oradca PREZESA SPÓŁKI Z O.O. Temat numeru 12 PORAD EKSPERTA ZADAJ PYTANIE EKSPERTOM, PRZEŚLIJ JE NA ADRES ZO@WIP.PL

Transkrypt

1 Temat numeru oradca marzec kwiecień, nr 2 (128) ISSN X PREZESA SPÓŁKI Z O.O. DP RAWO ZARZĄDZANIE FINANSE ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZARZĄDU SPÓŁKI Z O.O. ZA NIEOPŁACONE SKŁADKI DO ZUS Obowiązkiem spółki z o.o. jest opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne. Jeśli tego nie zrobi lub egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, wówczas konsekwencje poniosą członkowie jej zarządu. Członek zarządu spółki z o.o. odpowiada za jej zaległości z zobowiązań wobec ZUS, których termin płatności upłynął w czasie pełnienia przez niego obowiązków członka zarządu. Przy tym odpowiedzialność ta ma charakter osobisty. Oznacza to, że osoby zasiadające w zarządzie spółki z o.o. odpowiadają za jej zobowiązania tego typu całym swoim majątkiem. Jednak członek zarządu ma szansę uwolnić się od tej odpowiedzialności. str PORAD EKSPERTA Zakaz konkurencji dla wspólników Ustawowy zakaz konkurencji dla członków zarządu Skutki naruszenia zakazu konkurencji w spółce Rezygnacja z likwidacji spółki Możliwość likwidacji spółki z o.o. Postawienie spółki w stan likwidacji Sposoby powołania likwidatorów Sądowe rozwiązanie spółki przez sąd Odwołanie likwidatora spółki przez sąd Założenie spółki europejskiej z udziałem spółki z o.o. Emisja obligacji w spółce z o.o. Sprzedaż aportu a VAT ZAWARCIE UMOWY PRZEDWSTĘPNEJ Jeżeli z jakiegoś powodu właściwa umowa nie może być jeszcze zawarta, warto podpisać umowę przedwstępną. Takie rozwiązanie można polecić np. zarządowi spółki, który chce nabyć budynek lub lokal, który jest w budowie, czy też wspólnikowi, który sprzedaje swoje udziały w spółce i potrzebuje czasu na uzyskanie zgody zarządu na zawarcie umowy sprzedaży udziałów. Zawarciem takiej umowy mogą być również zainteresowane strony, które z jakiegoś powodu chcą ją zawrzeć za jakiś czas, np. wspólnik zamierza sprzedać udziały dopiero po odbyciu zwyczajnego zgromadzenia wspólników, aby mieć prawo do dywidendy za poprzedni rok, nabywca zaś pragnie sobie zagwarantować, że umowa sprzedaży udziałów dojdzie do skutku. Przy tym warto wiedzieć, jakie postanowienia zagwarantują spółce zawarcie umowy przyrzeczonej, w przypadku gdyby kontrahent wycofał się z jej realizacji. str. 55 SPÓŁKA MOŻE SKORZYSTAĆ Z PRAWA POMOCY PRZED SĄDEM ADMINISTRACYJNYM Prowadzenie przed sądami administracyjnymi sporów z organami administracji publicznej czy z organami skarbowymi wiąże się z koniecznością ponoszenia przez spółkę z o.o. często wysokich opłat sądowych. Przepisy Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi dopuszczają rozwiązania stanowiące wyjątek od tej zasady. Przewidują możliwość uzyskania zwolnienia od kosztów sądowych, jeżeli przedsiębiorca nie ma dostatecznych środków na poniesienie kosztów postępowania sądowego. Spółka z o.o. znajdująca się w trudnej sytuacji majątkowej może także skorzystać z pomocy fachowego pełnomocnika procesowego ustanowionego z urzędu. str. 63 SŁUŻBOWE AUTO W CELACH PRYWATNYCH NOWE ZASADY OPODATKOWANIA Udostępnianie pracownikom służbowych samochodów na ich prywatne potrzeby to powszechnie występująca praktyka. Jeśli pojazdy wykorzystywane są przez pracowników bezpłatnie, wówczas takie świadczenie trzeba odpowiednio rozliczyć. Przy tym od 1 stycznia 2015 r. obowiązują nowe zasady dokonywania takich rozliczeń. Świadczenie polegające na nieodpłatnym korzystaniu przez pracownika z samochodu służbowego do celów prywatnych podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Dotychczasowy system rozliczania podatku dochodowego z tytułu użytkowania pojazdu służbowego do celów osobistych został zastąpiony systemem ryczałtowym. str. 85 ZADAJ PYTANIE EKSPERTOM, PRZEŚLIJ JE NA ADRES ZO@WIP.PL

