Biotribologia Wykład 7,8 Bio-węzły tarcia w organizmie ludzkim
|
|
- Rafał Kwiecień
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Biotribologia Wykład 7,8 Bio-węzły tarcia w organizmie ludzkim dr inż. Piotr Kowalewski Instytut Konstrukcjii EksploatacjiMaszyn, Zakład PodstawKonstrukcjiMaszynI Tribologii Bio-węzeł tarcia Węzły tarcia są podstawowymi systemami tribologicznymi w maszynach i urządzeniach. Węzły tarcia decydują o trwałości i niezawodności urządzeń. O jakości węzłów tarcia decydują czynniki materiałowe, konstrukcyjne, technologiczne oraz eksploatacyjne. Bio-węzeł tarcia system tribologiczny występujący w organizmach żywych. 1
2 Obszary tarcia występującego w organizmie żywym staw biodrowy, jama ustna. staw kolanowy skóra (uchwyt), zębodoły stawy maziowe, tarcie zębów stawy maziowe, tarcie zębów ciecz synowialna, krew Z. Lawrowski Stawy synowialne Stawy synowialne (maziowe, wolne) są najbardziej ruchomym połączeniem pomiędzy kośćmi. Stałe składowe stawu: chrząstka stawowa pokrywająca powierzchnie stawowe torebka stawowa składająca się z warstwy zewnętrznej włóknistej i warstwy wewnętrznej maziowej, która wydziela lepką substancję zwaną mazią stawową, jama stawowa Niestałe składowe stawu: więzadła stawowe zbudowane z tkanki łącznej włóknistej obrąbek stawowy - wał chrząstki włóknistej,np. w stawie barkowym powoduje pogłębienie panewki, chroni główkę przed uderzeniem krążki stawowe zbudowane z chrząstki włóknistej łąkotki stawowe kaletki maziowe 2
3 Budowa stawu ruchomego synowialnego Wikipedia Rodzaje stawów synowialnych Ze względu na złożoność stawy można podzielić na: stawy proste - w budowie biorą udział tylko dwie kości stawy złożone - złożone z więcej niż dwóch kości 3
4 Rodzaje stawów synowialnych Ze względu na budowę stawy można podzielić na: staw maziówkowy staw łąkotkowy staw z krążkiem stawowym Kaletka maziowa rodzaj wytworu błony maziowej, mający postać zbudowanego z tkanki łącznej worka o pęcherzykowatym kształcie. Łąkotka- elastyczna, zbudowana z tkanki chrzęstnej włóknistej (staw kolanowy) Krążek stawowy - zbudowany ze zbitej tkanki łącznej włóknistej, dopasowuje powierzchnie stawowe, dzieli jamę stawową na dwie komory (staw mostkowoobojczykowy). Ruchy występujące w stawach ślizganie - jedna powierzchnia stawowa dotyka stale tą samą częścią nowych części drugiej powierzchni (np. stawy nadgarstka), toczenie - nowe części jednej powierzchni stawowej dotykają nowych części drugiej powierzchni (np. staw kolanowy), obracanie - dwie powierzchnie stawowe o kształcie wycinków kuli przylegają do siebie w jednym punkcie i w tym miejscu jedna kość obraca się na drugiej (np. staw ramieniowo-promieniowy). 4
5 Rodzaje stawów ze względu na kształt powierzchni ślizgowych stawy jednoosiowe staw zawiasowy staw łokciowy (4) staw obrotowy staw promieniowo-łokciowy (5) staw śrubowy staw szczytowo-obrotowy stawy dwuosiowe staw eliptyczny staw promieniowo-nadgarstkowy (2) staw siodełkowaty staw śródręczno-nadgarstkowy kciuka (3) stawy wieloosiowe staw kulisty wolny staw ramienny staw kulisty panewkowy staw biodrowy(1) stawy nieregularne staw płaski staw krzyżowo-biodrowy staw mostkowo-obojczykowy (staw kulisty) Wikipedia Chrząstka stawowa - budowa 5
6 Chrząstka stawowa Schematyczne przedstawienie budowy substancji podstawowej chrząstki stawowej Holam Substancja podstawowa spełnia rolę wypełniacza, współtworzy strukturę nadając jej mechaniczne właściwości. Ponadto jest ona środowiskiem, poprzez które odbywa się transport substancji odżywiających komórki chrzęstne. Chrząstka stawowa Kampen i Stadt Chondrocyty mają owalny kształt i są umieszczone w osnowie z włókien kolagenowych, pomiędzy substancją podstawową chrząstki stawowej ( /mm 3 ). Pod wpływem wielkości bodźca mechanicznego następuje tworzenie lub obumieranie chondrocytów. 6
7 Chrząstka stawowa Wang, Hung, Mow Diagram dystrybucji chondrocytów w trzech strefach chrząstki stawowej, i relacji pomiędzy kompozycją struktury, sygnałami mechanicznymi i ich aktywnością biosyntetyczną Mikrostruktura powierzchni stawowej Arkadowa budowa chrząstki stawowej J. Cwanek i inni Spiralna budowa chrząstki stawowej W. George 7
8 Własności chrząstki stawowej Zmiany wytrzymałości granicznej chrząstki stawowej w zależności od wieku J. Popko Bioinżynieria chrząstki stawowej K. Wierzcholski 8
9 Ciecz synowialna Substancją smarującą w stawach jest ciecz synowialna zwana również mazią (synowią). Poza funkcjami smarowniczymi ciecz synowialna pełni również funkcje odżywcze chrząstki stawowej. R. Będzińki Ciecz synowialna Ciecz synowialna posiada właściwości cieczy nienewtonowskiej o dużej lepkości. Zmiany lepkości cieczy synowialnej wraz z prędkością ścinania oraz ciśnienia są jej cechą charakterystyczną. J.R. Dąbrowski i inni. K. Wierzcholski, R. Nowowiejski, S. Pytko 9
10 Tarcie i zużywanie stawów Proces tarcia i zużycia stawów uzależniony jest: fizjologii stawu oraz organizmu, biomechanicznych i tribologicznych własności chrząstek stawowych oraz cieczy synowialnej kształtu i ślizgających się powierzchni (w skali makro i mikro) stopnia aktywności ruchowej organizmu, obciążeń (m.in. ciężaru ciała), obecności cieczy synowialej w stawie, jej ilości, własności. Tarcie w stawach Współczynniki tarcia w różnych stawach J.H. Dumbleton (R. Będziński) 10
