Kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo techniczne.
|
|
- Dominik Włodarczyk
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 25. WYKRYWANIE CUKRÓW. HYDROLIZA SACHAROZY ORAZ SKROBI 1. Realizowane treœci podstawy programowej Chemia Biologia Przedmiot Realizowana treœæ podstawy programowej Uczeñ: Wymienia pierwiastki, których atomy wchodz¹ w sk³ad cz¹steczek cukrów; dokonuje podzia³u cukrów na proste i z³o one Podaje wzór sumaryczny glukozy i fruktozy; bada i opisuje w³aœciwoœci fizyczne glukozy; wskazuje na jej zastosowania Podaje wzór sumaryczny sacharozy; bada i opisuje w³aœciwoœci fizyczne sacharozy; wskazuje na jej zastosowania; zapisuje równanie reakcji sacharozy z wod¹ (za pomoc¹ wzorów sumarycznych) Opisuje wystêpowanie skrobi i celulozy w przyrodzie; podaje wzory sumaryczne tych zwi¹zków; wymienia ró nice w ich w³aœciwoœciach; opisuje znaczenie i zastosowania tych cukrów; wykrywa obecnoœæ skrobi w ró nych produktach spo ywczych Uczeñ: 1.3. Wyró nia podstawowe grupy zwi¹zków chemicznych wystêpuj¹cych w ywych organizmach (wêglowodany, bia³ka, t³uszcze, kwasy nukleinowe, witaminy, sole mineralne) oraz przedstawia ich funkcje 3.4 Przedstawia miejsce i produkty trawienia oraz miejsce wch³aniania g³ównych grup zwi¹zków organicznych 2. Kszta³cone kompetencje Kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo techniczne. 3. Cele zajêæ blokowych Uczeñ bêdzie wykonywa³ próby Tollensa oraz Trommera. Za pomoc¹ kwasu przeprowadzi hydrolizê sacharozy oraz za pomoc¹ enzymów, zawartych w œlinie, przeprowadzi hydrolizê skrobi. 4. Oczekiwane osi¹gniêcia ucznia: pos³uguje siê szk³em laboratoryjnym, wykonuje próbê Tollensa i Trommera, przeprowadza reakcjê hydrolizy sacharozy oraz skrobi, wymienia nazwê sk³adnika œliny ludzkiej odpowiedzialnego za rozk³ad skrobi. strona 239
2 5. Wykaz pomocy dydaktycznych Lp Pomoc dydaktyczna do przeprowadzenia eksperymentu Iloœæ sztuk 1 probówki 6szt/grupê probówka czysta/odt³uszczona 1 szt./grupê 2 ³aŸnia z gor¹c¹ wod¹ (czajnik elektryczny) 1 szt. 3 glukoza (najlepiej farmaceutyczna z apteki) ok. 2 ³y eczki/grupê 4 sacharoza (najlepiej cukier spo ywczy) ok. 2 ³y eczki/grupê 5 skrobia ok. 1 / 4 ³y eczki/grupê 6 pisak do szk³a 1/grupê 7 statyw do probówek 1/grupê 8 wysoka zlewka lub s³oik 1/grupê 9 zlewki o pojemnoœci ok. 100 cm 3 lub kubeczki jednorazowe 2/grupê 10 kubeczek jednorazowy 2/grupê Inne materia³y przygotowane przez nauczyciela 1 ok. 1,5 2% r r CuSO 4 2 ok. 4 5% r r AgNO 3 3 ok. 8 10% r r NaOH 4 ok. 3 5% r r NH 3 H 2 O 5 ok. 10% r r HCl 6. Proponowany przebieg zajêæ z rozliczeniem czasowym Lp Opis kolejnych dzia³añ Uwagi do realizacji dla nauczyciela (rysunki, schematy, fotografie, linki do WWW itp.) Czas trwania w min strona Podzielenie uczniów na grupy, przypomnienie przepisów BHP, Regulaminu Pracowni, zaznajomienie z kartami charakterystyk NaOH, AgNO 3, CuSO 4,NH 3 H 2 O. 15
3 2 zad. 1 Wykonanie próby Tollensa z r r glukozy i sacharozy. 3 zad 2. Wykonanie próby Trommera z r r glukozy i sacharozy. 4 zad.3.przeprowadzeniehydrolizysacharozywobecnoœci HCl i skrobi w obecnoœci enzymów obecnych w œlinie. 5 Wype³nienie ankiety, posprz¹tanie stanowiska pracy, umycie szk³a laboratoryjnego. Nauczyciel przygotowuje amoniakalny r r tlenku srebra. Je eli dysponuje bardzo czystymi probówkami, nale y dopilnowaæ aby uczniowie nalali tam r r glukozy. Nauczyciel przygotowuje kompleksowy roztwór wodorotlenku miedzi (II) Ca³kowity czas trwania jednostki Obudowa do zajêæ blokowych Wskazane jest, aby uczniów podzieliæ na grupy 2- do 4-osobowe. Roztworu AgNO 3 nale y przygotowaæ tyle, ile potrzeba na dane zajêcia, ewentualnie przechowaæ w butelce z ciemnego szk³a. UWAGA! Amoniakalnego roztworu tlenku srebra nie wolno przechowywaæ d³u szy czas, bo tworz¹ siê wybuchowe zwi¹zki srebra! Ewentualny nadmiar roztworu po zajêciach nale y zalaæ roztworem HCl w celu wytr¹cenia chlorku srebra. Je eli w pracowni nie ma nowej, nieu ywanej probówki, mo na u yæ probówki wymytej dok³adnie p³ynem do naczyñ (np. Ludwik) i dodatkowo odt³uœciæ za pomoc¹ NaOH. Próbê Tollensa mo na tak e wykonywaæ dla produktów hydrolizy sacharozy i skrobi, zrezygnowano z niej (pkt. 4) wy³¹cznie ze wzglêdu na wysoki koszt azotanu(v) srebra. W przypadku, gdy pracownia nie jest zaopatrzona w ten odczynnik, mo na wykonywaæ wy³¹cznie próbê Trommera (pomin¹æ zadanie 2). Je eli do wykonania doœwiadczeñ u ywamy glukozy aptecznej oraz sacharozy spo ywczej, to wskazane jest, aby umo liwiæ uczniom porównanie smaku obydwu substancji, zaznaczaj¹c, e kosztowanie tych substancji jest dzia³aniem wyj¹tkowym i w przysz³oœci nie wolno bez zgody nauczyciela próbowaæ adnych substancji. Zaznaczyæ nale y, e glukoza jest czystoœci aptecznej (czystoœci farmakopealnej) i tylko dlatego mo na jej skosztowaæ. W karcie pracy nie wspomniano o badaniu smaku substancji celowo, aby w przypadku u ywania glukozy o nieznanej czystoœci nie sugerowaæ uczniom badania jej smaku. Wnioskiem z badania smaku obydwu substancji powinno byæ, e obydwa cukry s¹ s³odkie, ale glukoza ma mniej intensywny s³odki smak. strona 241
