Fundusze Europejskie. w Polsce. Fundusze na rozwój przedsiębiorczości Patenty, e-biznes, B2B Jak wdrażaliśmy fundusze w 2011 roku?

Transkrypt

1 Fundusze Europejskie Biuletyn Informacyjny nr 25 marzec 2012 w Polsce ISSN X egzemplarz bezpłatny Fundusze na rozwój przedsiębiorczości Patenty, e-biznes, B2B Jak wdrażaliśmy fundusze w 2011 roku?

2 Spis treści Wywiad 2 Społeczny i regionalny wymiar przedsiębiorczości Rozmowa z wiceministrem rozwoju regionalnego Pawłem Orłowskim o nowych formach wspierania przedsiębiorców w ramach Programu Kapitał Ludzki i Regionalnych Programów Operacyjnych. 3 O przedsiębiorczości innowacyjnej Wiceminister rozwoju regionalnego Iwona Wendel mówi o tym, jak przedsiębiorcy korzystają i będą mogli korzystać z Programu Innowacyjna Gospodarka. Ê Ê Fundusze na rozwój przedsiębiorczości 4 Nowoczesna przedsiębiorczość 6 Pomysł na patent Ochrona patentowa finansowana z Programu Innowacyjna Gospodarka. 8 Paszport do sukcesu Polscy przedsiębiorcy prowadzący działalność eksportową mogą skorzystać ze środków pochodzących z działania 6.1 POIG. 10 E-biznes to się opłaca! E-usługi adresowane do przedsiębiorców efektywne zarządzanie. 12 Spółdzielnie szansą na lepsze jutro O szczególnej formie przedsiębiorczości jaką są spółdzielnie socjalne. 14 Firma zamiast etatu Przedsiębiorcze Polki coraz częściej zakładają własne firmy korzystając ze wsparcia w ramach Programu Kapitał Ludzki. 16 Norwegia i Szwajcaria wspierają polskich przedsiębiorców 17 Polska Wschodnia: tu rosną firmy Parki technologiczne i inkubatory przedsiębiorczości to szansa dla wielu firm na biznesowe success story. 20 Przedsiębiorcy stawiają na ekologię O tym, jak POIiŚ umożliwia przedsiębiorstwom dostosowanie działalności do wymogów ochrony środowiska. 23 Biznes bez granic Europejska Współpraca Terytorialna wspiera transnarodowe projekty przedsiębiorców. 24 Mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa lokomotywą gospodarki Raport 27 Jak wdrażaliśmy fundusze w 2011 roku Fundusze na czasie 28 Europejska Współpraca Terytorialna na Open Days 29 Pierwsze targi Dobrych Praktyk programu INTERREG IV C 30 Środowisko pod specjalną ochroną 31 Radzimy, jak korzystać z funduszy 32 Zabawa i nauka o bezpiecznych drogach Akcja Bezpieczna droga do szkoły, zorganizowana w ramach programu Fundusze Europejskie w drodze do szkoły. 33 Fundusze unijne okiem najmłodszych Prace plastyczne, literackie, filmowe i komiksy nagrodzone w konkursie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego Co zmieniło się w moim życiu dzięki Funduszom Europejskim. Fundusze z bliska 34 Morsy żyją dłużej! Międzynarodowy Zlot Morsów w Mielnie nagrodzony w konkursie Polska Pięknieje 7 Cudów Funduszy Europejskich. 35 W Opolu czyta się nowocześniej Nowa Bibliotek Miejska w Opolu tu czyta się lekko, łatwo i przyjemnie. Na okładce: Shutterstock Fundusze Europejskie w Polsce Biuletyn wydawany przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego ul. Wspólna 2/4, Warszawa tel biuletyn@mrr.gov.pl Kolegium redakcyjne: Magdalena Dziubek-Grudzińska, Ewelina Fałowska, Aleksandra Huryń, Katarzyna Joachimek, Monika Kołtunik, Izabela Krasowska, Kamil Linowski, Agata Krzewińska, Magdalena Misiak, Dorota Misterka, Marta Paciorek, Joanna Orchel-Laskus, Iwona Prószyńska, Paulina Radecka, Aneta Rudalska, Milena Łuszczyk, Monika Strzyga, Anna Szybalska-Idzik, Maria Kubala (Publikator), Jarosław Żukowski (Publikator) Realizacja: Publikator Sp. z o.o. ul. Andersa Białystok Redakcja: Mariusz Golak, Katarzyna Hryniewicka, Arkadiusz Kaczanowski, Ewa Kozioł, Katarzyna Masłowska, Anna Raducha- -Romanowicz, Andrzej Topczewski, Radosław Zieniewicz Projekt graficzny i skład: Bogdan Falkowski, Piotr Szachowicz Zdjęcia nieopisane: archiwum MRR Publikacja współfinansowana jest ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna

3 Wstęp Fundusze na rozwój przedsiębiorczości fot. archiwum MRR Oddaję w Państwa ręce pierwszy w 2012 roku numer Biuletynu Fundusze Europejskie w Polsce. Większą jego część poświęciliśmy zagadnieniu, które w obliczu wyzwań, jakie stawia przed państwami europejskimi kryzys finansowy, ma dla Polski szczególne znaczenie. Trwałe inwestowanie w przedsiębiorczość i wszelkie działania polepszające warunki funkcjonowania biznesu sprawiają, że polskie firmy są w stanie skutecznie konkurować na rynkach unijnych i międzynarodowych. TRWAŁE INWESTOWANIE W PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ I WSZELKIE DZIAŁANIA POLEPSZAJĄCE WARUNKI FUNKCJONOWANIA BIZNESU SPRAWIAJĄ, ŻE POLSKIE FIRMY SĄ W STANIE SKUTECZNIE KONKUROWAĆ NA RYNKACH UNIJNYCH I MIĘDZYNARODOWYCH. JEŻELI CHCEMY KONKUROWAĆ Z WYSOKO ROZWINIĘTYMI GOSPODARKAMI UE, MUSIMY POSTAWIĆ NA INNOWACYJNE PRZEDSIĘBIORSTWA, ZAZNAJOMIONE Z WYSOKIMI TECHNOLOGIAMI. Jeżeli chcemy konkurować z wysoko rozwiniętymi gospodarkami UE, musimy postawić na innowacyjne przedsiębiorstwa, zaznajomione z wysokimi technologiami. E-usługi, elektroniczne systemy informatyczne B2B, nowoczesne metody zarządzania biznesem i informacjami gospodarczymi oraz wdrażanie wynalazków i patentów chroniących własność intelektualną to tylko niektóre innowacje, wspomagające przedsiębiorstwa w ich codziennej działalności. Na wprowadzanie kosztownych, ultranowoczesnych rozwiązań większość polskich firm nie miałaby szans bez wsparcia Funduszy Europejskich. Równie ważne w przedsiębiorczości jest także rozwijanie otoczenia biznesu instytucji wspierających przedsiębiorców w ich działalności, stowarzyszeń i izb gospodarczych, ale przede wszystkim centrów i ośrodków transferu technologii, inkubatorów przedsiębiorczości oraz parków technologicznych. Podnoszenie konkurencyjności działających już firm to jedna ze sfer budowania społeczeństwa przedsiębiorczego. Dzięki projektom unijnym mamy też możliwość kreowania i wzmacniania postaw przedsiębiorczych, np. wśród grup zagrożonych wykluczeniem zawodowym: osób niepełnosprawnych, długotrwale niepracujących, kobiet, ludzi młodych wchodzących dopiero na rynek pracy. Wsparcie, w postaci szkoleń, usług doradczych, propozycje alternatywnych form współpracy np. spółdzielni socjalnych, a także kapitału na rozwój działalności wpływa na zwiększanie mobilności i aktywności zawodowych Polaków i skuteczne zmniejszenie bezrobocia. O tym również możecie Państwo przeczytać w naszym biuletynie. Zachęcam Państwa do lektury Adam Zdziebło Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego Fundusze Europejskie w Polsce 1

4 Wywiad Społeczny i regionalny wymiar przedsiębiorczości Od początku roku firmy mogą korzystać z nowych form wpierania przedsiębiorców w ramach Programu Kapitał Ludzki i 16 Regionalnych Programów Operacyjnych. O zmianach w tych programach oraz dotychczasowych osiągnięciach rozmawiamy z wiceministrem rozwoju regionalnego Pawłem Orłowskim. Od nowego roku w Programie Kapitał Ludzki obowiązywać będą nowe zasady. Co one oznaczają dla przedsiębiorców? Rzeczywiście, w ramach tzw. przeglądu śródokresowego, Program Kapitał Ludzki przeszedł największą zmianę od początku jego realizacji. Także w zakresie działań skierowanych do przedsiębiorców. Nowością będą pożyczki dla osób planujących rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej. Pomoc będzie udzielana na warunkach preferencyjnych w stosunku do oferty rynkowej. Maksymalna wartość pożyczki wynosić będzie 50 tys. zł. Czy to oznacza koniec dotacji? Chcę uspokoić, że instrument ten będzie funkcjonował równolegle ze wsparciem dotacyjnym. Zostanie ono tylko skoncentrowane na grupach znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy, na przykład osób niepełnosprawnych. Wprowadziliśmy również pożyczki dla podmiotów ekonomii społecznej, np. spółdzielni socjalnych. Pożyczek będzie udzielał Bank Gospodarstwa Krajowego w ramach pilotażowego projektu. Zmiany dotyczą także szkoleń dla firm. Uruchomimy bowiem nowe wsparcie dotyczące zwiększania wartości zakładowych funduszy szkoleniowych przeznaczonych na rozwój kwalifikacji pracowników i współzarządzanych przez organizacje społeczne. Liczymy, że dzięki tym zmianom Program będzie jeszcze lepiej odpowiadał na wyzwania wynikające z sytuacji społeczno-gospodarczej w Polsce, a jego działania będą w większym stopniu dostosowane do celów strategii Europa Ilu przedsiębiorców dotychczas skorzystało z Programu Kapitał Ludzki? Jakie były Paweł Orłowski, wiceminister rozwoju regionalnego formy wsparcia i ile środków zostało dla nich przeznaczonych? Środki finansowe na rozpoczęcie działalności gospodarczej otrzymało dotychczas blisko 117 tys. osób. Z tej formy wsparcia skorzystało także ponad 2 tys. osób niepełnosprawnych i 30 tys. długotrwale bezrobotnych. Dodatkowo Program Kapitał Ludzki ułatwia pracownikom i przedsiębiorcom nabywanie nowych kompetencji i przystosowanie się do zmian zachodzących w gospodarce. Dzięki niemu już blisko 420 tys. osób skorzystało ze szkoleń w ponad 67 tys. przedsiębiorstw. Wśród podmiotów ubiegających się o dotacje, na szczególną uwagę zasługuje wysoki udział sektora MŚP. Są to imponujące liczby lecz najważniejsze jest to, że dzięki realizacji projektów z Europejskiego Funduszu Społecznego dokonujemy przemiany społecznej, skutecznie zmniejszamy obszary wykluczenia i jesteśmy lepiej przystosowani do wyzwań globalnej gospodarki. To prawdziwa inwestycja w kapitał społeczny. Jak firmy skorzystały ze środków w ramach Regionalnych Programów? We wszystkich 16 programach regionalnych na wsparcie przedsiębiorczości przeznaczyliśmy prawie 4 mld euro. Pomoc kierowana była przede wszystkim do mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Te duże, mogły bowiem otrzymywać pomoc z Programu Innowacyjna Gospodarka. Liczba umów z przedsiębiorcami w regionach jest bardzo duża blisko 14 tys. Otrzymali oni unijne dotacje w wysokości 12 mld zł. Do rozdysponowania pozostało zatem jeszcze ok. 30% środków. Czy zatem w tym roku przedsiębiorcy mogą jeszcze liczyć na wsparcie w ramach RPO? Chociaż większość środków dla firm została już rozdzielona, to mam dla przedsiębiorców dobrą wiadomość. W ramach RPO dysponujemy dodatkową pulą w wysokości 512 mln euro z Krajowej Rezerwy Wykonania oraz 210 mln euro z tzw. dostosowania technicznego. Znaczną część tych środków, tj. ponad 208 mln euro, wspólnie z marszałkami przeznaczymy na projekty z sektora przedsiębiorczości. Regiony rozdysponują powyższe środki na projekty znajdujące się na listach rezerwowych, bądź też na nowe konkursy. W 2012 roku w ramach 14 Regionalnych Programów Operacyjnych w obszarze Badania i rozwój technologiczny, innowacje, przedsiębiorczość zaplanowano łącznie 48 konkursów. Czekamy jeszcze na harmonogramy od dwóch województw łódzkiego i świętokrzyskiego. Należy zatem uważnie śledzić ogłoszenia na stronach urzędów marszałkowskich. W tej perspektywie finansowej firmy wciąż jeszcze mogą liczyć na wsparcie z Funduszy Europejskich. Dziękuję za rozmowę. 2 Fundusze Europejskie w Polsce

