Odpowiedzialność odszkodowawcza w umowach
|
|
- Wojciech Leszczyński
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Odpowiedzialność odszkodowawcza w umowach Każda umowa, aby strony miały pewność, że zostanie prawidłowo wykonana, powinna w swojej treści zawierać klauzule dotyczące odpowiedzialności odszkodowawczej. W prawie cywilnym odpowiedzialność odszkodowawcza może zaistnieć w przypadku powstania szkód w wyniku zachowań negatywnie ocenianych przez prawo. Zachowania te mogą mieć dwa źródła: 1. zachowania sprzeczne z prawem powszechnie obowiązującym lub zasadami współżycia społecznego - w tej sytuacji jest to tzw. odpowiedzialność deliktowa (odpowiedzialność z czynu niedozwolonego); 2. szkoda powstaje na skutek zachowania sprzecznego z tym, do którego dana osoba się zobowiązała (np. w umowie) - jest to tzw. odpowiedzialność kontraktowa (niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, które powstało na skutek czynności prawnej). Niniejszy artykuł dotyczy odpowiedzialności kontraktowej. Odpowiedzialność odszkodowawcza - przepisy ogólne Prawidłowe sformułowanie postanowień dotyczących odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania jest kluczowe w perspektywie ewentualnych przyszłych sporów, jakie mogą pojawić się na etapie realizacji umowy. Jeżeli strony nie określą w umowie zasad odpowiedzialności odszkodowawczej, dłużnik odpowiada na zasadach ogólnych. Artykuły kodeksu cywilnego zawierają podstawowe reguły dotyczące obowiązku odszkodowawczego zarówno w przypadku odpowiedzialności deliktowej (art. 415 i n. kodeksu cywilnego), jak i kontraktowej (art. 471 i n. kodeksu cywilnego). Art Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. 2. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Art Jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron. Obowiązek odszkodowawczy powstanie więc, jeśli zostaną spełnione następujące przesłanki: 1. zaistnieje zdarzenie, z którym przepisy wiążą odpowiedzialność danej osoby (działanie lub zaniechanie tej osoby), 2. powstanie szkoda: majątkowa (straty oraz utracone korzyści - utracone korzyści muszą być prawdopodobne, nie podlega naprawieniu szkoda ewentualna, czyli utracona szansa na uzyskane korzyści) lub niemajątkowa / 8
2 (krzywda - co do zasady jest wyłączona z odpowiedzialności kontraktowej), 3. zaistnieje związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem a szkodą (skutki, które zawsze lub z dużym prawdopodobieństwem wystąpią, gdy pojawi się określony łańcuch zdarzeń). Szkodę majątkową oblicza się poprzez porównanie stanu majątku poszkodowanego po zdarzeniu, z którego wynikła szkoda, z hipotetycznym stanem majątkowym poszkodowanego, który by istniał, gdyby zdarzenie nie nastąpiło. Odpowiedzialność odszkodowawcza może zostać zmieniona. Z art wynika, że strony zobowiązania mają do tego prawo ( w braku odmiennego (...) postanowienia umowy ). Jeżeli więc strony w umowie nie zawrą innego postanowienia, wówczas naprawienie szkody będzie obejmowało straty oraz utracone korzyści - jest to zasada pełnego odszkodowania. Jeśli zaś w umowie strony zmodyfikują zakres uszczerbku podlegającego naprawieniu (np. poprzez ograniczenie odpowiedzialności do poniesionych strat, wyłączając utracone korzyści) oraz metodę obliczenia wartości uszczerbku (ograniczenie kwoty, do której odpowiada dłużnik), naprawienie szkody będzie obejmowało jedynie to, co w umowie postanowiono. Odpowiedzialność odszkodowawcza dłużnika, a raczej jej ograniczenie może wynikać z samej ustawy, np. art. 362 kodeksu cywilnego stanowi, że jeśli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, odpowiedzialność dłużnika będzie mniejsza. Odpowiedzialność kontraktowa jako odpowiedzialność odszkodowawcza Odpowiedzialność kontraktowa uregulowana została w art. 471 i n. kodeksu cywilnego. Art Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z przepisu tego wynika, że dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody spowodowanej nie tylko zawinionym zachowaniem, ale także innymi okolicznościami. Zachowanie musi dotyczyć niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Zobowiązanie z tytułu umowy należy traktować jako niewykonane, kiedy dłużnik w ogóle nie spełnił umówionego świadczenia. Z nienależytym wykonaniem zobowiązania ma się do czynienia, gdy dłużnik miał zamiar wykonać zobowiązanie i podjął się odpowiednich czynności, jednak osiągnięty przez niego wynik nie odpowiadał świadczeniu sprecyzowanemu w treści umowy lub wymogom określonym w obowiązujących przepisach. Przykładem nienależycie wykonanego zobowiązania jest niedotrzymanie terminu określonego w umowie lub wykonanie przedmiotu umowy gorszej jakości niż zakładano. Obowiązek odszkodowawczy może być zaostrzony lub złagodzony - decyzja należy do stron umowy. Wynika to z poniżej przytoczonych przepisów. Należy jednak pamiętać, że kontraktowej odpowiedzialności odszkodowawczej nie można w umowie wyłączyć całkowicie. Art Jeżeli ze szczególnego przepisu ustawy albo z czynności prawnej nie wynika nic innego, dłużnik odpowiedzialny jest za niezachowanie należytej staranności. Art Dłużnik może przez umowę przyjąć odpowiedzialność za niewykonanie lub za nienależyte wykonanie zobowiązania z powodu oznaczonych okoliczności, za które na mocy ustawy odpowiedzialności nie ponosi / 8
3 2. Nieważne jest zastrzeżenie, iż dłużnik nie będzie odpowiedzialny za szkodę, którą może wyrządzić wierzycielowi umyślnie. Art Dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta staranność). 2. Należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności. Jak więc wynika to z art. 472 kodeksu cywilnego, strony (zgodnie z zasadą swobody umów) mogą w umowie zmienić zakres odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, ponieważ dopiero brak przepisu ustawy lub odpowiedniego postanowienia umownego sprawi, że dłużnik będzie odpowiadał za niedochowanie należytej staranności. Nienależyta staranność została zdefiniowana w art. 355 kodeksu cywilnego. Polega na działaniu, które świadczy o tym, że osoba działająca zrobiła wszystko, by wykonać swoje zdanie jak najlepiej. Należytą staranność ocenia się indywidualnie - w zależności od tego, co osoba robi w danej chwili (w życiu zawodowym czy prywatnym). Jak wynika z paragrafu 2 przytoczonego artykułu, w przypadku dłużnika prowadzącego działalność gospodarczą, należytą staranność w zakresie prowadzonej działalności ocenia się, uwzględniając zawodowy charakter tej działalności. Przykład 1. Zlecając szewcowi naprawienie butów, w przypadku wadliwego wykonania zlecenia, należytą staranność szewca będzie się oceniało, mając na względzie to, że zajmuje się naprawą butów zawodowo. Gdybyśmy zlecili naprawę butów osobie, która nie wykonuje tego na co dzień i wynikłaby z tego szkoda, przy ocenie należytej staranności tej osoby będą brane pod uwagę zupełnie inne kryteria niż w przypadku szewca - mniej restrykcyjne, jako że osoba ta nie ma w tym tak wielkiego doświadczenia jak wspomniany szewc. W przypadku braku odmiennych