Pan Jan Dworak Przewodniczący KRRiT. Prezes Zarządu TVP S.A. Pan Juliusz Braun Prezes Zarządu TVP S.A. Pani Ewa Ger Dyrektor BZZL

Transkrypt

1 Warszawa, dn r. L.dz. Wizja/59/2014 Nie możemy być krajem konkurującym wyłącznie albo przeważnie niskimi płacami. Pewne instrumenty polityki gospodarczej funkcjonujące w Polsce mają charakter tymczasowy. Nie można na stałe dopuszczać do tego, by miliony ludzi udawały, że są przedsiębiorstwami, by płacić niższą stawkę ZUS-u. Więc wiadomo, że koszty pracy muszą się zwiększać. Marek Belka, prezes NBP. Pan Wojciech Karpiński Minister Skarbu Państwa Pan Jan Dworak Przewodniczący KRRiT Pan Stanisław Jekiełek Przewodniczący Rady Nadzorczej TVP S.A. Prezes Zarządu TVP S.A. Pan Juliusz Braun Prezes Zarządu TVP S.A. Pani Ewa Ger Dyrektor BZZL 26 maja 2014 roku Zarząd TVP S.A. podpisał umowę z agencją pracy tymczasowej Leasing Team spółka z o.o., której przedmiotem jest outsourcing personalny części dotychczasowych stałych pracowników etatowych TVP S.A. oraz grupy współpracowników. Stało się tak pomimo wielu zastrzeżeń zgłaszanych przez Związek. Dotyczyły one zarówno podstaw prawnych takich pozornych działań restrukturyzacyjnych, nowej struktury organizacyjnej jak i przyjętego w następstwie takich zmian modelu funkcjonowania telewizji publicznej. Zgłaszaliśmy te zastrzeżenia w kontekście realiów realizacji obligatoryjnych, ustawowych, niezbywalnych zadań misyjnych Telewizji Polskiej, które miałyby być dalej wykonywane przy udziale tych samych pracowników antenowych, wykonujących niezbędne telewizyjne zawo- 1 S t r o n a W i z j a / 5 9 /

2 dy oraz specjalności twórcze. Zatrudnionych tylko pozornie w firmie zewnętrznej, będącej agencją pracy tymczasowej, zaś de facto nadal pracujących w TVP, gdyż rzekome przejście części zakładu pracy na nowego pracodawcę w tym przypadku bezsprzecznie faktycznie nie ma miejsca. Jest jedynie niewątpliwie obejściowo pozorowane przez TVP S.A. jako pracodawcę. Przewidziani do outsourcingu pracownicy nie mogą zostać przeniesieni do agencji pracy tymczasowej, gdyż byłoby to rażąco sprzeczne z odnośnymi postanowieniami ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych w zbiegu z przepisami ustaw związkowych: Kodeksu pracy, prawa prasowego, ustawy o radiofonii i telewizji i in. ustaw. Dziennikarze, montażyści, charakteryzatorzy zatrudnieni dotąd w różnych jednostkach organizacyjnych TVP S.A. nie mogą także być w ten sposób zmuszani do podejmowania samozatrudnienia. Ich zespołowa, ze swojej istoty praca, nie jest pracą sezonową, okresową ani tymczasową. Specyfika i warunki wykonywania pracy twórczej czterech grup pracowników Telewizji Polskiej objętych outsourcingiem niewątpliwie determinują istnienie stosunku pracy zakreślone w Kodeksie pracy z ich nadal faktycznym pracodawcą, jakim jest TVP S.A. Prawo nie pozwala czynić rzekomych pracowników tymczasowych ze stałych pracowników twórczych, zatrudnionych w systemie ciągłej pracy wielozmianowej, z koniecznym zachowaniem pełnej gotowości oraz dyspozycyjności do wykonywania zlecanych zadań oraz samodzielnego inicjowania różnych form antenowej pracy twórczej. Wymagającej ciągłej, ścisłej oraz interaktywnej współpracy ze wszystkimi służbami TVP S.A. i zgłaszania realizacji własnych inicjatyw twórczych oraz stałego, nie okazjonalnego tylko, działania w imieniu i na rzecz publicznego nadawcy, którego uprawnienia i obowiązki nadawcze nie mogą być przenoszone na inne podmioty. Żadne obejściowe, pozorne działania TVP S.A. nie zmienią stanu faktycznego i prawnego nadal stałego zatrudnienia oraz pracy objętych pozornym outsourcingiem pracowników w wyniku ich niezgodnego z prawem przeniesienia do agencji pracy tymczasowej. Instytucje Kodeksu pracy, oparte na dyrektywie 2001/23/ WE służące ochronie trwałości stosunku pracy, do których należy art k.p., nie mogą być obejściowo wykorzystywane przez pracodawcę niezgodnie z ich ratio legis, gdy nie dochodzi do przejścia zorganizowanej części zakładu pracy na nowego pracodawcę o tożsamym przedmiocie i formach działania. 27 maja 2014 r. Związek Zawodowy Pracowników Twórczych i Technicznych Mediów Polskich Wizja OZ w TVP S.A. otrzymał oficjalne pismo od przedstawicieli spółki będące formalnym zawiadomieniem o przejęciu części zakładu pracy przez nowego pracodawcę z informacjami na temat przenoszonych grup, przyczyn podjętej decyzji, jej podstaw prawnych i skutków w sferze indywidualnych stosunków pracy pracowników. 28 maja 2014 roku otrzymaliśmy odpowiedź pracodawcy na pismo Wizja/42/2014 z 14 maja 2014 roku, w którym Związek zgłosił wniosek o nieuznawanie wyników procedury jako podstaw do decyzji kadrowych, szczególnie tych związanych z outsourcingiem. Jest to jeden z kluczowych elementów całego projektu. 2 S t r o n a W i z j a / 5 9 /

3 W piśmie BZKL THK /2014(1864) skierowanym do ZZ Wizja podpisanym przez Pana Karola Pękula Pełnomocnika Zarządu ds. kontaktów z organizacjami związkowymi, działającymi TVP S.A. i Radą Pracowników TVP S.A., czytamy m.in. Zarzut w piśmie z 14 maja (L.dz. Wizja 42/2014 o nieotrzymaniu przez Związek odpowiedzi na pismo z r. (L.dz. Wizja /37/2014) uważam za nieuprawniony. Obszerne wyjaśnienia dotyczące procesu promocji stanowiskowej zostały przekazane w piśmie BZKL z r. (L.dz. THK-15-12/2014(1864). Przypominam, że już 7 sierpnia 2013 roku został przekazany ZZPT Wizja tekst procedury promocji stanowiskowej, będącej właśnie zbiorem zasad i postępowania na poszczególnych etapach procesu. Nie wnikając w to, że 14 maja 2014 roku Związek nie wiedział co będzie zawarte w piśmie wysłanym 15 maja 2014 roku, to jednak nasza ocena przyjętej procedury jest całkowicie odmienna. Nikt nie kwestionuje prawa pracodawcy do przeprowadzenia ocen pracowników, ani opracowania kryteriów promocji. Jednak w tym przypadku, w rzeczywistości była to swoista selekcja dziennikarzy, na tych co pozostaną w firmie i na tych, którzy będą zakwalifikowani do outsourcingu. Pracodawca powołuje się na wyniki kontroli PIP, przeprowadzonej na wniosek ZZ Wizja w październiku 2013 roku kontrola procesu przeprowadzona przez niezależną instytucję ochrony prawnej jaką jest Państwowa Inspekcja Pracy- w przeciwieństwie do prywatnej firmy komercyjnej, realizującej zadania zlecane przez klientów, jaką jest firma pod nazwą Instytut Analiz im. Karola Gaussa sp. z o.o.(krs , NIP: )- na okoliczność zgodności Procedury z prawem, nie wykazała niezgodności oraz naruszeń przepisów prawa pracy. Wobec tego niezrozumiałe są zarzuty łamania przepisów Kodeksu pracy, szczególnie w zakresie naruszenia wymogów równego traktowania czy naruszania zakazu dyskryminacji. Kontrola nie dotyczyła wyników procedury i sposobu jej przeprowadzenia, ponieważ te były znane dużo później, tylko sprawdzenia prawidłowości zastosowania testów psychologicznych. Inspektorzy PIP stwierdzili, że w ich opinii brak jest podstaw prawnych do kwestionowania przeprowadzonego procesu oceny pracowników. Zasadniczo ocena pracy osoby zatrudnionej jest działaniem w ramach obowiązującego porządku prawnego i nie stanowi naruszenia prawnej ochrony stosunku pracy..., cyt: pismo nr 2a Sw5171-Sa02/2013 PIP, Okręgowy Inspektorat Pracy w Warszawie z dnia Inspektorzy PIP potwierdzili, że była to ocena pracowników, co kwestionuje Pan Karol Pękul uważając, że procedura oceną nie była, więc nie musiała odwoływać się..do wymogów stawianych ocenie pracowniczej.. cyt: pismo BZKL THK /2014(1864) z 28 maja 2014 roku. Zdumiewa także sugestia, że prywatna firma komercyjna, realizująca zadania zlecane przez klientów jaką jest Instytut Analiz im. Karola Gaussa sp. z o.o. z tego powodu może wydawać 3 S t r o n a W i z j a / 5 9 /