5 Wywiad O przedsiębiorczości innowacyjnej O tym jak przedsiębiorcy korzystają z możliwości, jakie daje im Program Innowacyjna Gospodarka oraz o nowych instrumentach, z których mogą korzystać firmy rozmawiamy z wiceminister rozwoju regionalnego Iwoną Wendel. Przedsiębiorcy są jedną z najliczniejszych grup korzystających z Funduszy Europejskich. Ilu z nich do tej pory otrzymało wsparcie z Programu Innowacyjna Gospodarka? Jakiej wysokości środki dla nich przeznaczono? Pamiętajmy, że głównym celem Programu Innowacyjna Gospodarka jest rozwój polskiej gospodarki, między innymi w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa. Właśnie dlatego z prawie 40 mld zł, które przeznaczyliśmy na cały Program, 22 mld zł, czyli ponad połowa alokacji jest dostępna właśnie dla firm. Do końca zeszłego roku podpisaliśmy z nimi 7554 umowy o wartości sięgającej prawie 14 mld zł. To wynik bardzo satysfakcjonujący. W celu podniesienia poziomu innowacyjności przedsiębiorstw wspierane jest także ich otoczenie pozostała część alokacji przeznaczona jest na budowanie elektronicznej administracji, wzmocnienie potencjału jednostek naukowych oraz rozwój nowoczesnych instytucji otoczenia biznesu. Rozpoczęliśmy kolejny rok czy przedsiębiorcy mogą jeszcze liczyć na wsparcie w ramach POIG? Program Innowacyjna Gospodarka jest wdrażany najszybciej. Stan jego realizacji jest już bardzo zaawansowany, co wyraźnie widać po poziomie zakontraktowanych środków wynoszącym ok. 73%. O pozostałe pieniądze będzie się można jeszcze ubiegać w 2012 roku. Szczególną uwagę warto zwrócić na nowy instrument w ramach 4 osi POIG, dzięki któremu mikro, mali i średni przedsiębiorcy będą mogli uzyskać wsparcie na wdrożenie do działalności gospodarczej wynalazku, na który uzyskali patent. Alokacja na konkurs wynosi ok. 900 mln zł. Rozwiązanie będzie miało charakter pilotażowy i służyć będzie przetestowaniu Iwona Wendel, wiceminister rozwoju regionalnego tego instrumentu pod kątem ewentualnego wykorzystania w nowej perspektywie Dodatkowo zmienimy zasady udzielania dotacji w poddziałaniu 1.3.1, skierowanym do jednostek naukowych. Przedsiębiorca wchodzący w skład konsorcjum z jednostką naukową otrzyma preferencyjny dostęp do infrastruktury badawczej dofinansowanej w ramach projektu oraz prawo do wyników przeprowadzonych badań. Zmiana ta zachęci przedsiębiorców do udziału w takich konsorcjach, a tym samym zwiększy zainteresowanie jednostek naukowych ubieganiem się o wsparcie. Nabór planowany jest w połowie bieżącego roku. Do podziału mamy 250 mln zł. Poza tym planowany jest również nabór w działaniu 1.4 Wsparcie projektów celowych, na który przeznaczymy ok. 674 mln zł. Ponadto planujmy ogłoszenie jeszcze dwóch naborów w działaniu 4.3 Kredyt technologiczny w marcu i w sierpniu, z alokacją odpowiednio 250 i 200 mln zł. W działaniu 4.5 Wsparcie inwestycji o dużym znaczeniu dla gospodarki w styczniu zostanie rozpoczęty nabór wniosków o dofinansowanie 700 mln zł. Nowością będą zmodyfikowane kryteria wyboru projektów, które pozwolą wybrać tylko te projekty, które przewidują komponent badawczo-rozwojowy. Przeprowadzimy nabory wniosków na wsparcie młodych firm na świadczenie e-usług oraz na tworzenie systemów B2B dla współpracujących przedsiębiorstw, a także na wsparcie MSP w zakresie uzyskania ochrony własności przemysłowej i wdrożenie planu rozwoju eksportu. Ogółem w 2012 roku przewidujemy konkursy w 16 działaniach na kwotę ponad 5 mld zł. Trwają prace nad kształtem nowej perspektywy finansowej. Na jakie zmiany powinni przygotować się przedsiębiorcy? Znajdujemy się w fazie negocjacji. Jednak w przyszłej perspektywie finansowej niewątpliwie większa niż obecnie część wsparcia będzie kierowana do beneficjentów w formie instrumentów zwrotnych. Komisja Europejska zachęca państwa członkowskie do ich stosowania na szerszą skalę, w tym przede wszystkim pożyczek, poręczeń oraz inwestycji kapitałowych. W Ministerstwie Rozwoju Regionalnego chcemy by środki były dostępne zarówno w formie bezpośredniej (dotacje, instrumenty inżynierii finansowej, innowacyjne instrumenty łączące wsparcie dotacyjne i zwrotne) oraz w formie pośredniej (wsparcia instytucji otoczenia biznesu parków naukowo technologicznych, inkubatorów przedsiębiorczości czy klastrów). Priorytetowo traktowane będą inwestycje w B+R, innowacyjne technologie, projekty przyczyniające się do wzmacniania współpracy nauki z biznesem. Dziękuję za rozmowę. Fundusze Europejskie w Polsce 3

6 Nowoczesna przedsiębiorczość fot. Schutterstock Inkubowanie przedsiębiorczości, transfery technologii, korzystanie z systemów informacji biznesowej, przedsiębiorczość elektroniczna, aplikacje B2B ułatwiające współpracę z partnerami w biznesie, inwestycje w badania i rozwój, wynalazki i patenty to tylko niektóre oblicza nowoczesnej przedsiębiorczości. Większość tych inwestycji realizowana jest przy wsparciu Funduszy Europejskich. Rozwój nowoczesnej przedsiębiorczości najintensywniej wspierany jest w ramach Programu Innowacyjna Gospodarka (POIG) oraz 16 Regionalnych Programów Operacyjnych. Patent na przedsiębiorczość POIG adresowany jest przede wszystkim do firm realizujących innowacyjne projekty związane z badaniami, rozwojem i nowoczesnymi technologiami. Wachlarz obszarów wsparcia jest bardzo szeroki: od dofinansowania na badania naukowe zlecane, bądź przeprowadzane przez firmy we własnym zakresie, dotacji na wdrożenie wyników tych badań, wprowadzenie nowej technologii, przez wsparcie przedsięwzięć polegających na ochronie własności przemysłowej czy działalności eksportowej, po projekty mające na celu świadczenie usług elektronicznych, przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu oraz budowę sieci dostępu do internetu. Należy jednak zauważyć, iż w części działań adresowanych do firm pula założonych na lata środków została już wyczerpana. Na co więc w ramach Programu Innowacyjna Gospodarka mogą liczyć przedsiębiorcy w 2012 roku? Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, na przykład, planuje konkursy dla działań: 5.1 (Wspieranie powiązań kooperacyjnych o znaczeniu ponadregionalnym), (Wsparcie na uzyskanie/realizację ochrony własności przemysłowej), 6.1 (Paszport do eksportu), 8.1 (Wspieranie działalności gospodarczej w dziedzinie gospodarki elektronicznej) oraz 8.2 (Wspieranie wdrażania elektronicznego biznesu typu B2B). Warto wspomnieć też o nowym, pilotażowym instrumencie w IV priorytecie, przewidującym wsparcie na pierwsze wdrożenie wynalazku w działalności gospodarczej przedsiębiorcy. Tu pierwszy nabór odbędzie się do 30 dni od wejścia w życie nowelizacji Rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 7 kwietnia 2008 roku w sprawie udzielania przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pomocy finansowej w ramach Programu Innowacyjna Gospodarka O dotację będą mogły ubiegać się małe i średnie firmy, które jako pierwsze w Unii Europejskiej zdecydują się wdrożyć dany wynalazek. Szukam pracownika wymagania: wysokie kwalifikacje Społeczny wymiar przedsiębiorczości realizowany jest w dwóch podstawowych kierunkach. Pierwszy polega na podejmowaniu inicjatyw zwiększających kompetencje (umiejętności i wiedzę) zatrudnionych w firmach pracowników. Drugi skierowany do osób zagrożonych wykluczeniem zawodowym zakłada utrwalanie w tych środowiskach postaw otwartych na aktywne poszukiwanie pracy, a przy tym stwarzanie odpowiednich warunków do jej podejmowania. W sytuacji rosnącego bezrobocia, stale zwiększających się kosztów zatrudniania pracowników oraz coraz wyższych wymagań, jakie stawia gospodarka przed polskimi firmami, wsparcie w ramach Programu Kapitał Ludzki w 2012 roku będzie miało zarówno dla pracowników, ale także dla pracodawców ogromne znaczenie. W jaki sposób i w jakim zakresie możemy jeszcze podwyższyć swoje kwalifikacje? W programie przewidziane zostały m.in. środki na wsparcie w ramach priorytetu II Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia Do końca 2011 roku w szkoleniach realizowanych w ramach projektów w Priorytecie II uczestniczyło już ponad 270,5 tys. pracowników firm, z czego ponad 38 tys. to osoby po 50 roku życia. W wyniku realizowanych projektów wsparciem objęto 81,3 tys. firm z całej Polski. Osoby pracujące otrzymywały również wsparcie szkoleniowo-doradcze w projektach realizowanych na poziomie regionalnym w priorytecie VIII, w których zakończyło już udział blisko 453,7 tys. pracowników, a wsparciem objęto ponad 40,5 tys. przedsiębiorstw. pracujących. W formie szkoleń, doradztwa zawodowego oraz studiów podyplomowych pracownicy mikro, małych i średnich firm mogą podnosić swoje kompetencje w zakresie zarządzania. Sfery kierowania w firmie mogą dotyczyć m.in. zasobów ludzkich, jakości, finansów, zrównoważonego rozwoju oraz strategii biznesowych. Na szkoleniach pracownicy mogą poszerzać swoją wiedzę na temat popularnych i niezwykle aktualnych w obliczu przeobrażeń gospodarczych zasad zarządzania kryzysowego, zarządzania wiekiem lub ryzykiem. Projekty szkoleń w ramach POKL-u będą także dotyczyć szeroko pojętej ekologii (m.in. budowania ekologicznej marki 4 Fundusze Europejskie w Polsce

