Partner merytoryczny. Więcej za mniej. Trendy IT 2012

Transkrypt

1 Partner merytoryczny Więcej za mniej Trendy IT

2 UPROŚĆ zarządzanie centrum danych dzięki sile konwergencji. Infrastruktura konwergentna HP pozwala uprościć kolejny etap wdrażania prywatnej chmury na platformie HP CloudSystem. Rynek nieustannie się zmienia czy potrafisz nadążyć za tymi zmianami? Dostarczanie usług w czasie liczonym w minutach, a nie w tygodniach czy miesiącach dzięki platformie HP CloudSystem pozwala dotrzymać kroku konkurencji oraz wykonywać najbardziej wymagające zadania. Korzyści związane z posiadaniem rozwiązania HP CloudSystem: do 56% niższy całkowity koszt posiadania do 80% szybsze wdrażanie aplikacji 2 razy większa produktywność administratorów systemów 100% dostępności aplikacji Ponadto dzięki usłudze HP CloudStart eksperci z firmy HP mogą skonfigurować prywatną chmurę na platformie HP CloudSystem Matrix w ciągu 30 dni. Uruchom prywatną chmurę na platformie HP CloudSystem Skontaktuj się z nami: info.essn.pl@hp.com Copyright 2011 Hewlett-Packard Development Company L.P. Informacje zawarte w niniejszym dokumencie mogą ulec zmianie bez powiadomienia. Jedyne warunki gwarancji na produkty i usługi HP są określone w kartach gwarancyjnych dostarczanych wraz z tymi produktami lub usługami. Żaden zapis w niniejszej publikacji nie może być traktowany jako udzielenie dodatkowej gwarancji. HP nie ponosi odpowiedzialności za błędy techniczne lub redakcyjne ani pominięcia w niniejszym dokumencie. 2

3 Więcej za mniej Trendy IT 2012 Niezależna publikacja ekspertów pod redakcją Roberta Jesionka. Projekt graficzny i skład: Monika Bucoń. Partner merytoryczny: HP Polska 3

4 Spis treści Trendy IT 2012 Robert Jesionek Więcej za mniej kryzysowa kwadratura koła Prof. Witold Orłowski Standaryzacja i elastyczność IT Tomasz Jaworski Co z tą chmurą korzyści i niepokoje Barbara Mejssner Cloud computing dla biznesu Marta Buler-Kozłowska Ścieżka w chmury Robert Jesionek Ryzyka biznesowe w przedsięwzięciach cloud computing. Rekomendacje dla CIO i CFO Dariusz Sadowski Business Intelligence: czas stawiać żagle Marek Grzebyk Niegroźna konsumeryzacja? Telepraca wyzwania i możliwości Tomasz Klekowski Nowy sposób na Unified Communication Marcin Sokołowski Od pogaduszek do komunikacji biznesowej Marcin Ścieślicki Trendy IT 2012 w komentarzach menedżerów Trendy? Tak, ale mądrze Paweł Czajkowski Mobilny potencjał dr inż. Jakub Chabik Biznes ma znaczenie Marek Godala Usługi na odległość Jerzy Kiełbowicz

