NawigatorBazDanych KS-NBD

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "NawigatorBazDanych KS-NBD"

Transkrypt

1 INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA NawigatorBazDanych KS-NBD Podręcznik użytkownika Katowice PI01.00

2 Producent programu: Przedsiębiorstwo Informatyczne KAMSOFT ul. 1 Maja Katowice Telefon: (0-32) Fax: (0-32) Internet: @kamsoft.pl

3 S P I S T R E Ś C I KS-NBD Nawigator Baz Danych 1. Wprowadzenie Dalszy rozwój Budowa i funkcje Podstawowe informacje Wymagania programu Minimalne wymagania sprzętowe Wymagania programowe Instalacja Aktualizacja licencji Wersja DEMO Wersja OEM Wersja Na Hasło Wersja Pełna/Komercyjna Plik licencji Konfiguracja środowiska BDE BDE BDE Oracle BDE Interbase Pozostałe informacje Podpowiedzi, odpowiedzi Uruchomienie KS-NBD Podstawowe opcje menu Opcje programu Opcje ogólne Opcje Serwer/Użytkownik Opcje sterownika Oracle Opcje sterownika Interbase Słowniki Opcje menu Oracle Nowe okno zapytań Sesje bazy danych Podpowiedzi, odpowiedzi Połączenia Zapamiętane ustawienia połączeń Nowa konfiguracja połączenia Poprawa skonfigurowanego połączenia Szybkie połączenie z tabelą lokalną Wersja ReadOnly Okna połączeń baz danych Okno połączenia z bazą danych ORACLE Przyciski skótu menu górne Klawisze sktótu Okno połączenia z bazą danych InterBase Przyciski skótu menu górne Ogólne okno połączeń z bazą danych Uniwersalny mechanizm filtrowania Kreator tabeli Mechanizm tworzenia wykresów iii

4 S P I S T R E Ś C I 5.7. Sumator Kopiowanie Debugowanie DODATEK Plan wykonania optymalizacja, optymalizator Uruchomienie możliwości wykonania planu wykonania w programie KS-NBD Dolphin Podstawowe informacje dotyczące sposobu odczytywania informacji z planu wykonania iv

5 KS-NBD Nawigator Baz Danych 1. Wprowadzenie KS-NBD jest odpowiedzią na potrzebę zaawansowanej interakcji z bazami opartymi na standardzie SQL, a w szczególności z bazą Oracle. Jest wygodnym narzędziem nie tylko dla projektantów baz, programistów, ale również dla administratorów DBA. Dolphin stanowi efektywne narzędzie wyposażone w intuicyjny interfejs graficzny, przyspieszające i ułatwiające tworzenie zapytań SQL, kodu PL/SQL oraz upraszczające zadania związane z administracją bazą. Wykorzystanie standardowego interfejsu BDE pozwala pracować jednocześnie z wieloma różnymi bazami, oprócz Oracle a Dolphin współpracuje z takimi systemami zarządzania baz danych jak Interbase, MSSQL, Paradox i DBase. Poprzez ODBC możliwy jest dostęp do innych źródeł danych np. NDS, Access itd. Kolorowe oznaczanie składni, podpowiadanie miejsca błędu, barwne i wielozakładkowe listy wyników oraz szeroki wachlarz innych funkcji znacząco przyspieszają budowanie zapytań i przeglądnie zawartości tablic. Rozbudowane menu opcji pozwala w sposób elastyczny dostosować środowisko do potrzeb użytkownika Dalszy rozwój KS-NBD jest na bieżąco intensywnie rozwijany zgodnie z potrzebami i wymaganiami użytkowników. Uwzględniane są nowe wersje systemów baz danych, zwłaszcza duży nacisk położony jest na zgodność z aktualną bazą Oracle a dlatego KS-NBD współpracuje z wszystkimi wersjami począwszy od 8.0.x, poprzez 8i, 9i aż do ostatniej 9i2. Wszelkie nowinki technologiczne np. procedury JAVA składowane w bazie są implementowane zgodnie z najnowszą specyfikacją Budowa i funkcje Zintegrowane środowisko programu KS-NBD zawiera szereg funkcjonalnych modułów takich jak: zaawansowany edytor SQL, wielozakładkowa tabela wyników zapytań, przeglądarka obiektów bazy danych (tabele, widoki, synonimy, sekwencje, procedury, funkcje, pakiety, wyzwalacze, obiekty JAVA i inne), edytor źródeł PL/SQL w tym procedur, funkcji i pakietów oraz wyzwalaczy (triggery), edytor źródeł JAVA w tym przegląd klas i zasobów, kreatory tablic, sekwencji, dblinków i inne, moduł DBA dla bazy Oracle: przegląd sesji, odwołań do obiektów, bieżących zapytań i blokad obiektów, edytor makr znacznie ułatwiających pracę w środowisku SQL, wyszukiwarka obiektów z funkcjonalnym filtrem, prosty interfejs do przenoszenia wyników zapytań np. do Excela. KS-NBD (w przeciwieństwie do konkurencyjnych rozwiązań) działa w oparciu o standardowy interfejs BDE (Borland Database Engine) dzięki czemu w prosty sposób można logować się i przeglądać jednocześnie zasoby różnych baz danych. Łącząc się z Oracle m można oglądać jednocześnie bazę Interbase a przy otwartym lokalnym DBF-ie! Nawet ustawienia i opcje są oparte na lokalnej bazie Paradox co pozwala na proste i skuteczne zarządzanie środowiskiem pracy Dolphina. Podstawową funkcjonalność programu KS-NBD podczas tworzenia zapytań w SQL charakteryzują następujące cechy: tworzenie dowolnych zapytań DML (SELECT, INSERT, UPDATE, DELETE) jak również instrukcji DDL (CRE- ATE, ALTER, DROP itp.) oraz bloków PL/SQL wytłuszczenie słów kluczowych oraz nazw obiektów (tablic, widoków itp.) dla bieżącego schematu, barwne oznaczenie składni SQL z uwzględnieniem funkcji, literałów, ciągów znakowych, słów kluczowych, liczb itp., możliwość podejrzenia tzw. planu wykonania w postaci hierarchicznego drzewa pokazującego koszty zapytania, użycie indeksów ze wskazaniem ewentualnych krytycznych miejsc ułatwiających optymalizację zapytania, okno mechanizmu DBMS OUTPUT do podglądania wyników działania procedur, testowych komunikatów itd. obsługa wielu zakładek wyników zapytań umożliwiająca swobodne przeglądanie jednocześnie nawet do pięciu różnych zbiorów wynikowych, swobodne manipulowanie zbiorem wynikowym, sortowanie według wybranej kolumny w dowolnym porządku, dopasowanie rozmiarów kolumn, zmiana kolejności kolumn, wykonywanie serii zapytań jako skrypt SQL z podglądem wykonania i opcją kontynuacji w przypadku wystąpienia błędu, zapamiętywanie skryptów i zapytań w postaci plików tekstowych historia wykonywanych zapytań możliwością wyboru z listy poprzedniego zapytania wyszukiwanie i zastępowanie tekstów, zamiana małych liter na duże i odwrotnie dla zaznaczonego tekstu eksport zapytań SQL w postaci kodu programu w formacie Pascala (np. dla Delphi), podobnie wklejanie zapytań bezpośrednio z kodu źródłowego możliwość edycji zbioru wynikowego lub wybranej tablicy w nowym oknie podgląd i edycja pól typu BLOB, LONG np. plików graficznych (BMP, JPG) zapamiętanych w bazie. Przeglądarka obiektów umożliwia między innymi: wyszukiwanie obiektów (tablice, widoki, procedury itd.) po nazwie definiowanie zaawansowanych filtrów ułatwiających orientację w dużym zbiorze obiektów w bazie danych (dowolne kolumny z dowolnym warunkiem filtrowania) edytowanie komentarzy tablic i kolumn 2

6 KS-NBD Nawigator Baz Danych usuwanie obiektów, zmiana statusu (np. triggerów, więzów integralności) podgląd typów kolumn, indeksów, więzów integralności, rozmiaru i statystyk wybranej tablicy, nadane prawa, odwołania do innych obiektów i vice versa odtworzenie instrukcji DML (CREATE, ALTER) tworzącej wybrany obiekt co ułatwia znacząco tworzenie skryptów SQL dodawanie, usuwanie, edycja i kompilacja źródeł PL/SQL ułatwiona edycja pakietów (PACKAGE) z podziałem na nagłówek i ciało pakietu lista błędów kompilacji z możliwością łatwego przejścia do błędnej linii kodu kolorowy podgląd składni PL/SQL, który może być dowolnie definiowany przez użytkownika Dla administratorów Oracle DBA niewątpliwą gratką jest okno zawierające bieżący podgląd sesji bazy danych. Program domyślnie pokazuje sesje w kolejności od najbardziej obciążającej serwer. Daje też możliwość zamykania (KILL SESSION) wybranej sesji. Wśród informacji widocznych na ekranie administrator ma dostęp m.in. do: użytkownik systemu operacyjnego, nazwa stanowiska/komputera, użytkownik Oracle a, uruchomiony program, data połączenia, identyfikatory sesji, statystyki połączenia i wiele innych. Jest też podgląd aktualnie wykonywanego zapytania jak również lista obiektów wykorzystywanych przez wybraną sesję. W kolejnym oknie dostępna jest lista blokad jakie aktualnie utrzymuje serwer Oracle a wraz ze szczegółami dotyczącymi sposobu blokowania, użytkownika i blokowanego obiektu. Zwłaszcza ta ostatnia funkcja jest nie do przecenienia w firmie z dużą ilością jednocześnie pracujących stanowisk podłączonych do Oracle a. 2. Podstawowe informacje 2.1. Wymagania programu Minimalne wymagania sprzętowe komputer klasy PC minimum 128MB RAM 50MB wolnego miejsca na dysku twardym lub innym nośniku z możliwością zapisu karta graficzna XVGA, min. 256 kolorów w rozdzielczości min. 800x600 pikseli karta sieciowa (dla połączeń z bazą danych Oracle, Interbase, innych wymagających połączenia sieciowego) Wymagania programowe Windows NT/98/2000/XP/2003 Odpowiedni klient bazy danych, Oracle, Interbase, inne 2.2. Instalacja Aby zainstalować program KS-NBD Dolphin należy najpierw: Upewnić się, że nie jest uruchomiony żaden program korzystający z BDE. W trakcie instalacji, program sprawdzi czy jest uruchomiony inny program używający BDE i nie pozwoli kontynuować instalacji. Upewnić się, że został zainstalowany odpowiedni klient bazy danych Gdy powyższe sprawdzenia zostaną wykonane, można przejść do uruchomienia programu instalacyjnego (pobranego z ftp, lub przekazanego inną drogą). Należy wybrać plik setup<wersja>.exe, gdzie <wersja> oznacza wersję KS-NBD Dolphin. Program wykona standardowe procedury przygotowawcze, a następnie przystąpi do właściwej instalacji programu. Aby poprawnie przeprowadzić instalację, należy postępować zgodnie z opisem w poszczególnych okienkach. KS-NBD Dolphin zazwyczaj instaluje się w folderze C:\ KS\ Dolphin chyba, że podczas instalacji wybrano inną lokalizację programu. Wiedza o tym tej lokalizacji potrzebna jest w przypadku posiadania licencji z hasłem lub pełnej, komercyjnej wersji Aktualizacja licencji Wersja DEMO Wersja DEMO jest domyślnie instalowaną wersją, jej jedynym ograniczeniem jest możliwość uruchomienia programu tylko 90 razy. Ilość ta jest niezależna od ilość instalacji i deinstalacji programu. Po przekroczeniu tej liczby program przestanie działać, a ponowne uruchomienie może nastąpić tylko po aktualizacji licencji na: Wersja OEM Wersja powyższa jest wersją przeznaczoną do sprzedaży wraz z innym oprogramowaniem firmy KAMSOFT. Najczęściej aplikacją taką jest KS-APW. Przy pomocy KS-NBD Dolphin możliwe jest wtedy łączenie tylko i wyłącznie do bazy danych z zainstalowanym systemem KS-APW Wersja Na Hasło Wersja ta jest specjalną wersją do uruchamiania wyłącznie przez pracowników KAMSOFT. Wersja taka może być zainstalowana u klienta i za pozwoleniem KAMSOFT uruchomiona. Aby było możliwe uruchomienie takiej wersji wymagane jest podanie hasła. Każdy pracownik KAMSOFT informowany jest o takim haśle. Klienci aby uruchomić program muszą skontaktować się (telefonicznie) z pracownikiem KAMSOFT i podać wyświetlony kod, pracownik dekoduje go i podaje kontr-kod do wprowadzenia przez użytkownika. Kod i kontr-kod jest inny przy każdym uruchomieniu Wersja Pełna/Komercyjna Wersja ta jest w pełni funkcjonalną wersją i jest możliwe jej uruchomienia na wybranym stanowisku w dowolnej ilości kopii. Ilość stanowisk na których możliwe jest uruchomienie KS-NBD Dolphin określona jest w licencji. 3

7 3. Uruchomienie KS-NBD Plik licencji W przypadku posiadania dowolnej, powyższej licencji, przesłanej z siedziby KAMSOFT, należy ją zapisać w katalogu C:\ KS\ Dolphin lub innym, podanym w trakcie wykonywania procesu instalacji. Plik licencji musi nazywać się DOLPHIN.KTL Konfiguracja środowiska BDE BDE BDE jest bazodanowym silnikiem wyprodukowanym przez firmę Borland. Jego głównym założeniem jest możliwość łączenia się z różnymi bazami danych przy pomocy jednego zunifikowanego interfejsu. BDE o ile nie było wcześniej zainstalowane, jest instalowane przez program instalacyjny KS-NBD Dolphin. Jego głównym programem konfiguracyjnym jest program BDE Administrator i możliwy jest do wywołania z poziomu Panelu sterowania lub Menu Start BDE Oracle Aby KS-NBD Dolphin działał poprawnie w połączeniu z bazą danych Oracle należy w programie BDE Administrator wprowadzić modyfikacje konfiguracji. W tym celu po uruchomieniu BDE Administrator należy przejść na zakładkę Configuration, następnie wybrać Configuration- Drivers- Native- Oracle. Na liście z prawej strony należy odszukać niżej podane właściwości i upewnić się, że posiadają odpowiednie wartości: Tabela 1 Wyróżnione właściwości są bardzo istotne, jeśli będą niewłaściwie uzupełnione program Dolphin nie będzie działał prawidłowo lub w ogóle nie będzie możliwe jego uruchomienie. Aby wprowadzone zmiany odniosły skutek należy jeszcze potwierdzić je wybierając niebieską strzałkę na pasku narzędzi BDE Administrator BDE Interbase Aby KS-NBD Dolphin działał poprawnie w połączeniu z bazą danych Interbase należy w programie BDE Administrator wprowadzić modyfikacje konfiguracji. W tym celu po uruchomieniu BDE Administrator należy przejść na zakładkę Configuration, następnie wybrać Configuration- Drivers- Native- Interbase. Na liście z prawej strony należy odszukać niżej podane właściwości i upewnić się, że posiadają odpowiednie wartości: Tabela 2 Aby wprowadzone zmiany odniosły skutek należy jeszcze potwierdzić je wybierając niebieską strzałkę na pasku narzędzi BDE Administrator Pozostałe informacje Dla pozostałych baz danych, również możliwe jest określenie powyższych parametrów jednak aby połączenie było dobrze skonfigurowane, należy zapoznać się dokumentacją bazy danych oraz dokumentacją połączenia poprzez BDE. Jeżeli na komputerze na którym instalowany jest KS-NBD Dolphin używane są inne programy korzystające z BDE, należy uzyskać od producenta informacje na temat możliwości zmiany w/w ustawień Podpowiedzi, odpowiedzi BDE parametr BDE BLOB TO CACHE określa ilość buforów na wartości z pól typu BLOB, zbyt mała wartość (poniżej 64) może czasem powodować wyświetlenie komunikatu Invalid BLOB Handle. BDE parametr BDE BLOB SIZE określa całkowity rozmiar danych z pól typu BLOB jaki zostanie przesłany z serwera na komputer lokalny. W większości przypadków wystarcza wartość 32 (KB) jednak w przypadku danych rodzaju plik graficzny, dokument, dźwięk może okazać się zbyt mały i lepiej ustawić go na co najmniej 256 zapobiegnie to ucinaniu danych. Instalacja podczas instalacji w niektórych wersjach KS-NBD Dolphin może wystąpić błąd związany ze skryptem instalatora można go zignorować i przejść dalej. Nie spowoduje to problemów z uruchomieniem programu. BDE Błędne ustawienie parametru VENDOR INIT może skutkować pojawieniem się komunikatu Vendor initialization faild. Należy wtedy uruchomić program BDE Administrator i upewnić się, że ten parametr jest poprawnie wprowadzony, zgodnie z tabelą 1 i Uruchomienie KS-NBD Po wybraniu z Menu Start ikony z KS-NBD Dolphin następuje uruchomienie programu. Program pokaże okno powitalne i przy pierwszym uruchomieniu otworzy dokument WhatsNew.txt jest to uzupełnienie dokumentacji użytkownika. Dokument ten warto przeczytać, będzie się on otwierał również po każdej aktualizacji programu. Prawidłowo uruchomiony program KS-NBD Dolphin powinien zakończyć się pojawieniem okna Zapamiętane ustawienia połączeń jednak w tym miejscu należy go zamknąć Podstawowe opcje menu Program Nowe połączenie otwiera okno Zapamiętane ustawienia połączeń (opis w dalszej części) Wybierz otwarte połączenie [Alt+0] pozwala przejść do okna z listy połączeń. Lista zablokowanych źródeł przy włączonej opcji pracy zespołowej, możliwe jest z tego miejsca administrowanie zablokowanymi obiektami bazy danych. Połącz ponownie pozwala wznowić połączenie z bazą danych np. po utracie połączenia sieciowego z serwerem. Zamknij pozwala zamknąć otwarte okno połączenia, a w przypadku otwartych kilku okien z jednym połączeniem zamknąć wszystkie okna odnoszące się do tego połączenia. Zamknij wszystkie okna pozwala zamknąć wszystkie okna i wszystkie otwarte połączenia z bazami danych. 4

