Biotribologia Powtórka
|
|
- Artur Marszałek
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Biotribologia Powtórka dr inż. Piotr Kowalewski Instytut Konstrukcjii EksploatacjiMaszyn, Zakład PodstawKonstrukcjiMaszynI Tribologii Czym jest tribologia? Tribologia (trybologia) jest nauką o tarciu i procesach towarzyszących tarciu. Nazwa wywodzi się od greckich słów tribos-tarcie, logos-nauka. Tribologia zajmuje się opisem zjawisk fizycznych (mechanicznych, elektrycznych, magnetycznych itp.), chemicznych, biologicznych i innych w obszarach tarcia. Tribotechnika zajmuje się omówieniem technicznych zastosowań tribologii. 1
2 Podział węzłów tarcia Z. Lawrowski Modele rodzajów tarcia M. Hebda, A. Wachal a) tarcie wewnętrzne, b) tarcie zewnętrzne, c) tarcie płynne, d) tarcie graniczne, e) tarcie suche 2
3 Teorie tarcia suchego Mechaniczne teorie tarcia: - Leonardo Da Vinci, - Amontos, - Coulomb. Teorie tarcia suchego Adhezyjna teoria tarcia (Bowden, Tabor 1954). Teoria ta zakłada, że styk ciał nie zachodzi na nominalnej powierzchni, ale na rzeczywistej. Nierówności znajdujące się na powierzchni ulegają deformacji. W strefie rzeczywistego styku zachodzi silna adhezja, w rezultacie której pojawiają się tzw. "mostki zwarcia". Siła tarcia potrzebna jest do zerwania kontaktów adhezyjnych. 3
4 Teorie tarcia suchego Molekularna teoria tarcia (Tomlinson 1929, Deriagin 1933, 1952). Teoria ta zakłada, że w wypadku powierzchni gładkich tarcie zachodzi w obszarze sił międzycząsteczkowych tj. sił pomiędzy powłokami elektronowymi atomów stykających się ciał. Oznacza to, że siły przylegania lub przyciągania międzycząsteczkowego powinny być uwzględniane w teoriach tarcia. Teorie tarcia suchego Adhezyjno-odkształceniowa (mechaniczna) teoria tarcia (Kragielski 1949, 1957, 1965). Teoria ta próbuje połączyć oddziaływanie mechaniczne trących ciał oraz oddziaływanie przyciągania molekularnego. Uwzględnia się w niej zarówno zaczepianie nierówności powierzchni trących ciał jak i siły adhezyjne spowodowane oddziaływaniem sił molekularnych. Bierze się również pod uwagę rzeczywistą powierzchnię styku. 4
5 Teorie tarcia suchego Energetyczna teoria tarcia (Kuzniecov 1927, Kostecki 1970). Według tej teorii istnieje bilans energetyczny procesów tarcia zewnętrznego. Zjawiska cieplne, akustyczne i elektryczne a także procesy zużywania powodują straty energetyczne. Pracę sił tarcia można określić zatem sumą składowych energetycznych. Według Kosteckiego praca tarcia zewnętrznego składa się z energii przetworzonej na ciepło oraz energii rozproszonej. Tarcie ślizgowe Tarcie ślizgowe (tarcie suwne) - tarcie występujące na styku dwóch ciał stałych (jest tarciem zewnętrznym), gdy ciała przesuwają się względem siebie lub gdy ciała spoczywają względem siebie, a istnieje siła dążąca do przesunięcia ciał. S. Nosal 5
6 Tarcie toczne Tarcie toczne (opór toczenia) - opór ruchu występujący przy toczeniu jednego ciała po drugim. Występuje np. pomiędzy elementami łożyska tocznego, między oponą a nawierzchnią drogi. Tarcie toczne występuje na granicy dwóch ciał i dlatego jest sklasyfikowane jako tarcie zewnętrzne. S. Nosal Tarcie toczne S. Nosal 6
7 Tarcie toczne S. Nosal Tarcie toczno-ślizgowe Skoncentrowany charakter styku w przypadku materiałów polimerowych ma znaczenie na opory tarcia. Duże opory tarcia dla materiałów sztywnych mogą być efektem procesu odkształcania polimeru w skali makro (składowa deformacyjna F d ). Zmniejszenie powierzchni styku spowodowane retardacją materiału polimerowego może powodować zmniejszenie oporów tarcia. 14 7
8 Tarcie statyczne Tarcie statyczne (spoczynkowe) - tarcie występujące w skojarzeniu trącym wówczas, gdy dwa stykające się ciała są względem siebie w spoczynku. Tarcie kinetyczne (ruchowe) - tarcie występujące w skojarzeniu trącym podczas względnego przemieszania się dwóch różnych ciał, jako tzw. tarcie zewnętrzne lub różnych części jednego ciała, jako tzw. tarcie wewnętrzne. S. Nosal Tarcie stick-slip 8
9 Rodzaje tarcia A- tarcie suche; B - tarcie graniczne; C - tarcie półsuche; D - tarcie płynne 1 -środek smarny, 2 - film smarny Tarcie suche Tarcie suche tarcie występujące w skojarzeniu trącym, gdy współpracujące powierzchnie nie są rozdzielone całkowicie lub częściowo środkiem smarnym. Tarcie suche jest opisane prawami, dla których wyjaśnienie jest ujmowane następującymi teoriami: Tomilsona tarcie jest rezultatem wzajemnego oddziaływania sił międzycząsteczkowych, jakie występują na trących się powierzchniach; Dieragina tarcie jest wynikiem pokonywania nierówności na powierzchniach trących ciał; Kragielskiego tarcie jest wynikiem odkształcania materiału (spęcznianie spotęgowane powstawaniem fal odkształceniowych) w pobliżu powierzchni; Bowdena-Tabora tarcie jest spowodowane powstawaniem i zrywaniem mikrospoin, występujących w punktach styku mikronierówności. 9
10 Tarcie suche adhezja Adhezja (łac. adhaesio przyleganie) łączenie się ze sobą powierzchniowych warstw ciał fizycznych lub faz (stałych lub ciekłych). Adhezji nie należy mylić z kohezją, gdyż kohezja jest zjawiskiem związanym z oddziaływaniami międzycząsteczkowymi występującymi wewnątrz ciała, podczas gdy adhezja dotyczy oddziaływań powierzchniowych. Miarą adhezji jest praca przypadająca na jednostkę powierzchni, którą należy wykonać aby rozłączyć stykające się ciała. Wikipedia Tarcie suche stan powierzchni Każda powierzchnia posiada pewne nierówności chropowatość, falistość. Charakterystyka nierówności powierzchni: s/h > 1000 odchyłka kształtu, 50 < s/h < 1000 falistość, 5 < s/h< 50 - chropowatość S. Nosal 10
11 Tarcie suche S. Nosal Tarcie suche R t Wytrzymałość na ścinanie połączeń tarciowych R e Granica plastyczności warstwy wierzchniej Mały współczynnika tarcia mają materiały które charakteryzują się małą wytrzymałością na ścinanie i dużą twardością. PTFE, grafit, MoS 2 11
12 Tarcie suche Model Bowdena do obliczania i interpretacji siły tarcia suchego Rodzaje styku Skojarzenia trące są klasyfikowane na wiele sposobów. Podstawowa klasyfikacja, jest oparta o tzw. geometrię styku, wyróżnia się: styk punktowy, styk liniowy, styk powierzchniowy. Od rodzaju styku zależą naciski jednostkowe. Przy jednakowej sile oddziaływującej prostopadle na dwa współpracujące elementy, największe siły jednostkowe występują w styku punktowym, a najmniejsze w styku powierzchniowym. W praktyce eksploatacyjnej zawsze występuje styk powierzchniowy punkt ma określony promień, a linia określoną grubość. 12