5 Trendy IT 2012 Co w roku 2012 mówią menedżerowie odpowiedzialni za inwestycje informatyczne? Przytoczę najczęściej powtarzane opinie: Nie boimy się kryzysu, ale musimy być ostrożni Nie przestaniemy inwestować, ale wydatki chcemy lokować w rozwiązaniach zwiększających optymalizację kosztów Nowe systemy i narzędzia? tak, ale takie, które pozwolą nam nie zatrudniać dodatkowych ludzi Będziemy oszczędzać, ale w dużej mierze poprzez optymalizację procesów Czy można oczekiwać więcej za mniej? wierzymy, że tak! Jakie technologie i modele biznesowe są na tyle magiczne, by mogły spełnić te niemałe oczekiwania? Obserwatorzy rynku mówią, że to żadna magia, że nowoczesne narzędzia IT są w stanie wspierać w realizacji nawet mocno wyśrubowane cele biznesowe. W tym roku wśród najbardziej popularnych rozwiązań znalazły się m.in.: cloud computing, technologie mobilne, unified communications, czy przetwarzanie dużej ilości danych w czasie rzeczywistym (in-memory computing). Wg. IDC (Poland s Cloud Services Market Forecast and 2010 Competitive Analysis) rynek przetwarzania w chmurze obliczeniowej jest najdynamiczniej rozwijającą się częścią polskiego rynku ICT. Prognozowana, średnioroczna stopa wzrostu rynku cloud computing do roku 2015 to 33%, a więc zdecydowanie powyżej średniej dla całego rynku usług IT pozostającej na poziomie ok. 5%. Ta sama firma badawcza prognozuje, że rok 2012 będzie również rokiem panowania mobilności. Dostawy i wydatki na urządzenia mobilne przewyższą nakłady na komputery PC, a aplikacje mobilne (szacowane na ok. 85 mld pobrań) przyniosą większe przychody niż biznes związany z mainframe. Wg badania firmy Frost&Sullivan, miniony rok 2011, to rok przesunięcia się unified communications w kierunku mainstream u komunikacji biznesowej. Obecnie na świecie jest blisko 7,8 mln użytkowników technologii unified communications. Wg. Frost&Sullivan, do 2015 roku liczba ta może sięgnąć nawet 49,5 mln. Dla porównania, w 2009 było ich około 2 mln. Z kolei Grzegorz Rogaliński, prezes SAP Polska, zwraca uwagę, że wielkim wyzwaniem dla biznesu jest uporanie się z ogromnymi ilościami informacji ze zróżnicowanych źródeł. Wg prezesa SAP z pomocą przychodzi technologia przetwarzania w pamięci, tzw. in-memory, oraz zaawansowane narzędzia analityczne. Spodziewam się, że w 2012 roku zwłaszcza technologia in-memory może stanowić rewolucyjną zmianę, gdyż umożliwia przyspieszenie przetwarzania setki i tysiące razy mówi Grzegorz Rogaliński. Powyższe dane i opinie zachęcają do przeanalizowania tych trendów IT, które rzeczywiście mogą mieć istotny wpływ na biznes w najbliższych miesiącach i latach. W naszej publikacji postanowiliśmy przyjrzeć im się z bliska. Zapraszam do lektury Redaktor Więcej za mniej 5

6 Więcej za mniej kryzysowa kwadratura koła Prof. Witold Orłowski Jako zwykłego użytkownika nowoczesnych technologii nigdy nie pociągały mnie gadżety dla samych siebie. Staram się racjonalnie dobierać narzędzia, z których korzystam, pamiętając o tym, że niektóre z nich najpierw zostały wymyślone, a dopiero potem ich twórcy zaczęli się zastanawiać, do czego mogą służyć. W oparciu o takie założenia kształtowała się i nadal kształtuje moja świadomość użyteczności nowoczesnych technologii. Zastanawiam się czasami, czy fakt iż żyjemy w dobie tak niebywale szybkiego rozwoju technologii jest naszym błogosławieństwem, czy przekleństwem. Szukając odpowiedzi na to pytanie robię test i przypominam sobie, jak wyglądało moje życie, gdy jeszcze nie było telefonów komórkowych, albo jak funkcjonowały biura bez i. Błogosławieństwa tych wynalazków są dla nas oczywiste, ich przekleństwo zaś polega na tym, że nie wystarczy posiadanie tych rzeczy, trzeba być jeszcze mentalnie gotowym na ich używanie. Żyjemy w czasach trudnych i ta sytuacja szybko się nie zmieni, przez ostatnich kilka lat w rozwiązywaniu problemów gospodarczych świata i Europy niewiele posunęliśmy się do przodu. Trudno dziś liczyć na szybki wzrost gospodarczy, czy stabilność finansową; kapitał jest i będzie stosunkowo drogi oraz trudno dostępny; konkurencja będzie potężna, wszak dzisiejsza gospodarka powstała do funkcjonowania w dobrych, konsumpcyjnych warunkach, a tymczasem musi sobie radzić w znaczącym spowolnieniu, czy wręcz w kryzysie; znacząco zaostrzy się walka o wykwalifikowanych pracowników, także w wymiarze globalnym; gospodarka jest i wciąż będzie bardzo zmienna; nie pomogą nam także problemy klimatyczne i demograficzne... W takim świecie nie będzie łatwo zarządzać biznesem, ale to nie znaczy, że w takim świecie nie da się żyć. Trzeba się tylko do tej sytuacji przyzwyczaić i dostosować. Główną cechą wielu kryzysów (także tego obecnego) nie jest brak pracy, ale to, że trzeba się napracować dwa razy więcej, by zarobić o połowę mniej. A dodatkowym utrudnieniem jest ryzyko, które sprawia, że nic nie jest gwarantowane ani wysokość zarobków, ani stałość zatrudnienia, ani bonusy, do których przyzwyczailiśmy się przez wcześniejsze lata. Czego może oczekiwać biznes w tak opisanej sytuacji? Otóż, on oczekuje więcej za mniej! To dotyczy nie tylko mniejszych zarobków za większą pracę. To dotyczy także rozwoju i inwestycji. Co więc można zrobić w takich okolicznościach? Na co stawiać walcząc o wynik biznesowy? Myślę, że wśród wielu różnych elementów i recept warto podkreślić przede wszystkim dwa magiczne rozwiązania tej kwadratury koła, jaką jest oczekiwanie więcej za mniej. Są to: mądre wykorzystanie nowoczesnych technologii oraz maksymalne spożytkowanie talentów i innowatorów. Jeśli do tego dodać strategię smart investment, czyli działanie z wykorzystaniem niezwykle trafnych inwestycji dobrze skalkulowanych na zysk; jeśli do tego dodać umiejętne, biznesowe przekonywanie CFO s przez menedżerów odpowiedzialnych za technologie, to może się okazać, że w czasach kryzysu jednak można żyć i można prowadzić biznes. 6

