Udział konsorcjum w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego Dbaj o swoje bezpieczeństwo

Transkrypt

1 W jaki sposób wspólnie uczestniczyć w postępowaniu, jak zawrzeć umowę konsorcjum i jakie składać dokumenty w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego? Niejednokrotnie ze względu na wielkość zamówienia lub warunki stawiane wykonawcom, mali i średni przedsiębiorcy nie są w stanie samodzielnie ubiegać się o zamówienie, dlatego też decydują się na zawiązanie konsorcjum. Warto zatem zastanowić się, w jaki sposób wspólnie uczestniczyć w postępowaniu, jak zawrzeć umowę konsorcjum i jakie składać dokumenty w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Istota konsorcjum W myśl art. 23 ust. 1 ustawy prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2006 r. nr 164, poz ze zm., dalej prawo zamówień publicznych) wykonawcy mogą ubiegać się wspólnie o wykonanie zamówienia. W praktyce jest to zwykle wykorzystywane przy realizacji skomplikowanych zamówień przekraczających możliwości techniczne pojedynczych wykonawców. Istotną zaletę konsorcjum stanowi szybkość i łatwość jego tworzenia. W celu utworzenia konsorcjum wystarczy zawarcie umowy pomiędzy partnerami. Przepisy prawa nie wymagają przy tym dochowania wymogów rejestracyjnych - konsorcjum bowiem nie podlega wpisowi do rejestru sądowego, ani do ewidencji działalności gospodarczej. Przez zawarcie umowy konsorcjum nie powstaje odrębny od uczestników oraz samodzielny podmiot praw i obowiązków. 1 / 8

2 Umowa konsorcjum Zgodnie z art. 23 ust. 4 prawa zamówień publicznych, zamawiający może zażądać umowy konsorcjum w stosunku do wykonawców działających wspólnie, których oferta została wybrana. W związku z powyższym niedopuszczalne jest żądanie złożenia umowy konsorcjum wraz z ofertą lub wnioskiem o dopuszczenie do udziału w postępowaniu. Co więcej, ustawa nie zawiera przepisów, które w jakikolwiek sposób wskazywałyby na konieczność zawarcia takiej umowy przez wykonawców już na etapie ubiegania się o udzielenie zamówienia. Wykonawcy decydując się na wspólny udział w postępowaniu, mogą poprzestać na wstępnych ustaleniach, które będą uszczegółowione i doprecyzowane w postaci umowy konsorcjum dopiero w przypadku wyboru ich oferty jako najkorzystniejszej. Umowa zawarta między członkami konsorcjum jest podobna do umowy spółki cywilnej. Uczestnicy konsorcjum zobowiązują się do współpracy dla osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego, poprzez podejmowanie oznaczonych w niej działań. Osiągnięcie wspólnego celu nie jest związane z koniecznością wnoszenia wkładów - jak ma to miejsce w przypadku spółki cywilnej. Obligatoryjna treść umowy konsorcjum nie jest określona w żadnych przepisach i zależy w pełni od wykonawców. W praktyce umowa taka określa zasady realizacji zamówienia, udziału w zyskach i kosztach związanych z realizacją zamówienia oraz zasady sposobu dokonywania rozliczeń. W związku z koniecznością okazania zamawiającemu umowy, wykonawcy w odrębnej umowie (dostępnej tylko jej stronom) regulują kwestie, których nie chcą ujawniać zamawiającemu (np. finansowe). 2 / 8

