SPRAWOZDANIE KOMENDANTA I KOMENDY CHORĄGWI

Transkrypt

1 SPRAWOZDANIE KOMENDANTA I KOMENDY CHORĄGWI

2 STAN ZORGANIZOWANIA CHORĄGWI Chorągiew Wielkopolska ZHP im. Powstańców Wielkopolskich 1918/19 to terytorialna wspólnota 43 hufców, utworzona z jednostek harcerskich działających na terenie województwa wielkopolskiego i lubuskiego (Wschowa). Chorągiew tworzy warunki do działania hufców i podległych jednostek organizacyjnych przez budowanie wspólnoty instruktorskiej i wspólnoty hufców, inicjowanie i wzmacnianie działalności programowej i metodycznej, kształcenie kadry instruktorskiej, koordynację, nadzór i systematyczną ocenę komend hufców oraz jednostek organizacyjnych na szczeblu chorągwi, współpracę z władzami regionalnymi oraz pozyskiwanie środków finansowych i materialnych. Członkowie Analizując stan liczbowy Chorągwi pod względem ilości członków, obserwuje się na przestrzeni lat następującą tendencje: Tab. 1 Stan członkowski Chorągwi rok Liczba członków ZHP liczba członków ZHP w tysiacach 2

3 Największy spadek ilościowy Chorągwi nastąpił w latach o około 37%. Od roku 2003 spadek nie postępuje tak gwałtownie, a w niektórych hufcach widać wzrost ilościowy pomiędzy spisem harcerskim 2003 a W ostatnim roku wzrost odnotowały hufce: Chodzież, Grabów nad Prosną, Kępno, Koźmin Wielkopolski, Krotoszyn, Leszno, Nowy Tomyśl, Ostrów Wielkopolski, Poznań-Grunwald, Poznań - Nowe Miasto, Poznań-Rejon, Poznań-Śródmieście, Poznań-Wilda, Śrem, Środa Wielkopolska i Wągrowiec. Niestety, biorąc pod uwagę całą mijającą kadencję, tylko w jedenym hufcu - Środa Wielkopolska, zwiększyła ilość harcerzy w roku 2004, w porównaniu do roku Jak wskazują dane spisowe, w minionych latach spadek występował we wszystkich pionach. Szczegółowe dane pokazują poniższe tabele. Hufce Hufce są terytorialną wspólnotą gromad, drużyn, kręgów i innych podstawowych jednostek organizacyjnych. W założeniach obszar działania hufca powinien odpowiadać podziałowi administracyjnemu kraju i obejmować swoim zakresem gminę, grupę gmin bądź powiat. W dużych aglomeracjach miejskich dopuszcza się istnienie kilku hufców na obszarze jednej gminy, wówczas obszar działania hufca powinien pokrywać się ze strukturą jednostek pomocniczych gminy, bądź w inny sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości. W trakcie minionej kadencji w Chorągwi Wielkopolskiej, hufce funkcjonowały na terenie wszystkich powiatów. W kilku przypadkach na terenie jednego powiatu funkcjonowało kilka hufców. Jedynym powiatem, na terenie którego w chwili obecnej nie funkcjonuje hufiec, jest Powiat Wrzesiński. Podczas kampanii zjazdowej w 2003 roku, na wniosek kadry instruktorskiej Hufca Września, dokonano jego rozwiązania, przyłączając go do Hufca Poznań-Rejon. Tab. 2 Zmiany stanu ilościowego w hufcach w latach Hufiec Chodzież Czerwonak Gniezno Gostyń

4 Grabów nad Prosną Grodzisk Wielkopolski Jarocin Kalisz Kępno Koło Konin Kościan Koźmin Wielkopolski Kórnik Krotoszyn Leszno Nowy Tomyśl Oborniki Wielkopolskie Opatówek Ostrów Wielkopolski Ostrzeszów Piła Pleszew Poznań-Grunwald Poznań-Jeżyce Poznań - Nowe Miasto Poznań-Rejon Poznań-Sródmieście Poznań-Wilda Poznań - Stare Miasto Rawicz Słupca Szamotuły Śmigiel Śrem Środa Wielkopolska Trzcianka Trzemeszno Turek Wągrowiec Września

5 Wschowa Zagórów Złotów Komenda Chorągwi i HKŻ Kiekrz Razem Podstawowe jednostki organizacyjne Podstawowymi jednostkami organizacyjnymi ZHP są gromady zuchowe, drużyny harcerskie, starszoharcerskie, wędrownicze i wielopoziomowe; kręgi instruktorskie, kręgi starszyzny harcerskiej, harcerskie kręgi seniorów oraz inne jednostki działające na zasadach drużyny lub kręgu. Liczbę podstawowych jednostek działających na terenie Chorągwi Wielkopolskiej w latach obrazują poniższe tabele. Tab. 3 Gromady zuchowe Liczba gromad zuchowych Tab. 4 Drużyny harcerskie Liczba drużyn harcerskich Tab. 5 Drużyny starszoharcerskie Liczba drużyn starszoharcerskich