8 KS-NBD Nawigator Baz Danych Okno przeglądarki otwiera jako okno KS-NBD Dolphin przeglądarkę internetową z podstawowymi opcjami nawigacji. Otwórz lokalną tabelę pozwala otworzyć specjalne okno do obsługi plikowych baz danych typu DBase, Paradox (opis w dalszej części). Uruchom Dolphin Agent program niezależnego administrowania połączeniami baz danych KS-NBD Dolphin. Uruchom Dolphin Backup przy włączonej opcji pracy zespołowej, program służy do administrowania zapamiętanymi źródłami obiektów bazy danych. Parametry Opcje ogólne podstawowe opcje programu (opis w dalszej części). Opcje Serwer/Użytkownik opcje specyficzne dla otwartego połączenia (opis w dalszej części). Opcje sterownika Oracle opcje specyficzne dla sterownika Oracle (opis w dalszej części). Interbase opcje specyficzne dla sterownika Interbase (opis w dalszej części). Specjalne pliki wybrane pozycje tego podmenu pozwalają otworzyć podstawowe pliki konfiguracji klienta Oracle, Interbase, systemu Windows oraz innych programów. Wyjście z programu pozwala automatycznie zamknąć wszystkie okienka programu i wyłączyć go. Okno Rozmieść pozwala uporządkować ikony poszczególnych okien. Kaskada rozmieszcza otwarte okna w sposób kaskadowy. Podziel rozmieszcza otwarte okna tak aby wszystkie były w całości widoczne w oknie głównym. Nawigacja Następna zakładka [Alt+N] pozwala przejść do następnej zakładki w aktywnym oknie. Poprzednia zakładaka [Alt+P] pozwala przejść do poprzedniej zakładki w aktywnym oknie. Wybierz zakładkę [Alt+Shift+0] pozwala wybrać zakładkę z listy. Wybierz zakładkę nadrzędną [Ctrl+Shift+0] w oknach z wieloma zakładkami w których znajdują się kolejne zakładki, opcja ta pozwala wybrać z listy zakładki nadrzędne. C++ lub Pascal w sposób pozwalający natychmiast go wykonać (opis w dalszej części). Wyeksportowana strona sieci Web w przypadku gdy poprzednią operacją był eksport z listy danych w postaci strony sieci Web, opcja ta pozwala otworzyć ten plik. Wyeksportowana tabela w przypadku gdy poprzednią operacją był eksport danych w postaci tabeli lokalnej DBase lub Paradox, opcja ta pozwala otworzyć ją. Kolejne pozycje menu są dynamiczne i pozwalają przechodzić pomiędzy oknami. Pomoc Informacje pozwala otworzyć okno z informacjami o programie KS-NBD Dolphin Lista skrótów klawiszowych [Shift+F1] bardzo przydatna funkcja, pozwala przejrzeć i uruchomić opcje menu aktywne w danej chwili. Co nowego w programie otwiera plik WhatsNew.txt Kopiuj ostatni błąd w przypadku wystąpienia dowolnego błędu wybranie tej opcji pozwala skopiować jego treść do schowka Windows. Oracle Szukaj w źródłach... [Shift+F7] pozwala znaleźć określony ciąg znaków w źródłach a następnie przejść do wybranego fragmentu kodu. Wygląd okna Szukaj w źródłach jest pokazany w rozdziale Przyciski skótu menu górne. Odszukaj obiekt(y)... [Ctrl+F7] pozwala na znalezienie danego obiektu (tabeli, widoku, synonimu, procedury itp.) po nazwie. Szukana fraza może znajdować się na początku, na końcu lub w środku nazwy. Szukanie może odbywać się z uwzględnieniem lub bez uwzględnienia wielkości liter. Wygląd okna Wyzukiwanie obiektów bazy danych jest pokazany w rozdziale Przyciski skótu menu górne. Odszukaj obiekt w edytorze [Shift+Ctrl+F7] w przypadku wpisania nazwy żądanego obiektu w edytorze opcja powoduje przejście do żądanego obiektu. Ostatnio otwierane obiekty... [Alt+F7] wyświetla listę ostatnio otwieranych obiektów (widoków, procedur, funkcji, wyzwalaczy, pakietów). Po wybraniu danego obiektu pozwala przejść do zakładki na której znajduje się dany obiekt. Liczby w nawiasach oznaczają kolumnę oraz linię w jakiej znajdował się ostatnio kursor. Okno edycyjne Kopiuj specjalnie [Ctrl+Shift+C] pozwala kopiować do schowka Windows wybrany fragment z okienka edycyjnego w sposób zgodny z językiem programowania C++ lub Pascal (opis w dalszej części). Wklej specjalnie [Ctrl+Shift+V] pozwala wkleić fragment kodu zapytania napisanego w języku 5

9 3. Uruchomienie KS-NBD Rys. 1. Wybierz obiekt Porównanie schematów... opcja wyświetla kreatora, który pozwoli porównać dwa otwarte schematy, kreator zawiera cztery zakładki: Początek pozwala wybrać z dwóch list rozwijalnych otwarte połączenia dla porównania schematów. Rys. 3. Porównywanie schematów Filtrowanie Opcje porównania pozwala określić jakie właściwości obiektów mają zostać porównane pomiędzy nawiązanymi połączeniami (schematami), do wyboru mamy takie właściwości jak: Wyszukaj obiekty PL/SQL do porównywania źródeł, Porównaj daty utworzenia obiektów, Porównaj daty modyfikacji obiektów, Porównaj status obiektów. Pozwala również wybrać połączenia, które nas interesują. Rys. 2. Porównywanie schematów Początek Filtrowanie pozwala zmniejszyć ilość porównywanych obiektów do określonego typu obiektu lub grupy. W okienku wyboru występują następujące opcje: Wszystkie, Procedury, Funkcje, Pakiety, Obiekty PL/SQL, Wyzwalacze, Tabele, Widoki, Synonimy, Indeksy, Ograniczenia, Obiekty tabel, Sekwencje, Pozostałe. Zawężenie poszukiwań odbywa się również poprzez wpisanie fragmentu szukanej nazwy oraz wpisaniu jakich obiektów porównanie nie ma dotyczyć w odpowiednie okienka edycyjne. Rys. 4. Porównywanie schematów Opcje porównania Wynik pozwala wyświetlić wynik porównania schematów w postaci tabeli z trzema kolumnami (Nazwa, Utworzono, Zmodyfikowano), kolorem czerwonym zaznaczone są pola różniące się między sobą, a zielonym pola zgodne z określonymi kryteriami. 6

10 KS-NBD Nawigator Baz Danych Rys. 5. Porównywanie schematów Wynik Rys. 6. Edycja makr dla sterownika Oracle Zatwierdź zmiany (Commit) zatwierdza dokonane zmiany w bazie danych. Cofnij zmiany (Rollback) wycofuje dane, które zostały wprowadzone od ostatniego zatwierdzenia zmian w bazie danych. Odśwież informację o sesji aktualizuje dane na temat sesji (nawiązanego połączenia z bazą danych). Odśwież wszystko powoduje odświeżenie wszystkich tabel, synonimów, widoków itp. dla aktualnie aktywnej sesji. Jest to równoznaczne z naciśnięciem wszystkich ikonek Odśwież znajdujących się na kolejnych zakładkach. Wyłącz filtry w przypadku gdy zdefiniowane są filtry dla widoków, tabel, kolumn itp., powoduje ich wyłączenie. Informacje o bazie danych pozwala otworzyć okno z informacjami o bazie danych Oracle. Wygląd okna jest pokazany w rozdziale Przyciski skótu menu górne. Nowe okno zapytań pozwala utworzyć nowe okno zapytań, dokładniejszy opis w rozdziale Nowe okno zapytań. Słowniki Edycja makr... pozwala dodać lub usunąć makra, określić polecenia, które je wywołują oraz określić ich treść, makra można również zaimportować (utworzyć nowe makro na podstawie pliku makra) lub wyeksportować (zapisać makro w postaci pliku tekstowego). Edycja słów kluczowych... pozwala na wyświetlenie oraz edycję listy słów kluczowych. Edycja typów kolumn... pozwala na wyświetlenie oraz edycję listy typów kolumn. Edycja funkcji SQL... pozwala na wyświetlenie oraz edycję listy funkcji SQL. Edycja wyjątków... pozwala na wyświetlenie oraz edycję listy wyjątków. Szablony źródeł... [Alt+F8] w przypadku wielokrotnego pisania procedur, funkcji itp. skorzystanie z tej opcji jest przydatne. Pozwala na stworzenie szablonów tych obiektów, użycie już istniejących szablonów przy dalszej pracy, a także edycje oraz usunięcie ich. Sesje bazy danych... Rys. 7. Szablony Sesje pozwala wyświetlić listę wszystkich aktualnych sesji bazy danych, lista ta zawiera takie informacje jak: SID, glob.id., SPID, status, typ użytkownika, nazwa użytkownika Oracle, nazwa użytkownika systemu, typ procesu, komputer, terminal, program użytkownika, proces Oracle, godzina połączenia, itp.. Odwołania pozwala wyświetlić listę odwołań do obiektów wraz z informacją na temat: statusu, użytkownika Oracle, użytkownika systemu, schematu, typu obiektu, terminala, programu korzystającego z bazy danych. 7

11 3. Uruchomienie KS-NBD Blokady pozwala wyświetlić listę aktualnie zablokowanych obiektów wraz z informacjami na temat: nazwy obiektu, typu obiektu, użytkownika Oracle, użytkownika systemu, trybu blokady itp.. W dalszej części zostaną umieszczone bardziej szczegółowe informacje na temat sesji baz danych. InterBase Szukaj w źródłach... [Shift+F7] pozwala na znalezienie określonego ciągu znaków w źródłach (procedur, wyzwalaczy, widoków), a następnie umożliwia przejście do wybranego fragmentu kodu. Odszukaj obiekt(y)... [Ctrl+F7] działa analogicznie jak dla Oracle. Rys. 9. Informacje o bazie danych InterBase Nowe okno SQL pozwala utworzyć nowe okno zapytań, dokładniejszy opis w dalszej części. Słownik Rys. 8. Wyszukiwanie obiektów baz danych - InterBase Odszukaj obiekt w edytorze [F7] w przypadku wpisania nazwy żądanego obiektu w edytorze opcja powoduje przejście do żądanego obiektu (tabeli, widoku, wyjątku, funkcji, procedury). Załóż transakcję pozwala na założenie nowej transakcji. Zatwierdź zmiany (Commit) opis j.w.. Cofnij zmiany (Rollback) opis j.w.. Odśwież informację o sesji aktualizuje dane na temat sesji. Informacje o bazie danych pozwala otworzyć okno z informacjami o bazie danych InterBase. Edycja makr... opis j.w.. Edycja słów kluczowych... opis j.w.. Edycja typów kolumn... opis j.w.. Edycja funkcji SQL... opis j.w.. Edycja wyjątków... opis j.w.. Szablony źródeł... [Alt+F8] -opis j.w.. Przełącz system/użytkownik pozwala przełączyć na widok systemowy (i na odwrót). Skrypty Konfiguracja menu skryptów... opcja ta pozwala na stworzenie, modyfikację oraz usunięcie skryptów. Podczs tworzenia skryptu lub w trakcie jego edycji określamy typ skryptu (Skrypt języka RbLang, Skrypt SQL), tytuł menu oraz skrót klawiszowy. Po utworzeniu skryptu nazwa jaką podaliśmy jako tytuł menu jest dostępna jako opcja w menu Skrypty, po wybraniu danego skryptu następuje jego wykonanie. 8

12 KS-NBD Nawigator Baz Danych Rys. 13. Menu Pomoc Rys. 10. Konfiguracja menu skryptów Poniżej przedstawiono rozłożenie i wygląd poszczególnych opcji menu. Rys. 14. Menu Oracle Rys. 11. Menu Program Rys. 12. Menu Okno Rys. 15. Menu InterBase Rys. 16. Menu Skrypty 9

13 3. Uruchomienie KS-NBD 3.2. Opcje programu Przed przystąpieniem do pracy warto zorientować się w istniejących opcjach programu. Wszystkie opcje programu skupione są w ścieżce menu Program- Parametry Opcje ogólne Zakładka Ogólne w tym miejscu znajdują się opcje dotyczące ogólnego zachowania programu KS-NBD Dolphin. Aktualizacje programu opcje w tej grupie służą do określenia zachowania KS-NBD Dolphin dotyczącego aktualizacji. Nie informuj o aktualizacji opcja zaznaczona blokuje automatyczne pobierania informacji o dostępnych aktualizacjach. Ścieżka aktualizacji w tym miejscu wprowadza się lokalizację, gdzie znajdują się dostępne lokalizacje. Może to być lokalizacja w sieci Intranet jak i Internet. Zabezpieczenia program KS-NBD Dolphin został wyposażonych w mechanizm zabezpieczenia przed niepowołanym dostępem. Poniższe opcje pozwalają uruchomić ten mechanizm. Szyfruj hasła do bazy danych zaznaczenie tej opcji i podanie hasła pozwoli szyfrować hasła połączeń do baz danych znajdujące się w tabeli lokalnej KS-NBD Dolphin. W przypadku wyłączenia opcji należy potwierdzić ją ponownym wpisaniem poprzedniego hasła w oknie edycyjnym. Jeżeli hasło nie zostanie wprowadzone lub będzie ono błędne może dojść do utraty haseł w ustawieniach połączeń do baz danych. Hasło ochrony programu podanie w tym miejscu hasła zablokuje możliwość uruchomienia KS-NBD Dolphin. Użytkownik zostanie poproszony o podanie hasła i jeśli będzie poprawne będzie mógł uruchomić program. Auto zapis opcje pozwalające określić ustawienia podlegające automatycznemu zapamiętywaniu i przywracaniu. Filtry w oknach z możliwością przeglądania obiektów bazy danych, możliwe jest określenie filtru na listę tych obiektów. Ustawienie tej opcji spowoduje zapamiętanie tychże filtrów. Pozycja okna głównego włączenie opcji spowoduje zapamiętanie układu okna głównego, minimalizacja, maksymalizacja, rozmiar. Kolumny siatki pozwala określić czy układy kolumn poszczególnych widoków obiektów w oknach zaawansowanych mają być zapamiętywane czy nie. Ogólny widok okien określa możliwość zapamiętywania pozostałych, nie opisanych wyżej opcji okien. Pliki z zakładek zapytań jeżeli w zakładce Zapytania zostanie otwarty plik to przy pomocy tej opcji możemy określić czy jego nazwa ma zostać zapamiętana i przywrócona po uruchomieniu podobnego połączenia. Pozostałe Wyszukuj tylko na Ctrl+Enter podczas wyszukiwania obiektów w różnych miejscach programu, program aktualizuje listy zaraz po przerwaniu wprowadzania parametru. Opcja ta pozwala wyłączyć to śledzenie, program wyszuka obiekty dopiero po wybraniu Ctrl+Enter. Po uruchomieniu opcje te określają sposób zachowania programu zaraz po jego uruchomieniu. Okno nowego połączenia zaznaczenie tej opcji spowoduje automatyczne otwarcie okna Zapamiętane ustawienia połączeń zaraz po uruchomieniu programu. Usuń zapamiętane zapytania sprzed opcja pozwala określić czas (w dniach) po jakim ostatnio wykonane polecenia SQL zostaną usunięte z systemu. Kompilacja RbLang program KS-NBD Dolphin został wyposażony we własny język programowania pozwalający dopisywać tzw wtyczki. Wyłączenie tej opcji spowoduje nie przetwarzanie skryptów tego języka. Uruchom Dolphin Agent włączenie spowoduje automatyczne uruchamianie programu Dolphin Agent zaraz po uruchomieniu programu KS-NBD Dolphin. Rys. 17. Wygląd okna opcji z zakładką Ogólne 10

14 KS-NBD Nawigator Baz Danych Zakładka Wygląd pozwala zdefiniować podstawowe właściwości wyglądu aplikacji Czcionka programu w tej części można określić rodzaj czcionki jaki ma obowiązywać w całym programie. Nazwa określa jedną z zainstalowanych w systemie Windows czcionek. Skrypt określa obowiązujący skrypt wielojęzyczny. Pozostałe Ukryj główny pasek stanu opcja pozwala ukryć dolny pasek programu w którym pojawiają się podpowiedzi poszczególnych elementów programu. Opcja ta jest również dostępna po wybraniu prawego przycisku myszy na tym pasku. Format daty opcja pozwalająca określić format daty jakim ma się posługiwać program. Opcja została dodana w odpowiedzi na problemy związane z polską wersją systemu Windows NT. Separator dziesiętny opcja pozwala określić separator dziesiętny liczb zmiennopozycyjnych. Sortowanie połączeń Kolejność sortowania przycisków pozwala posortować przyciski wg: nazw połączenia, nazw serwera, nazw schematu, użytkownika, opisu połaczenia, sterownika, ciągu sortowania połączenia. Sortowanie listy połączeń wg ciągu -... Zbieranie informacji o otwartej sesji (jeśli to jest możliwe) zaraz po połączeniu do bazy danych, KS-NBD Dolphin może odszukać informacje o obiektach w celu wyróżnienia ich w edytorze. Systemowe słowniki bazy danych nazwy systemowych tabel. Nazwy tabel i widoków użytkownika -... Nazwy procedur zapamiętanych użytkownika-... Rys. 19. Wygląd okna opcji z zakładką połączenia Zakładka Edytor opcje określające zachowanie edytora SQL i Java, jego kolorystykę, sposób wyróżniania słów kluczowych. Ogólne Rys. 18. Wygląd okna opcji z zakładką wygląd Zakładka Połączenia zawiera opcje, które określają jak są sortowane połączenia oraz określają czy i jak mają być zbierane informacje o sesji. Ogólne Ukryj pasek przycisków połączeń pozwala na ukrycie paska przycisków połączeń, który umożliwia szybkie przechodzenie pomiędzy poszczególnymi połączeniami. Numerowanie wierszy włączenie tej opcji spowoduje pojawienie się numerów wierszy z lewej (szarej) strony okna edycji. Kursor za końcem wiersza włączona opcja pozwala przejść kursorem z prawej strony poza edytowany wiersz. Aktywny tabulator włączenie tej opcji uruchomi tzw. inteligentny tabulator. Przesunięcie zaznaczonego bloku o wartość w tym polu pozwala określić przesunięcie wierszy w lewo lub w prawo po wybraniu [Ctrl+K+I/U] w edytorze. 11