7 produktu czy firmy, ekoinnowacji, audytów energetycznych i ekologicznych, zielonych zamówień zakupów). W ramach projektów systemowych nadal będą kontynuowane dotychczasowe działania, wśród ciekawszych warto wymienić: Akademię PARP, Instrumenty szybkiego reagowania, aktywizację zawodową osób starszych (Z wiekiem na plus, Aktywny emeryt), działanie firm rodzinnych, telepracę oraz Partnerstwo Publiczno-Prywatne. Innowacyjnie i rozwojowo na wschodzie Polski Sieć profesjonalnych ośrodków informacji biznesowej w ramach Centrów Obsługi Inwestora (COI), parki technologiczne i inkubatory przedsiębiorczości, tereny inwestycyjne oraz rozwój zaplecza badawczo- -rozwojowego (B+R) to inwestycje służące wsparciu przedsiębiorców, które są realizowane w Programie Rozwój Polski Wschodniej. Głównym celem jest wspieranie w Polsce Wschodniej rozwoju gospodarki opartej na wiedzy (w programie to priorytet I Nowoczesna gospodarka). Na ten cel zarezerwowano ponad 990 mln euro, co otwiera przed makroregionem szanse na szybszy rozwój społeczno-gospodarczy. Obok infrastruktury naukowo-technologicznej w programie realizowane są także projekty polegające na rozwoju centrów targowych i kongresowych, np. modernizacja i rozbudowa Targów Kielce, budowa Centrum Targowo-Wystawienniczego w Lublinie, a także Centrum Targowo-Konferencyjnego Warmii i Mazur w Ostródzie. Firmy będą mogły tam prezentować swoje oferty i zdobywać nowych kontrahentów. fot. Schutterstock W Polsce Wschodniej dominują mikro i małe przedsiębiorstwa, stąd też duże znaczenie dla gospodarki makroregionu mają inicjatywy klastrowe, także wspierane w ramach programu. Warto wymienić m.in. Podlaski Klaster Bielizny, Klaster Edukacji Cyfrowej (działający w Parku Naukowo-Technologicznym Polska-Wschód w Suwałkach), Klaster Dolina Ekologicznej Żywności, a także projekty: Innowacyjny Klaster Zdrowie i Turystyka uzdrowiska Perły Polski Wschodniej oraz Razem Cieplej Rozwój Warmińsko-Mazurskiego Klastra Ciepłowniczego. Mikro, małe i średnie regionalny priorytet 16 Regionalnych Programów Operacyjnych skierowanych jest na rozwój przedsiębiorczości mikro, małych i średnich firm. Środki w ramach tych programów przeznaczane są na bezpośrednie wsparcie inwestycyjne dla przedsiębiorców, ze szczególnym uwzględnieniem projektów innowacyjnych. Szanse na dodatkowe fundusze mają m.in. przedsięwzięcia mające na celu dostosowanie działalności firmy do wymogów ochrony środowiska oraz rozwój prac w zakresie B+R. Dofinansowane są również inicjatywy współpracy z innymi firmami w regionie, a także instytucjami naukowymi i otoczeniem biznesu (parkami naukowo-technologicznymi, centrami biznesu). Wśród inwestycji, na które przedsiębiorcy otrzymują unijne środki warto wymienić: rozbudowę i rozszerzenie zakresu działalności, zmiany w procesie produkcji, unowocześnianie wyposażenia i logistyki, informatyzację i systemy zarządzania oraz budowę i rozbudowę instalacji służących szeroko pojętej ochronie środowiska. W ramach RPO na wsparcie mogą także liczyć regionalne instytucje otoczenia biznesu (parki przemysłowe, inkubatory, laboratoria badawczo-rozwojowe, klastry oraz inicjatywy doradztwa w zakresie funduszy pożyczkowych i poręczeniowych). Przedsiębiorczość w harmonii ze środowiskiem Nowoczesne przedsiębiorstwa zgodnie z obowiązującym prawem powinny dostosować procesy produkcyjne do wymogów ochrony środowiska. W Programie Infrastruktura i Środowisko tego typu działania wspierane są głównie w priorytecie IV. W tym zakresie jest wiele do zrobienia, realizowane kilkanaście lat temu instalacje często wymagają dostosowania do wymogów unijnych dotyczących emisji zanieczyszczeń do środowiska. Unia wspiera m.in. inwestycje firm w systemy zarządzania środowiskowego (działanie 4.1), racjonalizację gospodarowania zasobami i odpadami (4.2), wdrażanie najlepszych dostępnych technik (BAT) (4.3) oraz inwestycje w zakresie gospodarki wodno- -ściekowej (4.4) i ochrony powietrza (4.5). Przedsiębiorstwa uzyskały środki na odzyskiwanie i unieszkodliwianie odpadów innych niż komunalne (4.6). Przykładem dobrych praktyk jest budowa instalacji mokrego odsiarczania spalin w Elektrociepłowni Siekierki. Dzięki inwestycji emisja tlenków siarki emitowanych przez zakład do atmosfery zredukowana została o ponad 50%. Produktem powstającym w wyniku odsiarczania spalin będzie gips, powszechnie wykorzystywany surowiec budowlany. Instalacja mokrego odsiarczania spalin budowana w Warszawie (Siekierki) jest największą tego typu inwestycją realizowaną w polskich elektrociepłowniach. Biznes, który nie zna granic Projekty wspierające rozwój przedsiębiorczości mogą liczyć na wsparcie również w ramach programów Europejskiej Współpracy Terytorialnej (EWT) oraz Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (EISP). Podstawą działań realizowanych we współpracy z zagranicznymi partnerami w ramach EWT i EISP jest wymiana doświadczeń i transfer wiedzy. Szczególnie ważne jest wspieranie sektora biznesu i nauki poprzez tworzenie platform poszukiwania partnerów, organizowanie szkoleń i seminariów, informowanie o warunkach prowadzenia działalności w krajach partnerskich, dzięki czemu powstają nowatorskie rozwiązania dla problemów o ogólnoeuropejskim znaczeniu. Z kolei Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości pełni funkcję Instytucji Realizującej dla projektu Zwiększenie konkurencyjności regionów poprzez społeczną odpowiedzialność biznesu (CSR) realizowanego w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy. Projekt finansowany jest przez Szwajcarię i stawia na wzrost świadomości i wiedzy na temat społecznej odpowiedzialności biznesu (ang. Corporate Social Responsibility, CSR) wśród przedstawicieli małych i średnich przedsiębiorstw, Urzędów Marszałkowskich oraz Centrów Obsługi Inwestora i Eksportera (COIE). Maria Kubala Fundusze Europejskie w Polsce 5

8 fot. Schutterstock Pomysł na patent Innowacyjne pomysły napędzają dziś gospodarkę. Świadczą o kreatywności pomysłodawców oraz potencjale rozwojowym danej branży. Są również istotnym źródłem przewagi konkurencyjnej firm. Dlatego też najlepsze, najoryginalniejsze rozwiązania trzeba skutecznie zabezpieczać, a jednym ze sposobów jest ochrona patentowa. Na pokrycie kosztów jej uzyskania przedsiębiorcy mogą otrzymać dofinansowanie z Programu Innowacyjna Gospodarka. Liczba rejestrowanych w kolejnych latach w Polsce patentów na wynalazki jest stosunkowo niewielka na przykład w 2010 roku przyznano ich 1385 (na 3203 zgłoszeń), zaś w 2009 roku 1536 (zgłoszeń: 2899). Dla porównania, w 2009 roku w Japonii, USA czy Chinach przyznano odpowiednio: ponad 193 tys., 167 tys. oraz 128 tys. patentów. Gdyby liczba zarejestrowanych wynalazków w Polsce wzrosła, to opłacalność inwestycji w działalność badawczo-rozwojową byłaby wyższa, a autorzy nowych pomysłów czerpaliby większe korzyści ze swoich osiągnięć. Jak przekonują przedsiębiorcy, którzy korzystają Do końca stycznia br. w ramach działania podpisano 105 umów na łączną wartość ponad 11 mln złotych. z ochrony patentowej: firma posiadająca w swoim portfolio zabezpieczone prawnie rozwiązania zwykle dość szybko znajduje inwestora, który pomaga jej w dalszym rozwoju. Niestety sporą przeszkodą, jaka staje przed polskimi przedsiębiorcami w ubieganiu się o prawną ochronę wynalazków, jest wysoki koszt uzyskania patentu. Dlatego też w ramach poddziałania Wsparcie na uzyskanie/realizację ochrony własności przemysłowej Programu Innowacyjna Gospodarka (POIG) przewidziano dofinansowanie wydatków związanych z procesem ubiegania się o ochronę własności przemysłowej. Patent z dofinansowaniem Jedną z firm, która skorzystała z takiego wsparcia jest krakowska spółka DCO4. Przedsiębiorstwo specjalizuje się w usługach z zakresu bezpieczeństwa aplikacji internetowych oraz projektowania, budo- Wsparcie na projekty o charakterze regionalnym i międzynarodowym W ramach poddziałania Wsparcie na uzyskanie/realizację ochrony własności przemysłowej Programu Innowacyjna Gospodarka (POIG) przedsiębiorcy mogą ubiegać się o dofinansowanie w wysokości od 2 tys. do 400 tys. złotych. Dla zgłoszeń będących efektem badań przemysłowych można otrzymać wsparcie rzędu nawet 70% (dla mikroprzedsiębiorcy i małego przedsiębiorcy) i 60% (dla średniego przedsiębiorcy) kosztów kwalifikowalnych. Jeśli wynalazek lub wzór powstał w efekcie prac rozwojowych będzie to odpowiednio 45% oraz 35%. Otrzymane dofinansowanie przedsiębiorca może przeznaczyć na pokrycie wydatków związanych z procedurami ubiegania się o ochronę prawną: opłaty urzędowe za zgłoszenie wynalazku, wzoru użytkowego lub wzoru przemysłowego, tłumaczenia dokumentów (również przysięgłe) czy usługi doradcze zawodowego pełnomocnika. Można uzyskać również wsparcie na unieważnienie lub stwierdzenie wygaśnięcia patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy bądź prawa z rejestracji. Warto pamiętać, że w ramach tego poddziałania nie ma możliwości współfinansowania kosztów uzyskania ochrony własności przemysłowej wyłącznie na terenie Polski. Uzyskanie ochrony na terenie naszego kraju może podlegać współfinansowaniu jako jeden z elementów projektu polegającego na uzyskaniu ochrony w ramach procedury regionalnej lub międzynarodowej. 6 Fundusze Europejskie w Polsce

