Powiatowy Urząd Pracy w Olkuszu Olkusz ul. Minkiewicza 2

Transkrypt

1 Powiatowy Urząd Pracy w Olkuszu Olkusz ul. Minkiewicza 2 Olkusz, marzec

2 Spis treści Wstęp Analiza ogólnej sytuacji na rynku pracy Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych Analiza umiejętności i uprawnień Analiza rynku edukacyjnego Analiza uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych Analiza absolwentów szkół ponadgimnazjalnych Badanie kwestionariuszowe przedsiębiorstw Prognoza lokalnego rynku pracy Podsumowanie INFORMACJA SYGNALNA Załącznik 1. Rynek pracy Załącznik 2. Rynek edukacyjny... 53

3 Wstęp Podstawą prawną sporządzenia niniejszego raportu jest Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 roku, o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2015 poz. 149 z późn. zm.), zgodnie z którą prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest jednym z zadań samorządu województwa oraz samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy. Raport został stworzony w oparciu o zalecenia metodyczne przygotowane w ramach projektu Opracowanie nowych zaleceń metodycznych prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy, zamieszczone na stronie Główne źródła danych wykorzystane w niniejszym raporcie to dane z systemu Syriusz, dane z Systemu Informacji Oświatowej MEN, wyniki badania ofert pracy w Internecie oraz wyniki badania kwestionariuszowego przedsiębiorstw. nadwyżki to: Podstawowe mierniki, jakie zastosowano w monitoringu do określenia deficytu bądź wskaźnik dostępności ofert pracy, wskaźnik długotrwałego bezrobocia, wskaźnik płynności bezrobotnych. Zmienne, jakie zostały wykorzystane do budowy wymienionych wskaźników to: k średniomiesięczna liczba bezrobotnych w grupie zawodów k w okresie t, B t k O t średniomiesięczna liczba dostępnych ofert pracy w grupie zawodów k w okresie t, B t k liczba zarejestrowanych bezrobotnych w grupie zawodów k na okresu t, DB t k liczba długotrwale bezrobotnych w grupie zawodów k na okresu t, NB t k napływ bezrobotnych w grupie zawodów k w okresie t, OB t k odpływ bezrobotnych w grupie zawodów k w okresie t. Wskaźnik dostępności ofert pracy obliczony został według wzoru: B / O t k = B k t Miernik informuje o dostępności ofert pracy dla bezrobotnych w danej elementarnej grupie zawodów. Im wyższa jego wartość, tym niższa dostępność ofert pracy, czyli mniejsza szansa na znalezienie zatrudnienia w danej grupie zawodów. Wartość wskaźnika można interpretować, jako przeciętną liczbę osób bezrobotnych przypadających na 1 ofertę pracy. k O t 1

4 k Wskaźnik długotrwałego bezrobocia obliczony został według wzoru: WDB t = DB t k * 100 B t k Miernik informuje o tym, jaki odsetek bezrobotnych w danej elementarnej grupie zawodów stanowią długotrwale bezrobotni. Im większa wartość wskaźnika, tym więcej jest osób długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów. k Wskaźnik płynności bezrobotnych został obliczony według wzoru: WPB t = OB t k Miernik informuje o tym, jaki jest kierunek i natężenie ruchu bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów. Wartość miernika równa 1 oznacza, że odpływ bezrobotnych jest równy napływowi, przez co ich liczba nie ulega zmianie. Wartość miernika mniejsza od 1 oznacza, że napływ przewyższa odpływ, co świadczy o wzroście liczby bezrobotnych. Z kolei wartość miernika większa od 1 oznacza, że odpływ przewyższa napływ, zatem nastąpił spadek liczby bezrobotnych w danej grupie zawodów. NB t k 2

5 1. Analiza ogólnej sytuacji na rynku pracy Liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Olkuszu na grudnia 2015 roku wyniosła 5740 osób, co stanowi o 725 osób mniej niż w analogicznym okresie 2014 roku. Stopa bezrobocia na grudnia 2015 roku wyniosła 12,2%. Dokonując analizy liczby osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Olkuszu według wielkich grup zawodów (stan na grudnia 2015 roku), dostrzega się, że największa liczba bezrobotnych zarejestrowana była w następujących grupach: robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (1221 osób) oraz pracownicy usług i sprzedawcy (1137 osób). Największy napływ osób bezrobotnych w 2015 roku miał miejsce również w przypadku obu wskazanych grup zawodów. Dla porównania, według stanu na grudnia 2014 roku, najliczniejsze grupy bezrobotnych odnotowano w również w tych samych grupach zawodów: robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (1361 osób) oraz pracownicy usług i sprzedawcy (1237 osób). Dokonując analizy ofert pracy zgłoszonych do Powiatowego Urzędu Pracy w 2015 roku oraz ofert pracy zamieszczonych w Internecie, należy zauważyć, że pracodawcy najczęściej poszukiwali pracowników wykonujących prace proste (łącznie 684 oferty pracy), natomiast najrzadziej kierowników (łącznie 6 ofert pracy) oraz rolników, ogrodników, leśników i rybaków (łącznie 9 ofert pracy). Ponadto nie odnotowano ani jednej oferty pracy kierowanej do grupy zawodów siły zbrojne. Analizując strukturę bezrobotnych według elementarnych grup zawodów, największą liczbę osób bezrobotnych zarejestrowanych na grudnia 2015 roku odnotowano w następujących grupach: Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) (441 osób), Gospodarze budynków (168 osób), Ślusarze i pokrewni (149 osób), Kucharze (144 osoby), Ręczni pakowacze i znakowacze (141 osób), Pracownicy obsługi biurowej (134 osoby), Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie ogólnym (131 osób), Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne (111 osób), Murarze i pokrewni (109 osób), Pracownicy sprzedaży i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani (106 osób), Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych (99 osób), Mechanicy pojazdów samochodowych (95 osób), Elektromechanicy i elektromonterzy (95 osób), Fryzjerzy (88 osób), Technicy mechanicy (86 osób), Pracownicy do spraw statystyki, finansów i ubezpieczeń (79 osób), Mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych (77 osób), Piekarze, cukiernicy i pokrewni (76 osób), Magazynierzy i pokrewni (68 osób), Technicy budownictwa (64 osoby). Największy napływ osób bezrobotnych w 2015 roku miał miejsce w przypadku grup zawodów takich jak: Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) (442 osoby), Ręczni pakowacze i znakowacze (153 osoby), Gospodarze budynków (151 osób), Pracownicy obsługi biurowej (140 osób), Ślusarze i pokrewni (136 osób), Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie ogólnym (133 osoby), Kucharze (109 osób), Mechanicy pojazdów 3