15 3. Uruchomienie KS-NBD Wyróżnianie tych samych wyrazów opcja powoduje, że wszystkie wyraz w widocznym obszarze okna zgodne z aktualnie podświetlonym przez kursor zostaną wyróżnione okalającą ramką. Po wybraniu kombinacji klawiszy Ctrl+Shift wyróżnienie sanie się bardziej widoczne. Kolory zestaw opcji pozwala określić kolorystykę okna edycyjnego. Schemat pozwala wybrać zestaw kolorów zdefiniowanych przez producenta programu. Kolor znaków pozwala określić kolor znaków w wybranym zakresie. Kolor tła pozwala określić kolor tła w wybranym zakresie. Atrybuty czcionki możliwe jest określenie stylu wybranej czcionki. Pogrubienie Pochylenie Podkreślenie Elementy logiczny zakres działania układu kolorystycznego. Comment komentarze Identifier identyfikatory Number wartości liczbowe Reserwed Word słowa kluczowe White space przestrzenie między znakami String ciągi znaków, zarówno oznaczone poprzez cudzysłów jak i apostrof Symbol znaki specjalne Table name nazwy tabel Column type typy kolumn SQL Function funkcje wbudowane języka SQL User function funkcje zdefiniowane przez użytkownika Exception wyjątki Hint wyróżnienie podpowiedzi (Oracle) Przestaw kolor tła na pozwala przestawić kolor tła we wszystkich zakresach Czcionka edytora Rys. 20. Widok okna opcji z zakładką Edytor Zmień po wybraniu tej opcji wyświetla się okno Czcionka. W oknie tym możemy zmianić rodzaj czcionki, styl oraz rozmiar czcionki edytora. Możliwe jest także określenie skryptu. Rys. 21. Czcionka Zakładka Listy wyników opisuje sposób działania wszelakich list z danymi, najczęściej są to listy danych uzyskane po wykonaniu zapytania. Koloruj dane w listach wyników włączenie opcji spowoduje uaktywnienie kolorowania danych zależnie od ich rodzaju. Z liczbami określa kolor dla kolumn typu numerycznego (integer, number, float, itp.) 12

16 KS-NBD Nawigator Baz Danych Z ciągami znaków określa kolor dla kolumn typu znakowego (char, varchar, itp.) Z polami daty i godziny określa kolor dla kolumn typu data i godzina (date, datetime, timestamp, itp.) Z polami logicznymi określa kolor dla kolumn typu logicznego (bool) Z pozostałymi typami pól określa kolor dla pozostałych typów pól w tym LONG, BLOB, itp. Kolor dla wartości NULL jest to specjalny kolor, jeśli wartość w polu jest pusta tzw NULL to tekst (jeżeli został określony) oznaczający tą wartość będzie właśnie tego koloru. Czcionka danych w siatkach pozwala zdefiniowac wygląd czcionki w listach danych powstałych po wykonaniu zapytań lub wyświetlających dane z tabel. Pozostałe Tekst dla wartości NULL pola puste mogą być oznaczone w specjalnym ciągiem znaków aby można było rozróżnić puste pole (NULL) od pustej wartości (pusty ciąg znaków) Pokaż również NULL dla list opisowych jest to opcja po włączeniu której tekst z pkt poprzedniego będzie się pojawiał również dla list z obiektami bazy danych. Obliczaj ilość rekordów w zakładkach z danymi dla list z listą wartości tabel lub widoków włączenie tej opcji spowoduje automatyczne obliczenie ilości rekordów. W większości przypadków spowoduje to wykonanie zapytania zliczającego ilość rekordów. Dla dużych tabel może to spowodować długie odświeżanie informacji w tych zakładkach. Automatycznie dopasuj szerokość kolumn po wykonaniu zapytania po wykonaniu zapytania w liście z danymi może zostać automatycznie dopasowana szerokość kolumn. Rys. 22. Widok okna opcji z zakładką Listy wyników Zakładka Edytor SQL Skocz do pierwszego błędu z listy po nieudanej kompilacji w przypadku gdy po kompilacji obiektu bazy danych wystąpią błędy, program automatycznie przejdzie do miejsca wystąpienia pierwszego z nich. Rozwiń znane skróty zapytań po wykonaniu zapytania pisane w sposób skrócony (np. tylko nazwa tablicy), przy włączonej opcji zostaną rozwinięte do pełnych zapytań. Opcja ta również rozwija zapytania tworzone za pomocą makr (opisane w dalszej części). Pytanie o zapis pliku gdy zmieniła się zawartość edytora włączenie spowoduje zadanie pytania o zapis otwartego pliku w edytorze. Lista ostatnio otwartych plików w ramach sterownika nazwy i lokalizacje ostatnio otwartych plików będą wspólne dla poszczególnych sterowników baz danych. 13

17 3. Uruchomienie KS-NBD Ustawienia globalne Twórz kopię wszystkich źródeł (procedur, funkcji, ) włącza archiwizowanie wszystkich kodów źródłowych zapamiętanych na bazie danych. Ścieżka archiwum lokalizacja sieciowa gdzie mają być składowane źródła. Włącz blokowanie edycji źródeł baz danych wraz z w/w opcją pozwala kontrolować dostęp użytkowników systemu do poszczególnych obiektów bazy danych. Włącz mechanizm pobierania blokowanych źródeł do edycji (Checz Out/In) musi być włączona wraz z powyższą opcją. Rys. 23. Widok okna opcji z zakładką Edytor SQL Zakładka Przeglądarka WWW pozwala ustawić adres strony domowej programu KS-NBD Dolphin oraz inne ustawienia wewnętrznej przeglądarki programu. Strona główna wprowadzony w tym miejscu adres strony WWW będzie automatycznie ustawiony po wybraniu opcji Program- Okno przeglądarki Rys. 25. Widok okna opcji z zakładką Archiwizacja/blokowanie Opcje Serwer/Użytkownik Opcje zawarte w tej części pozwalają ustawić Archiwizowanie/blokowanie oraz Autostart tylko dla wybranego połączenia. Opcje te opisane są w części Opcje ogólne pkt 6., Opcje sterownika Oracle pkt 5 oraz Opcje sterownika Interbase pkt Opcje sterownika Oracle Opcje sterownika Oracle są specyficzne i rozszerzają istniejącą gamę opcji ogólnych. Można w tym miejscu skonfigurować specjalizowane mechanizmy KS-NBD Dolphin oraz Oracle. Rys. 24. Widok okna opcji z zakładką Przeglądarka WWW Archiwizacja/blokowanie jest to wewnętrzny mechanizm KS-NBD Dolphin do archiwizowania i kontroli dostępu do źródeł. Zakładka Ogólne pozwala określić zachowanie programu w niektórych miejscach specjalizowanego okna do obsługi bazy danych Oracle. Załaduj sterownik Oracle przy uruchomieniu programu przy włączonej opcji, program zaraz po uruchomieniu załaduje podstawowe sterowniki do obsługi 14

18 KS-NBD Nawigator Baz Danych bazy danych Oracle. Przyśpiesza to proces łączenia z bazą danych. Automatyczne wstawianie źródeł do okienka edycyjnego opcja ta pozwala wyłączyć automatyczne ładowanie źródeł po przejściu na liście do jakiegoś obiektu. Aby załadować kod źródłowy należy wybrać odpowiednią opcję z paska narzędzi albo wybrać [Ctrl+Enter]. Interwał odświeżania źródeł w zakładce PL/SQL podczas przechodzenia pomiędzy obiektami na liście procedur, funkcji,..., program ładuje źródło dopiero po zatrzymaniu na wybranym elemencie. Czas określa się właśnie tą opcją. Interwał odświeżania list tabel i widoków opcja podobna do powyższej. Dotyczy list tabel i widoków. Szybkie Info zestaw opcji pozwalających uzyskać dodatkowe informacje o sesji. Pokazuj numer SID SID jest opisany w szerszym zakresie w dokumentacji do bazy danych ORACLE. Pokazuj numer SPID SPID jest opisany w szerszym zakresie w dokumentacji do bazy danych ORACLE. Elementy te przydadzą się administratorom bazy danych ORACLE. Przy ich pomocy można odszukać sesję i wprowadzić na niej zmiany lub choćby zabić. Elementy te wyświetlają się w pasku tytułowym okna, na przycisku oraz w programie KS-NBD Dolphin Agent. Rys. 27. Widok opcji sterownika ORACLE, zakładka Plan zapytań Zakładka DBMS Output DBMS Output jest mechanizmem Oracle w tym miejscu można zmienić najważniejsze parametry. Rozmiar wewnętrznego bufora Oracle (w tyś bajtów) bufor ten służy do magazynowania informacji wstawianych w trakcie działania programów aż do odczytania ich. Po odczytaniu bufor jest czyszczony i ponownie można go zapełniać. Po otwarciu okna włączone pozwala uruchomić automatyczne włączanie mechanizmu zaraz po połączeniu z bazą danych. W przypadku wyłączenia mechanizm DBMS Output uruchamia się wybierając odpowiednią opcję w menu lub z paska narzędzi. Sprawdzaj tylko gdy widoczna zakładka DBMS Output włączenie spowoduje wstrzymanie odczytu informacji z bufora gdy zakładka nie jest widoczna. Rys. 26. Widok opcji sterownika ORACLE, zakładka Ogólne Zakładka Plan zapytań więcej o planie zapytań można dowiedzieć się z Dodatku A. Nazwa tabeli określa nazwę tabeli dla planu zapytań Oracle. Nie pokazuj obrazków plan zapytań oprócz opisów pozwala w szybki sposób orientować się poprzez specjalne obrazki. Tą opcją można te obrazki wyłączyć. Rys. 28. Widok opcji sterownika ORACLE, zakładka DBMS Output 15

19 3. Uruchomienie KS-NBD Lista serwerów edytowalna lista serów baz danych Oracle Na liście tej znajdują się nazwy z pliku TNSNAMES.ORA oraz wprowadzane podczas konfigurowania połączeń do baz danych. Lista ta jest automatycznie uzupełniana i część ta mimo, że zostanie usunięta to po uruchomieniu programu uzupełni się. Praktycznie edycja może nastąpić tylko w odniesieniu do nazw nie będących w pliku TNSNAMES. programu. W tym przypadku aby je odświeżyć należy wybrać odpowiednią opcję z menu lub paska narzędzi. Autostart zawartość okna edycyjnego służy do wstawienia skryptu SQL, który zostanie wykonany dla każdego połączenia z bazą danych Interbase Słowniki Słowniki są zbiorem informacji o parametrach sterowników przeniesionych z BDE. Domyślnie uzupełnione są informacje dla sterowników ORACLE, INTERBASE oraz STANDARD. Służą one specjalnej obsłudze podczas konfigurowania połączeń do baz danych. Użytkownik może sam wprowadzić opisy parametrów BDE dla innych połączeń niż opisane powyżej. Rys. 29. Widok opcji sterownika ORACLE, zakładka Lista serwerów Autostart zawartość okna edycyjnego służy do wstawienia skryptu SQL, który zostanie wykonany dla każdego połączenia z bazą danych Oracle. Rys. 31. Widok okna słowników z listą sterowników Rys. 32. Widok miejsca użycia list słownikowych ustawień BDE 3.3. Opcje menu Oracle Rys. 30. Widok opcji sterownika ORACLE, zakładka Autostart Opcje sterownika Interbase Zakładka Ogólne Automatycznie odświeżaj listy z tabelami, widokami,... opcja ta pozwala włączyć automatyczne odświeżanie list z obiektami Interbase. Przy włączonej opcji wszystkie listy buforowane są w celu przyśpieszenia działania Warto zapoznać się dokładniej z następującymi opcjami menu Oracle: Nowe okno zapytań Poniżej zostanie pokazany wygląd nowego okna zapytań oraz zostaną przedstawione nowe możliwości poszczególnych opcji menu głównego, które pojawiają się w nowo otwartym oknie zapytań: 16

20 KS-NBD Nawigator Baz Danych Tekst w formacie Rich (RTF) [Alt+2] wyświetla informacje zawarte w polu typu BLOB jako tekst w formacie Rich (RTF). Opcja ta jest dostępna również w menu górnym Podgląd. Rys. 33. Nowe okno zapytań Zapytania Rys. 36. Podgląd pola typy BLOB Tekst w formacie Rich (RTF) Podgląd binarny [Alt+3] wyświetla informacje zawarte w polu typu BLOB w postaci binarnej. Opcja ta jest dostępna również w menu górnym Podgląd z opisem Binarnie. Rys. 34. Menu Zapytania Rys. 37. Podgląd pola typy BLOB Podgląd binarny Podgląd pola typu BLOB... [Alt+F3] w przypadku gdy w tabeli występuje pole typu BLOB opcja ta pozwala na zobaczenie zawartości pola. Po naciśnięciu tej opcji wyświetla się okno Podgląd pola typu BLOB pokazane na rysunku poniżej. W oknie tym dostępne są następujące opcje: Podgląd obrazka [Alt+4] w przypadku gdy pole typu BLOB zawiera obrazek pozwala zobaczyć jego podgląd. Opcja ta jest dostępna również w menu górnym Podgląd z opisem Obrazek. Podgląd tekstowy [Alt+1] wyświetla informacje zawarte w polu typu BLOB jako zwykły tekst. Opcja ta jest dostępna również w menu górnym Podgląd z opisem Jako tekst. Rys. 38. Podgląd pola typy BLOB Podgląd obrazka Poprzedni rekord [Ctrl+P] pozwala przesunąć kursor do poprzedniego rekordu. Opcja ta jest dostępna również w menu górnym Podgląd. Rys. 35. Podgląd pola typy BLOB Podgląd tekstowy 17

21 3. Uruchomienie KS-NBD Następny rekord [Ctrl+N] pozwala przesunąć kursor do następnego rekordu. Opcja ta jest dostępna również w menu górnym Podgląd. Tryb edycji pozwala przejść w tryb edycji dla pól typu MEMO. Opcja ta jest dostępna również w menu górnym Podgląd. Zaimportuj plik w przypadku gdy używamy polecenia EDIT(nazwa kolumny, nazwa kolumny,...) nazwa tabeli do edycji tabeli wyświetla się okno Edycja danych w tabeli zamieszczone na rysunku poniżej. Rys. 41. Archiwum Odblokuj obiekt [Shift+Ctrl+I] pozwala odblokować obiekt, możliwa jest wtedy edycja źródła dla innych użytkowników. Zakładki Rys. 39. Edycja danych w tabeli Po naciśnięciu podglądu pola typu BLOB i przejściu do menu Plik opcja Zaimportuj plik jest aktywna i pozwala na zaimportowanie pliku z określonej lokalizacji do wybranej komórki. Nowa zakładka zapytań [Shift+Alt+Ins] wstawia nową zakładkę zapytań. W przypadku linii odstępu w źródle tworzonego obiektu, polecenie jest wykonywane do momentu przerwy. Nowa zakładka obiektów [Shift+Ctrl+Ins] wstawia nową zakładkę obiektów, która znacznie ułatwia pisanie źródeł obiektów. Odstępy między poszczególnymi liniami są ignorowane podczas wykonywania polecenia. Usuń zakładkę [Shift+Alt+Del] pozwala usunąć aktualnie aktywną zakładkę. Rys. 40. Podgląd pola typu BLOB menu Plik Zamknij [Esc] zamyka okno Podgląd pola typu BLOB. Opcja ta jest dostępna również w menu górnym Plik. Skocz do funkcji [Alt+Down] w przypadku gdy na zakładce znajduje się źródło pakietu wybranie tej opcji spowoduje wyświetlenie listy obiektów znajdujących się w tym pakiecie. Wybranie nazwy pakietu z listy spowoduje przejście do linii źródła, w której zaczyna się dany obiekt (procedura, funkcja). Zablokuj obiekt [Shift+Ctrl+O] pozwala zablokować obiekt w celu jego edycji. Inni użytkownicy nie mogą go edytować do momentu odblokowania obiektu. Archiwum... pozwala wyświetlić poszczególne wersje źródła. W przypadku wybrania danej wersji źródło jest wstawiane z archiwum do okienka edycyjnego. Transakcje Rys. 42. Menu Zakładki Załóż transakcję pozwala na założenie nowej transakcji. Rys. 43. Menu Transakcje Administracja poszczególne opcje menu znajdują się w standardowym oknie programu. 18

22 KS-NBD Nawigator Baz Danych Zakładka Odwołania Rys. 44. Menu Administracja Debugowanie opis w dalszej części Sesje bazy danych... Status - Użytkownik Oracle - Użytkownik systemu - Schemat - Obiekt - Typ - Terminal - Program zawiera informacje jaki program korzysta z bazy danych Zakładka Sesje SID -... Glob.ID -... Serial# -... SPID -... Status - Typ - Użytkownik Oracle - Użytkownik systemu - Typ procesu - Komputer - Terminal - Program użytkownika - Proces Oracle - Moduł - Akcja - Informacje klienta - Godzina połączenia - Oczekiwania - Fizyczne odczyty - Pobrane bloki - Trafienia - Zmiany bloków - Zmiany trafień - Proces - PID każdy proces ma swój identyfikator PID Rys. 46. Sesje bazy danych zakładka Odwołania Zakładka Blokady Obiekt - Typ obiektu - Użytkownik Oracle - Użytkownik systemu - Tryb blokady - Program - SID - Serial# - SPID - Oczekiwanie - Terminal - Informacje klienta - Rys. 47. Sesje bazy danych zakładka Blokady Rys. 45. Sesje bazy danych zakładka Sesje 19