2

3 Szanowny Czytelniku! W bieżącym numerze szczególnej uwadze polecam artykuł Odpowiedzialność zarządu spółki z o.o. za nieopłacone składki ZUS. Omawiamy w nim przesłanki odpowiedzialności członka zarządu spółki z o.o. oraz wyjaśniamy, jaki jest charakter tej odpowiedzialności. Podpowiadamy, jak może się bronić członek zarządu, jeśli zostanie pociągnięty do odpowiedzialności za długi składkowe, a także na jakie zarzuty może się powołać w toku postępowania. W poprzednim numerze omawialiśmy zmiany w przepisach podatkowych. W tym numerze, w artykule Podatek od prywatnego użytku służbowych samochodów na nowych zasadach, kontynuujemy omawianie zmian w przepisach podatkowych. Wyjaśniamy, jakie są aktualnie obowiązujące zasady rozliczania samochodów służbowych wykorzystywanych do celów prywatnych. Nasz ekspert wyjaśnia, jak rozliczyć przychód, jeżeli pracownik korzystał ze służbowego auta tylko przez część miesiąca oraz czy ryczałt jest kosztem pracodawcy. Spory przed sądami administracyjnymi nie należą do rzadkości, co więcej często są to spory kosztowne dla spółek. Dlatego też w tym numerze, w artykule Prawo pomocy w postępowaniu sądowoadministracyjnym podpowiadamy, w jakich sytuacjach spółka może skorzystać z prawa pomocy, co powinien zawierać wniosek o przyznanie takiej pomocy oraz piszemy, jaka jest procedura ustanawiania pełnomocnika procesowego z urzędu. Serdecznie pozdrawiam oradca DPREZESA SPÓŁKI Z O.O. Wydawca: Rafał Duluk Redaktor: Joanna Banasiak-Lach Koordynator produkcji: Mariusz Jezierski Projekt graficzny publikacji: Dominika Raczkowska Skład i łamanie: 6AN Studio Korekta: Zespół Druk: Miller Druk sp. z o.o. Nakład: 700 egz. Rada konsultantów: dr Marek Grzybowski (radca prawny, wspólnik spółki Linklaters&Aliance, Komosa, Wiśniewski, Grzybowski i Wspólnicy sp. k.), dr Wiesław Opalski (radca prawny, wykładowca na Uniwersytecie Warszawskim), prof. Andrzej Wiśniewski (radca prawny Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych), Przemysław Wierzbicki (adwokat) Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o Warszawa, ul. Łotewska 9a Tel , faks cok@wip.pl NIP: Numer KRS: Joanna Banasiak-Lach prawnik, redaktor poradnika Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy Wysokość kapitału zakładowego: zł Dwumiesięcznik chroniony jest prawem autorskim. Przedruk materiałów opublikowanych w dwumiesięczniku bez zgody wydawcy jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Zaproponowane w dwumiesięczniku wskazówki, porady i interpretacje dotyczą sytuacji typowych. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w dwumiesięczniku wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przypadków. Informujemy, że Państwa dane osobowe będą przetwarzane przez Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, przy ul. Łotewskiej 9a, w celu realizacji niniejszego zamówienia oraz do celów marketingowych przesyłania materiałów promocyjnych dotyczących innych produktów i usług. Mają Państwo prawo do wglądu oraz poprawiania swoich danych, a także do wyrażenia sprzeciwu wobec ich przetwarzania do celów promocyjnych. Podanie danych jest dobrowolne. Zapewniamy, że Państwa dane nie będą przekazywane bez Państwa wiedzy i zgody innym podmiotom.

