CYKL OBIEGU WĘGLA Cel projektu Skąd zainteresowanie obiegiem węgla w przyrodzie?

Transkrypt

1 CYKL OBIEGU WĘGLA Carbon: the building block of life." Być może słyszeliście to stwierdzenie, ale czy zrozumieliście co ono dokładnie oznacza? Węgiel jest najliczniej występującym pierwiastkiem wśród wszystkiego co żyje. Stanowi on prawie 50% masy roślin oraz zwierząt. Węgiel występuje również w atmosferze, glebach, oceanach i skorupie ziemskiej oraz bierze udział w cyklach obiegu pomiędzy tymi komponentami w różnej skali czasowej i przestrzennej. Projekt Carbon Cycle realizowany w ramach programu GLOBE łączy międzynarodowy zespół naukowców oraz specjalistów z zakresu edukacji ze społecznością Programu GLOBE. Dzięki warsztatom terenowym, modelowaniu komputerowym oraz teledetekcji, nauczyciele i uczniowie szkół podstawowych i gimnazjów zdobędą wiedzę o obecnie prowadzonych badaniach nad cyklem obiegu węgla, rozwiną swoje umiejętności analityczne oraz podniosą poziom swojej wiedzy o środowisku. Cel projektu Edukacja dlaczego węgiel jest ważnym składnikiem ekosystemu, jak wygląda jego obieg w tym systemie. Poznanie technik badawczych stosowanych do badania obiegu węgla. Podniesienie swojego krytycznego spojrzenia na problemy środowiska naturalnego. Poznanie natury badań naukowych Skąd zainteresowanie obiegiem węgla w przyrodzie? Węgiel jest jednym najczęściej występujących pierwiastków w przyrodzie. Około 50% węgla związane jest z fauną oraz florą. Węgiel występuje również na powierzchni ziemi, w atmosferze, w oceanach i podlega cyklowi pomiędzy wymienionymi elementami środowiska naturalnego. Obieg węgla ma ogromny wpływ na Ziemie zarówno w skali lokalnej jak i globalnej. Wpływa na klimat,jest kluczowym czynnikiem utrzymujący ekosystem w stanie równowagi. W skali lokalnej odgrywa istotną role w procesach wzrostu oraz akumulacji jak

2 również zaniku i obumierania roślinności. W skali globalnej węgiel występujący w związkach tlenowych (CO2) jest głównym gazem cieplarnianym odpowiedzialny za zmiany klimatyczne. PODSUMOWANIE PROJEKTU GLOBE Carbon Cycle: Badania cyklu obiegu węgla w Ekosystemach Lądowych Kierownik projektu: Dr. Scott Ollinger Główni wykonawcy: Dr. Mary Martin, Dr. Jana Albrechtova, Instytucja realizująca: University of New Hampshire Dr. Annette Schloss Link do informacji IARC: Opis: Czy wiecie, że węgiel jest najliczniej występującym pierwiastkiem wśród wszystkiego co żyje. Stanowi on prawie 50% masy roślin oraz zwierząt. Węgiel występuje również w atmosferze, glebach, oceanach i skorupie ziemskiej oraz bierze udział w cyklach obiegu pomiędzy tymi komponentami. Cykl obiegu węgla ma duży wpływ na Ziemię w skali zarówno globalnej jak i lokalnej. W skali globalnej, cykl obiegu węgla wpływa na klimat na Ziemi regulując ilość dwutlenku węgla główny gaz cieplarniany w atmosferze. Ekosystemy lądowe magazynują równie dużo węgla co atmosfera, sprawia to, że roślinność i gleby odgrywają istotną rolę w regulowaniu klimatu. Cykl obiegu węgla jest również kluczowym czynnikiem utrzymującym równowagę w systemach ekologicznych. Bierze on udział w podstawowych procesach ekologicznych takich jak wzrost roślinności, akumulację substancji, obumieranie oraz gnicie szczątków roślinnych. Cykl obiegu węgla Globalny bilans węgla w przyrodzie