4 opinie niezgodne ze standardami, natomiast prywatna firma komercyjna, realizująca zadania zlecane przez klientów jaką jest Leasing Team spółka z o.o. (KRS , NIP ) do której TVP S.A. zamierza przenieść 4 kluczowe, z punktu widzenia produkcji telewizyjnej, grupy zawodowe, z tego samego powodu te standardy spełnia. Dlaczego więc, przy takim stosunku do prywatnych firm komercyjnych Zarząd Telewizji przenosi do jednej z nich swoich dziennikarzy, montażystów, grafików i charakteryzatorów twierdząc, że w żaden sposób nie będzie to naruszać niezależności dziennikarskiej ani możliwości realizacji misji przez telewizję publiczną? Stanowisko władz TVP S.A. zawarte zarówno w piśmie BZKL THK /2014(1864) z dnia 28 maja 2014 roku, jak i poprzednim z 15 maja 2014 roku nie jest odpowiedzią na nasze wnioski i przedstawione pytania. Wręcz przeciwnie powoduje wrażenie, że celem tych tekstów nie jest wyjaśnienie wątpliwości, ale raczej utwierdzanie się pracodawcy w słuszności własnych racji. Warto jednak, aby pracodawca - zamiast prezentowania swojej nieomylności przedstawił, zgodnie ze swymi obowiązkami informacyjnymi, przygotowane na zlecenie TVP S.A. pełne analizy zawierające podstawy prawne outsourcingu oraz jego całościowe uzasadnienie ekonomiczne. Wreszcie, warto, aby zastanowili się Państwo nad przyczynami powstałych wątpliwości i zastrzeżeń, przeanalizowali fakty, ich następstwa oraz wskazywane negatywne konsekwencje swojego działania. Przyniosłoby to wszystkim zdecydowanie więcej korzyści. Dodatkowo, okazuje się teraz, że cała procedura wyłonienia koordynatorów w ramach nowych, strategicznych funkcji, jest w efekcie powołaniem tych osób na stanowiska sekretarza redakcji i redaktora odpowiedzialnego. Co to ma wspólnego z założeniami? Jak informuje Press ;..1 lipca br. 414 etatowych pracowników TVP przejdzie do firmy Leasing Team. Outsourcing obejmie wszystkich montażystów, grafików i charakteryzatorów pracujących w TVP oraz kilkuset dziennikarzy. Z tej ostatniej grupy etaty w telewizji publicznej zachowa ok. 350 osób, z czego 150 to pracownicy anten nieobjętych outsourcingiem (TVP Polonia i kanały tematyczne), natomiast ok. 200 dziennikarzy zostanie w roli tzw. koordynatorów. Wytypowano ich w trzystopniowym procesie (składał się m.in. z testów kompetencji). Ponieważ jednak w TVP nie ma stanowiska koordynatora, a związki zawodowe przeciwne outsourcingowi - nie zgodziły się na zmianę regulaminu, biuro kadr wykorzystało stanowiska już istniejące. I tak, pozostający w TVP dziennikarze zatrudnieni w systemie czasowo-premiowym zostaną sekretarzami redakcji, a zatrudnieni w systemie czasowo-honoraryjnym redaktorami odpowiedzialnymi. Ta ostatnia funkcja wiąże się jednak z utratą nagrody jubileuszowej, bo stanowisko redaktora odpowiedzialnego nie zostało ujęte w regulaminie jej przyznawania, autor: Elżbieta Rutkowska (RUT) ( 4 S t r o n a W i z j a / 5 9 /

5 W związku z ciągłymi zmianami koncepcji, istniejącymi wątpliwościami, brakiem ich wyjaśnienia ZZPTiTMP Wizja ponownie przesyła - z żądaniem ustosunkowania się pracodawcy swoje stanowisko w sprawie zarówno outsourcingu jak i poprzedzającego decyzje kadrowe procesu ewaluacji. Wnosimy także o ujawnienie oraz udostępnienie ZZPTiTMP Wizja pełnej treści umowy o outsourcingu personalnym, podpisanej 26 maja br. przez Zarząd TVP S.A. z agencją pracy tymczasowej Leasing Team Sp. z o.o. Nie ma już obecnie żadnych podstaw faktycznych ani prawnych utajniania zawartej umowy przed pracownikami TVP S.A., których elementarnych praw pracowniczych ta umowa dotyczy i przed naszym Związkiem, jako ich prawnym reprezentantem. Zarząd TVP S.A. nie może się już teraz powoływać ani na tajemnicę handlową, ani tajemnicę przedsiębiorstwa. TVP S.A. Jako publiczna instytucja, będąca społecznym środkiem przekazu o statuowanym w art. 14 istotnym znaczeniu ustrojowym i społecznym, współfinansowana z opłat abonamentowych przez obywateli, którzy zgodnie z prawem płacą ten obligatoryjny abonament, jest obowiązana do pełnej jawności i przejrzystości działania. Mimo formalnego statusu spółki prawa handlowego nie jest jedną z typowych jednoosobowych spółek Skarbu Państwa. Działalność gospodarcza i rynkowa nie może dominować nad publicznoprawnymi statutowymi zakreślonymi ustawowo, nadrzędnymi celami i zadaniami misyjnymi TVP S.A. a tak się coraz częściej dzieje, czego przykładem jest ten projekt pozornego przejścia części TVP S.A na, rzekomo tożsamy podmiotowo oraz przedmiotowo, zewnętrzny prywatny zakład pracy, będący agencją pracy tymczasowej, który ze względów prawnych nie może przejąć pracowników realizujących misyjne zadania TVP S.A. Nasze negatywne stanowisko w sprawie outsourcingu przedstawiane było wielokrotnie od momentu otrzymania informacji o planowanych nowych rozwiązaniach organizacyjnych tj. od 14 maja 2013 roku. Outsourcing montażystów, dziennikarzy, grafików i charakteryzatorów powoduje rozerwanie funkcjonalnych więzi pomiędzy poszczególnymi składnikami przedsiębiorstwa i tworzonego przez niego produktu, jakim jest program telewizyjny. Dodatkowo Telewizja Polska jest jedynym nadawcą publicznym realizującym unikatowe i właściwe tylko sobie zadania określone w ustawie o radiofonii i telewizji. Przejmująca je agencja pracy tymczasowej Leasing Team spółka z o.o. z założenia nie może wypełniać zadań telewizji publicznej. Dla celów outsourcingu władze telewizji zastosowały sztuczny podział pracowników twórczych, wprowadzając kategorię funkcji wykonawczej w tych zawodach. Aby uzasadnić ten podział została przeprowadzona procedura promocji stanowiskowej, której celem było wyłonienie spośród etatowych dziennikarzy TVP S.A. osób, którym zaproponowano stanowiska koordynatorów. Podstawą była uchwała nr 333/2013 Zarządu spółki TVP S.A. z dnia 13 czerwca 2013 roku ( z późniejszymi zmianami), która nie była znana zarówno związkom zawodowym jak i pracownikom. 5 S t r o n a W i z j a / 5 9 /