4 Zadanie. 1 Przygotowanie amoniakalnego roztworu tlenku srebra dla jednej grupy (czyli dwóch doœwiadczeñ) do zlewki nale y nalaæ oko³o 2 cm 3 r r AgNO 3, dodaæ 1 krople r r NaOH (wytr¹ci siê osad) oraz tyle roztworu amoniaku, aby rozpuœci³ siê powstaj¹cy pocz¹tkowo osad. W jednej zlewce nauczyciel przygotowywuje od razu tyle roztworu, ile bêdzie potrzeba, mno ¹c powy szy przepis przez liczbê grup uczniowskich. Wykonanie tego roztworu powinno siê odbyæ w formie pokazu w trakcie zajêæ. Uwaga jak ju wspomniano roztworu tego nie wolno przechowywaæ! Otrzymany roztwór nale y równomiernie rozdzieliæ pomiêdzy grupy uczniowskie, dolewaj¹c go do przygotowanych przez uczniów probówek. Reakcja Tollensa je eli probówka nie bêdzie czysta, srebro mo e nie wydzieliæ siê na œciankach naczynia, tylko w formie ciemnego koloidu/osadu to te jest obserwacja i dowód na redukuj¹ce dzia³anie glukozy. Wniosek glukoza ma dzia³anie redukuj¹ce a sacharoza nie. Zadanie 2. Przygotowanie kompleksowego roztworu wodorotlenku miedzi (II) dla jednej grupy (czyli czterech doœwiadczeñ) do zlewki nale y nalaæ oko³o 1 cm 3 r r CuSO 4, i dodawaæ r r NaOH tyle, aby rozpuœci³ siê powstaj¹cy pocz¹tkowo osad (powstaje rozpuszczalny tetrahydroksomiedzian (II) sodu- Na2[Cu(OH)4] ). Uwaga, w zale noœci od u ytych stê eñ mo e byæ potrzebne nawet kilka cm3 r r NaOH, nie nale y siê obawiaæ u ycia nadmiaru zasady, a nawet jest to wskazane). W jednej zlewce nauczyciel przygotowywuje od razu tyle roztworu, ile bêdzie potrzeba, mno ¹c powy szy przepis przez liczbê grup uczniowskich. Do ka dego doœwiadczenia nalewamy uczniom do probówek ok. 2 cm 3 przygotowanego roztworu. W probówce z glukoz¹ bêd¹ zachodziæ barwne reakcje. Pocz¹tkowo roztwór zrobi siê ó³ty, a nastêpnie powinien przybraæ barwê brunatno-czerwon¹. W trakcie tej reakcji, oprócz czerwonego tlenku miedzi (I), mog¹ powstawaæ równie inne zwi¹zki. Niekiedy udawa³o siê zaobserwowaæ na œciankach probówki bardzo cienk¹ warstwê metalicznej miedzi. Je eli roztwór zrobi siê czarny, to znaczy, e w probówce znajdowa³ siê nierozpuszczony do koñca osad Cu(OH) 2,któryroz³o y³ siê do czarnego tlenku miedzi(ii) i próbê nale y powtórzyæ dodaj¹c wiêksz¹ iloœæ r r- NaOH. Przy badaniu produktów hydrolizy sacharozy (reakcja z HCl), je eli po dodaniu odczynnika Trommera pojawi siê koloidalna zawiesina wodorotlenku miedzi (II), nale y dodaæ roztwór NaOH a do rozpuszczenia koloidu. Zadanie 3. strona 242 Wyjaœniamy, e próba Tollensa jest kosztowna (ze wzglêdu na zwi¹zki srebra), i dlatego w dalszych doœwiadczeniach wykonujemy wy³¹cznie próbê Trommera, aczkolwiek mo na wykonywaæ tak e próbê Tollensa, gdy pozwala na to czas, oraz gdy pozosta³ niezu yty amoniakalny roztwór srebra. Enzymy zawarte w œlinie najlepiej dzia³aj¹ w temperaturze cia³a ludzkiego, we wrz¹tku ulegaj¹ rozk³adowi. Ju w trakcie prowadzenia hydrolizy sacharozy, uczniowie powinni rozpocz¹æ przygotowywanie roztworu skrobi.
5 Na koñcu zajêæ bardziej dociekliwym uczniom mo na powiedzieæ, e jest kilka cukrów oprócz glukozy, posiadaj¹cych w³aœciwoœci redukuj¹ce np. fruktoza i maltoza (pierwszym produktem hydrolizy skrobi jest maltoza). 8. Uwagi Je eli w pracowni nie ma Kart Charakterystyk Substancji Niebezpiecznych, mo na je pobraæ ze stron internetowych producentów, np.: strona 243
6 9. Karta pracy ucznia Drogi Uczniu! Dzisiaj na zajêciach poznasz kilka w³aœciwoœci cukrów. Dowiesz siê tak e, czym ró ni siê cukier kuchenny od glukozy. Poznasz metody chemiczne odró niania ich od siebie, oraz metody jakimi mo na przeprowadziæ reakcje chemiczn¹, by z jednego otrzymaæ drugi. Dowiesz siê tak e, co dzieje siê z niektórymi cukrami w twoim organizmie po ich zjedzeniu. Na pocz¹tek garœæ istotnych informacji: Glukoza to monosacharyd, czyli cukier prosty, jego wzór chemiczny to C 6 H 12 O 6. Cukier ten jest podstawowym materia³em energetycznym u wiêkszoœci organizmów ywych. S³u y tak e jako materia³ do syntezy innych substancji w organizmach ywych. Produkowany jest przez roœliny w procesie fotosyntezy. Identyczny wzór chemiczny (sumaryczny) ma cukier fruktoza, ró ni siê ona od glukozy u³o eniem poszczególnych atomów w cz¹steczce. Sacharoza to cukier, który na pewno znajduje siê w kuchni u Ciebie w domu, dlatego nazywamy go czasami cukrem kuchennym. Jego wzór chemiczny to C 12 H 22 O 11, nale y on do tzw. dwucukrów (disacharydów), poniewa sk³ada siê z po³¹czonych ze sob¹ glukozy i fruktozy. Skrobia to wielocukier, sk³adaj¹cy siê z bardzo wielu (nawet powy ej 300) po³¹czonych ze sob¹ cz¹steczek glukozy. Na dzisiejszych zajêciach najwa niejsza s¹ dla Ciebie s¹ dwie informacje, które sprawdzisz doœwiadczalnie: 1) glukoza ma w³aœciwoœci redukuj¹ce, a sacharoza ich nie posiada, 2) sacharozê pod wp³ywem kwasu mo na roz³o yæ na glukozê (dodatkowo powstaje jeszcze fruktoza) a proces ten nazywamy hydroliz¹, 3) enzymy zawarte w œlinie rozk³adaj¹ (hydrolizuj¹) skrobie na cukry posiadaj¹ce w³aœciwoœci redukuj¹ce, 4) zajœcie reakcji Tollensa oraz Trommera œwiadczy o obecnoœci w roztworze cukru o w³aœciwoœciach redukuj¹cych np. glukozy. strona 244 Æwiczenie 1. Badanie rozpuszczalnoœci glukozy i sacharozy. Przeprowadzenie reakcji Tollensa (próby lustra srebrnego). a) Przygotowanie roztworów glukozy i sacharozy. Opisz pisakiem dwie zlewki (pierwsza-glukoza, druga-sacharoza) do pierwszej nasyp ³y eczkê glukozy, do drugiej ³y eczkê sacharozy. Do obydwu zlewek dolej po ok. 25 cm 3 wody destylowanej. Zamieszaj, ale pamiêtaj, nie wolno ci zanieczyœciæ jednego roztworu drugim. Czy obie substancje rozpuszczaj¹ siê w wodzie? Poni ej zapisz, co zaobserwowa³eœ.