3 The North American Carbon Program (NACP) założony został w celu lepszego zrozumienia aspektów związanych z cyklem obiegu węgla w obecnych warunkach jak również tych dających się przewidzieć w przyszłości. Wszystkie działania NACP będące połączeniem pomiarów terenowych, teledetekcji oraz modelowania ekologicznego, zostały tak zaplanowane, aby osiągnąć główny cel programu jakim jest określenie gdzie jest magazynowany węgiel oraz w jaki sposób zachodzi jego wymiana pomiędzy powierzchnią Ziemi a atmosferą, w skali od lokalnej do globalnej. Projekt GLOBE Carbon Cycle będzie łączył badania prowadzone prze NACP z badaniami prowadzonymi przez uczestników Programu GLOBE na świecie. Międzynarodowy zespół naukowców oraz specjalistów z zakresu edukacji przeniesie obecnie prowadzone badania nad cyklem obiegu węgla do klas uczniów należących do Programu GLOBE w sposób który podniesie ich świadomość środowiskową, umiejętności analityczne oraz wyjdzie naprzeciw potrzebom społeczeństwa. Tematyka badawcza: Cykl obiegu węgla, fenologia, ekosystemy lądowe, pokrycie terenu, fizjologia roślin, gleby. Grupa docelowa: uczniów i ich nauczycieli, przewidziane są działania dla różnych poziomów Zakres geograficzny: Początkowo działania będą się ograniczać do szkół w New England i Republice Czech. Zaangażowanie w projekt szkół z całego świata przewidziane jest po przetestowaniu działań w skali lokalnej. Typ projektu: Zbieranie danych przez uczniów ich analizy oraz modelowanie. Dla młodszych uczniów stworzone zostaną zajęcia praktyczne. Uczniów klas 5 12 zachęcać będziemy do wykorzystywania w swoich badaniach wybranych protokołów realizowanych w ramach Programu GLOBE oraz zupełnie nowych protokołów przygotowanych specjalnie na potrzeby Projektu Carbon Cycle. Projekt ten obejmował będzie planowanie badań, zbieranie danych, ich analizy oraz prezentacje. Dla starszych uczniów zostaną przygotowane bardziej zaawansowane działania. Link do informacji IARC: Jak się zaangażować: Prowadzący Projekt Carbon Cycle: Dr. Scott Ollinger, scott.ollinger@unh.edu Prowadzący Projekt GLOBE: Mr. Gary Randolph, randolph@globe.gov

4 Dodatkowee informacje K. Markowicz Atmosfera Węgiel w atmosferze występuje głównie w formie dwutlenku węgla. Mimo że jego koncentracja sięga około 0.04% (molowo) odgrywa istotną role gdyż jest gazem cieplarnianym. Jest odpowiedzialny za obserwowane globalne ocieplenie. Węgiel uwalniany jest do atmosfery: w procesach fotosyntezy na powierzchni oceanów (w kierunku biegunów woda staje się chłodniejsza przez co CO2 staje się bardziej rozpuszczony w wodzie i tworzy się kwas węglowy. Proces ten jest połączony z globalna cyrkulacją termohalinową transportującą gęstą wodę powierzchniową do niższych warstw oceanów). Gdy woda staje się cieplejsza rozpuszczony CO2 jest emitowany do atmosfery (skala czasowa tego procesu jest mniejsza niż lat). w przypowierzchniowych warstwach wody (obszary wysokie produktywności biologicznej) wietrzenie skał erupcje wulkaniczne spalanie związków organicznych (przemysł, transport) produkcja cementu Oceany Zawierają około GT węgla głównie w formie jonów wodorowęglanów Nieorganiczny węgiel jest istotnym składnikiem wchodzącym w reakcje w wodzie. Kontroluje ph wody. Węgiel podlega wymianie między oceanem a atmosferą. Jest on uwalniany do atmosfery w obszarach upwellingu (prądów wznoszących) zaś transportowany z atmosfery do oceanu w rejonie downwelling (prądów opadających). W momencie transportu do oceanu zachodzi reakcja tworząca kwas węglowy CO2 + H2O = H2CO3 Przebiega ona w obu kierunkach przez co ustala się stan równowagowy. Reakcją kontrolującą ph jest H2CO3 = H+ + HCO3 Koncentracja rozpuszczonego nieorganicznego węgla na powierzchni morza (GLODAP 1990)