9 Sporą przeszkodą, jaka staje przed polskimi przedsiębiorcami w ubieganiu się o prawną ochronę wynalazków, jest wysoki koszt uzyskania patentu W oczekiwaniu na własność chronioną Anna Fuk, prezes zarządu DCO4 Wniosek na wsparcie z poddziałania został w całości przygotowany wyłącznie przez nasz zespół. Tak stworzony biznesplan otrzymał dofinansowanie, co umożliwiło realizację najkosztowniejszego etapu uzyskiwania ochrony patentowej: sprawdzenia i złożenia wniosku o przyznanie patentu. Tu koniecznie było już wynajęcie firm konsultingowych, które weryfikują poprawność dokumentów składanych do Urzędów Patentowych oraz sprawdzają oryginalność wynalazku dzięki temu zmniejszamy ryzyko, że zaistnieje konieczność korekt (co oznacza wydłużenie procedury rejestracji i wzrost kosztów). W przypadku branż takich jak IT konsultacje są wyjątkowo kosztowne, bo wymagają szerokiego zbadania specjalistycznego rynku i weryfikacji zastosowanych przez nas rozwiązań. Jednoczesne zgłaszanie wynalazku w trybie krajowym i międzynarodowym też podniosło koszty. Ten etap jest już za nami i teraz pozostaje nam czekać na decyzje instytucji przyznających patenty w poszczególnych krajach. Niestety proces rejestracji może zająć nawet kilka lat, ale złożenie podania o patent zapewnia nam pierwszeństwo w sytuacji uznania oryginalności wynalazku. 0 liczba umów wy i wdrażania systemów bezpieczeństwa danych. Dzięki inwestycji w zaawansowane laboratorium badawczo-rozwojowe oraz pracy własnego zespołu specjalistów, w przeciągu trzech lat istnienia, DCO4 zdążyła powołać do życia kilka innowacyjnych rozwiązań technologicznych i ugruntować swoją pozycję na lokalnym rynku. Teraz zarząd spółki planuje ekspansję na rynki zagraniczne w pierwszej kolejności europejskie, a później Stanów Zjednoczonych oraz Kanady. Pozyskane w ramach poddziałania dofinansowanie w wysokości prawie 350 tys. złotych (z czego blisko 300 tys. pochodzi z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego) na projekt pn. Dokonanie zgłoszenia na wynalazek w postaci metody zapisywania i przekazywania kodów jednorazowych jako haseł alfanumerycznych w krajach układu współpracy patentowej Patent Cooperation Treaty (PCT) umożliwiło firmie staranie się o opatentowanie poza granicami kraju technologii zabezpieczania danych w postaci elektronicznej. Wraz z rozwojem internetu zwiększa się ilość danych wrażliwych wprowadzanych do sieci, co z kolei sprzyja rozwojowi przestępczości internetowej opowiada Marcin Szary, wiceprezes zarządu spółki DCO4. Metoda, na której opatentowanie otrzymaliśmy dofinansowanie, jest częścią systemu bezpieczeństwa pozwalającego w prosty sposób zabezpieczyć konta internetowe oraz dostęp do wielu urządzeń, które korzystają z sieci wyjaśnia. Wynalazek polega na wykorzystaniu łącza telekomunikacyjnego nie tylko do rozmów, wysyłania SMS-ów, ale również do uwierzytelniania samego połączenia, na przykład w trakcie dokonywania przelewu bankowego. W toku badań udało się nam opracować narzędzie, które wykorzystuje niezagospodarowane dotąd obszary łącza telekomunikacyjnego do podniesienia poziomu bezpieczeństwa przesyłania danych. To właśnie dzięki temu odkryciu nasze rozwiązanie jest innowacyjne na skalę światową wyjaśnia Anna Fuk, prezes zarządu firmy DCO4. Opracowana metoda uwierzytelniania jest wyjątkowo przydatna wobec rosnącej popularności usług mobilnych, gdzie szczególnie istotne jest zapewnienie większego poziomu bezpieczeństwa komunikacji i przesyłania danych. O ile bowiem urządzenia końcowe mogą być dobrze zabezpieczone, to samo połączenie jest narażone na włamanie zwłaszcza, gdy jest nieciągłe. Rozwiązanie DCO4 temu zapobiega, gdyż pozwala na autoryzację przelewu niezależnym kanałem telekomunikacyjnym, umożliwiając przy tym nieprzerwaną transmisję danych. Taki mechanizm, przy jednoczesnym zachowaniu ergonomii użytkowania aplikacji, minimalizuje ryzyko ataków, na jakie narażeni są np. użytkownicy bankowości mobilnej. Nic dziwnego, że wynalazek zainteresował już firmy z sektora bankowego i telekomunikacyjnego (z technologii korzysta np. jeden z największych operatorów telefonii). Pomysł wysłany w świat Wielką zaletą opracowanej metody jest łatwość jej wdrażania na bazie istniejących już na całym świecie sieci telekomunikacyjnych. To stanowi wielki atut w negocjacjach z klientami zagranicznymi. Biorąc pod uwagę fakt, że DCO4 przygotowuje się do ekspansji na rynkach zachodnich, starania o dofinansowanie z poddziałania POIG i uzyskanie międzynarodowej ochrony prawnej było naturalnym etapem rozwoju firmy. W branży IT ochrona patentowa własnych rozwiązań to jedno z głównych narzędzi budowania przewagi konkurencyjnej zauważa Anna Fuk. Opracowanie nowego rozwiązania zajmuje 2-3 lata, ale jego skopiowanie przez kogoś innego trwa moment. Gdybyśmy naszego wynalazku nie opatentowali, krótko po jego ujawnieniu, inna, mocniejsza firma mogłaby łatwo opracować porównywalne rozwiązanie. Dlatego takie potęgi jak Apple czy Toshiba zgłaszają olbrzymie liczby patentów i na tym budują swoją pozycję. Polskie firmy z sektora IT też coraz częściej dostrzegają, że brak ochrony swoich pomysłów, to tak naprawdę narażanie firmy na straty podkreśla prezes Fuk Arkadiusz Kaczanowski Wykres 1. Liczba podpisanych umów na dofinansowanie w ramach poddziałania POIG w latach źródło: KSI SIMIK Fundusze Europejskie w Polsce 7

10 Paszport do sukcesu Polscy przedsiębiorcy prowadzący działalność eksportową mogą skorzystać ze środków pochodzących z działania 6.1 Paszport do eksportu Programu Innowacyjna Gospodarka. To jeden ze sposobów na kształtowanie rozpoznawalności marki oraz zwiększenie konkurencyjności firmy na rynkach zagranicznych. Coraz więcej polskich firm jest zainteresowanych prowadzeniem lub intensyfikacją działalności eksportowej. Jak podaje Główny Urząd Statystyczny w raporcie Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju. Rok 2011, w okresie styczeń listopad 2011 roku obroty handlu zagranicznego ukształtowały się na poziomie wyższym niż przed rokiem. Eksport liczony w złotych był wyższy o 14,9% w porównaniu z okresem styczeń- -listopad 2010 roku i wyniósł 508,3 mld zł. Jednym z narzędzi wspierających tego typu aktywność gospodarczą jest działanie 6.1 Paszport do eksportu Programu Innowacyjna Gospodarka (POIG). Dofinansowanie udzielane jest na realizację projektów Budżet działania 6.1 na lata wynosi w sumie blisko 505 mln zł, a w 2012 roku odbędą się aż trzy rundy konkursowe, na które łącznie przeznaczono 324 mln zł. Prezentowane przez firmę wydawnictwa w systemie brajla, mapy i rysunki dotykowe cieszyły się dużym zainteresowaniem zwiedzających podczas targów Sightcity 2011, zorganizowanych we Frankfurcie fot. Shutterstock zwiększających udział eksportu w sprzedaży całkowitej. Środki można przeznaczyć na udział w targach i zagranicznych misjach gospodarczych, prowadzenie działań promocyjnych, a także na analizę potencjalnych rynków zbytu. Dotacja może pokryć również koszty uzyskania dokumentów uprawniających do wprowadzenia towaru na wybrany rynek zagraniczny. Dla sektora MSP Jest o co walczyć. Budżet działania 6.1 na lata wynosi w sumie blisko 505 mln zł, a w 2012 roku odbędą się aż trzy rundy konkursowe, na które łącznie przeznaczono 324 mln zł. Przed rozpoczęciem naborów warto jednak zapoznać się z kryteriami ubiegania się o dotację jednym z nich jest udział eksportu w całkowitej sprzedaży przedsiębiorstwa (nie przekraczający 30% w roku obrotowym poprzedzającym rok, w którym złożony został wniosek o udzielenie wsparcia). Należy również pamiętać, że adresatami działania są mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa, prowadzące działalność na terenie Polski, a dofinansowanie może być przyznane tylko na jeden projekt. fot. Altix Pionierzy tyfloinformatyki Jedną z firm, która skorzystała z Paszportu do eksportu, jest spółka Altix, założona w 1989 roku. Przedsiębiorstwo powstało z inicjatywy niewidomych informatyków pionierów tyfloinformatyki (informatyki adresowanej specjalnie do osób niewidomych), którzy stworzyli pierwszy na pol- 8 Fundusze Europejskie w Polsce