6 Proces promocji stanowiskowej od początku budził ogromne kontrowersje. W związku z zawartymi w piśmie BZKL THK /2014(1864) z dnia 15 maja 2014 roku sugestiami, że zapoznanie się z tekstem procedury pozwoliłyby Państwu zrezygnować z zadania szeregu pytań zawartych w piśmie po upływie niespełna miesiąca od zakończenia prac w tym zakresie przypominamy, jakie były fakty. Zarząd Związku Zawodowego Pracowników Twórczych i Technicznych Mediów Polskich Wizja zapoznał się z zasadami, zawartymi w przekazanej reprezentatywnym organizacjom związkowym opisie procedury promocji stanowiskowej - stanowiącej załącznik do uchwały 397/2013 Zarządu spółki TVP S.A. z 31 lipca już w momencie, kiedy ją otrzymał tzn. 7 sierpnia 2013 roku. Lektura tego właśnie dokumentu była przyczyną negatywnej oceny prowadzonych przez pracodawcę działań w tzw. procedurze promocji stanowiskowej. Ani organizatorzy, ani przedstawiciele władz spółki nie zrobili przez cały rok niczego, co pozwoliłoby te wątpliwości rozwiać, a przynajmniej zminimalizować. Warto także przypomnieć, że dokumenty zostały przesłane dopiero po rozpoczęciu całej operacji, jako reakcja na negatywne stanowisko Związku. Sformułowane wówczas przez prawnika ZZ Wizja stanowisko zawierało m.in. następujące pytania i wątpliwości, które są aktualne do dziś: 1. Żaden z obowiązujących przepisów prawa ani umowy o pracę zawarte przez TVP S.A. (chyba, że w umowie jest inaczej) nie nakładają na pracowników obowiązku poddania się indywidualnym badaniom mającym za cel określenie przydatności do pełnienia obowiązków pracowniczych. 2. Cel badań tj. wybór do pełnienia zadań w ramach funkcji koordynatorskich jest niejasny, przede wszystkim dlatego, że nie wiadomo jaka jest natura, zakres obowiązków i kompetencji wymaganych przez Pracodawcę przy pełnieniu tych funkcji oraz nie wiadomo co i w jakim zakresie oraz ze względu na jaki cel i wedle jakich kryteriów miałoby być przedmiotem koordynacji. Pracodawca nie ujawnił nawet powołanej w Piśmie służbowym z 5 sierpnia 2013 r. w sprawie powołania komisji ewaluacyjnej TVP S.A. własnej uchwały, która ma być podstawą dokonywania zmian w treści stosunków pracy. Brak jest jakichkolwiek informacji o oczekiwaniach Pracodawcy co do pracowników mających podjąć funkcje koordynacyjne. 3. Żaden z pracowników wzywanych na indywidualne badania nie zgłaszał chęci zmiany treści stosunku pracy poprzez podjęcie u pracodawcy funkcji koordynacyjnych a rekrutacja do takich funkcji wykracza poza ramy indywidualnych stosunków pracy. 4. Nie ma możliwości zapoznania się ze stosowaną przez pracodawcę metodą oceny pracowników, a to z powodu braku przedstawienia jej założeń i przyjętej metodologii badań. Nie wiadomo, w jaki sposób będzie ustalany wynik tych badań. Nie wiadomo, czy stosowane metody i kryteria są obiektywne. W takim kontekście wynik badań może być z łatwością zakwestionowany, jeśli stanie się przyczyną nierównego traktowania osób poddanych owym badaniom. 6 S t r o n a W i z j a / 5 9 /

7 5. Kryteria doboru pracowników do pełnienia określonych funkcji (lub do zwolnienia) powinny być jasne, sprawiedliwe i obiektywne. O takich cechach planowanych badań nie sposób wyczytać w udostępnionych przez Pracodawcę dokumentach. 6. Brak jest wiedzy, co do kwalifikacji osób mających prowadzić badania a w szczególności co do ich wykształcenia, wiedzy i doświadczenia w każdej z dziedzin stanowiących przedmiot badań. 7. Ogólnikowo ujęty przedmiot badania wskazuje, że chodzi o badanie psychologiczne. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa takie badanie może wykonać wyłącznie osoba, mająca zawodowy tytuł psychologa tj. taka, która spełnia wymagania ustanowione ustawą z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów. Tego rodzaju badanie może odbyć się wyłącznie za zgodą badanego. Już w pierwszych dniach po rozpoczęciu procedury promocji stanowiskowej została ona źle oceniona przez osoby, które wzięły w niej udział, a wręcz wykpiona przez opisujące całą sytuację media. Po analizie otrzymanych przez Związek dokumentów, przedstawiliśmy je do oceny specjalistom z Instytutu Analiz im. Karola Gaussa. Ekspertyza została przygotowana przez dr Victora Wekselberga i Dariusza Ambroziaka. Wnioski w niej zawarte, zostały wysłane do władz TVP S.A. Oto jeden z fragmentów przedstawionej wówczas opinii :.W trosce o dobre imię profesjonalnych firm doradczych, które dbają o jakość i rzetelność swoich usług, postanowiliśmy zająć oficjalne stanowisko, przygotowując ekspertyzę, którą wykonaliśmy pro publico bono jako głos w toczącej się dyskusji. Obecny dyskurs godzi w nasze wartości, uważamy bowiem, że jest prowadzony bez merytorycznej oceny stosowanych procedur i narzędzi. Modele kompetencyjne i procedury rekrutacyjne wymagają zarówno specjalistycznej wiedzy oraz odpowiednich umiejętności, jak i doświadczenia w ich wdrażaniu. Nasza ekspertyza odpowiada na pytanie: Czy metodologia testowania kompetencji i procedury rekrutacyjne w TVP są zgodne z logiką i profesjonalnymi standardami?... cyt: Ekspertyza procedur promocji stanowiskowych w procesie rekrutacji TVP, Instytut Analiz im. Karola Gaussa, 13 sierpnia 2013 roku Niestety, ale przebieg procedury potwierdził, że nie jest ona zgodna ani z logiką, ani standardami. (Dokument jest w posiadaniu BZKL, więc nie ma potrzeby przytaczania poszczególnych jego fragmentów.) Pracodawca nie uznał za stosowne, aby zastanowić się nad tym co spowodowało negatywne oceny, które pojawiały się ze strony różnych stron i 7 S t r o n a W i z j a / 5 9 /

8 środowisk. Przyjął za to, że ma absolutną rację, a więc inne - rozbieżne z tym stanowiskiem - opinie są nieistotne. Proces tzw. promocji stanowiskowej był kontynuowany w niezmienionej formie i formule. Po interwencji Komitetu strajkowego, a także na skutek wystąpienia Głównego Inspektora Danych Osobowych, Prezes TVP S.A. zdecydował o wyłączeniu z procedury testów psychometrycznych, uznając przedstawione argumenty za zasadne. Jeżeli Prezes mógł wyłączyć testy z procedury, która pomimo tego była kontynuowana, to musiały być one nieistotne dla jej ostatecznego wyniku. Po co więc je wprowadzano. Jeżeli jednak były ważne, jako jedyne wystandaryzowane narzędzie, które zostało zastosowane, to brak tych wyników może znacząco zmienić indywidualną ocenę. Należało całą procedurę promocji stanowiskowej opracować i przeprowadzić od nowa. Od momentu zakończenia procesu ewaluacji pracownicy starali się bezskutecznie poznać jej wyniki. Rezultaty były utajnione do dnia ich opublikowania, czyli 9 kwietnia 2014 roku. Następnie pojawiły się pytania pracowników, na które nie otrzymali oni jasnej i jednoznacznej odpowiedzi. Wątpliwości dotyczyły przede wszystkim przyjętych standardów, norm, zachowania obiektywizmu ocen, jak też rzetelności przeprowadzonej procedury oraz kompetencji oceniających ich osób. Te właśnie kwestie, zgłaszane nam przez pracowników zawarliśmy w piśmie Wizja/37/2014, skierowanym do władz spółki 6 maja 2014 roku. Odpowiedź pracodawcy nadal niczego nie wyjaśnia. Jest jedynie potwierdzeniem, że racja znajduje się jedynie po stronie BZKL, które przygotowało procedurę - w swojej ocenie - w sposób perfekcyjny. Świadczy o tym, chociażby taka opinia: skoro reprezentatywne organizacje związkowe otrzymały Procedurę promocji stanowiskowej to oznacza, że proces przebiegał w sposób transparentny, a zarzut braku przejrzystości uznaje za nieuprawniony.. cyt: pismo BZKL THK /2014(1864) z dnia 15 maja Transparentność nie polega jednak na samym fakcie przekazania dokumentów związkom reprezentatywnym, ale na takim przygotowaniu systemu ocen pracowników - czy też jak to nazwał pracodawca - procedury promocji stanowiskowej, aby był on zrozumiały dla każdego pracownika. Obowiązek informacyjny należy do władz TVP S.A. Organizacje związkowe nie są od tego, aby pracodawcę w tym wyręczać, ani zatwierdzać czy przekazywać otrzymane dokumenty. Uznanie, że gdyby Związek zapoznał się wnikliwie z opisem procedury to wówczas jasne byłyby wszystkie kwestie, jest pozbawione podstaw. Pytania wynikają właśnie z powodu braku czytelnych, sprawiedliwych i obiektywnych kryteriów, a przede wszystkim - wiedzy w tej sprawie bezpośrednio zainteresowanych, czyli dziennikarzy. Tekst procedury takich odpowiedzi nie zawiera. Czas nie ma tu najmniejszego znaczenia. 8 S t r o n a W i z j a / 5 9 /