11 Tarcie w stawach K. Wierzcholski, A. Czajkowski Zestawienie wartości współczynników tarcia występujących w stawach człowieka Tarcie i zużywanie stawów W stawach naturalnych może dochodzić do trzech podstawowych rodzajów tarcia: - Tarcia płynnego (smarowanie hydrodynamiczne, bioelastohydrodynamiczne) - Tarcia mieszanego - Tarcia granicznego ze względu na budowę tkanek tarce suche praktycznie nie występuje 11
12 Smarowanie bioelastohydrodynamiczne W naturalnym stawie dochodzi do odkształcania chrząstki pod wpływem wysokiego ciśnienia cieczy synowialnej podczas tarcia. K. Wierzcholski Tarcie graniczne i mieszane w stawach zjawisko powstawania mikroklinów związanych z oddziaływaniem pojedynczych nierówności 12
13 Adsorbcja podczas tarcia w stawach W czasie obciążania stawu następuje wciskanie do chrząstki mniejszych molekuł z cieczy synowialnej, większe pozostają na powierzchni tworząc warstwę graniczną [K. Wierzcholski]. Tarcie stawów w początkowej fazie ruchu K. Mabuchi, M. Ujihira, T. Sasada 13
14 Wpływ nacisku na tarcie w naturalnych stawach J. Katta, Z. Jin, E. Ingham, J. Fisher Naciski występujące w stawie S. Pytko 14
15 Naciski występujące w stawie L. Li i inni Zaburzenia tarcia (patologia) Przyczynami uszkodzeń stawów człowieka są[s. Pytko]: zmiany chorobowe, mechaniczne przeciążenia stawów. Z biotribologicznego punktu widzenia przyczyną rozpoczynającą niszczenie zarówno łożyska jak i stawu człowieka jest[m. Gierzyńka-Dolna]: brak mazi stawowej, deformacja kości stawu lub jej pęknięcie obszarowe zniszczenie chrząstki 15
16 Zaburzenia tarcia (patologia) Przyczyny uszkodzenia chrząstki: uraz mechaniczne uszkodzenie (np. stłuczenie lub skręcenie stawu kolanowego, stłuczenie lub zwichnięcie barku itd.) niestabilność stawu nieprawidłowa biomechanika stawu, nadmierne ścieranie powierzchni chrząstki. Niestabilność wynika z niewydolności więzadeł, uszkodzenie łąkotki lub jej brak po resekcji w wyniku skręcenia stawu kolanowego lub na tle zmian degeneracyjnych zwyrodnieniowych nieprawidłowa oś stawu, nieprawidłowa biomechanika stawu (np. kolano koślawe, kolano szpotawe) przeciążenie nadmierna aktywność fizyczna, zwłaszcza przez lata, prowadząca do zużycia chrząstki głównie u sportowców; nadmierna masa ciała prowadząca do nadmiernego nacisku na powierzchnie stawowe długie unieruchomienie stawu i zbyt mała aktywność ruchowa chrząstka, będąc tkanką nieukrwioną i nieunerwioną, odżywia się w ruchu, na zasadzie dyfuzji iniekcje dostawowe sterydów (tzw. blokady ) działają silnie przeciwzapalnie, ale powodują nieodwracalne zwłóknienie i blizny łącznotkankowe w zakresie chrząstki i otaczających struktur stawowych. schorzenia ogólnoustrojowe, np. reumatoidalne zapalenie stawów, dna moczanowa. Zaburzenia tarcia (patologia) S. Pytko 16
17 Zaburzenia tarcia (patologia) Zaburzenia tarcia (patologia) niezużyta - 0 cykli S. Graindorge, G. Stachowiak 20 min cykli 45 min cykli 17
18 Zaburzenia tarcia (patologia) Widok stanowiska badawczego: 1 uchwyt dolny, 2 próbka dolna, 3 uchwyt górny, 4 próbka górna, 5 dźwignia obciążająca, 6 czujnik przemieszczenia, 7 wał napędowy T. Trzaskacz, C. Koziarski, Z. Ferenc Zaburzenia tarcia (patologia) Chrząstka odniesienia (zdrowa) Chrząstka badana (chora) T. Trzaskacz, C. Koziarski, Z. Ferenc 18
19 Tarcie skóry Obciążenie - 20 g Przyrząd do badania tarcia skóry (in-vivo) J. Asserin i inni 37 Tarcie skóry Zmiana siły tarcia szkła i PP po skórze (na sucho i na mokro) R=20 mm, Fn =2 N, v s =8 mm/s M. J. Adams, B. J. Briscoe, S.A. Johnson 38 19
20 Tarcie skóry M. J. Adams, B. J. Briscoe, S.A. Johnson Zmiana współczynnika tarcia podczas nawilżania i schnięcia skóry. Szkła R=8 mm, Fn =0,5 N, v s =8 mm/s 39 Tarcie skóry Y. Nonomura i inni 40 Przyrząd do badania dotyku. Pomiar nacisku oraz siły tarcia Współczynnik tarcia zależny od struktury powierzchni skóry 20
21 Tarcie skóry W porównaniu z gładką skórą, linie papilarne o 30% zmniejszają powierzchnię styku, co redukuje tarcie. Hipotetyczne funkcje linii papilarnych: Zwiększenie tarcie na chropowatych powierzchniach, takich jak gałęzie drzew. Zahaczanie mikronierówności i zwiększanie powierzchni styku. Zwiększanie przyczepność podczas chwytanie mokrych przedmiotów, rowki pomagają wodzie spływać (bieżnik w oponach), Proporcjonalne zwiększanie powierzchni styku wraz ze zwiększaniem nacisku. Zwiększona czułość dotyku. 41 Roland Ennos Tarcie zębów Wklinowanie - więzozrost, połączenie między korzeniem zęba i ścianką zębodołu u ssaków. Tarcie statyczne Żucie, zgrzytanie - tarcie pomiędzy powierzchniami żującymi (szkliwo) zębów. Tarcie kinetyczne 21