6 Tab. 6 Drużyny wielopoziomowe Liczba drużyn wielopoziomowych Wzrost ilości drużyn wielopoziomowych w ostatnim roku spowodowany jest zmianami metodycznymi w ZHP, które weszły w życie od początku roku harcerskiego 2003/2004 i nowym podziałem wiekowym w drużynach: ZUCHY wiek 6-10 lat, HARCERKI I HARCERZE wiek lat, HARCERKI STARSZE I HARCERZE STARSI wiek lat, WĘDROWNICZKI I WĘDROWNICY wiek lat. Wiek członków istniejących do tej pory jednostek nie odpowiadał nowym podziałom metodycznym i drużyny te zrzeszają harcerzy np. w wieku harcerskim i starszoharcerskim. Nie można pominąć nowej grupy metodycznej, jaką są wędrownicy. Według pierwszego Spisu Harcerskiego z ich udziałem, w Chorągwi Wielkopolskiej działają 43 takie drużyny. Tab. 7 Drużyny Nieprzetartego Szlaku - liczba drużyn Liczba drużyn NS Drużyny Nieprzetartego Szlaku pracują w hufcach: Gniezno, Grodzisk Wielkopolski, Jarocin, Kalisz, Kępno, Konin, Kościan, Koźmin Wielkopolski, Krotoszyn, Leszno, Ostrów Wielkopolski, Ostrzeszów, Poznań-Jeżyce, Poznań - Nowe Miasto, Poznań - Stare Miasto, Rawicz, Słupca, Trzcianka, Trzemeszno, Turek i Wschowa. Kadra kierownicza W gronie 43 komendantek i komendantów hufców, 19 to kobiety, a 24 mężczyźni. 35 komendantów posiada stopień harcmistrzyni - harcmistrza, 5 podharcmistrzyni - podharcmistrza, a 2 przewodniczki - przewodnika. W okresie sprawozdawczym odbyło się 8 nadzwyczajnych zjazdów hufców, które dokonały zmian na funkcjach komendantów. Zmiany nastąpiły w hufcach: Koźmin Wiel- 6

7 kopolski, Krotoszyn, Poznań-Jeżyce, Poznań-Śródmieście, Słupca, Środa Wielkopolska, Turek i Wągrowiec. Tab. 8 Wykaz komendantów hufców na dzień 30 kwietnia 2004 Lp. Hufiec Komendant 1 Chodzież hm. Leszek Sworowski 2 Czerwonak hm. Iwona Królak 3 Gniezno hm. Inga Rusin 4 Gostyń hm. Barbara Mikołajska 5 Grabów nad Prosną hm. Jan Kędzia 6 Grodzisk Wielkopolski hm. Jan Maria Jankowski 7 Jarocin hm. Andrzej Szymczak 8 Kalisz hm. Mirosław Jurek 9 Kępno phm. Wiktor Gruszka 10 Koło hm. Leonard Jaroszewski 11 Konin hm. Maria Bąk 12 Kościan hm. Jolanta Kasprzak 13 Koźmin Wielkopolski pwd. Damian Jankowski 14 Kórnik hm. Krystyna Antkowiak 15 Krotoszyn pwd. Edyta Patryniak 16 Leszno hm. Dariusz Schubert 17 Nowy Tomyśl hm. Dorota Piechota 18 Oborniki hm. Beata Marek-Góra 19 Opatówek - Powiatu Kaliskiego hm. Krystyna Glapa 20 Ostrów Wielkopolski hm. Krystyna Sufryd 21 Ostrzeszów hm. Wacław Mucha-Kruczyński 22 Piła hm. Grzegorz Rzymski 23 Pleszew hm. Sławomira Madalińska 24 Poznań-Grunwald hm. Grzegorz Owczarzak 25 Poznań-Jeżyce hm. Aleksander Sroka 26 Poznań - Nowe Miasto hm. Tomasz Ptaszyński 27 Poznań - Stare Miasto hm. Janusz Wolski 28 Poznań-Śródmieście hm. Błażej Stankowski 29 Poznań-Wilda hm. Andrzej Dyderski 30 Poznań-Rejon phm. Przemysław Śnieciński 31 Rawicz hm. Jerzy Kleszczyński 7

8 32 Słupca hm. Stefan Olejniczak 33 Szamotuły hm. Maria Urban 34 Śmigiel phm. Magdalena Drótkowska 35 Śrem hm. Elżbieta Malicka 36 Środa Wielkopolska phm. Monika Pawlicka 37 Trzcianka hm. Edward Joachimiak 38 Trzemeszno hm. Stanisława Szymańska 39 Turek phm. Tomasz Stolarski 40 Wągrowiec phm. Lidia Drzewiecka 41 Wschowa hm. Franciszek Trybel 42 Zagórów hm. Andrzej Bernat 43 Złotów hm. Maria Rumińska 8

