji siedlisk i jej skutkom? Planowanie przestrzenne Odpowiednie rozmiary terenów chronionych Ochrona siedlisk w różnych miejscach (np. NATURA 2000) Zapewnienie korytarzy ekologicznych Przejścia dla zwierząt Regulacje prawne

39 Wild-parks miejsca gdzie można polubić wilki

40 Stowarzyszenie dla Natury WILK - budowanie dobrej atmosfery społecznej

41 Ochrona dzikich owadów zapylających to zarówno stworzenie im miejsc zamieszkania, jak i zapewnienie bogactwa kwiatów

44 Podsumowujące wnioski Świat stoi wobec kryzysu spowodowanego ekstynkcją różnorodności biologicznej. Powoduje to utratę usług świadczonych przez ekosystemy, co utrudnia adaptację do zmian klimatu. Tylko połączone wysiłki wszystkich partnerów: rządów, organizacji społecznych, instytucji naukowych i biznesu mogą przyczynić się do zahamowania tego procesu. Działania służące zachowaniu przyrody mogą odnieść sukces gdy są zrozumiale i wspierane przez społeczności lokalne. Edukacja i komunikacja społeczna są kluczem do tego celu.

Podobne dokumenty

Konferencja pn. Natura 2000 naszą szansą

Konferencja pn. Natura 2000 naszą szansą DLA TRWAŁOŚCI ŻYCIA Znaczenie różnorodność biologicznej dla dobrostanu ludzkości Anna Kalinowska Uniwersyteckie Centrum Badań nad Środowiskiem Przyrodniczym i Zrównoważonym