22 Tarcie zębów Wklinowanie Mocowanie zębów w zębodole odbywa się przy udziale ozębnej korzenia i okostnej wyrostka zębodołowego. Wyrostek zębodołowy część kości szczęk, w której osadzone są zęby. Zęby w zębodołach oddzielone są od siebie przegrodami zębowymi. W zębodołach zębów wielokorzeniowych znajdują się również przegrody międzykorzeniowe. Ozębna - więzadło przyzębne, tkanka wypełniająca przestrzeń między cementem korzeniowym, a kością wyrostka zębodołowego, łącząc jednocześnie obie struktury. Tarcie zębów Ozębna budowana jest z dwóch typów tkanki łącznej: włóknistej (o układzie regularnym) oraz wiotkiej (bogatej w komórki, naczynia i nerwy). W ozębnej występują grube pęczki włókien kolagenowych, włókien elastycznych oraz włókien oksytalanowych, które wykazujące bardzo zróżnicowany przebieg. Jedne końce włókien wbudowane są w cement, a drugie w kość zbitą wyrostka zębodołowego, określane są jako włókna Sharpey'a. Uważa się, że ozębna pełni następujące funkcje: utrzymuje ząb w zębodole; amortyzuje działanie sił mechanicznych w trakcie żucia; wytwarza włókna, kość oraz cement, dzięki obecności fibroblastów, osteoblastów i cementoblastów; może resorbować kość, cement i włókna; odżywia ząb; pośredniczy przy odczuwaniu dotyku, ucisku i bólu. 22
23 Tarcie zębów Szkliwo jest najtwardszą tkanką organizmu. Pełni funkcję ochronną przed skutkami tarcia, czynnikami biologicznymi oraz chemicznymi. Szkliwo zębów zbudowane jest: 96-98% ze związków nieorganicznych w postaci kryształów hydroksyapatytu oraz węglanów sodu, manganu, wapnia i fluoru. 2-4% to związki organiczne i woda. Kryształy hydroksyapatytu ułożone są bardzo ciasno w pewnym określonym porządku. Pomiedzy kryształami hydroksyapatytu istnieją wąskie przestrzenie wypełnione wodą i materiałem organicznym. Kwasy produkowane przez płytkę nazębną usuwają związki mineralne z powierzchni kryształów. Prowadzi to do skurczenia się kryształów i poszerzenia przestrzeni między nimi. Tarcie zębów E. d Incau, C. Couture, B. Maureille J. Zheng, Z.R. Zhou 23
24 Tarcie zębów M. H. Ramp, L. Wang i inni Tarcie wewnętrzne - krwioobieg Krew jest jednym z płynów ustrojowych, w którym zawieszone są elementy morfotyczne. Spełnia ona swoje zadania tylko wówczas, jeśli jest w ruchu, czyli krąży w naczyniach krwionośnych i wolno przepływa przez system naczyń włosowatych. Krew składa się z osocza, które jest środowiskiem płynnym, oraz tworzących zawiesinę w osoczu elementów morfotycznych: krwinki czerwone (erytrocyty i retikulocyty), krwinki białe (leukocyty) krwinki płytkowe (trombocyty). Hemodynamika 24
25 Tarcie wewnętrzne krwi Im większa jest cieczy tym większe ciśnienie musi być użyte do przepompowania danej cieczy w jednostce czasu przez wąską rurkę. Największy udział w oporze obwodowym układu krążenia przypada tętniczkom przedwłosowatym mięśni szkieletowych i gładkich oraz narządom jamy brzusznej. Wraz ze skurczem naczyń przedwłosowatych wzrasta ciśnienie tętnicze; rozszerzeniu naczyń, to jest obniżeniu oporu obwodowego, towarzyszy odwrotny skutek. Tarcie wewnętrzne krwi Lepkość krwi zależy od lepkości osocza, i ilości elementów morfotycznych (głównie czerwonych krwinek). Osocze wykazuje właściwości cieczy newtonowskiej, ale krew nie. Lepkość krwi (przy prędkości ścinania 100 sec 1) jest około pięć razy większa od lepkości wody. Przy dużym wzroście ilości czerwonych krwinek (czerwienica), lepkość krwi może być 10-krotnie większa niż lepkość wody. 25
26 Tarcie wewnętrzne krwi Zależność lepkości i sprężystości krwi od prędkości ścinania Tarcie wewnętrzne krwi Rongjia Tao, Ke Huang, Wpływ pola magnetycznego na orientację cząsteczek krwi i zmniejszenie jej lepkości. Redukcja lepkości krwi 20-30% na kilka godzin. 26
27 Tarcie w przełyku Przełyk (łac. esophagus, nosiciel pokarmów) - jest przewodem mięśniowo-błoniastym o podłużnym przebiegu; łączy gardło z żołądkiem. Czynność przełyku polega na transporcie pokarmu z gardła do żołądka. Ściana przełyku nie ma zdolności wchłaniania pokarmu ani trawienia. Przełyk ma długość średnio około cm, odległość od siekaczy do żołądka około 40 cm. Ściana przełyku składa się licząc od wewnątrz z: błony śluzowej, utkania podśluzowego błony mięśniowej warstwy okrężnej warstwy podłużnej Tarcie w przełyku Ściana przełyku składa się licząc od wewnątrz z: błony śluzowej, utkania podśluzowego błony mięśniowej warstwy okrężnej warstwy podłużnej 27
28 Tarcie w przełyku Charakterystyka zmian współczynnika tarcia błony śluzowej, w zależności od parametrów ruchowych. J.F. Prinz, R.A. de Wijk, L. Huntjens Dziękuję za uwagę 28
29 29
POŁĄCZENIA KOŚCI połączenia ścisłe połączenia wolne/ruchome (stawy)
POŁĄCZENIA KOŚCI połączenia ścisłe połączenia wolne/ruchome (stawy) POŁĄCZENIA ŚCISŁE więzozrosty chrząstkozrosty kościozrosty WIĘZOZROSTY więzozrost włóknisty więzozrost sprężysty szew szew gładki/prosty
Bardziej szczegółowoBiotribologia Wykład 6 - Smarowanie
Biotribologia Wykład 6 - Smarowanie dr inż. Piotr Kowalewski Instytut Konstrukcjii EksploatacjiMaszyn, Zakład PodstawKonstrukcjiMaszynI Tribologii System tribologiczny Przez system trybologiczny należy
Bardziej szczegółowoNAUKI O CZŁOWIEKU. Biologia kości Terminologia
NAUKI O CZŁOWIEKU Biologia kości Terminologia PODSTAWOWE INFORMACJE O KOŚCIACH Kośd jest jedną z najmocniejszych substancji biologicznych Szkielet jednak to mniej niż 20% masy ciała FUNKCJE KOŚCI Układ
Bardziej szczegółowoTemat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych.
Temat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych. 1. Czym jest tkanka? To zespół komórek o podobnej budowie, które wypełniają w organizmie określone funkcje. Tkanki tworzą różne narządy, a te układy narządów.