11 Na co będzie można przeznaczyć środki w ramach Wdrożenia Planu Rozwoju Eksportu? na udział w zagranicznych imprezach targowo-wystawienniczych w charakterze wystawcy; udział w misjach gospodarczych za granicą; wyszukiwanie i dobór partnerów na rynkach docelowych; uzyskanie niezbędnych dokumentów uprawniających do wprowadzenia produktów lub usług przedsiębiorcy na wybrane rynki docelowe; doradztwo w zakresie strategii finansowania przedsięwzięć eksportowych i działalności eksportowej; doradztwo w zakresie opracowania koncepcji wizerunku przedsiębiorcy na wybranych rynkach docelowych. skim rynku programowy syntezator mowy. Obecnie Altix Sp. z o.o. jest największym w kraju dystrybutorem elektronicznego sprzętu dla inwalidów wzroku. Na początku lat 90. spółka rozpoczęła współpracę ze znanymi zagranicznymi producentami sprzętu i oprogramowania dla niewidomych firmami: Freedom Scientific, Dolphin, Optelec Tieman Group. Tą drogą w ofercie Altix pojawił się obok własnych rozwiązań (np. całej gamy komputerowych programów mówiących, udźwiękowionych szachów, brydża, zegarków, termometrów, kalkulatorów, notatników) także zachodni asortyment (m.in. urządzenia lektorskie, drukarki brajlowskie, brajlowskie maszyny do pisania). Jednocześnie niektóre z własnych produktów, np. monitory brajlowskie, Altix zaczął sprzedawać nie tylko w Polsce, ale i za granicą. Sposób na eksport Na dalszym etapie rozwoju firmy, przedstawiciele spółki za dobrą formę promocji i skuteczną drogę dotarcia do nowej grupy odbiorców uznali obecność na targach i wystawach zagranicznych. Sposobem na zaplanowanie aktywności eksportowej okazały się środki z Programu Innowacyjna Gospodarka. Otrzymana w 2011 roku dotacja w wysokości 10 tys. zł (w tym 8,5 tys. z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego) została przeznaczona na pokrycie kosztów opracowania Planu Rozwoju Eksportu dla projektu E-rehabilitacja prawdziwą promocją Polski na rynku międzynarodowym. E-rehabilitacja czyli? u u Podczas IX edycji Międzynarodowej Konferencji Reha for the blind in Poland, która odbyła się w grudniu 2011 r., w Bibliotece Narodowej, firma zaprezentowała Tyfloarea, system tablic do obiektów użyteczności publicznej, ułatwiający orientację osobom niedowidzącym oraz niewidomym fot. Altix Pod tym pojęciem kryje się udostępnianie elektronicznych urzadzeń i oprogramowania komputerowego, adresowanego do niepełnosprawnych. W przypadku osób niewidomych i słabo widzących dystrybuowane są syntezatory mowy, a także programy mówiące, powiększające tekst, czy wykorzystujące system Braille a. Właśnie tego typu produkty oraz forma ich dystrybucji mają być promowane przez spółkę Altix na rynkach zagranicznych. Brajl przełamuje bariery Na Zachodzie tyfloinformatyka ma kilkudziesięcioletnią tradycję. Polskie firmy, pod względem zaawansowanych technologii z branży IT, wspomagających osoby niepełnosprawne, mają jeszcze wiele do zrobienia. Jednak istnieją obszary, w których możemy zaproponować innowacyjne rozwiązania. Jeżeli chodzi np. o wydawnictwa w systemie brajla, mapy i rysunki dotykowe (tyflografika), to możemy konkurować jakością i ceną z najlepszymi. To my jako pierwsi w Europie opracowaliśmy system informacji publicznej dla niepełnosprawnych Tyfloarea twierdzi Janusz Mirowski, dyrektor ds. rozwoju w firmie Altix Sp. z o.o. System Tyfloarea, czyli system tablic umieszczanych w obiektach użyteczności publicznej, które dzięki odpowiednio dobranym kolorom i czcionkom ułatwiają orientację w budynkach osobom niedowidzącym oraz niewidomym, to jeden z flagowych produktów, które mają być promowane przez firmę Altix na międzynarodowych targach i konferencjach. Zgodnie z przygotowanym Planem Rozwoju Eksportu, firma planuje udział m.in. w Międzynarodowej Konferencji Technologii i Osób Niepełnosprawnych CSUN w Kalifornii (Stany Zjednoczone), Wystawie Sprzętu dla Osób Niewidomych Sight City we Frankfurcie (Niemcy), Międzynarodowych Targach Rehabilitacji, Prewencji, Integracji i Opieki REHACARE w Düsseldorfie (Niemcy), Wystawie Sprzętu dla Osób Niewidomych Sight Village w Birmingham (Wielka Brytania), konferencji Stowarzyszenia na Rzecz Poprawy Technologii Pomocniczej w Europie AAATE w Maastricht (Holandia). Targi są dla nas świetnym narzędziem, pomocnym w nawiązywaniu kontaktów handlowych z zagranicznymi kontrahentami. Chcemy w ten sposób znaleźć również nowych klientów dla naszych rozwiązań twierdzi Janusz Mirowski, dyrektor ds. rozwoju w firmie Altix. I dodaje: O ile na rynku polskim mamy już mocną pozycję, to w Europie musimy dopiero budować swoją markę i rozpoznawalność, dlatego międzynarodowe wystawy są ku temu dobrym sposobem. Jeśli złożony przez spółkę wniosek o dofinansowanie II etapu projektu wdrożenia Planu Rozwoju Eksportu zostanie rozpatrzony pozytywnie, środki z działania 6.1 Programu Innowacyjna Gospodarka będą mogły pokryć również koszty udziału w wymienionych imprezach. Mariusz Golak Jakie zmiany w 6.1 POIG przynosi rok 2012? Do tej pory ubieganie się o wsparcie w ramach działania 6.1 Paszport do eksportu przebiegało dwuetapowo przedsiębiorca składał dwa oddzielne wnioski: na przygotowanie (I etap) i wdrożenie (II etap) Planu Rozwoju Eksportu. W wyniku nowelizacji Rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 7 kwietnia 2008 rok w sprawie udzielania przez PARP pomocy finansowej w ramach PO IG od 2012 roku wnioskodawca będzie składał jedynie wniosek o wsparcie na wdrożenie Planu Rozwoju Eksportu, w ramach którego będzie można sfinansować również koszty przygotowania dokumentu. Fundusze Europejskie w Polsce 9

12 fot. Shutterstock E-biznes to się opłaca! Wnikliwe i szybkie pozyskiwanie informacji oraz przekrojowa analiza danych pochodzących z różnych źródeł to procesy, które w dobie gospodarki opartej na wiedzy pozwalają usprawnić funkcjonowanie niejednej firmie. Dlatego też w branży e-usług pojawia się coraz więcej aplikacji adresowanych do przedsiębiorców, umożliwiających skuteczniejsze i bardziej efektywne zarządzanie biznesem. Binocle innowacyjny produkt cyfrowy Wprowadzenie na rynek nowej, innowacyjnej e-usługi wymaga nie tylko kreatywności, ale także odpowiedniego zastrzyku finansowego. Firma Bilander IT Piotr Janczyk, na realizację projektu Stworzenie internetowego serwisu do zaawansowanej analizy danych dla MSP pozyskała środki z Programu Innowacyjna Gospodarka (POIG). Dofinansowanie w wysokości ponad 581 tys. zł zostało przyznane w ramach działania 8.1 Wspieranie działalności gospodarczej w dziedzinie gospodarki elektronicznej POIG. Zaprojektowana i wdrożona dzięki dotacji e-usługa Bincole ( to internetowy serwis do zaawansowanej analizy danych dla małych i średnich przedsiębiorstw. Użytkownicy platformy mogą generować i analizować raporty zawierające zintegrowane dane wewnętrzne firmy oraz dane rynkowe, dotyczące monitorowanego obszaru. System umożliwia także pobranie statystyk, SZYBKA I PRECYZYJNA ANALIZA DANYCH Piotr Janczyk, pomysłodawca i prezes Bilander IT Opracowanie platformy do analizy danych Binocle było możliwe jedynie dzięki dofinansowaniu projektu. Firma została założona przez młode osoby, które poza wiedzą i doświadczeniem nie posiadały większych środków finansowych potrzebnych do zaprojektowania tak innowacyjnego systemu. Dzięki dotacji z działania 8.1 POIG nabyliśmy wysokiej klasy sprzęt serwerowy, mogliśmy zlecić profesjonalnym firmom napisanie skomplikowanych modułów do analizy danych oraz wypromować rozwiązanie w ramach zorganizowanej w maju 2011 roku konferencji Business Intelligence Odkrywaj trendy. Obecnie rozwijamy e-usługę poprzez dodawanie kolejnych funkcjonalności, które w jeszcze większym stopniu zautomatyzują proces analizy danych. np. z Głównego Urzędu Statystycznego, EuroStat lub innych tego typu źródeł. Gotowe zestawienia mogą być udostępniane na wiele sposobów: przesyłane em, faksem lub publikowane w internecie w formie interaktywnych raportów. Aplikacja Binocle jest na tyle elastyczna, że każda firma może zakupić wybrane moduły oprogramowania i dostosować je do własnych potrzeb. Nasza e-usługa oferuje kompletny zestaw narzędzi biznesowych służących do wizualizacji oraz integracji danych pochodzących z wielu różnych źródeł: programów oraz dokumentów kadrowych i finansowo-księgowych, będących w posiadaniu firmy, jak 10 Fundusze Europejskie w Polsce