13 Wpływ chropowatości powierzchni Chropowatość powierzchni w dużym stopniu określa rzeczywistą powierzchnię styku. Można przyjąć. że całkowita wartość sił przyciągania adhezyjnego i oporu tarcia rośnie proporcjonalnie do rzeczywistej powierzchni styku, a więc ze zmniejszaniem się chropowatości rosną oddziaływanie adhezyjne, a co za tym idzie - opór tarcia, spowodowane tymi siłami Wpływ chropowatości powierzchni Przyczyną wzrostu oporów tarcia przy dużych chropowatościach powierzchni są zjawiska dekohezyjne związane z rysowaniem, bruzdowaniem i mikroskrawaniem powierzchni ślizgowej materiału. Powoduje to wzrost oporów tarcia i gwałtowny wzrost zużycia, w którym zasadniczy udział ma zużycie ścierne. Wpływ chropowatości R a stalowego elementu wartości współczynnika tarcia µ Dla każdej pary trącej można określić optymalną wartość chropowatości powierzchni, przy której opory tarcia będą małe a jednocześnie odporność na zużycie współpracującej pary ślizgowej jak największa. 13
14 Tarcie płynne Tarcie płynne tarcie występujące w skojarzeniu trącym, gdy współpracujące powierzchnie skojarzenia trącego są całkowicie rozdzielone przezśrodek smarny Tarcie płynne niekiedy jest utożsamiane z tarciem wewnętrznym, występującym w obrębie płynu (gazu lub cieczy) i przeciwdziałającym wzajemnemu przemieszczaniu się warstw płynu. Modele tarcia płynnego Furey M. J. 14
15 Smarowanie hydrostatyczne (HS) Smarowanie hydrostatyczne polega na wytworzeniu w skojarzeniu trącym, przy użyciu urządzeń zewnętrznych (np. pomp), ciśnienia środka smarnego, które rozdzieli obie smarowane powierzchnie w taki sposób, że między nimi będzie występować tarcie płynne. Zasadę smarowania hydrostatycznego, na przykładzie smarowania poprzecznego łożyska ślizgowego. Tarcie elastohydrodynamiczne (EHD) W odpowiednio ukształtowanym skojarzeniu trącym powstaje wysokie ciśnienie, wskutek tego lepkość środka smarnego zwiększa się, a powierzchnie trące odkształcają się sprężyście (tzw. kontakt Hertza). Jest to powodem rozdzielenia smarowanych powierzchni skojarzenia trącego. 15
16 Tarcie elastohydrodynamiczne (EHD) Model warstwy przy tarciu płynnym: a) uproszczony model warstwy powstającej podczas smarowania płynnego, b) b) porównanie warstwy oddzielającej powierzchnie podczas smarowania płynnego i elastohydrodynamicznego: 1. warstwa ochronna lub graniczna, 2. ciecz smarna, 3. ciało sprężyste, 4. ciało stałe * * - ciało stałe o pomijalnym odkształceniu w zakresie stosowanych obciążeń Tarcie graniczne Tarcie graniczne tarcie występujące w skojarzeniu trącym, gdy współpracujące powierzchnie skojarzenia trącego są częściowo oddzielone od siebie środkiem smarnym, a stykają się ze sobą tylko nierównościami. 16
17 Przejście z tarcia płynnego w tarcie mieszane Wykres Stribecka przedstawia zależność współczynnika tarcia µ od prędkości obwodowej lub zmiennej nazywanej liczbą Hersey a [He]. Środki smarne Środek smarny, smar substancja wprowadzona pomiędzy dwie współpracujące powierzchnie skojarzenia trącego, w celu zmniejszenia oporów tarcia. Jako środki smarne są stosowane: gazy, ciecze: oleje smarne, emulsje chłodząco-smarujące, substancje o konsystencji żelu, np. smary plastyczne, substancje stałe: grafit, dwusiarczek molibdenu, azotek boru itp., a także niektóre metale (np. miedź, złoto). 17
18 Własności reologiczne cieczy smarujących Lepkość olejów zależna jest od temperatury i ciśnienia Bio-węzeł tarcia Węzły tarcia są podstawowymi systemami tribologicznymi w maszynach i urządzeniach. Węzły tarcia decydują o trwałości i niezawodności urządzeń. O jakości węzłów tarcia decydują czynniki materiałowe, konstrukcyjne, technologiczne oraz eksploatacyjne. Bio-węzeł tarcia system tribologiczny występujący w organizmach żywych. 18
19 Obszary tarcia występującego w organizmie żywym staw biodrowy, jama ustna. staw kolanowy skóra (uchwyt), zębodoły stawy maziowe, tarcie zębów stawy maziowe, tarcie zębów ciecz synowialna, krew Z. Lawrowski Stawy synowialne Stawy synowialne (maziowe, wolne) są najbardziej ruchomym połączeniem pomiędzy kośćmi. Stałe składowe stawu: chrząstka stawowa pokrywająca powierzchnie stawowe torebka stawowa składająca się z warstwy zewnętrznej włóknistej i warstwy wewnętrznej maziowej, która wydziela lepką substancję zwaną mazią stawową, jama stawowa Niestałe składowe stawu: więzadła stawowe zbudowane z tkanki łącznej włóknistej obrąbek stawowy - wał chrząstki włóknistej,np. w stawie barkowym powoduje pogłębienie panewki, chroni główkę przed uderzeniem krążki stawowe zbudowane z chrząstki włóknistej łąkotki stawowe kaletki maziowe 19
20 Rodzaje stawów synowialnych Ze względu na budowę stawy można podzielić na: staw maziówkowy staw łąkotkowy staw z krążkiem stawowym Kaletka maziowa rodzaj wytworu błony maziowej, mający postać zbudowanego z tkanki łącznej worka o pęcherzykowatym kształcie. Łąkotka- elastyczna, zbudowana z tkanki chrzęstnej włóknistej (staw kolanowy) Krążek stawowy - zbudowany ze zbitej tkanki łącznej włóknistej, dopasowuje powierzchnie stawowe, dzieli jamę stawową na dwie komory (staw mostkowoobojczykowy). Ruchy występujące w stawach ślizganie - jedna powierzchnia stawowa dotyka stale tą samą częścią nowych części drugiej powierzchni (np. stawy nadgarstka), toczenie - nowe części jednej powierzchni stawowej dotykają nowych części drugiej powierzchni (np. staw kolanowy), obracanie - dwie powierzchnie stawowe o kształcie wycinków kuli przylegają do siebie w jednym punkcie i w tym miejscu jedna kość obraca się na drugiej (np. staw ramieniowo-promieniowy). 20
21 Chrząstka stawowa - budowa Chrząstka stawowa Schematyczne przedstawienie budowy substancji podstawowej chrząstki stawowej Holam Substancja podstawowa spełnia rolę wypełniacza, współtworzy strukturę nadając jej mechaniczne właściwości. Ponadto jest ona środowiskiem, poprzez które odbywa się transport substancji odżywiających komórki chrzęstne. 21