Bardziej szczegółowoUkład kostny jest strukturą żywą, zdolną do:
FUNKCJE KOŚCI Układ kostny jest strukturą żywą, zdolną do: wzrostu adaptacji naprawy FUNKCJE KOŚCI Podstawowym elementem składowym układu kostnego jest tkanka kostna. FUNKCJE KOŚCI Układ kostny składa
Bardziej szczegółowoUkład szkieletowy Iza Falęcka
Układ szkieletowy Iza alęcka Zaznacz podpunkt, w którym nie wymieniono kości krótkich. a) kość łokciowa, kość miednicza, rzepka b) kość krzyżowa, paliczki, łopatka c) kość nadgarstka, kręgosłup, kość śródręcza
Bardziej szczegółowobiologia w gimnazjum UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA
biologia w gimnazjum 2 UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA SKŁAD KRWI OSOCZE Jest płynną częścią krwi i stanowi 55% jej objętości. Jest podstawowym środowiskiem dla elementów morfotycznych. Zawiera 91% wody, 8%
Bardziej szczegółowoFunkcjonowanie narządu ruchu. Kinga Matczak
Funkcjonowanie narządu ruchu Kinga Matczak Narząd ruchu zapewnia człowiekowi utrzymanie prawidłowej postawy ciała, dowolne zmiany pozycji i przemieszczanie się w przestrzeni. Ze względu na budowę i właściwości
Bardziej szczegółowoUKŁAD SZKIELETOWY CZŁOWIEKA
1. PODZIAŁ I BUDOWA KOŚCI UKŁAD SZKIELETOWY CZŁOWIEKA Szkielet dorosłego człowieka składa się z 206 kości. Ze względu na kształt dzielimy je na cztery rodzaje: - długie kość ramieniowa albo udowa - krótkie
Bardziej szczegółowoKINEMATYKA POŁĄCZEŃ STAWOWYCH
KINEMATYKA POŁĄCZEŃ STAWOWYCH RUCHOMOŚĆ STAWÓW Ruchomość określa zakres ruchów w stawach, jedną z funkcjonalnych właściwości połączeń stawowych. WyróŜniamy ruchomość: czynną zakres ruchu jaki uzyskamy
Bardziej szczegółowoOBWODOWY UKŁAD NERWOWY
KRĘGOSŁUP Cechy dzięki którym chroni rdzeń : Elastyczność połączeń międzykręgowych sprężystości krążków Krzywizny kręgosłupa Obszerne światło kanału kręgowego i OBWODOWY UKŁAD NERWOWY Nerwy łączą się z
Bardziej szczegółowoWielkością i kształtem przypomina dłoń zaciśniętą w pięść. Położone jest w klatce piersiowej tuż za mostkiem. Otoczone jest mocnym, łącznotkankowym
Wielkością i kształtem przypomina dłoń zaciśniętą w pięść. Położone jest w klatce piersiowej tuż za mostkiem. Otoczone jest mocnym, łącznotkankowym workiem zwanym osierdziem. Wewnętrzna powierzchnia osierdzia
Bardziej szczegółowoPolitechnika Poznańska Wydział Inżynierii Zarządzania. Wprowadzenie do techniki tarcie ćwiczenia
Politechnika Poznańska Wydział Inżynierii Zarządzania Wprowadzenie do techniki tarcie ćwiczenia Model Charlesa Coulomb a (1785) Charles Coulomb (1736 1806) pierwszy pełny matematyczny opis, (tzw. elastyczne
Bardziej szczegółowoUKŁAD RUCHU (UKŁAD KOSTNY, UKŁAD MIĘŚNIOWY)
Zadanie 1. (2 pkt). Na rysunku przedstawiono szkielet kończyny dolnej (wraz z częścią kości miednicznej) i kość krzyżową człowieka. a) Uzupełnij opis rysunku ( ) o nazwy wskazanych kości. b) Wybierz z
Bardziej szczegółowoPOŁĄCZENIA KOŃCZYNY GÓRNEJ
Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 POŁĄCZENIA KOŃCZYNY GÓRNEJ POŁĄCZENIE Z TUŁOWIEM Kończyna górna jest połączona z kośćcem tułowia za pomocą obręczy złożonej z obojczyka i łopatki. W tym połączeniu znajdują się
Bardziej szczegółowoBiotribologia Powtórka
Biotribologia Powtórka dr inż. Piotr Kowalewski Instytut Konstrukcjii EksploatacjiMaszyn, Zakład PodstawKonstrukcjiMaszynI Tribologii Czym jest tribologia? Tribologia (trybologia) jest nauką o tarciu i
Bardziej szczegółowoUkład ruchu, skóra Zadanie 1. (1 pkt) Schemat przedstawia fragment szkieletu człowieka.
Układ ruchu, skóra Zadanie 1. (1 pkt) Schemat przedstawia fragment szkieletu człowieka. Podaj nazwy odcinków kręgosłupa oznaczonych na schemacie literami A, B, C i D. Zadanie 2. (1 pkt) Na rysunku przedstawiono
Bardziej szczegółowoPodział tkanki mięśniowej w zależności od budowy i lokalizacji w organizmie
Tkanka mięśniowa Podział tkanki mięśniowej w zależności od budowy i lokalizacji w organizmie Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana poprzecznie prążkowana serca gładka Tkanka mięśniowa Podstawową własnością
Bardziej szczegółowoBIOMECHANIKA NARZĄDU RUCHU CZŁOWIEKA
Praca zbiorowa pod redakcją Dagmary Tejszerskiej, Eugeniusza Świtońskiego, Marka Gzika BIOMECHANIKA NARZĄDU RUCHU CZŁOWIEKA BIOMECHANIKA narządu ruchu człowieka Praca zbiorowa pod redakcją: Dagmary Tejszerskiej
Bardziej szczegółowoPOŁĄCZENIA KOOCZYNY GÓRNEJ
POŁĄCZENIA KOOCZYNY GÓRNEJ POŁĄCZENIE Z TUŁOWIEM Kooczyna górna jest połączona z kośdcem tułowia za pomocą obręczy złożonej z obojczyka i łopatki. W tym połączeniu znajdują się 3 stawy: 1. mostkowo obojczykowy,
Bardziej szczegółowo1. Zaznacz w poniższych zdaniach określenia charakteryzujące układ ruchu. (0 1)
Sprawdzian a Imię i nazwisko Klasa Liczba punktów Ocena Test podsumowujący dział X Ruch Masz przed sobą test składający się z 15 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwych do uzyskania.
Bardziej szczegółowoBudowa i rodzaje tkanek zwierzęcych
Budowa i rodzaje tkanek zwierzęcych 1.WskaŜ prawidłową kolejność ukazującą stopniowe komplikowanie się budowy organizmów. A. komórka tkanka organizm narząd B. organizm narząd komórka tkanka C. komórka
Bardziej szczegółowoUkład kostny jest strukturą żywą, zdolną do:
FUNKCJE KOŚCI Układ kostny jest strukturą żywą, zdolną do: wzrostu adaptacji naprawy ROZWÓJ KOŚCI przed 8 tyg. życia płodowego szkielet płodu złożony jest z błon włóknistych i chrząstki szklistej po 8
Bardziej szczegółowoTkanka łączna. Składa się zawsze z istoty międzykomórkowej oraz osadzonych w niej komórek.