6 samochodowych (99 osób), Technicy mechanicy (97 osób), Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych (94 osoby), Fryzjerzy (94 osoby), Elektromechanicy i elektromonterzy (91 osób), Magazynierzy i pokrewni (88 osób), Pracownicy sprzedaży i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani (83 osoby), Murarze i pokrewni (83 osoby), Specjaliści nauczania i wychowania gdzie indziej niesklasyfikowani (81 osób), Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne (81 osób), Specjaliści do spraw administracji i rozwoju (73 osoby), Mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych (67 osób), Ustawiacze i operatorzy obrabiarek do metali i pokrewni (61 osób). W celu identyfikacji grup zawodów, w których występuje największy odsetek osób długotrwale bezrobotnych, analizie poddano wskaźnik długotrwałego bezrobocia. Wspomniany wskaźnik informuje o tym, jaki odsetek bezrobotnych w danej grupie zawodów stanowią długotrwale bezrobotni. Im większa wartość wskaźnika, tym więcej osób jest długotrwale bezrobotnych. W 2015 roku, w przypadku 48 elementarnych grup zawodów, wskaźnik długotrwałego bezrobocia wyniósł 100%, co oznacza, że każdy bezrobotny w danej grupie jest długotrwale bezrobotnym. Zawody, przy których odnotowano 100% wskaźnik długotrwałego bezrobocia to: Kierownicy do spraw budownictwa, Matematycy, aktuariusze i statystycy, Inżynierowie elektrycy, Projektanci wzornictwa przemysłowego i odzieży, Dietetycy i specjaliści do spraw żywienia, Audiofonolodzy i logopedzi, Nauczyciele kształcenia zawodowego, Nauczyciele szkół specjalnych, Specjaliści do spraw sprzedaży z dziedziny technologii teleinformatycznych, Specjaliści do spraw sieci komputerowych, Dziennikarze, Operatorzy urządzeń do spalania odpadów, uzdatniania wody i pokrewni, Kontrolerzy (sterowniczy) procesów przemysłowych gdzie indziej niesklasyfikowani, Piloci statków powietrznych i personel pokrewny, Technicy analityki medycznej, Technicy medyczni i dentystyczni, Pracownicy do spraw kredytów, pożyczek i pokrewni, Funkcjonariusze celni i ochrony granic, Funkcjonariusze służby więziennej, Średni personel w zakresie działalności artystycznej i kulturalnej gdzie indziej niesklasyfikowany, Maszynistki i operatorzy edytorów tekstu, Windykatorzy i pokrewni, Planiści produkcyjni, Technicy archiwiści i pokrewni, Przewodnicy turystyczni i piloci wycieczek, Właściciele sklepów, Agenci sprzedaży bezpośredniej, Sprzedawcy w stacji paliw, Opiekunowie dziecięcy, Pracownicy domowej opieki osobistej, Rolnicy upraw polowych, Sadownicy, Robotnicy leśni i pokrewni, Robotnicy robót stanu surowego i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani, Szklarze, Takielarze i monterzy konstrukcji linowych, Jubilerzy, złotnicy i pokrewni, Rękodzielnicy wyrobów z drewna i pokrewnych materiałów, Obuwnicy i pokrewni, Operatorzy maszyn tkackich i dziewiarskich, Maszyniści kotłów parowych i pokrewni, Operatorzy innych maszyn i urządzeń przetwórczych gdzie indziej niesklasyfikowani, Marynarze i pokrewni (z wyłączeniem sił zbrojnych), Pozostali pracownicy zajmujący się sprzątaniem, Robotnicy wykonujący prace proste w ogrodnictwie i sadownictwie, Pracownicy świadczący usługi na ulicach, Zamiatacze i pokrewni, Gońcy, bagażowi i pokrewni. 4

7 Analizie poddano także wskaźnik płynności bezrobotnych, który wskazuje na kierunek i natężenie ruchu bezrobotnych w danej grupie zawodów. Wskaźnik liczony jest jako stosunek napływu osób bezrobotnych w danej grupie zawodów w 2015 roku, do ich odpływu. Wartość wskaźnika większa od 1 oznacza, że odpływ przewyższa napływ, co wskazuje na spadek bezrobotnych w danym zawodzie. Natomiast wartość wskaźnika mniejsza od 1 oznacza, że napływ przewyższa odpływ, zatem dostrzega się wzrost liczby bezrobotnych w danej grupie zawodów. Najwyższe wartości wskaźnika płynności bezrobotnych w 2015 roku odnotowano w przypadku następujących grup zawodów: Technicy leśnictwa (4,00), Programiści aplikacji (3,00), Adwokaci, radcy prawni i prokuratorzy (3,00), Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów cementowych, kamiennych i pokrewni (3,00), Gońcy, bagażowi i pokrewni (3,00), Pośrednicy handlowi (2,67), Operatorzy urządzeń do produkcji wyrobów szklanych i ceramicznych (2,33), Drukarze (2,25), Nauczyciele kształcenia zawodowego (2,00), Specjaliści do spraw szkoleń zawodowych i rozwoju kadr (2,00), Pracownicy do spraw kredytów, pożyczek i pokrewni (2,00), Instruktorzy fitness i rekreacji ruchowej (2,00), Pracownicy obsługi technicznej biur, hoteli i innych obiektów (2,00), Właściciele sklepów (2,00), Pracownicy domowej opieki osobistej (2,00), Robotnicy czyszczący konstrukcje budowlane i pokrewni (2,00), Mechanicy precyzyjni (2,00), Konstruktorzy i krojczowie odzieży (2,00). Najmniejsze wartości wskaźnika płynności bezrobotnych w 2015 roku, przyjmujące wartość 0,00, odnotowano z kolei w zawodach: Żołnierze szeregowi, Kierownicy do spraw finansowych, Farmaceuci specjaliści, Optometryści, Mistrzowie produkcji w budownictwie, Dealerzy i maklerzy aktywów finansowych, Agenci i administratorzy nieruchomości, Pracownicy lombardów i instytucji pożyczkowych, Operatorzy centrali telefonicznych, Pracownicy działów kadr, Opiekunowie zwierząt domowych i pracownicy zajmujący się zwierzętami, Strażacy, Rolnicy upraw mieszanych, Rzemieślnicy gdzie indziej niesklasyfikowani, Ustawiacze i operatorzy maszyn do obróbki i produkcji wyrobów z drewna, Operatorzy urządzeń wiertniczych i wydobywczych ropy, gazu i innych surowców, Pozostali pracownicy zajmujący się sprzątaniem, Ładowacze nieczystości. Największy napływ ofert pracy zamieszczanych w PUP i Internecie w 2015 roku, dotyczył zawodów takich jak: Ręczni pakowacze i znakowacze (łącznie 328 ofert pracy), Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) (łącznie 199 ofert pracy), Robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowani (łącznie 171 ofert pracy), Pracownicy obsługi biurowej (łącznie 99 ofert pracy), Gospodarze budynków (łącznie 97 ofert pracy), Magazynierzy i pokrewni (łącznie 91 ofert pracy), Przedstawiciele handlowi (łącznie 71 ofert pracy), Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie ogólnym (łącznie 51 ofert pracy), Kierowcy samochodów ciężarowych (łącznie 39 ofert pracy), Kelnerzy (łącznie 36 ofert pracy), Pracownicy wykonujący prace proste gdzie indziej niesklasyfikowani (łącznie 36 ofert pracy), Ślusarze i pokrewni (łącznie 34 oferty pracy), Kierowcy samochodów osobowych 5