13 również danych pozyskiwanych z internetu. Oprogramowanie ułatwia też prezentowanie informacji oraz jej przepływ poprzez proste tworzenie oraz udostępnianie obiektów, takich jak: tabele przestawne, wykresy, zrównoważone karty wyników oraz pulpity menedżerskie mówi Piotr Janczyk, pomysłodawca i prezes Bilander IT. Wiedzieć więcej Pomysł firmy Bilander IT jest wynikiem wnikliwej obserwacji rynków zachodnich oraz kompleksowej analizy potrzeb użytkowników sieci. Projektując usługę Binocle, pomysłodawcy kierowali się przeświadczeniem, że w dzisiejszej gospodarce, w czasach kiedy informacja jest jednym z ważniejszych zasobów, kluczem do sukcesu przedsiębiorstwa jest gruntowna analiza danych. Kierownictwo i menedżerowie na całym świecie opierają swoje podstawowe decyzje biznesowe na zebranych informacjach dotyczących rozwoju rynków, sprzedaży, relacji z klientami, wydajności pracowników itp. To bogactwo danych, jeśli nie jest starannie zarządzane i konsekwentnie zaprojektowane, często pozostaje niewykorzystane lub ignorowane jako niewiarygodne źródło dla podejmowania decyzji uzasadnia Piotr Janczyk. Tymczasem generowane przez firmy raporty, mogące ujawnić rynkowe szanse i zagrożenia, a w rezultacie doprowadzić do wprowadzenia w przedsiębiorstwie niezbędnych zmian, pochodzą często z niezależnych systemów, co utrudnia analizę sytuacji danego podmiotu. Firma HTEP Polska Sp. z o.o., funkcjonująca w segmencie instalacji budowlanych, z powodzeniem używa platformy w celu optymalizacji kosztów w podziale na projekty. Z kolei w Przedsiębiorstwie Robót W dzisiejszej gospodarce, w czasach kiedy informacja jest jednym z ważniejszych zasobów, kluczem do sukcesu przedsiębiorstwa jest gruntowna analiza danych Czerpalnych i Podwodnych Sp. z o.o. za pomocą Binocle monitorowany jest harmonogram realizacji poszczególnych zadań projektowych oraz stopień zużycia wykorzystywanych w procesie produkcji surowców. Innym klientem wykorzystującym zaprojektowaną przez Blinder IT e-usługę jest firma Sunreef Yachts, działająca w branży żeglarskiej. Tutaj Binocle umożliwia zarządzanie zasobami przedsiębiorstwa z perspektywy czasu lub w podziale na poszczególne projekty. Tym sposobem producent jachtów ma możliwość porównywania i analizowania kosztów na wszystkich etapach konstruowania statków, identyfikowania wartości skrajnych, odbiegających od przyjętych w planach założeń, oraz wskazania godnych naśladowania praktyk. Coraz liczniejsza grupa klientów to najlepszy dowód na to, że usługa Binocle trafiła w zapotrzebowania polskich przedsiębiorców. Pomysł został doceniony także przez kapitułę VI edycji konkursu Gdyński Biznesplan 2008, która przyznała firmie Bilander IT wyróżnienie za biznesplan: Bilander IT analiza danych operacyjnych w korporacjach. Katarzyna Masłowska Przepis na zarządzanie Platforma elektroniczna autorstwa firmy Bilander IT została już zastosowana z sukcesem w kilku przedsiębiorstwach. Na jej zakup i wdrożenie zdecydowały się zarówno firmy handlowe, jak i produkcyjne. Producent obuwia Bartek S.A. dzięki systemowi Binocle zintegrował dane z systemu księgowego Symfonia HMF oraz tworzonych przez pracowników firmy raportów Excel z planami sprzedaży dla każdego sklepu i handlowca. Aplikacja umożliwiła także generowanie raportów analitycznych dotyczących stanu magazynów, sprzedaży detalicznej i hurtowej. p p Twórcy oprogramowania Binocle zadbali o jego funkcjonalność. Atrakcyjna i czytelna prezentacja wyników umożliwia użytkownikom sprawną analizę danych, co pomaga przyspieszyć proces podejmowania decyzji fot. Fundusze Europejskie w Polsce 11

14 Spółdzielnie szansą na lepsze jutro Spółdzielnie socjalne to szczególna forma przedsiębiorczości społecznej. Dają szansę grupom zagrożonym marginalizacją społeczną na powrót do normalnego życia zawodowego i społecznego. Tworzą realne miejsca pracy dla tych, którym najtrudniej znaleźć zatrudnienie, a dodatkowo uczą budowania relacji międzyludzkich. t t Członkowie spółdzielni wchodząc na rynek pracy uczą się współpracy oraz nabywają szereg nowych umiejętności przydatnych w życiu zawodowym i codziennym Bezrobotni, niepełnosprawni, bezdomni realizujący indywidualny program wychodzenia z bezdomności, chorzy psychicznie, uzależnieni po zakończonym leczeniu, byli więźniowie czy uchodźcy im najtrudniej odnaleźć się na rynku pracy i w życiu społeczności lokalnej. Osoby takie nie są chętnie zatrudniane, a chcąc rozpocząć własną działalność gospodarczą, zwykle muszą zmierzyć się z murem, którego nie sposób pokonać. Brak środków finansowych, kwalifikacji zawodowych czy kompetencji społecznych nie musi wcale oznaczać braku perspektyw na lepszą LEPSZE PERSPEKTYWY Bożena, członek spółdzielni socjalnej Brzoza z Brzeska pod Pyrzycami zajmującej się usługami gastronomicznymi i cateringowymi Od bardzo wielu lat tak naprawdę jestem osobą bezrobotną. Wychowałam i wciąż wychowuję jedenaścioro dzieci. W związku z tym, że jedna z moich pociech jest niepełnosprawna i wymaga opieki, musiałam zrezygnować z pełnoetatowej pracy. W ostatnim czasie także finansowo pomagała mi opieka społeczna, wcześniej przez kilka lat otrzymywałam zaś zasiłek na dziecko niepełnosprawne. Od kiedy jestem członkiem spółdzielni moja sytuacja się znacząco się zmieniła. Jestem bardziej samodzielna, nie muszę już czekać na żadną pomoc. Mam pracę, za którą dostaję wynagrodzenie, dzięki czemu poprawiła się sytuacja całej mojej rodziny. To dla mnie ogromna szansa i nie zamierzam jej zmarnować. fot. Centrum Ekonomii Społecznej Spółdzielnia socjalna to przedsiębiorstwo, którego celem oprócz uzyskiwania korzyści finansowych jest także integracja społeczna i zawodowa jej członków. Działa ona na zasadzie wspólnoty nie ma tu jednej osoby zarządzającej firmą, decyzje podejmowane są demokratycznie przez wszystkich członków. Tworzy podstawy prawne do działalności osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. przyszłość. Ogromną szansą na polepszenie sytuacji życiowej i zawodowej tych grup jest aktywizacja zawodowa poprzez zrzeszanie się w spółdzielniach socjalnych. Spółdzielnie socjalne to nic innego jak tylko jeden ze sposobów na prowadzenie działalności gospodarczej, która łączy w sobie dwa bardzo istotne cele: społeczny i ekonomiczny. Członkowie spółdzielni sami dla siebie tworzą miejsca pracy, a dodatkowo integrują się ze społeczeństwem i zdobywają nowe umiejętności. Działając wspólnie, są w stanie osiągnąć rezultaty, o jakich w pojedynkę nie mieliby odwagi nawet marzyć. Ważnym źródłem finansowania tego typu przedsiębiorstw są środki z Europejskiego Funduszu Społecznego. Obecnie dofinan- 12 Fundusze Europejskie w Polsce

15 sowanie udzielane jest w ramach Programu Kapitał Ludzki priorytet VI Rynek pracy otwarty dla wszystkich oraz Priorytet VII. Promocja integracji społecznej z działania 7.1 i 7.2. Z takiego wsparcia skorzystali już między innymi mieszkańcy województwa zachodniopomorskiego. Dzięki unijnym pieniądzom od początku 2010 roku do dziś, w ramach projektu Niezależne Samodzielne Spółdzielnie Socjalne (PO KL, Działanie 6.2), powstało tam aż dziewięć spółdzielni socjalnych. Każda z nich jest bardzo dobrym przykładem na to, jak można zmienić ludzkie życie na lepsze i nadać mu nowy, zupełnie inny sens. Niektóre mają już na swoim koncie liczne sukcesy. Potrzeba zmian Zainteresowanie projektem i tematyką spółdzielczości socjalnej w województwie zachodniopomorskim przekroczyło początkowe oczekiwania pomysłodawców i organizatorów. Na 75 dostępnych miejsc, na przestrzeni niespełna dwóch miesięcy, aplikowało ponad 150 osób. Do organizatorów nadal zgłaszają się grupy, które chcą rozpocząć działalność w formie spółdzielni socjalnej. Pytają o rady, jak to zrobić i skąd pozyskać dofinansowanie. W projekcie, w ramach którego powstały spółdzielnie socjalne w województwie zachodniopomorskim, wzięły udział osoby zagrożone marginalizacją społeczną, ale także przedstawiciele organizacji pozarządowych, będący już członkami spółdzielni socjalnych lub dopiero planujący taką formę działalności prowadzić. Kolejną grupę uczestników stanowiły osoby, które nie spełniały kryterium wykluczenia społecznego, ale za to, dzięki swojemu doświadczeniu zawodowemu nabytemu na rynku pracy, są w stanie pełnić funkcję lidera biznesowego spółdzielni. POMYSŁ NA PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ Krzysztof Musiatowicz pomysłodawca projektu, właściciel firmy 4C, prowadzącej Centrum Ekonomii Społecznej w Szczecinie Osoby, które działają w zachodniopomorskich spółdzielniach socjalnych są bardzo silne i zdeterminowane. Na pewno się nie złamią, już niejednokrotnie nam to udowodniły, a przede wszystkim udowodniły to samym sobie, że mogą, potrafią i chcą. Otwarcie własnego przedsiębiorstwa i stworzenie sobie miejsc pracy jest dla nich iskierką w tunelu. Odkryli na nowo sens życia. Przestali myśleć o sobie, jako o kimś gorszym, będącym poza marginesem społecznym. To zupełnie inni ludzie. Dostali szansę i wierzę, że teraz sobie poradzą. Mimo, iż od 12 lat zajmuję się polityką społeczną, to po raz pierwszy biorę udział w przedsięwzięciu, dzięki któremu tak radykalnie zmieniają się losy ludzi. W zasadzie projekt jeszcze trwa i wciąż, razem z Partnerem Projektu Fundacją Pomocy Wzajemnej Barka z Poznania, pomagamy naszym 9 spółdzielniom socjalnym w bieżącym funkcjonowaniu. W chwili obecnej spółdzielnie budują bazę stałych klientów. W ich funkcjonowaniu ważne jest nawiązanie partnerstw publiczno-prywatnych w swoich gminach, dzięki czemu będą mogły później pozyskiwać zlecenia na usługi zamawiane przez gminy. fot. Centrum Ekonomii Społecznej t t Spółdzielnia Socjalna Kręgiel z Nowych Bielic pod Koszalinem, w województwie zachodniopomorskim, prowadzi Centrum Rozrywki Odyseja 2001, w skład którego wchodzią: kręgielnia, restauracja Tawerna oraz plac zabaw dla dzieci Bajkoland Wsparcie doradcze Uczestnicy projektu wzięli udział w wielu szkoleniach i warsztatach. Otrzymali też i wciąż otrzymują wsparcie doradcze. Na początku, systematycznie uczyli się, jak przygotować biznesplan spółdzielni oraz jak działać i funkcjonować na wolnym rynku i być konkurencyjnym. W tym samym czasie zdobywali wiedzę z zakresu integracji społecznej, aktywizacji zawodowej, biznesu oraz przedsiębiorczości społecznej. Swoim doświadczeniem i wiedzą wsparli ich doradca biznesowy, ekspert do spraw przedsiębiorczości społecznej oraz animatorzy pracy. Była też i strona bardziej praktyczna. Osoby biorące udział w projekcie odwiedziły podobnie działające przedsiębiorstwa z rejonu Wielkopolski i na własne oczy mogły się przekonać, jak funkcjonują na rynku. Każdy otrzymał też pomoc przy tworzeniu statutów i powoływaniu do życia spółdzielni socjalnych. W ramach projektu na terenie województwa zachodniopomorskiego powstał również Mobilny Inkubator Przedsiębiorczości Społecznej. Jego głównym zadaniem jest zarówno udzielanie wsparcia uczestnikom programu, jak również pomoc innym zainteresowanym prowadzeniem spółdzielni socjalnych. Ale na tym nie koniec. Realizator projektu stworzył także płaszczyznę do kontaktu dla członków poszczególnych spółdzielni, które już funkcjonują na rynku. Dzięki temu mogą one wymieniać się doświadczeniami oraz pomagać sobie w rozwiązywaniu problemów (zarówno prawnych, administracyjnych, jak i organizacyjnych), w sposób bardziej bezpośredni. Powrót do życia Największą korzyścią dla osób objętych wsparciem jest niewątpliwie aktywizacja zawodowa o szczególnym charakterze. Spółdzielnia socjalna dała im szansę nie tylko na wyjście z bezrobocia, ale także na ponowną integrację społeczną, na usamodzielnienie się i uniezależnienie od ciągłej opieki oraz pomocy ze strony instytucji zewnętrznych. Pozwoliła im na nowo odnaleźć się na rynku pracy i wreszcie stanąć na nogi. To powrót jak mówią sami spółdzielcy do normalnego życia. Każda grupa biorąca udział w projekcie, na podstawie złożonego biznesplanu, otrzymała bezzwrotne dotacje od 60 do 90 tys. złotych na rozpoczęcie działalności gospodarczej w formie spółdzielni. Zdobyła także obszerną wiedzę z zakresu przedsiębiorczości, ekonomii społecznej, rachunkowości, prowadzenia i rozliczania tego typu przedsiębiorstwa. Dziś, dzięki środkom z Europejskiego Funduszu Społecznego województwo zachodniopomorskie zyskało między innymi nową drukarnię, kręgielnię, spółdzielnię świadczącą usługi remontowo-budowlane, a tworzący je spółdzielcy z dumą mogą nazywać siebie przedsiębiorcami. EWA KOZIOŁ Fundusze Europejskie w Polsce 13

