DOŒWIADCZALNE SPRAWDZANIE JEDNORODNOŒCI BUDOWY RÓ NYCH MATERIA ÓW

Transkrypt

1 DOŒWIADCZALNE SPRAWDZANIE JEDNORODNOŒCI BUDOWY RÓ NYCH MATERIA ÓW 1. Realizowane treœci podstawy programowej Przedmiot Realizowana treœæ podstawy programowej Matematyka 8. Wykresy funkcji. Uczeñ: 1) zaznacza w uk³adzie wspó³rzêdnych na p³aszczyÿnie punkty o danych wspó³rzêdnych 2) odczytuje wspó³rzêdne danych punktów 3) odczytuje z wykresu funkcji: wartoœæ funkcji dla danego argumentu, argumenty dla danej wartoœci funkcji, dla jakich argumentów funkcja przyjmuje wartoœci dodatnie, dla jakich ujemne, a dla jakich zero 4) odczytuje i interpretuje informacje przedstawione za pomoc¹ wykresów funkcji (w tym wykresów opisuj¹cych zjawiska wystêpuj¹ce w przyrodzie, gospodarce, yciu codziennym). Chemia 1. Substancje i ich w³aœciwoœci. Uczeñ: 1) opisuje w³aœciwoœci substancji, bêd¹cych g³ównymi sk³adnikami stosowanych na co dzieñ produktów np. soli kamiennej, cukru, m¹ki, wody, miedzi, elaza; wykonuje doœwiadczenia, w których bada w³aœciwoœci wybranych substancji 2. Kszta³cone kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne, umiejêtnoœæ uczenia siê. 3. Cele zajêæ blokowych samodzielne wykonanie doœwiadczenia, zapisanie jego wyników ró nymi sposobami, wyci¹ganie wniosków z doœwiadczeñ. 4. Oczekiwane osi¹gniêcia ucznia Uczeñ tworzy tabele, skaluje i opisuje poprawnie osie wykresu, dopasowuje krzywe do naniesionych punktów na wykresie, w oparciu o przeprowadzone doœwiadczenie opisuje podobne zjawiska. strona 61

2 5. Wykaz pomocy dydaktycznych Pomoc dydaktyczna do przeprowadzenia eksperymentu Iloœæ sztuk 1 kartka bia³ego papieru A4 jedna dla ka dego ucznia 2 kawa³ek jedwabiu, najlepiej jednokolorowego, w ciemnym kolorze jeden dla ka dego ucznia 3 kawa³ek papieru toaletowego (szary, kiepskiej jakoœci) jeden dla ka dego ucznia 4 olej jadalny lub olej napêdowy ma³a butelka 5 linijka jedna dla ka dego ucznia 6 stoper lub zegarek oraz kalkulator (mo e byæ w telefonie komórkowym) 7 ma³e pojemniczki na olej (pojemnik do odmierzania syropów) jeden dla ka dego ucznia jeden na czterech uczniów 8 d³ugopisy w ró nych kolorach na kilku uczniów Proponowany przebieg zajêæ z rozliczeniem czasowym Opis kolejnych dzia³añ Uwagi do realizacji dla nauczyciela (rysunki, schematy, fotografie, linki do WWW itp.) trwania w min 1 Rozdanie uczniom kart pracy. Ka dy uczeñ otrzymuje swoj¹ kartê. 2 2 Zakroplenie oleju na trzech materia³ach (papier, jedwab, bawe³na). Ka dy uczeñ indywidualnie. 2 3 Obserwacja tempa rozchodzenia siê plam oleju na materia³ach, zaznaczanie szerokoœci i wysokoœci plam o³ówkiem lub d³ugopisem. Ka dy uczeñ indywidualnie Zmierzenie obu parametrów plam dla szeœciu kolejnych czasów i wpisanie ich do tabel. 5 Obliczenie stosunków wysokoœci plam do ich szerokoœci dla ka dego pomiaru. Ka dy uczeñ indywidualnie. 20 Ka dy uczeñ indywidualnie Wyskalowanie i opisanie osi wykresu. Ka dy uczeñ indywidualnie. 5 strona 62 7 Naniesienie punktów pomiarowych i narysowanie wykresów. Uczeñ nanosi punkty na jeden wykres i rysuje trzy krzywe na jednym wykresie. 10

3 8 Udzielenie odpowiedzi na pytania w karcie ucznia. Ka dy uczeñ indywidualnie. 5 9 Wype³nienie ankiety ewaluacyjnej oraz karty samooceny. Ka dy uczeñ indywidualnie Oddanie karty nauczycielowi. Ka dy uczeñ indywidualnie. 1 Ca³kowity czas trwania jednostki Obudowa do zajêæ blokowych Przyk³adowe rozwi¹zania Doœwiadczalne sprawdzanie jednorodnoœci budowy ró nych materia³ów 1. Wype³nienie tabel danymi - 3 pkt (1 pkt za ka d¹ tabelê). 2. Wyznaczenie stosunku wysokoœci plam do ich szerokoœci 3 pkt (1pkt za ka d¹ tabelê). 3. Narysowanie krzywych na wspólnym wykresie 3 pkt (po 1 pkt za ka d¹ krzyw¹). 4. OdpowiedŸ na 1 pytanie 1 pkt (odpowiedÿ zgodn¹ z obserwacj¹). 5. OdpowiedŸ na 2 pytanie 1 pkt Poprawna odpowiedÿ: Je eli plama powsta³a na materiale jest kszta³tem bardziej zbli ona do ko³a oznacza to, e nitki materia³u zachodz¹ regularnie jedna na drug¹, co w ³atwy sposób umo liwia rozchodzenie siê oleju w ró nych kierunkach. Plama powsta³a na kartce papieru kserograficznego i na papierze toaletowym nie jest kolista, poniewa papier jest bardziej porowaty. Im gorszy gatunek papieru, tym bardziej pod³u na mo e byæ plama oleju. OdpowiedŸ na 3 pytanie 1 pkt Poprawna odpowiedÿ: W miarê up³ywu czasu plamy rozchodz¹ siê coraz wolniej. Dzieje siê tak dlatego, e iloœæ wylanego oleju by³a ograniczona, a materia³y s¹ porowate. 7. OdpowiedŸ na 4 pytanie 1 pkt Podanie zastosowañ za ka de 1 pkt Zastosowanie zjawiska w praktyce: a. barwienie tkanin, b. kolorowanie jajek na Wielkanoc, c. zasada dzia³ania flamastrów, d. zapewnianie jednorodnoœci koloru na œcianach. 8. Literatura uzupe³niaj¹ca 1. Podrêczniki szkolne do chemii i matematyki strona 63

