Kompleksowy system zarządzania energią w gminie wg. normy ISO 50001

Transkrypt

1 Kompleksowy system zarządzania energią w gminie wg. normy ISO PIERWSZA KONFERENCJA BILATERALNA W RAMACH PROJEKTU POLSKO-NORWESKA PLATFORMA WSPÓŁPRACY DLA POSZANOWANIA ENERGII I KLIMATU Kraków, 22 kwietnia 2016r. Agnieszka Nykiel, asystent projektu Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć Energie

2 PODSTAWOWE INFORMACJE O PROJEKCIE 50000&1 SEAPs Pełna nazwa: Wspieranie samorządów lokalnych w opracowaniu SEAPów i ich integracji z Systemami Zarządzania Energią wg normy ISO Koordynator: SOGESCA (Włochy) Dofinansowanie: Budżet: Inteligentna Energia Europa (IEE) 1,62 mln euro Czas trwania: 36 miesięcy (marzec 2014 luty 2017) Partnerzy: 13 partnerów z 9 krajów UE Bułgaria Francja Grecja Hiszpania Łotwa Polska Niemcy Rumunia 2

3 PARTNERZY PROJEKTU SOGESCA (IT) Koordynator Europejskie Centrum Jakości (BG) Stowarzyszenie Gmin Rodopskich (BG) EKODOMA Ltd. (LV) AMORCE (FR) MT Partners Engineering (FR) Prowincja Ourense (ES) Albea Transenergy ltd. (ES) Stowarzyszenie Zarządzania Energią Okręgu Timis (RO) Denkstatt Romania ltd. (RO) STOWARZYSZENIE GMIN POLSKA SIEĆ ENERGIE CITÉS (PL) Centrum Odnawialnych Źródeł Energii i Oszczędzania Energii (EL) ICLEI Stowarzyszenie Samorządów Lokalnych na rzecz Zrównoważonego 3

4 REALIZACJA W POLSCE Miasto Grybów Miasto i Gmina Pilzno Miasto Słupsk Miasto i Gmina Sztum Gmina Zarszyn Gmina Żyraków Krajowy koordynator: Stowarzyszenie Gmin 4

5 CELE PROJEKTU Wprowadzenie jednolitego, wzorcowego podejścia do integracji planu SEAP z systemem zarządzania energią (SZE) wdrożonym w gminie - tzw. metodologii & 1 SEAPs, która będzie możliwa do zastosowania w różnych regionach Europy. Opracowanie, wdrożenie i monitorowanie realizacji planów SEAP zintegrowanych z SZE zgodnymi z normą ISO w 40 miastach i gminach pilotażowych z 8 krajów. Instytucjonalizacja planów SEAP i zapewnienie ich efektywnej realizacji podczas trwania projektu i po jego zakończeniu. Szerokie rozpowszechnienie rezultatów projektu oraz zwiększenie liczby samorządów lokalnych oraz Koordynatorów Porozumienia Burmistrzów i Organizacji Wspierających Porozumienie przeszkolonych w integracji SEAPów z SZE i stosujących metodologię & 1 5

6 PLANOWANE DZIAŁANIA Aktualizacja poradnika Jak opracować Plan działań na rzecz zrównoważonej energii zintegrowany z Systemem Zarządzania Energią zgodnym z normą ISO oraz broszury Dlaczego warto zintegrować Plan działań na rzecz zrównoważonej energii z Systemem Zarządzania Energią zgodnym z normą ISO Organizacja cyklu szkoleń dla przedstawicieli samorządów lokalnych, Koordynatorów Porozumienia i Organizacji Wspierających Porozumienie poświęconych tematyce projektu. Zebranie i udostępnienie istniejących materiałów i narzędzi dotyczących planowania energetycznego i zarządzania energią na szczeblu lokalnym, wdrażania systemów zarządzania energią itp. Krok 1. 6