Tkanka łączna Tkanka łączna Jest najbardziej zróżnicowana spośród wszystkich tkanek człowieka. Zasadnicza funkcją tkanki łącznej polega na zapewnieniu łączności miedzy pozostałymi tkankami ciała. Tkanka
Bardziej szczegółowoUKŁAD MIĘŚNIOWY. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3 MIOLOGIA OGÓLNA BUDOWA MIĘŚNIA
Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 MIOLOGIA OGÓLNA UKŁAD MIĘŚNIOWY Mięśnie tworzą czynny narząd ruchu. Zbudowane są z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej sterowanej przez ośrodkowy układ nerwowy. Ze względu
Bardziej szczegółowoTABELA NORM USZCZERBKU NA ZDROWIU EDU PLUS
Załącznik nr do Ogólnych Warunków Ubezpieczenia Edu Plus zatwierdzonych uchwałą 0/04/03/204 Zarządu InterRisk TU S.A. Vienna Insurance Group z dnia 04.03.204 r. I. USZKODZENIA GŁOWY. ZŁAMANIE KOŚCI POKRYWY
Bardziej szczegółowoAnatomia wprowadzenie
Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 Anatomia wprowadzenie Piśmiennictwo Podstawowe: 1. Ignasiak Z., Janusz A., Jarosińska A., [2003]: Anatomia człowieka, cz. I i II. AWF Wrocław. 2. Bochenek A., Reicher M., [najnowsze
Bardziej szczegółowoBiomechanika Inżynierska
wykład 4 dr inż. Szymon Cygan Instytut Metrologii i Inżynierii Biomedycznej Politechnika Warszawska 1 2 przenoszą znaczne obciążenia i to najczęściej w warunkach tarcia płynnego Najbardziej obciążonymi
Bardziej szczegółowoUkład szkieletowy i mięśniowy człowieka
Układ szkieletowy i mięśniowy człowieka WskaŜ strzałką element zbudowany z tkanki kostnej zbitej i napisz jego nazwę a następnie podpisz wskazane strzałkami części kości Uzupełnij tabelę. Rodzaj związku
Bardziej szczegółowoFlexagen 12g*30saszetek smak malinowy OLIMP
Kości i stawy > Model : - Producent : - Flexagen to innowacyjna kompozycja dwóch form kolagenu: natywnej, typu II i hydrolizatu kolagenu, wzbogacona w kompleks składników mineralnych: wapń i fosfor (Calci-K,
Bardziej szczegółowoGrzegorz Lewandowski. Wydanie poprawione
Grzegorz Lewandowski O Wydanie poprawione GRZEGORZ LEWANDOWSKI Masaż leczniczy Wydanie poprawione i uzupełnione Łódź 2012 4 Spis treści W prowadzenie... 3 Rozdział I. Okolice ciała ludzkiego... 11 Rozdział
Bardziej szczegółowoSkóra. - jest dużym i rozległym narządem, osiąga powierzchnię około 2 m 2. - u dorosłego człowieka waży 4-5 kg, co stanowi 6% masy ciała
Skóra - jest dużym i rozległym narządem, osiąga powierzchnię około 2 m 2 - u dorosłego człowieka waży 4-5 kg, co stanowi 6% masy ciała - grubość skóry jest zmienna i w zależności od okolicy ciała wynosi
Bardziej szczegółowoNauczycielski plan dydaktyczny. Produkcja zwierzęca. Klasa I TRA w roku szkolnym 2011/2012. Numer programu 321(05)T4,TU,SPIMENiS
Nauczycielski plan dydaktyczny Produkcja zwierzęca Klasa I TRA w roku szkolnym 2011/2012 Numer programu 321(05)T4,TU,SPIMENiS 2005.02.03 Prowadzący mgr inż. Alicja Adamska Moduł, dział, Temat: Lp. Zakres
Bardziej szczegółowoZestawienie zbiorcze aktywności ośrodków zajmujących się bankowaniem tkanek i komórek w zakresie donacji za rok 2016
Zestawienie zbiorcze aktywności ośrodków zajmujących się bankowaniem tkanek i komórek w zakresie donacji za rok 2016 DAWCY OGÓŁEM / MIEJSCE POBRANIA sala operacyjna - SZPITAL sala prosektoryjna - SZPITAL
Bardziej szczegółowoPOŁĄCZENIA KRĘGOSŁUPA
POŁĄCZENIA KRĘGOSŁUPA KRĘGOSŁUP (columna vertebralis) Kręgosłup nie jest sztywnym słupem kostnym składa się z kręgów zrośniętych ze sobą w odcinkach krzyżowym i guzicznym oraz ruchomych połączeo w części
Bardziej szczegółowoRuch i mięśnie. dr Magdalena Markowska
Ruch i mięśnie dr Magdalena Markowska Zjawisko ruchu Przykład współpracy wielu układów Szkielet Szkielet wewnętrzny: szkielet znajdujący się wewnątrz ciała, otoczony innymi tkankami. U kręgowców składa
Bardziej szczegółowoZWYRODNIENIE STAWU RAMIENNEGO (RAMIENNO - ŁOPATKOWEGO)
ZWYRODNIENIE STAWU RAMIENNEGO (RAMIENNO - ŁOPATKOWEGO) Luty 06, 2016 Staw ramienny (ramienno łopatkowy) utworzony jest przez wydrążenie stawowe łopatki i głowę kości ramiennej. Jako staw kulisty posiada
Bardziej szczegółowoOpory ruchu. Fizyka I (B+C) Wykład XII: Tarcie. Ruch w ośrodku
Opory ruchu Fizyka I (B+C) Wykład XII: Tarcie Lepkość Ruch w ośrodku Tarcie Tarcie kinetyczne Siła pojawiajaca się między dwoma powierzchniami poruszajacymi się względem siebie, dociskanymi siła N. Ścisły
Bardziej szczegółowoPOŁĄCZENIA KOŚCI KOŃCZYNY DOLNEJ
Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 POŁĄCZENIA KOŚCI KOŃCZYNY DOLNEJ Połączenia kości kończyny dolnej dzielą się na: - połączenia obręczy, - połączenia kończyny wolnej. POŁĄCZENIA OBRĘCZY KOŃCZYNY DOLNEJ Trzy kości
Bardziej szczegółowoStatyka Cieczy i Gazów. Temat : Podstawy teorii kinetyczno-molekularnej budowy ciał
Statyka Cieczy i Gazów Temat : Podstawy teorii kinetyczno-molekularnej budowy ciał 1. Podstawowe założenia teorii kinetyczno-molekularnej budowy ciał: Ciała zbudowane są z cząsteczek. Pomiędzy cząsteczkami
Bardziej szczegółowoPraca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr IV
Praca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr IV Poniższa praca składa się z 25 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Za rozwiązanie zadań
Bardziej szczegółowoPRÓBA KOMPUTEROWEJ SYMULACJI PRACY STAWU BIODROWEGO
PROBLEMY NIEKONWENCJONALNYCH UKŁADÓW ŁOŻYSKOWYCH Łódź 09-10 maja 1995 roku Mieczysław Korzyński (Politechnika Rzeszowska), Janusz Cwanek (Szpital Wojewódzki Nr 1 w Rzeszowie) PRÓBA KOMPUTEROWEJ SYMULACJI
Bardziej szczegółowoUkład ruchu Zadanie 1. (1 pkt) Schemat przedstawia fragment szkieletu człowieka.