5 Biosfera Zawiera około 1900 GT węgla będącego częścią życia na Ziemi. Najwięcej węgla uwalniane jest w procesach oddychania. W warunkach tlenowych zachodzi reakcja: C6H12O6 + 6O2 6CO2 + 6H2O w przypadku beztlenowym uwalniany jest metan. Znaczący wkład wnosi emisja związana ze spalaniem biomasy. Węgiel podlega cyklowi w obrębie samej biosfery. Jakie badania uczniowie będą wykorzystywać? Będą gromadzić dane z: pokrycia tereny, biometrii, fenologii, charakterystyki liści. Mogą wykorzystywać dane atmosferyczne (temperatura i opady) oraz własności gleb. Uczniowie będą analizować i porównywać zgromadzone dane z wcześniejszymi wynikami lub z innymi szkołami. Uczniowie będą wykorzystywać modele oraz metody teledetekcyjne do analizy danych z różna rozdzielczością czasowo-przestrzenna. Na tej podstawie będą starali się odpowiedzieć na szereg pytań związanych z wpływem obiegu węgla na ekosystem.

6 Wymagania technologiczne Komputer, Internet, Microsoft Excel lub podobny Główne elementy projektu Modelowanie, Eksperymenty polowe (w terenie), Eksperymenty laboratoryjne (w klasie), Teledetekcja (badania satelitarne) NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA O czym jest Projekt Carbon Cycle? Projekt Carbon Cycle w ramach Programu GLOBE skupia się na przeniesieniu terenowych technik badawczych nad ekosystemem do warunków szkolnych. Uczniowie będą zbierali dane o swoim szkolnym terenie badań za pomocą istniejących protokołów z zakresu fenologii, pokrycia terenu I gleb jak również wykorzystując nowe protokoły skupiające się na badaniach cech liści i rozwoju oraz zmianach ekosystemów. Uczestnictwo w zajęcia w klasach pomoże im zrozumieć zgromadzone dane. Dodatkowym doświadczeniem (w porównaniu do dotychczasowych doświadczeń programu GLOBE) będzie dla uczniów możliwość połączenia w całość: swoich danych z nowymi technologiami włączając w to modele cyklu obiegu węgla w skalach lokalnej oraz globalnej i pakiet narzędzi teledetekcyjnych. Projekt jest tak zaplanowany aby umożliwić uczniom poszukiwanie odpowiedzi na pytania badawcze w skali lokalnej oraz globalnej uwzględniając zarówno obecne jak i przyszłe warunki środowiskowe. Dlaczego cykl obiegu węgla powinien nas interesować? Węgiel jest najobficiej występującym elementem wśród wszystkiego co żyje i stanowi około 50% łącznej masy roślin i zwierząt. Węgiel występuje również w skorupie ziemskiej, atmosferze oraz oceanach i bierze udział w ciągłym obiegu pomiędzy tymi komponentami w środowisku. Cykl obiegu węgla wywiera duży wpływ na Ziemię w ujęciu zarówno lokalnym jak i globalnym. W skali globalnej cykl obiegu węgla wpływa na klimat na Ziemi oraz jest kluczowym czynnikiem utrzymującym równowagę w systemach ekologicznych. Lokalnie cykl obiegu węgla odgrywa dużą role w podstawowych procesach ekologicznych takich jak wzrost, obumieranie roślinności oraz późniejszy rozkład szczątków roślinnych. Cykl obiegu węgla obejmuje również molekuły węgla obecne w dwutlenku węgla w atmosferze. Węgiel jest także głównym gazem cieplarnianym oraz podstawowa przyczyną zmian klimatycznych. Ponieważ ekosystemy gromadzą na powierzchni Ziemi tak dużo węgla jak atmosfera, węgiel