7 Oczywiście, zwłaszcza teraz nie można zapomnieć o ludziach, trzeba ich aktywizować i pamiętać, że z niewolnika nigdy nie zrobimy innowatora. Myślę też, że w zasięgu naszego biznesowego wzroku warto likwidować te rzeczy, które nas uwierają. Tak jak krawat, który kiedyś był nieodzowny w każdej korporacji, dziś przez wiele z nich jest wyłączony z powszechnego użytku. Biznes tym jest lepszy, im bardziej elastyczny. To właśnie tym tropem idą organizacje, które swoim pracownikom umożliwiają np. pracę zdalną, czy też z wykorzystaniem ich ulubionych, prywatnych komputerów i telefonów. Oczywiście na samym końcu warto przypomnieć, że oprócz biznesowej elastyczności jest także indywidualna sytuacja poszczególnych organizacji to ona przestrzega nas przed szukaniem generalnych recept, dobrych dla każdego na rynku Prof. Witold Orłowski Główny doradca ekonomiczny PwC, dyrektor Szkoły Biznesu Politechniki Warszawskiej. W latach 90. pracował w Biurze ds. Integracji Europejskiej i Banku Światowym. Był doradcą ekonomicznym ministra finansów Leszka Balcerowicza, pełnił funkcję szefa zespołu doradców ekonomicznych prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego. W 2009 powołany w skład Narodowej Rady Rozwoju przy prezydencie Lechu Kaczyńskim oraz w skład Rady Gospodarczej przy premierze Donaldzie Tusku. Opublikował 10 pozycji książkowych. 7