8 i dostawczych (łącznie 33 oferty pracy), Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów gumowych (łącznie 32 oferty pracy), Spawacze i pokrewni (łącznie 31 ofert pracy). W 2015 roku do Powiatowego Urzędu Pracy zgłoszonych zostało łącznie 2127 ofert pracy. Oferty te najczęściej kierowane były do pracowników wykonujących prace proste (31,50% ogółu ofert pracy zamieszczonych w PUP) oraz pracowników usług i sprzedawców (21,30% ogółu ofert pracy zamieszczonych w PUP). Analiza ofert pracy zamieszczonych w Internecie wykazała natomiast, iż w 2015 roku zgłoszonych zostało łącznie 114 ofert pracy, przy czym oferty najczęściej kierowane były do specjalistów (56,14% ogółu ofert pracy zamieszczonych w Internecie). W tabeli 1 zaprezentowano wskaźnik zróżnicowania ofert pracy według wielkich grup zawodów. W pierwszej kolejności dokonano kalkulacji wskaźników struktury ofert pracy, które stanowią iloraz przeciętnej liczby ofert pracy w grupie zawodów k do całkowitej liczby ofert pracy w danym okresie sprawozdawczym. W następnej kolejności wyliczone zostały wskaźniki zróżnicowania struktury ofert pracy, których budowa opiera się na porównaniu i wyliczeniu relacji wskaźnika struktury ofert pracy w PUP i wskaźnika struktury ofert pracy w Internecie. Wskaźnik zróżnicowania ofert pracy został obliczony według poniższego wzoru: gdzie: k WSO t,pup wskaźnik struktury ofert pracy w PUP, WNO k t = WSO k t,pup k, WSO t,inter. k WSO t,inter. wskaźnik struktury ofert pracy w Internecie. Wartość wskaźnika zróżnicowania ofert pracy mniejsza od 1 oznacza grupę zawodów, w której oferty pracy są zgłaszane przede wszystkim poza PUP, co oznacza, że pracodawcy znacznie częściej oferują pracę za pośrednictwem portali internetowych dla tych zawodów. Wartość wskaźnika większa od 1 oznacza natomiast grupę zawodów, w której oferty pracy są zgłaszane przede wszystkim do PUP, czyli pracodawcy znacznie częściej poszukują pracowników za pośrednictwem PUP niż w Internecie. Na podstawie danych zawartych w tabeli 1, do grupy zawodów, które w większości zgłaszane są poza PUP zalicza się: kierowników, specjalistów oraz techników i inny średni personel. Tabela 1. Oferty pracy w 2015 roku Nazwa wielkiej grupy zawodów PUP Internet Razem w liczbach bezwzględnych Ogółem KIEROWNICY OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ PRACOWNICY BIUROWI PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE

9 Nazwa wielkiej grupy zawodów PUP Internet Razem ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY 9-9 SPECJALIŚCI TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL wskaźnik struktury według źródeł Ogółem KIEROWNICY 71,43% 28,57% 100% OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ 100,00% - 100% PRACOWNICY BIUROWI 97,85% 2,15% 100% PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY 99,34% 0,66% 100% PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE 97,95% 2,05% 100% ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY 100,00% - 100% ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY 100,00% - 100% SPECJALIŚCI 58,44% 41,56% 100% TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL 86,17% 13,83% 100% Wskaźnik wskaźnik struktury wg grup w poszczególnych źródłach zróżnicowania (PUP vs. Internet) Ogółem 100,00% 100,00% - KIEROWNICY 0,24% 1,75% 0,13 OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ 8,98% - - PRACOWNICY BIUROWI 10,72% 4,39% 2,44 PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY 21,30% 2,63% 8,09 PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE 31,50% 12,28% 2,56 ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY 15,00% - - ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY 0,42% - - SPECJALIŚCI 4,23% 56,14% 0,08 TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL 7,62% 22,81% 0,33 7