22 Ciecz synowialna Substancją smarującą w stawach jest ciecz synowialna zwana również mazią (synowią). Poza funkcjami smarowniczymi ciecz synowialna pełni również funkcje odżywcze chrząstki stawowej. R. Będzińki Ciecz synowialna Ciecz synowialna posiada właściwości cieczy nienewtonowskiej o dużej lepkości. Zmiany lepkości cieczy synowialnej wraz z prędkością ścinania oraz ciśnienia są jej cechą charakterystyczną. J.R. Dąbrowski i inni. K. Wierzcholski, R. Nowowiejski, S. Pytko 22
23 Tarcie i zużywanie stawów Proces tarcia i zużycia stawów uzależniony jest: fizjologii stawu oraz organizmu, biomechanicznych i tribologicznych własności chrząstek stawowych oraz cieczy synowialnej kształtu i ślizgających się powierzchni (w skali makro i mikro) stopnia aktywności ruchowej organizmu, obciążeń (m.in. ciężaru ciała), obecności cieczy synowialej w stawie, jej ilości, własności. Tarcie i zużywanie stawów W stawach naturalnych może dochodzić do trzech podstawowych rodzajów tarcia: - Tarcia płynnego (smarowanie hydrodynamiczne, bioelastohydrodynamiczne) - Tarcia mieszanego - Tarcia granicznego ze względu na budowę tkanek tarce suche praktycznie nie występuje 23
24 Smarowanie bioelastohydrodynamiczne W naturalnym stawie dochodzi do odkształcania chrząstki pod wpływem wysokiego ciśnienia cieczy synowialnej podczas tarcia. K. Wierzcholski Tarcie graniczne i mieszane w stawach zjawisko powstawania mikroklinów związanych z oddziaływaniem pojedynczych nierówności 24
25 Adsorbcja podczas tarcia w stawach W czasie obciążania stawu następuje wciskanie do chrząstki mniejszych molekuł z cieczy synowialnej, większe pozostają na powierzchni tworząc warstwę graniczną [K. Wierzcholski]. Zaburzenia tarcia (patologia) Przyczynami uszkodzeń stawów człowieka są[s. Pytko]: zmiany chorobowe, mechaniczne przeciążenia stawów. Z biotribologicznego punktu widzenia przyczyną rozpoczynającą niszczenie zarówno łożyska jak i stawu człowieka jest[m. Gierzyńka-Dolna]: brak mazi stawowej, deformacja kości stawu lub jej pęknięcie obszarowe zniszczenie chrząstki 25
26 Zaburzenia tarcia (patologia) Przyczyny uszkodzenia chrząstki: uraz mechaniczne uszkodzenie (np. stłuczenie lub skręcenie stawu kolanowego, stłuczenie lub zwichnięcie barku itd.) niestabilność stawu nieprawidłowa biomechanika stawu, nadmierne ścieranie powierzchni chrząstki. Niestabilność wynika z niewydolności więzadeł, uszkodzenie łąkotki lub jej brak po resekcji w wyniku skręcenia stawu kolanowego lub na tle zmian degeneracyjnych zwyrodnieniowych nieprawidłowa oś stawu, nieprawidłowa biomechanika stawu (np. kolano koślawe, kolano szpotawe) przeciążenie nadmierna aktywność fizyczna, zwłaszcza przez lata, prowadząca do zużycia chrząstki głównie u sportowców; nadmierna masa ciała prowadząca do nadmiernego nacisku na powierzchnie stawowe długie unieruchomienie stawu i zbyt mała aktywność ruchowa chrząstka, będąc tkanką nieukrwioną i nieunerwioną, odżywia się w ruchu, na zasadzie dyfuzji iniekcje dostawowe sterydów (tzw. blokady ) działają silnie przeciwzapalnie, ale powodują nieodwracalne zwłóknienie i blizny łącznotkankowe w zakresie chrząstki i otaczających struktur stawowych. schorzenia ogólnoustrojowe, np. reumatoidalne zapalenie stawów, dna moczanowa. Alloplastyka stawów - enoprotezoplastyka Alloplastyka, operacja wszczepienia do tkanki elementu z metalu, porcelany lub tworzywa sztucznego, mająca na celu usprawnienie działania chorego narządu
27 Tarcie w endoprotezach Tarcie występujące w endoprotezach zależy od: Materiałów trących Obciążenia (występujące naciski) Rodzaju ruchu (ślizganie, toczenie) Temperatury, odprowadzanie ciepła Warunków smarowania innych parametrów Skojarzenia materiałowe w węzłach tarcia endoprotez Metal(ceramika) -polimer Ti6Al4V 316L CoCrMo Ceramika (Al 2 O 3, ZrO 2 ) UHMW-PE 54 Metal (ceramika) metal (ceramika) Ti6Al4V 316L CoCrMo Ceramika (Al 2 O 3, ZrO 2 ) Ti6Al4V 316L Ceramika (Al 2 O 3, ZrO 2 ) 27
28 Współczynnik tarcia w endoprotezach 55 M. Gierzyńska-Dolna Endoprotezy styk skoncentrowany Kształty powierzchni styku elementów endoprotez stawu kolanowego A) styk powierzchniowy, B) Styk punktowy, C) Styk liniowy, D) Styk quasi-liniowy 56 Endoproteza saneczkowa z wkładką płaską i rozkład nacisków w strefie styku 28
29 Koncentracja naprężeń w węzłach trących endoprotez 57 S. Mischler PE-UHMW Polietylen o ultra wysokiej masie molowej PE 1000 (PE-UHMW) - ten typ PE zajmuje szczególne miejsce pośród polietylenów. Jego masa molowa jest 10 do 30 razy większy od standardowego polietylenu PE-HD. Jej mierzona wiskozymetrycznie wartość zawiera się w granicach od 3 mln do 10,5 mln g/mol 58 29
30 CH 2 CH 2 PE-UHMW Mer H H H H H H C C C C C C n H H H H H H Polietylen małej gęstości (wysokociśnieniowy) PE-LD Polietylen dużej gęstości (niskociśnieniowy) PE-HD 5 krótkich odgałęzień na 1000 atomów węgla Średni ciężar cząsteczkowy Polietylen o ultra dużym ciężarze cząsteczkowym PE-UHMW Średni ciężar cząsteczkowy PE-UHMW Łatwe przetwórstwo - wytłaczanie, wtryskiwanie, Dobra odporność chemiczna Duża udarność PE-HD (bez karbu wg Charpy nie pęka) Przepuszcza tlen i azot, nie przepuszcza pary wodnej Posiada właściwości elektrostatyczne Nazwy handlowe Malen E, Petrolen (PE-LD) Petrochemia Płock S.A. Politen (PE-LD) Zakłady Tworzyw POLI-CHEM Blachownia Hostalen G (PE-HD) Elenac, Hostalen GUR (PE-UHMW) Vestolen A (PE-UHMW) Hüls AG (RFN) Lupolen (PE-HD) BASF Aktiengesellschaft (RFN), ENSINGER 60 30
31 Kształt łańcucha polimeru struktura globularna ( spaghetti ) Różne zagięcia, skręcenia i zawinięciałańcucha polimerowego prowadzą do rozległego jego splatania się (model spaghetti ). Takie zachowanie polimeru może wpływać na wiele jego właściwości fizycznych i cieplnych. PE-UHMW W przypadku węzłów tarcia stosowanych w endoprotezach stawu kolanowego kluczową rolę odgrywa mechanika ciała polimerowego. 62 Różnica pomiędzy modelem ciała sprężysto-plastycznego (S. Kurtza), a rzeczywistym charakterem zmian σ(ε) S. Kutz 31
32 PE-UHMW Modele ciał lepkosprężystych 63 Voigta-Kelvina, Maxwella D. Żuchowska Zużycie PE-UHMW 64 M. Gierzyńska-Dolna, 32
33 PE-UHMW Zależność zmiany wartości odkształcenia od czasu 65 P. Kowalewski, A. Litwin Zużycie PE-UHMW 66 S. Mischler 33