postanowień umownych lub przepisów ustawy, dłużnik będzie więc ponosił odpowiedzialność za każdą postać i stopień winy: zarówno umyślną, jak i nieumyślną. Artykuł 472 kodeksu cywilnego dopuszcza modyfikację umowną i strony mogą wprowadzić do umowy odpowiedzialność opartą na zasadzie winy umyślnej albo tylko za rażące niedbalstwo i winę umyślną, co stanowi złagodzenie odpowiedzialności odszkodowawczej. Odpowiedzialność wyłącznie za szkodę wyrządzoną umyślnie wyłącza odpowiedzialność dłużnika za rażące niedbalstwo. Zmniejszenie odpowiedzialności dłużnika ma jednak swoją granicę, którą jest art kodeksu cywilnego. Przepis ten stanowi, że nieważne jest zastrzeżenie wyłączające odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną umyślnie. Z tego punktu widzenia ograniczenie odpowiedzialności za szkodę klasyfikowaną ze względu na inne kryteria nie będzie miało znaczenia. Przykład 2. W umowie zawarto zapis, że dłużnik nie będzie odpowiadał za utracone korzyści wierzyciela (art kodeksu cywilnego). Postanowienie to będzie nieważne, zgodnie z art , w stosunku do nieosiągniętych przez wierzyciela korzyści, jeśli zostały one utracone na skutek umyślnego, zawinionego zachowania dłużnika. Artykuł wyraźnie bowiem wskazuje, że dłużnik będzie odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną umyślnie, szkoda natomiast, zgodnie z kodeksem cywilnym, obejmuje zarówno rzeczywiste straty, jak i możliwe korzyści. Artykuł Kodeksu cywilnego pozwala na to, by odpowiedzialność odszkodowawcza została zaostrzona. W drodze umowy dłużnik może wziąć na siebie odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie / 8
4 zobowiązania z powodu okoliczności, za które na mocy ustawy odpowiedzialności nie ponosi. Odpowiedzialność odszkodowawcza dłużnika może zostać ukształtowana jako odpowiedzialność na zasadzie ryzyka. Aby takie postanowienie było skuteczne, należy dokładnie określić okoliczności zaostrzające odpowiedzialność dłużnika. W umowie można wprawdzie wskazać, że dłużnik ma odpowiadać za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania z powodu ściśle określonych okoliczności przypadkowych, a nawet za siłę wyższą, niemniej ogólne stwierdzenie o pełnej odpowiedzialności bez ich oznaczenia jest niewystarczające (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 2002 r., IV CKN 1553/00). Umowne wyłączenie odpowiedzialności deliktowej Często bywa tak, że to samo zdarzenie powoduje powstanie roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym (odpowiedzialność deliktowa), jak i roszczenia o naprawienie szkody powstałej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (odpowiedzialność kontraktowa). Przykład 3. Uszkodzenie ciała w związku z wadliwie wykonanym zabiegiem medycznym przez lekarza, z którym zawarto umowę o usługę medyczną (odpowiedzialność deliktowa - uszkodzenie ciała; odpowiedzialność kontraktowa - niewłaściwe wykonanie umowy, czego skutkiem jest uszkodzenie ciała). Artykuł 443 kodeksu cywilnego stanowi, że odpowiedzialność deliktową można uprzednio w umowie wyłączyć, tym samym dopuszczając jedynie reżim kontraktowy jako podstawę przyszłych roszczeń: Art Okoliczność, że działanie lub zaniechanie, z którego szkoda wynikła, stanowiło niewykonanie lub nienależyte wykonanie istniejącego uprzednio zobowiązania, nie wyłącza roszczenia o naprawienie szkody z tytułu czynu niedozwolonego, chyba że z treści istniejącego uprzednio zobowiązania wynika co innego. Wyjątek od tego przepisu stanowi artykuł 437 kodeksu cywilnego, który zabrania wyłączenie i ograniczenie z góry odpowiedzialności określonej w art. 435 i 436 (odpowiedzialność prowadzącego na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody oraz odpowiedzialność samoistnego posiadacza środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody). Podobnie nie będzie można ograniczyć odpowiedzialności deliktowej, jeśli szkoda została wyrządzona umyślnie (473 2 kodeksu cywilnego). Za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (a tym samym nieważne) uznane zostaną także ograniczenia odpowiedzialności za szkody na osobie. Wyłączenie odpowiedzialności kontraktowej Zgodnie z artykułem 471 kodeksu cywilnego, dłużnik nie będzie odpowiadał za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, jeśli jest ono następstwem okoliczności, za które odpowiedzialności nie ponosi. O jakie okoliczności może chodzić? Przede wszystkim o takie, na które dłużnik nie ma żadnego wpływu. Przykład 4. Towar, który dłużnik zobowiązał się w określonym terminie sprowadzić zza granicy, został zatrzymany przez pomyłkę w urzędzie celnym / 8
5 Ponadto będą to wszelkie okoliczności spowodowane przez siłę wyższą. Siła wyższa to przyczyna sprawcza zdarzenia o charakterze przypadkowym lub naturalnym, na którą nie ma się żadnego wpływu i której nie da się uniknąć, ponieważ człowiek nad nią nie panuje. Przykładami mogą być: powódź, huragan, trzęsienie ziemi, śnieżyca, sztorm, pożar (o ile nie został wywołany przez dłużnika). Siła wyższa co do zasady zwalnia z odpowiedzialności, jednak nie obejmuje sytuacji, którym można było zapobiec, znając naturę zjawiska. Przykład 5. Dłużnik zobowiązany do dostarczenia wierzycielowi łatwopalnych materiałów, przechowywał je w magazynie, w którym zdarzało mu się palić papierosy. Wskutek niezachowania należytej ostrożności, rzucony na ziemię niedopałek zaprószył ogień, przez co spłonął cały magazyn. W tym przypadku dłużnik poniesie odpowiedzialność na niewykonanie zobowiązania. Dłużnik także nie będzie odpowiadał za niemożliwość spełnienia świadczenia, o ile o tym nie wiedział. Art Umowa o świadczenie niemożliwe jest nieważna. 2. Strona, która w chwili zawarcia umowy wiedziała o niemożliwości świadczenia, a drugiej strony z błędu nie wyprowadziła, obowiązana jest do naprawienia szkody, którą druga strona poniosła przez to, że zawarła umowę nie wiedząc o niemożliwości świadczenia. Niemożliwość świadczenia może być pierwotna (świadczenie było nieważne już w chwili podpisania umowy) lub wtórna (świadczenie stało się niemożliwe do wykonania dopiero po jakimś czasie). Jeśli dłużnik był zobowiązany do spełnienia świadczenia niemożliwego, wierzyciel nie może domagać się od niego odszkodowania, ponieważ zawarta między nimi umowa staje się nieważna. Jeśli którakolwiek ze stron wiedziała o niemożliwości i mimo to nie poinformowała drugiej strony, powinna naprawić wynikłą z tego dla drugiej strony szkodę. Inną sprawą jest zawarcie przez strony umowy o świadczenie sprzeczne z przepisami prawa lub mające na celu obejście ustawy (np. umowa o dostawę narkotyków). Umowa taka, zgodnie z art kodeksu cywilnego, będzie nieważna, o odpowiedzialności za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązania nie będzie mowy. Kara umowna jako odpowiedzialność odszkodowawcza Art Można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). 2. Dłużnik nie może bez zgody wierzyciela zwolnić się z zobowiązania przez zapłatę kary umownej. Art W razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły. 2. Jeżeli zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane, dłużnik może żądać zmniejszenia kary umownej; to samo dotyczy wypadku, gdy kara umowna jest rażąco wygórowana / 8