10 2. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych W niniejszym podrozdziale zaprezentowano ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie olkuskim w 2015 roku. Zawody deficytowe zostały zdefiniowane jako te, dla których liczba ofert pracy przewyższa liczbę bezrobotnych, odsetek osób długotrwale bezrobotnych jest nieznaczny, a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w 2015 roku. Do zawodów maksymalnie deficytowych, tzn. takich, które wyróżniają się brakiem osób bezrobotnych, zaliczono następujące grupy zawodów: Administratorzy systemów komputerowych, Asystenci nauczycieli, Operatorzy maszyn i urządzeń do przeróbki mechanicznej kopalin. Do grupy zawodów deficytowych zaliczono z kolei: Pielęgniarki z tytułem specjalisty oraz Pracowników przy pracach przygotowawczych do druku. W tabeli 2 zaprezentowano listę zawodów deficytowych wraz ze wskaźnikiem dostępności ofert pracy (B/ O t k ). Wartość wskaźnika mniejsza od 1 oznacza, że przeciętnie każdy bezrobotny z danej elementarnej grupy zawodów ma szansę znaleźć pracę, bowiem liczba dostępnych ofert pracy przewyższa liczbę bezrobotnych. Tabela 2. Ranking elementarnych grup zawodów deficytowych w 2015 roku MAKSYMALNY DEFICYT* Kod Elementarna grupa zawodów Liczba dostępnych ofert pracy (O t k ) Odsetek ofert subsydiowanych Odsetek wolnych miejsc pracy (%) 2522 Administratorzy systemów 1 0,00 51,72 komputerowych 5312 Asystenci nauczycieli 1 0,00 31, Operatorzy maszyn i urządzeń do przeróbki mechanicznej kopalin DEFICYT Kod Elementarna grupa zawodów 2222 Pielęgniarki z tytułem specjalisty 7321 Pracownicy przy pracach przygotowawczych do druku 0 0,00 17,24 B tk O tk B/ O t k WDB t k WPB t k Odsetek ofert subsydiow -anych Odsetek wolnych miejsc pracy (%) 0,08 0,67 0, ,00 34,78 0,67 1,25 0,53-1,00 0,00 65,22 *W przypadku maksymalnego deficytu liczba bezrobotnych równa jest zero. Zawody nadwyżkowe zostały zdefiniowane jako zawody, dla których liczba ofert pracy jest niższa niż liczba bezrobotnych, występuje relatywnie wysoki odsetek długotrwale bezrobotnych, a napływ bezrobotnych przewyższa ich odpływ w analizowanym okresie. Do zawodów maksymalnie nadwyżkowych, czyli takich, dla których nie zgłoszono żadnej oferty pracy w 2015 roku, zaliczono: Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych, Kierowników w instytucjach usług wyspecjalizowanych gdzie indziej niesklasyfikowanych, 8

11 Szyldziarzy, grawerów i zdobników ceramiki, szkła i pokrewnych, Dyrektorów generalnych i zarządzających, Rękodzielników wyrobów z tkanin, skóry i pokrewnych materiałów, Projektantów wzornictwa przemysłowego i odzieży, Kontrolerów (sterowniczych) procesów przemysłowych gdzie indziej niesklasyfikowanych, Kierowników do spraw logistyki i dziedzin pokrewnych, Marynarzy i pokrewnych (z wyłączeniem sił zbrojnych), Techników analityki medycznej, Pozostałych pracowników zajmujących się sprzątaniem, Nauczycieli szkół specjalnych. Zawody nadwyżkowe w 2015 roku w powiecie olkuskim to z kolei: Szwaczki, hafciarki i pokrewni, Murarze i pokrewni, Pracownicy administracyjni i sekretarze biura zarządu, Specjaliści do spraw zarządzania zasobami ludzkimi, Technicy technologii chemicznej i pokrewni, Mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych, Kucharze, Kierowcy autobusów i motorniczowie tramwajów, Ogrodnicy, Konduktorzy i pokrewni, Ustawiacze i operatorzy maszyn do obróbki i produkcji wyrobów z drewna, Technicy nauk fizycznych i technicznych gdzie indziej niesklasyfikowani, Inżynierowie do spraw przemysłu i produkcji, Pracownicy bibliotek, galerii, muzeów, informacji naukowej i pokrewni, Monterzy izolacji, Monterzy i serwisanci instalacji i urządzeń teleinformatycznych, Operatorzy sprzętu do robót ziemnych i urządzeń pokrewnych, Pracownicy do spraw rachunkowości i księgowości, Zaopatrzeniowcy, Inżynierowie elektrycy, Dekarze. W tabeli 3 zaprezentowano listę zawodów nadwyżkowych wraz ze wskaźnikiem dostępności ofert pracy (B/ O k t ). Im wyższa wartość wskaźnika, tym mniejsza szansa na znalezienie zatrudnienia w danej elementarnej grupie zawodów. Tabela 3. Ranking elementarnych grup zawodów nadwyżkowych w 2015 roku MAKSYMALNA NADWYŻKA* Kod Elementarna grupa zawodów Liczba bezrobotnych (B k t ) 3314 Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych Kierownicy w instytucjach usług wyspecjalizowanych gdzie indziej niesklasyfikowani Szyldziarze, grawerzy i zdobnicy ceramiki, szkła i pokrewni Dyrektorzy generalni i zarządzający Rękodzielnicy wyrobów z tkanin, skóry i pokrewnych materiałów Projektanci wzornictwa przemysłowego i odzieży Kontrolerzy (sterowniczy) procesów przemysłowych gdzie indziej niesklasyfikowani Kierownicy do spraw logistyki i dziedzin pokrewnych Marynarze i pokrewni (z wyłączeniem sił zbrojnych) Technicy analityki medycznej Pozostali pracownicy zajmujący się sprzątaniem Nauczyciele szkół specjalnych 1 9