34 Zużycie PE-UHMW Na podstawie badań klinicznych oraz przeprowadzonych badań laboratoryjnych można wyróżnić następujące, typowe rodzaje niszczenia komponentów polimerowych: zużycie cierne objawiające się zmianą mikro- i makrogeometrii powierzchni, odkształcenia plastyczne ( w wyniku przekroczenia dopuszczalnych obciążeń endoprotezy stawu kolanowego) i pełzanie, zużycie zmęczeniowe typu pitting. zmiana składu chemicznego i barwy, zmiana struktury tworzywa, obluzowanie i pękanie. 67 Zużycie PE-UHMW Zużycie ścierne i deformacja plastyczna 68 34
35 Zużycie PE-UHMW Zużycie zmęczeniowe - pitting Degradacja chemiczna 69 Struktura fizyczna polimerów Modele polimerów krystalicznych struktura sferolityczna W znacznej części swojej objętości polimery krystalizują podczas stygnięcia fazy roztopionej tworzą często promieniowy wzór nazywany sferolitem. W ten sposób krystalizują m.in. PE, PP, PVC, PA, POM 35
36 Stopień krystaliczności PE-UHMW M. Gierzyńska-Dolna, J. Otfinowski, A. Pawelec 71 Mechanizm zużywania PE-UHMW S. Mischler 72 36
37 Sieciowanie PE-UHMW S. Mischler 73 Wpływ promieniowania jonizującego na PE-UHMW S. Mischler 74 37
38 Wpływ promieniowania jonizującego na PE-UHMW M. Gierzyńska-Dolna, J. Okrajni i inni. 75 PE-UHMW Zużycie wagowe polietylenu (PE-UHMW) w funkcji drogi tarcia dla materiału: niedeformowanego (o), wstępnie deformowanego pod naciskiem 4 MPa ( ), wstępnie deformowanego pod naciskiem 8 MPa ( ). 76 Materiał przeciwpróbki stal 316L, Ra=0,023, parametry ruchowe: p=4mpa, vs-125 mm/s. K. Lee, D. Pienkowski 38
39 Wpływ zużywania PE-UHMW Skutki zużywania polimeru Utrata stabilności Stany zapalne 77 Dziękuję za uwagę 39
Biotribologia Wykład 10 PE-UHMW, Modelowanie tarcia
Biotribologia Wykład 10 PE-UHMW, Modelowanie tarcia dr inż. Piotr Kowalewski Instytut Konstrukcjii EksploatacjiMaszyn, Zakład PodstawKonstrukcjiMaszynI Tribologii PE-UHMW Polietylen o ultra wysokiej masie
Bardziej szczegółowoBiotribologia Wykład 6 - Smarowanie
Biotribologia Wykład 6 - Smarowanie dr inż. Piotr Kowalewski Instytut Konstrukcjii EksploatacjiMaszyn, Zakład PodstawKonstrukcjiMaszynI Tribologii System tribologiczny Przez system trybologiczny należy
Bardziej szczegółowoPolitechnika Poznańska Wydział Inżynierii Zarządzania. Wprowadzenie do techniki tarcie ćwiczenia
Politechnika Poznańska Wydział Inżynierii Zarządzania Wprowadzenie do techniki tarcie ćwiczenia Model Charlesa Coulomb a (1785) Charles Coulomb (1736 1806) pierwszy pełny matematyczny opis, (tzw. elastyczne
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM ĆWICZENIE LABORATORYJNE NR 6. Temat: Badanie odporności na ścieranie materiałów polimerowych.
LABORATORIUM ĆWICZENIE LABORATORYJNE NR 6 Opracował: Janusz Woźniak Instytut Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Politechniki Wrocławskiej Temat: Badanie odporności na ścieranie materiałów polimerowych.
Bardziej szczegółowoSpis treści. Od Autora... 11
Spis treści Od Autora... 11 1. WPROWADZENIE... 13 1.1. Definicje niektórych pojęć procesów tarcia i zużycia... 17 1.2. Współczesne kierunki rozwoju nauki o tarciu, smarowaniu i używaniu maszyn... 20 2.
Bardziej szczegółowoBIOTRIBOLOGIA. Wykład 1. TRIBOLOGIA z języka greckiego tribo (tribos) oznacza tarcie
BIOTRIBOLOGIA Wykład TRIBOLOGIA z języka greckiego tribo (tribos) oznacza tarcie Nauka o oddziaływaniu powierzchni ciał znajdujących cię w relatywnym ruchu Nauka o tarciu, zużywaniu i smarowaniu Biotribologia
Bardziej szczegółowoBIOTRIBOLOGIA WYKŁAD 2
BIOTRIBOLOGIA WYKŁAD 2 PROCESY TARCIA 1 TARCIE TARCIE opór ruchu podczas ślizgania lub toczenia całość zjawisk fizycznych towarzyszących przemieszczaniu się względem siebie dwóch ciał fizycznych. SIŁA
Bardziej szczegółowoBiotribologia Wykład 7,8 Bio-węzły tarcia w organizmie ludzkim
Biotribologia Wykład 7,8 Bio-węzły tarcia w organizmie ludzkim dr inż. Piotr Kowalewski Instytut Konstrukcjii EksploatacjiMaszyn, Zakład PodstawKonstrukcjiMaszynI Tribologii Bio-węzeł tarcia Węzły tarcia
Bardziej szczegółowoZachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA PRZEDMIOT: INŻYNIERIA WARSTWY WIERZCHNIEJ Temat ćwiczenia: Badanie prędkości zużycia materiałów
Bardziej szczegółowoOpory ruchu. Fizyka I (B+C) Wykład XII: Tarcie. Ruch w ośrodku
Opory ruchu Fizyka I (B+C) Wykład XII: Tarcie Lepkość Ruch w ośrodku Tarcie Tarcie kinetyczne Siła pojawiajaca się między dwoma powierzchniami poruszajacymi się względem siebie, dociskanymi siła N. Ścisły
Bardziej szczegółowo1. Obliczenia wytrzymałościowe elementów maszyn przy obciążeniu zmiennym PRZEDMOWA 11
SPIS TREŚCI 1. Obliczenia wytrzymałościowe elementów maszyn przy obciążeniu zmiennym PRZEDMOWA 11 1. ZARYS DYNAMIKI MASZYN 13 1.1. Charakterystyka ogólna 13 1.2. Drgania mechaniczne 17 1.2.1. Pojęcia podstawowe
Bardziej szczegółowoP L O ITECH C N H I N KA K A WR
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA Wydział Mechaniczny Tworzywa sztuczne PROJEKTOWANIE ELEMENTÓW MASZYN Literatura 1) Żuchowska D.: Polimery konstrukcyjne, WNT, Warszawa 2000. 2) Żuchowska D.: Struktura i własności
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do WK1 Stan naprężenia
Wytrzymałość materiałów i konstrukcji 1 Wykład 1 Wprowadzenie do WK1 Stan naprężenia Płaski stan naprężenia Dr inż. Piotr Marek Wytrzymałość Konstrukcji (Wytrzymałość materiałów, Mechanika konstrukcji)
Bardziej szczegółowoSMAROWANIE PRZEKŁADNI
SMAROWANIE PRZEKŁADNI Dla zmniejszenia strat energii i oporów ruchu, ale również i zmniejszenia intensywności zużycia ściernego powierzchni trących, zabezpieczenia od zatarcia, korozji oraz lepszego odprowadzania
Bardziej szczegółowoDEGRADACJA MATERIAŁÓW
DEGRADACJA MATERIAŁÓW Zmęczenie materiałów Proces polegający na wielokrotnym obciążaniu elementu wywołującym zmienny stan naprężeń Zmienność w czasie t wyraża się częstotliwością, wielkością i rodzajem
Bardziej szczegółowoStatyka Cieczy i Gazów. Temat : Podstawy teorii kinetyczno-molekularnej budowy ciał
Statyka Cieczy i Gazów Temat : Podstawy teorii kinetyczno-molekularnej budowy ciał 1. Podstawowe założenia teorii kinetyczno-molekularnej budowy ciał: Ciała zbudowane są z cząsteczek. Pomiędzy cząsteczkami
Bardziej szczegółowoPodstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich. Dynamika
Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich Dynamika Prowadzący: Kierunek Wyróżniony przez PKA Mechanika klasyczna Mechanika klasyczna to dział mechaniki w fizyce opisujący : - ruch ciał - kinematyka,
Bardziej szczegółowoMateriały Reaktorowe. Właściwości mechaniczne
Materiały Reaktorowe Właściwości mechaniczne Naprężenie i odkształcenie F A 0 l i l 0 l 0 l l 0 a. naprężenie rozciągające b. naprężenie ściskające c. naprężenie ścinające d. Naprężenie torsyjne Naprężenie
Bardziej szczegółowoProjektowanie elementów maszyn z tworzyw sztucznych
Projektowanie elementów maszyn z tworzyw sztucznych Cz.II Opracował: Wojciech Wieleba Koła zębate - materiały Termoplasty PA, POM, PET PC, PEEK PE-HD, PE-UHMW Kompozyty wypełniane włóknem szklanym na osnowie
Bardziej szczegółowoPodstawy Konstrukcji Maszyn
Podstawy Konstrukcji Maszyn Łożyska ślizgowe część I Taka jest maszyna, jakie są jej łożyska Prof.. Vodelpohl 1 Wybór rodzaju łożyska i sposobu łożyskowania powinien uwzględniać: warunki pracy maszyny,
Bardziej szczegółowoPrawa ruchu: dynamika
Prawa ruchu: dynamika Fizyka I (B+C) Wykład XII: Siły sprężyste Opory ruchu Tarcie Lepkość Ruch w ośrodku Siła sprężysta Prawo Hooke a Opisuje zależność siły sprężystej od odkształcenia ciała: L Prawo
Bardziej szczegółowoPrzekładnie ślimakowe / Henryk Grzegorz Sabiniak. Warszawa, cop Spis treści
Przekładnie ślimakowe / Henryk Grzegorz Sabiniak. Warszawa, cop. 2016 Spis treści Przedmowa XI 1. Podział przekładni ślimakowych 1 I. MODELOWANIE I OBLICZANIE ROZKŁADU OBCIĄŻENIA W ZAZĘBIENIACH ŚLIMAKOWYCH
Bardziej szczegółowoSpis treści Przedmowa
Spis treści Przedmowa 1. Wprowadzenie do problematyki konstruowania - Marek Dietrich (p. 1.1, 1.2), Włodzimierz Ozimowski (p. 1.3 -i-1.7), Jacek Stupnicki (p. l.8) 1.1. Proces konstruowania 1.2. Kryteria
Bardziej szczegółowoOBLICZANIE KÓŁK ZĘBATYCH
OBLICZANIE KÓŁK ZĘBATYCH koło podziałowe linia przyporu P R P N P O koło podziałowe Najsilniejsze zginanie zęba następuje wówczas, gdy siła P N jest przyłożona u wierzchołka zęba. Siłę P N można rozłożyć
Bardziej szczegółowoCIEPLNE I MECHANICZNE WŁASNOŚCI CIAŁ
CIEPLNE I MECHANICZNE WŁASNOŚCI CIAŁ Ciepło i temperatura Pojemność cieplna i ciepło właściwe Ciepło przemiany Przejścia między stanami Rozszerzalność cieplna Sprężystość ciał Prawo Hooke a Mechaniczne
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa 11
Podstawy konstrukcji maszyn. T. 1 / autorzy: Marek Dietrich, Stanisław Kocańda, Bohdan Korytkowski, Włodzimierz Ozimowski, Jacek Stupnicki, Tadeusz Szopa ; pod redakcją Marka Dietricha. wyd. 3, 2 dodr.
Bardziej szczegółowoTarcie poślizgowe
3.3.1. Tarcie poślizgowe Przy omawianiu więzów w p. 3.2.1 reakcję wynikającą z oddziaływania ciała na ciało B (rys. 3.4) rozłożyliśmy na składową normalną i składową styczną T, którą nazwaliśmy siłą tarcia.
Bardziej szczegółowoŻadne zadanie nie jest szczególnie trudne, jeśli podzielisz je na mniejsze podzadania. Henry Ford
Tarcie i smary Żadne zadanie nie jest szczególnie trudne, jeśli podzielisz je na mniejsze podzadania. Henry Ford Tarcie, łożyskowanie i smarowanie w ujęciu historycznym Leonardo Da Vinci był jednym z badaczy,
Bardziej szczegółowoNauka o Materiałach. Wykład I. Zniszczenie materiałów w warunkach dynamicznych. Jerzy Lis
Wykład I Zniszczenie materiałów w warunkach dynamicznych Jerzy Lis Treść wykładu: 1. Zmęczenie materiałów 2. Tarcie i jego skutki 3. Udar i próby udarności. 4. Zniszczenie balistyczne 5. Erozja cząstkami
Bardziej szczegółowoŁożyska ślizgowe - podstawowe rodzaje
Łożyska ślizgowe - podstawowe rodzaje Łożyska o tarciu suchym (bezsmarowe, samosmarne) Łożyska porowate impregnowane smarem Łożyska samosmarne, bezsmarowe, suche 2 WCZORAJ Obsługa techniczna samochodu
Bardziej szczegółowoPODSTAWY SKRAWANIA MATERIAŁÓW KONSTRUKCYJNYCH
WIT GRZESIK PODSTAWY SKRAWANIA MATERIAŁÓW KONSTRUKCYJNYCH Wydanie 3, zmienione i uaktualnione Wydawnictwo Naukowe PWN SA Warszawa 2018 Od Autora Wykaz ważniejszych oznaczeń i skrótów SPIS TREŚCI 1. OGÓLNA
Bardziej szczegółowoNauka o Materiałach. Wykład XI. Właściwości cieplne. Jerzy Lis
Nauka o Materiałach Wykład XI Właściwości cieplne Jerzy Lis Nauka o Materiałach Treść wykładu: 1. Stabilność termiczna materiałów 2. Pełzanie wysokotemperaturowe 3. Przewodnictwo cieplne 4. Rozszerzalność
Bardziej szczegółowoInnowacyjne rozwiązanie materiałowe implantu stawu biodrowego Dr inż. Michał Tarnowski Prof. dr hab. inż. Tadeusz Wierzchoń
Innowacyjne rozwiązanie materiałowe implantu Dr inż. Michał Tarnowski Prof. dr hab. inż. Tadeusz Wierzchoń Zespół Obróbek Jarzeniowych Zakład Inżynierii Powierzchni Wydział Inżynierii Materiałowej TRIBOLOGIA
Bardziej szczegółowoPolitechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2013/2014
Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki Karta przedmiotu Wydział Mechaniczny obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 201/2014 Kierunek studiów: Inżynieria Biomedyczna Forma
Bardziej szczegółowoProjektowanie elementów z tworzyw sztucznych
Projektowanie elementów z tworzyw sztucznych Wykorzystanie technik komputerowych w projektowaniu elementów z tworzyw sztucznych Tematyka wykładu Techniki komputerowe, Problemy występujące przy konstruowaniu
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA MECHANIZMÓW NISZCZĄCYCH POWIERZCHNIĘ WYROBÓW (ŚCIERANIE, KOROZJA, ZMĘCZENIE).
Temat 2: CHARAKTERYSTYKA MECHANIZMÓW NISZCZĄCYCH POWIERZCHNIĘ WYROBÓW (ŚCIERANIE, KOROZJA, ZMĘCZENIE). Wykład 3h 1) Przyczyny zużycia powierzchni wyrobów (tarcie, zmęczenie, korozja). 2) Ścieranie (charakterystyka
Bardziej szczegółowoDobór materiałów konstrukcyjnych
Dobór materiałów konstrukcyjnych Dr inż. Hanna Smoleńska Materiały edukacyjne DO UŻYTKU WEWNĘTRZNEGO Część IV Tarcie i zużycie Wygląd powierzchni metalu dokładnie obrobionej obróbką skrawaniem P całkowite
Bardziej szczegółowoPoliamid (Ertalon, Tarnamid)
Poliamid (Ertalon, Tarnamid) POLIAMID WYTŁACZANY PA6-E Pół krystaliczny, niemodyfikowany polimer, który jest bardzo termoplastyczny to poliamid wytłaczany PA6-E (poliamid ekstrudowany PA6). Bardzo łatwo
Bardziej szczegółowoOddziaływania. Wszystkie oddziaływania są wzajemne jeżeli jedno ciało działa na drugie, to drugie ciało oddziałuje na pierwsze.