7 magazynowany przez rośliny i gleby odgrywa ważną rolę w regulowaniu klimatu. Zmiany klimatyczne pozostają na czele naukowych oraz politycznych dyskusji, dlatego też lepsze zrozumienie wszystkich aspektów cyklu obiegu węgla jest niezbędne. Uczniowie zaangażowani w Projekt Carbon Cycle w ramach Programu GLOBE będą nie tylko wspierać obecny stan wiedzy naukowej, ale również wypełniali będą wzrastającą w społeczeństwie potrzebę poinformowanych obywateli i przeszkolonych profesjonalistów dla przyszłej generacji. Kto może uczestniczyć w Projekcie Carbon Cycle? Z uwagi na fakt, iż cykl obiegu węgla ma znaczenie globalne, celem Projektu Carbon Cycle jest umożliwienie uczestniczenia w projekcie całej międzynarodowej społeczności Programu GLOBE. Na początku poszczególne działania będą rozwijane i testowane lokalnie w USA, dopiero z czasem będą one testowane oraz recenzowane przez szerszą grupę nauczycieli Programu GLOBE za pośrednictwem Internetu. Koniec końców mamy nadzieję, że przygotowane działania będą interesujące i zgodne z programami nauczania, wszystkich szkół chcących przystąpić do Projektu. Projekt jest nastawiony na uczniów gimnazjów oraz liceów jednak będzie szereg zadań możliwych do wykonania dla uczniów o poziomie podstawowym. Jakie dane będą wykorzystywane w Projekcie? Modele wymagają wprowadzania danych (przykładowo: szerokości geograficznej, danych klimatycznych, informacji o typie roślinności, konkretnej wagi liści, współczynnika wzrostu roślinności dni/suma), do których nie każda ze szkół uczestniczących w Projekcie Carbon Cycle będzie miała dostęp. W przypadkach kiedy tego typu dane w skali lokalnej będą nieosiągalne dla szkoły, dane wyjściowe do modeli zapewnimy szkołom (dla wielu różnorodnych ekosystemów) na podstawie wcześniej publikowanych wyników badań. Jeśli uczniowie będą w stanie zebrać dane dotyczące bezpośrednio ich terenu badań, będą mogli porównać swoje wyniki pomiarów z danymi udostępnianymi przez nas oraz użyć ich jako danych wyjściowych w modelowaniu. Dodatkowymi danymi wyjściowymi wykorzystywanymi do modelowania będą dane zbierane przez uczniów takie jak: średnica wysokość i biomasa drzew. Dane te będą wykorzystywane aby oszacować poziom nagromadzenia węgla, porównać je z danymi z innych szkół Programu GLOBE oraz przedstawić inne interesujące z punktu widzenia uczniów analizy.