9 KOMENDANT I KOMENDA CHORĄGWI Zjazd Chorągwi Wielkopolskiej ZHP, obradujący w dniu 18 grudnia 1999 roku w Poznaniu, wybrał Komendanta i Komendę Chorągwi w następującym składzie: Komendant hm. Jarosław Rura Zastępca Komendanta hm. Wieńczysław Celer członkowie Komendy: hm. Zbigniew Pilarczyk phm. Mikołaj Sobczak vacat vacat vacat, Nadzwyczajny Zjazd, który odbył się w dniu 27 maja 2000 roku, m.in. w celu uzupełnienia składu Komendy, uzupełnił skład o hm. Marię Bąk, hm. Beatę Owczarzak, hm. Grzegorza Rzymskiego i hm. Andrzeja Szymczaka. Zjazd przyjął jednocześnie rezygnację hm. Zbigniewa Pilarczyka z członkostwa w Komendzie. Skład Komendy w okresie od 27 maja do 17 grudnia 2000 roku był następujący: Komendant hm. Jarosław Rura Zastępca Komendanta hm. Wieńczysław Celer Zastępczyni Komendanta członkowie Komendy: hm. Beata Owczarzak hm. Maria Bąk phm. Mikołaj Sobczak hm. Grzegorz Rzymski hm. Andrzej Szymczak. W dniu 17 grudnia 2000 roku Komenda Chorągwi przyjęła rezygnację phm. Mikołaja Sobczaka z funkcji członka Komendy i powołała na to miejsce hm. Zbigniewa Pilarczyka. Ponadto, w związku ze zmianą Statutu ZHP i powołaniem funkcji Skarbnika Chorągwi, Komendant, na podstawie decyzji Komendy z dnia 19 grudnia 2001 roku, mianował hm. Wieńczysława Celera Skarbnikiem Chorągwi z zachowaniem dotychczasowej funkcji Zastępcy Komendanta. Skład Komendy od 17 grudnia 2000 roku do końca kadencji był następujący: Komendant Zastępca Komendanta - Skarbnik Zastępczyni Komendanta członkowie Komendy: hm. Jarosław Rura hm. Wieńczysław Celer hm. Beata Owczarzak hm. Maria Bąk hm. Zbigniew Pilarczyk hm. Grzegorz Rzymski hm. Andrzej Szymczak. 9

10 REALIZACJA PROGRAMU ROZWOJU CHORĄGWI WIELKOPOLSKIEJ ZHP NA LATA PRÓBA PODSUMOWANIA Zgodnie z wymogami Statutu ZHP, w dniu 15 czerwca 2002 roku odbył się Zjazd Sprawozdawczy Chorągwi Wielkopolskiej ZHP, podsumowujący dokonania harcerstwa wielkopolskiego w czasie od 27 maja 2000 roku, kiedy to na Zjeździe Nadzwyczajnym podjęto Uchwałę Programową. Efektem Zjazdu Sprawozdawczego była dyskusja programowa i przyjęcie dokumentu Stan realizacji na dzień 15 czerwca 2002 roku. Fakt ten powoduje, że obecne sprawozdanie traktujemy jako próbę podsumowania okresu od 16 czerwca 2002 do 29 kwietnia 2004 roku. Kształcenie 1. Doprowadzenie do sytuacji, w której hufce całkowicie przejmą kształcenie swoich drużynowych Głównym zadaniem Zespołu Kadry Kształcącej - w ramach realizacji celu, jakim jest doprowadzenie do samodzielności hufców w zakresie kształcenia drużynowych - było przygotowanie kadry kształcącej oraz zmobilizowanie hufców do współpracy w tej dziedzinie. W związku z tym, co roku jesienią, prowadzone były warsztaty dla kształceniowców. W styczniu 2001 odbył się kurs kadry kształcącej drużynowych, w którym wzięło udział 10 osób. W roku 2002, ze względu na brak wystarczającej liczby zgłoszeń, kurs na tym poziomie nie odbył się. Kolejny kurs został przeprowadzony w sierpniu 2002 wraz z kursem dla namiestników. W kursach tych wzięło udział 12 osób. Obecnie trwa śródroczny kurs kadry kształcącej i kurs namiestników, w którym bierze udział 16 uczestników. Zespół prowadził także podobóz podczas Letniej Akcji Szkoleniowej w Perkozie w sierpniu 2001 roku, w którym uczestniczyło 19 osób, z tego 7 osób w bloku kształceniowym. W roku 2002, w celu skoordynowania współpracy hufców w zakresie kształcenia drużynowych powstał projekt Regionalnych Kursów Drużynowych. Do października 2002 opracowane zostały chorągwiane minima kursów drużynowych, minimum wyszkolenia harcerskiego obowiązującego absolwentów kursu oraz zbiór przykładowych konspektów kluczowych zajęć. W listopadzie 2002 odbyły się warsztaty dla hufcowej kadry kursów, na których zespoły otrzymały zestaw powyższych materiałów wraz z poradni- 10