23 4. Połączenia 3.4. Podpowiedzi, odpowiedzi Większość funkcji programu dostępna jest zarówno z poziomu menu jak i list narzędzi. Informacje o opcjach dostępnych przy pomocy skrótów klawiszowych najlepiej uzyskać wybierając [Shift+F1]. W przypadku połączeń do wolnych serwerów ORACLE albo serwerów odległych, gdzie połączenie jest wolne warto wyłączyć poniższe opcje: Zbieranie informacji o otwartej sesji (jeśli to możliwe) - z zakładki Edytor SQL opcji ogólnych Obliczaj ilość rekordów w zakładkach z danymi z zakładki Listy wyników opcji ogólnych Automatyczne wstawianie źródeł do okienka edycyjnego z zakładki Ogólne opcji sterownika Oracle. Warto, jeśli to możliwe, włączyć automatyczne aktualizowanie programu KS-NBD Dolphin, wpisując w opcji Aktualizacje programu z zakładki Ogólne w oknie opcji, odpowiednią ścieżkę do dysku sieciowego. Możliwość wykonania aktualizacji automatycznej pokazywana jest przez program przy pomocy wirującego napisu Nowy w prawym górnym roku okna głównego. 4. Połączenia 4.1. Zapamiętane ustawienia połączeń Okno to domyślnie otwiera się automatycznie, zaraz po uruchomieniu KS-NBD Dolphin. Jest to lista skonfigurowanych połączeń do różnych baz danych. Wybrano data ostatniego wybrania tej konfiguracji do łączenia się z bazą danych Sterownik nazwa sterownika BDE lub ODBC W wersji rozszerzonej lista ta zawiera dodatkowo: Wersja wersja bazy danych pobrana podczas ostatniego łączenia się. P/O P ilość aktywnych połączeń z tej konfiguracji, O ilość wszystkich okien otwartych przy pomocy tej konfiguracji. W oknie tym, możliwe jest podawanie hasła połączenia i wraz z opcją Zapamiętaj hasło stanowi zabezpieczenie połączenia przed niepowołanym dostępem. Jeśli opcja Zapamiętaj hasło będzie wyłączona, użytkownik chcący połączyć się przy pomocy tej konfiguracji, za każdym razem będzie musiał podać hasło. Przycisk Usuń służy do usuwania wybranych wpisów konfiguracyjnych, po jego wybraniu należy jeszcze potwierdzić usunięcie wybierając przycisk Zastosuj. Funkcja ta usuwa wpisy z tabel KS-NBD Dolphin oraz wpisy o połączeniu z rejestru Windows. Do usuwania wszystkich wpisów służy przycisk Usuń wszystko. Specjalne znaczenie dla konfiguracji KS-NBD Dolphin oraz BDE ma wartość pola Nazwa publiczna, jest to nazwa konfiguracji w BDE, którą można posługiwać się w wielu miejscach programu. Jest ona widoczna dla poleceń Local SQL. Pole to jest opisane szerzej w dalszej części instrukcji. Po wybraniu przycisku Połącz następuje łączenie z bazą danych. Aby utworzyć nową konfigurację należy wybrać przycisk Nowe Nowa konfiguracja połączenia Aby utworzyć nową konfigurację należy wybrać przycisk Nowe... z poziomu okna Zapamiętane ustawienia połączeń. Po jego wybraniu pojawi się okno w którym określa się główne właściwości oraz dodatkowo, lokalnie dla tej konfiguracji, ustawienia BDE. Rys. 48. Ogólny widok okna Zapamiętane ustawienia połączeń Widok podstawowy tego okna zawiera listę Zapamiętane połączenia z kolumnami opisanymi jako: Serwer nazwa serwera Nazwa serwera aktualnie wybranej konfiguracji jest również widoczna w górnej części okna. Użytkownik użytkownik połączenia z bazą danych,schemat Nazwa użytkownika jest widoczna i możliwa do zmiany z prawej strony okna. Rys. 49. Widok okna nowej konfiguracji połączenia Pole Sterownik pozwala określić sterownik jaki ma zostać użyty do łączenia z bazą danych. Lista tych ste- 20

24 KS-NBD Nawigator Baz Danych rowników może się różnić w zależności od zainstalowanych sterowników właściwych oraz od wersji BDE. Na liście tej oprócz sterowników obsługiwanych przez BDE mogą się znaleźć sterowniki ODBC, przy pomocy których BDE jest w stanie połączyć się do baz danych, a tym samy i KS-NBD Dolphin. Pole Nazwa serwera. W zależności od sterownika z listy można wybrać nazwę serwera z pliku TNSNAMES.ORA sterownik Oracle, z listy skonfigurowanych już połączeń sterownik INTRBASE. Dla tego sterownika możliwe jest również wybranie pliku bazy danych poprzez wybranie przycisku [Wybierz]. Użytkownik jest polem, które pozwala określić nazwę użytkownika lub nazwę schematu (ORACLE). W przypadku sterownika ORACLE podczas podłączanie się do bazy danych w wersji 9i, 10g nie jest możliwe podanie nazwy SYS. Schemat ten wymaga podania rodzaju użytkownika, który nie jest możliwy do wpisania w tym miejscu. Hasło oraz Zapamiętaj hasło pola te pozwalają określić hasło połączenia do bazy danych oraz informują program czy hasło ma zostać zapamiętane. W przypadku nie zaznaczonego pola Zapamiętaj hasło, użytkownik będzie musiał wpisac hasło za każdym razem gdy będzie chciał połączyć się z bazą danych. Nazwa publiczna, jest to nazwa konfiguracji w BDE, którą można posługiwać się w wielu miejscach programu. Jest ona widoczna dla poleceń Local SQL. Pole to jest opisane szerzej w dalszej części instrukcji. Kolor połączenia w tym miejscu możliwy jest do określenia kolor konfiguracji. Dzieki czemu na liście skonfigurowanych połączeń możliwe jest szybkie, wizualne wyszukiwanie połączeń. Lista Parametry połączenia jest zestawem ustawień BDE z jego domyślnymi wartościami zdefiniowanymi w programie BDE Administrator. Aby zmienić domyślne wartości na własne, tylko dla tej konfiguracji połączenia należy wybrać przycisk [Edycja]. Po zatwierdzeniu zmian niebieski haczyk zniknie. Przywrócić go można przy pomocy przycisku [Domyślny]. Po zatwierdzeniu wprowadzonej konfiguracji poprzez wybranie przycisku [OK], wpis pojawi się na liście i od tej pory będzie możliwy do wybrania, połączenia z bazą danych Poprawa skonfigurowanego połączenia Aby poprawić skonfigurowane połączenie należy wybrać przycisk [Więcej...]. Po jego wybraniu pojawi się okno konfiguracji, identyczne jak przy tworzeniu nowego połączenia. W tym miejscu można poprawić wszystkie właściwości połączenia z wyjątkiem sterownika. Gdy już raz zostanie wybrany sterownik nie istnieje możliwość jego zmiany Szybkie połączenie z tabelą lokalną KS-NBD Dolphin z listy zapamiętanych ustawień pozwala również otworzyć lokalną tabelę np. DBF lub Paradox. W tym celu należy zaznaczyć pole Otwórz lokalną tabelę. Po jego zaznaczeniu wszystkie pozostałe pola staną się nieaktywne. Po wybraniu przycisku [Połącz] otworzy się dodatkowe okienko z możliwością wyboru pliku tabeli lokalnej Wersja ReadOnly KS-NBD Dolphin jest możliwy do uruchomienia w specjalnym trybie Tylko Do Odczytu. Wersja taka jest mniejsza, nie jest wymagany dostęp do tabel wewnętrznych programu oraz może być uruchamiana z dysku tylko do odczytu jak np. CD ROM, zabezpieczonego dysku sieciowego. W wersji tej, ponieważ nie jest zapamiętywane żadne ustawienie, w tym konfiguracja połączenia okno łączenia się z bazą danych jest uproszczone. Rys. 50. Widok okna połączenia do bazy danych w trybie ReadOnly Na załączonym obrazku widać, że okno to posiada tylko cztery podstawowe parametry połączenia: Sterownik czyli sterownik jaki ma zostać użyty do łączenia z bazą danych. Nazwa serwera nazwa serwera z pliku TNSNA- MES.ORA dla sterownika ORACLE, plik *.GDB dla sterownika InterBase lub inna. Użytkownik nazwa użytkownika lub schematu na serwerze. Hasło hasło dostępu do schematu. Po wybraniu przycisku OK nastąpi połączenie z bazą danych. Do działania wersji ReadOnly wystarczą następujące pliki: DOLPHIN.EXE BORLANDMM.DLL DOLPHIN.KTL DRIVERS.DFX ENCODE.DLL WAITDLG.DLL Ważne jest w tym miejscu aby plik z licencją był wersją Z Hasłem. Taka wersja KS-NBD Dolphin może być zabrana na wdrożenia, konsultacje, a wersja DEMO może być zostawiana klientowi, zapomniana lub nawet zgubiona. 5. Okna połączeń baz danych 5.1. Okno połączenia z bazą danych ORACLE Specjalizowane okno połączeń z bazą danych ORACLE udostępnia wiele potrzebnych informacji o obiektach, strukturach i samej bazie danych. W bazie danych Oracle ważne są małe i duże litery jednak tylko w przypadku ograniczenia ich nazwy cudzysłowem. Oznacza to że nazwa pisana małymi literami bez cudzysłowa zostanie zmieniona na nazwę pisaną dużymi literami ale nazwa pisana małymi literami w cudzysłowu zostanie zapisana 21

25 5. Okna połączeń baz danych małymi literami i odwołanie do takiego obiektu może się odbyć tylko poprzez nazwę w cudzysłowu. Rys. 51. Widok specjalizowanego okna połączeń z bazą danych ORACLE Okno jest podzielone na zakładki, każda z zakładek dotyczy poszczególnych rodzajów obiektów bazy danych. Zakładka Tabele na zakładce tej dostępne są wszelkie informacje o tabelach znajdujących się na wybranym schemacie bazy danych ORACLE. Lista tabel na liście tej znajdują się takie informacje jak: Nazwa nazwa tabeli Komentarz dodatkowy opis tabeli, pojawia się on również poniżej listy w specjalnym okienku. Utworzono data i godzina utworzenia tabeli w bazie danych. Przestrzeń danych Z menu Tabele lub przy pomocy paska narzędzi możliwe są do uruchomienia takie opcje jak: Odśwież listę pozwala odświeżyć listę tabel, dane zostaną wyświetlone zgodnie ze zdefiniowanym filtrowaniem. Filtr tabel (opisane w dalszej części) Przełącz słownik/tabele jest to funkcja pozwalająca pokazać w miejscu listy tabel słownikowe widoki systemowe. Często ze słowników tych można uzyskać o wiele więcej informacji. Sam KS-NBD Dolphin korzysta wlaśnie z tych tabel. Edycja komentarza dla tabel opcja ta pozwala zmodyfikować lub wstawić komentarz. Usuń tabelę pozwala usunąć wybraną tabelę z bazy danych wymaga potwierdzenia. Dodatkowo istnieje możliwość utworzenia nowej tabeli przy pomocy kreatora opisanego w dalszej części instrukcji. Na zakładce tabele znajdują się również wszystkie potrzebne informacje opisujące wybraną z listy tabelę. Informacje te znajdują się z prawej strony listy. Są one podzielone na poszczególne zakładki i tak: Zakładka Kolumny zakładka zawiera informacje o kolumnach wybranej tabeli. Na liście można znaleźć m.in.: Lp identyfikator kolumny, numer porządkowy. PK przy włączonej opcji pokazywania rozszerzonych informacji w kolumnie tej można odczytać, które kolumny i w jakiej kolejności występują w kluczu głównym. Nazwa zawiera nazwę kolumny. Typ znaleźć tu można typ kolumny oraz jej rozmiar. Null? informacja czy w polu może wystąpić wartość pusta NULL (Y/N). Domyślna wartość wartość jaka zostanie wstawiona do pola podczas wstawiania nowego rekordu do tabeli. Ogr. przy włączonej opcji pokazywania rozszerzonych informacji w kolumnie tej można stwierdzić czy pole jest w kluczu obcym (R), kluczu głównym (P), czy jest unikalne (U). Komentarz dodatkowy opis pola. Z menu Tabele- Kolumny lub przy pomocy paska narzędzi nad listą można wywołać następujące funkcje: Odśwież listę pozwala odświeżyć listę pól tabeli, dane zostaną wyświetlone zgodnie ze zdefiniowanym filtrowaniem. Filtr kolumn (opisane w dalszej części) Wyłącz pokazywanie Primary Key pozwala wyłączyć pobieranie informacji rozszerzonych z bazy danych. Edycja komentarza pozwala wstawić lub poprawić komentarz do wybranej kolumny. Usuń kolumnę od wersji Oracle 8i funkcja ta pozwala usunąć kolumnę z tabeli wymaga potwierdzenia. Zakładka Indeksy zawiera informacje o wszystkich indeksach wybranej tablicy. Na liście można znaleźć takie informacje jak: Widok zakładki Indeksy Rys. 52. Tabele/Indeksy 22

26 KS-NBD Nawigator Baz Danych Lp liczbę porządkową pola w indeksie Nazwa nazwa indeksu w tablicy. Trzeba dodać, że jest to nazwa unikalna w ramach schematu. Unikalny informacja o tym czy indeks jest unikalny (Y/N). Kolumna nazwa kolumny, która wchodzi w skład indeksu. Stan stan indeksu. Właściciel nazwa użytkownika, który utworzył indeks, który jest jego właścicielem. Przestrzeń danych w której przestrzeni danych indeks się znajduje. Pozostałe kolumny zawierają informacje, których znaczenie można odszukać w dokumentacji do ORACLE. Z menu Tabele- Indeksy lub przy pomocy paska narzędzi nad listą indeksów można wywołać następujące funkcje: Odśwież listę pozwala odświeżyć listę indeksów tabeli, dane zostaną wyświetlone zgodnie ze zdefiniowanym filtrowaniem. Filtr indeksów (opisane w dalszej części) Twórz indeks opcja wywołuje dodatkowe okno w którym możliwe jest dodanie nowego indeksu (opisane w dalszej części instrukcji). Usuń indeks pozwala usunąć wybrany indeks z bazy danych wymaga potwierdzenia. Zakładka Więzy integralności na zakładce tej znajdują się informacje o więzach integralności jakie zostały utworzone dla wybranej tablicy. Lista zawiera takie informacje jak: - Referential integrity referencja, klucz obcy. Kolumna nazwa kolumny, która wchodzi w skład ograniczenia. Stan informacja o tym czy ograniczenie jest aktywne, włączone. Walidacja informacja czy dla tej definicji integracja jest zachowana. Więzy Integr. wyrażenie ograniczenia typu Check. Zasada usuwania jest to informacja dla bazy danych w jaki sposób ma się zachować w trakcie wykonywania pewnych czynności związanych z tabelą (więcej w dokumentacji ORACLE). Z menu Tabele- Więzy integralności lub przy pomocy paska narzędzi nad listą więzów można wywołać następujące funkcje: Odśwież listę pozwala odświeżyć listę więzów integralności, dane zostaną wyświetlone zgodnie ze zdefiniowanym filtrowaniem. Filtr więzów (opisane w dalszej części) Bez wygenerowanych nazw jest to przełącznik za pomocą którego z listy można wykluczyć automatycznie wygenerowane więzy (przez bazę danych). Zalicza się do nich m.in. sprawdzenia NOT NULL. Kreator tworzenia wiązania integralności opisane w dalszej części instrukcji. Włącz/wyłącz pozwala włączyć lub wyłączyć wybrane ograniczenie. Usuń wiązanie integralności pozwala usunąć wybrane wiązanie wymaga potwierdzenia. Zakładka Wyzwalacze udostępnia listę wyzwalaczy skojarzonych z wybraną tabelą. Z tego miejsca dostępnych jest wiele informacji lecz nie jest możliwa edycja. Edycja wyzwalaczy możliwa jest z poziomu zakładki PL/SQL. Rys. 53. Tabele/Więzy integralności Lp liczba porządkowa pola w ograniczeniu. Nazwa nazwa więzu integralności. Typ typ ograniczenia, wartość w tej kolumnie może przyjąć wartość: - Unique Key unikalność - Primary Key klucz główny (unikalny) - Check sprawdzenie wartości Rys. 54. Tabele/Wyzwalacze Nazwa nazwa wyzwalacza 23

27 5. Okna połączeń baz danych Typ typ wyzwalacza, więcej w dokumentacji ORACLE. Stan informacja czy wyzwalacz nie zawiera błędów kompilacji. Aktywny informacja o tym czy wyzwalacz jest włączony, czy działa. Zdarzenie podczas jakiej operacji na tabeli wyzwalacz będzie uruchomiony. Kiedy dodatkowy warunek wykonania wyzwalacza. Z menu Tabele- Wyzwalacze lub przy pomocy paska narzędzi nad listą wyzwalaczy można wywołać następujące funkcje: Odśwież listę pozwala odświeżyć listę wyzwalaczy. Włącz/wyłącz pozwala włączyć lub wyłączyć wyzwalacz. Włącz/wyłącz wszystkie pozwala włączyć lub wyłączyć wszystkie wyzwalacze związane z wybraną tabelą. Zapisz plik jako pozwala zapisać treść wyzwalacza w pliku na dysku. Usuń wyzwalacz pozwala usunąć wybrany wyzwalacz wymaga potwierdzenia. Zakładka Dane pozwala przeglądać zawartość tablic, jej dane. Kolumny zależne są od definicji tabeli. Z poziomu menu Tabele- Dane lub z paska narzędzi możliwe są do wyboru funkcje: Odśwież listę pozwala odświeżyć listę danych tabeli, dane zostaną wyświetlone zgodnie ze zdefiniowanym filtrowaniem. Filtr danych (opisane w dalszej części) Zakładka Prawa- na zakładce tej uzyskać można informacje o typ kto posiada i jakie prawa do wybranej tabeli. Z listy można dowiedzieć się: Nadał kto nadał to prawo. Zakładka Stan/Rozmiar na zakładce znajdują się rozszerzone informacje o wybranej tabeli. Opis poszczególnych wpisów, wartości znajdują się w dokumentacji ORACLE w części opisującej tabele baz danych. Zakładka Źródło na zakładce tej w okienku edycyjnym generuje się automatycznie skrypt tworzenia wybranej tablicy. Skrypt oprócz tworzenia tablicy zawiera również wszystkie elementy związane z tą tablicą. W zależności od włączonej opcji w menu lub pasku narzędzi dostępne są: Indeksy generowane są polecenia tworzenia indeksów tablicy. Więzy integralności generowane są więzy integralności, a w tym klucz główny. Komentarze generowany jest skrypt uzupełniający komentarze tablicy i kolumn. Wyzwalacze generowane są źródła wyzwalaczy. Prawa tworzone są polecenia nadawania uprawnień innym użytkowniką. Logi widoków zmaterializowanych jeśli wybrana tablica jest widokiem zmaterializowanym to przy włączonej tej opcji generowane jest polecenie tworzenia LOG-a dla tego widoku. Zakładka Łączy się zpozwala śledzić łączenia (referencje) pomiędzy wybraną tabelą i pozostałymi tabelami. W drzewie można znaleźć m.in. takie informacje jak: Rys. 55. Tabele/Prawa Nadany dla informacje o użytkowniku tego prawa. Prawo do czego użytkownik ma prawo. Można nadawać jest to informacja o możliwości nadawania tego prawa innym. Rys. 56. Tabele/Łączy się z Nazwa kolumny kolumna wybranej tablicy która łączy się z inną tablicą, tworzy referencje. 24