8 Co będą robili uczniowie w ramach Projektu? Uczniowie będą zbierać dane dotyczące pokrycia terenu, biometrii, fenologii i charakterystyki liści. Mogą również zbierać dane o temperaturze, opadach atmosferycznych i wybranych elementów z zakresu charakterystyki gleb. Mając te dane uczniowie będą mogli przeanalizować swoje dane porównując je ze wcześniejszymi wynikami lub też danymi zebranymi przez inne szkoły należące do Programu GLOBE na całym świecie. Wykorzystując modele oraz teledetekcję uczniowie będą mogli przyjrzeć się różnorodności danych z perspektywy różnej skali przestrzennej oraz czasowej. Wykonanie wyżej przedstawionych zadań ma na celu odpowiedzenie na znacznie poważniejsze pytanie badawcze dotyczące roli jaką odgrywają ekosystemy lądowe w cyklu obiegu węgla. Uczniowie będą mieli możliwość spojrzenia z bliska na pytania jakie zadają sobie naukowcy w swojej codziennej pracy oraz okazję do zadawania im pytań. Będziemy zachęcali uczniów do poszukiwania odpowiedzi na te pytania po przez indywidualne oraz grupowe projekty badawcze. Uczniowie jakich poziomów nauczania i których klas mogą uczestniczyć w Projekcie? Na początku w Projekcie będą mogli uczestniczyć uczniowie z gimnazjum i liceum. Zajęcia dla poziomu szkoły podstawowej pojawią się jak tylko zdobędziemy wiedzę w jaki sposób można zaprezentować zagadnienia związane z cyklem obiegu węgla najmłodszym uczniom. Kiedy będziemy mogli się włączyć w Projekt? Project Carbon Cycle będzie się rozwijał etapami, więc uczestniczenie w niektórych działaniach będzie możliwe jak tylko rozwiniemy działania dodatkowe. Planujemy, że materiały z informacjami podstawowymi oraz działania związane z cyklem obiegu węgla w skali globalnej będą udostępnione przez internet do kwietnia 2007r. Jak długo będzie trwał Projekt? W ramach Projektu planowane są różnorodne działania i protokoły, których planowany czas zakończenie będzie się znacznie od siebie różnić. Uczniowie będą mieli wystarczającą ilość czasu na przedstawienie swoich własnych projektów badawczych w ramach czasowych przewidzianych przez nauczycieli. Po oficjalnym zakończeniu działań prowadzonych w ramach Projektu Carbon Cycle protokoły, które powstały na jego potrzeby pozostanądostępne dla badań prowadzonych przez uczniów oraz innych zorganizowanych działań badawczych.

9 Jakie są wymogi techniczne, aby móc uczestniczyć w Projekcie (komputer, dostęp do Internetu, oprogramowanie, itd.)? Ponieważ środki na dystrybucję wydrukowanych materiałów są ograniczone oraz ze względu na fakt, iż Projekt Carbon Cycle Programu GLOBE wykorzystuje nowe i rozwijające się technologie, komputer będzie narzędziem niezbędnym zarówno do pozyskania materiałów jak również do wielu działań w ramach Projektu. Pomimo, że w tym momencie dostęp do informacji na temat Projektu możliwy jest jedynie za pośrednictwem Internetu, dla szkół które nie mają dostępu do sieci lub mają dostęp ograniczony, w drodze wyjątku będziemy mogli przygotować płytę CD. Z oprogramowania jedynym niezbędnym oprogramowaniem dla większości działań będzie Microsoft Excel lub program do niego podobny. Czy dostaniemy coś od was materiały, programy, wsparcie? Na chwilę obecną wszystkie niezbędne informacje będą rozprowadzane w formacie cyfrowym. Zgodnie z tradycją Programu GLOBE wszystkie materiały podstawowe, działania, protokoły i próbne zestawy roślin będą dostępne na stronie internetowej programu. Uczniowie i nauczyciele mogą również liczyć na wsparcie ze strony zespołu naukowców w razie jakichkolwiek pytań dotyczących zawartej w Projekcie treści naukowej, warsztatów oraz wykorzystania materiałów w klasie. Ciekawe, dodatkowe informacje K. Markowicz Zmiany koncentracji gazów cieplarnianych w atmosferze

10 Efekt cieplarniany Zmiany koncentracji CO2 Zmiany temperatury w ostatnim tysiącleciu mała epoka lodowa

11 Model oraz modelowanie Model to uproszczony opis rzeczywistości (np. smuga zanieczyszczeń). Modelowanie to użycie języka matematyki i praw fizyki do opisania zachowania jakiegoś układu (np. rozprzestrzenianie smugi zanieczyszczeń)