11 kiem organizatora kursów drużynowych autorstwa hm. Wiesława Laskowskiego z Chorągwi Gdańskiej. Kadra została przeszkolona na warsztatach dotyczących sylwetki drużynowego oraz planowania, przygotowania i prowadzenia kursów oraz zajęć z uwzględnianiem metod w aktywnym kształceniu. Miały miejsce także zajęcia dotyczące rozwoju instruktorskiego kadry kształcącej. Odbyła się też prezentacja nowych minimów na stopnie instruktorskie i dyskusja na temat, prowadzona przez przewodniczącą ChKSI. Bardzo ważna była też możliwość wymiany doświadczeń pomiędzy różnymi hufcami oraz ustalenia związane z organizacją wspólnych kursów. W warsztatach wzięło udział 20 osób. Podsumowując, Zespół koncentrował się na doprowadzeniu do sytuacji, w której hufce przejmą kształcenie drużynowych i zrealizował wiele działań prowadzących do realizacji tego celu. Obecnie nie każdy hufiec jest zdolny do samodzielnego kształcenia, ale zostały wypracowane wzorce współpracy środowisk w tym zakresie, które warto wykorzystać w przyszłości. 2. Wykształcenie kadry kierowniczej hufców W czasie rozmów prowadzonych na spotkaniach z instruktorami wielokrotnie poruszano ten problem. W przekonaniu wielu, nie ma potrzeby formalizowania pionu kształcenia w każdym hufcu. Spowodowane jest to faktem braku odpowiedniej kadry, albo, co jest częściej podnoszone, chęcią prowadzenia kształcenia w rejonach hufców. W takich przypadkach poszczególne hufce regulują samodzielnie potrzeby w tym względzie, jak również o wiele łatwiej kompletują odpowiednią kadrę. Hufce w wielu przypadkach nie chcą tworzenia formalnych komórek kształcenia. W ramach doskonalenia kadry kierowniczej hufców, w dniach od sierpnia 2004 roku, zaplanowane są warsztaty dla hufcowych zespołów kadry kształcącej, hufcowych komisji stopni instruktorskich, warsztaty doskonalące dla kadry kształcącej oraz warsztaty dla komendantów hufców, programowców i skarbników. Warsztaty dla komendantów hufców związane będą z przedłużeniem pełnomocnictw finansowych. 3. Podnoszenie poziomu działań doświadczonych drużynowych, instruktorów specjalnościowych Od 2000 roku Inspektorat Ratownictwa Medycznego przeszkolił w zakresie pierwszej pomocy przedmedycznej 2107 osób, na 72 kursach (w tym 47 podstawowych i 25 na brązową odznakę). Kursy odbywały się na terenie hufców i objęły swoim zasięgiem 11

12 głównie harcerzy Chorągwi Wielkopolskiej ZHP. Nadał 260 odznak Ratownika Medycznego ZHP w stopniu III (brązowym). Inspektorat przygotował 15 instruktorów do kursu na Odznakę Ratownika Medycznego ZHP w stopniu II (srebrnym). który wszyscy zaliczyli z wynikiem pozytywnym. Wśród zorganizowanych przez Inspektorat przedsięwzięć wymienić należy: - centralną służbę medyczną na Światowym Zlocie Harcerstwa Polskiego GNIEZNO służbę pełniło 26 harcerzy i instruktorów. Została ona bardzo dobrze przyjęta i wykazała dużą sprawność harcerskich ratowników, - organizowanie białej służby na Lednicy w 2001 i 2002, - pełnienie służby medycznej podczas obchodów 90-lecia Harcerstwa w Wielkopolsce Szkolenie specjalnościowe prowadzą również referaty Komendy Chorągwi. Z niezwykle ciekawą inicjatywą kształceniową wystąpił Referat Zuchowy, który przeprowadził cykl warsztatów adresowanych do drużynowych, a skupiony na takich specyficznych formach pracy jak majsterka, pląsy i piosenka. Jednym z ciekawych efektów tych warsztatów jest nagranie kasety i umieszczenie w Internecie piosenek zuchowych. Referat Harcerstwa Starszego i Specjalności - obecny Referat Wędrowniczy - przeprowadził w dniach 1-3 maja 2000 roku warsztaty dla inspektoratów specjalnościowych. Członkowie Referatu włączali się aktywnie w pracę zespołu opracowując podręcznik metodyczny dla drużynowych starszoharcerskich. 4. Koordynacja kształcenia w Chorągwi Jednym z pierwszych zadań realizowanych po Zjeździe było powołanie do życia Zespołu Kadry Kształcącej. Z zadowoleniem stwierdzić należy dużą dynamikę działania Zespołu, czego wyrazem jest ilość przeprowadzonych kursów i warsztatów. W ramach wspierania kształcenia w hufcach, Zespół Chorągwiany wraz z Ruchem Całym Życiem przeprowadził warsztaty dla Hufca Ostrzeszów (system zastępowy) oraz Hufca Oborniki (system stopni harcerskich). Latem 2002 zespół poprowadził warsztaty dla instruktorów Hufca Złotów, dotyczące rozwoju instruktorskiego, motywacji oraz Prawa i Przyrzeczenia Harcerskiego, a zimą 2003 dla młodej kadry w Hufcu Gostyń - zajęcia dotyczące Harcerskiego Systemu Wychowawczego. 12