7 b) WeŸ dwie probówki i nalej do nich po ok. 1 cm 3 (ta objêtoœæ odpowiada mniej wiêcej wysokoœci 1 cm od dna probówki) przygotowanych roztworów. Zapytaj nauczyciela, czy w pracowni jest nieu ywana, lub dok³adnie wymyta probówka, je eli tak, to do niej nalej roztwór glukozy. Probówki opisz pisakiem. Poproœ nauczyciela, aby dola³ Ci do ka dej z probówek amoniakalnego roztworu tlenku srebra. Zanurz obie probówki do naczynia z gor¹c¹ wod¹ i obserwuj zmiany. Poni ej zapisz, co zaobserwowa³eœ. Probówka z glukoz¹ Probówka z sacharoz¹ Wniosek Æwiczenie 2. Przeprowadzenie reakcji Trommera. WeŸ dwie probówki i nalej do nich po ok. 1 cm 3 (ta objêtoœæ odpowiada mniej wiêcej wysokoœci 1 cm od dna probówki) przygotowanych roztworów glukozy i sacharozy. Opisz je pisakiem. Poproœ nauczyciela, aby aby dola³ Ci do ka dej z probówek kompleksowego roztworu wodorotlenku miedzi(ii). Nastêpnie zanurz obie probówki do zlewki z gor¹c¹ wod¹ i obserwuj zachodz¹ce zmiany. Probówka z glukoz¹ Probówka z sacharoz¹ Wniosek Æwiczenie 3. Przeprowadzenie reakcji hydrolizy sacharozy oraz skrobi. Sprawdzenie za pomoc¹ reakcji Trommera, czy produkty rozk³adu tych cukrów maj¹ w³aœciwoœci redukuj¹ce. Do probówki nalej oko³o 1 cm 3 roztworu sacharozy i poproœ nauczyciela, aby doda³ do niej 1cm 3 roztworu kwasu solnego. Probówkê opisz i zanurz do zlewki z gor¹c¹ wod¹. Powinna tam pole eæ, przez co najmniej 10 min. Nastêpnie wykonaj reakcjê Trommera. Obserwacjê i wniosek zapisz poni ej. Obserwacja Wniosek A teraz sporz¹dÿ kleik skrobiowy ok. 1 / 4 ³y eczki skrobi zalej ok. 50 cm 3 gotuj¹ce wody dok³adnie wymieszaj i od³ó do zlewki z zimn¹ wod¹, aby ostyg³. W tym czasie wybierzcie spoœród siebie ochotnika, który napluje do jednorazowego kubeczka (wystarczy pó³ ³y eczki œliny). Dolejcie nastêpnie do kubeczka oko³o 1 cm 3 ostudzonego roztworu skrobi, dok³adnie zamieszajcie potrz¹saj¹c kubeczkiem i przelejcie zawartoœæ do opisanej probówki. Zanurzcie j¹ do zlewki z ciep³¹ wod¹ (uwaga ciep³¹, nie gor¹c¹). Powinna tam pole eæ przez oko³o 10 minut. W œlinie znajduje siê wiele enzymów trawiennych, w tym tak e amylaza. Wywo³uj¹ one rozk³ad skrobi do dwucukrów i cukrów prostych. strona 245
8 Zastanów siê i napisz poni ej, dlaczego probówkê z enzymami zawartymi w œlinie umieœci³eœ w zlewce z ciep³¹ wod¹ (a nie np. z wrz¹tkiem). Wykonaj teraz reakcjê Trommera zawieraj¹c¹ skrobie z enzymami, dla porównania mo esz wykonaæ tak e reakcjê ze skrobi¹ bez enzymów. Obserwacje i wnioski zapisz poni ej. Obserwacja Wniosek Zapamiêtaj! Ani sacharoza, ani skrobia nie maj¹ w³aœciwoœci redukuj¹cych, natomiast glukoza je posiada! Lp. Pomoc dydaktyczna do przeprowadzenia eksperymentu Iloœæ sztuk Cena jednostkowa Cena ³¹czna 1 zlewka probówki azotan(v) srebra 0,25g 6 1,5 4 siarczan(vi) miedzi(ii) 0,3 g 2 0,60 Suma kosztów 39,60 Oszacowanie kosztów pracy Lp. Zadanie Czas wykonania (h) Liczba osób ¹cznie osobogodzin pracy Cena osobogodziny pracy (z³) Koszt 1 Wykonanie próby Tollensa. 2 Przeprowadzenie próby Trommera. 3 Przeprowadzenie hydrolizy i próby Trommera. 0,25 2 0,5 15 7,50 0,25 2 0,5 15 7,50 0,42 2 0, ,60 strona Przygotowanie i posprz¹tanie stanowiska. 0,33 2 0, ,90 Suma: 37,50
9 Zaproponuj, w jaki sposób mo na zmniejszyæ koszty eksperymentu: strona 247
10 10. Ankieta ewaluacyjna zajêæ Lp. Pytanie do ucznia Tak Raczej tak Trudno powiedzieæ Nie Zdecydow anie nie 1 Czy uwa asz ze zajêcia by³y interesuj¹ce? 2 Czy pamiêtasz, jakie w³aœciwoœci (barwa, rozpuszczalnoœæ w wodzie, smak) posiada glukoza i sacharoza? 3 Czy myœlisz, e æwiczenie, jakie dzisiaj wykona³eœ, pomo e ci w lekcji dotycz¹cej cukrów? 4 Czy pamiêtasz na czym polega próba Tollensa i Trommera, oraz z jakimi cukrami zachodzi? 5 Czy potrafisz powiedzieæ, gdzie u cz³owieka rozpoczyna siê trawienie skrobi i jaki czynnik je wywo³uje? 11. Karta samooceny ucznia Uwa am, e mój wk³ad w pracê grupy by³: Æwiczenia wykonywa³em(am) zgodnie z instrukcj¹ Wspó³praca z kole ankami i kolegami w grupie uk³ada³a mi siê: bardzo du y, du y, œredni, ma³y, bardzo ma³y zawsze, prawie zawsze, rzadko, nigdy bardzo dobrze, dobrze, normalnie, Ÿle, bardzo Ÿle strona 248
Doœwiadczalne wyznaczenie wielkoœci (objêtoœci) kropli ró nych substancji, przy u yciu ró - nych zakraplaczy.
26. OD JAKICH CZYNNIKÓW ZALE Y WIELKOŒÆ KROPLI? 1. Realizowane treœci podstawy programowej Przedmiot Matematyka Fizyka Chemia Realizowana treœæ podstawy programowej Uczeñ: 9.1 interpretuje dane przedstawione
Bardziej szczegółowoKompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo techniczne.
22. WYTR CANIE OSADÓW NIEROZPUSZCZALNYCH SOLI 1. Realizowane treœci podstawy programowej Przedmiot Matematyka Chemia Realizowana treœæ podstawy programowej Uczeñ: 9.1 interpretuje dane przedstawione za
Bardziej szczegółowo5.4 Uczeñ stosuje obliczenia procentowe do rozwi¹zywania problemów w kontekœcie praktycznym
12. BADANIE ODCZYNU RÓ NYCH SUBSTANCJI ZA POMOC WSKA NIKÓW KWASOWO-ZASADOWYCH 1. Realizowane treœci podstawy programowej Przedmiot Matematyka Chemia Realizowana treœæ podstawy programowej 5.4 Uczeñ stosuje
Bardziej szczegółowoJAKIE SUBSTANCJE PRZEWODZ PR D ELEKTRYCZNY?