6 Kara umowna jest alternatywą dla odszkodowania za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania. Nazywana jest często odszkodowaniem umownym. Jej popularność wynika z tego, iż wzmacnia pozycję wierzyciela, dyscyplinuje dłużnika oraz pozwala w dużo łatwiejszy i szybszy sposób uzyskać rekompensatę należną za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy (wierzyciel nie musi wykazywać istnienia szkody ani jej wysokości). Wiąże się to z tym, że często dochodzenie odszkodowania niesie ze sobą wiele trudności i zabiera dużo czasu. Ryzykiem dla wierzyciela jest jednak określenie kwoty kary umownej. Bowiem jeśli zastrzeżona kara umowna jest mniejsza niż rzeczywiście poniesiona szkoda, a wierzyciel nie zastrzegł w umowie prawa do żądania odszkodowania przenoszącego wysokość kary umownej, nie może on żądać takiego zadośćuczynienia. Kara umowna nie będzie należna, jeśli niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania nastąpiło na skutek okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. Zgodnie bowiem z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2013 r. (II CSK 331/12), kara umowna co do zasady wpisana jest w reżim odpowiedzialności odszkodowawczej zatem, stanowiąc ryczałtowe odszkodowanie za niewykonanie (niewłaściwe wykonanie) zobowiązania, nie powinna być oderwana od przesłanek odpowiedzialności kontraktowej. Dłużnik może się zwolnić od obowiązku jej zapłaty wykazując, że niewykonanie zobowiązania było następstwem okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności. Ważne! Kara umowna może dotyczyć wykonania lub niewykonania jedynie zobowiązania niepieniężnego. Ponadto należy pamiętać, że dłużnik nie może sam zwolnić się z wykonania zobowiązania poprzez zapłatę kary umownej - musi uzyskać zgodę wierzyciela. Kara umowna pełni bowiem funkcje odszkodowawcze, nie jest zaś świadczeniem zastępczym. Dłużnik może żądać zmniejszenia kary umownej w dwóch wypadkach: 1. gdy wykonał swoje zobowiązanie w znacznej części, 2. gdy kara umowna jest rażąco wysoka. Wypowiedzenie umowy a odpowiedzialność odszkodowawcza Jednymi z najczęściej zawieranych umów są umowy zlecenia bądź umowy o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy o zleceniu. W przypadku tych umów z ich wypowiedzeniem bez ważnych przyczyn może wiązać się konieczność zapłaty odszkodowania. Co do zasady, z odszkodowaniem w przypadku wypowiedzenia umowy można mieć do czynienia w dwóch sytuacjach: 1. gdy wypowiedzenie umowy jest skutkiem powstania szkody - odszkodowanie więc w tym przypadku nie jest związane z samym wypowiedzeniem umowy, ale z jej niewykonaniem lub niewłaściwym wykonaniem - jest to sytuacja opisywana wyżej w artykule; 2. gdy wypowiedzenie umowy jest przyczyną powstania szkody - jeśli jedna ze stron wypowiedziała umowę bez / 8
7 zachowania okresu wypowiedzenia lub przed upływem czasu, na jaki umowa została zawarta. Może to spowodować szkodę po drugiej stronie stosunku prawnego. Przykład 6. Strona A zobowiązała się do dostarczania stronie B drewna przez rok. Strona B w związku z tym poczyniła wszelkie przygotowania, m.in. wynajęła na rok magazyn, w którym to drewno miałoby być przechowywane. Strona A po pół roku wypowiedziała umowę bez ważnych przyczyn. Strona B poniosła więc szkodę: przede wszystkim przestała otrzymywać drewno, które potrzebne jej było do wykonywania własnych zleceń, ponadto straciła pieniądze za wynajmie magazynu, który na skutek decyzji strony A będzie przez pół roku stał pusty. W takiej sytuacji można zastosować art kodeksu cywilnego. Art Dający zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Powinien jednak zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia; w razie odpłatnego zlecenia obowiązany jest uiścić przyjmującemu zlecenie część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom, a jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę. 2. Przyjmujący zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Jednakże gdy zlecenie jest odpłatne, a wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, przyjmujący zlecenie jest odpowiedzialny za szkodę. 3. Nie można zrzec się z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów. Osoba, która wypowiedziała zlecenie, powołując się na ważne powody, powinna je wskazać drugiej stronie umowy. Ważnymi powodami mogą być np. choroba czy utrata zaufania do kontrahenta. Będą one uzasadniały wypowiedzenie zlecenia nawet wówczas, gdy strony w umowie starały się wykluczyć prawo jej wypowiedzenia. Uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów umowa nie może bowiem wyłączać (art kodeksu cywilnego). Jeśli umowa została rozwiązana z ważnych powodów, odszkodowanie nie przysługuje. Natomiast zarówno zleceniodawca, jak i zleceniobiorca będą musieli zapłacić odszkodowanie, jeśli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, a zlecenie było odpłatne. Stosunek prawny wygaśnie i wypowiedzenie będzie skuteczne, jednak strona, która od umowy odstąpiła bez ważnej przyczyny, będzie zobowiązana zapłacić drugiej odszkodowanie za straty wynikłe z rozwiązania umowy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 września 2002 r., sygn. akt V CKN 1152/2000). Jeżeli zleceniobiorcy nie należało się wynagrodzenie za wykonywane zlecenia, wówczas ani on nie będzie mógł on dochodzić roszczenia odszkodowawczego, ani zleceniodawca, jeśli to zleceniobiorca wypowiedział umowę bez ważnych przyczyn. Ten, kto żąda naprawienia szkody, musi wykazać poniesione straty czy utracone korzyści. Utraconą korzyścią może być brak wynagrodzenia, jakie zleceniobiorca osiągnąłby np. w kolejnym miesiącu trwania umowy zlecenia. Należy pamiętać, że strony, zgodnie z zasadą swobody umów, mogą modyfikować kodeksowe postanowienia dotyczące umów zlecenia. Mają więc prawo ograniczyć możliwość wypowiedzenia umowy nawet z ważnych przyczyn, np. poprzez określenie terminu wypowiedzenia umowy z ważnych przyczyn. Dość częstą praktyką (zwłaszcza w przypadku umów na czas określony) jest także ustalanie okresu, do którego możliwe jest wypowiedzenie umowy, a po tym czasie z wypowiedzeniem umowy będzie wiązać się zapłata kary umownej o określonej wysokości / 8
8 Powered by TCPDF ( Data: Chcesz wiedzieć więcej? Zobacz: Odszkodowania w działalności gospodarczej! Copyright Wszystkie prawa zastrzeżone Web INnovative Software Sp. z o.o., Bolesława Krzywoustego 105/ Wrocław, biuro@wfirma.pl KRS , NIP , Kapitał zł / 8
Odpowiedzialność umowna. obowiązek wykonania zobowiązania odpowiedzialność odszkodowawcza odsetki dodatkowe postanowienia umowy
Prawo umów 1 Odpowiedzialność umowna obowiązek wykonania zobowiązania odpowiedzialność odszkodowawcza odsetki dodatkowe postanowienia umowy 2 Kontraktowa odpowiedzialność odszkodowawcza Art. 471 Dłużnik
Bardziej szczegółowoOdszkodowanie za szkody - jak ustalić jego wysokość?