13 W czasie ferii zimowych prowadzone były także chorągwiane kursy drużynowych, jako forma pomocy do czasu usamodzielnienia kształceniowego hufców, w których wzięło udział 29 osób w roku 2001 i 11 w roku Podniesienie poziomu prac ChKSI W trakcie kadencji Komisja odbyła 51 posiedzeń, w tym 3 wyjazdowe. Ta ostatnia forma może zostać uznana za swoisty warsztat mający na celu doskonalenie pracy komisji hufcowych. Miarą rzetelnych kryteriów, które przyjęła Komisja jest fakt, że na 119 otwartych prób na stopnie instruktorskie, 84 zamknięto z wynikiem negatywnym, bowiem nie spełniały one stawianych tym stopniom warunków. Taka postawa Komisji jest odpowiedzią na postulat Zjazdu o przestrzeganiu minimum wymagań na stopnie instruktorskie. Przy tej okazji rodzi się pytanie o rolę opiekunów prób, którzy nie zawsze w prawidłowy sposób prowadzą kandydata, nie służąc mu pomocą i doświadczeniem. Program 1. Podniesienie świadomości instruktorskiej, położenie nacisku na życie w zgodzie z Prawem i Przyrzeczeniem Harcerskim Komenda Chorągwi podjęła próbę przybliżenia problemu podczas zbiórki komendantów hufców, która odbyła się w Kiekrzu, w październiku 2002 roku. Podczas tego spotkania komendanci hufców mieli okazję zapoznać się z problemem związanym z alkoholem, narkotykami i przestępczością wśród nieletnich w Wielkopolsce. Wysunięta dwa lata temu propozycja dla potencjalnego organizatora konferencji instruktorskiej, mającej na celu przedyskutowanie relacji Prawa i Przyrzeczenia Harcerskiego z zagrożeniami współczesności nie spotkała się z zainteresowaniem. Myślimy, że zagadnienie to nie jest dostrzegane jako problem w środowiskach. Komenda Chorągwi nadal wysoko ceni inicjatywy Ruchu Całym Życiem, związane z poruszanym w uchwale tematem. Komenda Chorągwi dużą rolę przywiązuje do działań Kapelana Chorągwi i kapelanów środowisk. Przez cały czas odprawiane są comiesięczne msze harcerskie w kościele pod wezwaniem św. Jerzego w Poznaniu. Ksiądz Kapelan z dużym zaangażowaniem 13

14 uczestniczy w wielu harcerskich uroczystościach (patriotycznych, obozach, zlotach, biwakach). Corocznie harcerze Chorągwi Wielkopolskiej uczestniczą w Harcerskiej Pielgrzymce na Jasną Górę. Coraz bardziej rozwija się działalność Duszpasterstwa Harcerek i Harcerzy Grodu Przemysława. Problem zawarty w tej uchwale Zjazdu zapewne jest i będzie rozwiązywany nieustanne. Aby podnieść świadomość zasad Przyrzeczenia i Prawa Harcerskiego, wiele zadań stoi jeszcze przed wszystkimi instruktorami naszej Chorągwi. 2. Oparcie działań programowych Chorągwi na pracy referatów i podniesienie poziomu ich działania Podczas trwania tej kadencji, nastąpiła zmiana grup wiekowych. Z dniem 1 września 2003 roku powołano cztery, w miejsce dotychczasowych trzech grup. Tym samym dostosowano metodykę do zmian, jakie miały miejsce w polskiej oświacie w roku We wrześniu 2003 roku powołano Referat Starszoharcerski, natomiast zgodnie z nowym nazewnictwem dotychczasowy Referat Harcerstwa Starszego i Specjalności przekształcono w Referat Wędrowniczy. Referat Zuchowy, Harcerski i Nieprzetartego Szlaku działają bez zmian. Kierownicy referatów czynnie i aktywnie uczestniczyli w szkoleniach dotyczących zmian metodycznych organizowanych przez Główną Kwaterę ZHP. Kierownicy referatów wraz ze zmianami metodycznymi zobowiązani zostali do przygotowania szkoleń dotyczących zmian. Organizowane były warsztaty dla instruktorów poszczególnych grup wiekowych. Referaty współuczestniczyły w organizacji Zlotu z okazji 90-lecia Harcerstwa w Wielkopolsce. Były organizatorami zadań oraz biegów dla zuchów i harcerzy w pierwszym dniu Zlotu. Referaty: Harcerski i Wędrowniczy współorganizowały Święto Chorągwi Wielkopolskiej, organizując Bieg po Światełko, który był elementem działań związanych z przekazaniem Betlejemskiego Światła Pokoju. Referat zuchowy był współorganizatorem konkursu W Powstaniu Wielkopolskim rodziła się Polska, który został ogłoszony z okazji 85 rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Konkurs ogłoszony był w dwóch kategoriach: zuchowej i harcerskiej. 14