2. JAKIE SUBSTANCJE PRZEWODZ PR D ELEKTRYCZNY? 1. Realizowane treœci podstawy programowej Przedmiot Realizowana treœæ podstawy programowej Fizyka Chemia Uczeñ: 4.3 odró nia przewodniki od izolatorów oraz
Bardziej szczegółowoKompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo techniczne.
39. Z JAKICH DWÓCH SOLI SK ADA SIÊ TZW. KAMIEÑ KOT OWY? 1. Realizowane treœci podstawy programowej Przedmiot Matematyka Chemia Realizowana treœæ podstawy programowej Uczeñ: 8.4 interpretuje dane przedstawione
Bardziej szczegółowoDOŒWIADCZALNE SPRAWDZANIE JEDNORODNOŒCI BUDOWY RÓ NYCH MATERIA ÓW
DOŒWIADCZALNE SPRAWDZANIE JEDNORODNOŒCI BUDOWY RÓ NYCH MATERIA ÓW 1. Realizowane treœci podstawy programowej Przedmiot Realizowana treœæ podstawy programowej Matematyka 8. Wykresy funkcji. Uczeñ: 1) zaznacza
Bardziej szczegółowoSPRAWD DOŒWIADCZALNIE, CZY DIETA WEGETARIAÑSKA DOSTARCZA ORGANIZMOWI WSZYSTKICH POTRZEBNYCH SK ADNIKÓW OD YWCZYCH.
40. SPRAWD DOŒWIADCZALNIE, CZY DIETA WEGETARIAÑSKA DOSTARCZA ORGANIZMOWI WSZYSTKICH POTRZEBNYCH SK ADNIKÓW OD YWCZYCH. U Ó PRAWID OWO ZBILANSOWANE MENU WEGETARIAÑSKIE DLA -LATKA NA 1 DZIEÑ 1. Realizowane
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 4. Identyfikacja wybranych cukrów w oparciu o niektóre reakcje charakterystyczne
Klasyczna Analiza Jakościowa Organiczna, Ćw. 4 - Identyfikacja wybranych cukrów Ćwiczenie 4 Identyfikacja wybranych cukrów w oparciu o niektóre reakcje charakterystyczne Zagadnienia teoretyczne: 1. Budowa
Bardziej szczegółowoCukry - czy każdy cukier jest słodki? Wykrywanie skrobi.
1 Cukry - czy każdy cukier jest słodki? Wykrywanie skrobi. Czas trwania zajęć: 45 minut Pojęcia kluczowe: - skrobia, - wielocukier, - glukoza, - rośliny Hipoteza sformułowana przez uczniów: 1. Istnieją
Bardziej szczegółowoKONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW
KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Etap wojewódzki rok szkolny 2009/2010 Dane dotyczące ucznia (wypełnia Komisja Konkursowa po rozkodowaniu prac) wylosowany numer uczestnika
Bardziej szczegółowoWoda i roztwory wodne. kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne,
10. Błona z mydlin Biuro Projektu INTERBLOK: ul. Stradomska 10, 31-058 Kraków, Tel: 12-422-26-08 Fax: 12-421-67-45 1. Realizowane treści podstawy programowej Przedmiot Fizyka Realizowana treść podstawy
Bardziej szczegółowoCZY JEDNYM POSUNIÊCIEM DA SIÊ ROZWI ZAÆ WSZYSTKIE UK ADY DWÓCH RÓWNAÑ LINIOWYCH?
47. CZY JEDNYM POSUNIÊCIEM DA SIÊ ROZI ZAÆ SZYSTKIE UK ADY DÓCH RÓNAÑ LINIOYCH? 1. Realizowane treœci podstawy programowej Przedmiot Matematyka Informatyka Realizowana treœæ podstawy programowej 7. Równania.
Bardziej szczegółowoGrupaa. Substancje o znaczeniu biologicznym. I Wpisz znak X przy właêciwoêciach tłuszczu pochodzenia roêlinnego. 1 p.
Grupaa Substancje o znaczeniu biologicznym I Wpisz znak X przy właêciwoêciach tłuszczu pochodzenia roêlinnego. 1 p. nienasycony nasycony nie odbarwia wody bromowej 2 Oceƒ prawdziwoêç poni szych wniosków
Bardziej szczegółowoEgzamin gimnazjalny. Biologia. Także w wersji online TRENING PRZED EGZAMINEM. Sprawdź, czy zdasz!
Egzamin gimnazjalny 3 Biologia TRENING PRZED EGZAMINEM Także w wersji online Sprawdź, czy zdasz! Spis treści Zestaw 1: Związki chemiczne budujące organizmy oraz pozyskiwanie i wykorzystywanie energii 5
Bardziej szczegółowoMAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY
Kod ucznia MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY dla uczniów szkół podstawowych 24 października 2018 r. Etap I (szkolny) Wypełnia Komisja Etapu Szkolnego Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 Maksymalna liczba 1 2 1 6 4 9 2 Liczba
Bardziej szczegółowo1.3 Uczeñ t³umaczy, na czym polega zjawisko dyfuzji, rozpuszczania, mieszania. Kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo techniczne.
13. OTRZYMYWANIE WSKA NIKÓW KWASOWO-ZASADOWYCH. FENOLOFTALEINA JAKO ATRAMENT SYMPATYCZNY 1. Realizowane treœci podstawy programowej Przedmiot Realizowana treœæ podstawy programowej Fizyka Chemia 2.6 Uczeñ
Bardziej szczegółowoKuratorium Oświaty w Lublinie
Kuratorium Oświaty w Lublinie ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2014/2015 KOD UCZNIA ETAP OKRĘGOWY Instrukcja dla ucznia 1. Zestaw konkursowy zawiera 12 zadań. 2. Przed
Bardziej szczegółowo7.2opisuje korzyœci i niebezpieczeñstwa wynikaj¹ce z rozwoju informatyki i powszechnego dostêpu do informacji
15. PORÓWNANIE GÊSTOŒCI KOŒCI PTAKA I SSAKA 1. Realizowane treœci podstawy programowej Przedmiot Matematyka Fizyka Biologia Informatyka Realizowana treœæ podstawy programowej Uczeñ: 1.7) stosuje obliczenia
Bardziej szczegółowoDZIA 4. POWIETRZE I INNE GAZY
DZIA 4. POWIETRZE I INNE GAZY 1./4 Zapisz nazwy wa niejszych sk³adników powietrza, porz¹dkuj¹c je wed³ug ich malej¹cej zawartoœci w powietrzu:...... 2./4 Wymieñ trzy wa ne zastosowania tlenu: 3./4 Oblicz,
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 3. Cukry mono i disacharydy
ĆWICZENIE 3 Cukry mono i disacharydy Reakcja ogólna na węglowodany (Reakcja Molischa) 1 ml 1% roztworu glukozy 1 ml 1% roztworu fruktozy 1 ml 1% roztworu sacharozy 1 ml 1% roztworu skrobi 1 ml wody destylowanej
Bardziej szczegółowo8.8 sporz¹dza wykres na podstawie danych z tabeli (oznaczenie wielkoœci i skali na osiach), a tak e odczytuje dane z wykresu
34. JAKA JEST ZAWARTOŒÆ (W MG) WITAMINY C W SOKU OWOCOWYM? 1. Realizowane treœci podstawy programowej Przedmiot Matematyka Fizyka Chemia Biologia Realizowana treœæ podstawy programowej Uczeñ: 8.1 zaznacza
Bardziej szczegółowoPRAWA ZACHOWANIA. Podstawowe terminy. Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc
PRAWA ZACHOWANIA Podstawowe terminy Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc a) si wewn trznych - si dzia aj cych na dane cia o ze strony innych
Bardziej szczegółowoScenariusz lekcji chemii w klasie III gimnazjum. Temat lekcji: Białka skład pierwiastkowy, budowa, właściwości i reakcje charakterystyczne
Scenariusz lekcji chemii w klasie III gimnazjum Temat lekcji: Białka skład pierwiastkowy, budowa, właściwości i reakcje charakterystyczne Czas trwania lekcji: 2x 45 minut Cele lekcji: 1. Ogólny zapoznanie
Bardziej szczegółowoPoznajemy disacharydy
Poznajemy disacharydy 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń zna: pojęcia: disacharyd, wiązanie glikozydowe, właściwości sacharozy i laktozy. b) Umiejętności Uczeń potrafi: omówić właściwości fizyczne sacharozy
Bardziej szczegółowoKuratorium Oświaty w Lublinie ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2016/2017 ETAP TRZECI
Kuratorium Oświaty w Lublinie.. Imię i nazwisko ucznia Pełna nazwa szkoły Liczba punktów ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2016/2017 ETAP TRZECI Instrukcja dla ucznia
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ ZAJĘĆ SZKOLNEGO KOŁA NAUKOWEGO Z PRZEDMIOTU CHEMIA PROWADZONEGO W RAMACH PROJEKTU AKADEMIA UCZNIOWSKA
SCENARIUSZ ZAJĘĆ SZKOLNEGO KOŁA NAUKOWEGO Z PRZEDMIOTU CHEMIA PROWADZONEGO W RAMACH PROJEKTU AKADEMIA UCZNIOWSKA Temat lekcji Jak dowieść, że woda ma wzór H 2 O? Na podstawie pracy uczniów pod opieką Tomasza
Bardziej szczegółowoProjekt Gdzie ukryty jest cukier?