8 Standaryzacja i elastyczność IT Tomasz Jaworski Świat się zmienia. Pewne rzeczy pozostają jednak stałe. Przedsiębiorstwa dokonują wyborów. Zarządzanie organizacją jest ciągłym poszukiwaniem nowych rozwiązań, które poprawią efektywność, pozwolą firmie rosnąć, obniżą ryzyko i poprawią konkurencyjność. Dostarczanie usług i produktów które mają wartość z punktu widzenia klientów oraz kooperacja z partnerami pochłania mnóstwo energii, zasobów, uwagi. Dostarczanie produktów i usług, które mają wartość z punktu widzenia klientów, poprzez kanały, gdzie jest im wygodnie nabyć, komunikując się w sposób jakiego oczekują jest paradygmatem tu i teraz współczesnego biznesu. Jednoczesność zdarzeń, indywidualizacja, mobilność, wieczne teraz. Marketing mix 3.0 jest nie tylko dążeniem nowoczesnego biznesu. Jest szansą i zagrożeniem. O ile zarządzający organizacją w zmieniającym się otoczeniu będą potrafili wykorzystać zmianę paradygmatu i zachowań konsumentów - zyskają udziały w rynku, marżę, wzrost biznesu. Jeśli nie uda im się sprawnie zareagować i wykorzystać zmian - będą zagrożeni. Konkurencja zewnętrzna i wewnętrzna dostarczy bodźców do zmiany. Procesy, w których uczestniczą także polskie przedsiębiorstwa - integracja rynków międzynarodowych, globalizacja, integracja europejska, automatyzacja produkcji - zmuszają organizacje do szybkiego, sprawnego reagowania na sygnały tych zmian. Współczesne rynki oraz otoczenie konkurencyjne stawiają nowe, wyższe wymagania elastyczności w obszarze zarządzania i technologii. Ze względu na swoją rolę w organizacji, zarządzaniu oraz dostarczaniu usług i produktów ICT (Information Communication Technology) jest dzisiaj strategicznym obszarem wielu firm. Zupełnie nowe możliwości jakie stworzyła technologia informatyczna decydują o jej ważnej roli we współczesnym biznesie. Na ile ICT pozwala dzisiaj dostarczać usługi lub produkty branży telekomunikacyjnej, bankowości i szerzej finansom, mediom, handlowi, administracji publicznej a może nawet przemysłowi i energetyce? Na ile kompetencje kadry menedżerskiej w zakresie ICT są dzisiaj kompetencjami kluczowymi (ang. core competencies)? Czy ICT jest aktywem specyficznym naszego przedsiębiorstwa? Jobs i Carr wciąż inspirują Nawet najlepiej przygotowana organizacja nie jest w stanie przewodzić we wszystkich realizowanych funkcjach. Ta cecha współczesności, często postrzegana jako zagrożenie, może być szansą dla biznesu. Z sukcesem wykorzystywał ją zmarły niedawno, często podziwiany Steve Jobs. Był minimalistą. W swoim domu prawie nie miał mebli: była lampa, łóżko, krzesło. Mówił: To moja mantra - skupiam się na prostocie. Rzeczy proste tworzy się trudniej niż skomplikowane. (Cyt. za: Businessweek, C. Stolarczyk Leonardo da Vinci ery cyfrowej ). Standaryzacja w obszarze IT dokonuje się niezależnie w naturalnym cyklu życia: wprowadzenie - wzrost - dojrzałość - spadek. Wiele jeszcze niedawno innowacyjnych rozwiązań - jak chociażby e-banking - jest dzisiaj od strony technologii budowane w oparciu o coraz bardziej standardowe komponenty. Zwracał na to uwagę Nicolas Carr. W swoim programowym wystąpieniu - artykule IT doesn t matter (HBR, maj 2003) zauważył, że: informatyka jest dziedziną dojrzałą i niewymaga już szczególnego traktowania; nie ma już istotnych różnic między tradycyjnymi dziedzinami techniki a informatyką; kuchnia informatyczna nie interesuje użytkowników. Tezy Carra otworzyły szeroką debatę i wzbudziły polemikę, po której autor ponownie napisał, że IT Still Doesn t Matter! uznając, że informatyka jest towarem masowym, jak prąd lub woda. Prowokacja Carra oraz liczne głosy zwolenników 8

9 i krytyków ujawniły, że rozwój wysokich technologii, w szczególności ICT, stawia przedsiębiorstwa wobec konieczności uwzględnienia tego faktu w strategii. Konieczność szybkiego, sprawnego reagowania na zmiany otoczenia, konieczność racjonalizacji kosztów, wymagania związane z integracją po przejęciach i fuzjach domagają się jasnego określenia w strategii, które z funkcji ICT uznajemy za kluczowe. Które z nich w sposób specyficzny budują wartość usługi, produktu, organizacji a które można ustandaryzować, kupić od zewnętrznych dostawców (ang. outsourcing) lub przenieść do tzw. chmury. To zupełnie nowe wyzwanie współczesności. Przedsiębiorstwa i kadra menedżerska muszą mu sprostać. Wyzwanie to rodzi potrzebę zmian w strategiach, w celach priorytetowych oraz w stosowaniu instrumentów. dostawców infrastruktury dla przedsiębiorstw. Dostawcy serwerów, pamięci masowych, infrastruktury sieciowej i aplikacji dostrzegli możliwości zdobycia przewagi konkurencyjnej dzięki uproszczeniu infrastruktury i jej automatyzacji. Działanie to spotyka się z uświadomioną bądź nieuświadomioną potrzebą wielu przedsiębiorstw, którą opisano w poprzednich akapitach. Biznes zainteresowany jest usługami o określonych parametrach. Kuchnia informatyczna nie interesuje użytkowników biznesowych. Poszukiwania nowego modelu infrastruktury doprowadziły do jej uproszczonej, bardziej zintegrowanej, ustandaryzowanej postaci - oczywiście z punktu widzenia użytkownika biznesowego. Do infrastruktury konwergentnej. Ipodyzacja technologii ICT jest już od lat w trakcie budowania takiego modelu procesów i organizacji aby jak najlepiej integrować się z biznesem. Widać to dobrze po istnieniu dojrzałych inicjatyw, których celem jest dobre umiejscowienie ICT w ładzie korporacyjnym firmy. TOGAF, ITIL, COBIT, to dobrze znane praktykom inicjatywy, których celem jest zintegrowanie ICT z celami biznesu, określenie usług, jakich biznes oczekuje od informatyki oraz nadanie jej takiego kształtu, który zmniejszy koszty transakcyjne i zwiększy elastyczność. Wg. wielu analiz wolumen danych przetwarzanych przez ICT rośnie corocznie o ok. 60%. Cała gospodarka, PKB, zyski przedsiębiorstw i co za tym idzie - nakłady na informatykę - rosną znacznie wolniej. Te ostatnie na poziomie ok. 3%. Presja kosztowa nieuchronnie prowadzi więc do tego, aby te procesy i funkcje, które można ustandaryzować bez utraty wartości - standaryzować. Ujawnione przez Steva Jobsa możliwości płynące z ipodyzacji technologii zainspirowały także Konwergentna infrastruktura odpowiada na potrzeby standaryzacji ICT i uelastycznienia organizacji i modeli biznesowych współczesnych przedsiębiorstw. Szczególnego znaczenia nabiera w branżach, dla których ICT jest aktywem specyficznym w telekomunikacji, bankowości, mediach, administracji. Infrastruktura konwergentna jako klucz Konwergentna infrastruktura ma być ustandaryzowanym komponentem infrastruktury przedsiębiorstw. Dzięki zintegrowaniu w jej ramach mocy przetwarzania (serwerów), pojemności na dane (pamięci masowych) i przepustowości (sieci) odpowiednio zwymiarowanych, infrastruktura może być usługą. Dzięki warstwie wirtualizacji 9