15 Referaty współuczestniczyły w organizacji działań programowych Chorągwi. Z pewnością należy w dalszej pracy ściślej połączyć pracę referatów w aspekcie działań programowych. Podobnie, jak dwa lata temu otwartym pozostaje problem funkcjonowania namiestnictw w hufcach. W części hufców działają namiestnicy, w pozostałych ich obowiązki przejmują zastępcy komendanta ds. programowych. Komenda Chorągwi, znając sytuację kadrową w hufcach, nadal nie stoi na stanowisku bezwzględnego powoływania czy organizowania namiestnictw. Mamy nadzieję, że wzrastające zainteresowanie warsztatami metodycznymi organizowanymi przez referaty pomoże w przyszłości wyłonić liderów w hufcach. 3. Integracja środowisk harcerskich. Zjazd Sprawozdawczy Chorągwi odbył się 15 czerwca 2002 roku. Był to czas przygotowań do Zlotu 90-lecia harcerstwa w Wielkopolsce. Zlot odbył się na przełomie sierpnia i września. Poprzedzony był zdobywaniem przez gromady, drużyny i kręgi Plakietki 90-lecia Harcerstwa w Wielkopolsce. Wszyscy, którzy uczestniczyli w zdobywaniu plakietki mogli wziąć udział w Zlocie. Jednak nie wszystkie uprawnione gromady, drużyny i kręgi wzięły aktywny udział w tej ofercie programowej. W efekcie, w dwóch dniach Zlotu udział wzięło około 1200 zuchów, harcerzy i instruktorów. Podsumowując Zlot 90-lecia, należy podkreślić, że był on uwieńczeniem działań podjętych przez Komendę Chorągwi, referaty, gromady zuchowe, drużyny i kręgi. Zlot był okazją do zaprezentowania dorobku harcerstwa na terenie Wielkopolski. Elementem, który przez cały czas integruje Chorągiew Wielkopolską jest jej bohater - Powstańcy Wielkopolscy 1918/19. W grudniu 2002 roku Komenda Chorągwi odeszła od formuły imprezy artystycznej dla uczczenia kolejnej rocznicy wybuchu zwycięskiego Powstania. Zorganizowano natomiast spotkanie dla komendantów hufców. Drużyny wzięły udział w zorganizowanym przez referaty Biegu po Światełko. Uroczystości związane ze Świętem Chorągwi zakończyły się przekazaniem Betlejemskiego Światła Pokoju wszystkim reprezentacjom hufców w Poznańskiej Farze. Jeszcze inną formułę miały obchody Święta Chorągwi w roku Dzień 27 grudnia 2003 roku był 85 rocznicą wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Z tej okazji Komenda Chorągwi ogłosiła konkurs pod hasłem W Powstaniu Wielkopolskim rodziła się Polska. Gromady i drużyny przysyłały prace poświęcone tematyce powstańczej. Prace te zostały ocenione przez Komisję Konkursową. Wszystkie prace, przy pomocy Urzędu Marszałka Województwa Wielkopolskiego, zostały wystawione w holu Wielkopolskie- 15

16 go Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu. Uroczystość podsumowania konkursu i wręczenia nagród, które miały miejsce w dniu 10 stycznia 2004 roku, odbyły się przy udziale władz wojewódzkich, władz Chorągwi oraz komendantów hufców. Niestety, z powodu małego zainteresowania nie doszło we wrześniu 2003 roku do Rajdu Chorągwi, który miał być początkiem cyklicznej imprezy harcerskiej. Obecnie trwają przygotowania i mamy nadzieję, że uda się zorganizować Rajd we wrześniu 2004 roku, w którym udział wezmą przedstawiciele wszystkich środowisk harcerskich Chorągwi. W dniach kwietnia 2004 roku, gromady zuchowe Chorągwi Wielkopolskiej wzięły udział w Zlocie Wielkopolskich Zuchów, organizowanym przez Referat Zuchowy. Zlot odbył się w Kaliszu. Z dużym zainteresowaniem obserwujemy imprezy organizowane przez hufce i inne środowiska harcerskie. Cieszy fakt, że informacje o nich znajdują miejsce w internecie. Należy jednak wpływać na większe prezentowane propozycji programowych poprzez pocztę elektroniczną i strony internetowe zarówno Chorągwi, jak i hufców. 4. Wprowadzenie propozycji programowej mającej na celu promowanie wśród instruktorów i harcerzy nowoczesnych technik informatycznokomunikacyjnych. Podobnie jak dwa lata temu propozycja Zjazdu z roku 1999, dotycząca programu Orły Cyberprzestrzeni nie została zrealizowana. Zauważono natomiast w ramach wykorzystywania technik informatyczno-komunikacyjnych duże wykorzystanie Internetu do przekazu informacji. Bardzo dobrze funkcjonują i często aktualizowane są strony Chorągwi i hufców. Cieszy fakt, że wiele drużyn posiada własne, bardzo ciekawe, aktualne strony internetowe. Mamy nadzieję, że rozwijająca się komunikacja internetowa, będzie się jeszcze bardziej poszerzała. 5. Promowanie programów pracy harcerskiej dla dziewcząt i chłopców. Zarówno XXXII Zjazd ZHP, jak i opisanie nowych metodyk czterech grup wiekowych nie stworzyły materiałów, które skierowane byłyby osobno dla dziewcząt i chłopców. Jednak w środowiskach harcerskich Chorągwi powstają takie inicjatywy, które realizują samodzielnie poszczególne jednostki. Duże doświadczenie w tym względzie ma Ruch Całym Życiem. 16