28 KS-NBD Nawigator Baz Danych Nazwa referencji jest to nazwa referencji, klucza obcego. Schemat oraz nazwa tabeli tablica, w której sprawdzana jest wartość z pola wybranej tabeli. Nazwa kolumny kolumna tabeli, do której odwołuje się referencja. Informacja czy referencja jest włączona czy nie. Z poziomu menu Tabela- Łączy się z lub paska narzędzi nad drzewem można wybrać wyłączenie/wyłączenie wszystkich widocznych referencji oraz poziom zagnieżdżenia informacji jaki ma być pobierany z bazy danych. Zakładka Łączą się z nią pozwala uzyskać listę wszystkich tabel i pól, które łączą się poprzez referencje z wybraną tabelą. Na zakładce można znaleźć informacje jak opisano powyżej Zakładka Użyty przez pozwala uzyskać informacje o obiektach (nie tabelach) w których wybrana tablica została użyta przynajmniej raz. Oznacza to, że w drzewie znajdą się procedury, funkcje, pakiety i widoki w których wystąpiło zapytanie lub wystąpiła aktualizacja wybranej tablicy. Na liście można znaleźć takie informacje jak: Schemat oraz nazwa obiektu, który używa tablicy. Typ obiektu który użył tabeli. Z poziomu menu Tabela- Użyty przez lub paska narzędzi nad drzewem można wybrać poziom zagnieżdżenia informacji jaki ma być pobierany z bazy danych. zdefiniowany widok bądź obiekt, od którego widok zależy. Komentarz w tym miejscu widoczny jest komentarz do widoku. Z menu Widoki lub przy pomocy paska narzędzi możliwe są do uruchomienia takie opcje jak: Odśwież listę pozwala odświeżyć listę widoków. Filtr widoków pozwala definiować filtr dla listy widoków. Wykonaj widok Wprowadza widok do bazy danych. Usuń widok pozwala usunąć wybrany widok. Edycja komentarza dla tabel opcja ta pozwala zmodyfikować lub wstawić komentarz. Zapisz pozwala zapisać zawartość okienka edycyjnego. Wstaw widok wstawia widok do okienka edycyjnego. Zakładka kolumny zawiera nazwy i typy kolumn, które powstaną w trakcie wykonywania widoku. Zakładka Widoki na zakładce tej znaleźć wiele informacji o widokach czyli zapamiętanych zapytaniach. Informacje tak jak w przypadku zakładki z widokami podzielone są na pod zakładki. Rys. 58. Widoki/Kolumny Rys. 57. Widoki/Kolumny Lista widoków zawiera podstawowe informacje o widokach zapamiętanych w bazie danych. Nazwa nazwa widoku. Stan stan widoku, w przypadku wystąpienia czerwonego oznaczenia może to wskazywać na błędnie Zakładka Źródło zakładka ta pozwala edytować źródło widoku. Można w niej znaleźć pełny skrypt tworzenia widoku wraz z komentarzami. Zakładka Dane pozwala przeglądać dane zebrane za pomocą wybranego widoku. Zakładka Prawa na zakładce tej uzyskać można informacje o typ kto posiada i jakie prawa do wybranej tabeli. Z listy można dowiedzieć się: 25

29 5. Okna połączeń baz danych Załóż filtr na listę synonimów pozwala założyć filtr na listę synonimów. Usuń synonim usuwa aktualnie wybrany synonim. Zakładka PL/SQL zawiera informacje o użytych procedurach, funkcjach itd.. Rys. 59. Widoki/Prawa Zakładka Użyty przez pozwala uzyskać informacje o obiektach (nie tabelach) w których wybrany widok został użyty przynajmniej raz. Oznacza to, że w drzewie znajdą się procedur, funkcje, pakiet i widoki w których wystąpiło zapytanie lub wystąpiła aktualizacja wybranego widoku. Na liście można znaleźć takie informacje jak: Schemat oraz nazwa obiektu który używa widoku. Typ obiektu który użył widoku. Z poziomu menu Widoki- Użyty przez lub paska narzędzi nad drzewem można wybrać poziom zagnieżdżenia informacji jaki ma być pobierany z bazy danych Zakładka Synonimy zawiera podstawowe informacje o synonimach zapamiętanych w bazie danych. Procedury umożliwia przegląd wszystkich procedur jakie są użyte w programie. Z menu PL/SQL- porcedury lub przy pomocy paska narzędzi nad listą procedur można wywołać następujące opcje: Odśwież listę procedur zapamiętanych pozwala odświeżyć listę procedur, dane zostaną wyświetlone zgodnie ze zdefiniowanym filtrem. Definiowanie fitra dla listy procedur pozwala zdefiniować filtr dla listy procedur. Kompiluj procedurę zapamiętaną pozwala na kompilację procedury oraz wskazania ewentualnych błędów, które ujawniły się podczas kompilacji. Usuń wybraną procedurę usuwa aktualnie zaznaczoną procedurę. Wstaw procedurę do okna SQL pozwa stworzyć nową zakładkę w oknie SQL o nazwie wybranej procedury oraz wstawić źródło procedury do okienka edycyjnego. Dostępne zakładki: Źródło zawiera źródło procedury. Nazwa nazwa synonimu. Właściciel nazwa użytkownika, który utworzył synonim. Nazwa obiektu nazwa obiektu bazy danych, na który wskazuje synonim. Właściciel obiektu nazwa użytkownika, który utworzył dany obiekt. Typ obiektu typ obiektu jaki jest przypisany do danego synonimu. DBLink w przypadku korzystania z DBLinka określa jego nazwę. DBLink umożliwia dostęp z lokalnej bazy danych do zdalnej. Rys. 60. PL/SQL / Procedury / Źródło Argumenty zawiera listę argumentów wejścia/ wyjścia dla procedury. Na zakładce tej określona jest lp. nazwa, typ, wartość domyślna oraz czy jest to argument wejściowy czy wyjściowy. Status informuje nas czy dany synonim jest poprawny. Z menu Synonimy lub przy pomocy paska narzędzi możliwe są do uruchomienia takie opcje jak: Odśwież listę synonimów pozwala odświeżyć listę synonimów. 26

30 KS-NBD Nawigator Baz Danych Używa informuje nas o obiektach jakie ta procedura wykorzystuje do swojego działania. Na zakładce tej możemy również określić poziom zagnieżdżenia informacji jaki ma być pobierany z bazy danych oraz odświeżyć listę. Zakładka ta wygląda identycznie jak dla widoków. Rys. 61. PL/SQL / Procedury / Argumenty Błędy zawiera listę błędów po kompilacji. Zakładka ta informuje nas o kolumnie i linii, w której wystąpił błąd oraz typie błędu. Na zakładce tej dostępny jest również przycisk Pokaż miejsce w źródle, które wskazuje na bład, który przeniesie nas do odpowiedniej linii w źródle oraz przycisk Odśwież listę błędów procedury zapamiętanej. Rys. 64. PL/SQL / Procedury / Używa Funkcje umożliwia przegląd wszystkich funkcji jakie są użyte w programie. Z menu PL/SQL- Funkcje lub przy pomocy paska narzędzi nad listą funkcji można wywołać następujące opcje: Odśwież listę funkcji zapamiętanych pozwala odświeżyć listę funkcji, dane zostaną wyświetlone zgodnie ze zdefiniowanym filtrem. Rys. 62. PL/SQL / Procedury / Błędy Prawa zawiera listę praw nadanych dla danej procedury. Na zakładce tej znajdują się informacje o tym dla kogo jest nadane prawo, jakie prawo oraz możliwosci nadania go. Informuje nas również kto nadał to prawo. Zakładka ta wygląda identycznie jak dla widoków i tabel. Użyta przez informuje nas o użyciu tej procedury przez inne obiekty. Możemy również określić poziom zagnieżdżenia informacji jaki ma być pobierany z bazy danych oraz odświeżyć listę. Definiowanie fitra dla listy funkcji pozwala zdefiniować filtr dla listy funkcji. Kompiluj funkcję zapamiętaną pozwala na kompilację funkcji oraz wskazania ewentualnych błędów, które ujawniły się podczas kompilacji. Usuń wybraną funkcję usuwa aktualnie zaznaczoną funkcję. Wstaw funkcję do okna SQL pozwa stworzyć nową zakładkę w oknie SQL o nazwie wybranej funkcji oraz wstawić źródło funkcji do okienka edycyjnego. Dostępne zakładki: Źródło zawiera źródło funkcji Rys. 63. PL/SQL / Procedury / Użyta przez Rys. 65. PL/SQL / Funkcje / Źródło 27

31 5. Okna połączeń baz danych Argumenty zawiera listę argumentów wejścia/ wyjścia dla funkcji. Na zakładce tej określona jest lp. nazwa, typ, wartość domyślna oraz czy jest to argument wejściowy czy wyjściowy. Zakładka ta wygląda identycznie jak dla procedur. Błędy zawiera listę błędów po kompilacji. Zakładka ta informuje nas o kolumnie i linii, w której wystąpił błąd oraz typie błędu. Na zakładce tej dostępny jest również przycisk Pokaż miejsce w źródle, które wskazuje na bład, który przeniesie nas do odpowiedniej linii w źródle oraz przycisk odśwież listę błędów funkcji zapamiętanej. Zakładka ta wygląda identycznie jak dla procedur. Prawa zawiera listę praw nadanych dla danej funkcji. Na zakładce tej znajdują się informacje o tym dla kogo jest nadane prawo, jakie prawo oraz możliwosci nadania go. Informuje nas również kto nadał to prawo. Zakładka ta wygląda identycznie jak dla widoków i tabel. Użyty przez informuje nas o użyciu tej funkcji przez inne obiekty. Możemy również określić poziom zagnieżdżenia informacji jaki ma być pobierany z bazy danych oraz odświeżyć listę. Zakładka ta wygląda identycznie jak dla procedur. Używa informuje nas o obiektach jakie ta funkcja wykorzystuje do swojego działania. Na zakładce tej możemy również określić poziom zagnieżdżenia informacji jaki ma być pobierany z bazy danych oraz odświeżyć listę. Zakładka ta wygląda identycznie jak dla procedur. Pakiety Z menu PL/SQL- Pakiety lub przy pomocy paska narzędzi nad listą pakietów można wywołać następujące opcje: Odśwież listę pakietów odświeża listę pakietów, dane zostaną wyświetlone zgodnie ze zdefiniowanym filtrem. Przełącz pomiędzy przeglądem/edycją nagłówka i ciała pakietu pozwala na przeglądanie tylko nagłówków lub całego ciała pakietu. Rys. 67. PL/SQL / Pakiety / Źródło przegląd ciała pakietu Definiowanie filtra dla listy pakietów pozwala zdefiniować filtr dla listy pakietów. Kompiluj ciało lub nagłówek pakietu pozwala na kompilację ciała pakietu lub nagłówka pakietu oraz wskazania ewentualnych błędów, które ujawniły się podczas kompilacji. Usuń wybrany pakiet usuwa aktualnie zaznaczony pakiet. Wstaw pakiet do okna SQL pozwa stworzyć nową zakładkę w oknie SQL o nazwie wybranego pakietu oraz wstawić źródło pakietu do okienka edycyjnego. Dostępne zakładki: Źródło zawiera źródło ciała lub nagłówka pakietu. Argumenty zawiera listę argumentów wejścia/ wyjścia dla pakietu. Na zakładce tej określona jest lp. nazwa, typ, wartość domyślna oraz czy jest to argument wejściowy czy wyjściowy. Zakładka ta wygląda identycznie jak dla procedur. Błędy zawiera listę błędów po kompilacji. Zakładka ta informuje nas o kolumnie i linii, w której wystąpił błąd oraz typie błędu. Na zakładce tej dostępny jest również przycisk Pokaż miejsce w źródle, które wskazuje na bład, który przeniesie nas do odpowiedniej linii w źródle oraz przycisk odśwież listę błędów procedur i funkcji pakietu. Zakładka ta wygląda identycznie jak dla procedur. Prawa zawiera listę praw nadanych dla danego pakietu. Na zakładce tej znajdują się informacje o tym dla kogo jest nadane prawo, jakie prawo oraz możliwosci nadania go. Zakładka informuje nas również kto nadał to prawo. Zakładka ta wygląda identycznie jak dla widoków i tabel. Rys. 66. PL/SQL / Pakiety / Źródło przegląd nagłówka 28

32 KS-NBD Nawigator Baz Danych Użyty przez informuje nas o użyciu tego pakietu przez inne obiekty. Możemy również określić poziom zagnieżdżenia informacji jaki ma być pobierany z bazy danych oraz odświeżyć listę. Dostępne zakładki: Źródło zawiera źródło wyzwalacza Rys. 70. PL/SQL / Wyzwalacze / Źródło Rys. 68. PL/SQL / Pakiety / Użyty przez Używa informuje nas o obiektach jakie ten pakiet wykorzystuje do swojego działania. Na zakładce tej możemy również określić poziom zagnieżdżenia informacji jaki ma być pobierany z bazy danych oraz odświeżyć listę. Błędy zawiera listę błędów po kompilacji. Zakładka ta informuje nas o kolumnie i linii, w której wystąpił błąd oraz typie błędu. Na zakładce tej dostępny jest również przycisk Pokaż miejsce w źródle, które wskazuje na bład, który przeniesie nas do odpowiedniej linii w źródle oraz przycisk odśwież listę błędów wyzwalacza. Zakładka ta wygląda identycznie jak dla procedur. Sekwencje lista wszystkich sekwencji. Dostępne opcje: Odśwież listę sekwencji odświeża listę sekwencji. Twórz nową sekwencję dodanie nowej sekwencji. Opcja powoduje otwarcie okna edycji sekwencji z polami edycyjnymi przedstawionymi na rysunku poniżej. Rys. 69. PL/SQL / Pakiety / Używa Wyzwalacze Z menu PL/SQL- Wyzwalacze lub przy pomocy paska narzędzi nad listą wyzwalaczy można wywołać następujące opcje: Odśwież listę wyzwalaczy odświeża listę wyzwalaczy, dane zostaną wyświetlone zgodnie ze zdefiniowanym filtrem. Definiowanie filtra dla listy wyzwalaczy pozwala zdefiniować filtr dla listy wyzwalaczy. Kompiluj wyzwalacz pozwala na kompilację wyzwalacza oraz wskazania ewentualnych błędów, które ujawniły się podczas kompilacji. Rys. 71. Edycja sekwencji zakładka Sekwencje Usuń wybrany wyzwalacz usuwa aktualnie zaznaczony wyzwalacz. Wstaw wyzwalacz do okna SQL pozwa stworzyć nową zakładkę w oknie SQL o nazwie wybranego wyzwalacza oraz wstawić źródło wyzwalacza do okienka edycyjnego. 29

33 5. Okna połączeń baz danych Zapisz plik pozwala na zapisanie zawartości okienka edycyjnego Źródła w postaci pliku z rozszeżeniem *.java lub *.class. Wstaw procedurę do okienka edycyjnego -wstawia zawartość procedury do nowego okna edycyjnego. Rys. 72. Edycja sekwencji zakładka SQL Rys. 73. Java / Źródła Zmień wartość sekwencji zmiana wartości sekwencji. Zmianie nie podlegają pola Nazwa sekwencji oraz Zacznij od. Utwórz na nowo sekwencję pozwala utworzyć na nowo sekwencję. Pojawia się okno Edycja sekwencji, w którym możemy zmieniać wszystkie wartości pól. Usuń wybraną sekwencję pozwala na usunięcie zaznaczonej sekwencji. Przed usunięciem pojawia się okno, w którym potwierdzamy usunięcie danego obiektu. Java zawiera informacje o źródłach, klasach i zasobach javy Klasy umożliwia przegląd listy wszystkich klas javy jakie są w programie Z menu Java- Klasy lub przy pomocy paska narzędzi nad listą klas można wywołać następujące opcje: Kompiluj pozwala na kompilację klasy Java. Usuń klasę javy powoduje usunięcie klasy Javy z bazy danych. Filtr klas javy pozwala zdefiniować filtr klas Javy. Odśwież listę odświeża listę klas Javy znajdującą się na pod zakładce Klasy zakładki Java. Źródła umożliwia przegląd wszystkich źródeł javy jakie są w programie. Z menu Java- Źródła lub przy pomocy paska narzędzi nad listą źródeł można wywołać następujące opcje: Kompiluj pozwala na kompilację źródła Javy. Wstaw do bazy danych powoduje wstawienie źródła Javy do bazy danych. Usuń źródło javy powoduje usunięci źródła Javy z bazy danych. Błędy powoduje przejście na pod zakładkę Błędy zakładki Java, na której znajdują się informacje na temat linii oraz kolumny, która zawiera błąd oraz typu błędu. Prawa powoduje przejście na pod zakładkę Prawa zakładki Java, na której znajdują się informacje o tym dla kogo jest nadane prawo, jakie prawo oraz możliwości nadania go. Zakładka informuje nas również kto nadał to prawo. Filtr źródeł javy... pozwala zdefiniować filtr źródeł javy. Odśwież listę odświeża listę źródeł Javy znajdującą się na pod zakładce Źródła zakładki Java. Rys. 74. Java / Klasy Zasoby umożliwia przegląd listy wszystkich zasobów javy jakie są w programie Z menu Java- Zasoby lub przy pomocy paska narzędzi nad listą zasobów można wywołać następujące opcje: Usuń zasoby javy powoduje usunięcie zasobów Javy z bazy danych. Filtr zasobów javy... pozwala zdefiniować filtr zasobów Javy. Odśwież listę odświeża listę zasobów Javy znajdującą się na pod zakładce Zasoby zakładki Java. 30