12 NADWYŻKA Kod Elementarna grupa zawodów B tk O tk B/ O t k WDB t k WPB t k Odsetek ofert subsydiow -anych Odsetek wolnych miejsc pracy (%) 7533 Szwaczki, hafciarki i 36,92 0,08 443,00 78,79 0,94 0,00 - pokrewni 7112 Murarze i pokrewni 108,42 0,42 260,20 72,48 0,89 0, Pracownicy administracyjni i 21,58 0,08 259,00 83,33 0,95 0,00 - sekretarze biura zarządu 2423 Specjaliści do spraw zarządzania zasobami 19,58 0,08 235,00 62,50 0,96 0,00 - ludzkimi 7233 Mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i 84,00 0,50 168,00 71,43 0,97 0,00 - przemysłowych 5120 Kucharze 134,50 0,83 161,40 65,97 0,98 0, Kierowcy autobusów i motorniczowie 9,92 0,08 119,00 71,43 0,80 0,00 - tramwajów 6113 Ogrodnicy 11,92 0,17 71,50 80,00 0,88 0, Konduktorzy i pokrewni 4,08 0,08 49,00 66,67 0,25 0,00 - Ustawiacze i operatorzy 7523 maszyn do obróbki i produkcji wyrobów z 3,50 0,08 42,00 75,00 0,00 0,00 - drewna Technicy nauk 3119 fizycznych i technicznych gdzie 24,50 0,58 42,00 82,61 0,93 0,00 - indziej niesklasyfikowani 2141 Inżynierowie do spraw przemysłu i produkcji 10,17 0,25 40,67 70,00 0,94 0,00 - Pracownicy bibliotek, 3433 galerii, muzeów, informacji naukowej i pokrewni 3,00 0,08 36,00 75,00 0,75 0, Monterzy izolacji 5,50 0,25 22,00 66,67 0,89 0, Monterzy i serwisanci instalacji i urządzeń 5,50 0,25 22,00 66,67 0,80 0,00 - teleinformatycznych 8342 Operatorzy sprzętu do robót ziemnych i 9,92 0,58 17,00 80,00 0,89 0,00 - urządzeń pokrewnych 4311 Pracownicy do spraw rachunkowości i 10,92 1,00 10,92 75,00 0,67 0,00 - księgowości 3323 Zaopatrzeniowcy 7,08 0,75 9,44 66,67 0,86 0, Inżynierowie elektrycy 2,08 0,33 6,25 100,00 0,75 0, Dekarze 10,92 2,25 4,85 90,00 0,86 0,00 - *W przypadku maksymalnej nadwyżki liczba ofert pracy równa jest zero. 10

13 3. Analiza umiejętności i uprawnień W niniejszym rozdziale zaprezentowano analizę osób bezrobotnych bez zawodu. Spośród tej grupy osób zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Olkuszu (według stanu na grudnia 2015 roku), największa liczba posiadała wykształcenie gimnazjalne i poniżej (353 osoby). Liczną grupę reprezentowały także osoby legitymujące się wykształceniem średnim ogólnokształcącym (233 osoby) bądź policealnym i średnim zawodowym (184 osoby). Uwzględniając strukturę osób bezrobotnych według poziomu ich wykształcenia, największy udział bezrobotnych bez zawodu dostrzega się w przypadku osób o wykształceniu średnim ogólnokształcącym (39,09%) oraz wśród osób o wykształceniu gimnazjalnym i poniżej (29,99%). Analizując strukturę bezrobotnych według typu ukończonej szkoły, największy udział bezrobotnych bez zawodu dostrzega się wśród osób, które ukończyły liceum ogólnokształcące (46,45%). Tabela 4. Bezrobotni bez zawodu w 2015 roku Wyszczególnienie Bezrobotni ogółem w tym bezrobotni bez zawodu Odsetek bezrobotnych bez zawodu (%)* Ogółem ,91% wg poziomu wykształcenia: gimnazjalne i poniżej ,99% zasadnicze zawodowe ,77% średnie ogólnokształcące ,09% policealne i średnie zawodowe ,61% wyższe ,05% wg typu ukończonej szkoły: zasadnicza szkoła zawodowa ,40% szkoła przysposabiająca do pracy 3 0 0,00% technikum ,91% liceum ogólnokształcące ,45% szkoła policealna ,79% wyższa ,22% *Odsetek bezrobotnych wyliczany jest jako stosunek bezrobotnych bez zawodu wg stanu na okresu do ogółu bezrobotnych w ramach danej analizowanej kategorii. 11

14 4. Analiza rynku edukacyjnego W niniejszej analizie rynku edukacyjnego zaprezentowano dane dotyczące liczby uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych oraz dane dotyczące absolwentów szkół. Prezentowana analiza powinna zostać wykorzystana do określenia kierunków szkoleń dla bezrobotnych oraz korekty poziomu i struktury kształcenia zawodowego na poziomie ponadgimnazjalnym i wyższym. Źródłem danych prezentowanych w niniejszej analizie jest System Informacji Oświatowej MEN. W celu identyfikacji typów szkół, których absolwenci mają trudności ze znalezieniem pracy, w analizie zaprezentowano wskaźnik frakcji bezrobotnych wśród absolwentów, liczony na podstawie poniższego wzoru: gdzie: k WBA t = BA k k t / A t 1 * 100, BA t k liczba bezrobotnych absolwentów według elementarnych grup zawodów/kierunku nauki bądź typu szkoły (zasadnicza zawodowa, średnia ogólnokształcąca, średnia zawodowa i policealna, wyższa) bądź nazwy szkoły/uczelni stan na grudnia/maja k A t 1 liczba absolwentów szkół ponadgimnazjalnych/wyższych według elementarnych grup zawodów/kierunku nauki bądź typu szkoły (zasadnicza zawodowa, średnia ogólnokształcąca, średnia zawodowa i policealna, wyższa) stan za poprzedni rok szkolny/akademicki. Wskaźnik frakcji bezrobotnych wśród absolwentów informuje, jaki odsetek absolwentów w elementarnej grupie zawodów/kierunku nauki/szkoły stanowią bezrobotni absolwenci. Miernik przyjmuje wartości od 0% (brak bezrobotnych wśród absolwentów) do 100% (każdy absolwent jest zarejestrowany jako bezrobotny). Im niższa wartość wskaźnika, tym daną grupę elementarną zawodów/kierunek nauki/szkołę można uznać za bardziej dostosowaną do potrzeb lokalnego rynku pracy, gdyż jej absolwenci znajdują zatrudnienie w ciągu 6 lub 11 miesięcy od ukończenia szkoły. 4.1 Analiza uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych W tabeli 5 zaprezentowano zestawienie zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie olkuskim w 2015 roku wraz z liczbą uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych. Przyjmując, że uczniowie ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych są potencjalnym zasobem siły roboczej, należy zauważyć, iż żadna z tych osób nie kształci się w zawodach deficytowych, przy czym łącznie 58 osób uczy się w zawodach nadwyżkowych (w tym: Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych 31 osób, Kucharze 18 osób, Murarze i pokrewni 9 osób). 12