Układ ruchu Zadanie 1. (1 pkt) Schemat przedstawia fragment szkieletu człowieka. Podaj nazwy odcinków kręgosłupa oznaczonych na schemacie literami A, B, C i D. Zadanie 2. (1 pkt) Na rysunku przedstawiono
Bardziej szczegółowoPrzegląd chorób reumatycznych
reumatyzm.qxd 9/3/2008 10:09 PM Page 9 Reumatyzm prastara dolegliwość Przegląd chorób reumatycznych Światowa Organizacja Zdrowia definiuje reumatyzm jako schorzenie narządu ruchu. Wiele osób przez pojęcie
Bardziej szczegółowoSTOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA
STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA Stomatologia zachowawcza- zajmuje się metodami zachowania naturalnych właściwości zębów, które zostały utracone na skutek działania bodźców zewnętrznych. Najgroźniejszym z nich
Bardziej szczegółowo- obrzęk po złamaniu kości oraz zwichnięciach i skręceniach stawów, - ostre zapalenie tkanek miękkich okołostawowych (ścięgien, torebki stawowej,
Fizykoterapia jest działem lecznictwa, w którym stosuje się występujące w przyrodzie naturalne czynniki fizyczne, jak czynniki termiczne, promieniowanie Słońca oraz czynniki fizyczne wytworzone przez różnego
Bardziej szczegółowo1. Obliczenia wytrzymałościowe elementów maszyn przy obciążeniu zmiennym PRZEDMOWA 11
SPIS TREŚCI 1. Obliczenia wytrzymałościowe elementów maszyn przy obciążeniu zmiennym PRZEDMOWA 11 1. ZARYS DYNAMIKI MASZYN 13 1.1. Charakterystyka ogólna 13 1.2. Drgania mechaniczne 17 1.2.1. Pojęcia podstawowe
Bardziej szczegółowoSchemat stosowania poszczególnych CMD
Schemat stosowania poszczególnych CMD 13 produktów do stosowania osobno lub w połączeniu w zależności od przypadku klinicznego ZABIEGI w przypadku bólu kręgosłupa: MD-Neck, MD-Thoracic, MD-Lumbar: do stosowania
Bardziej szczegółowoFIZJOLOGIA CZŁOWIEKA
FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin, Jonathan Stamford, David White FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin Jonathan Stamford David White Przekład zbiorowy pod redakcją Joanny Gromadzkiej-Ostrowskiej
Bardziej szczegółowoSTAW KOLANOWY. Zabiegi artroskopowe i małoinwazyjne wykonywane w Artromedical
Zabiegi wykonywane przez nasz zespół mogą być finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) lub prywatnie przez pacjentów. Wykonywane w ten sposób operacje nie różnią się co do jakości, użytych implantów
Bardziej szczegółowoPRACA Pracą mechaniczną nazywamy iloczyn wartości siły i wartości przemieszczenia, które nastąpiło zgodnie ze zwrotem działającej siły.
PRACA Pracą mechaniczną nazywamy iloczyn wartości siły i wartości przemieszczenia, które nastąpiło zgodnie ze zwrotem działającej siły. Pracę oznaczamy literą W Pracę obliczamy ze wzoru: W = F s W praca;
Bardziej szczegółowoWszystko o jamie ustnej i jej higienie
Wszystko o jamie ustnej i jej higienie Jama ustna początkowy odcinek przewodu pokarmowego człowieka wyznaczany przez szparę ust, podniebienie twarde, podniebienie miękkie i cieśń jamy ustnej. Funkcje jamy
Bardziej szczegółowoWykłady Anatomia Funkcjonalna
Wykłady Anatomia Funkcjonalna Anatomia (grec. anatemnein = rozcinać, rozczłonkowywać) Przedmiotem anatomii: człowiek, zwierzęta, rośliny, Anatomia człowieka: nauka o budowie ciała ludzkiego 1. Anatomia
Bardziej szczegółowoKategoria żywności, środek spożywczy lub składnik żywności. Warunki dla stosowania oświadczenia
Kategoria, WITAMINY VITAMINS 1 Wiatminy ogólnie Vitamins, in general - witaminy pomagają w rozwoju wszystkich struktur organizmu; - witaminy pomagają zachować silny organizm; - witaminy są niezbędne dla
Bardziej szczegółowoAdam Zborowski. ATLAS anatomii człowieka
Adam Zborowski ATLAS anatomii człowieka Kraków 2007 SPIS TREŚCI schemat komórki ludzkiej...12 rodzaje komórek...13 składniki komórkowe krw i... 14 rodzaje komórek...15 rodzaje nabłonków jednowarstwowych...
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp... 7
Wstęp.............................................................. 7 I. Plan budowy ciała ludzkiego... 9 Okolice ciała ludzkiego........................................................................
Bardziej szczegółowoTkanka nabłonkowa. (budowa)
Tkanka nabłonkowa (budowa) Komórki tkanki nabłonkowej tworzą zwarte warstwy, zwane nabłonkami. Są układem ściśle upakowanych komórek tworzących błony. 1) główną masę tkanki stanowią komórki. 2) istota
Bardziej szczegółowoBudowa i rola części biernej układu ruchu
Budowa i rola części biernej układu ruchu Układ ruchu Ze względu na budowę i właściwości układ ruchu można podzielić na: część czynną układ mięśniowy część bierną układ szkieletowy Dzięki współdziałaniu
Bardziej szczegółowoSMAROWANIE PRZEKŁADNI
SMAROWANIE PRZEKŁADNI Dla zmniejszenia strat energii i oporów ruchu, ale również i zmniejszenia intensywności zużycia ściernego powierzchni trących, zabezpieczenia od zatarcia, korozji oraz lepszego odprowadzania
Bardziej szczegółowoŚCIANY KLATKI PIERSIOWEJ 2.3.1.2 ŻEBRA
133 2.3.1.2 ŻEBRA U człowieka występuje 12 par żeber. Są to długie, płaskie i wygięte listwy kostne, zwane też kośćmi żebrowymi. Z przodu ich przedłużeniami są chrząstki żebrowe. Tylny koniec żebra (costa)
Bardziej szczegółowoTERAPIA FALĄ UDERZENIOWĄ
TERAPIA FALĄ UDERZENIOWĄ Jest nowoczesną, wysoce efektywną metodą leczenia. Fale uderzeniowe przyspieszają proces zdrowienia poprzez stymulację metabolizmu i pobudzenie cyrkulacji krwi, rozpuszczenie zwapniałych
Bardziej szczegółowoOBLICZANIE KÓŁK ZĘBATYCH
OBLICZANIE KÓŁK ZĘBATYCH koło podziałowe linia przyporu P R P N P O koło podziałowe Najsilniejsze zginanie zęba następuje wówczas, gdy siła P N jest przyłożona u wierzchołka zęba. Siłę P N można rozłożyć
Bardziej szczegółowoMECHANIZM POWSTAWANIA ŚALDÓW KRWI
ŚLADY BIOLOGICZNE MECHANIZM POWSTAWANIA ŚALDÓW KRWI Pojęcie śladu biologicznego jest trudne do jednoznacznego określenia, ponieważ brak jest precyzyjnej definicji, która w sposób nie budzący wątpliwości
Bardziej szczegółowoKarty pracy dla grup Przykładowe odpowiedzi
Jama ustna Karty pracy dla grup Przykładowe odpowiedzi Karta pracy I 1. Wykonaj schematyczny rysunek zęba i podpisz jego najważniejsze części. 2. Uzupełnij tabelę. Zęby Rozdrabnianie pokarmu Język Gruczoły
Bardziej szczegółowoDr inż. Marta Kamińska
Nowe techniki i technologie dla medycyny Budowa kończyb Kość zbita i gąbczakta Budowa Ktawów i więzadeł OKteoKyBteza Dr inż. Marta Kamińska 1 TkaBka chrzęktba TkaBka chrzęktba KtaBowi rodzaj tkabki łączbej.