4 Spis treści PORADY EKSPERTA ODPOWIEDZI NA PYTANIA CZYTELNIKÓW Jak objąć wspólników spółki z o.o. zakazem konkurencji 10 Co obejmuje ustawowy zakaz konkurencji dla członków zarządu 11 Jakie są konsekwencje naruszenia zakazu konkurencji w spółce z o.o. 13 Czy rozwiązanie spółki można anulować 14 Jakie są możliwości likwidacji spółki z o.o. 15 Co powoduje postawienie spółki w stan likwidacji 17 Jakie są sposoby powołania likwidatorów 19 Kiedy jest możliwe sądowe rozwiązanie spółki 20 Kiedy sąd może odwołać likwidatora spółki 22 Jakie są sposoby założenia spółki europejskiej z udziałem spółki z o.o. 23 Jak można wyemitować obligacje w spółce z o.o. 25 Czy sprzedaż aportu przez spółkę z o.o. podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług 26 TEMAT NUMERU Odpowiedzialność zarządu sp. z o.o. za nieopłacone składki ZUS 29 Podstawy prawne odpowiedzialności 30 Odpowiedzialność cywilnoprawna z art. 299 ksh 30 Odpowiedzialność karna członków zarządu 31 Odpowiedzialność z Ordynacji podatkowej 32 Charakter prawny odpowiedzialności 32 Zakres odpowiedzialności członków zarządu

5 Zakres czasowy odpowiedzialności 33 Bezskuteczność egzekucji wobec majątku spółki 33 Zwolnienie się z odpowiedzialności 34 Przedawnienie zaległości podatkowej 35 Postępowanie i decyzja ZUS 36 Zaskarżenie decyzji ZUS do sądu 37 PRAWO CYWILNE Umowy jak je formułować 41 Umowy na piśmie bez rygoru nieważności 42 Umowy na piśmie rygor nieważności 42 Wymóg aktu notarialnego w jakich przypadkach 42 Niezachowanie formy skutki dla spółki 43 Niezachowanie formy skutki dla zarządu 43 Prawidłowa konstrukcja umowy 43 Niezbędne elementy zawieranej umowy Oznaczenie stron Oświadczenia stron Definicje Data zawarcia umowy Przedmiot umowy Prawa i obowiązki stron umowy Oznaczenie czasu trwania umowy lub terminu jej wykonania Odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy 48 marzec kwiecień 5

6 Spis treści 9. Wynagrodzenie Postanowienia dodatkowe 52 Dodatkowe zastrzeżenia umowne 53 Tytuł umowy a jej treść 53 Zawieranie umów z osobami fizycznymi 54 Zawarcie umowy przedwstępnej 55 Umowa przedwstępna na czym polega 56 Umowa przedwstępna forma 56 Treść umowy przedwstępnej 56 Umowa przedwstępna do umowy o pracę 57 Umowa przyrzeczona termin zawarcia 57 Umowa przedwstępna skutki niewykonania 58 Żądanie naprawienia poniesionej szkody 58 Żądanie zawarcia umowy przyrzeczonej 59 Umowa przedwstępna jak ją rozwiązać 59 PRAWO ADMINISTRACYJNE Prawo pomocy w postępowaniu sądowoadministracyjnym 63 Zakres prawa pomocy 64 Przesłanki przyznania prawa pomocy 65 Wymogi formalne wniosku 66 Termin złożenia wniosku 68 Ciężar dowodu a prawo pomocy