15 Tabela 5. Uczniowie ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych według elementarnych grup zawodów deficytowych oraz nadwyżkowych w 2015 roku Zawody deficytowe Liczba uczniów ostatnich klas Kod Elementarna grupa zawodów szkół ponadgimnazjalnych 2222 Pielęgniarki z tytułem specjalisty Administratorzy systemów komputerowych Asystenci nauczycieli Pracownicy przy pracach przygotowawczych do druku Operatorzy maszyn i urządzeń do przeróbki mechanicznej kopalin 0 Zawody nadwyżkowe Liczba uczniów ostatnich klas Kod Elementarna grupa zawodów szkół ponadgimnazjalnych 1120 Dyrektorzy generalni i zarządzający Kierownicy do spraw logistyki i dziedzin pokrewnych 0 Kierownicy w instytucjach usług wyspecjalizowanych gdzie indziej 1349 niesklasyfikowani Inżynierowie do spraw przemysłu i produkcji Inżynierowie elektrycy Projektanci wzornictwa przemysłowego i odzieży Nauczyciele szkół specjalnych Specjaliści do spraw zarządzania zasobami ludzkimi 0 Technicy nauk fizycznych i technicznych gdzie indziej 3119 niesklasyfikowani 0 Kontrolerzy (sterowniczy) procesów przemysłowych gdzie indziej 3139 niesklasyfikowani Technicy analityki medycznej Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych Zaopatrzeniowcy Pracownicy administracyjni i sekretarze biura zarządu 0 Pracownicy bibliotek, galerii, muzeów, informacji naukowej i 3433 pokrewni Pracownicy do spraw rachunkowości i księgowości Konduktorzy i pokrewni Kucharze Ogrodnicy Murarze i pokrewni Dekarze Monterzy izolacji Mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych Szyldziarze, grawerzy i zdobnicy ceramiki, szkła i pokrewni Rękodzielnicy wyrobów z tkanin, skóry i pokrewnych materiałów Monterzy i serwisanci instalacji i urządzeń teleinformatycznych 0 Ustawiacze i operatorzy maszyn do obróbki i produkcji wyrobów z 7523 drewna Szwaczki, hafciarki i pokrewni Kierowcy autobusów i motorniczowie tramwajów Operatorzy sprzętu do robót ziemnych i urządzeń pokrewnych Marynarze i pokrewni (z wyłączeniem sił zbrojnych) Pozostali pracownicy zajmujący się sprzątaniem 0 13

16 4.2 Analiza absolwentów szkół ponadgimnazjalnych W roku szkolnym 2013/2014, najliczniejszą grupę absolwentów według typu szkoły stanowili absolwenci liceum ogólnokształcącego (761 osoby). Liczba absolwentów zasadniczych szkół zawodowych wyniosła 73, z czego 39 osób zdało egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe. Liczba absolwentów technikum wyniosła z kolei 329 osób, z czego egzamin zdały 132 osoby. Porównując wskaźnik bezrobotnych wśród absolwentów według stanu na grudnia 2014 roku i maja 2015 roku dostrzega się spadek udziału bezrobotnych wśród ogółu absolwentów liceum ogólnokształcącego i technikum. Tabela 6. Liczba absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów według typu szkoły w 2015 roku Typ szkoły Zasadnicza szkoła zawodowa Szkoła przysposabiająca do pracy Liczba absolwentów w poprzednim roku szkolnym ogółem posiadający tytuł zawodowy* Liczba bezrobotnych absolwentów stan na grudnia roku poprzedniego stan na maja roku sprawozdaw -czego Wskaźnik bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów (%) stan na grudnia roku poprzedniego stan na maja roku ,14% 35,62% ,09% - Technikum ,96% 9,73% Liceum ogólnokształcące Liceum profilowane Liceum uzupełniające ,46% 2,89% Szkoła policealna ,91% 136,36% *Liczba absolwentów, którzy zdali egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe. W 2015 roku, najliczniejszą grupę absolwentów według typu szkoły stanowili absolwenci liceum ogólnokształcącego (688 osób). Na podstawie wskaźnika frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów można wnioskować, iż typem szkoły najbardziej dostosowanym do potrzeb lokalnego rynku pracy jest liceum ogólnokształcące. 14

17 Tabela 7. Liczba absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów według typu szkoły w 2015 roku (cd.) Typ szkoły Zasadnicza szkoła zawodowa Szkoła przysposabiająca do pracy Liczba absolwentów w roku szkolnym kończącym się w roku sprawozdawczym ogółem posiadający tytuł zawodowy* Liczba bezrobotnych absolwentów stan na grudnia roku Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów (%) stan na grudnia roku ,18% Technikum ,02% Liceum ogólnokształcące ,03% Liceum profilowane Liceum uzupełniające Szkoła policealna ,19% *Liczba absolwentów, którzy zdali egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe. 15

18 5. Badanie kwestionariuszowe przedsiębiorstw Niniejszy podrozdział zawiera analizę wyników badania przeprowadzonego wśród przedsiębiorstw, których siedziba znajduje się na terenie powiatu olkuskiego. Zakres przedmiotowy badania dotyczył przede wszystkim sytuacji na lokalnym rynku pracy w 2015 roku, jak również planowanych zmian w strukturze i wielkości zatrudnienia w roku Operatem losowania, jaki zastosowano w celu wytypowania jednostek do badania, jest Baza Jednostek Statystycznych (BJS), będąca bazą danych, której podstawą jest rejestr REGON, jednak w odróżnieniu od niego jest ona aktualizowana w oparciu o wyniki badań statystycznych oraz o informacje pochodzące ze źródeł administracyjnych. Wielkość próby do badania została wyznaczona w oparciu o poniższy wzór: P oszacowana proporcja w populacji, n = P (1 P) e 2 P (1 P) Z2+ N gdzie: e dopuszczalny błąd (zaleca się, aby błąd był nie większy niż 10%), n wielkość próby, N wielkość populacji, Z wartość Z wynikająca z przyjętego poziomu ufności (zakłada się przyjęcie 95% poziomu ufności, dla którego wartość Z=1,96)., Parametr P umożliwia określenie wielkości badanego zjawiska w populacji. Zgodnie z zaleceniami, parametr został przyjęty na poziomie 0,5, co umożliwia określenie tzw. maksymalnego błędu badania. W przypadku dopuszczalnego błędu badania (e), należało przyjąć wartość od 0 do 1, jako procent zakładanego błędu. Przykładowo, błąd w wysokości 0,1, czyli 10% informuje, że gdy odpowiedź na dane pytanie zaznaczy 20% respondentów, to prawdziwy odsetek odpowiedzi na nie może się różnić o +/- 10 pkt. proc. Badaniem kwestionariuszowym objęto łącznie 91 przedsiębiorstw, w tym: 51 mikroprzedsiębiorstw, zatrudniających do 9 pracowników, 32 małe przedsiębiorstwa, zatrudniające od 10 do 49 pracowników, 7 średnich przedsiębiorstw, zatrudniających od 50 do 249 pracowników, 1 duże przedsiębiorstwo, zatrudniające 250 i więcej pracowników. 16