10 obecnej zarówno w serwerach, pamięciach masowych jak i sieciach staje się pulą zasobów, które w ściśle określonych porcjach mogą być przydzielane poszczególnych procesom, funkcjom, projektom. Wzrost mocy procesorów w popularnej architekturze x86, wzrost wydajności pamięci masowych (w tym zastosowanie wydajnych dysków SSD), wzrost przepustowości sieci opartych na popularnym standardzie TCP/IP (do 10 Gbit i więcej) pomagają ICT uporać się z wspominanym 60-o procentowym, corocznym wzrostem ilości danych. W przeciwnym wypadku, wobec ograniczonych nakładów ICT skazane byłoby na kłopoty. Znana od lat 70 ubiegłego wieku wirtualizacja, która w ostatniej dekadzie XX wieku spopularyzowała się na popularnej, standardowej platformie Intel umożliwiła ustandaryzowanie styku środowisk aplikacyjnych z infrastrukturą sprzętową. Wirtualizacja umożliwiła stosunkowo łatwe przenoszenie środowisk aplikacji w ramach infrastruktury sprzętowej, pozwoliła na współdzielenie puli zasobów i wreszcie umożliwiła odzyskiwanie zasobów po nieużywanych aplikacjach (ang. de-provisioning). Konwergentna infrastruktura odpowiada na potrzeby standaryzacji ICT i uelastycznienia organizacji i modeli biznesowych współczesnych przedsiębiorstw. Szczególnego znaczenia nabiera w branżach, dla których ICT jest aktywem specyficznym - w telekomunikacji, bankowości, mediach, administracji. Standaryzacja jest komplementarnym obok przetwarzania w chmurze sposobem na srpostanie przez wsółczesny biznes zmianom otoczenia i rynku. Oba paradygmaty mają umożliwić skupienie się przedsiębiorców na ich kluczowej działalności, obniżenie kosztów informatyki i ułatwienie zmian np. wprowadzania nowych produktów, innowacji, zmian modelu biznesowego. Podstawowy czynnik zmian stanowi zachodząca naturalnie od lat standaryzacja, wzrost wydajności technologii i urządzań oraz wirtualizacja, umożliwiająca odmiejscowienie informatyki. Od lat Hewlett-Packard postrzegany jest przez analityków jako lider w każdym z obszarów, które stanowia komponenty konwergentnej infrastruktury. Serwery, storage, sieci i oprogramowanie do automatyzacji procesów dają HP możliwość zaproponowania unikalnej wartości. Hewlett-Packard dysponuje najpełniejszą ofertą infrastruktury IT gotowej na wprowadzanie innowacji (ang. Converged Infrastructure). Umożliwia przygotowanie się na zmiany. Firma jest także partnerem wielu przedsiębiorców dzieląc się doświadczeniami i doradzając jak przygotować się na nadchodzące zmiany. Tomasz Jaworski Ekspert d/s Przetwarzania w Chmurze, HP Polska Specjalizuje się w cloud computingu i wirtualizacji, ich aspektach biznesowych i wpływie na reorganizację infrastruktury IT. Od 2007 roku intensywnie uczestniczy w wielu dużych projektach modernizacji IT z wykorzystaniem wirtualizacji serwerów (w oparciu o VMware, Microsoft i Citrix) i infrastruktury konwergentnej HP. Jego głównym obszarem zainteresowania jest podnoszenie sprawności, jakości i efektywności procesów IT poprzez techniczne realizowanie branżowych dobrych praktyk w szczególności ITIL. Certyfikowany specjalista VMware i architekt IT. Aktywnie uczestniczy w wymianie wiedzy i doświadczeń z zakresu wirtualizacji na wielu forach branżowych, pozytywnie motywując do współpracy różnych uczestników rynku. Ma ponad 15 lat doświadczenia w tworzeniu sprawnych rozwiązań wykorzystujących nowe technologie, zarządzaniu projektami, konsultingu na styku biznesu i technologii oraz popularyzowaniu IT. Największe osiągnięcia: żona i troje dzieci. Pasje: biegi długodystansowe, ogrodnictwo, sztuki walki. 10

