Proces kształcenia zawodowego. Opracował: Zbigniew Prokop

Transkrypt

1 Proces kształcenia zawodowego Opracował: Zbigniew Prokop

2 Cele i treści kształcenia zawodowego Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie do życia i twórczej postawy w społeczeństwie. Kształtowanie specyficznych umiejętności zawodowych zastępowane jest umiejętnościami ogólnozawodowymi umożliwiającymi zmiany charakteru i treści pracy.

3 Cele i treści kształcenia zawodowego Cele kształcenia zawodowego należy rozumieć jako świadomie założone wyniki procesu nauczania - uczenia się zawodu wyrażone przyrostem wiadomości, umiejętności i nawyków oraz zmianami osobowości uczącego się. Treści kształcenia są pochodną celów

4 Podział celów kształcenia Cele ogólne Cele poznawcze Cele kształcące Cele wychowawcze Cele szczegółowe

5 Szczegółowe cele dydaktyczne w kształceniu zawodowym powinny określać, co uczący się potrafi zrobić, jeżeli będzie się uczył, a nie ustalać, co robi lub co ma zrobić nauczyciel

6 Klasyfikacja celów nauczania - uczenia się Cele nauczania - uczenia się Cele dydaktyczne Cele wychowawcze Cele poznawcze Cele kształcące

7 Treści kształcenia zawodowego Zbiór pojęć, twierdzeń i teorii stanowiących przedmiot poznania Zbiór przedmiotów, narzędzi, urządzeń (a także ich opisy) warunkujących proces pracy Układ czynności niezbędnych do ukształtowania się umiejętności i nawyków zawodowych Układ czynności warunkujących efektywne uczestnictwo uczącego się w procesie pracy

8 Treści kształcenia zawodowego Podstawę do ustalenia treści danego przedmiotu stanowi podstawa programowa kształcenia w zawodzie i program nauczania zatwierdzony przez MEN Współcześnie dąży się do tego, by treści stanowiły układy strukturalne i zintegrowane, aby gwarantowały wiązanie teorii z praktyką i aby odpowiadały obecnemu rozwojowi techniki. Stąd pojawia się idea kształcenia modułowego

9 Miejsce treści kształcenia w systemie kształcenia zawodowego Praktyka (otaczająca nas rzeczywistość Klasyfikacja zawodów i specjalności szkolnictwa zawodowego Charakterystyka kwalifikacyjna absolwenta w zawodzie Treści kształcenia zawodowego Charakterystyka kwalifikacyjna absolwenta w zawodzie Podstawa programowa kształcenia w zawodzie Program nauczania przedmiotu/ modułu Program nauczania przedmiotu/ modułu Program nauczania przedmiotu/ modułu Program nauczania przedmiotu/m odułu Plan nauczania Program nauczania dla zawodu

10 Poziom taksonometryczny Kategoria celu Określenia wieloznacznikowe Przykłady czasowników operacyjnych (działanie, polecenie, zadanie) I WIADOMOŚCI A wiedzieć (zapamiętać) wymienić, podać, określić, zdefiniować, wyliczyć B rozumieć wyjaśnić, charakteryzować, rozpoznawać, rozróżniać, uzasadniać, zilustrować, II UMIEJĘTNOŚ CI C potrafi stosować wiadomości w sytuacjach typowych wykonywać, zastosować, narysować, rozwiązać, sklasyfikować, połączyć, zmierzyć, D stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych (rozwiązywanie problemów), dowieść, analizować, wykryć przewidzieć, ocenić, zaplanować, zaprojektować. Kategorie: A i B- odnoszą się do wiedzy teoretycznej jaką uczeń powinien zdobyć na naszych zajęciach oraz musi rozumieć to, czego się nauczył C i D- odnoszą się do umiejętności zastosowania nabytej teorii w praktyce w sytuacjach typowych i problematycznych D- jej cel jest najtrudniejszy, gdyż odnosi się do zachowań nietypowych (w razie problemu uczeń powinien sam przeanalizować sytuację i w oparciu o zdobytą teorię zastosować najlepsze wyjścierozwiązanie problemu)

11 Systemy i etapy nauczania uczenia się praktycznych umiejętności zawodowych System przedmiotowy System operacyjny System operacyjno-kompleksowy

12 Etapy nauczania uczenia się Etap wstępny Etap rozwojowy Etap powstania nawyków Etap specjalizujący

13 Etapy nauczania uczenia się praktycznych umiejętności zawodowych ETAPY NAUCZANIA-UCZENIA SIĘ PRAKTYCZNYCH UMIEJĘTNOŚCI ZAWODOWYCH Etap wstępny Etap rozwojowy Etap powstawania nawyków Etap specjalizujący Analiza ruchów i czynności przy maksymalnym udziale świadomości Synteza ruchów i czynności (łącznie się, scalanie, porządkowanie) oraz zmniejszanie się udziału świadomości. Doskonalenie ruchów roboczych, czynności i zabiegów technologicznych Automatyzowanie ruchów, czynności i zabiegów technologicznych (powstawanie nawyków) ograniczanie udziału świadomości do korygowania analizatorów ruchowych Uczniowie stopniowo przygotowują się do podjęcia pracy w wyuczonym zawodzie (specjalności)

14 Formy organizacyjne kształcenia zawodowego Systemy procesu kształcenia zawodowego 1 Gabinetowo-lekcyjny 2 Pracowniano-laboratoryjny 3 Warsztatowo - produkcyjno - usługowy Przedmiotowy Operacyjny Operacyjno - kompleksowy

15 Formy organizowania praktycznej nauki zawodu w systemie warsztatowo produkcyjno - usługowym Nauczanie indywidualne Nauczanie grupowe Nauczanie w grupach uczniowskich Nauczanie w zespołach pracowniczych Praktyki zawodowe uczniów Zajęcia specjalizujące Zajęcia pracowniane lub laboratoryjne Wycieczki dydaktyczne Zajęcia seminaryjne

16 Literatura 1.Cz. Kupisiewicz Podstawy dydaktyki ogólnej 2.T. Nowacki Podstawy dydaktyki zawodowej 3.W. Okoń - Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej 4.Cz. Plewka Poradnik nauczyciela praktycznej nauki zawodu 5.T. Ornatowski Praktyczna nauka zawodu 6.F. Szlosek Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych 7.K. Symela Kształcenie modułowe