Odszkodowanie za szkody - jak ustalić jego wysokość? Wielu przedsiębiorców działających w obrocie na pewno nie raz spotkało się z sytuacją, kiedy po zawarciu umowy kontrahent nie wykonywał jej warunków,
Bardziej szczegółowoPRAWO HANDLOWE. Mateusz Kabut Katedra Prawnych Problemów Administracji i Zarządzania
PRAWO HANDLOWE Mateusz Kabut Katedra Prawnych Problemów Administracji i Zarządzania Powtórka z poprzednich zajęć Forma pisemna przewidziana dla celów dowodowych a forma pisemna pod rygorem nieważności
Bardziej szczegółowo5) Przelew wierzytelności :
1) Niespełnienie świadczenia w terminie : A: Zawsze powoduje popadnięcie dłużnika w zwłokę B: Uprawnia wierzyciela do żądania odsetek za opóźnienie bez względu na rodzaj niespełnionego świadczenia ; C:
Bardziej szczegółowoUstawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny Dz.U.1964.16.93 z późn. zm.) wyciąg. Tytuł III. OGÓLNE PRZEPISY O ZźOBOWIĄ ZANIACH UMOWNYCH
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny Dz.U.1964.16.93 z późn. zm.) wyciąg Tytuł III. OGÓLNE PRZEPISY O ZźOBOWIĄ ZANIACH UMOWNYCH Art. 384. 1. Ustalony przez jedną ze stron wzorzec umowy, w szczególności
Bardziej szczegółowoNOWA PERSPEKTYWA FINANSOWANIA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH W INWESTYCJACH BUDOWLANYCH KARY UMOWNE W ZAMÓWIENIACH PUBLICZNYCH
NOWA PERSPEKTYWA FINANSOWANIA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH W INWESTYCJACH BUDOWLANYCH KARY UMOWNE W ZAMÓWIENIACH PUBLICZNYCH Funkcje kary umownej Jakie funkcje w umowach powinny pełnić kary umowne? Dyscyplinującą?
Bardziej szczegółowoKary umowne czy to zabezpieczenie interesów zamawiającego w umowie o zamówienie publiczne marzec 2015
Kary umowne czy to zabezpieczenie interesów zamawiającego w umowie o zamówienie publiczne PROJEKT WYZWANIE ROZWIĄZANIE Kancelaria Radców Prawnych Brudkiewicz, Suchecka i Partnerzy www.brudkiewicz-suchecka.pl
Bardziej szczegółowoOdpowiedzialność cywilna za naruszenie ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO ) Roman Bieda
Odpowiedzialność cywilna za naruszenie ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO ) Roman Bieda ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA Art. 79 RODO 1. Bez uszczerbku dla dostępnych administracyjnych lub pozasądowych
Bardziej szczegółowoDODATKOWE KLAUZULE UMOWNE
Załącznik Nr 26 do Uchwały nr 61/2007 Zarządu PTU S.A. z dnia 01 sierpnia 2007 roku DODATKOWE KLAUZULE UMOWNE do Ogólnych Warunków Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika drogowego w ruchu
Bardziej szczegółowoKara umowna pozwala uzyskać szybkie odszkodowanie
Kara umowna pozwala uzyskać szybkie odszkodowanie Autor: Agata Szymborska-Sutton, Tax Care; Kinga Kiniorska, radca prawny 18.03.2012. Kara umowna zapisana w umowach z kontrahentami nie może być zbyt wygórowana,
Bardziej szczegółowoZakaz konkurencji. www.pip.gov.pl
www.pip.gov.pl Zawarcie umowy Pracodawca, który prowadzi działalność jako podmiot gospodarczy, może zabezpieczyć swoje interesy przed ewentualnymi, niepożądanymi zachowaniami aktualnie zatrudnionych, jak
Bardziej szczegółowoLekarz w postępowaniu cywilnym. adw. Damian Konieczny
Lekarz w postępowaniu cywilnym adw. Damian Konieczny Przesłanki odpowiedzialności 1. Szkoda 2. Wina 3. Związek przyczynowy Szkoda Uszczerbek majątkowy lub niemajątkowy w dobrach poszkodowanego 1. Szkoda
Bardziej szczegółowoFIDIC w umowach o zamówienia publiczne. Dariusz Koba
FIDIC w umowach o zamówienia publiczne Dariusz Koba Pzp Umowy w sprawach zamówień publicznych Do umów w sprawach zamówień publicznych stosuje się przepisy ustawy Kodeks cywilny, jeżeli przepisy ustawy
Bardziej szczegółowoODPOWIEDŹ NA PYTANIE PRAWNE
Sopot, dnia 01.10.2014 r. Sygn.: 000270 ODPOWIEDŹ NA PYTANIE PRAWNE skierowane przez Zleceniodawcę Pana Krzysztofa Bukiel - Przewodniczącego Zarządu Krajowego Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy
Bardziej szczegółowoKary umowne w zamówieniach publicznych - element dyscyplinujący czy poprawa budżetu inwestycji? 27-28 listopada 2014 r.
w zamówieniach publicznych - element dyscyplinujący czy poprawa budżetu inwestycji? 27-28 listopada 2014 r. PROJEKT WYZWANIE ROZWIĄZANIE Kancelaria Radców Prawnych Brudkiewicz, Suchecka i Partnerzy www.brudkiewicz-suchecka.pl
Bardziej szczegółowoWzór Umowa o roboty budowlane z omówieniem
Wzór Umowa o roboty budowlane z omówieniem Umowa o roboty budowlane jest umową nazwaną, została bowiem szczegółowo uregulowana w kodeksie cywilnym (art. 647-658). Kontrakt ten w praktyce określany jest
Bardziej szczegółowoOdpowiedzialność cywilna (kontraktowa i deliktowa) przewoźników kolejowych w świetle doświadczeń Rzecznika Praw Pasażera Kolei
Marcin Radwański Zespół Rzecznika Praw Pasażera Kolei Odpowiedzialność cywilna (kontraktowa i deliktowa) przewoźników kolejowych w świetle doświadczeń Rzecznika Praw Pasażera Kolei 12 maja 2018 ODPOWIEDZIALNOŚĆ
Bardziej szczegółowoPRZETARG 01/EU/2016/SERVERS NA DOSTAWĘ, MONTAŻ I URUCHOMIENIE SERWERÓW, WIRTUALIZATORÓW, MACIERZY I OPROGRAMOWANIA ORAZ WYKUP STAREGO SPRZĘTU
Data: 08/03/2016 PRZETARG 01/EU/2016/SERVERS NA DOSTAWĘ, MONTAŻ I URUCHOMIENIE SERWERÓW, WIRTUALIZATORÓW, MACIERZY I OPROGRAMOWANIA ORAZ WYKUP STAREGO SPRZĘTU Pytania i odpowiedzi dotyczące wzoru umowy
Bardziej szczegółowoZadatek czy zaliczka? Oto jest pytanie Tomasz Wachowski
Zadatek czy zaliczka? Oto jest pytanie Tomasz Wachowski Prezentacja wygłoszona 9 kwietnia 2011 r. Zadatek czy zaliczka? Oto jest pytanie Zadatek i zaliczka czy jest jakaś różnica? Zadatek i zaliczka czy
Bardziej szczegółowoKODEKS CYWILNY z dnia 23 kwietnia 1964r. (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) KSIĘGA TRZECIA ZOBOWIĄZANIA. Tytuł XXVII. UMOWA UBEZPIECZENIA
KODEKS CYWILNY z dnia 23 kwietnia 1964r. (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) KSIĘGA TRZECIA ZOBOWIĄZANIA Tytuł XXVII. UMOWA UBEZPIECZENIA Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 805. 1. Przez umowę ubezpieczenia
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia 23 kwietnia 1964 r. KODEKS CYWILNY 1) (Dz. U. z dnia 18 maja 1964 r.) KSIĘGA TRZECIA ZOBOWIĄZANIA. Tytuł XI.