7 Odmowa udzielenia prawa pomocy 70 Odmowa udzielenia prawa pomocy 72 Usługi e-administracji dla przedsiębiorców 75 Wymogi formalne e-podania 76 Skuteczność podania wniesionego em 77 Doręczanie pism drogą elektroniczną 79 Procedura doręczania e-dokumentów 80 Dokumenty wnoszone przez stronę 83 Dokumenty elektroniczne wydawane przez organ 84 PRAWO PODATKOWE Podatek od prywatnego użytku służbowych samochodów na nowych zasadach 85 Stanowisko organów podatkowych 87 Nowe przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2015 r. 88 Ryczałtowy system rozliczania pojazdów 88 Rozliczanie części miesiąca 89 Odpłatność za korzystanie z pojazdu 90 Nowe przepisy tylko dla pracowników 91 Kwotowy ryczałt a darmowe paliwo 91 Parkowanie auta pod domem pracownika 91 Zmiany w PIT bez wpływu na VAT należny 93 Przychód pracownika w podstawie wymiaru składek ZUS 94 Polityka samochodowa w firmie musi być uregulowana na nowo 95 marzec kwiecień 7

8

9 Porady eksperta odpowiedzi na pytania Czytelników >> Jak objąć wspólników spółki z o.o. zakazem konkurencji 10 >> Co obejmuje ustawowy zakaz konkurencji dla członków zarządu spółki z o.o. 11 >> Jakie są konsekwencje naruszenia zakazu konkurencji w spółce z o.o. 13 >> Czy rozwiązanie spółki można anulować 14 >> Jakie są możliwości likwidacji spółki z o.o. 15 >> Co powoduje postawienie spółki w stan likwidacji 17 >> Jakie są sposoby powołania likwidatorów 19 >> Kiedy jest możliwe sądowe rozwiązanie spółki 20 >> Kiedy sąd może odwołać likwidatora spółki 22 >> Jakie są sposoby założenia spółki europejskiej z udziałem spółki z o.o. 23 >> Jak można wyemitować obligacje w spółce z o.o. 25 >> Czy sprzedaż aportu przez spółkę z o.o. podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług 26 Michał Koralewski radca prawny, wspólnik zarządzający w Kancelarii Radców Prawnych Legitus s.c.

10 Porady eksperta Jak objąć wspólników spółki z o.o. zakazem konkurencji Pytanie: Jestem jednym ze wspólników czteroosobowej spółki z o.o. Nasza spółka prowadzi działalność gospodarczą w dobrze prosperującej branży, a ostatnio zakupiła innowacyjny know-how od partnera z zagranicy. Wśród wspólników powstała przez to nieufność, czy któryś z nich będzie chciał rozpocząć działalność konkurencyjną przy wykorzystaniu technologii zakupionej przez spółkę. Czy wspólników obowiązuje zakaz konkurencji, jak ochronić spółkę przed konkurencją ze strony jej udziałowców? Odpowiedź: Odpowiedzialność wspólników za wykorzystanie know-how spółki we własnej działalności można rozpatrywać dwukierunkowo. Z jednej strony jako naruszenie zakazu działalności konkurencyjnej, z drugiej zaś jako czyn nieuczciwej konkurencji. W pierwszym przypadku należy wskazać, że Kodeks spółek handlowych nie wprowadza samoistnego zakazu konkurencji dla wspólników spółek kapitałowych. Nie oznacza to jednak, że taki zakaz nie może zostać ustanowiony przez samych wspólników. Możliwe jest to do osiągnięcia na kilka sposobów. Pierwszym z nich jest wprowadzenie stosownych zapisów wprost do umowy spółki, innym zawarcie umowy wspólników określającej zasady obowiązywania zakazu oraz kary za jego naruszenie. Ostatnia z tego typu możliwości dotyczy tych przypadków, w których wspólnik jest jednocześnie pracownikiem lub usługodawcą spółki. W tego typu sytuacjach możliwe jest mianowicie wprowadzenie zakazu działalności konkurencyjnej wprost do umowy łączącej spółkę z jej wspólnikiem. Odszkodowanie za zakaz konkurencji Jeżeli zakaz konkurencji ma obowiązywać także po ustaniu stosunku prawnego łączącego spółkę i wspólnika bądź po wyjściu wspólnika ze spółki, należy pamiętać o generalnej zasadzie, zgodnie z którą osobie takiej należne jest odszkodowanie za czas obowiązywania zakazu. W przypadku byłych pracowników spółki zasady odpłatności z tytułu zakazu konkurencji określają przepisy art Kodeksu pracy. Przewidują one m.in., że odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji nie może być niższe od 25% wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji. Odszkodowanie może być wypłacane w miesięcznych ratach. W razie sporu o odszkodowaniu orzeka sąd pracy. Ponadto zakaz taki może zostać ustanowiony wyłącznie względem pracowników, którzy mieli dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. W odniesieniu zaś do innych umów niż umowa o pracę istnieje większa swoboda w przedmiocie ustalania odszkodowania dla byłego usługodawcy lub wspólnika. Jednakże również i w tym wypadku niezbędne jest przyznanie takiego odszkodowania. Wyjątkiem są przypadki, gdy zakaz ogranicza się jedynie do niektórych rodzajów działalności gospodarczej prowadzonych przez spółkę, a także gdy brak zakazu 10