17 Warunki do działania 1. Zapewnienie odpowiednich środków finansowych na kształcenie i program na poziomie Chorągwi. Podobnie jak dwa lata temu, Komenda Chorągwi uważa, że obecna sytuacja nie zmusza nas do powołania do życia organu instruktorskiego, który otrzymał nazwę Zespół Pozyskiwania Środków. Działalność gospodarcza oraz środki pozyskiwane przez Komendę stanowią wystarczające zabezpieczenie wszelkich przedsięwzięć w dziedzinie kształcenia i programu. Wszystkie inicjatywy w tym względzie, które uzyskały akceptację Komendy, są przez nią finansowane. Pragniemy również zwrócić uwagę, że przez cały czas nie było tzw. oddolnego zainteresowania pracą w składzie takiego zespołu. Zdajemy sobie sprawę, że nie zwalnia to Komendy Chorągwi od poszukiwania nowych źródeł finansowania działalności harcerskiej, szczególnie w małych środowiskach, w których z jednej strony harcerstwo stanowi jedną z najatrakcyjniejszych form, lecz z drugiej warunki działania są najtrudniejsze. Wniosek stawiany na poprzednim Zjeździe, aby przeznaczać większe środki z działalności gospodarczej na cele statutowe był z gruntu słuszny, jednakże możliwy do realizacji przy pojawieniu się jakiejkolwiek inicjatywy. Podkreślamy jeszcze raz, wszystkie działania były zabezpieczane ze środków Komendy Chorągwi. Związek Harcerstwa Polskiego uzyskał w tym roku status organizacji pożytku publicznego. Rodzi to nadzieję na możliwość pozyskiwania nowych środków z tytułu odpisu 1% od podatku przez osoby fizyczne. Mamy jednak przekonanie, że wbrew pozorom ten sposób nie poprawi w znaczący sposób kondycji finansowej Związku. Z kolei mamy nadzieję, że odpis ten najbardziej będzie odczuwalny w podstawowych jednostkach organizacyjnych. Będzie to jednak wymagało od drużynowych dużej aktywności i pomysłowości. W dalszym ciągu odbywa się bieżące szkolenie służb finansowych szczebla hufca. W ostatnim okresie dotyczyło to między innymi przeszkolenia w zakresie posługiwania się nowym komputerowym programem finansowym, a także nowymi zasadami rachunkowości. Jesteśmy przekonani, że wkrótce zostanie on wdrożony we wszystkich 17

18 jednostkach. W sytuacjach indywidualnych, chorągwiane służby finansowe udzielają bieżących konsultacji i porad. 2. Podniesienie poziomu wiedzy kadry hufców z zakresu prawa finansów, w tym pomoc hufcom w pozyskiwaniu środków finansowych. Jednym z najważniejszych sposobów pozyskania środków finansowych są tzw. granty. Konkursy na nie rozpisywane są tak w skali ogólnopolskiej, jak i lokalnej. Komenda Chorągwi z jednej strony prowadzi szeroko zakrojoną akcję informacyjną dotyczącą tych konkursów, z drugiej służy pomocą w kwestii wypełniania niejednokrotnie skomplikowanych formularzy wniosków. Jesteśmy przekonani, że przystąpienie Polski do Unii Europejskiej znacznie rozszerzy możliwości pozyskiwania środków europejskich. Rzecz w tym, aby z nich umieć korzystać. Hufce winny śledzić również akcje graniowe na terenie swego działania, bowiem szereg propozycji trafia bezpośrednio do gmin. W dalszym ciągu nie zorganizowano stałego dyżuru prawnika w siedzibie Komendy Chorągwi. Ten stan rzeczy spowodowany jest faktem, że w ciągu całej kadencji nie było realnej potrzeby uruchomienia takiego dyżuru, a i koszty utrzymywania prawnika na takich zasadach przekraczają możliwości Komendy. We wszystkich kwestiach prawnych powstałych na terenie Chorągwi współpracujemy z prawnikiem - instruktorem harcerskim. Przyjęto zasadę, że każdy instruktor może nawiązać z nim kontakt za pośrednictwem Komendy Chorągwi. 3. Zawarcie na poziomie Chorągwi porozumień z instytucjami i organizacjami, stowarzyszeniami mającymi wspólne z ZHP cele działania. Mamy świadomość, że Związek Harcerstwa Polskiego, a w tym również Chorągiew Wielkopolska, nie może działać w próżni społecznej. Stąd potrzeba współpracy z różnego rodzaju organizacjami i instytucjami, które mogą przyczynić się do ułatwienia i usprawnienia naszej pracy. Jednak działania podejmowane przez Chorągiew Wielkopolską realizowane były w sposób nie wymagający pisemnych porozumień lub wykorzystywały szereg porozumień zawieranych przez Główną Kwaterę ZHP na szczeblu ogólnopolskim. Swoją otwartość we współpracy wykazywały w minionej kadencji m.in. jednostki Policji, Straży Pożarnej, wojsko jak również Polski Związek Wędkarski. 18