Dz.U.1964.16.93 2012.04.28 zm. Dz.U.2011.230.1370 USTAWA z dnia 23 kwietnia 1964 r. KODEKS CYWILNY 1) (Dz. U. z dnia 18 maja 1964 r.) KSIĘGA TRZECIA ZOBOWIĄZANIA [ ] Tytuł XI. SPRZEDAŻ [ ] DZIAŁ II. RĘKOJMIA
Bardziej szczegółowoWYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sygn. akt V CK 869/04 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 7 lipca 2005 r. SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian
Bardziej szczegółowoArt. 760 [Lojalność stron] Każda ze stron obowiązana jest do zachowania lojalności wobec drugiej.
Art. 758 [Pojęcie] 1. Przez umowę agencyjną przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, do stałego pośredniczenia, za wynagrodzeniem, przy zawieraniu z
Bardziej szczegółowoOchrona Biura przed przejęciem ważnego pracownika przez klienta. Warszawa dnia 26.09.2014r.
Ochrona Biura przed przejęciem ważnego pracownika przez klienta Warszawa dnia 26.09.2014r. Budujemy zespół Wiedza, szkolenia. Doświadczenie, przekrój zagadnieo. Relacje, prace zespołowa. Kompetencje. Czy
Bardziej szczegółowo1. Termin realizacji umowy: sukcesywnie od dnia podpisania niniejszej umowy, tj.
$ 1.! " " # # zawarta w Białymstoku w dniu., % & ' ( ) * & + &, * & + -. pomiędzy $ -, NIP 542-2-84-619, REGON 2333177, reprezentowanym przez Dyrektora, zwanym w dalszej części umowy ZAMAWIAJĄCYM, a.,
Bardziej szczegółowoODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA BROKERA. prof. dr hab. Eugeniusz Kowalewski
ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA BROKERA prof. dr hab. Eugeniusz Kowalewski I. OC BROKERA REŻIMY I. DELIKTOWY II. KONTRAKTOWY art. 415 i n. k.c. zasada winy udowodnionej domniemanej art. 471 i n. k.c. zasada winy
Bardziej szczegółowoUmowne określenie odpowiedzialności zarządcy nieruchomości. Karol Bulenda
Umowne określenie odpowiedzialności zarządcy nieruchomości Karol Bulenda wizerunek zarządcy nieruchomości oczekiwania podmiotów działających na rynku nieruchomości związane z zatrudnieniem zarządcy nieruchomości
Bardziej szczegółowoWarunki ubezpieczenia:
Polisa nr Okres ubezpieczenia: od 15.11.2015 00:00 do 14.11.2016 23:59 Ubezpieczyciel: Sopockie Towarzystwo Ubezpieczeń Ergo Hestia SA Tymczasowy nr TP000086014 Dane Ubezpieczającego: Dane Ubezpieczonego:
Bardziej szczegółowoNie zawsze na czas. Opóźnienie w przewozie i jego konsekwencje. Radca prawny Paweł Judek
Nie zawsze na czas. Opóźnienie w przewozie i jego konsekwencje Radca prawny Paweł Judek Jakie przepisy stosujemy? W przewozach międzynarodowych stosuje się przepisy Konwencji CMR o umowie międzynarodowego
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA. Protokolant Katarzyna Bartczak
Sygn. akt III CZP 76/14 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 5 listopada 2014 r. SSN Anna Kozłowska (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Jan Górowski SSN Marian Kocon Protokolant Katarzyna Bartczak w sprawie
Bardziej szczegółowoKancelaria Sejmu s. 176/242
Kancelaria Sejmu s. 176/242 Art. 804. Roszczenia przysługujące spedytorowi przeciwko przewoźnikom i dalszym spedytorom, którymi się posługiwał przy przewozie przesyłki, przedawniają się z upływem sześciu
Bardziej szczegółowoProszę ocenić zasadność obu roszczeń uwzględniając wszystkie przesłanki każdego (nawet gdyby zachodziły przesłanki negatywne).
Kazus egzamin 23 czerwca 2015 r. Spółka Koleje Pilickie S.A. kupiła od Spółki Wagony Polskie S.A. pięć składów kolejowych. Składy miały być dostarczone do dnia 15 czerwca 2015 r. Koleje Pilickie wniosły
Bardziej szczegółowoROSZCZENIE ODSZKODOWAWCZE Z TYTUŁU PRZERW W DOSTAWIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ
ROSZCZENIE ODSZKODOWAWCZE Z TYTUŁU PRZERW W DOSTAWIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ adw. dr Jacek Masiota Swarzędz Jasin, dn. 20.04.2017 r. Regulacja w zakresie świadczenia usług przesyłowych oraz dostarczania energii
Bardziej szczegółowoOC ZARZĄDCY NIERUCHOMOŚCI Dr Maria Błoszczyńska mariabloszczynska@wp.pl. Warszawa 27.10.2015
OC ZARZĄDCY NIERUCHOMOŚCI Dr Maria Błoszczyńska mariabloszczynska@wp.pl Warszawa 27.10.2015 Ogólna charakterystyka odpowiedzialność cywilnej Odpowiedzialność cywilna zarządcy nieruchomości Podstawy prawne
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA. SSN Maria Szulc (przewodniczący) SSN Marian Kocon (sprawozdawca) SSN Barbara Myszka. Protokolant Bożena Kowalska
Sygn. akt III CZP 74/16 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 30 listopada 2016 r. SSN Maria Szulc (przewodniczący) SSN Marian Kocon (sprawozdawca) SSN Barbara Myszka Protokolant Bożena Kowalska w sprawie
Bardziej szczegółowo2. Zamawiający zastrzega sobie możliwość zmniejszenia ilości przedmiotu umowy w granicach ok. 30 % z prawem proporcjonalnego zmniejszenia ceny.
Załącznik nr 3 do ogłoszenia o zamówieniu - Wzór umowy U M O W A N R zawarta w Białymstoku w dniu 2015r., pomiędzy Miejskim Ośrodkiem Pomocy Rodzinie w Białymstoku z siedzibą przy ul. Malmeda 8, 15-440
Bardziej szczegółowoUmowa o naprawy gwarancyjne
Umowa o naprawy gwarancyjne Komentarz Umowa o wykonywanie napraw gwarancyjnych jest umową nienazwaną, do której posiłkowo stosuje się przepisy kodeksu cywilnego w zakresie umowy zlecenia, gdyż przedmiotem
Bardziej szczegółowoWYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Helena Ciepła (przewodniczący) SSN Gerard Bieniek (sprawozdawca) SSN Maria Grzelka
Sygn. akt II CSK 377/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 22 stycznia 2008 r. SSN Helena Ciepła (przewodniczący) SSN Gerard Bieniek (sprawozdawca) SSN Maria Grzelka
Bardziej szczegółowoZP Jabłonna, dn r.
ZP.271.27.2016 Jabłonna, dn. 07.12.2016 r. dotyczy: przetargu nieograniczonego pn. Świadczenie usług pocztowych w obrocie krajowym i zagranicznym na potrzeby Urzędu Gminy Jabłonna Zamawiający Gmina Jabłonna,
Bardziej szczegółowoIstotne dla stron postanowienia, które zostaną wprowadzone do treści zawieranej umowy.