7 PLANOWANE DZIAŁANIA Wybór gmin, które w ramach projektu opracują SEAP zintegrowany z Systemem Zarządzania Energią zgodnym z normą ISO i pomoc w przystąpieniu do Porozumienia Burmistrzów Wspieranie wybranych miast i gmin w sporządzeniu bazowych inwentaryzacji emisji oraz w opracowaniu SEAPów zintegrowanych z SZE zgodnym z normą ISO Aktywne zaangażowanie mieszkańców i lokalnych interesariuszy w proces opracowania i wdrażania SEAPów (organizacja lokalnych forów energetycznych) Formalne przyjęcie opracowanych SEAPów i certyfikacja wdrożonych Systemów Zarządzania Energią Krok 2. Integracja SEAPu i 7

8 PLANOWANE DZIAŁANIA Wybór 3 działań zaplanowanych w SEAPie, które każda z gmin uczestniczących w projekcie zrealizuje w jego ramach (uwaga: działania te nie będą finansowane z budżetu projektu 50000&1 SEAPs). Wybór źródeł/narzędzi finansowania, które zostaną wykorzystane do realizacji wybranych działań. Realizacja wybranych działań przy wykorzystaniu wybranych źródeł i narzędzi finansowania i przy wsparciu krajowego koordynatora projektu. Wdrażanie Systemu Zarządzania Energią zgodnego z normą ISO w miastach i gminach. Krok 3. Wdrażanie SEAPu i 8

9 PLANOWANE DZIAŁANIA Monitorowanie wdrażania Planów działań na rzecz zrównoważonej energii opracowanych w ramach projektu Monitorowanie wdrażania Systemów Zarządzania Energią zgodnych z normą ISO Analiza korzyści wynikających z integracji obu podejść Opracowanie rekomendacji dla decydentów krajowych i europejskich na postawie doświadczeń zdobytych podczas realizacji projektu Krok 4. 9

10 KILKA SŁÓW O PN-EN ISO 50001:2012 Europejski Komitet Normalizacyjny przyjął Normę Europejską EN ISO 50001:2011 w październiku Norma PN-EN ISO 50001:2011, stanowiąca wprowadzenie tej normy jako Polskiej Normy, została w lipcu 2012 zastąpiona aktualnie obowiązującą normą PN-EN ISO 50001:2012. Dokument ten ma służyć pomocą w zakresie tworzenia systemów i procesów niezbędnych do poprawy efektywności energetycznej i racjonalnego wykorzystania energii. Zastosowanie się do zaleceń normy powinno przyczynić się do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych, oddziaływań na środowisko oraz zmniejszenia kosztów za wykorzystanie energii. Norma określa podstawowe i szczegółowe wymagania stawiane systemowi zarządzania 10

11 W JAKI SPOSÓB WDROŻYĆ ISO Zdefiniowanie odpowiedzialności kierownictwa zaangażowanie najwyższego kierownictwa wyznaczenie przedstawiciela kierownictwa zidentyfikowanie zespołu ds. zarządzania energią; 2. Zdefiniowanie polityki energetycznej organizacji. (Plan jako narzędzie realizacji polityki energetycznej 11

12 W JAKI SPOSÓB WDROŻYĆ ISO Planowanie energetyczne (planowanie powinno prowadzić do realizacji czynności doskonalących wynik energetyczny), tj.: przegląd działań wpływających na wynik energetyczny; wymagania prawne i inne wymagania; przegląd energetyczny: określenie aktualnych źródeł energii, identyfikacja priorytetów i możliwości poprawy wyniku energetycznego; określenie energii bazowej - zmiany w wyniku energetycznym powinny być mierzone względem energii bazowej; zidentyfikowanie wskaźników wyniku energetycznego; cele i zadania energetyczne oraz plany działania z określeniem ram czasowych i metody weryfikacji 12

13 W JAKI SPOSÓB WDROŻYĆ ISO Wdrażanie systemu zarządzania energią: wykorzystanie planów działania; zapewnienie kompetencji pracowników (wykazanie kompetencji, podniesienie przez szkolenia); komunikacja wewnątrz organizacji (komentarze i sugestie nt. doskonalenia SZE); dokumentacja i zapewnienie nadzoru nad dokumentacją; sterowanie operacyjne - identyfikacja działań i czynności utrzymaniowych związanych ze znaczącym wykorzystaniem energii; rozważenie możliwości poprawy wyniku energetycznego i nadzoru operacyjnego podczas projektowania nowych, modyfikowanych i odnawianych obiektów, wyposażenia, systemów i procesów; określenie i wdrożenie kryteriów oceny zamawiania usług, specyfikacji zakupu 13