9 Odnosząc się do poszczególnych punktów zawartych w odpowiedzi pracodawcy z dnia 15 maja 2014 roku, należy zwrócić uwagę na następujące fakty: - Ad. 1. Procedura jest elementem procesu outsourcingu, więc udział w niej był jedyną szansą pozostania na etacie w TVP S.A. Władze spółki informowały wielokrotnie, że każdy kto odmówi udziału, pozbawi się możliwości otrzymania promocji, czyli pozostania w firmie. Zostało to przez pracodawcę nazwane dobrowolnością? Jest to zatem szczególny sposób rozumienia dobrowolności. O wartości otrzymanych w trakcie procedury wyników można dowiedzieć się czytając analizę przygotowaną przez zespół Instytutu Analiz im. K. Gaussa. Gdyby organizatorzy ewaluacji wyciągnęli z niej wnioski, a nie negowali z założenia jej wartość, nie byłoby potrzeby prowadzenia jakiejkolwiek dyskusji. Przebieg tej swoistej selekcji i jej efekty potwierdzają zawarte tam oceny i wnioski. Należy jedynie dodać, że kompletnie niezrozumiałe są reguły procedury ocen, które spowodowały, że nie przekazywano pracownikom wyników cząstkowych. Właśnie to pozwoliłoby na zwiększenie transparentności. Chyba, że nie chodziło o przejrzystość. ZZ Wizja - wbrew temu, co Pan Karol Pękul twierdzi - dba przede wszystkim o dobro pracowników. To nie my zwalniamy ludzi w oparciu na podstawie mało czytelnych, niezgodnych z obowiązującymi zasadami i budzące ogromne wątpliwości prawne pomysły, lecz pracodawca. Nazywanie tego korzystnym dla pracowników zakrawa na ponury żart. - Ad. 2. Odpowiedź nie wyjaśnia z jakiego powodu nie określono przedziału punktowego pozwalającego na promocję stanowiskową. Zawiera jedynie stwierdzenia że nie, ponieważ nie. Pracodawca przyjął taką zasadę i tak ma być. W tej jednostce tyle, w tej tyle. I to wszystko. W efekcie stworzono model, do którego dopasowano resztę. Taki sposób działania nie ma nic wspólnego z rzetelną oceną pracowników i ich predyspozycji ani logiką postępowania w prawidłowo funkcjonującej firmie. - Ad. 3. Stwierdzenie, że wszystkie informacje dotyczące struktury zatrudnienia zawarte są w tekście procedury, jest myląca. Wystarczy porównanie danych zawartych w załączniku nr 3 do procedury z danymi z maja 2014 roku. - Ad. 4. Informacje otrzymane od uczestników i wynikające stąd pytania każą wnioskować zupełnie inaczej. Nie można mówić o schemacie jeżeli różne były sposoby przeprowadzenia procedury. Napisanie, że wyniki były ustalone rozłącznie i nie ma pomiędzy nimi zależności, nie jest wyjaśnieniem. Porównanie wyników - i czasem duże różnice przy badaniu przecież tych samych kompetencji, skłania do zgoła odmiennej oceny całości. - Ad. 5. To są nadal tylko stwierdzenia nie poparte żadnymi dowodami. Rzeczywistość i wyniki procedury skłaniają do wyciągnięcia zupełnie innych wniosków. Jeżeli nie było 9 S t r o n a W i z j a / 5 9 /

10 potrzeby odejmowania zaocznie punktów, to skąd rozbieżności w ocenie pomiędzy poszczególnymi etapami ewaluacji. Nie są to przypadki jednostkowe. - Ad. 6-7.Pytania sformułowane były następująco: 6. Początkowo pracownicy otrzymywali w komunikatach od pracodawcy informacje, że głównym zadaniem osób, wyłonionych w tzw. promocji stanowiskowej, będą funkcje szeroko pojętej koordynacji programowej i realizacyjnej, dlatego nie oceniamy dorobku dziennikarskiego, ani doświadczenia (co podkreślała Pani E. Ger). Na tym opierała się ewaluacja. Teraz zmieniono zasady - i jak sama dyr. BZKL powiedziała w mediach - głównym zadaniem tych, których zostawia się na etacie, będzie w dalszym ciągu ta sama praca dziennikarska, a koordynowanie dodatkowym zadaniem - niejako przy okazji. Jak to się ma do całej, tak prowadzonej ewaluacji? 7.Pracodawca początkowo twierdził, że w procesie wyłonienia koordynatorów, szuka głównie osób o potencjale menadżersko - organizacyjnym, a nie - warsztatowo bardzo dobrych dziennikarzy. A teraz co podkreślamy - okazuje się, że pracodawca chce zostawić wybranych dziennikarzy, którzy nadal będą realizować swoje programy, a koordynować niejako przy okazji, w przerwach miedzy dokumentacją, pisaniem konspektów i scenariuszy, zdjęciami i montażami? Zatem zadania dziennikarskie, które jakoby miały być outsorcowane, pozostają w TVP S.A.!!! Jak to się ma do zastosowania art. 23' Kp, jako podstawy ousourcingu, skoro wszystkie zasadnicze zadania dziennikarskie pozostają w TVP S.A? W piśmie pracodawcy na te pytania nie ma odpowiedzi. Uznanie np. że kompetencja warsztat dziennikarski była tylko jedną z dziesięciu ocenianych, jest powtarzaniem tych samych stwierdzeń, które słyszymy od dawna, bez włożenia w nie żadnych istotnych treści. - Ad. 8. Jeżeli tak jak obecnie również w przyszłym systemie za podział zadań i organizację pracy odpowiadać będą dyrektorzy poszczególnych jednostek organizacyjnych, to po co kolejna funkcja tzw. koordynatora? - Ad. 9. Na razie nic nie wskazuje na to, że procedura promocji stanowiskowej została przygotowana i przeprowadzona w sposób przejrzysty, z uwzględnieniem obowiązujących przy tego typu ocenach zasad, więc pytanie o system odwołania jest absolutnie uzasadnione. Dlaczego zastosowano różne systemy oceny, utajniono wyniki, nie przewidziano procedury odwoławczej? Ocena całości była zawarta w analizie Instytutu im. K. Gaussa. Poza wszystkim, w jednej części procedury określone są wymagania na dane stanowisko, w drugiej badane 10 S t r o n a W i z j a / 5 9 /