12 Modelowanie obiegu węgla a zmiany klimatu Modele obiegu węgla są wykorzystywane w modelach klimatycznych. Używane są do badania wymiany węgla pomiędzy oceanami atmosfera a biosfera i do oszacowania koncentracji CO2. Modele te są obarczone znaczącymi błędami. Mimo to pokazują dodatnie sprzężenie zwrotne pomiędzy temperatura a koncentracją CO Dane atmosferyczne Zmiany klimatu Ziemi. Najlepsza bazy danych meteorologiczna: Re-analiza (np. NCEP-NCAR) Dane dotyczące El Nino Dane bieżące z lotnisk całego świata: Strona edukacyjna zawierająca również dane: Earth Observatory Projekty edukacyjne

13 Źródła internetowe: Carbon Cycle - cykl obiegu węgla, Climate Change - zmiany klimatu, Remote Sensing - interpretacja zdjęć satelitarnych Poziom nauczania, wiek: Szkoła podstawowa 5-10, Gmnazjum 11-13, Liceum i dalej 14-17, Źródła uporządkowane są kategoriami. Wyróżnione są strony najbardziej użyteczne z punktu widzenia nauczycieli oraz najodpowiedniejsze dla wymienionych grup wiekowych uczniów. Klucz do kategorii tematycznych stron Publikacje: biuletyny, czasopisma, dzienniki dostępne na stronach internetowych lub też z możliwością wydrukowania, przygotowane dla określonych odbiorców. Przewodniki dla nauczycieli: skupiające się na specyficznych tematach do ściągnięcia ze strony w pakiecie lub też umieszczone na stronie i przeznaczone do użytku jako przewodnik, w sieci. Zazwyczaj zawierają-ogólne informacje dla nauczycieli, cele nauczania, standardy nauczania, zajęcia dla uczniów lub pytania do dyskusji tematycznej. Zajęcia: Zajęcia/działania dla uczniów dostępne na stronie. Dane&Obrazki: wykresy, zdjęcia, mapy, dane które można obejrzeć na ekranie komputera lub też ściągnąć. Informacje ogólne: Dostarczają ogólnych informacji nauczycielom i starszym uczniom, ale nie są to informacje zamieszczane bezpośrednio przez naukowców. Badania naukowe: Bieżące badania naukowe opisywane bezpośrednio przez naukowców. Linki do źródeł: Dostarczają informacji o innych powiązanych tematycznie źródłach danych. Nowości: Nowości ze świata nauki. Działania: Sposoby na zaangażowanie się i pomysły na to jak dokonać zmian na poziomie światowym, regionalnym, lokalnym i prywatnym. Video: zawarte na stronach filmy skierowane do uczniów.

14 Rząd USA USDA Forest Service (USDA FS) Natural Inquirer (6-8) Opracowania uczniów, przewodniki dla nauczycieli Natural Inquirer Natural Inquirer-część 5, Fakty na przyszłość potencjalny wpływ CO2 na lasy US Natural Inquirer-część 6, Drzewa w mieście. Ilość chodnika pokryta ulicznymi drzewami. Drzewa w mieście a cykl obiegu węgla. Jak drzewa w mieście pomagają zredukować zanieczyszczenia.: Jak dużo benzyny można oszczędzić parkując samochody w cieniu?

15 National Aeronautics & Space Administration (NASA) NASA Earth Observatory (9-12) Informacje ogólne, Dane&Obrazki Poruszona problematyka: Cykl obiegu węgla (wprowadzenie), Fotosynteza i oddychanie wewnątrzkomórkowe, Węgiel w morzu i na lądzie (Chlorophyll movie), Rola człowieka, misje NASA badające CO2 i klimatu

16 Aktualne położenie satelit na świecie. NASA Kids, Zajęcia dla dzieci, przewodniki dla nauczycieli, linki do innych źródeł Remote Sensing and Imagery: Amelia the Pigeon (3-6) Echo the Bat Electromagnetic spectrum (5-12) Earth from space (4-12 activity dependent) Cykle i wpływ człowieka na środowisko Mission to Earth (6-10)

17 Environmental Protection Agency (EPA) Zmiany klimatu- w szkole (7-10) informacje ogólne, zajęcia dla dzieci, przewodniki dla nauczycieli animacje klimatyczne Climate CHECK- kalkulator emisji CO2 Globalne ocieplenie- zestaw ćwiczeń/zajęć Energy Star Program