19 Jednocześnie mamy świadomość, iż lokalnie, w sposób bardziej lub mniej formalny dochodzi do nawiązania takiej współpracy. Jesteśmy przekonani, że prowadzi to do zyskiwania korzyści dla jednej i drugiej strony i taki rodzaj współpracy należy popierać. 4. Koordynacja działań hufców w celu wykorzystania baz i ośrodków będących ich własnością. W minionej kadencji nie powołano formalnego zespołu koordynującego pracę baz, postulowanego w uchwale poprzedniego Zjazdu. Stało się to za przyczyna braku zainteresowania środowiska działającego na tym polu. Musimy w tym miejscu podzielić się refleksją. Otóż omawiany postulat jest najlepszym przykładem, jak z gruntu rzeczowy wniosek umiera niemal natychmiast w chwili jego zgłoszenia. Zdarza się bowiem tak, że gdy przychodzi do realizacji, to nie bierze w niej udziału nawet wnioskodawca. Zespół Komendy Chorągwi to określona liczba ludzi, z których tylko część pracuje w ZHP zawodowo. Bez instruktorów społecznych wiele przedsięwzięć jest niemożliwych do zrealizowania. Z dużym optymizmem patrzymy na odbudowujący się zespół społecznych instruktorów Komendy Chorągwi. Obecnie jednak tworzą oni trzon zespołów referatów metodycznych. Być może w niedalekiej przyszłości powstaną również takie zespoły jak ten ds. Turystyki i Wypoczynku. Pełna oferta możliwości usługowych ośrodków i baz umieszczona jest na stronie internetowej Chorągwi oraz na stronach poszczególnych hufców. Każdego roku Komenda Chorągwi organizuje wraz z Kuratorium Oświaty, kursy lub krótkotrwałe szkolenia osób organizujących akcję letnią i zimową. W naszym przekonaniu taka forma zdaje w pełni egzamin i odpowiada zainteresowanym. Sytuacja prawna baz, a w szczególności terenów, na których się one znajdują jest niezwykle skomplikowana. Stąd proces normalizacji jest niezwykle złożony i długotrwały. Prace porządkujące ten stan rzeczy trwają. 5. Dążenie do współpracy z innymi organizacjami harcerskimi W dalszym ciągu stosunki ze Związkiem Harcerstwa Rzeczypospolitej nie opierają się na żadnym formalnym dokumencie. Nie znaczy to jednak, że nie ma między nami żadnej współpracy. Odbywa się to najczęściej na poziomie środowisk. Uważamy, że obecnie taka forma jest najlepsza i najbardziej wychowawcza. 19

20 6. Przyjęcie i przestrzeganie Kalendarza budżetowego W tej kwestii Chorągiew Wielkopolska należy do jednych z najlepszych w ramach całej Organizacji. Każdorazowo budżet Chorągwi jest rozliczany w sposób zadawalający, a uwagi, które są formułowane dotyczą spraw drobnych i porządkowych. Niewątpliwie jest to skutek dobrej dyscypliny środowisk. Zarządzanie 1. Doprowadzenie do sytuacji, w której w każdym powiecie będzie silny hufiec, dający gwarancję pełnienia funkcji statutowych. Podtrzymujemy nasze stanowisko wyrażone 15 czerwca 2002 roku, by w dalszym ciągu trwały prace, zmierzające do ustanowienia jednego hufca harcerskiego w jednym powiecie. Znakomicie ułatwiło by to pracę hufców, szczególnie w sferze współpracy i pozyskiwania środków do działania drużyn harcerskich. Powiat staje się tą jednostką administracyjną, do której takie środki spływają, a starostwa powiatowe mając do czynienia z jednym silnym partnerem jakim może być harcerstwo, będzie tym chętniej podejmowało współpracę na wspólnym terenie. Ze smutkiem dostrzegamy jednak bardziej niepokojące zjawisko, w którym w wielu powiatach o dużych tradycjach, harcerstwo zanika. Nie jest to jednak wina władz administracyjnych powiatu, ale nasza własna. Najczęściej na przeszkodzie stoi brak wykwalifikowanej kadry instruktorskiej, gotowej do prowadzenia hufca na wysokim poziomie. W dzisiejszej sytuacji nie wystarczają tylko chęci. Obok nich trzeba mieć doświadczenie w kierowaniu zespołami ludzkimi, umiejętności menadżerskie oraz dużą dozę wyobraźni. Komenda Chorągwi prowadzi systematycznie mediacje w sprawie likwidacji słabych hufców, jednak zdajemy sobie sprawę, że jest to niezmiernie delikatna materia naszego działania. Mamy świadomość, że administracyjną decyzją, do której podjęcia mamy niejednokrotnie statutowe prawo, możemy pozrywać nici wiążące to środowisko. Być może mniejszym złem jest ciągłe funkcjonowanie takiego hufca, niż likwidacja. Przyłączenie tych słabych jednostek do silniejszego sąsiada może jednemu i drugiemu nie wyjść na dobre. Należy też zwrócić uwagę, że ci mali niejednokrotnie są sprawniejsi w swym działaniu, niż ci z pozoru więksi i silniejsi. W czasie ostatniego Zjazdu postulowano, aby miniona kadencja była czasem, w którym we wszystkich hufcach wielkopolskich rozdzieli się funkcje gospodarcze od wy- 20