11 kompetencje, które w większości nie mają wiele wspólnego z tym czego pracodawca oczekuje od osób, które miałyby być koordynatorami. Kolejnym elementem jest uznaniowość, wręcz wpisana w projekt procedury. Założenie, że bezpośredni przełożeni najlepiej znają swoich pracowników wynika z braku znajomości struktury i sposobu działania firmy. Bezpośredni przełożeni często nie znają i najczęściej nawet nie chcą znać potencjału twórczego ludzi, którymi przyszło im kierować. System doboru kadr kierowniczych powoduje, że w Telewizji Polskiej dominuje styl dworski, premiujący swoich, nagradzający faworytów, ograniczający w dużym stopniu samodzielność myślenia. Procedura to tylko potwierdziła. Pracodawca miał szansę, aby odwrócić ten negatywny trend, wprowadzić prawidłowe zasady zarządzania a przede wszystkim w pełni wykorzystać wiedzę i potencjał pracowników TVP S.A. Niestety, szansa ta jest marnowana. Z tych właśnie powodów ZZ Wizja wniósł o nieuwzględnianie wyników procedury promocji stanowiskowej jako podstawy do jakichkolwiek decyzji kadrowych, ponieważ sposób jej przeprowadzenia wskazuje na to, że mogło dojść do złamania zasady obiektywizmu ocen pracowniczych oraz standardów badania kompetencji. Według obowiązujących przepisów prawa, Pracodawca dokonując oceny pracowników winien zgodnie z art. 94 pkt. 9 k.p. (Kodeksu pracy) stosować obiektywne i sprawiedliwe kryteria oceny pracowników oraz wyników ich pracy. Zgodnie z zasadą niedyskryminacji w stosunkach pracy obowiązek pracodawcy w zakresie stosowania obiektywnych i sprawiedliwych kryteriów oceny pracowników oraz wyników ich pracy odnosi się do każdej sytuacji, w której uprawnienia pracownika zależą od pracodawcy. Stosowanie kryteriów, które nie spełniają warunków uznania ich za obiektywne czy też sprawiedliwe, powoduje naruszenie prawa pracy. Sąd Najwyższy orzekł, że pracownik, któremu powierza się określone stanowisko i stawia określone wymagania, powinien być oceniany z punktu widzenia wyznaczonych mu obowiązków i wymagań. Nie mogą natomiast stanowić kryterium oceny jego pracy oczekiwania pracodawcy, o których pracownik nie wie zawierając umowę o pracę i o których pracodawca nie informuje go w czasie trwania stosunku pracy (wyrok SN z dnia 10 listopada 1998 r., I PKN 428/98; OSNAP 1999, nr 24, poz. 791). Wszystkie kryteria oceny oraz stawiane wymagania powinny być związane z wyznaczonymi pracownikowi obowiązkami, muszą też pozostawać w związku z zajmowanym stanowiskiem. Tu tego nie było. Obowiązek pracodawcy dokonywania obiektywnej oceny pracowników wiąże się z zasadą równego traktowania, zakazem dyskryminacji w zatrudnieniu, a także z zasadą poszanowania godności oraz innych dóbr osobistych pracownika (art. 111, 112, 113, 183a-183e K.p.)... cyt : pismo Wizja/42/2014, z 14 maja 2014 roku. W przesłanej ZZ Wizja odpowiedzi nie ma kluczowej informacji na temat podstaw prawnych podziału wybranych zawodów pracowników twórczych i uznania ich za wykonawcze. Jest to niezwykle ważne w przypadku dziennikarzy. Według definicji tego 11 S t r o n a W i z j a / 5 9 /

12 zawodu dziennikarzem jest osoba zajmująca się redagowaniem, tworzeniem lub przygotowywaniem materiałów prasowych, pozostająca w stosunku pracy z redakcją albo zajmująca się taką działalnością na rzecz i z upoważnienia redakcji (Ustawa prawo prasowe z dnia 26 stycznia 1984 roku, tekst ujednolicony, Dz.U nr 5 poz. 24). Redakcją nie jest agencja pracy tymczasowej, w prawie prasowym nie ma także definicji koordynatorów-dziennikarzy. Natomiast według biuletynu nr 8 BZKL nowy model funkcjonowania Telewizji Polskiej ma być oparty o grupy koordynatorów. Jedna z Leasing Team, kolejne dwie reprezentujące TVP S.A. Pierwszą tworzą koordynatorzy poszczególnych jednostek organizacyjnych, którzy będą kontaktowali się z Leasing Team, kontrolowali realizację zleconych zadań i je rozliczali. Druga grupa koordynatorów wyłoniona w procesie promocji stanowiskowej ma koordynować realizację określonych zleceń. Niejako przy okazji, albo równolegle, albo - przede wszystkim - ma wykonywać własne prace i materiały dziennikarskie, co według przekazanych informacji, będzie wyceniane osobno w pakietowym systemie płac (pensja + zryczałtowane honoraria). Poza tym, wszystko wskazuje na to, że taka liczba koordynatorów opłacanych w systemie pakietowym nie zmniejszy, tak jak zakładano, znacząco kosztów stałych. Mogą one pozostać na dotychczasowym poziomie albo nawet w skali kolejnych lat zwiększyć się, ponieważ według otrzymywanych informacji, zarobki osób pełniących funkcje koordynatorów wzrastają w stosunku do zarobków na poprzednich etatach dziennikarskich. Okazało się także, że nieprawdziwe jest stwierdzenie osób przygotowujących outsourcing, że TVP S.A. rezygnuje z określonych zadań i funkcji. Procedura ewaluacji wykazała, a kolejne informacje to potwierdzają, że zadania dziennikarskie pozostają w Telewizji Polskiej. Do outsourcingu wytypowana została jedynie określona grupa wykonujących je ludzi. Nie wiadomo na jakiej podstawie, ponieważ procedura promocji stanowiskowej miała decydować o awansie a nie o zwalnianiu lub wyprowadzaniu poza TVP S.A. ocenianych pracowników twórczych. Czy ktokolwiek z organizatorów i pomysłodawców outsourcingu oraz ewaluacji jest w stanie odpowiedzieć na pytanie, czym różni się praca dziennikarza zatrudnionego w Wiadomościach od pracy dziennikarza z Panoramy? Co różni dziennikarzy OTV Kielce (brak przenoszonych) od dziennikarzy OTV Kraków, gdzie z 30 dotychczasowych pracowników do outsourcingu planowanych jest 20-tu? Czym wreszcie różni się praca dziennikarzy zatrudnionych w TVP Polonia (wyłączona z outsourcingu), od pracujących na rzecz tego kanału dziennikarzy chociażby z oddziałów regionalnych? Otwartym pozostaje pytanie, co oznacza określenie funkcja wykonawcza w dziennikarstwie. Kojarzy się z poprzednim systemem i niestety kojarzy bardzo źle. Związek zwraca się o podanie podstaw prawnych takiego podziału i pomysłu. Także o odpowiedź na pytanie, w jaki sposób ma przebiegać współpraca z jednostkami wyłączonymi z outsourcingu, w których nie będzie stanowisk koordynatorów? Całość proponowanego rozwiązania nie jest znana. 12 S t r o n a W i z j a / 5 9 /

13 Dziennikarze nie są sprzedawcami w koncernie, którzy powinni wykazać się obrotem, realizować przyjęte normy pod kierunkiem kierownika projektu, czy koordynatora. Zaproponowany sposób organizacji i outsourcing części funkcji byłby może skuteczny w firmie handlującej garnkami, ale nie w telewizji publicznej, która powołana została do realizacji zupełnie innych zadań. Jeden tekst, jedna audycja jest w stanie zmienić wiele, wpłynąć na świadomość społeczną, czego nie zrobią tysiące sprzedanych towarów lub usług. Takie podejście do dziennikarzy i dziennikarstwa, jakie proponuje Zarząd TVP S.A. jest jednym z najważniejszych powodów upadku zawodu i jest podstawową przyczyną trywializacji treści oraz tabloidyzacji komercjalizowanych mediów, gdzie nie do końca sprawdzona sensacja staje się podstawowym produktem przedstawianym odbiorcom. Oferowany projekt jest w rzeczywistości rezygnacją z tego co jest podstawą dziennikarstwa. Pomysłowość i inicjatywę własną zastąpić ma hierarchiczna struktura tworzona przez grupy koordynatorów. Telewizja publiczna powinna budować i upowszechniać standardy dziennikarskie a nie włączać się w proces niszczenia tego zawodu. Zdumiewa również pomysł outsourcingu montażystów. To właśnie ich wiedza i umiejętności powodują, że z zestawu różnych elementów powstaje ostateczny kształt programu. Montaż, wbrew temu, co twierdzą pomysłodawcy outsourcingu, nie polega na prostym sklejaniu. Efekty takiego niefrasobliwego podejścia widać niestety na antenie. Montaż jest sztuką, która może poprawić wszystko, ale też wszystko zepsuć. Bez dobrego montażu w wykonaniu specjalistów, z których TVP S.A. rezygnuje, nie ma dobrego programu. Montaż nie polega na prostej digitalizacji, jak sugerują pomysłodawcy outsourcingu, to praca twórcza, wymagająca wiedzy, znajomości nowoczesnych technologii i użycia sprzętu, którego właścicielem pozostaje Telewizja Polska. Warto najpierw poznać zasady funkcjonowania firmy, produkcji i tworzenia programu telewizyjnego, zanim zabierze się za ich zmiany, czyli przemodelowywanie funkcji i procesów wewnętrznych. Jak dotąd nie wiemy, do jakiego modelu funkcjonowania Telewizji Polskiej ma to doprowadzić. Czy w obecnej sytuacji zmian na rynku medialnym likwidacji ulega dziennikarstwo, w podstawowym rozumieniu funkcji tego zawodu? Czy w Telewizji Polskiej wszystkie programy będą realizowane na żywo, ponieważ z zadań montażowych firma także rezygnuje? Która z funkcji przeznaczonych do outsourcingu jest poboczna z punktu widzenia interesów i działalności spółki TVP S.A.? W jaki sposób proponowane rozwiązania zgodne są z regulaminem organizacyjnym spółki TVP S.A. oraz pozostałymi dokumentami regulującymi jej działalność? Jakie przygotowanie mają pracownicy Leasing Team do nadzoru i koordynowania pracy dziennikarzy i montażystów? Co oznacza określenie, że nowy pracodawca może skierować przejętych pracowników do innej pracy? Innej, to znaczy jakiej? Zgodnej z wykształceniem i wykonywanym zawodem, czy jakiejkolwiek, np. na budowie, ponieważ wielu nie rozumie na czym polega zawód montażysty. 13 S t r o n a W i z j a / 5 9 /