34 KS-NBD Nawigator Baz Danych Rys. 75. Java / Zasoby Z menu Java można wywołać dodakowo następujące opcje: Przełącz/przywróć pełny ekran umożliwia przełączenie/przywrócenie zakładek: Źródło, Błędy, Prawa na pełny ekran. Przejdź na zakładkę powoduje przejscie na zakładkę Java. DB Link lista utworzonych DB Linków. Dostępne opcje: Odśwież listę DB Linków powoduje odświeżenie listy DB Linków. Utwórz nowe połączenie DB Link pozwala na utworzenie nowego połączenia DB Link. Wybierając tę opcję wyświetla się okno Database Link, w którym określamy nazwę tworzonego DB Linka, nazwę zdalnego serwera, użytkownika oraz hasło. Określamy także, czy dany DB Link ma być publiczny czy prywatny. Na zakładce SQL mamy podgląd kodu SQL tworzonego DB Linka. Nie jest jednak możliwa modyfikacja tego kodu. Rys. 77. Database Link -zakładka DB Link Usuń wybrane połączenie DB Link pozwala usunąć aktualnie wybranego DB Linka. Zapytania umożliwia tworzenie, wykonywanie zapytań oraz przegląd planu wykonania, błędów itd. Dostępne opcje: Otwórz zapisany na dysku plik zapytań SQL [Ctrl+O] - pozwala na wstawiene zawartości pliku zapytań SQL (rozszerzenie *.sql) do okienka edycujnego. Wybierz poprzednio wykonane zapytanie SQL [Ctrl+F8] pozwala na wybór z listy poprzednio wykonywanych zapytań. Po wybraniu tej opcji wyświetla się okno Wykonane zapytania. Na dole okna znajduje się lista rozwijalna, z której możemy wybrać schemat. Wyświetlają się wtedy zapytania wykonywane na danym schemacie. Obok listy mamy także informacje na temat daty utworzenia i ostatniego użycia zapytania. Po wybraniu przycisku Wstaw zapytanie jest wstawiane do okienka edycyjnego. Rys. 76. Database Link zakładka SQL Rys. 78. Wykonywane zapytania Zapisz plik zapytań SQL pod nową nazwą wybranie tej opcji powoduje wyświetlenie okna Zapisz plik zapytań jako, które umożliwia zapisanie pliku zapytań pod nową nazwą. 31

35 5. Okna połączeń baz danych Rys. 80. Menu górne Otwieranie nowego połączenia powoduje otwarcie okna Zapamiętane ustawienia połączeń. Opis okna w rozdziale Połączenia. Rys. 79. Zapisz plik zapytań jako Zapisz plik poleceń [Ctrl+S] w przypadku pierwszego zapisywania pliku wyświetla się okno Zapisz plik zapytań jako. W sytuacji, kiedy część pliku została już zapisana pod określoną nazwą, zmiany zostają zapisane już w istniejącym pliku bez konieczności określania lokalizacji i nazwy. Wyczyść zawartość okna edycyjnego pozwala na wykasowanie zawartości okna edycyjnego. Rys. 81. Wybieranie połączenia Wybierz otwarte połączenie umożliwia przełączanie się pomiędzy otwartymi połączeniami do różnych schematów. Wykonaj bieżące zapytanie SQL [Ctrl+ENTER] pozwala na wykonanie bieżącego zapytania, rezultat wykonanego zapytania zostaje wyświetlony na zakładce Wynik. Wykonaj zaznaczone zapytanie [Shift+Ctrl+Enter] opcja ta jest przydatna w przypadku gdy wykonujemy złożone zapytania. Możliwe jest wtedy zaznaczenie tylko części ze złożonego zapytania i sprawdzenia jego działania. Rezultat wykonanego zapytania zostaje wyświetlony na zakładce Wynik. Pokaż plan wykonania bieżącego zapytania [Ctrl+E] - pozwala na pokazanie planu zapytania na zakładce Plan wykonania. Więcej informacji na temat planu wykonania w Dodatku A. Rys. 82. Otwarte połączenia Przeglądanie listy zablokowanych źródeł oraz możliwość ich odblokowywanie poprzez zaznaczenie na liście i wciśnięcie przysisku Odblokuj, następuje odblokowanie danego obiektu. Pokaż plan zaznaczonego zapytania [Shift+Ctrl+E] pozwala na pokazanie planu zaznaczonego zapytania na zakładce Plan wykonania. Więcej informacji na temat planu wykonania w Dodatku. Pokaż miejsce w źródle, które wskazuje na błąd [Ctrl+H] - opcja ta przeniesie nas do odpowiedniej kolumny i linii w źródle, w której znajduje się błąd. Wykonaj wszystkie zapytania [Shift+F9] Wykonuje wszystkie zapytania jako skrypt. Rys. 83. Lista zablokowanch źródeł Przyciski skótu menu górne Najczęściej wywoływane funkcje zostały umieszczone w menu górnym. I tak należy do nich: 32

36 KS-NBD Nawigator Baz Danych Okno przeglądarki otwiera okno przeglądarki z możliwością wyświetlenia dowolnej strony. Rys. 86. kopiuj specjalnie Rys. 84. Strona WWW System KS-NBD umożliwia eksport dowolnej tabeli jako stronę WEB. Aby następnie przejrzeć taką stronę, należy wybrać funkcję z menu górnego Okno->Wyeksportowana strona sieci WEB Wklej specjalnie [ Shift+Ctrl+V] pozwala wkleić kod programu lub niesformatowane polecenie SQL ze schowka. Pozwala skopiować ostatni błąd do schowka np. General SQL error. ORA-06550: line 14, column 2: PL/SQL: ORA-00933: SQL command not properly ended ORA-06550: line 3, column 3: PL/SQL: SQL Statement ignored ORA-06550: line 17, column 0: PLS-00103: Encountered the symbol "end-of-file" when expecting one of the following: begin case declare end exception exit for goto if loop mod null pragma raise return select update while with <an identifier> <a double-quoted d Nowe okno zapytań tworzy nowe okna/zakładki dla zapytań SQL. Rys. 85. Wyeksportowana strona sieci WEB Otwieranie lokalnych tabeli danych (Paradox, dbase) - pozwala otworzyć lokalną tabele z określonej przez nas lokalizacji. Kopiuj specjalnie [Shift+Ctrl+C] pozwala wstawić do schowka zaznaczone zapytanie w postaci kodu programu. Rys. 87. Zakładki Lista użytkowników systemu otwiera listę użytkoników baz danych. Commit zatwierdza dokonane zmiany w bazie danych. Rollback wycofuje dane, które zostały wprowadzone od ostatniego zatwierdzenia zmian w bazie danych. 33

37 5. Okna połączeń baz danych Szukaj w źródłach [Shift+F7] pozwala wyszukać w źródłach wprowadzony ciąg znaków, a następnie przejść do wybranego fragmentu kodu. Rys. 90. Baza danych Wizualizacja schematu, Kompilowanie źródeł z derektywą debugowania. Rys. 88. Szukaj w źródłach Szukaj obiektów [Ctrl+F7] pozwala na wyszukiwanie obiektów baz danych, a po naciśnięciu Pokaż, umożliwia błyskawiczne przejście do wybranego obiektu. Rys. 89. Wyszukiwanie obiektów bazy danych Szukaj obiektu w edytorze [Shift+Ctrl+F7] odszukuje obiekt aktualnie wskazany przez kursor w edytorze. Kompiluj wszystko pozwala na kompilację wszystkich źródeł baz danych Odświerz wszystkie listy w tym oknie powoduje odświerzenie list na poszczególnych zakładkach Wyłącza wszystkie filtry powoduje wyłączenie wszystkich aktywnych filtrów, które zostały zdefiniowane dla poszczególnych list. Informacje o bazie danych pozwala otworzyć okno z informacjami o bazie danych Klawisze sktótu Sróty podstawowe Shift+Ctrl+O ablokuj procedurę, Shift+Ctrl+I dblokuj procedurę, Ctrl+Enter wykonaj zapytanie, Ctrl+E plan zapytania, Shift+Ctrl+Enter wykonaj zaznaczone zapytanie, Shift+Ctrl+E plan zaznaczonego zapytania, Shift+F9 wykonaj wszystkie zapytania lub wykonaj wynik jako skrypt, Ctrl+O otwórz plik, Ctrl+F8 poprzednie zapytania, Ctrl+S zapisz wynik, Ctrl+Alt+Ins dodaj zakłądkę, Shift+F2 przełącz/przywróc pełen widok ekranu, Alt+1 zakładka Wynik "1", F6 kolumny tabeli do schowka, F2 przełącz/przywróc pełen widok ekranu, Shift+F7 szukaj w źródłach, Ctrl+F7 szukaj obiekt, Shift+Ctrl+F7 odszukaj obiekt w edytorze, Alt+F7 ostatnio otwierane obiekty, Alt+F8 szablony źródeł, Alt+N następna zakładka, Alt+P poprzednia zakładka, Shift+Alt+0 wybierz zakładkę, Shift+Ctrl+C kopiuj specjalnie, Shift+Ctrl+V wklej specjalnie. Skróty klawiszy edytora Ctrl+Left przeskocz do słowa po lewej, Ctrl+Right przeskocz do słowa po prawej, Ins przełącz się pomiędzy trybami: wstawianie / nadpisywanie, Ctrl+Ins lub Ctrl+C kopiuj do schowka, Shift+Ins lubctrl+v wklej ze schowka, Ctrl+BkSpace usuń słowo po lewej stronie, Ctrl+T -usuń słowo, Ctrl+X wytnij zaznaczony fragment, Ctrl+Y usuń linię, Alt+BkSpace cofnij zmiany, Alt+Shift+BkSpace cofnij przywrócenie zmian, Ctrl+A zaznacz wszystko, 34

KOMPUTEROWY SYSTEM WSPOMAGANIA OBSŁUGI JEDNOSTEK SŁUŻBY ZDROWIA KS-SOMED

KOMPUTEROWY SYSTEM WSPOMAGANIA OBSŁUGI JEDNOSTEK SŁUŻBY ZDROWIA KS-SOMED KOMPUTEROWY SYSTEM WSPOMAGANIA OBSŁUGI JEDNOSTEK SŁUŻBY ZDROWIA KS-SOMED Podręcznik użytkownika Katowice 2010 Producent programu: KAMSOFT S.A. ul. 1 Maja 133 40-235 Katowice Telefon: (0-32) 209-07-05 Fax:

Bardziej szczegółowo

dokumentacja Edytor Bazy Zmiennych Edytor Bazy Zmiennych Podręcznik użytkownika

dokumentacja Edytor Bazy Zmiennych Edytor Bazy Zmiennych Podręcznik użytkownika asix 4 Edytor Bazy Zmiennych Podręcznik użytkownika asix 4 dokumentacja Edytor Bazy Zmiennych ASKOM i asix to zastrzeżone znaki firmy ASKOM Sp. z o. o., Gliwice. Inne występujące w tekście znaki firmowe

Bardziej szczegółowo

Temat: Organizacja skoroszytów i arkuszy

Temat: Organizacja skoroszytów i arkuszy Temat: Organizacja skoroszytów i arkuszy Podstawowe informacje o skoroszycie Excel jest najczęściej wykorzystywany do tworzenia skoroszytów. Skoroszyt jest zbiorem informacji, które są przechowywane w

Bardziej szczegółowo

Tworzenie prezentacji w MS PowerPoint

Tworzenie prezentacji w MS PowerPoint Tworzenie prezentacji w MS PowerPoint Program PowerPoint dostarczany jest w pakiecie Office i daje nam możliwość stworzenia prezentacji oraz uatrakcyjnienia materiału, który chcemy przedstawić. Prezentacje

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWY SYSTEM WSPOMAGANIA OBSŁUGI JEDNOSTEK SŁUŻBY ZDROWIA KS-SOMED

KOMPUTEROWY SYSTEM WSPOMAGANIA OBSŁUGI JEDNOSTEK SŁUŻBY ZDROWIA KS-SOMED KOMPUTEROWY SYSTEM WSPOMAGANIA OBSŁUGI JEDNOSTEK SŁUŻBY ZDROWIA KS-SOMED Podręcznik użytkownika Katowice 2012 Producent programu: KAMSOFT S.A. ul. 1 Maja 133 40-235 Katowice Telefon: (0-32) 209-07-05 Fax:

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi Konfigurator MLAN-1000

Instrukcja obsługi Konfigurator MLAN-1000 Instrukcja obsługi Konfigurator MLAN-1000 Strona 2 z 8 SPIS TREŚCI 1. Logowanie... 3 2. Diagnostyka... 4 3. Konfiguracja sterownika... 5 3.1 Konfiguracja sterownika aktualizacja oprogramowania... 5 4.

Bardziej szczegółowo

Instrukcja instalacji i obsługi modemu ED77 pod systemem operacyjnym Windows 98 SE (wydanie drugie)

Instrukcja instalacji i obsługi modemu ED77 pod systemem operacyjnym Windows 98 SE (wydanie drugie) Instrukcja instalacji i obsługi modemu ED77 pod systemem operacyjnym Windows 98 SE (wydanie drugie) UWAGA Podstawowym wymaganiem dla uruchomienia modemu ED77 jest komputer klasy PC z portem USB 1.1 Instalacja

Bardziej szczegółowo

I. Program II. Opis głównych funkcji programu... 19

I. Program II. Opis głównych funkcji programu... 19 07-12-18 Spis treści I. Program... 1 1 Panel główny... 1 2 Edycja szablonu filtrów... 3 A) Zakładka Ogólne... 4 B) Zakładka Grupy filtrów... 5 C) Zakładka Kolumny... 17 D) Zakładka Sortowanie... 18 II.

Bardziej szczegółowo

Zawartość. Wstęp. Moduł Rozbiórki. Wstęp Instalacja Konfiguracja Uruchomienie i praca z raportem... 6

Zawartość. Wstęp. Moduł Rozbiórki. Wstęp Instalacja Konfiguracja Uruchomienie i praca z raportem... 6 Zawartość Wstęp... 1 Instalacja... 2 Konfiguracja... 2 Uruchomienie i praca z raportem... 6 Wstęp Rozwiązanie przygotowane z myślą o użytkownikach którzy potrzebują narzędzie do podziału, rozkładu, rozbiórki

Bardziej szczegółowo

Przewodnik Szybki start

Przewodnik Szybki start Przewodnik Szybki start Program Microsoft Access 2013 wygląda inaczej niż wcześniejsze wersje, dlatego przygotowaliśmy ten przewodnik, aby skrócić czas nauki jego obsługi. Zmienianie rozmiaru ekranu lub

Bardziej szczegółowo

finiownia loginów. W zależności od ustawionej opcji użytkownik login:

finiownia loginów. W zależności od ustawionej opcji użytkownik login: SYSTEM INFORMATYCZNY KS-ASW 2016 z dnia 2016-01-19 Raport Nr 1/2016 MODUŁ ksasw.exe OPIS ZMIAN, MODYFIKACJI i AKTUALIZACJI 1. Wersja 2016 modułu aswplan.exe 1. Wersja 2016 programu aswzsby.dll 1. Wersja

Bardziej szczegółowo

Pracownia internetowa w szkole ZASTOSOWANIA

Pracownia internetowa w szkole ZASTOSOWANIA NR ART/SBS/07/01 Pracownia internetowa w szkole ZASTOSOWANIA Artykuły - serwery SBS i ich wykorzystanie Instalacja i Konfiguracja oprogramowania MOL Optiva na szkolnym serwerze (SBS2000) Artykuł opisuje

Bardziej szczegółowo

System Informatyczny CELAB. Terminy, alarmy

System Informatyczny CELAB. Terminy, alarmy Instrukcja obsługi programu 2.18. Terminy, alarmy Architektura inter/intranetowa Aktualizowano w dniu: 2007-09-25 System Informatyczny CELAB Terminy, alarmy Spis treści 1. Terminy, alarmy...2 1.1. Termin

Bardziej szczegółowo

5. Bazy danych Base Okno bazy danych

5. Bazy danych Base Okno bazy danych 5. Bazy danych Base 5.1. Okno bazy danych Podobnie jak inne aplikacje środowiska OpenOffice, program do tworzenia baz danych uruchamia się po wybraniu polecenia Start/Programy/OpenOffice.org 2.4/OpenOffice.org

Bardziej szczegółowo

Na komputerach z systemem Windows XP zdarzenia są rejestrowane w trzech następujących dziennikach: Dziennik aplikacji

Na komputerach z systemem Windows XP zdarzenia są rejestrowane w trzech następujących dziennikach: Dziennik aplikacji Podgląd zdarzeń W systemie Windows XP zdarzenie to każde istotne wystąpienie w systemie lub programie, które wymaga powiadomienia użytkownika lub dodania wpisu do dziennika. Usługa Dziennik zdarzeń rejestruje

Bardziej szczegółowo

S P I S T R E Ś C I. Instrukcja obsługi

S P I S T R E Ś C I. Instrukcja obsługi S P I S T R E Ś C I Instrukcja obsługi 1. Podstawowe informacje o programie.................................................................................... 2 2. Instalacja programu.....................................................................................................