Bardziej szczegółowoKARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY
KARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY nr zad. max punktów 1. 4 pkt. A. ośrodek dotyku płat ciemieniowy ośrodek ruchowy płat czołowy ośrodek Wernickiego płat skroniowy
Bardziej szczegółowoPolitechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2013/2014
Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki Karta przedmiotu Wydział Mechaniczny obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 201/2014 Kierunek studiów: Inżynieria Biomedyczna Forma
Bardziej szczegółowoZestawienie zbiorcze dot. dawstwa tkanek i komórek (za wyjątkiem komórek krwiotówrczych i komórek krwi) za rok 2014
Zestawienie zbiorcze dot. dawstwa tkanek i komórek (za wyjątkiem komórek krwiotówrczych i komórek krwi) za rok 2014 DAWCY OGÓŁEM / MIEJSCE POBRANIA sala operacyjna - SZPITAL sala prosektoryjna - SZPITAL
Bardziej szczegółowoBiologia i biomechanika leczenia obrażeń stawu barkowego
Biologia i biomechanika leczenia obrażeń stawu barkowego Wojciech Marczyński, Jerzy Białecki Z Kliniki Ortopedii CMKP SPSK w Otwocku E-mil: klin_ortop.a.grucy@wp.pl II Międzynarodowe Sympozjum Traumatologiczne
Bardziej szczegółowoPrędkości cieczy w rurce są odwrotnie proporcjonalne do powierzchni przekrojów rurki.
Spis treści 1 Podstawowe definicje 11 Równanie ciągłości 12 Równanie Bernoulliego 13 Lepkość 131 Definicje 2 Roztwory wodne makrocząsteczek biologicznych 3 Rodzaje przepływów 4 Wyznaczania lepkości i oznaczanie
Bardziej szczegółowoDLA PLACÓWKI EDUKACJI USTAWICZNEJ EFIB mgr Weronika Szaj, wszelkie prawa zastrzeżone
Układ pokarmowy przewód pokarmowy wątroba trzustka DLA PLACÓWKI EDUKACJI USTAWICZNEJ EFIB Przewód pokarmowy: ściany: błona śluzowa nabłonek wielowarstwowy płaski jama ustna, gardło, przełyk nabłonek jednowarstwowy
Bardziej szczegółowoTemat: Budowa i działanie narządu wzroku.
Temat: Budowa i działanie narządu wzroku. Oko jest narządem wzroku. Umożliwia ono rozróżnianie barw i widzenie przedmiotów znajdujących się w różnych odległościach. Oko jest umiejscowione w kostnym oczodole.
Bardziej szczegółowoRuch i mięśnie. dr Magdalena Markowska
Ruch i mięśnie dr Magdalena Markowska Zjawisko ruchu Przykład współpracy wielu układów Szkielet Szkielet wewnętrzny: szkielet znajdujący się wewnątrz ciała, otoczony innymi tkankami. U kręgowców składa
Bardziej szczegółowoZachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA PRZEDMIOT: INŻYNIERIA WARSTWY WIERZCHNIEJ Temat ćwiczenia: Badanie prędkości zużycia materiałów
Bardziej szczegółowoOddziaływania. Wszystkie oddziaływania są wzajemne jeżeli jedno ciało działa na drugie, to drugie ciało oddziałuje na pierwsze.
Siły w przyrodzie Oddziaływania Wszystkie oddziaływania są wzajemne jeżeli jedno ciało działa na drugie, to drugie ciało oddziałuje na pierwsze. Występujące w przyrodzie rodzaje oddziaływań dzielimy na:
Bardziej szczegółowoUKŁAD KRĄŻENIA I UKŁAD ODDECHOWY- N.Olszewska
UKŁAD KRĄŻENIA I UKŁAD ODDECHOWY- N.Olszewska 1.Trombocyty (płytki kwi)biorą udział w procesie: A.fagocytozy B.transportu tlenu C.oddychania D.krzepnięcia krwi 2. Której z wymienionych funkcji nie pełni
Bardziej szczegółowoPodanie osocza bogatopłytkowego PRP (Arthrex) Podanie kwasu hialuronowego dostawowo (Monovisc, 4 ml)
CENNIK ORTOPEDIA Podanie osocza bogatopłytkowego PRP (Arthrex) Podanie kwasu hialuronowego dostawowo (Monovisc, 4 ml) Podanie kwasu hialuronowego dostawowo (Cingal, 4 ml) Podanie kwasu hialuronowego dostawowo
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp. I. Plan budowy ciała ludzkiego 9 Okolice ciata ludzkiego Układy narządów *P. Określenie orientacyjne w przestrzeni
Wstęp 7 I. Plan budowy ciała ludzkiego 9 Okolice ciata ludzkiego Układy narządów *P Określenie orientacyjne w przestrzeni Płaszczyzny ciała Osie ciała II. Układ bierny i czynny ruchu (osteologia, syndesmołogia,
Bardziej szczegółowoPrzeanalizuj 12 obrazów tkanek z otrzymanego katalogu od prowadzącego zajęcia i opisz każde zdjęcie w tabeli zgodnie z podanym wzorem:
Anatomia i Fizjologia Ćwiczenie 1 Klasyfikacja obrazów mikroskopowych tkanek Przeanalizuj 12 obrazów tkanek z otrzymanego katalogu od prowadzącego zajęcia i opisz każde zdjęcie w tabeli zgodnie z podanym
Bardziej szczegółowoBiomechanika inżynierska. Staw biodrowy - J. Buśkiewicz
1 Staw biodrowy - budowa, funkcje, modelowanie Choroby i urazy stawu biodrowego należą do chorób cywilizacyjnych. Uzyskana w procesie ewolucji pionowa postawa ciała znacznie zwiększyła obciążenie stawów
Bardziej szczegółowoWpływ pozycji siedzącej na organizm człowieka
Wpływ pozycji siedzącej na organizm człowieka Rozwój gospodarczy, dokonujący się we wszystkich obszarach życia ludzi, wiąże się nieodzownie ze zmianą dominującej pozycji ciała człowieka. W ciągu doby,
Bardziej szczegółowoTarcie poślizgowe
3.3.1. Tarcie poślizgowe Przy omawianiu więzów w p. 3.2.1 reakcję wynikającą z oddziaływania ciała na ciało B (rys. 3.4) rozłożyliśmy na składową normalną i składową styczną T, którą nazwaliśmy siłą tarcia.