14 Zarząd TVP S.A. uzasadnia konieczność przeprowadzenia outsourcingu m.in. trudną sytuacją ekonomiczną, kryzysem na rynku reklam, koniecznością dostosowania funkcjonowania spółki do realiów rynkowych. Podaje, że na ten fakt zwracała m.in. kontrola NIK przeprowadzona w okresie od lipca do listopada 2011 roku. Przypomina również w przedstawionym uzasadnieniu, że na konieczność restrukturyzacji zwracali uwagę parlamentarzyści. Realizację tych wniosków ma m.in. zapewnić przeniesienie 4 grup pracowników produkcji do firmy zewnętrznej. Z powodu braku szczegółowych danych finansowych, chociażby takich, które zawarte są sprawozdaniach giełdowych największych konkurentów Telewizji Polskiej, czyli TVN i Polsatu warto przytoczyć fragment raportu za 2013 rok grupy TVN:.Nasz sukces w działalności operacyjnej, jak również w zakresie udanego wdrażania strategii, zależy od doświadczenia kadry zarządzającej oraz zaangażowania kluczowych pracowników. Nasz zarząd ma znaczące doświadczenie na polskim rynku nadawców telewizyjnych i w istotnym stopniu przyczynił się do naszego rozwoju i sukcesu. Utrzymanie dalszego udanego rozwoju w części zależy od umiejętności pozyskania i utrzymania wykwalifikowanych pracowników zdolnych efektywnie prowadzić naszą działalność. Obecnie obserwuje się silną konkurencję o wysoko wykwalifikowany personel na polskim i światowym rynku nadawców telewizyjnych. W związku z tym nie ma pewności czy będziemy nadal w stanie skutecznie pozyskiwać i utrzymać wysoko wykwalifikowaną kadrę zarządczą i pracowników. Utrata któregokolwiek z naszych kluczowych menedżerów lub niemożność przyciągnięcia i odpowiedniego przeszkolenia, zmotywowania oraz utrzymania wykwalifikowanych pracowników, lub każde opóźnienie w tym procesie, może mieć istotny negatywny wpływ na naszą działalność, sytuację finansową, wyniki operacyjne i przepływy pieniężne (Raport Grupy Kapitałowej TVN S.A za okres trzech i dwunastu miesięcy zakończonych 31 grudnia 2013 roku 13 lutego 2014, strona 27. TVN, jak wynika z tego raportu, płaci za swoją politykę zatrudnienia, brakiem własnego zespołu o podstawowych z punktu widzenia produkcji telewizyjnej specjalnościach, natomiast telewizja publiczna pozbywa się wysoko wykwalifikowanych, kluczowych pracowników produkcji, uznając że są źródłem kosztów i nieprawidłowości. Pracowników, których teraz będzie mogła wykorzystywać konkurencja!!! W artykule zamieszczonym w Gazecie Wyborczej wydanie internetowe z 6 maja 2014 roku pojawiło się następujące stwierdzenie: Władze TVP informują, że przenoszą pracowników, bo telewizja potrzebuje restrukturyzacji. A ten ruch pozwoli obniżyć koszty oraz wyeliminuje nieprawidłowości. Te 400 osób to nieco ponad osiem procent pracowników etatowych całej telewizji publicznej. W sumie TVP zatrudnia 3387 takich osób (a ma jeszcze współpracowników i pracowników na kontraktach, czyli główne "twarze telewizji"). Z tego na stanowiskach redaktorów i dziennikarzy ma 545 osób, operatorów i realizatorów ma łącznie 788 osób, a pracowników administracji 965 osób. 14 S t r o n a W i z j a / 5 9 /

15 Jednak jest to podstawowe, z punktu widzenia produkcji telewizyjnej, nieco ponad 8%. Gdyby przyjąć ten tok rozumowania, wówczas zwolnienie trzech członków Zarządu to wręcz promil zatrudnienia tyle, że spółka bez zarządu nie może działać, tak jak telewizja nie może istnieć bez dziennikarzy i montażystów. Poza wszystkim należy zapytać, czym zajmuje się w telewizji 1089 osób zatrudnionych na pozostałych etatach oraz skąd wzrost liczby pracowników administracji. Według raportu NIK-u na dzień 30 września 2011 roku w administracji zatrudnionych było 759 osób na 754,28 etatu. Według informacji spółki w 2013 roku było 768,81 etatów honoraryjnych i według tych danych należałoby prowadzić i podawać wyliczenia. Pani Ewa Ger, dyrektor BZKL TVP S.A. w wywiadzie dla Rzeczpospolitej z 11 sierpnia 2013 roku w rozmowie z Jackiem Nizinkiewiczem, powiedziała m.in. Te osoby mają roczną gwarancję zatrudnienia, zdejmujemy z większości z nich zakaz konkurencji. Tak naprawdę dajemy tym osobom szansę. Mówimy: - na rok idziecie na zewnątrz, ale z gwarancją zatrudnienia, na tych samych warunkach wynagradzania. I mówimy wam, że po tym roku w miarę możliwości będziemy dążyć do tego, aby nadal z was korzystać na tyle, na ile telewizja będzie tego potrzebować. Nie przekreślamy tego, że i dziennikarze, i charakteryzatorzy, i montażyści, i graficy będą nadal z nami współpracować. A jeżeli sytuacja finansowa będzie lepsza, to - zgodnie z przepisem art. 23 Kodeksu pracy - nie wykluczamy powrotu do etatów... Przedstawione obecnie wyliczenia wskazują na to, że nie będzie żadnych powrotów a system wykorzystywania przede wszystkim produkcji zewnętrznej ma być kontynuowany. Jest to głównym celem restrukturyzacji, co wielokrotnie podkreślali przedstawiciele władz spółki, którzy oficjalnie stwierdzali, że chcą namówić przenoszonych pracowników do zakładania samodzielnej działalności gospodarczej. Natomiast odpowiadając na pytanie o sens outsourcingu dziennikarzy i montażystów pani Ewa Ger stwierdziła: Po pierwsze, punktem wyjścia była wcześniej zaplanowana restrukturyzacja, polegająca na przekształceniu 4 kluczowych jednostek produkcyjnych TVP w dwie nowe. Drugi argument był taki, że przez ostatnie lata większość osób zwolnionych stanowiła administracja. A trzeci i zasadniczy argument brzmi: gdybyśmy się zdecydowali na outsourcing biura kadr czy biura marketingu, to nie możemy tego zrobić w tak elastycznej formule. Pracownikom twórczym możemy zagwarantować, że z nimi w miarę potrzeb będziemy mogli współpracować. Robimy to w rynkowy sposób na zasadzie B 2 B, przy zachowaniu wszelkich restrykcji prawnych wynikających z Kodeksu pracy. Dodatkowo, skomplikowanie naszych rozliczeń i księgowości jest na tyle duże, że koszty obsługi firmy zewnętrznej byłyby większe niż utrzymanie pracowników wewnętrznych. 15 S t r o n a W i z j a / 5 9 /