11 groziłby spółce znaczną szkodą, a byłemu wspólnikowi nie ogranicza znacząco prowadzenia działalności. Czyn nieuczciwej konkurencji Nawet brak klauzul zakazu konkurencji w umowach pomiędzy spółką i jej wspólnikami albo w umowach wspólników nie oznacza, że byli wspólnicy mogą w sposób dowolny wykorzystywać tajemnicę handlową spółki. Zgodnie z przepisami art. 11 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, czynem nieuczciwej konkurencji jest przekazanie, ujawnienie lub wykorzystanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa albo ich nabycie od osoby nieuprawnionej, jeżeli zagraża lub narusza interes przedsiębiorcy. Zakaz ten stosuje się również do osoby, która świadczyła pracę na podstawie stosunku pracy lub innego stosunku prawnego przez okres trzech lat od jego ustania, chyba że umowa stanowi inaczej albo ustał stan tajemnicy. WAŻNE Popełnienie czynu nieuczciwej konkurencji zagrożone jest nie tylko cywilnoprawną odpowiedzialnością odszkodowawczą, ale także stanowi przestępstwo ścigane na wniosek pokrzywdzonego. Zagrożone jest one karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Były wspólnik bez zgody spółki nie może wykorzystywać informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa spółki przez okres trzech lat od ustania stanu członkostwa w spółce, jeżeli wykorzystanie tej wiedzy zagrażałoby interesom spółki. PODSTAWA PRAWNA: art art Kodeksu pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz ze zm.), art. 11 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tekst jedn.: Dz.U r. nr 153, poz ze zm.). Co obejmuje ustawowy zakaz konkurencji dla członków zarządu spółki z o.o. Pytanie: W najbliższym czasie zamierzamy dokonać zmiany w zarządzie spółki z o.o. oraz wprowadzić do niej osoby, które nie są jednocześnie wspólnikami tej spółki. W związku z tym mam pytanie o zakres obowiązującego wspólników zakazu prowadzenia działalności konkurencyjnej względem spółki. Odpowiedź: Kwestia będąca przedmiotem pytania została uregulowana w przepisach art. 211 Kodeksu spółek handlowych. Zgodnie z nim, członek zarządu nie może bez zgody spółki zajmować się interesami konkurencyjnymi ani też uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik spółki cywilnej, spółki osobowej lub jako członek organu spółki kapitałowej bądź uczestniczyć w innej konkurencyjnej osobie prawnej jako członek organu. Zakaz ten obejmuje także udział w konkurencyjnej spółce kapitałowej w przypadku posiadania przez członka zarządu co najmniej 10% udziałów lub akcji tej spółki albo prawa do powołania co najmniej jednego członka zarządu. marzec kwiecień 11