Bardziej szczegółowoModelowanie biomechaniczne. Dr inż. Sylwia Sobieszczyk Politechnika Gdańska Wydział Mechaniczny KMiWM 2005/2006
Modelowanie biomechaniczne Dr inż. Sylwia Sobieszczyk Politechnika Gdańska Wydział Mechaniczny KMiWM 2005/2006 Zakres: Definicja modelowania Modele kinematyczne ruch postępowy, obrotowy, przemieszczenie,
Bardziej szczegółowo(13) B1 PL B1 A 6 1 F 2/28. (54) Sposób i endoproteza do implantacji w chirurgii kostnej P O L S K A (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11)
R Z E C Z P O S P O L IT A P O L S K A (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 174976 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 305060 (51) IntCl6: A 6 1 F 2/28 Urząd Patentowy (22) Data zgłoszenia: 16.09.1994 Rzeczypospolitej
Bardziej szczegółowoAnatomia czynnościowa. i biomechanika układu stomatognatycznego
natomia czynnościowa i biomechanika układu stomatognatycznego NIC NIE JEST RDZIEJ ISTOTNE W PROCESIE LECZENI PCJENTÓW NIŻ ZNJOMOŚĆ NTOMII J.P.O. UKŁD STOMTOGNTYCZNY jako jednostka czynnościowa organizmu
Bardziej szczegółowoNIETYPOWE ŁOŻYSKOWANIA ŚLIZGOWE
PROBLEMY NIEKONENCJONALNYCH UKŁADÓ ŁOŻYSKOYCH Łódź, 0- maja 005r. Jan BURCAN Katedra Konstrukcji Precyzyjnych Politechnika Łódzka NIETYPOE ŁOŻYSKOANIA ŚLIZGOE Streszczenie: referacie omówiono modelowanie
Bardziej szczegółowo1. Funkcje układu mięśniowego:
1. Funkcje układu mięśniowego: Organizm człowieka buduje około 600 mięśni. Stanowią one prawie połowę ciężaru ciała. Do najważniejszych funkcji mięśni należą: przemieszczanie kości, co powoduje wykonywanie
Bardziej szczegółowoPRZECIWZUŻYCIOWE POWŁOKI CERAMICZNO-METALOWE NANOSZONE NA ELEMENT SILNIKÓW SPALINOWYCH
PRZECIWZUŻYCIOWE POWŁOKI CERAMICZNO-METALOWE NANOSZONE NA ELEMENT SILNIKÓW SPALINOWYCH AUTOR: Michał Folwarski PROMOTOR PRACY: Dr inż. Marcin Kot UCZELNIA: Akademia Górniczo-Hutnicza Im. Stanisława Staszica
Bardziej szczegółowoPraca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr IV
Praca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr IV Umiejętność może doprowadzić Cię na szczyt, ale potrzebujesz charakteru, by na nim pozostać." Zig Ziglar Poniższa praca składa się z 25 zadań. Przy
Bardziej szczegółowoANATOMIA. mgr Małgorzata Wiśniewska Łowigus
ANATOMIA mgr Małgorzata Wiśniewska Łowigus Wśród nauk biologicznych, zajmujących się wszelkimi formami życia, wyróżnia się dwa podstawowe działy: morfologię, fizjologię. MORFOLOGIA - zajmuje się poznaniem
Bardziej szczegółowoAnaliza wytrzymałościowa kości. obojczykowej człowieka
Analiza wytrzymałościowa kości obojczykowej człowieka Projekt na zajęcia z modelowania i symulacji zagadnień biomedycznych Patryk Jankowski Anna Rybarczyk Inżynieria biomedyczna, Modelowania i symulacja
Bardziej szczegółowoCIEPLNE I MECHANICZNE WŁASNOŚCI CIAŁ
CIEPLNE I MECHANICZNE WŁASNOŚCI CIAŁ Ciepło i temperatura Pojemność cieplna i ciepło właściwe Ciepło przemiany Przejścia między stanami Rozszerzalność cieplna Sprężystość ciał Prawo Hooke a Mechaniczne
Bardziej szczegółowoZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU
ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU ( na podstawie artykułu zamieszczonego na portalu internetowym www.wp.pl zebrał i opracował administrator strony www.atol.org.pl ) Przewlekłe nadużywanie
Bardziej szczegółowoPodstawy anatomii, wykłady
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Nauk Przyrodniczych Zakład: Anatomii i Antropologii Podstawy anatomii, wykłady Osoby prowadzące przedmiot: Barbara Duda, prof. nadzw. dr hab.,
Bardziej szczegółowoPrawa ruchu: dynamika
Prawa ruchu: dynamika Fizyka I (B+C) Wykład XII: Siły sprężyste Opory ruchu Tarcie Lepkość Ruch w ośrodku Siła sprężysta Prawo Hooke a Opisuje zależność siły sprężystej od odkształcenia ciała: L Prawo
Bardziej szczegółowoKończyny Górne. Wzmocniona orteza nadgarstka ProFit EB-N-01. Zastosowanie: Producent: Usztywniona orteza na dłoń i przedramię
Kończyny Górne Wzmocniona orteza nadgarstka ProFit EB-N-01 po przebytych urazach stawu promieniowo nadgarstkowego, po przebytych złamaniach kości przedramienia, w przewlekłych zespołach bólowych na tle
Bardziej szczegółowoBadania tribologiczne dodatku MolySlip 2001G
INSTYTUT EKSPLOATACJI POJAZDÓW I MASZYN Badania tribologiczne dodatku MolySlip 2001G Wykonawcy pracy: dr inż. Jan Guzik kierujący pracą inż. Barbara Stachera mgr inż. Katarzyna Mrozowicz Radom 2008 r.
Bardziej szczegółowoTemat: Gąbki i parzydełkowce.
Temat: Gąbki i parzydełkowce. 1. Gąbki zwierzęta beztkankowe. To bardzo proste zwierzęta żyjące wyłącznie w wodzie głównie w morzach i oceanach, rzadziej w wodach słodkich. Zasiedlają zazwyczaj strefę
Bardziej szczegółowoSpis treści. Od Autora... 11
Spis treści Od Autora... 11 1. WPROWADZENIE... 13 1.1. Definicje niektórych pojęć procesów tarcia i zużycia... 17 1.2. Współczesne kierunki rozwoju nauki o tarciu, smarowaniu i używaniu maszyn... 20 2.
Bardziej szczegółowo