16 Te argumenty brzmią bardzo niepoważnie, o zatrudnieniu w administracji świadczy porównanie danych z 2011 roku z podanymi przez pana Jacka Rakowieckiego w maju w 2014 roku. Poza tym zmniejszenie liczby pracowników miałoby sens, gdyby w efekcie mniejsza była grupa obsługująca produkcję. Tu tego nie ma. Dodatkowo pojawia się nowy podmiot, który przenoszonych pracowników musi obsługiwać a telewizja będzie za to płacić. Wreszcie na jakie skomplikowanie rozliczeń pani Ewa Ger zwraca uwagę? Zasady księgowości są wszędzie takie same. Pracodawca uznał, że skoro tworzy bezprecedensowe w polskich mediach rozwiązanie, polegające na zwolnieniach grupowych, bez zwolnień grupowych, skoro buduje model telewizji bez pracowników, oparty tylko na umowach typu biznes to biznes, to wszystko może być pozbawione logiki! Ekonomiczne uzasadnienie projektu opiera się na wykazaniu oszczędności wynikających ze zmniejszenia płatności ZUS, FGŚP, FP, funduszu socjalnego oraz rezerw z tytułu nagród jubileuszowych. Tyle, że jest to przekwalifikowanie kosztów, czyli tak naprawdę przeniesienie z jednej rubryki do drugiej. Nie przedstawiono rzeczywistych oszczędności, ponieważ ich nie ma. Dodatkowo, przy takim przekwalifikowaniu, zwiększeniu wynagrodzeń koordynatorów, dodatkowej marży Leasing Team wydatki TVP S.A. prawdopodobnie się zwiększą, a koszt pozyskania jednostkowego programu będzie wyższy. Czy taka analiza została zrobiona i przedstawiona Radzie Nadzorczej i Ministrowi Skarbu? ZZ Wizja żąda pilnej odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób pracodawca uzasadnia prawnie sytuację, w której pracownicy etatowi zmuszani są do zakładania własnej działalności gospodarczej w sytuacji, gdy praca ma nadal charakter etatowego podporządkowania? Na jakiej podstawie zmienione zostaną obowiązki przenoszonych pracowników? Dziennikarz według dotychczasowego zakresu obowiązków ma proponować tematy, tworzyć konspekty, scenariusze i składać je poszczególnym antenom. Teraz ma czekać na zlecenie od tzw. koordynatora, który zleca usługę kolejnemu koordynatorowi!!!?. Nieprawdziwe okazuje się być również stwierdzenie o takich samych warunkach i zasadach zatrudnienia i pracy. W odpowiedzi na pytania pracowników z 19 maja 2014 roku, BZKL stwierdziło m.in. że firma Leasing Team nie planuje stworzenia funduszu socjalnego. Ustawa nakłada jednak obowiązek jego stworzenia na każde przedsiębiorstwo, zatrudniające powyżej 20 osób. Więc, jaka jest prawda? Czy Leasing Team nie zatrudnia przenoszonych pracowników, zamierza łamać prawo? Jeżeli natomiast Leasing Team zatrudnia, to konieczność sfinansowania funduszu socjalnego leży po stronie TVP S.A. Jest to kolejny wydatek, który nie został przedstawiony w uzasadnieniu ekonomicznym projektu. Podczas konferencji prasowej w dniu 29 kwietnia 2008 roku, premier Donald Tusk powiedział m.in. "Mamy zbyt wiele informacji na temat nieracjonalnego wydawania pieniędzy publicznych, pieniędzy podatnika, jeśli chodzi o media publiczne. Zakładamy, że nie wynika to ze złej woli, tylko ze złego systemu. Uważamy także, że abonament jest 16 S t r o n a W i z j a / 5 9 /

17 archaicznym sposobem finansowania, także dlatego, że bardzo niewygodnym z punktu widzenia zwykłego obywatela Nie do zaakceptowania - mówił - jest też sytuacja, w której "we wnętrzu telewizja publiczna przypomina komercyjną m.in. ze względu na bardzo wysokie wynagrodzenia dla gwiazd ekranu, a na zewnątrz staje się publiczna tylko z tego tytułu, że ściąga haracz publiczny z ludzi". Wprost, 29.04, 2008, wydanie internetowe. Czy proponowane rozwiązania coś zmienią? Wprowadzą racjonalizację wydatków? Zmniejszą kontrakty gwiazdorskie? Nie. Pracy pozbawieni zostają ludzie, którzy tworzą istotę medium publicznego, bez których realizacja jego zadań nie będzie możliwa. Proste przeliczenie uzmysławia skalę problemu. 20 osób zatrudnionych na tzw. kontraktach gwiazdorskich w wysokości 30 tysięcy złotych miesięcznie to około 9 milionów złotych, jako koszt pracodawcy związany z wypłatą tych wynagrodzeń. Oszczędności wynikające z przeniesienia 400 pracowników spółka oszacowała na 15 milionów. Tyle wydaje na pensje tych osób. 20 kontraktów gwiazdorskich = około 9 milionów złotych 400 outsourcowanych pracowników = 15 milionów złotych Są to oczywiście dane szacunkowe, ponieważ, aby przedstawić rzeczywiste musielibyśmy mieć dostęp do informacji źródłowych i wiedzę na temat przyjętych sposobów budowania tych kontraktów. Niestety tego władze TVP S.A. pomimo wniosków składanych przez związki nie chcą ujawnić. Powyższe porównanie jest tylko jednym z wielu możliwych. W przypadku tzw. gwiazd nie ma zastosowania argument o przychodach reklamowych, ponieważ w większości przypadków to nie osoby zatrudnione w pakietowym systemie płac przynoszą korzyści telewizji, tylko telewizja tworzy z nich celebrytów, płacąc dodatkowo bardzo wysokie wynagrodzenia. Wszystko można bardzo łatwo przeliczyć. Jeżeli ten wniosek nie jest prawdziwy, prosimy o dowody. Ciekawie będzie wyglądała struktura zatrudnienia w TVP S.A. po outsourcingu. Otrzymywane informacje wskazują na to, że na jednego etatowego pracownika produkcji przypadać będzie jeden pracownik administracji. W relacji etat do etatu proporcja ta może się zmienić na stosunek 2 pracowników administracji do 1 produkcji. Natomiast kadra kierownicza, wliczając w to także tzw. koordynatorów, stanowić będzie około 20 % ogółu zatrudnionych, może nawet 25% (obliczenia także szacunkowe z powodu braku danych źródłowych). Według jakiej teorii ekonomii takie proporcje są prawidłowe, według jakich zasad produkcję firmy wyrzuca się na zewnątrz, a na etatach pozostawia zarząd, kierownictwo i obsługę administracyjno-finansową oraz rzesze koordynatorów? Co i w jaki sposób mają obsługiwać kierownicy, jeżeli nie będzie produkcji własnej? Czym i kim ma kierować tak duża liczba osób zarządzających? Do zakupów nie są wcale potrzebni, wystarczą sami koordynatorzy. Jaki to ma być model firmy? I to jest sposób działania, który ma zachęcić obywateli do płacenia 17 S t r o n a W i z j a / 5 9 /

18 abonamentu, zmniejszyć istniejące dysproporcje wpływów z opłat publicznych w stosunku do reklamowych? Przenoszeni są pracownicy produkcji, których zarobki związane są głównie z tworzeniem programów. Pula honoracyjna wynosi około 60 milionów rocznie dla pracowników etatowych. Połowa tej kwoty przypada na przenoszonych pracowników (dane na podstawie średnich zarobków w spółce po odjęciu wynagrodzeń). Do tego należy dodać honoraria wypłacane dotychczasowym współpracownikom, którzy mają podlegać outsourcingowi (około 1500 osób - dane szacunkowe). Można przyjąć, że będzie to suma dwukrotnie wyższa niż honoraria pracownicze, czyli około 120 milionów złotych. Razem to około 150 milionów złotych, które zostają nadal w telewizji i nadal będą przeznaczane na produkcję programów. Co w takim razie Zarząd TVP S.A. chce przesuwać? Pieniądze z nagród jubileuszowych? Mają być one przecież przeznaczone na zwiększenie wynagrodzeń pracowników, którzy pozostają w spółce. Przez pierwszy rok obowiązywania umowy, telewizja ma finansować produkcję przygotowywaną przez przeniesionych pracowników i współpracowników. Potem jednak cała ta suma może być przeznaczona na zakupy od zewnętrznych firm producenckich. Związek uważa, że właśnie to jest głównym celem restrukturyzacji, reszta przedstawianych uzasadnień jest jej ideologicznym opakowaniem. Dodatkowo, ponieważ TVP S.A. ogranicza własną produkcję, wręcz ją likwiduje, w coraz większym stopniu będzie uzależniona od rynku. W efekcie może dojść do sytuacji, w której to nie TVP S.A. będzie dyktować ceny, lecz zmuszona, będzie je przyjmować. Program czymś trzeba zapełnić. Na rynku jest 220 polskojęzycznych stacji. Wprowadzając outsourcing kluczowych pracowników produkcji TVP S.A. pozbawia się również możliwości szybkiej reakcji w sytuacjach nagłych i kryzysowych. Takie w telewizji są normą. To jest zresztą problem wszystkich przedsiębiorstw, które zdecydowały się na taki rodzaj racjonalizacji kosztów. Pracodawca rezygnuje z dziennikarzy, grupy najbardziej mobilnej, dzięki której firma ma dodatkowe wpływy zarówno reklamowe jak i sponsorskie, czy z funduszy europejskich. Właśnie te pieniądze zewnętrzne pozwalały w sporej części na dotychczasowe funkcjonowanie spółki. Teraz dziennikarze będą działać na rzecz albo Leasing Team, albo innych stacji. Należy dodać także, co zdarza się przy np. funduszach unijnych, że wypłacający te środki żąda potwierdzenia etatowego osób realizujących projekt. Już teraz w bardzo dużym stopniu Telewizja Polska korzysta z młodych, bardzo niedoświadczonych osób, którym powierza skomplikowane działania dziennikarskie. Ratunkiem w zachowaniu poziomu był doświadczony zespół realizacyjno-montażowy, dzięki któremu mógł być zachowany pewien poziom jakości i profesjonalizmu. Tego TVP S.A. się pozbywa, uznając, że problemem są wydatki socjalne i składki ZUS. To jest stawianie sprawy na głowie. 18 S t r o n a W i z j a / 5 9 /