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWY SYSTEM WSPOMAGANIA OBSŁUGI JEDNOSTEK SŁUŻBY ZDROWIA KS-SOMED

KOMPUTEROWY SYSTEM WSPOMAGANIA OBSŁUGI JEDNOSTEK SŁUŻBY ZDROWIA KS-SOMED KOMPUTEROWY SYSTEM WSPOMAGANIA OBSŁUGI JEDNOSTEK SŁUŻBY ZDROWIA KS-SOMED Podręcznik użytkownika Katowice 2010 Producent programu: KAMSOFT S.A. ul. 1 Maja 133 40-235 Katowice Telefon: (0-32) 209-07-05 Fax:

Bardziej szczegółowo

Atmosfera. IT Works S.A. Instrukcja dla użytkownika końcowego. Mariusz Sokalski Wersja 1.1

Atmosfera. IT Works S.A. Instrukcja dla użytkownika końcowego. Mariusz Sokalski Wersja 1.1 IT Works S.A. Atmosfera Instrukcja dla użytkownika końcowego Mariusz Sokalski 2018-07-27 Wersja 1.1 IT Works S.A., ul. Stanisława Skarżyńskiego 9, 31-866 Kraków, Polska, NIP: 5851189879, REGON: 191182501.

Bardziej szczegółowo

KASK by CTI. Instrukcja

KASK by CTI. Instrukcja KASK by CTI Instrukcja Spis treści 1. Opis programu... 3 2. Pierwsze uruchomienie... 4 3. Okno główne programu... 5 4. Konfiguracja atrybutów... 6 5. Nadawanie wartości atrybutom... 7 6. Wybór firmy z

Bardziej szczegółowo

KATEGORIA OBSZAR WIEDZY

KATEGORIA OBSZAR WIEDZY Moduł 3 - Przetwarzanie tekstów - od kandydata wymaga się zaprezentowania umiejętności wykorzystywania programu do edycji tekstu. Kandydat powinien wykonać zadania o charakterze podstawowym związane z

Bardziej szczegółowo

Konfiguracja oprogramowania w systemach MS Windows dla kont z ograniczonymi uprawnieniami

Konfiguracja oprogramowania w systemach MS Windows dla kont z ograniczonymi uprawnieniami Konfiguracja oprogramowania w systemach MS Windows dla kont z ograniczonymi uprawnieniami Dotyczy programów opartych na bazie BDE: Menedżer Pojazdów PL+ Ewidencja Wyposażenia PL+ Spis treści: 1. Wstęp...

Bardziej szczegółowo

Formatowanie tekstu przy uz yciu stylo w

Formatowanie tekstu przy uz yciu stylo w Formatowanie tekstu przy uz yciu stylo w Czy stosowanie wciąż tego samego formatowania albo zmienianie koloru, rozmiaru lub rodzaju czcionki w celu wyróżnienia tekstu należy do często wykonywanych czynności?

Bardziej szczegółowo

Dane słowa oraz wyrażenia są tłumaczone przy pomocy polecenia Przetwarzanie > Tłumaczenie

Dane słowa oraz wyrażenia są tłumaczone przy pomocy polecenia Przetwarzanie > Tłumaczenie Słownik tłumaczeń Informacje ogólne Edytor słownika jest aplikacją MDI, umożliwiającą otwieranie różnych słowników, w celu zarzadzania nimi oraz zapisywania ich do poszczególnych plików. Słownik tłumaczeń

Bardziej szczegółowo

Nieskonfigurowana, pusta konsola MMC

Nieskonfigurowana, pusta konsola MMC Konsola MMC Aby maksymalnie, jak to tylko możliwe, ułatwić administrowanie systemem operacyjnym oraz aplikacjami i usługami w systemie Windows XP, wszystkie niezbędne czynności administracyjne można wykonać

Bardziej szczegółowo

Synchronizator plików (SSC) - dokumentacja

Synchronizator plików (SSC) - dokumentacja SZARP http://www.szarp.org Synchronizator plików (SSC) - dokumentacja Wersja pliku: $Id: ssc.sgml 4420 2007-09-18 11:19:02Z schylek$ > 1. Witamy w programie SSC Synchronizator plików (SZARP Sync Client,

Bardziej szczegółowo

UONET+ - moduł Sekretariat. Jak wykorzystać wydruki list w formacie XLS do analizy danych uczniów?

UONET+ - moduł Sekretariat. Jak wykorzystać wydruki list w formacie XLS do analizy danych uczniów? UONET+ - moduł Sekretariat Jak wykorzystać wydruki list w formacie XLS do analizy danych uczniów? W module Sekretariat wydruki dostępne w widoku Wydruki/ Wydruki list można przygotować w formacie PDF oraz

Bardziej szczegółowo

Instrukcjaaktualizacji

Instrukcjaaktualizacji Instrukcja Instrukcjaaktualizacji aktualizacji oprogramowania oprogramowaniainpro InProBMS BMS SPIS TREŚCI 1. AKTUALIZACJA 3 1.1. ARCHIWIZACJA BAZY DANYCH...3 1.1.1. AUTOMATYCZNA...3 1.1.2. RĘCZNA...4

Bardziej szczegółowo

WPROWADZANIE ZLECEŃ POPRZEZ STRONĘ WWW.KACZMARSKI.PL INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA

WPROWADZANIE ZLECEŃ POPRZEZ STRONĘ WWW.KACZMARSKI.PL INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA WPROWADZANIE ZLECEŃ POPRZEZ STRONĘ WWW.KACZMARSKI.PL INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA WSTĘP... 2 1 UWARUNKOWANIA TECHNICZNE... 2 2 UWARUNKOWANIA FORMALNE... 2 3 LOGOWANIE DO SERWISU... 2 4 WIDOK STRONY GŁÓWNEJ...

Bardziej szczegółowo

Szkolenie dla nauczycieli SP10 w DG Operacje na plikach i folderach, obsługa edytora tekstu ABC. komputera dla nauczyciela. Materiały pomocnicze

Szkolenie dla nauczycieli SP10 w DG Operacje na plikach i folderach, obsługa edytora tekstu ABC. komputera dla nauczyciela. Materiały pomocnicze ABC komputera dla nauczyciela Materiały pomocnicze 1. Czego się nauczysz? Uruchamianie i zamykanie systemu: jak zalogować się do systemu po uruchomieniu komputera, jak tymczasowo zablokować komputer w

Bardziej szczegółowo

Rozdział 5: Style tekstu

Rozdział 5: Style tekstu 5. STYLE TEKSTU Posługując się edytorem MS Word trudno nie korzystać z możliwości jaką daje szybkie formatowanie z użyciem stylów. Stylem określa się zestaw parametrów formatowych, któremu nadano określoną

Bardziej szczegółowo

UNIWERSYTET RZESZOWSKI KATEDRA INFORMATYKI

UNIWERSYTET RZESZOWSKI KATEDRA INFORMATYKI UNIWERSYTET RZESZOWSKI KATEDRA INFORMATYKI LABORATORIUM TECHNOLOGIA SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH W BIOTECHNOLOGII Aplikacja bazodanowa: Cz. II Rzeszów, 2010 Strona 1 z 11 APLIKACJA BAZODANOWA MICROSOFT ACCESS

Bardziej szczegółowo

WinSkład / WinUcz 15.00

WinSkład / WinUcz 15.00 WinSkład 15.00 / WinUcz 15.00 Instrukcja obsługi interfejsu użytkownika Spis treści: 1. Filtrowanie danych... 2 1.1. Nowy filtr Wg okresu - ograniczenie liczby danych... 3 1.2. Konfiguracja filtrów...

Bardziej szczegółowo

Instrukcja użytkownika

Instrukcja użytkownika SoftwareStudio Studio 60-349 Poznań, ul. Ostroroga 5 Tel. 061 66 90 641 061 66 90 642 061 66 90 643 061 66 90 644 fax 061 86 71 151 mail: poznan@softwarestudio.com.pl Herkules WMS.net Instrukcja użytkownika

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1. Stosowanie stylów

Zadanie 1. Stosowanie stylów Zadanie 1. Stosowanie stylów Styl to zestaw elementów formatowania określających wygląd: tekstu atrybuty czcionki (tzw. styl znaku), akapitów np. wyrównanie tekstu, odstępy między wierszami, wcięcia, a

Bardziej szczegółowo

Krótki kurs obsługi środowiska programistycznego Turbo Pascal z 12 Opracował Jan T. Biernat. Wstęp

Krótki kurs obsługi środowiska programistycznego Turbo Pascal z 12 Opracował Jan T. Biernat. Wstęp Krótki kurs obsługi środowiska programistycznego Turbo Pascal 7.0 1 z 12 Wstęp Środowisko programistyczne Turbo Pascal, to połączenie kilku programów w jeden program. Środowisko to zawiera m.in. kompilator,

Bardziej szczegółowo

UNIFON podręcznik użytkownika

UNIFON podręcznik użytkownika UNIFON podręcznik użytkownika Spis treści: Instrukcja obsługi programu Unifon...2 Instalacja aplikacji Unifon...3 Korzystanie z aplikacji Unifon...6 Test zakończony sukcesem...9 Test zakończony niepowodzeniem...14

Bardziej szczegółowo

Sylabus Moduł 2: Przetwarzanie tekstów

Sylabus Moduł 2: Przetwarzanie tekstów Sylabus Moduł 2: Przetwarzanie tekstów Niniejsze opracowanie przeznaczone jest dla osób zamierzających zdać egzamin ECDL (European Computer Driving Licence) na poziomie podstawowym. Publikacja zawiera

Bardziej szczegółowo

Compas 2026 Vision Instrukcja obsługi do wersji 1.07

Compas 2026 Vision Instrukcja obsługi do wersji 1.07 Compas 2026 Vision Instrukcja obsługi do wersji 1.07 1 2 Spis treści Integracja...5 1.Compas 2026 Lan...5 Logowanie...7 Użytkownicy...8 Raporty...10 Tworzenie wizualizacji Widoki...12 1.Zarządzanie widokami...12

Bardziej szczegółowo

OBIEKTY TECHNICZNE OBIEKTY TECHNICZNE

OBIEKTY TECHNICZNE OBIEKTY TECHNICZNE OBIEKTY TECHNICZNE Klawisze skrótów: F7 wywołanie zapytania (% - zastępuje wiele znaków _ - zastępuje jeden znak F8 wyszukanie według podanych kryteriów (system rozróżnia małe i wielkie litery) F9 wywołanie

Bardziej szczegółowo

Instrukcja użytkownika systemu medycznego

Instrukcja użytkownika systemu medycznego Instrukcja użytkownika systemu medycznego ewidencja obserwacji pielęgniarskich (PI) v.2015.07.001 22-07-2015 SPIS TREŚCI: 1. Logowanie do systemu... 3 2. Zmiana hasła... 4 3. Pacjenci - wyszukiwanie zaawansowane...

Bardziej szczegółowo

etrader Pekao Podręcznik użytkownika Strumieniowanie Excel

etrader Pekao Podręcznik użytkownika Strumieniowanie Excel etrader Pekao Podręcznik użytkownika Strumieniowanie Excel Spis treści 1. Opis okna... 3 2. Otwieranie okna... 3 3. Zawartość okna... 4 3.1. Definiowanie listy instrumentów... 4 3.2. Modyfikacja lub usunięcie

Bardziej szczegółowo

Formularze w programie Word

Formularze w programie Word Formularze w programie Word Formularz to dokument o określonej strukturze, zawierający puste pola do wypełnienia, czyli pola formularza, w których wprowadza się informacje. Uzyskane informacje można następnie

Bardziej szczegółowo

I. Interfejs użytkownika.

I. Interfejs użytkownika. Ćwiczenia z użytkowania systemu MFG/PRO 1 I. Interfejs użytkownika. MFG/PRO w wersji eb2 umożliwia wybór użytkownikowi jednego z trzech dostępnych interfejsów graficznych: a) tekstowego (wybór z menu:

Bardziej szczegółowo

Wstęp 7 Rozdział 1. OpenOffice.ux.pl Writer środowisko pracy 9

Wstęp 7 Rozdział 1. OpenOffice.ux.pl Writer środowisko pracy 9 Wstęp 7 Rozdział 1. OpenOffice.ux.pl Writer środowisko pracy 9 Uruchamianie edytora OpenOffice.ux.pl Writer 9 Dostosowywanie środowiska pracy 11 Menu Widok 14 Ustawienia dokumentu 16 Rozdział 2. OpenOffice

Bardziej szczegółowo

Skróty klawiaturowe w systemie Windows 10

Skróty klawiaturowe w systemie Windows 10 Skróty klawiaturowe w systemie Windows 10 Skróty klawiaturowe to klawisze lub kombinacje klawiszy, które zapewniają alternatywny sposób na wykonanie czynności zwykle wykonywanych za pomocą myszy. Kopiowanie,

Bardziej szczegółowo

System obsługi wag suwnicowych

System obsługi wag suwnicowych System obsługi wag suwnicowych Wersja 2.0-2008- Schenck Process Polska Sp. z o.o. 01-378 Warszawa, ul. Połczyńska 10 Tel. (022) 6654011, fax: (022) 6654027 schenck@schenckprocess.pl http://www.schenckprocess.pl

Bardziej szczegółowo

1. Instalacja Programu

1. Instalacja Programu Instrukcja obsługi dla programu Raporcik 2005 1. Instalacja Programu Program dostarczony jest na płycie cd, którą otrzymali Państwo od naszej firmy. Aby zainstalować program Raporcik 2005 należy : Włożyć

Bardziej szczegółowo

Skróty klawiaturowe w PowerPoint

Skróty klawiaturowe w PowerPoint Pomoc online: W oknie Pomoc: Skróty klawiaturowe w PowerPoint F1 Otwieranie okna Pomoc. ALT+F4 Zamknięcie okna Pomoc. ALT+TAB Przełączenie między oknem Pomoc i aktywnym programem. ALT+HOME Powrót do strony

Bardziej szczegółowo

Włączanie/wyłączanie paska menu

Włączanie/wyłączanie paska menu Włączanie/wyłączanie paska menu Po zainstalowaniu przeglądarki Internet Eksplorer oraz Firefox domyślnie górny pasek menu jest wyłączony. Czasem warto go włączyć aby mieć szybszy dostęp do narzędzi. Po

Bardziej szczegółowo

1. Narzędzia główne: WORD 2010 INTERFEJS UŻYTKOWNIKA. wycinamy tekst, grafikę

1. Narzędzia główne: WORD 2010 INTERFEJS UŻYTKOWNIKA. wycinamy tekst, grafikę 1. Narzędzia główne: wycinamy tekst, grafikę stosowanie formatowania tekstu i niektórych podstawowych elementów graficznych umieszczane są wszystkie kopiowane i wycinane pliki wklejenie zawartości schowka

Bardziej szczegółowo

plansoft.org www.plansoft.org Zmiany w Plansoft.org Błyskawiczny eksport danych PLANOWANIE ZAJĘĆ, REZERWOWANIE SAL I ZASOBÓW

plansoft.org www.plansoft.org Zmiany w Plansoft.org Błyskawiczny eksport danych PLANOWANIE ZAJĘĆ, REZERWOWANIE SAL I ZASOBÓW Zmiany w Plansoft.org Błyskawiczny eksport danych... 1 Jak wyeksportować dane... 1 Eksportowanie planu studiów, zajęć, statystyk i danych słownikowych... 2 Dostosowywanie wyników eksportu... 4 Filtrowanie

Bardziej szczegółowo

Kadry Optivum, Płace Optivum. Jak przenieść dane na nowy komputer?

Kadry Optivum, Płace Optivum. Jak przenieść dane na nowy komputer? Kadry Optivum, Płace Optivum Jak przenieść dane na nowy komputer? Aby kontynuować pracę z programem Kadry Optivum lub Płace Optivum (lub z obydwoma programami pracującymi na wspólnej bazie danych) na nowym

Bardziej szczegółowo

windows XP n a j l e p s z e t r i k i

windows XP n a j l e p s z e t r i k i windows XP n a j l e p s z e t r i k i windows XP n a j l e p s z e t r i k i Jak zoptymalizować pracę z systemem Windows XP?... 3 Jak szybko uruchamiać programy?... 3 W jaki sposób dostosować pulpit i

Bardziej szczegółowo

Lista wprowadzonych zmian w systemie Vario v. 3.3 od wydania 3.003.60177.00403 do wydania 3.003.60180.00419

Lista wprowadzonych zmian w systemie Vario v. 3.3 od wydania 3.003.60177.00403 do wydania 3.003.60180.00419 Lista wprowadzonych zmian w systemie Vario v. 3.3 od wydania 3.003.60177.00403 do wydania 3.003.60180.00419 LP Vario* Wersja Zmiany 1. BPM 3.003.60177.00403 Ulepszenie działania pola przeznaczonego do

Bardziej szczegółowo

1. Opis okna podstawowego programu TPrezenter.

1. Opis okna podstawowego programu TPrezenter. OPIS PROGRAMU TPREZENTER. Program TPrezenter przeznaczony jest do pełnej graficznej prezentacji danych bieżących lub archiwalnych dla systemów serii AL154. Umożliwia wygodną i dokładną analizę na monitorze

Bardziej szczegółowo

Instrukcja redaktora strony

Instrukcja redaktora strony Warszawa 14.02.2011 Instrukcja redaktora strony http://przedszkole198.edu.pl wersja: 1.1 1. Zasady ogólne 1.1. Elementy formularza do wprowadzania treści Wyróżniamy następujące elementy do wprowadzania

Bardziej szczegółowo

Laboratorium - Monitorowanie i zarządzanie zasobami systemu Windows 7

Laboratorium - Monitorowanie i zarządzanie zasobami systemu Windows 7 5.0 5.3.3.5 Laboratorium - Monitorowanie i zarządzanie zasobami systemu Windows 7 Wprowadzenie Wydrukuj i uzupełnij to laboratorium. W tym laboratorium, będziesz korzystać z narzędzi administracyjnych

Bardziej szczegółowo

Minimalna wspierana wersja systemu Android to 2.3.3 zalecana 4.0. Ta dokumentacja została wykonana na telefonie HUAWEI ASCEND P7 z Android 4.

Minimalna wspierana wersja systemu Android to 2.3.3 zalecana 4.0. Ta dokumentacja została wykonana na telefonie HUAWEI ASCEND P7 z Android 4. Dokumentacja dla Scandroid. Minimalna wspierana wersja systemu Android to 2.3.3 zalecana 4.0. Ta dokumentacja została wykonana na telefonie HUAWEI ASCEND P7 z Android 4. Scandroid to aplikacja przeznaczona

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi Zaplecza epk w zakresie zarządzania tłumaczeniami opisów procedur, publikacji oraz poradników przedsiębiorcy

Instrukcja obsługi Zaplecza epk w zakresie zarządzania tłumaczeniami opisów procedur, publikacji oraz poradników przedsiębiorcy Instrukcja obsługi Zaplecza epk w zakresie zarządzania tłumaczeniami opisów procedur, publikacji oraz poradników przedsiębiorcy Spis treści: 1 WSTĘP... 3 2 DOSTĘP DO SYSTEMU... 3 3 OPIS OGÓLNY SEKCJI TŁUMACZENIA...