Projekt Gdzie ukryty jest cukier? Zajęcia realizowane metodą przewodniego tekstu Cel główny: Poszerzenie wiedzy na temat pochodzenia, właściwości i znaczenia cukrów dla organizmów żywych. Treści kształcenia
Bardziej szczegółowoStechiometria równań reakcji chemicznych, objętość gazów w warunkach odmiennych od warunków normalnych (0 o C 273K, 273hPa)
Karta pracy I/2a Stechiometria równań reakcji chemicznych, objętość gazów w warunkach odmiennych od warunków normalnych (0 o C 273K, 273hPa) I. Stechiometria równań reakcji chemicznych interpretacja równań
Bardziej szczegółowo10. Figury p³askie. Uczeñ: 13) rozpoznaje wielok¹ty przystaj¹ce i podobne
20. PROJEKTOWANIE PUZZLI. Realizowane treœci podstawy programowej Przedmiot Matematyka Realizowana treœæ podstawy programowej 0. Figury p³askie. Uczeñ: 3) rozpoznaje wielok¹ty przystaj¹ce i podobne Informatyka
Bardziej szczegółowomatematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne, informatyczne, uczenia siê.
16. CO KRYJE TWIERDZENIE PITAGORASA? 1. Realizowane treœci podstawy programowej Przedmiot Realizowana treœæ podstawy programowej Matematyka 10. Figury p³askie. Uczeñ: oblicza pole ko³a, pierœcienia ko³owego,
Bardziej szczegółowo3b Do dwóch probówek, w których znajdowały się olej słonecznikowy i stopione masło, dodano. 2. Zaznacz poprawną odpowiedź.
3b 1 PAWEŁ ZYCH IMIĘ I NAZWISKO: KLASA: GRUPA A 1. Do dwóch probówek, w których znajdowały się olej słonecznikowy i stopione masło, dodano roztworu manganianu(vii) potasu. Napisz, jakich obserwacji można
Bardziej szczegółowo1. kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne, 2. kompetencje informatyczne, 3. umiejêtnoœæ uczenia siê.
43. PRAKTYCZNEZASTOSOWANIEZAPISUDWÓJKOWEGOLICZB. 1. Realizowane treœci podstawy programowej Przedmiot Matematyka Informatyka Realizowana treœæ podstawy programowej 1. Liczby wymierne dodatnie. Uczeñ: 1)
Bardziej szczegółowoProtokół doświadczenia IBSE III etap GIMNAZJUM ZADANIE 4
1. Odniesienie do Podstawy Programowej a) Cele kształcenia Protokół doświadczenia IBSE III etap GIMNAZJUM ZADANIE 4 Pozyskiwanie, przetwarzanie i tworzenie informacji. Uczeń pozyskuje i przetwarza informacje
Bardziej szczegółowoTemat lekcji: Bakterie a wirusy.
Anna Tomicka Scenariusz lekcji biologii Dział: Różnorodność organizmów. Klasa: I b Temat lekcji: Bakterie a wirusy. 1.Cele lekcji: Cel ogólny: Uczeń: omawia budowę komórki bakterii oraz wirusów, wyjaśnia
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJE DO ĆWICZEŃ- Kwasy i wodorotlenki
INSTRUKCJE DO ĆWICZEŃ- Kwasy i wodorotlenki Opracowanie: Joanna Cwynar- Wojtonis Ćwiczenie 1. Otrzymywanie kwasu siarkowego (IV) - siarka stała, - woda, - oranż metylowy, Szkło i sprzęt: - palnik spirytusowy,
Bardziej szczegółowoa) proces denaturacji białka następuje w probówce: b) proces zachodzący w probówce nr 1 nazywa się:
Zadanie 1. (4 pkt) Zaprojektuj doświadczenie chemiczne, za pomocą którego można wykryć siarkę w związkach organicznych. a) opisz przebieg doświadczenia b) zapisz przewidywane spostrzeżenia c) napisz równanie
Bardziej szczegółowo18. Jaki wpływ na proces palenia ma zjawisko konwekcji?