Załącznik nr 9 do SIWZ Istotne dla stron postanowienia, które zostaną wprowadzone do treści zawieranej umowy. 1. Umowa w sprawie realizacji zamówienia publicznego zawarta zostanie z uwzględnieniem postanowień
Bardziej szczegółowoUchwała z dnia 25 czerwca 2009 r., III CZP 39/09
Uchwała z dnia 25 czerwca 2009 r., III CZP 39/09 Sędzia SN Gerard Bieniek (przewodniczący) Sędzia SN Józef Frąckowiak (sprawozdawca) Sędzia SN Iwona Koper Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Tomasza R.
Bardziej szczegółowoUmowa o roboty budowlane
Umowa o roboty budowlane Informacje ogólne Umowa o roboty budowlane Przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i
Bardziej szczegółowoPODSTAWY ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNEJ ZA ZDARZENIA ZWIĄZANE Z ZAKAŻENIAMI SZPITALNYMI DOKTOR NAUK PRAWNYCH ANNA DALKOWSKA SĘDZIA
PODSTAWY ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNEJ ZA ZDARZENIA ZWIĄZANE Z ZAKAŻENIAMI SZPITALNYMI DOKTOR NAUK PRAWNYCH ANNA DALKOWSKA SĘDZIA Akty prawne wyznaczające granice prawnego bezpieczeństwa USTAWA O DZIAŁALNOŚCI
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz o zmianie niektórych innych ustaw 1)
Kancelaria Sejmu s. 1/11 USTAWA z dnia 13 kwietnia 2007 r. Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2007 r. Nr 82, poz. 557. o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz o zmianie niektórych innych ustaw 1) Art. 1. W
Bardziej szczegółowoOGÓLNE WARUNKI HANDLOWE PLASMA SYSTEM S.A.
OGÓLNE WARUNKI HANDLOWE PLASMA SYSTEM S.A. 14.01.2019 1. OGÓLNE ZASADY 1. Niniejsze Ogólne Warunki Handlowe (dalej OWH) określają zasady współpracy pomiędzy Zlecającym a Wykonawcą (dalej Strony), w zakresie
Bardziej szczegółowoTytuł III. OGÓLNE PRZEPISY O ZOBOWIĄZANIACH UMOWNYCH
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm) Tytuł III. OGÓLNE PRZEPISY O ZOBOWIĄZANIACH UMOWNYCH Art. 384. 1. Ustalony przez jedną ze stron wzorzec umowy, w szczególności
Bardziej szczegółowoU M O W A N R.. Załącznik nr 8 do SIWZ - Wzór umowy-pakiet Nr 1
Załącznik nr 8 do SIWZ - Wzór umowy-pakiet Nr 1 U M O W A N R.. zawarta w Białymstoku w dniu., pomiędzy Miejskim Ośrodkiem Pomocy Rodzinie w Białymstoku, z siedzibą w Białymstoku, ul. Malmeda 8, działającym
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. Wstęp... Wykaz skrótów... Kodeks cywilny... 1 Księga trzecia. Zobowiązania... 3
SPIS TREŚCI Wstęp... Wykaz skrótów... VII XVII Kodeks cywilny... 1 Księga trzecia. Zobowiązania... 3 Tytuł I. Przepisy ogólne... 5 Art. 353. [Pojęcie]... 5 Art. 353 1. [Granice swobody umów]... 34 Art.
Bardziej szczegółowoKary umowne w transporcie. Odszkodowanie czy zarobek dla zleceniodawców? RADCA PRAWNY PAWEŁ JUDEK
Kary umowne w transporcie Odszkodowanie czy zarobek dla zleceniodawców? RADCA PRAWNY PAWEŁ JUDEK Kara umowna w kodeksie cywilnym 2 Art. 483 k.c. można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej
Bardziej szczegółowoUmowa wzór EM/4/./2014 o udzielanie zamówienia na badania laboratoryjne i diagnostyczne
Umowa wzór EM/4/./2014 o udzielanie zamówienia na badania laboratoryjne i diagnostyczne zawarta w dniu.. roku w Krośnie pomiędzy Wojewódzkim Szpitalem Podkarpackim im. Jana Pawła II w Krośnie, 38-400 Krosno,
Bardziej szczegółowoZałącznik Nr 6. UMOWA Nr..- PROJEKT
UMOWA Nr..- PROJEKT Załącznik Nr 6 zawarta w dniu... r. z Wykonawcą w wyniku rozstrzygnięcia postępowania o udzielenie zamówienia prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego zgodnie z ustawą Prawo
Bardziej szczegółowo(Wzór Umowy) UMOWA. z siedzibą...zwaną dalej Wykonawcą, reprezentowaną przez:
Załącznik nr 3 do Zapytania ofertowego (Wzór Umowy) UMOWA Nr CSIOZ/.. /2014 zawarta w dniu w Warszawie pomiędzy: Skarbem Państwa - z siedzibą w Warszawie,, posiadającym REGON: 001377706, NIP: 5251575309,
Bardziej szczegółowo3. Pozostałe przesłanki silniejszego skutku umowy przedwstępnej A. Ogólna charakterstyka przesłanek B. Zgoda osoby trzeciej, zgoda organu
Wprowadzenie... Wykaz skrótów... Bibliografia... Orzecznictwo... XIII XVII XXI XXXIII Rozdział I. Roszczenie o zawarcie umowy przyrzeczonej... 1 1. Przedmiot roszczenia... 1 2. Charakter prawny roszczenia...
Bardziej szczegółowoUmowa Nr... - wzór. zwanym dalej ZAMAWIAJĄCYM a. z siedzibą:
Załącznik nr 8 do SIWZ Umowa Nr... - wzór Zawarta w dniu.. w Sierpcu pomiędzy: Miejskim Przedsiębiorstwem Gospodarki Komunalnej EMPEGEK Sp. z o.o. w Sierpcu z siedzibą: 09-200 Sierpc ul. Konstytucji 3-go
Bardziej szczegółowoUmowy. Cezary Woźniak Wydział Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej
Cezary Woźniak Wydział Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej Umowa to dwustronny stosunek prawny o charakterze zobowiązaniowym. Charakter zobowiązaniowy tego stosunku polega na związku
Bardziej szczegółowoWykonawcy biorący udział w postępowaniu. Nasz znak: P11/ZP/EM-124/13 Data: 07 listopada 2013 roku
Wykonawcy biorący udział w postępowaniu Nasz znak: P11/ZP/EM-124/13 Data: 07 listopada 2013 roku Sprawa: odpowiedź na pytania w postępowaniu o udzielenie zamówienia odrębnego na remont pomieszczeń sanitarnych,
Bardziej szczegółowoJakie mogą być skutki niewykonania lub nienależytego wykonania zamówienia
Jakie mogą być skutki niewykonania lub nienależytego wykonania zamówienia Ewa Gadomska Prawnik z Kancelarii Prawnej Jerzy T. Pieróg Organizator przetargu w celu ochrony swojego interesu powinien sprawdzać,
Bardziej szczegółowoWZÓR UMOWY Umowa o udzielanie świadczeń zdrowotnych Nr.., zawarta w dniu...