3 Umowa może zawierać postanowienia dotyczące reprezentacji konsorcjum oraz - jak wskazuje orzecznictwo Zespołu Arbitrów - zastępować pełnomocnictwo do reprezentowania konsorcjum, udzielane przez jego członków. Pełnomocnictwo do reprezentowania konsorcjum Firmy, które występują wspólnie w postępowaniach często mają problem z prawidłowym ustanowieniem pełnomocnika. Obowiązek wyznaczenia pełnomocnika nakłada na uczestników konsorcjum art. 23 ust. 2 prawa zamówień publicznych. Zgodnie z nim wykonawcy, którzy wspólnie ubiegają się o zamówienie, ustanawiają pełnomocnika do reprezentowania ich w postępowaniu o udzielenie zamówienia, bądź do reprezentowania i zawarcia umowy. W praktyce problem stanowi już sama forma pełnomocnictwa. W związku z tym należy wyraźnie stwierdzić, iż nie ma znaczenia, czy pełnomocnictwo będzie udzielone przez wszystkich konsorcjantów w jednym dokumencie czy w kilku odrębnych pismach. Co więcej, pełnomocnictwo może wynikać także bezpośrednio z umowy. Ważna jest treść pełnomocnictwa. Musi z niego jednoznacznie wynikać, kto kogo umocowuje, do jakich czynności i w jakim postępowaniu. Jednocześnie załączone do oferty dokumenty powinny wskazywać, że osoby podpisujące pełnomocnictwo są uprawnione do reprezentowania danego członka konsorcjum. 3 / 8

4 Oczywiście, konsorcjanci mogą ustanowić więcej niż jednego pełnomocnika, jednak w takim wypadku to od zamawiającego zależy, z którym z nich będzie się porozumiewał. Takie rozwiązanie może spowodować, że każdy pełnomocnik będzie dysponował jedynie częściową wiedzą na temat postępowania. W praktyce może uniemożliwić to koordynację czynności podejmowanych przez wspólnie ubiegających się o zamówienie wykonawców i powodować niekorzystne dla nich skutki. Warto dodać, że pełnomocnikiem może być zarówno jeden z konsorcjantów, jak i osoba trzecia. Pełnomocnik pełnomocnika Zgodnie z art. 106 kodeksu cywilnego, pełnomocnik może ustanowić dalszych pełnomocników tylko wówczas, gdy takie umocowanie wynika z treści pełnomocnictwa, z ustawy lub ze stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa. Oznacza to, że jeśli dokumenty w postępowaniu nie mają być podpisywane przez uprawnionych do tego członków zarządu, ale przez wyznaczoną przez nich osobę fizyczną, zgoda na to musi wyraźnie wynikać z pełnomocnictwa do reprezentowania konsorcjum. Warunki udziału w postępowaniu W myśl art. 22 ust. 1 prawa zamówień publicznych, o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy: - posiadają uprawnienia do wykonywania określonej działalności lub czynności - jeśli ustawy nakładają obowiązek posiadania takich uprawnień; - posiadają wiedzę i doświadczenie oraz dysponują potencjałem technicznym i osobami 4 / 8

5 zdolnymi do wykonania zamówienia; - znajdują się w sytuacji ekonomicznej i finansowej, która zapewnia wykonanie zamówienia; - nie podlegają wykluczeniu z postępowania o udzielenie zamówienia. Zamawiający uszczegóławia w specyfikacji istotnych warunków zamówienia powyższe wymagania. Analizując spełnianie przez wykonawców warunków udziału w postępowaniu, zamawiający powinien oceniać je wspólnie dla wszystkich członków konsorcjum. Potwierdza to orzecznictwo arbitrów, zgodnie z którym żądanie spełnienia wymogów w zakresie posiadania doświadczenia oraz potencjału ekonomicznego odrębnie dla wszystkich podmiotów składających ofertę wspólną, podważałoby sens tworzenia konsorcjum, a także ograniczałoby zasadę uczciwej konkurencji. Podobnie w sytuacji, gdy dla wykonania danego zamówienia wystarczające jest posiadanie uprawnień przez jednego członka konsorcjum - zamawiający nie może żądać, aby takie uprawnienia posiadali wszyscy jego członkowie. Inaczej jest w przypadku oceny spełniania warunku określonego w pkt. 4 cytowanego wyżej przepisu. Żaden ze wspólnie ubiegających się o zamówienie wykonawców nie może bowiem podlegać wykluczeniu (na przykład z powodu zalegania z uiszczeniem podatków, opłat lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne). W celu dokonania oceny, czy wykonawcy spełniają określone w art. 22 ust. 1 prawa zamówień publicznych warunki podmiotowe uczestnictwa w postępowaniu, zamawiający może domagać się dokumentów wskazanych w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z 7 kwietnia 2004 r. w sprawie rodzajów dokumentów potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy. 5 / 8