18. Jaki wpływ na proces palenia ma zjawisko konwekcji? 1. Realizowane treści podstawy programowej Przedmiot Fizyka Chemia Matematyka Realizowana treść podstawy programowej Energia Uczeń: - opisuje ruch
Bardziej szczegółowoDifunkcyjne pochodne powtórzenie wiadomości
Difunkcyjne pochodne powtórzenie wiadomości 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń zna: podział cukrów, podział białek. b) Umiejętności Uczeń potrafi: napisać wzory sumaryczne rybozy, glukozy, fruktozy, maltozy,
Bardziej szczegółowoProtokół: Reakcje charakterystyczne cukrowców
Protokół: Reakcje charakterystyczne cukrowców 1. Rekcja na obecność cukrów: próba Molischa z -naftolem Jest to najbardziej ogólna reakcja na cukrowce, tak wolne jak i związane. Ujemny jej wynik wyklucza
Bardziej szczegółowoTwórcza szkoła dla twórczego ucznia Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
SCENARIUSZ LEKCJI PRZEDMIOT: CHEMIA TEMAT: Czy w wyniku zmieszania roztworów dwóch różnych elektrolitów zawsze powstaje substancja trudno rozpuszczalna? AUTOR SCENARIUSZA: mgr Ewa Gryczman OPRACOWANIE
Bardziej szczegółowoKompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo techniczne. Sporz¹dzenie wykresu zale noœci oporu elektrycznego od stê enia soli
29. JAK ZMIENIA SIÊ OPÓR ELEKTRYCZNY ROZTWORÓW SOLI W ZALE NOŒCI OD ICH STÊ ENIA? 1. Realizowane treœci podstawy programowej Przedmiot Matematyka Fizyka Chemia Realizowana treœæ podstawy programowej Uczeñ:
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ ZAJĘĆ SZKOLNEGO KOŁA NAUKOWEGO Z PRZEDMIOTU BIOLOGIA PROWADZONEGO W RAMACH PROJEKTU AKADEMIA UCZNIOWSKA
SCENARIUSZ ZAJĘĆ SZKOLNEGO KOŁA NAUKOWEGO Z PRZEDMIOTU BIOLOGIA PROWADZONEGO W RAMACH PROJEKTU AKADEMIA UCZNIOWSKA Temat lekcji Jaki wpływ na skrobię ma ślina i proszek do prania? Na podstawie pracy uczniów
Bardziej szczegółowoWojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2012/2013
Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2012/2013 KOD UCZNIA Etap: Data: Czas pracy: wojewódzki 13 marca 2013 r. 90 minut Informacje dla ucznia
Bardziej szczegółowo3.2 Warunki meteorologiczne
Fundacja ARMAAG Raport 1999 3.2 Warunki meteorologiczne Pomiary podstawowych elementów meteorologicznych prowadzono we wszystkich stacjach lokalnych sieci ARMAAG, równolegle z pomiarami stê eñ substancji
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY
WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 STOPIEŃ WOJEWÓDZKI KOD UCZNIA. INSTRUKCJA DLA UCZNIA Czas trwania konkursu 90 minut. 1.Przeczytaj uważnie instrukcje i postaraj
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ ZAJĘĆ SZKOLNEGO KOŁA NAUKOWEGO Z PRZEDMIOTU BIOLOGIA PROWADZONEGO W RAMACH PROJEKTU AKADEMIA UCZNIOWSKA
SCENARIUSZ ZAJĘĆ SZKOLNEGO KOŁA NAUKOWEGO Z PRZEDMIOTU BIOLOGIA PROWADZONEGO W RAMACH PROJEKTU AKADEMIA UCZNIOWSKA Temat lekcji Jak nasiona soi wpływają na mocznik? Na podstawie pracy uczniów pod opieką
Bardziej szczegółowoWyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów
Ćwiczenie 63 Wyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów 63.1. Zasada ćwiczenia W ćwiczeniu określa się współczynnik sprężystości pojedynczych sprężyn i ich układów, mierząc wydłużenie
Bardziej szczegółowoKlasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin. Dominika Sowa
Klasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin Dominika Sowa Szczecin, 8 maj 2014 Program prezentacji: 1. Definicja substancji i mieszanin chemicznych wg Ustawy o substancjach chemicznych
Bardziej szczegółowoPolisacharydy skrobia i celuloza
Polisacharydy skrobia i celuloza 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń zna: podział cukrów, właściwości fizyczne skrobi i celulozy, reakcję charakterystyczną służącą do identyfikacji skrobi. b) Umiejętności
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z CHEMII W GIMNAZJUM w ZESPOLE SZKÓ W SZTUTOWIE
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z CHEMII W GIMNAZJUM w ZESPOLE SZKÓ W SZTUTOWIE Przedmiotowy System Oceniania sporz dzony zosta w oparciu o: 1. Rozporz dzenie MEN z dnia 21.03.2001 r. 2. Statut Szko y 3.
Bardziej szczegółowoRoztwory poziom podstawowy
Roztwory poziom podstawowy Zadanie 1. (2 pkt) Źródło: CKE 2010 (PP), zad. 13. Korzystaj c z tabeli rozpuszczalno ci, zaprojektuj do wiadczenie umo liwiaj ce odró nienie umieszczonych w oddzielnych, nieoznakowanych
Bardziej szczegółowoScenariusz lekcji w technikum zakres podstawowy 2 godziny
Scenariusz lekcji w technikum zakres podstawowy 2 godziny Temat : Hydroliza soli. Cele dydaktyczno wychowawcze: Wyjaśnienie przyczyn różnych odczynów soli Uświadomienie różnej roli wody w procesach dysocjacji
Bardziej szczegółowoMałgorzata Karkoszka SCENARIUSZ LEKCJI W LICEUM. Właściwości chemiczne kwasów karboksylowych.
Małgorzata Karkoszka SCENARIUSZ LEKCJI W LICEUM Właściwości chemiczne kwasów karboksylowych. Scenariusz lekcji z kartą pracy ucznia pozwala uczniom zaznajomić się z właściwościami chemicznymi kwasów karboksylowych
Bardziej szczegółowoWojewódzki Konkurs Przedmiotowy. dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2013/2014
Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2013/2014 KOD UCZNIA Etap: Data: Czas pracy: Wojewódzki 11 marca 2014 90 minut Informacje dla ucznia
Bardziej szczegółowoWęglowodany (Cukry) Część 2. Związki wielofunkcyjne
Węglowodany (Cukry) Część 2 Związki wielofunkcyjne Monosacharydy Glukoza, Fruktoza: - wzory łańcuchowe, wzory Fishera, - właściwości fizyczne i chemiczne (zależności między budową a właściwościami) - funkcje
Bardziej szczegółowoKonkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów. 07 marca 2019 r. zawody III stopnia (wojewódzkie) Schemat punktowania zadań
Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów 07 marca 2019 r. zawody III stopnia (wojewódzkie) Schemat punktowania zadań Maksymalna liczba punktów 40. 90% 36 pkt. Uwaga! 1. Wszystkie
Bardziej szczegółowoLp. Tematyka Liczba godzin I. Wymagania edukacyjne
Anna Ulrych Plan wynikowy Przedmiot: Materiały fryzjerskie Kierunek : Technikum Usług Fryzjerskich- rok szkolny 05/ 06 Liczba godzin: 76 Liczba godzin w roku szkolnym: KL.II Lp. Tematyka Liczba godzin
Bardziej szczegółowoNasza pracownia dysponuje drukark¹ 3d, ploterem laserowym, ploterem frezuj¹cym, termicznym do styroduru oraz no ykowym do folii.
Drogi studencie! 1 Jesteœmy pracowni¹ makiet. Na co dzieñ zajmujemy siê budow¹ makiet architektonicznych, przemys³owych, historycznych i innych. Jeœli chcesz przygotowaæ elementy do swojej makiety lub
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ ZAJĘĆ SZKOLNEGO KOŁA NAUKOWEGO Z PRZEDMIOTU BIOLOGIA PROWADZONEGO W RAMACH PROJEKTU AKADEMIA UCZNIOWSKA
SCENARIUSZ ZAJĘĆ SZKOLNEGO KOŁA NAUKOWEGO Z PRZEDMIOTU BIOLOGIA PROWADZONEGO W RAMACH PROJEKTU AKADEMIA UCZNIOWSKA Temat lekcji Występowanie glukozy i jej zawartość w wybranych owocach Na podstawie pracy
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY
Kod ucznia Liczba punktów WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 07.03.2019 R. 1. Test konkursowy zawiera 11 zadań. Są to zadania otwarte. Na ich rozwiązanie
Bardziej szczegółowoZajęcia 10 Kwasy i wodorotlenki
Zajęcia 10 Kwasy i wodorotlenki Według teorii Brönsteda-Lowrego kwasy to substancje, które w reakcjach chemicznych oddają protony, natomiast zasady to substancje, które protony przyłączają. Kwasy, które
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW.