Siły w przyrodzie Oddziaływania Wszystkie oddziaływania są wzajemne jeżeli jedno ciało działa na drugie, to drugie ciało oddziałuje na pierwsze. Występujące w przyrodzie rodzaje oddziaływań dzielimy na:
Bardziej szczegółowoTrwałość i niezawodność Durability and reliability. Transport I stopień Ogólnoakademicki. Studia stacjonarne. Kierunkowy
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014 Trwałość i niezawodność Durability and reliability A. USYTUOWANIE MODUŁU
Bardziej szczegółowoBIOTRIBOLOGIA. Wykład 3 DYSSYPACJA ENERGII I ZUŻYWANIE. Fazy procesów strat energii mechanicznej
BIOTRIBOLOGIA Wykład 3 DYSSYPACJA ENERGII I ZUŻYWANIE 1 Fazy procesów strat energii mechanicznej I. Początkowa praca w obszarze styku tworzenie rzeczywistej powierzchni styku II. Transformacja pracy w
Bardziej szczegółowoPEŁZANIE WYBRANYCH ELEMENTÓW KONSTRUKCYJNYCH
Mechanika i wytrzymałość materiałów - instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego: Wprowadzenie PEŁZANIE WYBRANYCH ELEMENTÓW KONSTRUKCYJNYCH Opracowała: mgr inż. Magdalena Bartkowiak-Jowsa Reologia jest nauką,
Bardziej szczegółowoRok akademicki: 2013/2014 Kod: RBM ET-n Punkty ECTS: 3. Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Niestacjonarne
Nazwa modułu: Tribologia Rok akademicki: 2013/2014 Kod: RBM-2-106-ET-n Punkty ECTS: 3 Wydział: Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn Specjalność: Eksploatacja i technologia
Bardziej szczegółowoBadania tribologiczne dodatku MolySlip 2001G
INSTYTUT EKSPLOATACJI POJAZDÓW I MASZYN Badania tribologiczne dodatku MolySlip 2001G Wykonawcy pracy: dr inż. Jan Guzik kierujący pracą inż. Barbara Stachera mgr inż. Katarzyna Mrozowicz Radom 2008 r.
Bardziej szczegółowoFizyczne właściwości materiałów rolniczych
Fizyczne właściwości materiałów rolniczych Właściwości mechaniczne TRiL 1 rok Stefan Cenkowski (UoM Canada) Marek Markowski Katedra Inżynierii Systemów WNT UWM Podstawowe koncepcje reologii Reologia nauka
Bardziej szczegółowoNauka o Materiałach. Wykład VIII. Odkształcenie materiałów właściwości sprężyste. Jerzy Lis
Nauka o Materiałach Wykład VIII Odkształcenie materiałów właściwości sprężyste Jerzy Lis Nauka o Materiałach Treść wykładu: 1. Właściwości materiałów -wprowadzenie 2. Klasyfikacja reologiczna odkształcenia
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE PLASTYCZNOŚĆ. Zmiany makroskopowe. Zmiany makroskopowe
WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE PLASTYCZNOŚĆ Zmiany makroskopowe Zmiany makroskopowe R e = R 0.2 - umowna granica plastyczności (0.2% odkształcenia trwałego); R m - wytrzymałość na rozciąganie (plastyczne); 1
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA KONSTRUKCJI I EKSPLOATACJI MASZYN
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA KONSTRUKCJI I EKSPLOATACJI MASZYN IDENTYFIKACJA RODZAJÓW ZUŻYCIA ELEMENTÓW MASZYN OCENA WŁAŚCIWOŚCI UŻYTKOWYCH SUBSTANCJI SMAROWYCH ĆWICZENIE LABORATORYJNE
Bardziej szczegółowoDYNAMIKA SIŁA I JEJ CECHY
DYNAMIKA SIŁA I JEJ CECHY Wielkość wektorowa to wielkość fizyczna mająca cztery cechy: wartość liczbowa punkt przyłożenia (jest początkiem wektora, zaznaczamy na rysunku np. kropką) kierunek (to linia
Bardziej szczegółowoPRZECIWZUŻYCIOWE POWŁOKI CERAMICZNO-METALOWE NANOSZONE NA ELEMENT SILNIKÓW SPALINOWYCH
PRZECIWZUŻYCIOWE POWŁOKI CERAMICZNO-METALOWE NANOSZONE NA ELEMENT SILNIKÓW SPALINOWYCH AUTOR: Michał Folwarski PROMOTOR PRACY: Dr inż. Marcin Kot UCZELNIA: Akademia Górniczo-Hutnicza Im. Stanisława Staszica
Bardziej szczegółowoDZIAŁ TEMAT NaCoBeZu kryteria sukcesu w języku ucznia
ODDZIAŁYWANIA DZIAŁ TEMAT NaCoBeZu kryteria sukcesu w języku ucznia 1. Organizacja pracy na lekcjach fizyki w klasie I- ej. Zapoznanie z wymaganiami na poszczególne oceny. Fizyka jako nauka przyrodnicza.
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM PKM. Katedra Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn. Badanie statycznego i kinetycznego współczynnika tarcia dla wybranych skojarzeń ciernych
LABORATORIUM PKM Badanie statycznego i kinetycznego współczynnika tarcia dla wybranych skojarzeń ciernych Katedra Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Katedra Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn BUDOWA STANOWISKA
Bardziej szczegółowoWykład IX: Odkształcenie materiałów - właściwości plastyczne
Wykład IX: Odkształcenie materiałów - właściwości plastyczne JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Technologii Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych Treść wykładu: 1. Odkształcenie
Bardziej szczegółowoPOŁĄCZENIA KOŚCI połączenia ścisłe połączenia wolne/ruchome (stawy)
POŁĄCZENIA KOŚCI połączenia ścisłe połączenia wolne/ruchome (stawy) POŁĄCZENIA ŚCISŁE więzozrosty chrząstkozrosty kościozrosty WIĘZOZROSTY więzozrost włóknisty więzozrost sprężysty szew szew gładki/prosty
Bardziej szczegółowoRok akademicki: 2013/2014 Kod: RBM KW-s Punkty ECTS: 3. Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne
Nazwa modułu: Tribologia Rok akademicki: 2013/2014 Kod: RBM-2-109-KW-s Punkty ECTS: 3 Wydział: Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn Specjalność: Komputerowe wspomaganie
Bardziej szczegółowoNauka o Materiałach. Wykład IX. Odkształcenie materiałów właściwości plastyczne. Jerzy Lis
Nauka o Materiałach Wykład IX Odkształcenie materiałów właściwości plastyczne Jerzy Lis Nauka o Materiałach Treść wykładu: 1. Odkształcenie plastyczne 2. Parametry makroskopowe 3. Granica plastyczności
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Techniki niskotemperaturowe w Inżynierii Mechaniczno Medycznej Zmiana własności ciał w temperaturach kriogenicznych Prowadzący: dr inż. Waldemar Targański Emilia
Bardziej szczegółowoWykład XV: Odporność materiałów na zniszczenie. JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych
Wykład XV: Odporność materiałów na zniszczenie JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych Treść wykładu: 1. Zmęczenie materiałów 2. Tarcie i jego skutki
Bardziej szczegółowoAnalityczne Modele Tarcia. Tadeusz Stolarski Katedra Podstaw Konstrukcji I Eksploatacji Maszyn
Analityczne Modele Tarcia Tadeusz Stolarski Katedra odstaw Konstrukcji I Eksploatacji Maszyn owierzchnia rzeczywista Struktura powierzchni Warstwa zanieczyszczeo - 30 A Warstwa tlenków - 100 A Topografia
Bardziej szczegółowoBADANIA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNYCH POLIAMIDU PA6 I MODARU
4-2010 T R I B O L O G I A 263 Alicja LABER *, Krzysztof ADAMCZUK * BADANIA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNYCH POLIAMIDU PA6 I MODARU THE STUDY OF TRIBOLOGICAL PROPERTIES OF POLYAMIDE PA6 AND MODAR Słowa kluczowe:
Bardziej szczegółowoEwidentne wydłużenie czasu eksploatacji maszyn i urządzeń w przemyśle w wyniku zastosowania produktów z grupy Motor-Life Professional
Ewidentne wydłużenie czasu eksploatacji maszyn i urządzeń w przemyśle w wyniku zastosowania produktów z grupy Motor-Life Professional Daniel Olszewski - PLASTMAL Polska Bartosz Adamczyk - PLASTMAL Polska
Bardziej szczegółowoBiomechanika Inżynierska
wykład 4 dr inż. Szymon Cygan Instytut Metrologii i Inżynierii Biomedycznej Politechnika Warszawska 1 2 przenoszą znaczne obciążenia i to najczęściej w warunkach tarcia płynnego Najbardziej obciążonymi
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 342
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 342 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13, Data wydania: 22 kwietnia 2015 r. Nazwa i adres INSTYTUT
Bardziej szczegółowodr hab. inż. Józef Haponiuk Katedra Technologii Polimerów Wydział Chemiczny PG
7.WŁAŚCIWOŚCI LEPKOSPRĘŻYSTE POLIMERÓW dr hab. inż. Józef Haponiuk Katedra Technologii Polimerów Wydział Chemiczny PG Politechnika Gdaoska, 2011 r. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej
Bardziej szczegółowoPRACA Pracą mechaniczną nazywamy iloczyn wartości siły i wartości przemieszczenia, które nastąpiło zgodnie ze zwrotem działającej siły.