Bardziej szczegółowo

Rozdział ten zawiera informacje o sposobie konfiguracji i działania Modułu OPC.

Rozdział ten zawiera informacje o sposobie konfiguracji i działania Modułu OPC. 1 Moduł OPC Moduł OPC pozwala na komunikację z serwerami OPC pracującymi w oparciu o model DA (Data Access). Dzięki niemu można odczytać stan obiektów OPC (zmiennych zdefiniowanych w programie PLC), a

Bardziej szczegółowo

Menu Plik w Edytorze symboli i Edytorze widoku aparatów

Menu Plik w Edytorze symboli i Edytorze widoku aparatów Menu Plik w Edytorze symboli i Edytorze widoku aparatów Informacje ogólne Symbol jest przedstawieniem graficznym aparatu na schemacie. Oto przykład przekaźnika: Widok aparatu jest przedstawieniem graficznym

Bardziej szczegółowo

Dodatek. Instrukcja instalacji i konfiguracji. dla Subiekt nexo. Wersja:

Dodatek. Instrukcja instalacji i konfiguracji. dla Subiekt nexo. Wersja: Dodatek dla Subiekt nexo Instrukcja instalacji i konfiguracji Wersja: 1.0.1., ul. Zwoleńska 127 lok. 32, 04-761 Warszawa Spis treści 1. Informacje ogólne... 3 O programie... 3 Wymagania systemowe i sprzętowe...

Bardziej szczegółowo

Kolumna Zeszyt Komórka Wiersz Tabela arkusza Zakładki arkuszy

Kolumna Zeszyt Komórka Wiersz Tabela arkusza Zakładki arkuszy 1 Podstawowym przeznaczeniem arkusza kalkulacyjnego jest najczęściej opracowanie danych liczbowych i prezentowanie ich formie graficznej. Ale formuła arkusza kalkulacyjnego jest na tyle elastyczna, że

Bardziej szczegółowo

Instalacja programu Warsztat 3 w sieci

Instalacja programu Warsztat 3 w sieci Instalacja programu Warsztat 3 w sieci (proszę uważnie przeczytać do końca) Spis treści 1 Przed instalacją...2 2 Przeprowadzanie po raz pierwszy instalacji sieciowej...3 2.1 Dane umieszczone na jednej

Bardziej szczegółowo

1. Dockbar, CMS + wyszukiwarka aplikacji Dodawanie portletów Widok zawartości stron... 3

1. Dockbar, CMS + wyszukiwarka aplikacji Dodawanie portletów Widok zawartości stron... 3 DODAJEMY TREŚĆ DO STRONY 1. Dockbar, CMS + wyszukiwarka aplikacji... 2 2. Dodawanie portletów... 3 Widok zawartości stron... 3 Omówienie zawartości portletu (usunięcie ramki itd.)... 4 3. Ikonki wybierz

Bardziej szczegółowo

Wypożyczalnia by CTI. Instrukcja

Wypożyczalnia by CTI. Instrukcja Wypożyczalnia by CTI Instrukcja Spis treści 1. Opis programu... 3 2. Pierwsze uruchomienie... 4 3. Lista sprzętu... 7 3.1. Dodawanie nowego sprzętu... 8 3.2. Dodawanie przeglądu... 9 3.3. Edycja sprzętu...

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA OBSŁUGI PROGRAMU IRF DLA BIURA RACHUNKOWEGO Program Rachmistrz/Rewizor. Strona0

INSTRUKCJA OBSŁUGI PROGRAMU IRF DLA BIURA RACHUNKOWEGO Program Rachmistrz/Rewizor. Strona0 INSTRUKCJA OBSŁUGI PROGRAMU IRF DLA BIURA RACHUNKOWEGO Program Rachmistrz/Rewizor Strona0 1. Zaloguj się na konto IRF, na adres: http://irf-system.pl 2. Hasło można zmienić, klikając w ustawienia. Strona1

Bardziej szczegółowo

TIME MARKER. Podręcznik Użytkownika

TIME MARKER. Podręcznik Użytkownika TIME MARKER Podręcznik Użytkownika SPIS TREŚCI I. WPROWADZENIE... 3 II. Instalacja programu... 3 III. Opis funkcji programu... 7 Lista skrótów... 7 1.1. Klawisz kontrolny... 7 1.2. Klawisz skrótu... 8

Bardziej szczegółowo

PRODUKCJA BY CTI INSTRUKCJA INSTALACJI I KONFIGURACJI

PRODUKCJA BY CTI INSTRUKCJA INSTALACJI I KONFIGURACJI PRODUKCJA BY CTI INSTRUKCJA INSTALACJI I KONFIGURACJI Spis treści Ważne informacje przed instalacją... 3 1. Instalacja oprogramowania... 4 2. Konfiguracja połączenia z serwerem SQL oraz z programem OPTIMA...

Bardziej szczegółowo

Wykład III. dr Artur Bartoszewski www.bartoszewski.pr.radom.pl. Wydział Nauczycielski, Kierunek Pedagogika Wprowadzenie do baz danych

Wykład III. dr Artur Bartoszewski www.bartoszewski.pr.radom.pl. Wydział Nauczycielski, Kierunek Pedagogika Wprowadzenie do baz danych Wydział Nauczycielski, Kierunek Pedagogika Wprowadzenie do baz danych dr Artur Bartoszewski www.bartoszewski.pr.radom.pl Wykład III W prezentacji wykorzystano fragmenty i przykłady z książki: Joe Habraken;

Bardziej szczegółowo

2014 Electronics For Imaging. Informacje zawarte w niniejszej publikacji podlegają postanowieniom opisanym w dokumencie Uwagi prawne dotyczącym tego

2014 Electronics For Imaging. Informacje zawarte w niniejszej publikacji podlegają postanowieniom opisanym w dokumencie Uwagi prawne dotyczącym tego 2014 Electronics For Imaging. Informacje zawarte w niniejszej publikacji podlegają postanowieniom opisanym w dokumencie Uwagi prawne dotyczącym tego produktu. 23 czerwca 2014 Spis treści 3 Spis treści...5

Bardziej szczegółowo

Stosowanie, tworzenie i modyfikowanie stylów.

Stosowanie, tworzenie i modyfikowanie stylów. Stosowanie, tworzenie i modyfikowanie stylów. We wstążce Narzędzia główne umieszczone są style, dzięki którym w prosty sposób możemy zmieniać tekst i hurtowo modyfikować. Klikając kwadrat ze strzałką w

Bardziej szczegółowo

Instrukcja konfiguracji programu KS-ASW do pracy w trybie wielopodmiotowym

Instrukcja konfiguracji programu KS-ASW do pracy w trybie wielopodmiotowym Instrukcja konfiguracji programu KS-ASW do pracy Strona 1 z 9 Spis treści 1. Wstęp... 3 2. Zasada działania wielopodmiotowości... 3 3. Uruchamianie trybu wielopodmiotowości... 3 4. Dodawanie nowej firmy...

Bardziej szczegółowo

I. Spis treści I. Spis treści... 2 II. Kreator szablonów... 3 1. Tworzenie szablonu... 3 2. Menu... 4 a. Opis ikon... 5 3. Dodanie nowego elementu...

I. Spis treści I. Spis treści... 2 II. Kreator szablonów... 3 1. Tworzenie szablonu... 3 2. Menu... 4 a. Opis ikon... 5 3. Dodanie nowego elementu... Kreator szablonów I. Spis treści I. Spis treści... 2 II. Kreator szablonów... 3 1. Tworzenie szablonu... 3 2. Menu... 4 a. Opis ikon... 5 3. Dodanie nowego elementu... 7 a. Grafika... 7 b. Tekst... 7 c.

Bardziej szczegółowo

Podręczna pomoc Microsoft Power Point 2007

Podręczna pomoc Microsoft Power Point 2007 Podręczna pomoc Microsoft Power Point 2007 Animacja (przejście) slajdu... 2 Wybór przejścia slajdu... 2 Ustawienie dźwięku dla przejścia... 3 Ustawienie szybkości przejścia slajdu... 4 Sposób przełączenia

Bardziej szczegółowo

5.2. Pierwsze kroki z bazami danych

5.2. Pierwsze kroki z bazami danych 5.2. Pierwsze kroki z bazami danych Uruchamianie programu Podobnie jak inne programy, OO Base uruchamiamy z Menu Start, poprzez zakładkę Wszystkie programy, gdzie znajduje się folder OpenOffice.org 2.2,

Bardziej szczegółowo

Europejski Certyfikat Umiejętności Komputerowych. Moduł 3 Przetwarzanie tekstów

Europejski Certyfikat Umiejętności Komputerowych. Moduł 3 Przetwarzanie tekstów Europejski Certyfikat Umiejętności Komputerowych. Moduł 3 Przetwarzanie tekstów 1. Uruchamianie edytora tekstu MS Word 2007 Edytor tekstu uruchamiamy jak każdy program w systemie Windows. Można to zrobić

Bardziej szczegółowo

Instrukcja instalacji

Instrukcja instalacji Instrukcja instalacji Nintex USA LLC 2012. Wszelkie prawa zastrzeżone. Zastrzegamy sobie prawo do błędów i pominięć. support@nintex.com 1 www.nintex.com Spis treści 1. Instalowanie programu Nintex Workflow

Bardziej szczegółowo

SYSTEM ZARZĄDZANIA RELACJAMI Z KLIENTEM CRM7

SYSTEM ZARZĄDZANIA RELACJAMI Z KLIENTEM CRM7 SYSTEM ZARZĄDZANIA RELACJAMI Z KLIENTEM CRM7 Administracja instrukcja Panel administracyjny jest dostępny z menu po lewej stronie ekranu. Użytkownicy bez uprawnień administracyjnych mają tylko możliwość

Bardziej szczegółowo

Instrukcje dotyczące systemu Windows w przypadku drukarki podłączonej lokalnie

Instrukcje dotyczące systemu Windows w przypadku drukarki podłączonej lokalnie Strona 1 z 6 Połączenia Instrukcje dotyczące systemu Windows w przypadku drukarki podłączonej lokalnie Uwaga: Przy instalowaniu drukarki podłączonej lokalnie, jeśli dysk CD-ROM Oprogramowanie i dokumentacja

Bardziej szczegółowo

Windows XP - lekcja 3 Praca z plikami i folderami Ćwiczenia zawarte w tym rozdziale pozwolą na tworzenie, usuwanie i zarządzanie plikami oraz folderami znajdującymi się na dysku twardym. Jedną z nowości

Bardziej szczegółowo

Laboratorium - Podgląd informacji kart sieciowych bezprzewodowych i przewodowych

Laboratorium - Podgląd informacji kart sieciowych bezprzewodowych i przewodowych Laboratorium - Podgląd informacji kart sieciowych bezprzewodowych i przewodowych Cele Część 1: Identyfikacja i praca z kartą sieciową komputera Część 2: Identyfikacja i użycie ikon sieci w obszarze powiadomień

Bardziej szczegółowo

Podręcznik użytkownika Obieg dokumentów

Podręcznik użytkownika Obieg dokumentów Podręcznik użytkownika Obieg dokumentów Opracowany na potrzeby wdrożenia dla Akademii Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu W ramach realizacji projektu: Uczelnia jutra wdrożenie

Bardziej szczegółowo

Instrukcjainstalacji KS-CRM

Instrukcjainstalacji KS-CRM System Zarządzania Relacjami z Klientami Instrukcjainstalacji KS-CRM Katowice 2010 2213PI01.00 Nazwa dokumentu: Instrukcja instalacji systemu KS-CRM Wersja dokumentu: 2011.00.0.0 Data aktualizacji: 25.06.2010

Bardziej szczegółowo

Podstawy technologii cyfrowej i komputerów

Podstawy technologii cyfrowej i komputerów BESKIDZKIE TOWARZYSTWO EDUKACYJNE Podstawy technologii cyfrowej i komputerów Budowa komputerów cz. 2 systemy operacyjne mgr inż. Radosław Wylon 2010 1 Spis treści: Rozdział I 3 1. Systemy operacyjne 3

Bardziej szczegółowo

Zastępstwa Optivum. Jak przenieść dane na nowy komputer?

Zastępstwa Optivum. Jak przenieść dane na nowy komputer? Zastępstwa Optivum Jak przenieść dane na nowy komputer? Aby kontynuować pracę z programem Zastępstwa Optivum na innym komputerze, należy na starym komputerze wykonać kopię zapasową bazy danych programu

Bardziej szczegółowo

DODAJEMY TREŚĆ DO STRONY

DODAJEMY TREŚĆ DO STRONY DODAJEMY TREŚĆ DO STRONY SPIS TREŚCI Pasek narzędzi i wyszukiwarka aplikacji... 2 Dodawanie portletów... 3 Widok zawartości stron... 4 Zawartość portletu... 5 Ikonki wybierz oraz dodaj zawartość stron...

Bardziej szczegółowo

Dlaczego stosujemy edytory tekstu?

Dlaczego stosujemy edytory tekstu? Edytor tekstu Edytor tekstu program komputerowy służący do tworzenia, edycji i formatowania dokumentów tekstowych za pomocą komputera. Dlaczego stosujemy edytory tekstu? możemy poprawiać tekst możemy uzupełniać

Bardziej szczegółowo

Pokaz slajdów na stronie internetowej

Pokaz slajdów na stronie internetowej Pokaz slajdów na stronie internetowej... 1 Podpisy pod zdjęciami... 3 Publikacja pokazu slajdów w Internecie... 4 Generator strony Uczelni... 4 Funkcje dla zaawansowanych użytkowników... 5 Zmiana kolorów

Bardziej szczegółowo

Wdrożenie modułu płatności eservice. dla systemu Zen Cart 1.3.9 1.5

Wdrożenie modułu płatności eservice. dla systemu Zen Cart 1.3.9 1.5 Wdrożenie modułu płatności eservice dla systemu Zen Cart 1.3.9 1.5 - dokumentacja techniczna Wer. 01 Warszawa, styczeń 2014 1 Spis treści: 1 Wstęp... 3 1.1 Przeznaczenie dokumentu... 3 1.2 Przygotowanie

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi funkcji specjalnych szablonu C01 v.1.0

Instrukcja obsługi funkcji specjalnych szablonu C01 v.1.0 Instrukcja obsługi funkcji specjalnych szablonu C01 v.1.0 UWAGA 1: Przed dokonaniem jakichkolwiek zmian, zalecamy skopiować wcześniej kod html modułu do pliku na lokalnym dysku. W przypadku problemów ułatwi

Bardziej szczegółowo

Data wydania: 2013-06-12. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

Data wydania: 2013-06-12. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Wersja 1.0 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Tytuł dokumentu: Dokumentacja dla administratora strony

Bardziej szczegółowo

Pomoc dla systemu WordPress

Pomoc dla systemu WordPress Pomoc dla systemu WordPress Ten plik pomocy przeznaczony jest dla pluginu stat24 w wersji 0.2. W tym pluginie porzucono wsparcie dla starszych wersji WordPress (niższych niż 1.5) oraz zrezygnowano z opcji

Bardziej szczegółowo

Archiwizacja baz MSSQL /BKP_SQL/ opis oprogramowania

Archiwizacja baz MSSQL /BKP_SQL/ opis oprogramowania Archiwizacja baz MSSQL /BKP_SQL/ opis oprogramowania Kraków 2010 Przeznaczenie programu. Program BKP_SQL powstał z myślą ułatwienia procesy archiwizacji baz danych MSSQL. Program umożliwia seryjne wykonanie

Bardziej szczegółowo

Co nowego w systemie Kancelaris 3.31 STD/3.41 PLUS

Co nowego w systemie Kancelaris 3.31 STD/3.41 PLUS Ten dokument zawiera informacje o zmianach w wersjach: 3.31 STD w stosunku do wersji 3.30 STD 3.41 PLUS w stosunku do wersji 3.40 PLUS 1. Kancelaria 1.1. Opcje kancelarii Co nowego w systemie Kancelaris

Bardziej szczegółowo

Windows W celu dostępu do i konfiguracji firewall idź do Panelu sterowania -> System i zabezpieczenia -> Zapora systemu Windows.

Windows W celu dostępu do i konfiguracji firewall idź do Panelu sterowania -> System i zabezpieczenia -> Zapora systemu Windows. Bezpieczeństwo Systemów Informatycznych Firewall (Zapora systemu) Firewall (zapora systemu) jest ważnym elementem bezpieczeństwa współczesnych systemów komputerowych. Jego główną rolą jest kontrola ruchu

Bardziej szczegółowo

VinCent Administrator

VinCent Administrator VinCent Administrator Moduł Zarządzania podatnikami Krótka instrukcja obsługi ver. 1.01 Zielona Góra, grudzień 2005 1. Przeznaczenie programu Program VinCent Administrator przeznaczony jest dla administratorów

Bardziej szczegółowo

Kadry Optivum, Płace Optivum. Jak przenieść dane na nowy komputer?

Kadry Optivum, Płace Optivum. Jak przenieść dane na nowy komputer? Kadry Optivum, Płace Optivum Jak przenieść dane na nowy komputer? Aby kontynuować pracę z programem Kadry Optivum lub Płace Optivum (lub z obydwoma programami pracującymi na wspólnej bazie danych) na nowym

Bardziej szczegółowo

Skrócony przewodnik OPROGRAMOWANIE PC. MultiCon Emulator

Skrócony przewodnik OPROGRAMOWANIE PC. MultiCon Emulator Wspomagamy procesy automatyzacji od 1986 r. Skrócony przewodnik OPROGRAMOWANIE PC MultiCon Emulator Wersja: od v.1.0.0 Do współpracy z rejestratorami serii MultiCon Przed rozpoczęciem użytkowania oprogramowania

Bardziej szczegółowo