6 W praktyce dużo wątpliwości powstaje na tle tego, które dokumenty są składane wspólnie, a które odrębnie dla każdego uczestnika konsorcjum. Zatem w przygotowaniu dokumentów do postępowania przydatna może okazać się tabela. Dokumenty wspólne Dokumenty odrębne Oświadczenie o spełnieniu Aktualny warunków odpis udziału właściwego w postępowaniu rejestru albo aktualne zaświadczenie o wpisie Wykaz wykonanych robót budowlanych, dostaw lub usług i dokumenty potwierdzające ich należyte wyko Aktualne zaświadczenia właściwego naczelnika US i właściwego oddziału ZUS lub KRUS Wykaz niezbędnych do wykonania Aktualne informacje zamówienia z Krajowego narzędzi i urządzeń, Rejestru Karnego jakimi dysponuje wykonawca Informacja na temat przeciętnej Sprawozdanie liczby zatrudnionych finansowe albo pracowników jego część, lub a w liczebności przypadku personelu wykonawców kierowni niez Wykaz osób i podmiotów, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, wraz z informacjami Dokumenty stwierdzające, że osoby, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia posiadają Informacja banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, potwierdzająca wysokość posi Polisa, a w przypadku jej braku - inny dokument potwierdzający ubezpieczenie od odpowiedzialności W przypadku dokumentów wspólnych, wymienionych w pkt. 7 lub 8, wystarczy, aby dotyczyły one jednego z podmiotów ubiegających się wspólnie o zamówienie. W przypadku żądania przedstawienia koncesji, zezwolenia lub licencji, dokumenty dotyczące wszystkich 6 / 8

7 konsorcjantów z osobna będą musiały być przedstawione, jeśli wszystkie prace objęte zamówieniem wymagają posiadania specjalnych uprawnień. Jeżeli nie - wówczas dopuszczalne jest złożenie dokumentów dotyczących tylko tego uczestnika konsorcjum, który będzie takie szczególne prace wykonywał. Wadium Jak wskazuje się w orzecznictwie, przepisy ustawy prawo zamówień publicznych nie wymagają, aby w przypadku wspólnego ubiegania się o zamówienie publiczne, wadium było wnoszone w jakiś szczególny sposób, w tym, aby wadium było wnoszone wspólnie przez Wykonawców, a w treści gwarancji bankowych czy ubezpieczeniowych byli wymienieni wszyscy Wykonawcy wspólnie składający ofertę" (wyrok Zespołu Arbitrów z , UZP/ZO/0-194/06). Pogląd ten należy uznać za w pełni uzasadniony. Odpowiedzialność solidarna W przypadku uznania oferty wykonawców ubiegających się wspólnie o udzielenie zamówienia za najkorzystniejszą i zawarcia umowy - wykonawcy zgodnie z art. 141 prawa zamówień 7 / 8

8 publicznych ponoszą solidarną odpowiedzialność za wykonanie umowy i wniesienie zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Solidarna odpowiedzialność polega - zgodnie z art. 366 kodeksu cywilnego - na tym, że wykonawcy zobowiązani są w ten sposób, że zamawiający może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich konsorcjantów łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie zamawiającego przez któregokolwiek z nich - zwalnia pozostałych. Oznacza to, że każdy wykonawca ponosi ryzyko konieczności wykonania całego zamówienia. 8 / 8