PRACA Pracą mechaniczną nazywamy iloczyn wartości siły i wartości przemieszczenia, które nastąpiło zgodnie ze zwrotem działającej siły. Pracę oznaczamy literą W Pracę obliczamy ze wzoru: W = F s W praca;
Bardziej szczegółowoDobór materiałów konstrukcyjnych cz. 9
Dobór materiałów konstrukcyjnych cz. 9 dr inż. Hanna Smoleńska Katedra Inżynierii Materiałowej i Spajania Wydział Mechaniczny, Politechnika Gdańska Materiały edukacyjne Materiały na uszczelki Ashby M.F.:
Bardziej szczegółowoZALICZENIE : TEST na ostatnim wykładzie. POLITECHNIKA WROCŁAWSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY kierunek: INŻYNIERIA MATERIAŁOWA. dr hab. inż.
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY kierunek: INŻYNIERIA MATERIAŁOWA TWORZYWA KOMPOZYTOWE I CERAMICZNE dr hab. inż. Wojciech WIELEBA p.207 bud. B-5 Program wykładu cz.1 Wprowadzenie. Podział materiałów
Bardziej szczegółowo30/01/2018. Wykład XIV: Odporność materiałów na zniszczenie. Treść wykładu: Zmęczenie materiałów
Wykład XIV: Odporność materiałów na zniszczenie JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Technologii Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych Treść wykładu: 1. 2. 3. Udar i próby udarności
Bardziej szczegółowoRHEOTEST Medingen Reometr RHEOTEST RN: Zakres zastosowań Smary
RHEOTEST Medingen Reometr RHEOTEST RN: Zakres zastosowań Smary Zadania pomiarowe w pracach badawczo-rozwojowych Właściwości reologiczne materiałów smarnych, które determinuje sama ich nazwa, mają główny
Bardziej szczegółowoiglidur W300 Długodystansowy
Długodystansowy Asortyment Materiał charakteryzuje duża odporność na zużycie, nawet w niesprzyjających warunkach i z chropowatymi wałami. Ze wszystkich materiałów iglidur, ten jest najbardziej odporny
Bardziej szczegółowoWpływ dodatku Molyslip 2001E na właściwości. przeciwzużyciowe olejów silnikowych
INSTYTUT EKSPLOATACJI POJAZDÓW I MASZYN Wpływ dodatku Molyslip 2001E na właściwości przeciwzużyciowe olejów silnikowych Wykonawcy pracy: dr inż. Jan Guzik kierujący pracą inż. Barbara Stachera mgr inż.
Bardziej szczegółowoiglidur M250 Solidny i wytrzymały
Solidny i wytrzymały Asortyment Samosmarujące łożyska ślizgowe wykonane z są definiowane przez ich odporność na uderzenia, tłumienie drgań i odporność na zużycie. Są doskonałe w zastosowaniach, gdzie konieczne
Bardziej szczegółowoNAUKI O CZŁOWIEKU. Biologia kości Terminologia
NAUKI O CZŁOWIEKU Biologia kości Terminologia PODSTAWOWE INFORMACJE O KOŚCIACH Kośd jest jedną z najmocniejszych substancji biologicznych Szkielet jednak to mniej niż 20% masy ciała FUNKCJE KOŚCI Układ
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI KLASA I Budowa materii Wymagania na stopień dopuszczający obejmują treści niezbędne dla dalszego kształcenia oraz użyteczne w pozaszkolnej działalności ucznia. Uczeń: rozróżnia
Bardziej szczegółowoKRYTERIA OCEN Z FIZYKI DLA KLASY I GIMNAZJUM
KRYTERIA OCEN Z FIZYKI DLA KLASY I GIMNAZJUM WŁASNOŚCI MATERII - Uczeń nie opanował wiedzy i umiejętności niezbędnych w dalszej nauce. - Wie, że substancja występuje w trzech stanach skupienia. - Wie,
Bardziej szczegółowoPrzemiany energii w zjawiskach cieplnych. 1/18
Przemiany energii w zjawiskach cieplnych. 1/18 Średnia energia kinetyczna cząsteczek Średnia energia kinetyczna cząsteczek to suma energii kinetycznych wszystkich cząsteczek w danej chwili podzielona przez
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM PKM. Katedra Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn. Badanie statycznego i kinetycznego współczynnika tarcia dla wybranych skojarzeń ciernych
LABORATORIUM PKM Badanie statycznego i kinetycznego współczynnika tarcia dla wybranych skojarzeń ciernych Katedra Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Katedra Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Opracowanie
Bardziej szczegółowoSmary. www.tools-shop.pl. Smar do lin i połączeń łańcuchowych NOW. Smar do kół zębatych NOW. Środek smarny z PTFE /teflon/ CARAMBA
Smar do lin i połączeń łańcuchowych NOW wysokowydajny smar do wszelkich połączeń łańcuchowych, lin, kół zębatych, łożysk ślizgowych zmniejsza tarcie, ścieranie się, zużycie współpracujących tworzy wysokoodporny
Bardziej szczegółowoWyznaczanie współczynnika tarcia materiałów konstrukcyjnych
Wyznaczanie współczynnika tarcia materiałów konstrukcyjnych Cel ćwiczenia 1. Wyznaczenie współczynników tarcia poślizgowego statycznego dla różnych układów materiałów 2. Wyznaczenie współczynników tarcia
Bardziej szczegółowoNauka o Materiałach. Wykład VI. Odkształcenie materiałów właściwości sprężyste i plastyczne. Jerzy Lis
Nauka o Materiałach Wykład VI Odkształcenie materiałów właściwości sprężyste i plastyczne Jerzy Lis Nauka o Materiałach Treść wykładu: 1. Właściwości materiałów -wprowadzenie 2. Statyczna próba rozciągania.