14 W JAKI SPOSÓB WDROŻYĆ ISO Regularne sprawdzanie (w zaplanowanych odstępach czasu): zapewnienie monitorowania, pomiarów i analizy wyników; ocena zgodności z wymaganiami prawnymi i innymi wymaganiami; przeprowadzanie audytów wewnętrznych; prowadzenie przeglądów niezgodności lub potencjalnych niezgodności, działań korygujących i zapobiegawczych; zapewnienie nadzoru nad zapisami (niezbędne do wykazania zgodności SZE i normy). 6. Przeglądy zarządzania Przeglądy SZE w zaplanowanych odstępach czasu w celu zapewnienia, iż system jest odpowiedni, adekwatny i 14

15 CYKL DEMINGA Przeglądy kierownictwa Ciągle doskonalenie Polityka energetyczna Planowanie energetyczne Działaj Zaplanuj Sprawdź Wykonaj Regularne monitorowanie Audit wewnętrzny Wdrażanie i 15

16 DLACZEGO WARTO RÓWNOLEGLE REALIZOWAĆ SEAP I SZE? Opracowanie i wdrażanie SEAP/PGN może powodować problemy z włączaniem elementów tych planów do codziennego zarządzania gminą oraz z właściwą organizacją i prowadzeniem monitoringu wdrażania. Integracja SEAPu z SZE pomaga poradzić sobie z tym problemem, poprzez: usystematyzowanie wdrażania planu oraz monitorowania jego rezultatów; jednoznaczne wskazanie osób, zasobów i wskaźników potrzebnych do realizacji zadań; pomoc w typowych trudnościach napotykanych w tym procesie, jak np. rotacje zaangażowanych w niego 16

17 KORZYŚCI Z INTEGRACJI SEAPu Z SZE opracowanie spójnej polityki na rzecz bardziej efektywnego wykorzystania energii i przyjęcie mierzalnych celów umożliwiających jej realizację określenie środków naprawczych i potencjalnych usprawnień na etapie opracowania planu SEAP pokazanie stronom trzecim, że SEAP jest wprowadzany w życie w sposób efektywny zaangażowanie w proces planowania energetycznego lokalnej społeczności, co pozwoli władzom lepiej zrozumieć potrzeby energetyczne mieszkańców oraz sprawniej komunikować się z nimi w kwestiach związanych z energią i ochroną 17

18 KORZYŚCI Z INTEGRACJI SEAPu Z SZE opracowanie metod pomagających monitorować długoterminowe cele przewidziane w planie usprawnienie kontroli postępów w realizacji planu i rewizji przewidzianych w nim działań i środków dokładna analiza różnych aspektów energetycznych, w tym zużycia energii w obiektach i procesach, zużycia energii przez różnego rodzaju instalacje, zaangażowany personel, a także innych zmiennych mających potencjalny wpływ na sytuację energetyczną gminy przyjęcie właściwych wskaźników, które pomogą monitorować i ocenić efekt energetyczny podejmowanych działań stałe usprawnianie procesu zarządzania 18

19 DOBRY PRZYKŁAD DZIERŻONIOWA Dzierżoniów (woj. dolnośląskie) jako pierwsza gmina w Polsce zintegrował swój Plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP) z systemem zarządzania energią zgodnym z normą ISO Przygotowanie SZE ramach projektu Apetyt na klimat współfinansowanego przez NFOŚiGW SEAP przyjęty w 2011 r., a SZE certyfikowany w lipcu 2013 r. Inne systemy zarządzania: jakością, środowiskiem Nagroda doskonałości EFQM Liczne korzyści: redukcja kosztów, optymalizacja procesów, podniesienie bezpieczeństwa energetycznego, pozytywny 19

20 Dziękuję za uwagę! Zapraszam na /pl Agnieszka Nykiel, asystent projektu Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć Energie Cités 20