18 National Ocean & Atmospheric Administration (NOAA) NOAA Education: przewodniki dla nauczycieli, zajęcia dla dzieci, Linki do innych źródeł. - globalne ocieplenie (5-8) - Dane i obrazki

19 - NOAA Earth System Research Laboratory - Dane i obrazki. monitoring na świecie - koncentracja CO2 w atmosferze w różnych miejscach na /świecie

20 National Science Foundation (NSF) szkolne źródła. linki do źródeł National Science Digital Library (All Ages), linki do źródeł, nowości

21 blogi nowości (artykuły posegregowane według kategorii zapytaj naukowca szukaj informacji na dowolny temat US Global Change Research Program US Global Change Research Information office badania naukowe, informacje ogólne

22 Access to US and UN documents on global change, All documents are online and in hardcopy (these are free) US Carbon Cycle Science Program badania naukowe, informacje ogólne ESSP którego częścią jest projekt GLOBE Carbon Cycle North American Carbon Program (NACP)

23 CarboEurope CarboSchools

24 współpraca między naukowcami zajmującymi się zmianami na świecie i szkołami w Europie. US Fish and Wildlife Service (USFWS) dla nauczycieli i uczniów linki do źródeł/zasobów

25 U.S. Gov't Web Sites for Kids: bensguide.gpo.gov/subject.html strona nie jest źródłem sama w sobie, używana do znalezienia innych żródeł informacji

26 US Geological Survey (USGS) nauczanie, dane i obrazki mapy z wielu źródeł (niektóre bardziej przydatne niż inne) inne materiały not specific to carbon cycle Good kids website example:

27 Naukowcy United Nations Environment Programme (UNEP) owości, informacje ogólne, działania mapy i wykresy

28 Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) badania naukowe Bases assessment on peer reviewed and published articles 3 different working groups make suggestions for the future based on these assessments

29 Kyoto Protocol strategie, działania, dane i obrazki Treaty between a large number of countries which sets CO2 emission targets Union of Concerned Scientists badania naukowe, informacje ogólne, działania Zmiany klimatu

30 NE USA California

31 National Wildlife Foundation (NWF) globalne ocieplenie badania naukowe, nowości, działania

32 University Corporation for Atmospheric Research (UCAR) Project LEARN (10-12, teacher background info) informacje ogólne, przewodniki dla nauczycieli tematy: (do każdego tematu zamieszczone są wiadomości ogólne, działania, standards, time, learning objectives, and assessment ideas) atmosfera klimat cykl obiegu węgla Globalne ocieplenie, ozon

33 National Center for Atmospheric Research (NCAR) NCAR Education and Outreach (VERY GOOD!!! 5-8) informacje ogólne, przewodniki dla nauczycieli, działania

34 Kids Crossing-includes Living in the Greenhouse Kids Crossing-includes Living in the Greenhouse Educators Bridge-Teacher s guides for K-12 Activities to go with Living in the Greenhouse Webquest:

35 odkrycia klimatyczne (klimat w przeszłości: przykład Małej Epoki Lodowcowej (9 lekcji), CO2 pochłanianie i źródła: 5 częściowy eksperyment, The Sun) Publication-teacher (Science Now)

36 Woods Hole Research Center, węgiel badania naukowe, informacje ogólne użytkowanie terenu, utrata węgla, forest sequestration

37 EOS-Webster, Źródła danych na temat zmian klimatycznych badania naukowe, dane i zdjęcia, nowości, linki do innych źródeł danych, działania

38 Edukacja Digital Library for Earth System Education Linki do źródeł danych "Węgiel" Atom węgla (7-10) działania podążaj za atomem węgla przez środowisko Connections with marine C cycle (7-12) przewodniki dla nauczycieli