16 Firma zamiast etatu Coraz większa liczba kobiet w Polsce, mając do wyboru pracę w domu, na etacie lub prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej, wybiera tę ostatnią formę aktywności zawodowej. Sprzyjają temu współfinansowane przez Unię Europejską projekty realizowane w ramach Programu Kapitał Ludzki, w których przedsiębiorcze Polki, zakładając własne firmy mogą otrzymać pomoc merytoryczną i finansową. fot. Shutterstock Ostatnia dekada przyniosła w Polsce spadek udziału procentowego kobiet wśród ogółu przedsiębiorców (od ok. 40% w 1998 roku do około 34% w 2009 roku dane za raportem Przedsiębiorczość kobiet w Polsce przygotowanym przez PARP). Dzieje się tak z wielu powodów. Obecnie przedsiębiorcze Polki muszą sobie radzić z szeregiem barier i przeszkód instytucjonalnych i społeczno-kulturalnych, a przede wszystkim z nadal nierówno dzielonymi obowiązkami wynikającymi z rodzicielstwa. Dlatego tak ważne i potrzebne są wszelkie narzędzia wspomagające kobiety w prowadzeniu działalności gospodarczej i dążeniu do ich samorealizacji zawodowej. Wśród elementów, które znacząco ułatwiły Polkom zakładanie własnych firm były i są różnorodne formy wsparcia w ramach Programu Kapitał Ludzki, a dokładniej w ramach promującego przedsiębiorczość i samozatrudnienie priorytetu VI, jak kobiety korzystają z wsparcia pokl? Do końca I półrocza 2011 roku w ramach programu udział w projektach rozpoczęło blisko 2,2 mln kobiet (56,3% wszystkich uczestników). Wśród beneficjentów projektów ze względu na status na rynku pracy dominowała grupa osób nieaktywnych zawodowo, w której udział kobiet wynosił ponad 51%. W drugiej co do wielkości grupie osób bezrobotnych udział kobiet wynosił ponad 61%, w tym 66% z nich to długotrwale bezrobotne. Z kolei jeśli chodzi o zatrudnienie to wg danych na koniec I półrocza 2011 roku udział w projektach zakończyło blisko 372 tys. kobiet (priorytet VI). Ponadto udzielono dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej dla blisko 41 tys. uczestniczek projektów. który wspiera kobiety bezrobotne i wracające na rynek pracy po urodzeniu dziecka. Jednym z wielu projektów realizowanych w ostatnich latach w ramach POKL był projekt Moja firma moje miejsce pracy realizowany w 2010 i 2011 roku na terenie położonego w województwie mazowieckim powiatu kozienickiego. Przedsięwzięcie przygotowane przez Fundację Kooperacja umożliwiło 10 osobom założenie własnych mikroprzedsiębiorstw. Zgodnie z regulaminem, projekty przygotowane przez panie, które ukończyły 45 lat, podczas oceny merytorycznej otrzymywały kilka dodatkowych punktów. Praca i marzenia Wśród uczestników projektu Moja firma moje miejsce pracy znalazła się m.in. Aneta Kocińska, która dzięki uzyskanemu wsparciu merytorycznemu i finansowemu założyła przedszkole. Przed przystąpieniem do projektu prowadzonego przez Fundację Kooperacja przez jakiś czas miałam statut osoby bezrobotnej. Kilka miesięcy wcześniej wróciłam bowiem z Norwegii, gdzie mieszkałam około 3,5 roku. Nie chciałam tam zostać na stałe, ale jednocześnie zdawałam sobie sprawę, że znalezienie stałej i satysfakcjonującej pracy w Polsce może okazać się trudne powiedziała Aneta Kocińska. Obecna właścicielka niewielkiego przedszkola, o Programie Kapitał Ludzki dowiedziała się przypadkiem. Pierwsze informacje o nim znalazła na plakatach ulicznych. Dopiero po ich przeczytaniu postanowiła zapoznać się bliżej z tą tematyką, a także z możliwościami rozwoju, jakie stwarzają fundusze unijne. Kiedy już wiedziałam, że skorzystanie z programu Kapitał Ludzki może być dla mnie szansą, na stronie internetowej Starostwa Powiatowego w Kozienicach znalazłam informacje na 14 Fundusze Europejskie w Polsce

17 Projekt: Moja firma moje miejsce pracy Program: Kapitał Ludzki Priorytet: VI. Rynek pracy otwarty dla wszystkich Działanie 6.2 Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia Beneficjent: Fundacja Kooperacja Miejsce realizacji: Punkt Informacyjno-Doradczy wspierający przedsiębiorczość w Kozienicach Czas trwania: r. Cel: stworzenie 10 nowych mikroprzedsiębiorstw na terenie powiatu kozienickiego przez osoby fizyczne Uczestnicy: osoby fizyczne mieszkańcy powiatu kozienickiego, 4 kobiety i 6 mężczyzn temat projektu realizowanego przez Fundację Kooperacja. To było coś dla mnie. Postanowiłam zaryzykować i złożyć wniosek. wspominała Aneta Kocińska. opinie znajomych matek i analiza lokalnego rynku. Do celu prowadziły kolejne kroki napisanie planu i przedstawienie go komisji. We wrześniu 2010 roku rozpoczął się cykl zajęć i warsztatów mających na celu przygotowanie uczestników projektu do założenia własnej firmy. Podczas trwających aż do późnej wiosny 2011 roku spotkań poruszane były m.in. takie zagadnienia jak podstawy prawa i przedsiębiorczości. Osobną grupą zajęć były te przeznaczone dla kobiet, służące ich dodatkowemu wsparciu psychologicznemu oraz konsultacje specjalistyczne. Ale porady merytoryczne były tylko częścią pomocy dla przyszłych przedsiębiorców oferowanych w ramach projektu. Zakładał on również wsparcie finansowe. Na rozpoczęcie działalności otrzymałam 40 tys. zł. Dodatkowo przez sześć pierwszych miesięcy jej prowadzenia każdy z uczestników otrzymywał 1,2 tys. zł, które można było przeznaczyć na regulowanie bieżących zobowiązań, jak np. rachunki za media i czynsz. To była olbrzymia pomoc, gdyż początkowy okres funkcjonowania przedszkola wiązał się z naprawdę dużymi nakładami finansowymi. A w tym czasie do mojego przedszkola uczęszczały jedynie 3 maluchy. Teraz, gdy liczba przedszkolaków wzrosła do ponad 20, sytuacja wygląda zupełnie inaczej. Musiałam zatrudnić nauczycielkę i już teraz rozważam stworzenie kolejnego etatu opowiadała Aneta Kocińska, która nie zamierza spoczywać na laurach. Już teraz marzy i planuje zaadoptowanie na letnią salę gimnastyczną przydomowego garażu. Kapitał Ludzki pozwolił mi znaleźć, a w zasadzie stworzyć sobie i mojej pracownicy pracę. Ale nie tylko! Umożliwił mi również realizację marzenia i samorealizację. Mój przykład pokazuje, że warto czasami zaryzykować. spuentowała Aneta Kocińska. Katarzyna Hryniewicka Najtrudniejszy pierwszy krok Dalsze wypadki potoczyły się już szybko. Pomysł założenia przedszkola w zasadzie nasunął się sam. Deficytu miejsc przedszkolnych w powiecie kozienickim wręcz nie dało się nie zauważyć. Potwierdziły to q q Aneta Kocińska (po prawej), dzięki uzyskanemu wsparciu merytorycznemu i finansowemu założyła przedszkole fot. Aneta Kocińska Przedsiębiorczość po polsku Podejmowanie przez kobiety działalności gospodarczej na własny rachunek stało się w ostatnich latach ciekawą i atrakcyjną alternatywą do pracy na etacie. Sprzyjają temu uwarunkowania kulturowe i instytucjonalne, a także postawy samych kobiet. Dynamika zmian, jakie zachodzą w stosunku do aktywności zawodowej kobiet jest tak duża, że w sposób nieuchronny pociąga za sobą powstawanie kolejnych pytań o kondycję przedsiębiorczości kobiet, pożądane formy jej wsparcia i bariery, z którymi muszą się borykać kobiety prowadzące własną firmę. Odpowiedzi na te pytania miały przynieść badania przeprowadzone przez przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości w ramach projektu systemowego: Przedsiębiorczość kobiet, realizowanego w ramach Programu Kapitał Ludzki, działanie 2.1 Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki, poddziałanie Wsparcie systemowe na rzecz zwiększania zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw. Co ciekawe, wyniki badań jednoznacznie wskazują, że przedsiębiorczości Polaków nie można dzielić na żeńską i męską. A to dlatego, że obie grupy prowadząc firmy, kierują się podobnymi motywami, posiadają zbliżone predyspozycje i wiedzę, a także napotykają na podobne bariery prawne, koniunkturalne i instytucjonalne. Jedynym, ale bardzo istotnym elementem, który znacznie pogarsza pozycję kobiet prowadzących działalność, jest w świetle badań, obciążenie obowiązkami domowymi i opiekuńczymi względem dzieci. Jaki obraz przedsiębiorczej Polski wyłania się z badań przeprowadzonych przez PARP? Kobieta prowadząca własną działalność gospodarczą jest młoda, na ogół dobrze wykształcona. Swoją działalność gospodarczą poprzedziła pracą na etacie. Do zmiany statutu skłoniły ją względy finansowe, ale również dążenie do samodzielności i wykorzystanie sprzyjających okoliczności. Najczęściej nie ma dzieci ale też nie rezygnuje z ich posiadania. Realizuje model rodziny oparty na zasadzie podwójnego obciążenia kobiety, ale też włącza do realizacji obowiązków rodzinnych męża/partnera (model partnerski). Nie dostrzega łatwiejszego sposobu godzenia obowiązków zawodowych z rodzinnym, niż praca na własny rachunek. Cały raport dostępny jest na stronie internetowej Fundusze Europejskie w Polsce 15