Bardziej szczegółowo2.1.M.07: Wpływ warunków zużycia na własności powierzchni materiałów inżynierskich
2nd Workshop on Foresight of surface properties formation leading technologies of engineering materials and biomaterials in Białka Tatrzańska, Poland 29th-30th November 2009 1 Panel nt. Procesy wytwarzania
Bardziej szczegółowoSMAROWANIE. Może także oznaczać prostą czynność wprowadzania smaru pomiędzy trące się elementy.
SMAROWANIE Może także oznaczać prostą czynność wprowadzania smaru pomiędzy trące się elementy. SMAROWANIE = TARCIE!!! Ta wieloznaczność jest bardzo często powodem niesłusznego używania terminu smarowanie
Bardziej szczegółowoPowtórzenie wiadomości z klasy I. Cząsteczkowa budowa materii. Ciśnienie, prawo Pascala - obliczenia.
Powtórzenie wiadomości z klasy I Cząsteczkowa budowa materii. Ciśnienie, prawo Pascala - obliczenia. Atomy i cząsteczki 1. Materia składa się z cząsteczek zbudowanych z atomów. 2. Atomy są bardzo małe,
Bardziej szczegółowoNaprężenia i odkształcenia spawalnicze
Naprężenia i odkształcenia spawalnicze Cieplno-mechaniczne właściwości metali i stopów Parametrami, które określają stan mechaniczny metalu w różnych temperaturach, są: - moduł sprężystości podłużnej E,
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM PKM. Katedra Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn. Badanie statycznego i kinetycznego współczynnika tarcia dla wybranych skojarzeń ciernych
LABORATORIUM PKM Badanie statycznego i kinetycznego współczynnika tarcia dla wybranych skojarzeń ciernych Katedra Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Katedra Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Opracowanie
Bardziej szczegółowoTemat 1: Wyznaczenie właściwości ślizgowych materiałów łożyskowych. Temat 2: Wyznaczenie właściwości ciernych materiałów na hamulce i sprzęgła.
TRIBOLOGIA ĆWICZENIA LABORATORYJNE Opracowali: Dymitry Capanidis, Wojciech Wieleba, Piotr Kowalewski Temat 1: Wyznaczenie właściwości ślizgowych materiałów łożyskowych. Temat 2: Wyznaczenie właściwości
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp Część I STATYKA
Spis treści Wstęp... 15 Część I STATYKA 1. WEKTORY. PODSTAWOWE DZIAŁANIA NA WEKTORACH... 17 1.1. Pojęcie wektora. Rodzaje wektorów... 19 1.2. Rzut wektora na oś. Współrzędne i składowe wektora... 22 1.3.
Bardziej szczegółowo12/ Eksploatacja
Zbigniew STANIK, Andrzej KUBIK, Henryk BĄKOWSKI ANALIZA ZUŻYCIA STALI BAINITYCZNEJ W SKOJARZENIU ŚLIZGOWYM W WYBRANYCH WARUNKACH EKSPLOATACJI NA STANOWISKU T-05 (ROLKA - KLOCEK) Streszczenie W artykule
Bardziej szczegółowoPodstawy Konstrukcji Maszyn
Podstawy Konstrukcji Maszyn Część 2 hydrodynamiczne łożyska ślizgowe 1.Hydrodynamiczne łożyska ślizgowe podział Podział łożysk ze względu na sposób zasilania medium smarnym: zasilanie olejem pod ciśnieniem
Bardziej szczegółowo1. Zasady konstruowania elementów maszyn
3 Przedmowa... 10 O Autorów... 11 1. Zasady konstruowania elementów maszyn 1.1 Ogólne zasady projektowania.... 14 Pytania i polecenia... 15 1.2 Klasyfikacja i normalizacja elementów maszyn... 16 1.2.1.
Bardziej szczegółowoTemat: OD CZEGO ZALEŻY SIŁA TARCIA?
Scenariusz lekcji fizyki I Gimnazjum Temat: OD CZEGO ZALEŻY SIŁA TARCIA? Cele kształcące, poznawcze: Uczeń podaje rodzaje siły tarcia; podaje przyczyny występowania siły tarcia, wymienia niektóre sposoby
Bardziej szczegółowoWPŁYW PARAMETRÓW RUCHOWYCH TARCIA NA MIKROTWARDOŚĆ WYBRANYCH POLIMERÓW ŚLIZGOWYCH
5-2011 T R I B O L O G I A 109 Piotr KOWALEWSKI *, Wojciech WIELEBA * Anita PTAK * WPŁYW PARAMETRÓW RUCHOWYCH TARCIA NA MIKROTWARDOŚĆ WYBRANYCH POLIMERÓW ŚLIZGOWYCH THE INFLUENCE OF FRICTION KINEMATIC
Bardziej szczegółowoAnaliza wpływu tarcia na reakcje w parach kinematycznych i sprawność i mechanizmów.
Automatyka i Robotyka. Podstawy modelowania i syntezy mechanizmów arcie w parach kinematycznych mechanizmów 1 ARCIE W PARACH KINEMAYCZNYCH MECHANIZMÓW Analiza wpływu tarcia na reakcje w parach kinematycznych
Bardziej szczegółowoiglidur J Na najwyższych i na najniższych obrotach
Na najwyższych i na najniższych obrotach Asortyment Łożyska ślizgowe z są zaprojektowane tak, aby uzyskać jak najniższe współczynniki tarcia bez smarowania i ograniczenie drgań ciernych. Ze względu na
Bardziej szczegółowoPARAMETRY FIZYKO - MECHANICZNE TWORZYW KONSTRUKCYJNYCH
PARAMETRY FIZYKO - MECHANICZNE TWORZYW KONSTRUKCYJNYCH Właściwości ogólne Kolor standardowy Odporność na wpły UV Jednostki - - - - g/cm 3 % - Stan próbki - - - - suchy - suchy natur (biały) 1,14 3 HB /
Bardziej szczegółowoiglidur X Technologie zaawansowane
Technologie zaawansowane Asortyment Materiał najlepiej charakteryzuje kombinacja wysokiej odporności temperaturowej z wytrzymałością na ściskanie, jak również wysoka odporność chemiczna. jest przeznaczony
Bardziej szczegółowociało stałe ciecz gaz
Trzy stany skupienia W przyrodzie substancje mogą występować w trzech stanach skupienia: stałym, ciekłym i gazowym. Ciała stałe mają własny określoną objętość i kształt, który trudno zmienić. Zmiana kształtu
Bardziej szczegółowoKLASYFIKACJA PROTEZ KOŃCZYN DOLNYCH Z PUNKTU WIDZENIA ICH WĘZŁÓW TARCIA
PROBLEMY NIEKONWENCJONALNYCH UKŁADÓW ŁOŻYSKOWYCH Lódź,15-16 maja 1996 r. Jan Burcan, Krzysztof Goliński Politechnika Łódzka KLASYFIKACJA PROTEZ KOŃCZYN DOLNYCH Z PUNKTU WIDZENIA ICH WĘZŁÓW TARCIA SŁOWA
Bardziej szczegółowoROMAN WOJTKOWIAK KATEDRA TECHNIKI LEŚNEJ UNIWERSYTET PRZYRODNICZY W POZNANIU
smarowania układu tnącego pilarki łańcuchowej ROMAN WOJTKOWIAK KATEDRA TECHNIKI LEŚNEJ UNIWERSYTET PRZYRODNICZY W POZNANIU Chyba raczej nie!!! Rzadko korzystają z osiągnięć naukowców. A tak długo jak ekonomia
Bardziej szczegółowoTermodynamika. Część 12. Procesy transportu. Janusz Brzychczyk, Instytut Fizyki UJ
Termodynamika Część 12 Procesy transportu Janusz Brzychczyk, Instytut Fizyki UJ Zjawiska transportu Zjawiska transportu są typowymi procesami nieodwracalnymi zachodzącymi w przyrodzie. Zjawiska te polegają
Bardziej szczegółowo