19 W interpretacji wyników badania posłużono się m.in. wskaźnikiem zatrudnienia netto (WZ), który obliczony został na podstawie danych uzyskanych z pytania dotyczącego zmian w zatrudnieniu, jakie nastąpiły w badanych przedsiębiorstwach w bieżącym roku (tj. 2015). Wskaźnik wyznaczony został jako różnica frakcji odpowiedzi pozytywnych i negatywnych, na podstawie poniższego wzoru: WZ = ( P i=1 wp i a a wr i Pi S wp a P wp a a i=1 i wr i Ni i=1 i wr a i S i S wp a i gdzie: P liczba odpowiedzi pozytywnych, N liczba odpowiedzi negatywnych, S liczba obserwacji, i numer obserwacji, i=1,,s, wp i a waga próby dla i-tej obserwacji, wr i a waga rozmiaru dla i-tej obserwacji, P t wskazanie pozytywne dla i-tej obserwacji, N t wskazanie negatywne dla i-tej obserwacji, S t suma wszystkich wskazań dla i-tej obserwacji. i=1 wr i a S i ) 100, Ze względu na fakt, że liczba przedsiębiorstw wybranych do badania jest nieznaczna (mniejsza niż 100), podczas obliczeń wskaźnika zatrudnienia netto zastosowano wagę próby, przy czym zrezygnowano z wagi rozmiaru (przyjęto wartość wr i a =1). Dzięki zastosowaniu wagi próby, możliwe jest przedstawienie wniosków płynących z badania w odniesieniu do ogółu firm z terenu powiatu. Wprowadzenie wagi próby umożliwia skorygowanie struktury przedsiębiorstw wylosowanych do próby tak, aby była ona zbliżona do struktury zaobserwowanej w populacji. W celu zniwelowania różnic w rozkładzie cech w próbie w porównaniu do rozkładu cech w populacji poprzez nadanie wagi każdej obserwacji, zastosowano następujący wzór: wp a = P a P p a, p gdzie: P a - liczba podmiotów gospodarczych w zadanej klasie wielkości przedsiębiorstwa a w powiecie, P ogólna liczba podmiotów gospodarczych w powiecie, p a liczba podmiotów gospodarczych w próbie, p ogólna liczba podmiotów gospodarczych w próbie, a klasa wielkości przedsiębiorstwa (do 9 osób, od 10 do 49 osób, od 50 do 249 osób oraz 250 osób i więcej) 1. 1 Dane odnośnie liczby podmiotów gospodarczych w uwzględnieniem klasy wielkości przedsiębiorstwa pochodzą z zasobów informacyjnych GUS. 17

20 8,98% 0,86% do 9 osób Uwzględniając odpowiednio nadane wagi rozmiaru próby, największy odsetek stanowiły podmioty zatrudniające do 9 pracowników (45,84%) oraz od 10 do 49 pracowników (44,32%). Na kolejnej pozycji uplasowały się przedsiębiorstwa, w których wielkość zatrudnienia wynosi od 50 do 249 pracowników (8,98%). Najmniej liczne były z kolei podmioty zatrudniające 250 pracowników i więcej (0,86%). Rysunek 1. Struktura badanych podmiotów gospodarki narodowej pod względem liczby zatrudnionych pracowników od 10 do 49 osób 44,32% 45,84% od 50 do 249 osób powyżej 250 osób Analizując podmioty pod względem rodzaju prowadzonej działalności, dostrzega się dominację przedsiębiorstw zajmujących się handlem; naprawą pojazdów samochodowych; transportem i gospodarką magazynową; zakwaterowaniem i gastronomią; informacją i komunikacją (sekcje: G, H, I, J) 39,17% oraz świadczeniem pozostałych usług (sekcje: M, N, O, P, Q, R, S, T, U) 37,99%. Szczegółową strukturę podmiotów gospodarki narodowej według rodzaju prowadzenia działalności, po nadaniu stosownych wag, zaprezentowano na rys. 2. Rysunek 2. Struktura badanych podmiotów gospodarki narodowej według rodzaju działalności handel; naprawa pojazdów samochodowych; transport i gospodarka magazynowa; zakwaterowanie i gastronomia; informacja i komunikacja (sekcje: G, H, I, J) 39,17% pozostałe usługi (sekcje: M, N, O, P, Q, R, S, T, U) 37,99% przemysł i budownictwo (sekcje: B, C, D, E, F) 21,94% działalność finansowa i ubezpieczeniowa; obsługa rynku nieruchomości (sekcje: K, L) 0,90% 18

21 Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że wielkość zatrudnienia w przypadku 73,34% podmiotów gospodarczych funkcjonujących w powiecie olkuskim nie uległa zmianie w 2015 roku. 25,37% podmiotów zwiększyło zatrudnienie w analizowanym okresie, a 1,28% je zmniejszyło. Rysunek 3. Struktura zmian w zatrudnieniu w badanych podmiotach gospodarki narodowej w 2015 roku 25,37% nie zmieniło się 1,28% 73,34% zmniejszyło się zwiększyło się W przypadku przedsiębiorstw, które dokonały redukcji personelu w 2015 roku, był to spadek mieszczący się w przedziale 1-10%. Wśród przedsiębiorstw, w których nastąpił wzrost zatrudnienia, najczęściej był to wzrost o 1-10% bądź 11-20%. Szczegółowy rozkład odpowiedzi zaprezentowano na rysunku 4. Rysunek 4. Struktura zmian w zatrudnieniu w badanych podmiotach gospodarki narodowej w 2015 roku nie zmieniło się 73,34% zmniejszyło się: 1-10% 1,28% zwiększyło się: 1-10% 9,59% zwiększyło się: 11-20% 9,83% zwiększyło się: 21-30% 3,18% zwiększyło się: powyżej 30% 2,77% 19