11 Główną cechą kryzysu nie jest brak pracy, ale to, że trzeba się napracować dwa razy więcej, by zarobić o połowę mniej. Więcej za mniej! oto, czego w czasie spowolnienia oczekuje biznes. Prof. Witold Orłowski Główny doradca ekonomiczny PwC 11

12 Co z tą chmurą korzyści i niepokoje Barbara Mejssner Wraz ze wzrostem możliwości technologicznych zmienia się sposób korzystania z informatyki z tradycyjnego na usługowy. Nie bez znaczenia jest tu zmiana stylu pracy na mobilny i konieczność dostępu do danych i aplikacji także poza firmami. Dzięki modelowi cloud computing duże firmy mogą optymalizować koszty utrzymania IT, małe zaś korzystać z rozwiązań na jakie nie było je dotąd stać. Usługi w modelu cloud computing pozwalają na użytkowanie zaawansowanej nieraz informatyki bez inwestowania w licencje i infrastrukturę. Do tego dostępność usług jest gwarantowana przez dostawców na bardzo wysokim poziomie (większość z nich oferuje poziom proc.), z dowolnego miejsca. Cloud computing to wynajmowanie aplikacji lub elementów infrastruktury u zewnętrznych dostawców i dostęp do nich przy pomocy przeglądarki. Wydawałoby się proste i funkcjonalne rozwiązanie, i jest takie istotnie, niesie jednak ze sobą wiele nowych problemów związanych m. in. z kwestiami prawnymi, bezpieczeństwem, licencjonowaniem, umowami na zawierane usługi. Będą one sukcesywnie rozwiązywane, gdyż przejście na ten model użytkowania IT jest nieuniknione. Gartner przewiduje, że cloud computing wejdzie w masowe użycie w ciągu pięciu dziesięciu najbliższych lat. Cloud to rynek przyszłości, zwłaszcza dla firm, które dopiero powstają i dopiero budują swoją infrastrukturę IT. Kto skorzysta na chmurze Liczby w sposób jednoznaczny wskazują wzrost rynku rozwiązań oferowanych w chmurze obliczeniowej. W opublikowanym raporcie Cisco Global Cloud Index ( ) analitycy szacują, że globalny ruch dotyczący przetwarzania w chmurze wzrośnie w omawianym okresie czasu 12-krotnie ze 130 eksabajtów rocznie w 2010 r. do 1,6 zetabajta rocznie w 2015 r. (średnioroczna stopa wzrostu CAGR będzie wynosić 66 proc.). Aby uświadomić sobie ilość przetwarzanych informacji warto zaznaczyć, że 1,6 zetabajta to 22 trylionów godzin strumieniowej transmisji muzyki, lub 5 trylionów godzin konferencji biznesowych z użyciem kamer internetowych. Według raportu IDC Poland s Cloud Services Market Forecast and 2010 Competitive Analysis w 2010 roku wartość rynku cloud computing w Polsce, obejmującego zarówno chmurę prywatną jak i publiczną, stanowiła blisko 7 proc. wartości całego rynku outsourcingu informatycznego szacowanego na ponad 520 mln USD. Prognozowana średnioroczna stopa wzrostu do roku 2015 to 33 proc., czyli sporo powyżej tempa wzrostu całego rynku usług IT wynoszącego 5 proc. rocznie. Z analiz prowadzonych przez GTS wynika, że w 2011 roku polski rynek cloud computing osiągnie wartość ok. 400 mln USD, a w 2014 roku zbliży się do 600 mln USD. Usługi w chmurze, to nowe miejsca pracy i korzyści mające wyraźny wpływ na rozwój gospodarczy państw. Według raportu brytyjskiego Centre for Economic and Business Research (CEBR) opublikowanego w 2012 roku korzyści w skali makro w latach miałyby wynieść w tym regionie EMEA (Europa, Bliski Wschód i Afryka) ponad 763 mld euro, a liczba nowych miejsc pracy mogłaby wzrosnąć o 2,4 mln. Raport podaje też listę sektorów regionu, które prawdopodobnie najbardziej skorzystają ze stosowania przetwarzania w chmurze. Są to: usługi publiczne (szkolnictwo, służba zdrowia), sektor finansowy, handel detaliczny i hotelarstwo oraz przemysł przetwórczy. 12