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW. Zagadnienia: Zjawisko dysocjacji: stała i stopień dysocjacji Elektrolity słabe i mocne Efekt wspólnego jonu Reakcje strącania osadów Iloczyn rozpuszczalności Odczynnik
Bardziej szczegółowoSTRUKTURA A WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE I FIZYCZNE PIERWIASTKÓW I ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH
11 STRUKTURA A WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE I FIZYCZNE PIERWIASTKÓW I ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH CEL ĆWICZENIA Zapoznanie z właściwościami chemicznymi i fizycznymi substancji chemicznych w zależności od ich formy krystalicznej
Bardziej szczegółowo3b 2. przedstawione na poniższych schematach. Uzupełnij obserwacje i wnioski z nich wynikające oraz równanie zachodzącej reakcji.
3b 2 PAWEŁ ZYCH IMIĘ I NAZWISKO: KLASA: GRUPA A 1. W celu zbadania właściwości sacharozy wykonano dwa doświadczenia, które zostały przedstawione na poniższych schematach. Uzupełnij obserwacje i wnioski
Bardziej szczegółowo1 FILTR. Jak usun¹æ 5 zanieczyszczeñ za pomoc¹ jednego z³o a? PROBLEMÓW Z WOD ROZWI ZUJE. NOWATORSKIE uzdatnianie wody 5 w 1
Jak usun¹æ 5 zanieczyszczeñ za pomoc¹ jednego z³o a? 1 FILTR ROZWI ZUJE PROBLEMÓW Z WOD 1 TWARDOŒÆ 2 ELAZO 3 MANGAN 4 AMONIAK 5 ORGANIKA Zanieczyszczenia takie jak: twardoœæ, mangan, elazo, naturalne substancje
Bardziej szczegółowoOd redakcji. Symbolem oznaczono zadania wykraczające poza zakres materiału omówionego w podręczniku Fizyka z plusem cz. 2.
Od redakcji Niniejszy zbiór zadań powstał z myślą o tych wszystkich, dla których rozwiązanie zadania z fizyki nie polega wyłącznie na mechanicznym przekształceniu wzorów i podstawieniu do nich danych.
Bardziej szczegółowoProgram Otwarte Drzwi
Program Otwarte Drzwi Program zajęć pozalekcyjnych skierowany do uczniów klas V -VI szczególnie zainteresowanych przyrodą Opracowała Marianna Tomasiak Warszawa 2004 1 1.Wstęp Uczniowie szkoły podstawowej
Bardziej szczegółowoScenariusz lekcji chemii w klasie II k gimnazjum
Scenariusz lekcji chemii w klasie II k gimnazjum Termin realizacji: 14. 12. 2006r. Czas realizacji: 45 minut Opracowała: Marzena Bień Temat: Poznajemy właściwości wodorotlenku sodu i potasu. Cel ogólny:
Bardziej szczegółowoIII. 5)... wykazuje zwi¹zki pomiêdzy p³ytow¹ budow¹ litosfery a wystêpowaniem zjawisk wulkanicznych i trzêsieñ ziemi
2. JAK ZBUDOWAÆ MODEL WULKANU, Z KTÓREGO WYP YWA LAWA? 1. Realizowane treœci podstawy programowej Chemia Geografia Przedmiot Realizowana treœæ podstawy programowej Uczeñ: IX ) bada i opisuje w³aœciwoœci
Bardziej szczegółowoXXIII KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2015/2016
IMIĘ I NAZWISKO PUNKTACJA SZKOŁA KLASA NAZWISKO NAUCZYCIELA CHEMII I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Inowrocław 21 maja 2016 Im. Jana Kasprowicza INOWROCŁAW XXIII KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY
Bardziej szczegółowoAtom poziom rozszerzony
Atom poziom rozszerzony Zadanie 1. (1 pkt) Źródło: CKE 010 (PR), zad. 1. Atomy pierwiastka X tworz jony X 3+, których konfiguracj elektronow mo na zapisa : 1s s p 6 3s 3p 6 3d 10 Uzupe nij poni sz tabel,
Bardziej szczegółowoPowodzenia!!! WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII III ETAP. Termin: r. Czas pracy: 90 minut. Liczba otrzymanych punktów
KOD Ucznia WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII III ETAP Termin: 21.03.2006r. Czas pracy: 90 minut Numer zadania Liczba możliwych punktów 1 6 2 3 3 6 4 7 5 7 6 6 7 6 8 3 9 6 10 8 Razem 58 Liczba otrzymanych
Bardziej szczegółowoMałopolski Konkurs Chemiczny dla Gimnazjalistów
... kod ucznia Małopolski Konkurs Chemiczny dla Gimnazjalistów Etap I (szkolny) 16 października 2009 roku Wypełnia szkolna komisja konkursowa Zadanie 1. 2. 3. 4. 5. Suma Liczba punktów PoniŜej podano treść
Bardziej szczegółowo8.8 sporz¹dza wykres na podstawie danych z tabeli (oznaczenie wielkoœci i skali na osiach), a tak e odczytuje dane z wykresu
44. JAKA JEST TWARDOŒÆ WODY Z KRANU? 1. Realizowane treœci podstawy programowej Przedmiot Matematyka Fizyka Chemia Realizowana treœæ podstawy programowej Uczeñ: 8.1 zaznacza w uk³adzie wspó³rzêdnych na
Bardziej szczegółowoTemat: Reakcje zobojętniania sposobem na otrzymywanie soli
Temat: Reakcje zobojętniania sposobem na otrzymywanie soli Scenariusz lekcji I. Część ogólna Imię i nazwisko nauczyciela: Andrzej Kapuściński, Gimnazjum im. Polskich Olimpijczyków w Szczutowie Przedmiot:
Bardziej szczegółowoSyropy owocowe są szalenie zdrowe?!
Syropy owocowe są szalenie zdrowe?! Protokół doświadczenia scripted inquiry 1. Odniesienie do Podstawy Programowej a) Cele kształcenia III etap kształcenia - BIOLOGIA Znajomość metodyki badań biologicznych.