18 Norwegia i Szwajcaria wspierają polskich przedsiębiorców Narzędziem, które pobudza do przedsiębiorczości studenta, właściciela kompleksu hotelowego, czy rolnika z niewielkiej podkarpackiej wsi, jest pieniądz. A pieniądze plus chęci mogą dać wymierny efekt. Środki pieniężne z Norwegii, Islandii, Liechtensteinu oraz Szwajcarii wspierają rozwój przedsiębiorczości w różnych dziedzinach gospodarki i w różnych regionach Polski, czego dowodzą przedstawione poniżej projekty. Przedsiębiorczość o wielu twarzach Przykładem ciekawej inicjatywy, która miała na celu m.in. rozwój przedsiębiorczości ponad granicami, jest zrealizowany przez Miasto Kraśnik ze środków Mechanizmów Finansowych projekt Centrum Współpracy Polsko Ukraińskiej. Rozwój przedsiębiorczości, rozumiany jako wymiana doświadczeń polskich i ukraińskich przedsiębiorców, polegał na organizacji wymian i seminariów dla biznesmenów z przygranicznych miejscowości. Seminaria gospodarcze, będące elementem projektu, to cykl spotkań, których uczestnicy poznali praktyczne rozwiązania z zakresu zarządzania przedsiębiorstwem, korzystali z dostępu do wiedzy i dobrych praktyk polskich przedsiębiorców oraz ekspertów. Start-up y na start Krajowy Fundusz Kapitałowy realizuje z kolei projekt, który jak czytamy na stronie www. kfk.org.pl zakłada wspieranie funduszy venture capital inwestujących w polskie małe i średnie przedsiębiorstwa o charakterze innowacyjnym na etapie startu, zasiewu i ekspansji. Projekt jest częścią obszaru priorytetowego Poprawa środowiska biznesowego i dostępu do kapitału dla małych i średnich przedsiębiorstw w ramach Szwajcarsko Polskiego Programu Współpracy, a jego nadrzędnym celem jest zwiększenie dostępu MŚP do zewnętrznego kapitału Projekt realizowany przez KFK stanowi największą indywidualną inicjatywę Rządu Szwajcarii w ramach szwajcarskiej pomocy finansowej, której wartość sięga 53 mln franków szwajcarskich mówi Małgorzata Wierzbicka, dyrektor Departamentu Pomocy Technicznej i Programów Pomocowych w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego. p p Wymiana doświadczeń polskich i ukraińskich przedsiębiorców w ramach projektu Centrum Współpracy Polsko Ukraińskiej Biznes a odpowiedzialność za ludzi i środowisko Wyjątkowy projekt w ramach Szwajcarsko- -Polskiego Programu Współpracy, dotyczący społecznej odpowiedzialności biznesu, prowadzi Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP). Corporate Social Responsibility (CSR) czyli społeczna odpowiedzialność biznesu, to idea, która ma uwrażliwiać firmy i instytucje na potrzeby pracowników, społeczności lokalnych, środowiska i wszystkich elementów składających się na ich otoczenie, poprzez konkretne działania (np. zagwarantowanie elastycznego czasu pracy dla młodych matek). Projekt PARP Zwiększenie konkurencyjności regionów poprzez społeczną odpowiedzialność biznesu (CSR) ma na celu podniesienie stanu świadomości i wiedzy na temat społecznej odpowiedzialności biznesu wśród przedstawicieli małych i średnich przedsiębiorstw, Urzędów Marszałkowskich oraz Centrów Obsługi Inwestora i Eksportera. Swoim projektem PARP pragnie zwrócić uwagę na fakt, że biznes to nie tylko mnożenie kapitału pieniężnego, ale także inwestycja w kapitał ludzki i ochrona środowiska, w którym dany biznes egzystuje. Szwajcaria budzi do działania obszary wiejskie Środki z istniejącego w ramach Szwajcarsko Polskiego Programu Współpracy obszaru priorytetowego Bezpieczeństwo, stabilność i wsparcie reform zostały w znacznej części przekazane beneficjentom na projekty pobudzające przedsiębiorczość. A cele w programie są różne: dofinansowanie szkoleń zawodowych, rozwój turystyki, budowa ścieżki rowerowej. Ważnym elementem są środki dedykowane rolnikom, którzy pragną zmienić profesję lub rozpocząć inną niż rolnicza działalność gospodarczą. Fundacja Partnerstwo dla Środowiska za cel postawiła sobie właśnie rozwój lokalnej przedsiębiorczości poprzez promocję lokalnych produktów oraz edukację ekonomiczną mieszkańców. Projekt Produkt Lokalny Małopolska będzie realizowany we współpracy z firmami i instytucjami z województwa małopolskiego oraz z partnerem szwajcarskim. Milena Łuszczyk 16 Fundusze Europejskie w Polsce

19 Polska Wschodnia: tu rosną firmy W Polsce Wschodniej pojawia się coraz więcej miejsc, gdzie początkujące firmy, zwłaszcza z branży zaawansowanych technologii, mogą liczyć na kompleksowe wsparcie i doskonałe warunki rozwoju. Atrakcyjną ofertę do przedsiębiorców kierują dziś parki technologiczne oraz działające w nich inkubatory przedsiębiorczości, które powstały dzięki Programowi Rozwój Polski Wschodniej. Dla wielu firm to szansa na biznesowowe success story. fot. Shutterstock LUBLIN ZAPRASZA INFORMATYKÓW W Lubelskim Parku Naukowo-Technologicznym współpracują ze sobą instytucje badawcze oraz przedsiębiorcy, opracowując nowe technologie i produkty. W październiku 2011 roku otwarto dwa nowe segmenty parku. Powstały dzięki dofinansowaniu z Programu Rozwój Polski Wschodniej. Jeden z nich mieści Inkubator Technologiczny oferujący przedsiębiorcom ponad 20 pomieszczeń biurowych. W Lublinie stawia się przede wszystkim na rozwój firm działających w branży informatycznej, telekomunikacyjnej oraz branżach wykorzystujących technologie ANNA RADUCHA-ROMANOWICZ informatyczne i telekomunikacyjne (ITC). Mile widziane są również przedsiębiorstwa specjalizujące się w biotechnologii, optoelektronice i ochronie środowiska. Firmy zainteresowane siedzibą w lubelskim inkubatorze już dziś mogą się zgłaszać. KORZYŚCI INKUBATORÓW I PARKÓW: Preferencyjne warunki wynajmu Powierzchnia biurowa Dostęp do sprzętów biurowych Specjalistyczne laboratoria Usługi doradcze, szkolenia Pomoc w pozyskiwaniu kapitału i partnerów biznesowych Dwa nowe segmenty parku, w których mieści się Inkubator Technologiczny fot. Urząd Marszałkowski w woj. lubelskiego Lubelski Park Naukowo-Technologiczny mieści się przy ulicy Dobrzańskiego 3 fot. Lubelski Park Naukowo-Technologiczny Fundusze Europejskie w Polsce 17

20 W tych parkach biznes spotyka się z instytucjami naukowymi i korzysta z wyników ich badań. fot. Kielecki Park Technologiczny Budynek inkubatora znajduje się w Kielcach przy ulicy Olszewskiego 6 DOBRY START Studio grafiki Upstrakt to jedna z firm, która ma nowatorskie pomysły i ulokowała się w kieleckim inkubatorze. W 2011 roku założyli ją dwaj przyjaciele, których pasją jest grafika komputerowa oraz tworzenie stron internetowych. O tym, że postanowiliśmy starać się o siedzibę na terenie parku zadecydował profesjonalizm tego miejsca. Chcemy się z nim identyfikować. To idealne miejsce dla nowych firm nie tylko ze względu na jego prestiż, doskonałe wyposażenie, ale również możliwość szybkiego nawiązania współpracy z innymi firmami. A wszystko to za stosunkowo niedużą cenę comiesięcznych opłat mówi Michał Buczek, założyciel firmy Upstrakt. Otwarcie inkubatora było dla nas olbrzymią motywacją, a zatem idealnym momentem na start naszej firmy. Główne korzyści, jakie odczuwamy to przede wszystkim dostępność szkoleń biznesowych, możliwość nawiązania współpracy z innymi firmami, a także doskonała atmosfera pracy dodaje Kamil Góraj. fot. Kielecki Park Technologiczny KIELCE STAWIAJĄ NA INNOWACJE Jednym z takich miejsc jest Kielecki Park Technologiczny. To tu innowacyjne firmy mają komfortowe warunki rozwoju. W parku działa Inkubator Technologiczny, w którym firmy mają do dyspozycji świetnie przygotowaną powierzchnią biurową, konferencyjną i laboratoryjną. Park jest otwarty dla wszystkich firm, które mają nowatorskie i innowacyjne pomysły na biznes. Dziś działa tu ponad 30 takich firm. Większość z nich reprezentuje branżę IT, część zajmuje się wzornictwem, projektowaniem i modelowaniem dwu- i trójwymiarowym. Jest również firma badająca modele ekonomii i finansów kwantowych. Rekrutacja do kieleckiego Inkubatora Technologicznego jest ciągła i będzie trwała do momentu wyczerpania powierzchni. Inkubator Technologiczny wystartował w listopadzie 2011 roku, podczas Kieleckich Dni Przedsiębiorczości Akademickiej. Młodzi ludzie, być może przyszli przedsiębiorcy, mieli okazję zasięgnąć rady osób, które niedawno założyły firmę i osiągnęły sukces 18 Fundusze Europejskie w Polsce