4 9. Karta pracy ucznia Doœwiadczalne sprawdzanie jednorodnoœci budowy ró nych materia³ów Masz do dyspozycji trzy ró ne materia³y: papier kserograficzny, papier toaletowy i kawa³ek jedwabiu. Oprócz tego, dysponujesz olejem jadalnym lub olejem napêdowym. SprawdŸ, który z podanych trzech materia³ów jest najbardziej jednorodny. strona Wykonaj doœwiadczenie 1: Na kartce papieru oraz na dwóch ró nych materia³ach (kawa³ku jednokolorowego jedwabiu i najgorszej jakoœci papieru toaletowego) rozlej du ¹ kroplê oleju. Zaraz po zakropleniu zaznacz o³ówkiem (na papierze) i d³ugopisem (na kawa³ku jedwabiu) szerokoœæ i wysokoœæ plam. Badaj oba wymiary plam, co 5 minut, zaznaczaj¹c je za ka dym razem o³ówkiem lub d³ugopisem. Po 30 minutach obserwacji, zbierz dane (zmierz linijk¹) i umieœæ je w tabelach. Wype³nij nimi cztery pierwsze kolumny tabel. 2. Wyznacz stosunek wysokoœci plam do ich szerokoœci dla ka dego pomiaru. Wpisz obliczone wartoœci do tabel, w kolumnie Narysuj wykresy zale noœci szerokoœci plam od czasu ich rozchodzenia siê. W tym celu opisz osie uk³adu wspó³rzêdnych, wyskaluj je, zaznacz punkty pomiarowe i narysuj wykresy. Ka d¹ krzyw¹ narysuj na wykresie innym kolorem. Pusty uk³ad wspó³rzêdnych znajduje siê na rysunku 1 Twojej karty. 4. Na podstawie przeprowadzonych doœwiadczeñ odpowiedz na pytania: a. Gdzie plama oleju rozchodzi siê bardziej równomiernie (jednakowo w kierunku poziomym i pionowym)? Podaj rodzaj materia³u: b. O czym, wed³ug Ciebie, œwiadczy nierównomierne rozchodzenie siê plam oleju? c. Jak z czasem zmienia siê tempo rozchodzenia siê plamy oleju?... Dlaczego tak siê dzieje? d. Czy ten mechanizm rozchodzenia siê ró nego rodzaju cieczy w materia³ach znalaz³ jakieœ zastosowanie praktyczne? Jeœli uwa asz, e tak, wymieñ kilka z nich:

5 Tabela 1 Kartka papieru Jedwab Papier toaletowy strona 65

6 Rysunek 1. Wykres Pomoc dydaktyczna do przeprowadzenia eksperymentu Iloœæ sztuk Cena jednostkowa Cena ³¹czna 1 kartka bia³ego papieru formatu A4 2z³ 2 kawa³ki ró nych materia³ów 3 ma³a butelka oleju 3z³ Suma kosztów 5z³ 10. Oszacowanie kosztów pracy Zadanie wykonania (h) Liczba osób ¹cznie osobogodzin pracy Cena osobogodziny pracy (z³) Koszt 1 2 Suma: strona 66

7 11. Ankieta ewaluacyjna zajêæ Pytanie do ucznia Tak Raczej tak Trudno powiedzieæ Nie Zdecydowanie nie 1 Nigdy wczeœniej nie zastanawia³em/ -³am siê nad mechanizmem rozchodzenia siê plam w ró nych materia³ach. 2 Doœwiadczalne badanie zjawisk jest bardzo kszta³c¹ce i ciekawe. 3 Wiem teraz jak rozpoznaæ dobr¹ jakoœæ ró nych materia³ów. 4 Po tych zajêciach zrozumia³em/ -³am, e bardzo czytelnym jest przedstawienie wyników jakiegoœ doœwiadczenia na wykresie. 12. Karta samooceny ucznia 1. Wykona³em(³am) doœwiadczenie dla podanych trzech materia³ów samodzielnie: TAK NIE 2. Wype³ni³em(³am) kompletem danych trzy tabele: TAK NIE 3. Samodzielnie wykona³em(³am) wykresy: TAK NIE 4. Samodzielnie odpowiedzia³em(³am) na wszystkie pytania: TAK NIE 5. Zna³em(³am) zastosowania zjawiska opisanego w doœwiadczeniu: TAK NIE strona 67