WZÓR UMOWY Umowa o udzielanie świadczeń zdrowotnych Nr.., zawarta w dniu... Pomiędzy: Szpitalem Ogólnym w Wysokiem Mazowieckiem, 18-200 Wysokie Mazowieckie ul. Szpitalna 5, wpisanym do Rejestru Zakładów
Bardziej szczegółowoWZÓR UMOWY POWIERZENIA
WZÓR UMOWY POWIERZENIA pomiędzy: UMOWA POWIERZENIA DANYCH OSOBOWYCH DO PRZETWARZANIA zawarta w dniu r. w Puławach z siedzibą w. ( - ), ul., NIP, reprezentowaną przez: zwaną w treści Umowy Administratorem,
Bardziej szczegółowoWYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sygn. akt II CSK 529/13 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 21 maja 2014 r. SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Wojciech Katner SSN Katarzyna Tyczka-Rote
Bardziej szczegółowoOdpowiedzialność zawodowa i cywilna lekarza
Odpowiedzialność zawodowa i cywilna lekarza Iwona Wrześniewska Wal Kurs Zdrowie Publiczne cz II. 2014 1 Odpowiedzialność cywilna 2 Charakter odpowiedzialności cywilnej 1. Odpowiedzialność cywilna ma charakter
Bardziej szczegółowoUMOWA ZLECENIA. Opracowała mgr Irena Krauze Lisowiec
UMOWA ZLECENIA Literatura: Z. Radwański, J. Panowicz - Lipska, Zobowiązania część szczegółowa, Wydanie 10, Warszawa 2013 red. E Gniewek, Kodeks Cywilny. Komentarz, Wydanie 5, Warszawa 2011 Opracowała mgr
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK NR 2 do Zaproszenia do składania ofert WZÓR UMOWY. zawarta w dniu... r. w Katowicach pomiędzy:
ZAŁĄCZNIK NR 2 do Zaproszenia do składania ofert WZÓR UMOWY zawarta w dniu... r. w Katowicach pomiędzy: Szpitalem Zakonu Bonifratrów w Katowicach sp. z o.o. z siedzibą w Katowicach przy ul. ks. Leopolda
Bardziej szczegółowoUSTAWA. z dnia 7 maja 1999 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy Policji,
Odpowiedzialność majątkowa funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Służby Celnej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu,
Bardziej szczegółowoOpinia prawna. w zakresie bezpieczeństwa leasingu nieruchomości
Strona1 Rzeszów, dnia 28 marca 2016r. Opinia prawna w zakresie bezpieczeństwa leasingu nieruchomości Sporządzający: Radca Prawny Paweł Tutak Kancelaria Radcy Prawnego Ul. Piłsudskiego 34, 35-001 Rzeszów
Bardziej szczegółowoZałącznik Nr 3 do ogłoszenia o zamówieniu- Wzór umowy
Załącznik Nr 3 do ogłoszenia o zamówieniu- Wzór umowy zawarta w Białymstoku w dniu., U M O W A N R.. pomiędzy Miejskim Ośrodkiem Pomocy Rodzinie w Białymstoku, z siedzibą w Białymstoku, ul. Malmeda 8,
Bardziej szczegółowozawarta w dniu.2015 r. w Warszawie,
UMOWA NR (PROJEKT) zakup i dostawa materiałów biurowych dla instytucji będących na zaopatrzeniu logistycznym Jednostki Wojskowej 2063 zawarta w dniu.2015 r. w Warszawie, pomiędzy : JEDNOSTKĄ WOJSKOWĄ Nr
Bardziej szczegółowoZasady odpowiedzialności przy umowie wdrożeniowej. Prowadzenie: r.pr. Jakub Cebula oraz dr Jakub Kabza
Zasady odpowiedzialności przy umowie wdrożeniowej Prowadzenie: r.pr. Jakub Cebula oraz dr Jakub Kabza Wynagrodzenie - modele Modele wynagrodzenia w umowach wdrożeniowych: Fixed price - z góry określona
Bardziej szczegółowoTYTUŁ PREZENTACJI. Ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej konsekwencje prawne
TYTUŁ PREZENTACJI Ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii Kancelaria Prawna Wiewiórski utworzona w 2004 specjalizacja w obsłudze prawnej inwestorów zagranicznych i dużych polskich przedsiębiorstw
Bardziej szczegółowoWYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sygn. akt II PK 22/11 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 27 lipca 2011 r. SSN Maciej Pacuda (przewodniczący) SSN Roman Kuczyński (sprawozdawca) SSN Jerzy Kwaśniewski
Bardziej szczegółowoUMOWA na wykonywanie świadczeń zdrowotnych
Załącznik nr 2 UMOWA na wykonywanie świadczeń zdrowotnych Zawarta w dniu... r. w Nowym Wiśniczu pomiędzy : Samodzielnym Publicznym Gminnym Zakładem Opieki Zdrowotnej z siedzibą w Nowym Wiśniczu, przy ul.
Bardziej szczegółowoWyrok z dnia 2 grudnia 2003 r., III CK 167/02
Wyrok z dnia 2 grudnia 2003 r., III CK 167/02 Zleceniobiorca nie może żądać od zleceniodawcy spełnienia do jego rąk świadczenia wynikającego ze zobowiązania, które zaciągnął w imieniu własnym w celu należytego
Bardziej szczegółowoUmowa. w wyniku udzielenia zamówienia publicznego w trybie przetargu publicznego nr 8/2016,
Zawarta w dniu... Umowa w wyniku udzielenia zamówienia publicznego w trybie przetargu publicznego nr 8/2016, pomiędzy: Miastem Stołecznym Warszawa, Pl. Bankowy 3/5, 00-950 Warszawa, NIP 525-22-48-481w
Bardziej szczegółowoautomatycznie. ZP.271.2.2012 Załącznik nr 5 do SIWZ - Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej
ZP.271.2.2012 Załącznik nr 5 do SIWZ - Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej UWAGA: Ubezpieczenie dotyczy wszystkich jednostek wymienionych w załączniku nr 1 do SIWZ oraz w każdej lokalizacji, w której
Bardziej szczegółowoWYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Józef Frąckowiak (przewodniczący) SSN Marta Romańska SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)
Sygn. akt I CSK 206/15 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 29 kwietnia 2016 r. SSN Józef Frąckowiak (przewodniczący) SSN Marta Romańska SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia 7 maja 1999 r.
Kancelaria Sejmu s. 1/5 USTAWA z dnia 7 maja 1999 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej i Agencji
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 4 do zarządzenia nr 79/2015. UMOWA nr /2015 na udzielanie świadczeń zdrowotnych
Załącznik nr 4 do zarządzenia nr 79/2015 UMOWA nr /2015 na udzielanie świadczeń zdrowotnych zawarta w dniu.2015 roku w Otwocku pomiędzy: Powiatowym Centrum Zdrowia Sp. z o.o. z siedzibą w Otwocku, ul.
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz skrótów Słownik pojęć Wprowadzenie
Spis treści Wykaz skrótów Słownik pojęć Wprowadzenie Rozdział I. Istota odpowiedzialności odszkodowawczej 1. Funkcje odpowiedzialności odszkodowawczej 2. Reżimy odpowiedzialności odszkodowawczej 3. Przesłanki
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 3 do REGULAMINU SKLEPU INTERNETOWEGO www.fraternity.pl Wyciąg z przepisów kodeksu cywilnego
Załącznik nr 3 do REGULAMINU SKLEPU INTERNETOWEGO www.fraternity.pl Wyciąg z przepisów kodeksu cywilnego DZIAŁ II Rękojmia za wady Art. 556. (13) Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli
Bardziej szczegółowoDz.U Nr 53 poz. 548 USTAWA. z dnia 7 maja 1999 r.