Bardziej szczegółowoJoanna Kwatera PO NITCE DO K ÊBKA. czyli jak æwiczyæ sprawnoœæ rachunkow¹ uczniów klas 4 6 szko³y podstawowej OPOLE
Joanna Kwatera PO NITCE DO K ÊBKA czyli jak æwiczyæ sprawnoœæ rachunkow¹ uczniów klas 4 6 szko³y podstawowej OPOLE Wydawnictwo NOWIK Sp.j. 2015 SK AD KOMPUTEROWY Barbara Kwaœnicka PROJEKT OK ADKI Daria
Bardziej szczegółowoIII LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE WGRUDZIĄDZU ĆWICZENIA ZWIĄZANE Z ODŻYWIANIEM I ODDYCHANIEM CZŁOWIEKA
III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE WGRUDZIĄDZU ĆWICZENIA ZWIĄZANE Z ODŻYWIANIEM I ODDYCHANIEM CZŁOWIEKA Scenariusz zajęć lekcyjnych z biologii dla klasy trzeciej czteroletniego Liceum Ogólnokształcącego Opracowała:
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe
kod ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO Uzyskane punkty.. WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe Zadanie
Bardziej szczegółowoKrótka informacja o instytucjonalnej obs³udze rynku pracy
Agnieszka Miler Departament Rynku Pracy Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Spo³ecznej Krótka informacja o instytucjonalnej obs³udze rynku pracy W 2000 roku, zosta³o wprowadzone rozporz¹dzeniem Prezesa
Bardziej szczegółowoChemia nieorganiczna Zadanie Poziom: rozszerzony Punkty
Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (Nazwisko i imię) Punkty Zadanie 1. (1 pkt.) W podanym zestawie tlenków podkreśl te, które reagują z mocnymi kwasami i zasadami a nie reagują z wodą: MnO2, ZnO, CrO3, FeO,
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZEDMIOTÓW ZAWODOWYCH ODBYWAJĄCYCH SIĘ W SZKOLNYM LABORATORIUM CHEMICZNYM
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZEDMIOTÓW ZAWODOWYCH ODBYWAJĄCYCH SIĘ W SZKOLNYM LABORATORIUM CHEMICZNYM PSO jest uzupełnieniem Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania obowiązującego w GCE. Precyzuje zagadnienia
Bardziej szczegółowoXXII KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2014/2015
IMIĘ I NAZWISKO PUNKTACJA SZKOŁA KLASA NAZWISKO NAUCZYCIELA CHEMII I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Inowrocław 23 maja 2015 Im. Jana Kasprowicza INOWROCŁAW XXII KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY
Bardziej szczegółowoChemia nieorganiczna Zadanie Poziom: podstawowy
Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (Nazwisko i imię) Punkty Razem pkt % Chemia nieorganiczna Zadanie 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 Poziom: podstawowy Punkty Zadanie 1. (1 pkt.) W podanym
Bardziej szczegółowoAtom poziom podstawowy
Atom poziom podstawowy Zadanie 1. (1 pkt) Źródło: CKE 2010 (PP), zad. 1. Atomy pewnego pierwiastka w stanie podstawowym maj nast puj c konfiguracj elektronów walencyjnych: 2s 2 2p 3 (L 5 ) Okre l po o
Bardziej szczegółowoUzdatniacz wody. Instrukcja obsługi 231258, 231364, 231357
Uzdatniacz wody 231258, 231364, 231357 Instrukcja obsługi I Przed uruchomieniem urządzenia naleŝy koniecznie dokładnie przeczytać niniejszą instrukcję obsługi. INSTRUKCJA OBSŁUGI I INSTALACJI Aby poprawnie
Bardziej szczegółowo31. CZY ATWO JEST STWORZYÆ WIARYGODN ANKIETÊ? Realizowana treœæ podstawy programowej. strona 48
31. CZY ATWO JEST STWORZYÆ WIARYGODN ANKIETÊ? 1. Realizowane treœci podstawy programowej strona 48 Przedmiot Matematyka Biologia Informatyka Realizowana treœæ podstawy programowej 8. Wykresy funkcji. Uczeñ:
Bardziej szczegółowoZ roztworami za pan brat, nie tylko w laboratorium
Z roztworami za pan brat, nie tylko w laboratorium Zajęcia realizowane metodą przewodniego tekstu Cel główny: Przygotowanie roztworów o określonym stężeniu. Treści kształcenia zajęć interdyscyplinarnych:
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne. Z CHEMII W KLASIE III gimnazjum
WYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne Z CHEMII W KLASIE III gimnazjum Program nauczania chemii w gimnazjum autorzy: Teresa Kulawik, Maria Litwin Program realizowany przy pomocy
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE w klasie III
WYMAGANIA EDUKACYJNE w klasie III Nr lekcji Temat lekcji Treści nauczania (pismem pogrubionym zostały zaznaczone treści Podstawy Programowej) Węgiel i jego związki z wodorem Wymagania i kryteria ocen Uczeń:
Bardziej szczegółowoMECHANIZMY REAKCJI CHEMICZNYCH. REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE GRUP FUNKCYJNYCH ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH
Ćwiczenie 2 semestr 2 MECHANIZMY REAKCJI CHEMICZNYCH. REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE GRUP FUNKCYJNYCH ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH Obowiązujące zagadnienia: Związki organiczne klasyfikacja, grupy funkcyjne, reakcje
Bardziej szczegółowoŚwiat pełen manipulacji genetycznych - porównanie roślin z i bez GMO
Świat pełen manipulacji genetycznych - porównanie roślin z i bez GMO Protokół doświadczenia IBSE 1. Odniesienie do Podstawy Programowej a) Cele kształcenia III etap kształcenia - BIOLOGIA Znajomość metodyki
Bardziej szczegółowoTemat: Składniki odżywcze żywności. Data: Opracowała: Marta Gołębiewska - Szczykowska. Cele sformułowane w języku ucznia: Na dzisiejszej lekcji:
Temat: Składniki odżywcze żywności. Opracowała: Marta Gołębiewska - Szczykowska Klasa: Data: Cele sformułowane w języku ucznia: Na dzisiejszej lekcji: - wyjaśnię pojęcia: wartość odżywcza, wartość energetyczna,
Bardziej szczegółowoJAK WYKONAÆ MAPÊ HIPSOMETRYCZN?
4. JAK WYKONAÆ MAPÊ HIPSOMETRYCZN? * oznaczone zosta³y treœci lekcji, które mo na pomin¹æ przy realizacji g³ównego tematu zajêæ. 1. Realizowane treœci podstawy programowej Geografia Przedmiot Realizowana
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII
KOD UCZNIA... WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII Termin: 16.03. 2010 r. godz. 10 00 Czas pracy: 90 minut ETAP III Ilość punktów za rozwiązanie zadań Część I Część II Część III numer zadania numer
Bardziej szczegółowoOTRZYMYWANIE ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH: PREPARATYKA TLENKÓW MIEDZI
15 OTRZYMYWANIE ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH: PREPARATYKA TLENKÓW MIEDZI CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studenta z prostymi metodami syntezy związków chemicznych i chemią związków miedzi Zakres obowiązującego materiału
Bardziej szczegółowoMałopolski Konkurs Chemiczny dla Gimnazjalistów
Kod ucznia Małopolski Konkurs Chemiczny dla Gimnazjalistów Etap wojewódzki 5 marca 2013 roku Wypełnia wojewódzka komisja konkursowa Zadanie Liczba punktów Podpis oceniającego Liczba punktów po weryfikacji
Bardziej szczegółowoWłaściwości białek. 1. Cele lekcji. 2. Metoda i forma pracy. a) Wiadomości. b) Umiejętności. c) Postawy
Właściwości białek 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń: zna pojęcia: peptyd, wiązanie peptydowe, białko, wysalanie, koagulacja, peptyzacja, denaturacja, roztwór koloidalny, zol, żel. wie, jakie czynniki
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY
Kod ucznia Liczba punktów WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 9 MARCA 2016 R. 1. Test konkursowy zawiera 10 zadań. Są to zadania otwarte, za które maksymalnie możesz
Bardziej szczegółowoKATALIZA I KINETYKA CHEMICZNA
9 KATALIZA I KINETYKA CHEMICZNA CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studenta z procesami katalitycznymi oraz wpływem stężenia, temperatury i obecności katalizatora na szybkość reakcji chemicznej. Zakres obowiązującego
Bardziej szczegółowo