13 Z usług cloud w coraz większym zakresie będzie też korzystać administracja publiczna, chociaż dla tego sektora problemem długo jeszcze pozostanie przekazywanie na zewnętrz danych chronionych z mocy prawa. Aby korzystać z dobrodziejstw chmury administracja musi zmierzyć się z problemem bezpieczeństwa i poufności danych. ENISA (European Network and Information Security Agency), czyli Europejska Agencja Bezpieczeństwa Sieci i Informacji w opublikowanym niedawno raporcie przestrzega jak na razie administrację przed korzystaniem z ogólnodostępnych rozwiązań w chmurze publicznej w zamian proponując rozwiązania prywatne. Obecnie wiele krajów opracowuje strategie stopniowego przechodzenia swojej administracji publicznej do chmury. Taką strategię posiada USA, Japonia, Kanada, Korea Południowa, Wielka Brytania, Australia. Jednak pełne przeniesienie danych wrażliwych i osobowych to proces najdłuższy, który może na obecnym poziomie prawa i zabezpieczeń technologicznych trwać nawet do 10 lat, jak zakłada strategia australijska. Aplikacje czy infrastruktura wynajmij obie Model usług w chmurze według przyjętej typologii można podzielić na trzy rodzaje. Pierwszy z nich, chmura prywatna, która polega na udostępnianiu usług w obrębie własnej infrastruktury. Jeśli firma ma swoją serwerownię, lub centrum danych można w obrębie własnej sieci, bez instalowania aplikacji na poszczególnych komputerach pozwalać na dostęp do danych i programów za pomocą przeglądarki. Istnieje też możliwość hostowania chmury prywatnej u zewnętrznego hostera, np. w dużym data center, gdyż chmura prywatna niekoniecznie musi oznaczać własną infrastrukturę. Drugi model to chmura publiczna, czyli wykorzystywanie ogólnodostępnego Internetu. W tym, przypadku dane przetwarzane są w infrastrukturze rozproszonej, nierzadko na serwerach w różnych częściach świata. Trzecia opcja to model mieszany chmura hybrydowa. Najbardziej rozpowszechniony według badań przeprowadzonych w 2011 przez Cisco jest obecnie model chmury prywatnej, zdecydowało się na niego 77 proc. użytkowników cloud, na chmurę publiczną tylko 20 proc, na chmurę hybrydowę 17 proc. Według badania przeprowadzonego przez Microsoft SMB Cloud Adoption Study 2011 obecnie firmy korzystają statystycznie z dwóch chmurowych usług, natomiast w przyszłości będą używały średnio 3,3 usługi. Aż 38 proc. polskich przedsiębiorstw odpowiadających na pytania w badaniu IBM CEO Study uważa, że posiadana przez nie infrastruktura sieciowa i przepustowość sieci jest wystarczająca do korzystania z cloud. Obecnie tylko 24% modeli świadczenia usług w przedsiębiorstwach opiera się na chmurach obliczeniowych. Dyrektorzy ds. biznesowych i technicznych szacują, że do 2020 r. liczba modeli publicznych i prywatnych chmur obliczeniowych ulegnie niemal podwojeniu. (wg badania HP) Korzystanie z chmury ma wiele zalet. To przede wszystkim szansa dla mniejszych firm, które nie mają zbyt dużych budżetów na systemy informatyczne, gdyż w ten sposób bez inwestycji w licencje i infrastrukturę mogą korzystać z innowacyjnych rozwiązań. Jak wynika z raportu firmy VMware już ponad 60 proc. europejskich małych i średnich przedsiębiorstw 13