39 fotosynteza alg- eksperyment Teacher s Domain (All Ages), przewodniki dla nauczycieli, filmy Multimedia z NOVA i inne serie programów telewizyjnych informacje ogólne, pytania do dyskusji, related standards globalne ocieplenie/zmiany klimatyczne, zawarte plany lekcji

40 Trees-carbon (10-12), przewodniki dla nauczycieli ściśle i dobrze przedstawione instrukcje kalkulowania CO2 magazynowanego przez drzewa. wymaga znajomości chemii (element mass, unit conversion), i matematyki (log10, means) Earth Exploration Toolbook, przewodniki dla nauczycieli kilka rozdziałów będzie wspierać nasze działania: rozdziały zawieraja: Teacher notes, National science standards, Case Study example, Steps and required tools to complete the lessons.

41 Rozdział 4: Annotating Change in Satellite Images (10-12) Rozdział 6: Exploring Regional Differences in Climate Change (Advanced 10-12)

42 Rozdział 13: Visualizing Carbon Pathways (7-10) Rozdział 15: Using GLOBE Data to Investigate the Earth System (7-12)

43 Project WEB, publikacje nauczycieli, informacje ogólne wspólny biuletyn: New Hampshire Project WET, Project WILD and Project Learning Tree Individual issues have different themes (some are relevant), Spring 2000-Exploring Phenology, Winter 2006-Climate Change, Spring 2006-Natures Classroom, Fall Renewable Resources, Winter 2007-Nonrenewable Resources, Global Warming Art, dane i obrazki globalne ocieplenie, mapy, wykresy, obrazki

44 Aktualności/nowości Primary Sources: Peer Review Journal Articles Scientific American: Science and Technology publikacje, badania naukowe (wpisując w prawym górnym rogu w okienko słowa kluczowe i klikając na strzałkę ukaże Ci się lista artykułów o danej tematyce. Wiele z nich jest dostępnych za darmo jeśli tytuły i autorów wpisze się w szukanie w googl. Science Magazine publikacje, badania naukowe (mozna znależć informacje o cyklu obiegu węgla w ekosystemach ziemskich.

45 Nature International publikacje, badania naukowe (bieżące zagadnienia i artykuły sa dostępne w pełnej wersji tekstowej. Subject headings are listed down the side of the page Secondary Sources: Name and quote scientists and their research, policy makers, economists All of the major news organizations have popular articles that cite scientists and science journal articles. These also typically provide links to other known sites about related topics. This is a small list of sites for English speakers.

46 National Public Radio (NPR) nowości, informcje ogólne Climate Connections wspólna seria NPR i National Geographic: skupiająca się na zmianach klimatycznych na świecie

47 It s All About Carbon, seria kreskówek powstała w ramach Climate Connections (wyprodukowana przez NPR i Public Broadcasting System) informacje ogólne, filmy British Broadcasting Company (BBC) nowości, szkoły informacje ogólne przewodniki dla nauczycieli

48 The popular BBC news site has developed a series of websites geared toward students from K-12 działania, blogi, fora, linki i przewodniki dla nauczycieli Climate Change, informacje ogólne nowości, opowiadania informacje o zmianach klimatu

49 CNN MSNBC

50 The Australian, Climate Wire, prowadzona przez UNEP/GRID zawiera bieżące i niedawne wiadomości z całego świata, informacje o: zmianach klimatu, globalnym ociepleniu, energii, węglu i inne.

51 Pomocnicze źródła: Popularne magazyny naukowe Discover Magazine nowości, informacje ogólne National Geographic nowości, informacje ogólne National Geographic Article (7-12) informacje ogólne Exert: Full: Tematyka: CO2 in the atmosphere-anthropogenic causes Photosynthesis and respiration Eddy flux towers Field measurements to validate tower measurements Missing carbon-tree growth in the Eastern US, fire suppression in Western US, additional growth in Europe, Siberia, warming contributes to increased growth in the arctic How long can forest CO2 uptake last? Permafrost CO2 release FACE studies mentioned Carbon dissolves in ocean waters Geologic sequestration in the North Sea