Dz.U. 1999 Nr 53 poz. 548 USTAWA Opracowano na podstawie t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 620. z dnia 7 maja 1999 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Służby Celnej,
Bardziej szczegółowoSkrypty Becka. Hanna Witczak Agnieszka Kawałko. Zobowiązania. 5. wydanie
Skrypty Becka Hanna Witczak Agnieszka Kawałko Zobowiązania 5. wydanie SKRYPTY BECKA Zobowiązania W sprzedaży: A. Olejniczak, Z. Radwański ZOBOWIĄZANIA CZĘŚĆ OGÓLNA, wyd. 11 Podręczniki Prawnicze Z. Radwański,
Bardziej szczegółowoSpecyfika prawa przewozowego i jej uwzględnianie w zawieranych umowach. Radca prawny Paweł Judek
Specyfika prawa przewozowego i jej uwzględnianie w zawieranych umowach Radca prawny Paweł Judek Bezwzględnie obowiązujący charakter prawa przewozowego Normy prawa przewozowego zarówno krajowego jak i międzynarodowego
Bardziej szczegółowoReżimy odpowiedzialności prawnej lekarzy za błędy medyczne
Reżimy odpowiedzialności prawnej lekarzy za błędy medyczne Łukasz Dyba Radca prawny Kancelaria Prawna Sokrates Janusz Kaczmarek, Łukasz Dyba i Wspólnicy Spółka Komandytowa Wprowadzenie Niniejszy artykuł
Bardziej szczegółowoUmowy - zarządzenie produktem. Prowadzący : mec. Piotr Grodzki
Umowy - zarządzenie produktem Prowadzący : mec. Piotr Grodzki 1 Czym się będziemy zajmować? 1. Czynności prawne 2. Umowy wiadomości ogólne 3. Umowa sprzedaży 3. Umowa zlecenie 4. Umowa o dzieło 5. Umowa
Bardziej szczegółowo1. Subsydiarna odpowiedzialność wspólników spółki osobowej powstaje: a. Gdy jest ona niewypłacalna, b. Gdy egzekucja przeciwko niej jest
1. Subsydiarna odpowiedzialność wspólników spółki osobowej powstaje: a. Gdy jest ona niewypłacalna, b. Gdy egzekucja przeciwko niej jest bezskuteczna, c. Równolegle z odpowiedzialnością spółki osobowej
Bardziej szczegółowoNowelizacja Kodeksu Cywilnego. w zakresie umów sprzedaży pomiędzy przedsiębiorcami. 3 grudnia 2014 r.
Nowelizacja Kodeksu Cywilnego w zakresie umów sprzedaży pomiędzy przedsiębiorcami 3 grudnia 2014 r. 30 maja 2014 r. Sejm uchwalił ustawę nowelizującą Kodeks cywilny. Nowelizacja ta ma bardzo szeroki zakres.
Bardziej szczegółowoUMOWA na wykonywanie świadczeń zdrowotnych
Załącznik nr 3 UMOWA na wykonywanie świadczeń zdrowotnych Zawarta w dniu... r. w Nowym Wiśniczu pomiędzy : Samodzielnym Publicznym Gminnym Zakładem Opieki Zdrowotnej z siedzibą w Nowym Wiśniczu, przy ul.
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia 25 maja 2001 r. o odpowiedzialności majątkowej żołnierzy. Rozdział 1 Przepisy ogólne
Kancelaria Sejmu s. 1/6 USTAWA z dnia 25 maja 2001 r. Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2001 r. Nr 89, poz. 967 o odpowiedzialności majątkowej żołnierzy Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1. 1. Ustawa określa
Bardziej szczegółowoPytania i odpowiedzi:
Rzeszów, 14.07.2017r. Pytania i odpowiedzi: Dotyczy: Zamówienie Publiczne na wdrożenie platformy e-usług wraz z wyposażeniem sprzętowym w ramach projektu pn.: PLATFORMA E-USŁUG EDUKACYJNYCH WSPIA nr ref.
Bardziej szczegółowoWydatki poniesione przed rozpoczęciem działalności a koszty firmowe
Wydatki poniesione przed rozpoczęciem działalności a koszty firmowe Przedsiębiorca przed faktycznym rozpoczęciem działalności gospodarczej może ponosić różne wydatki mające na celu prawidłowe jej uruchomienie.
Bardziej szczegółowoRefundacja wydatków poniesionych na najem pojazdu zastępczego z umowy ubezpieczenia OC p.p.m.
Refundacja wydatków poniesionych na najem pojazdu zastępczego z umowy ubezpieczenia OC p.p.m. Praktyka likwidacji szkód do 2011 r. Do 2010 r. powszechne były stanowiska z.u., że wydatki na najem pojazdu
Bardziej szczegółowoWykaz skrótów... Słownik pojęć... Wprowadzenie...
Wykaz skrótów... Słownik pojęć... Wprowadzenie... XI XIII XVII Rozdział I. Istota odpowiedzialności odszkodowawczej... 1 1. Funkcje odpowiedzialności odszkodowawczej... 1 2. Reżimy odpowiedzialności odszkodowawczej...
Bardziej szczegółowoOGÓLNE WARUNKI SPRZEDAŻY I DOSTAWY
ABAS Electric Adam Osadnik 42-700 Sadów ul. Leśna 5b Tel. +48 660 059 861 e-mail. poczta@abaselectric.com www.abaselectric.com OGÓLNE WARUNKI SPRZEDAŻY I DOSTAWY I. DEFINICJE 1. Sprzedający: ABAS Electic
Bardziej szczegółowoUMOWA o świadczenie usług zdrowotnych
UMOWA o świadczenie usług zdrowotnych Zawarta w dniu r. w Nowym Wiśniczu pomiędzy : Samodzielnym Publicznym Gminnym Zakładem Opieki Zdrowotnej z siedzibą w Nowym Wiśniczu, przy ul. Podzamcze 4, zarejestrowanym
Bardziej szczegółowoProjekt Umowy Załącznik 7 UMOWA
Projekt Umowy Załącznik 7 UMOWA W dniu... pomiędzy Zespołem nr 2 im. Fryderyka Chopina z siedzibą w Wejherowie, ul. Gdańska 30, NIP: 558-205-73-11; REGON 192945846 zwanym dalej Zamawiającym", reprezentowanym
Bardziej szczegółowoOgólne warunki zakupu towarów przez PPH Wader-Woźniak Sp. z o.o. z siedzibą w Dąbrowie Górniczej 1. Definicje 1.1 Warunki 1.
Ogólne warunki zakupu towarów przez PPH Wader-Woźniak Sp. z o.o. z siedzibą w Dąbrowie Górniczej 1. Definicje Ilekroć w niniejszych Ogólnych warunkach zakupu towarów używa się wskazanych poniżej pojęć,
Bardziej szczegółowoSpis treści VII. Wykaz skrótów... Bibliografia... Wprowadzenie... 1
Wykaz skrótów Bibliografia XIII XVII Wprowadzenie 1 Rozdział I Odpowiedzialność dłużnika za naruszenie zobowiązania 5 1 Uwagi wprowadzające 5 2 Pojęcie i konstrukcja odpowiedzialności na gruncie prawa
Bardziej szczegółowoUMOWA na wykonywanie świadczeń zdrowotnych
Załącznik nr 2 UMOWA na wykonywanie świadczeń zdrowotnych Zawarta w dniu... r. w Nowym Wiśniczu pomiędzy : Samodzielnym Publicznym Gminnym Zakładem Opieki Zdrowotnej z siedzibą w Nowym Wiśniczu, przy ul.
Bardziej szczegółowoODPOWIEDZI NA PYTANIA
Dęblin, dnia 26.09.2018 r. WYŻSZA SZKOŁA OFICERSKA SIŁ POWIETRZNYCH Do wszystkich Wykonawców postępowania nr Zp/pn/78/2018 Dotyczy: Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia do przetargu nieograniczonego
Bardziej szczegółowo