22 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń Pracownicy biurowi Pracownicy przy pracach prostych Pracownicy usług i sprzedawcy Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy Siły zbrojne Specjaliści Technicy i inny średni personel Wskaźk zatrudnienia netto Wskaźnik zatrudnienia netto ogółem w 2015 roku wyniósł 24,09, co oznacza, że sytuacja na rynku pracy polepszyła się, bowiem odsetek podmiotów zwiększających zatrudnienie, przewyższył odsetek podmiotów dokonujących redukcji personelu. Dokonując analizy wskaźnika zatrudnienia netto według wielkich grup zawodów w 2015 roku, najkorzystniejszą zmianę sytuacji na rynku pracy dostrzega się w przypadku pracowników przy pracach prostych (14,10) oraz techników i innego średniego personelu (14,05). Dodatnie wartości wyliczonych wskaźników, jakie odnotowano w przypadku grup zawodów: operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń (11,94), pracownicy biurowi (8,76), pracownicy usług i sprzedawcy (11,94), robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (6,38) oraz specjaliści (12,41), również sygnalizują poprawę sytuacji na rynku pracy. Wartość wskaźnika równa 0,00 oznacza natomiast, że odsetek firm deklarujących poprawę sytuacji jest równy odsetkowi firm wskazujących na jej pogorszenie, bądź wszystkie firmy deklarują brak zmian w obszarze zatrudnienia. Rysunek 5. Wskaźnik zatrudnienia netto według wielkich grup zawodów w 2015 roku 16,00 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 11,94 8,76 14,10 11,94 0,00 6,38 0,00 0,00 12,41 14,05 Wielkie grupy zawodów Pracodawcy zatrudnili w 2015 roku pracowników w następujących zawodach: Fizjoterapeuta, Inżynier mechanik - maszyny i urządzenia przemysłowe, Inżynier organizacji i planowania produkcji, Kelner*, Kierowca samochodu ciężarowego, Księgowy, Magazynier, Monter izolacji budowlanych*, Monter maszyn i urządzeń przemysłowych, Nauczyciel przedszkola, Pielęgniarka, Pomoc kuchenna, Pomocniczy robotnik budowlany, Pozostali robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle, Specjalista do spraw kadr, Specjalista do spraw logistyki, Sprzedawca*, Technik handlowiec*, Tokarz w metalu, Ślusarz*. W tabeli 8 20

23 zaprezentowano wykaz umiejętności i cechy kandydatów, które są zdaniem pracodawców niezbędne w tych zawodach. Tabela 8. Istotne cechy i umiejętności pracowników, których pracodawcy zatrudnili w 2015 roku Zawód Umiejętności i cechy Wskaźnik struktury odpowiedzi dodatkowe uprawnienia Fizjoterapeuta Inżynier mechanik - maszyny i urządzenia przemysłowe Inżynier organizacji i planowania produkcji doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń 21

24 Kelner* Zawód Kierowca samochodu ciężarowego Księgowy Magazynier Umiejętności i cechy Wskaźnik struktury odpowiedzi wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 3,13% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole 3,13% dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód 3,82% dodatkowe uprawnienia 3,82% doświadczenie zawodowe 3,82% komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 3,82% planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 22

25 Zawód Monter izolacji budowlanych* Monter maszyn i urządzeń przemysłowych Nauczyciel przedszkola Pielęgniarka Umiejętności i cechy Wskaźnik struktury odpowiedzi sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń 4,67% wyuczony zawód 2,25% dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wyuczony zawód dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń 2,72% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód wywieranie wpływu 2,72% zarządzanie ludźmi / przywództwo 2,72% znajomość języków obcych 1,77% dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe 23

26 Zawód Pomoc kuchenna Pomocniczy robotnik budowlany Pozostali pracownicy obsługi biurowej Umiejętności i cechy Wskaźnik struktury odpowiedzi komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu planowanie i organizacja pracy własnej sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wyuczony zawód dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wyuczony zawód dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wyuczony zawód Pozostali robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle dodatkowe uprawnienia komunikacja ustna / komunikatywność obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 24

27 Zawód Specjalista do spraw kadr Specjalista do spraw logistyki Sprzedawca* Umiejętności i cechy Wskaźnik struktury odpowiedzi współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyuczony zawód dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń 25

28 Zawód Technik handlowiec* Umiejętności i cechy Wskaźnik struktury odpowiedzi wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 3,13% wyuczony zawód 3,13% znajomość języków obcych 3,13% dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń Technik handlowiec* wyuczony zawód Tokarz w metalu Ślusarz* Ogółem (bez względu na zawód) dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód 5,77% dodatkowe uprawnienia 5,77% doświadczenie zawodowe 5,86% 26

29 Zawód Umiejętności i cechy Wskaźnik struktury odpowiedzi komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 3,73% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,75% planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 5,55% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,01% współpraca w zespole 5,86% wykonywanie obliczeń 2,72% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 2,41% wyuczony zawód 3,80% wywieranie wpływu 0,39% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,24% znajomość języków obcych 0,85% Na podstawie wyników przeprowadzonych badań stwierdzono, że 53,43% przedsiębiorstw funkcjonujących w powiecie olkuskim, nie dostrzega problemów związanych z pozyskaniem nowych pracowników. Odmienna sytuacja dotyczy 28,55% firm. Rysunek 6. Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy Państwa firma ma problemy z pozyskiwaniem nowych pracowników? 6,33% 22,22% 17,12% 32,70% 20,73% 0,90% Zdecydowanie tak Trudno powiedzieć, to zależy Zdecydowanie nie Raczej tak Raczej nie nie dotyczy Problemy pracodawców wynikające z trudności w znalezieniu odpowiednich kandydatów do pracy, dotyczą zawodów takich jak: Drukarze, Elektrycy budowlani i pokrewni, Introligatorzy i pokrewni, Kierowcy samochodów ciężarowych, Księgowi, Kucharze, Lakiernicy, Magazynierzy i pokrewni, Mechanicy pojazdów samochodowych, Monterzy izolacji, Nauczyciele gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych (z wyjątkiem nauczycieli kształcenia zawodowego). W tabeli 9 zaprezentowano umiejętności i uprawnienia, których w opinii pracodawców brakuje kandydatom do pracy. 27