Zwrotne finansowanie rewitalizacji miast ze środków UE doświadczenia BGK

Transkrypt

1 Zwrotne finansowanie rewitalizacji miast ze środków UE doświadczenia BGK dr Marek Szczepański Dyrektor Zarządzający Bank Gospodarstwa Krajowego Kraków, 4 czerwca 2014 r.

2 JESSICA w Polsce Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas (wspólne europejskie wsparcie dla zrównoważonych/trwałych inwestycji na obszarach miejskich) mechanizm zwrotnego finansowania inwestycji miejskich ze środków regionalnych programów operacyjnych Schemat wdrażania: Instytucja Zarządzająca RPO Manager Funduszu Powierniczego (Europejski Bank Inwestycyjny) Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich (FROM) inwestorzy Rola Zintegrowanych Programów Rozwoju Obszarów Miejskich (np. Lokalne Programy Rewitalizacji, Gminne Strategie Energetyczne, Strategie Rozwoju Innowacyjności i Przedsiębiorczości) Siedem FROM (w BGK, BOŚ S.A., BZ WBK S.A.) w województwach: wielkopolskim (BGK, ok. 67 mln - 3,4% ogólnej wartości RPO, 72,3% środków RPO na rewitalizację i rozwój miast) zachodniopomorskim (BOŚ S.A. i BZ WBK S.A., 33 mln - odpowiednio 3,2% i 87,7%) pomorskim (BGK i BOŚ S.A., 57 mln - odpowiednio 4,4% i 74,3.%) śląskim (BOŚ S.A., 60 mln mln zł - odpowiednio 3,4% i 25,9%) mazowieckim (BGK, 40 mln - odpowiednio 1,3% i 10,1%) 2

3 Możliwe obszary finansowania rewitalizacja obszarów poprzemysłowych i powojskowych rewitalizacja obszarów miejskich wsparcie instytucji otoczenia biznesu tworzenie i rozwój klastrów efektywność energetyczna działalność kulturalno-oświatowa edukacja i szkolnictwo wyższe służba zdrowia 3

4 JESSICA w BGK BGK zarządza ok. 60% środków przeznaczonych na wdrażanie JESSICA w Polsce Pożyczki udzielane są zarówno w schematach pomocowych (regionalna pomoc inwestycyjna RPI oraz pomoc de minimis), jak i niepomocowych (niestanowiących pomocy publicznej) Możliwość udzielania pożyczek do 75% (regionalna pomoc inwestycyjna)/100% (pomoc de minimis oraz schemat niepomocowy) kosztów inwestycji Brak opłat i prowizji Okres kredytowania do 20 lat Karencja w spłacie kapitału do roku po rzeczowym zakończeniu realizacji inwestycji Możliwość finansowania projektów już rozpoczętych (dotyczy pożyczek de minimis oraz pożyczek niestanowiących pomocy publicznej) Częsty problem - zdolność kredytowa podmiotu oraz ryzyko transakcji (wymóg zwiększonego wkładu własnego) 78% inwestorów korzysta z maksymalnego lub prawie maksymalnego okresu kredytowania Brak możliwości finansowania projektów rozpoczętych w ramach RPI 4

5 Oprocentowanie pożyczek wskaźnik społeczny Oprocentowanie pożyczek ustalane jest na poziomie stopy referencyjnej NBP (aktualnie 2,5%) z możliwością obniżenia o tzw. Wskaźnik Społeczny (do 80%) Wskaźnik Społeczny (WS) to opracowany w BGK indeks wskazujący siłę oddziaływań społecznych, gospodarczych, przestrzennych i środowiskowych inwestycji oraz stopnia realizacji wskaźników RPO Oprocentowanie pożyczki: stopa referencyjna NBP pomniejszona o Wskaźnik Społeczny (aktualnie 2,5%) (do 80%) Oszacowanie WS służy wykazaniu efektów społecznych projektu w sposób możliwie najbardziej skwantyfikowany i obiektywny Wielkość WS wynika jednak nie tylko z czynników, które można wyrazić w wartościach pieniężnych, ale również z czynników jakościowych, których zmonetaryzowanie jest niemożliwe lub nieracjonalne dla pojedynczego projektu oraz realizacji wskaźników RPO 5

6 Przykłady oddziaływań społecznych projektów Rewitalizacja obiektów zabytkowych Nieodpłatne udostępnianie powierzchni biurowych i konferencyjnych samorządom oraz organizacjom pozarządowym Zagospodarowanie przestrzeni publicznych Stworzenie warunków do rozwoju mikro- i małych firm, w tym start-upów Tworzenie nowych miejsc pracy Zastosowanie rozwiązać efektywnych energetycznie Obserwowana zmiana nastawienia inwestorów prywatnych do efektów społecznych, zwiększona współpraca z miastami ora z organizacjami pozarządowymi w ramach opracowywania elementów społecznych projektów Bardzo duży nacisk na elementy społeczne ze strony samorządów województw 6

7 Etapy udzielania pożyczek Przyjęcie wniosku Ocena kwalifikowalności Ocena formalna Ocena inżynieryjno-techniczna Ocena merytoryczna (ekonomicznofinansowa inwestora, ekonomicznofinansowa projektu, elementów społecznych projektu, ocena ryzyka) Podjęcie decyzji Podpisanie umowy inwestycyjnej Ustanowienie zabezpieczeń Wypłata pożyczek (transzowanie) Rozliczenie inwestycji Wymóg stosowania prawa bankowego Ocena wniosku od 1 miesiąca do 1 roku, w zależności od stopnia przygotowania dokumentacji Często niezbędne wsparcie pracowników Banku w przygotowaniu dokumentacji i modyfikowaniu założeń projektu zarówno z punktu widzenia strukturyzowania transakcji, jak i przepisów pomocowych Realizacja projektów od 6 miesięcy do 3 lat Ograniczenia co do terminu zawierania umów Ograniczenia dotyczące terminu realizacji inwestycji 7