19 Przy braku należytej oceny pracowników, co udowodnił przebieg procedury promocji stanowiskowej można z dużym prawdopodobieństwem przyjąć, że tzw. uznaniowy system przydzielania pracy oraz zlecania kontraktów będzie kontynuowany, wręcz rozwijany. Przestanie obowiązywać regulamin, pozostanie jedynie mało czytelny układ łączący koordynatorów, wśród których część z nich ma także wykonywać prace dziennikarskie. Jeżeli pracodawca uważa, że sytuacja, w której osoba decydująca staje się konkurentem dla tych, których pracę ma nadzorować jest zgodna z zasadami etyki, to nasze rozumienia tego pojęcia całkowicie się rozmijają. Niestety w TVP S.A. łączenie funkcji kierowniczych z dodatkową pracą za dodatkowe pieniądze zdarza się zbyt często, co Zarząd firmy - z przykrością należy stwierdzić - akceptuje. Truizmem jest stwierdzenie, że manager powinien zajmować się przede wszystkim sprawami spółki, czy też zarządzaniem poszczególnymi jednostkami organizacyjnymi a nie dorabianiem do swojej pensji na podstawie umów cywilno-prawnych, ponieważ traci na tym sama firma. Jednak w przypadku TVP S.A. przypomnienie takich prawd oczywistych wydaje się być celowe. Zarząd TVP S.A. rozważył na pewno wszystkie opcje przed podjęciem decyzji, więc bez trudu może nam odpowiedzieć na pytania, dlaczego został wybrany model outsourcingu, w którym istota produkcji oddana jest firmie zewnętrznej, jaka była przyjęta metoda wyliczenia oszczędności oraz w jaki sposób ma funkcjonować Telewizja Polska, bo na razie tego pomysłu nie znamy. Możemy o nim jedynie wnioskować. Szczegółowa analiza ekonomiczna i proponowanie zgodnych z logiką rozwiązań przekracza ramy tego tekstu, pozwolimy sobie jedynie zwrócić uwagę na inny fragment powyżej cytowanego artykułu. Nie jest prawdą to, co tłumaczy rzecznik TVP Jacek Rakowiecki, jakoby restrukturyzacja została podjęta dopiero teraz. TVP od lat jest w stanie permanentnej restrukturyzacji, która nie przynosi żadnych efektów, wręcz potęguje istniejący bałagan. Ci sami ludzie od lat robią dokładnie to samo, premiując działania chroniące ich interesy i stanowiska. Odpowiedzialności za stan firmy nie ponoszą, ani nikt tego od nich nie wymaga. Czy to dziennikarze podpisywali tysiące umów cywilno-prawnych, których liczba przekracza jakiekolwiek sensowne poziomy, czy też kadra kierownicza? Czy to outsoursowani dziennikarze, montażyści, graficy czy charakteryzatorzy podejmowali decyzje skutkujące milionowymi stratami dla spółki, czy jej kadra kierownicza? Uzasadnienie, że proponowane rozwiązanie pozwoli na wyeliminowanie nieprawidłowości jest szczytem hipokryzji. Na wyeliminowanie nieprawidłowości pozwoli zwolnienie tych, którzy za nie odpowiadają. Inaczej outsourcing należy rozumieć jako ratowanie własnych stanowisk - wykazujemy zmniejszenie kosztów stałych, ograniczenie zatrudnienia i wszyscy powinni być zadowoleni!. Ale czy firma na tym zyska, czy straci? To pytanie nadal jest otwarte. Tym bardziej że żadna z dotychczasowych prób restrukturyzacji nie została przeanalizowana pod kątem osiągniętych efektów, czy też ich braku. Nie przedstawiono wniosków, nie zmieniono sposobu myślenia, za to wprowadzany jest kolejny eksperyment. 19 S t r o n a W i z j a / 5 9 /

20 Kolejnym przejawem wręcz buty i zadufania w sobie przedstawicieli pracodawcy jest inna wypowiedź rzecznika prasowego TVP S.A., dla PAP z 17 maja 2014 roku. Jacek Rakowicki, odnosząc się do pytania dotyczącego kontroli NIK i jej skutków dla planowanego podpisania umowy o outsourcingu pracowników z Leasing Team, oświadczył,że ".o takich rzeczach może decydować co najwyżej sąd, nie NIK. Nie wiem oczywiście, jaki będzie wynik kontroli, bo przedsięwzięcie jest w miarę precedensowe jeśli chodzi o polskie media, ale kontrola nie ma żadnego skutku prawnego" ( Po co nam w takim razie instytucje kontrolne, po co przepisy prawa, kodeksy, ustawy? Zarządzający TVP S.A. wiedzą lepiej niż jakiekolwiek powołane do kontroli instytucje państwa. Znamienne jest to, że jeżeli sprawa dotyczy tzw. naszych reakcja jest zupełnie inna. Zarzuty o niegospodarność w Ośrodku Administracji TVP S.A., które bada prokuratura zostały skwitowane przez pana J. Rakowieckiego stwierdzeniem, że sprawy nie ma, Nasze biuro audytu już to zbadało i dyrektor Gorgosz został oczyszczony z zarzutów. W całej sprawie, która zresztą okazała się nieistotna, nie było jego winy mówi Jacek Rakowiecki, ( Wątpliwości związane z reklamowaniem napoju przez Tomasza Lisa, który prowadzi własną firmę producencką, a jest czołowym publicystą telewizji publicznej, rzecznik TVP skomentował następująco,.. Nad nowym kodeksem pracuje telewizyjna komisja etyki. - Stary kodeks powstawał w czasach, kiedy nie było tak różnych skomplikowanych form współpracy - mówi "Wyborczej" rzecznik TVP S.A. Jacek Rakowiecki. Zastrzega, że sprawa jest bardzo skomplikowana: - W szukaniu tych rozwiązań jesteśmy pionierami, nie mamy żadnych wzorców ( Gazeta Wyborcza, , wydanie internetowe). Dopasowywanie zasad etyki do aktualnych potrzeb oznacza brak zrozumienia czym w ogóle jest etyka. I to chyba wystarcza za cały komentarz. Odpowiedzi BZKL TVP S.A. nie rozwiewają żadnych wątpliwości. Związek podtrzymuje swoje stanowisko zawarte w piśmie Wizja/42/2014, z 14 maja 2014 roku, a przede wszystkim wnioski o ocenę przeprowadzonej procedury ewaluacji przez niezależnych ekspertów. Wnioskujemy o nieuwzględnianie uzyskanych w ten sposób wyników, jako podstawy do jakichkolwiek decyzji kadrowych w TVP S.A. i dotyczących outsourcingu. Wnosimy o opublikowanie wszystkich informacji na temat kosztów prowadzonego procesu restrukturyzacji, w tym outsourcingu. Oczekujemy odpowiedzi na pytanie, ile zarabia na tym procesie agencja pracy tymczasowej i jakie jest przygotowanie jej pracowników do nadzoru i koordynacji prac dziennikarskich, montażowych, grafiki i charakteryzacji? Oczekujemy także na pilne wyjaśnienie zgłaszanych pytań i wątpliwości wynikających z błędnego, w naszej ocenie, zastosowania art Kodeksu pracy. Dotyczą one szczególnie tego, czy rzeczywiście dojdzie do przeniesienia zadań i funkcji, wyodrębnienia dziennikarzy wykonawczych oraz kwestii naruszenia dotychczasowych zasad zatrudnienia i warunków pracy. 20 S t r o n a W i z j a / 5 9 /