14 przeniosło jakąś cześć swojej infrastruktury informatycznej do chmury. Jednak mimo iż widać duże zainteresowanie usługami cloud firmy nie przenoszą tam kluczowych obszarów biznesu. Najczęściej stosowane są dwa modele: użycie infrastruktury na żądanie na potrzeby środowisk testowych lub szkoleniowych oraz użycie oprogramowania w modelu Software as a Service. Wartość oprogramowania w formie usługi (Software as a Service) wynosiło ok. 21 mld dol. w 2011 r., w 2016 będzie to już 93 mld USD. Niedługo aż 80 proc. nowych komercyjnych aplikacji dla przedsiębiorstw będzie wdrożona na platformach cloud computing. W modelu chmury kupowane są nie tylko wszelkiego typu aplikacje, ale także, jak wspomniano powyżej elementy infrastruktury takie jak: pamięć, moc obliczeniowa, przestrzeń dyskowa, platformy do budowy aplikacji oraz testów. Z roku na rok rośnie zainteresowanie usługi wynajmu infrastruktury IaaS (Infrastructure as a Service). Jak szacują analitycy już blisko 20 proc. firm nie korzysta już z własnej infrastruktury serwerowej, a za 5-8 lat proporcja ta się odwróci i tylko 20 proc. z nich będzie posiadać własne serwery. Pozostałą część infrastruktury będą udostępniać firmy hostingowe w formie usług. Bardzo wiele przedsiębiorstw, także polskich korzysta z IaaS w wielkich globalnych firmach hostingowych. Na początku lipca 2011 badania firmy InfiBase pokazały, że wśród 500 tysięcy przeanalizowanych największych serwisów internetowych 1422 witryny są hostowane w ramach infrastruktury Amazon Elastic Compute Cloud. Amazon jest największym dostawcą hostingu w chmurze dla serwisów www (już 1550 największych serwisów korzysta z jego oferty), ale drugie miejsce należy do firmy Rackspace, która w ramach swojej usługi Cloud Servers obsługuje 1373 duże witryny. Kolejne miejsca zajmują Joyent (205 witryn), Google App Engine (zaledwie 78 witryn) i GoGrid (42 witryny). Na polskim rynku też są duzi gracze, stosowanie do wielkości rynku, których można z powodzeniem nazwać cloud providerami tacy jak np.: GTS, ATM, home.pl, nazwa.pl, 1ad1, OVH, Beyond, ATM, Integrated solutions, Servercloud, Redhosti. Beyond czyli jeden z ważniejszych graczy na polskim rynku hostingu uruchomiło projekt e24cloud związany z cloud computingiem. Usługa firmy z Poznania ma być nawet o 30 proc. tańsza od Amazona. Prawo na drodze w chmury Kwestie prawne związane z przechowywaniem danych w chmurze i zawieraniem umów z dostawcami są w wypadku chmury dosyć skomplikowane, a restrykcyjność przepisów europejskich bywa postrzegana jako hamulec rozwoju usług cloud. Zgodnie z ideą chmury dane firm i organizacji mogą znaleźć się na wielu serwerach, w bardzo różnych lokalizacjach. Odległość geograficzna nie stanowi jednak przeszkody, problemem jest to, że ustawodawstwo różnych krajów w dziedzinie ochrony danych jest bardzo różne i nie wszędzie w związku z tym można takie dane trzymać. Restrykcje nałożone przez dyrektywę nr 95/46/EC związane z transferem danych poza obszar Unii są obecnie uznawane za jedną z największych barier hamujących rozwój sektora cloud computing w Europie. Raport Cloud Computing i jego aspekty prawne z 2011 autorstwa Stefana Cieśli, Thomasa Helbinga i Pawła Skowrońskiego opisuje większość problemów prawnych związanych z korzystaniem usług w modelu cloud. Najwięcej ograniczeń prawnych w chmurze związanych jest z ustawowym obowiązkiem ochrony danych osobowych. Kwestie dotyczące danych osobowych reguluje ustawa o ochronie danych osobowych z 1997 roku (UODO) zgodna z wytycznymi unijnej dyrektywy 95/46/EC. W obrębie UE dyrektywa jest obowiązującym dokumentem, sprawy komplikują się poza 14