8 [mln zł] JESSICA w BGK liczba i wartość złożonych wniosków Łącznie wnioski / 1,88 mld zł [wnioski] wnioski wniosków wniosków 0 0 Wielkopolska Pomorze Mazowsze 8

9 [mln zł] JESSICA w BGK liczba i wartość przyznanych pożyczek Łącznie - 66 pożyczek / 616,35 mln zł [pożyczki] pożyczki pożyczek 19 pożyczek Wielkopolska Pomorze Mazowsze 9

10 Struktura finansowanych projektów oraz średnia wartość pożyczki (w mln zł) oświata i szkolnictwo wyższe (15) 7,65 efektywność energetyczna (10) powierzchnie biurowe, usługi (10) 3,22 16,53 hotele i restauracje (7) 8,60 sport i rekreacja (5) 4,05 przestrzeń publiczna (4) transport publiczny (4) 6,40 15,95 otoczenie biznesu (3) zdrowie i opieka społeczna (3) inne (3) klastry (2) 7,19 21,73 8,02 11,50 (liczba projektów) Sektor publiczny - 41 Inne

11 Liczba złożonych wniosków wg typów inwestorów Pomorze Mazowsze Samorządy Spółki miejskie Inne podmioty publiczne Inwestorzy prywatni Wielkopolska Łącznie 20 Rodzaj podmiotu Udział Samorządy 17,19% Spółki miejskie 17,19% Inne podmioty publiczne 5,21% Inwestorzy prywatni 60,42% 11

12 Liczba przyznanych pożyczek wg typów inwestorów Pomorze Samorządy Spółki miejskie Inne podmioty publiczne Wielkopolska Łącznie Mazowsze Inwestorzy prywatni 6 Rodzaj podmiotu Udział Samorządy 23,73% Spółki miejskie 28,79% Inne podmioty publiczne 9,09% Inwestorzy prywatni 39,39% 12

13 Liczba przyznanych pożyczek wg wartości Wielkopolska - publiczne Wielkopolska - inne Średnia wartość pożyczki: - Wielkopolska: 9,99 mln zł - Ogółem: 9,34 mln zł Wielkopolska - razem Ogółem - publiczne Ogółem - inne Ogółem - razem do 1 mln zł od 1 do 3 mln zł od 3 do 10 mln zł pow. 10 mln zł 13

14 JESSICA w Wielkopolsce złożone wnioski Miasta z wnioskami złożonymi przez JST i spółki komunalne 25 Miasta z wnioskami złożonymi przez inne podmioty 6 Wnioski z miast powyżej 50 tys. miesz. 6 Poznań, Gniezno, Kalisz, Leszno, Ostrów Wlkp., Piła Wnioski z miast poniżej 50 tys. miesz. 25 Wielkopolska: 110 miast Łącznie: 74 wnioski, 31 miast Borek Wlkp. Chodzież Czarnków Grodzisk Wlkp. Jarocin Kościan Koźmin Kórnik Krotoszyn Międzychód Murowana Goślina Oborniki Odolanów Opalenica Pleszew Poniec Sieraków Sulmierzyce Szamotuły Środa Wlkp. Trzcianka Turek Wągrowiec Wolsztyn Zbąszyń

15 JESSICA w Wielkopolsce przyznane pożyczki Piła Trzcianka Czarnków Wągrowiec Międzychód Oborniki Szamotuły Gniezno Poznań Kórnik Turek Jarocin Pleszew Leszno Poniec Koźmin Wlkp. Krotoszyn Ostrów Wlkp. Sulmierzyce Wielkopolska: 110 miast Łącznie: 32 pożyczki, 19 miast Projekty JST i spółek komunalnych 22 Projekty innych podmiotów 10 Projekty w miastach powyżej 50 tys. mieszkańców 15 Projekty w miastach poniżej 50 tys. mieszkańców 17

16 Najczęstsze powody odmowy finansowania Brak zdolności kredytowej inwestorów Brak wkładu własnego Brak odpowiednich zabezpieczeń Okres realizacji projektów wykraczający poza datę zamknięcia programu Dylematy Minimalny możliwy udział środków JESSICA w finansowaniu inwestycji (strukturyzacja transakcji) Elementy biznesowe vs. elementy społeczne projektów Kwestie dotyczące pomocy publicznej 16

17 Podsumowanie wyzwania na przyszłość Rewitalizacja w RPO (9 na 16 RPO przewiduje wykorzystanie instrumentów zwrotnych w obszarze finansowania miast; brak przesądzeń co do kwot, instrumentów wsparcia oraz form wdrażania) Potencjał projektowy w województwach Zdolność instytucjonalna systemu vs. nowe zasady wykorzystania instrumentów zwrotnych Zdolność kredytowa potencjalnych inwestorów Rola Lokalnych Programów Rewitalizacji 17

18 Przykłady PROJEKTÓW 18

19 19

20

21 21

22

23 23

24 24

25

26 26 26

27 Dziękuję za uwagę tel.: (22) mail: 27